Xem mẫu
- -1-
B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG
VÕ CAO TH M NG HOÀI
PHÁT TRI N LÀNG NGH TRÊN Đ A BÀN HUY N PHÙ
CÁT, T NH BÌNH Đ NH
Chuyên ngành: Kinh t phát tri n
Mã s : 60.31.05
TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T
Đà N ng – Năm 2011
- -1-
Công trình ñã ñư c hoàn thành t i
Đ I H C ĐÀ N NG
Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Ninh Th Thu Th y
Ph n bi n 1:………………………………………….
Ph n bi n 2:………………………………………….
Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn
t t nghi p th c sĩ Kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào
ngày …. tháng …. năm 2011.
Có th tìm hi u lu n văn t i:
- Trung tâm Thông tin – H c li u, Đ i h c Đà N ng
- Thư vi n trư ng Đ i h c kinh t , Đ i h c Đà N ng
- -1-
M Đ U
1. Tính c p thi t c a ñ tài
Vi t Nam các làng ngh nông thôn ñã t n t i hàng trăm
năm nay dù ñã qua nhi u bư c thăng tr m, k c các th i kỳ mô
hình t p th thì các làng ngh v n t n t i. Trong th i kỳ m i, Đ ng
và Nhà nư c khuy n khích phát tri n làng ngh và xem vi c phát
tri n các làng ngh là n i dung cơ b n ñ CNH-HĐH nông thôn.
Th c hi n ch trương c a Đ ng và Nhà nư c, UBND t nh
Bình Đ nh ñã quy ho ch phát tri n làng ngh t nh Bình Đ nh ñ n
năm 2015 có tính ñ n 2020 v i m c tiêu m r ng c v quy mô và
ngành ngh ñ i v i các làng ngh và làng ngh truy n th ng trên ñ a
bàn toàn t nh. Căn c quy ho ch chung, các huy n c a t nh s c th
hóa các n i dung và gi i pháp ñ phát tri n làng ngh trên ñ a bàn
c a mình.
Đ tài “Phát tri n làng ngh trên ñ a bàn huy n Phù Cát,
t nh Bình Đ nh” ñư c th c hi n trong th i ñi m hi n nay là th c s
c p thi t, có tính th c ti n cao và ñ m b o tính khoa h c.
2. M c ñích nghiên c u
H th ng hóa m t s lý lu n v phát tri n làng ngh , vai trò
c a làng ngh trong phát tri n kinh t - xã h i.
Kh o sát, ñánh giá th c tr ng phát tri n làng ngh huy n
Phù Cát, t nh Bình Đ nh.
Đ xu t quan ñi m, phương hư ng, m c tiêu và gi i pháp
nh m thúc ñ y phát tri n làng ngh huy n Phù Cát, t nh Bình Đ nh
trong giai ño n (2011-2015).
3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u
- Đ i tư ng nghiên c u: G m các làng ngh truy n th ng và
làng m i làm ngh nhưng là ngh truy n th ng.
- -2-
- Ph m vi nghiên c u: Đ a bàn huy n Phù Cát, t nh Bình
Đ nh, trong ñó ñ tài t p trung nghiên c u các m i quan h v kinh
t , v xã h i, v môi trư ng trong quá trình phát tri n làng ngh .
4. Phương pháp nghiên c u
- Phương pháp k th a;
- Phương pháp t ng h p, phân tích, so sánh tư li u;
- Phương pháp ñi u tra xã h i h c.
5. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n
Làm rõ thêm lu n c khoa h c v làng ngh , vai trò c a làng
ngh trong phát tri n kinh t , xã h i nông thôn và các n i dung cơ
b n v phát tri n làng ngh . T ñó phân tích th c tr ng làng ngh
huy n Phù Cát, t nh Bình Đ nh nh m ñ xu t cho các c p lãnh ñ o
huy n v ñ nh hư ng và gi i pháp ch y u nh m phát tri n làng ngh
huy n Phù Cát t nh Bình Đ nh giai ño n 2011 -2015.
6. K t c u c a lu n văn
Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, ph l c và danh m c tài li u
tham kh o, lu n văn g m ba chương:
Chương 1: Cơ s lý lu n v phát tri n làng ngh
Chương 2: Th c tr ng làng ngh huy n Phù Cát, t nh Bình
Đ nh
Chương 3: Phát tri n làng ngh c a huy n Phù Cát giai ño n
2011 – 2015
- -3-
Chương 1
CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N LÀNG NGH
1.1. NH NG V N Đ CHUNG V LÀNG NGH
1.1.1. Khái ni m và phân lo i làng ngh
1.1.1.1. Khái ni m
Làng ngh có th ñư c hi u là nh ng làng nông thôn có
các ngành phi nông nghi p chi m m t t l nh t ñ nh v s h , s lao
ñ ng và thu nh p so v i ngh nông.
1.1.1.2. Phân lo i làng ngh
Hi n nay, nông thôn nư c ta ñang có kho ng trên dư i
2.000 làng ngh khác nhau ñang ho t ñ ng. Do s ña d ng và phong
phú v ch ng lo i làng ngh nên tùy theo m c ñích nghiên c u, d a
vào các tiêu th c khác nhau ñ phân lo i làng ngh , như: Phân lo i
làng ngh theo quá trình hình thành và ho t ñ ng; theo tính ch t cũ,
m i c a làng ngh ; theo s lư ng ngh c a làng…
1.1.2. Đ c ñi m làng ngh
1.1.2.1. Quan h ch t ch gi a làng ngh v i nông nghi p,
nông thôn
S ra ñ i và phát tri n c a làng ngh không th tách r i kh i
nông nghi p, nông thôn. Các ngh th công ñ u xu t hi n t trong
nông nghi p, tách d n m t cách tương ñ i kh i nông nghi p nhưng
không r i kh i nông thôn.
1.1.2.2. V lao ñ ng làng ngh
Lao ñ ng làm vi c trong làng ngh ñ u là lao ñ ng th công
nông thôn, mà trong ñó trư c h t là lao ñ ng t i ch .
1.1.2.3. V v n
V n ñ u tư cho làm ngh trong các làng ngh không nhi u,
ch y u là v n t có, v n vay trong gia ñình, h hàng là chính.
- -4-
1.1.2.4. V trình ñ k thu t
Nhìn chung trình ñ k thu t trong s n xu t s n ph m các
làng ngh còn thô sơ, s d ng k thu t th công là ch y u, công c
lao ñ ng trong làng ngh ña s v n là công c th công do th th
công t ch . Nói chung ngư i th th công ch mua nh ng d ng c
nào th t s c n thi t ñ i v i h và k thu t mà h s d ng r t v a
t m.
1.1.2.5. V hình th c t ch c s n xu t kinh doanh
Cho ñ n nay, hình th c t ch c s n xu t kinh doanh làng
ngh ña s là dư i hình th c h gia ñình cá th . Có ít các h p tác xã,
các doanh nghi p ngoài qu c doanh xu t hi n không ch t n t i ñan
xen và c nh tranh nhau mà còn có tác ñ ng h tr l n nhau ñ phát
tri n.
1.1.2.6. V s n ph m
Nhìn chung, các s n ph m c a làng ngh có m u mã không
ña d ng nhưng do ñư c s n xu t v i nh ng k thu t th công riêng
có c a t ng làng/vùng ngh nên cùng m t lo i hình s n ph m nhưng
do ñư c s n xu t làng ngh /vùng khác nhau mà ngư i s d ng v n
phân bi t ñư c ngu n g c c a s n ph m. Các s n ph m c a làng
không ch mang tính kinh t mà hơn th n a, nó còn có giá tr văn
hóa vô giá.
1.1.3. Vai trò c a làng ngh trong phát tri n kinh t xã h i
1.1.3.1. Góp ph n phân công lao ñ ng, t o vi c làm nông
thôn và h n ch di dân t do
Phát tri n làng ngh s gi i quy t lao ñ ng dư th a nông
thôn, h n ch di dân t vùng này sang vùng khác, t nông thôn ra
thành th vì nó t o ñư c vi c làm t i ch cho nh ng ngư i b th t
nghi p hay lúc nông nhàn.
- -5-
1.1.3.2. T o ñi u ki n thu hút v n nhàn r i và tay ngh cao
Các làng ngh và làng ngh truy n th ng ho t ñ ng không
ñòi h i v n ñ u tư quá l n, do ñó r t phù h p v i kh năng huy ñ ng
ngu n v n nhàn r i c a các h gia ñình vào s n xu t kinh doanh.
1.1.3.3. Góp ph n nâng cao ñ i s ng văn hóa, tinh th n và gi
gìn b n s c văn hóa dân t c
Trong t t c các làng ngh truy n th ng ñ u có t c l th ông
t ngh và dân làng quy ñ nh v i nhau ngày gi t ñ m i ngư i
cùng v tham gia và ngày này ñư c xem như là h i làng. Đây cũng là
nét ñ p văn hóa “u ng nư c nh ngu n, ăn qu nh k tr ng cây”
c a ngư i Vi t Nam.
1.1.3.4. T o ñi u ki n tăng thu nh p t phi nông nghi p, góp
ph n d ch chuy n cơ c u kinh t nông thôn và phát tri n các
công trình k t c u h t ng.
Phát tri n làng ngh s làm cho thu nh p c a nh ng ngư i
làm ngh tăng lên. Làng ngh phát tri n ñ n m t m c ñ nh t ñ nh s
làm n y sinh nhu c u xây d ng, m r ng các công trình thu c k t
c u h t ng như ñư ng giao thông, tr m ñi n và h th ng ñư ng dây
truy n t i ñi n…
1.2. PHÁT TRI N LÀNG NGH
1.2.1. Khái ni m phát tri n làng ngh
Phát tri n làng ngh ñư c hi u là quá trình l n lên v m t
lư ng và s thay ñ i v m t ch t c a làng ngh .
1.2.2. N i dung và tiêu chí ñánh giá phát tri n làng ngh
1.2.2.1. Phát tri n v m t lư ng
Đó là vi c gia tăng giá tr s n lư ng hàng hóa c a làng ngh
b ng cách tăng s h , s cơ s trong làng tham gia làm ngh ho c
cũng có th b ng cách phát tri n thêm làng ngh m i. Ngoài ra, phát
- -6-
tri n v m t s lư ng còn bao hàm c s gia tăng quy mô s n xu t
c a các làng ngh b ng cách: tăng quy mô v n ñ u tư, tăng s lư ng
lao ñ ng, nh m ñ t m c ñích tăng s n lư ng hàng hóa c a làng ngh
s n xu t ra trong m t năm.
Đ ñánh giá s phát tri n c a làng ngh v m t lư ng, ta s
d ng các ch tiêu sau:
- S gia tăng s lư ng các làng ngh
- S gia tăng s ñơn v cơ s (h kinh doanh, t h p tác,
công ty tư nhân, công ty TNHH,…) tham gia trong làng ngh .
- Lao ñ ng tham gia làm ngh (s lư ng lao ñ ng, cơ c u lao
ñ ng, …) trong m i làng ngh .
- Qui mô v n thu hút tham gia làm ngh .
- S gia tăng giá tr s n xu t c a ngành ngh .
1.2.2.2. Phát tri n v m t ch t
Đư c th hi n vi c nâng cao hi u qu s d ng lao ñ ng
khu v c nông thôn; t o vi c làm, tăng thu nh p nh m góp ph n c i
thi n ch t lư ng cu c s ng c a ngư i dân s ng khu v c nông thôn
b ng cách ñ y m nh ñ u tư theo chi u sâu, ng d ng công ngh k
thu t m i ñ s n xu t s n ph m có ch t lư ng cao hơn, ñ ng ñ u
hơn, nh m gi m thi u thi t h i, gi m chi phí và nâng cao kh năng
c nh tranh c a s n ph m trên th trư ng.
Đ ñánh giá s phát tri n c a làng ngh v m t ch t, ta s
d ng các ch tiêu sau:
- Hi u qu s d ng lao ñ ng (năng su t lao ñ ng làng ngh )
- Thu nh p bình quân c a ngư i lao ñ ng trong làng ngh
(ho c thu nh p bình quân c a m t h làm ngh ).
- T l Doanh thu/Chi phí
- T su t l i nhu n: L i nhu n/ doanh thu
- -7-
- S n ph m c a làng ngh : Tính hàng hóa, kh năng c nh
tranh c a s n ph m và th trư ng tiêu th chính
- Cơ s h t ng và s thay ñ i c a cơ s h t ng
- Các kho n n p ngân sách, bao g m thu ph i n p theo quy
ñ nh c a Nhà nư c và m t s kho n l phí n p theo quy ñ nh c a ñ a
phương.
- Trình ñ ng d ng k thu t trong s n xu t làng ngh .
1.2.2.3. Phát tri n làng ngh truy n th ng g n v i b o t n văn
hóa dân t c
B o t n và phát huy b n s c văn hóa dân t c trong phát tri n
làng ngh ñư c th hi n các tiêu chí sau:
- Gìn gi các làng ngh truy n th ng
- Duy trì và phát tri n các l h i g n v i làng ngh
- Phát tri n làng ngh g n v i du l ch
1.2.3. Nh ng nhân t nh hư ng t i phát tri n làng ngh
1.2.3.1. Chính sách nhà nư c
Chính sách c a Nhà nư c có nh hư ng l n t i s phát tri n
hay suy vong c a làng ngh .
1.2.3.2. Đi u ki n kinh t
S c ép v kinh t ; V n phát tri n s n xu t; Cơ s h t ng;
Trình ñ k thu t …
1.2.3.3. Đi u ki n văn hóa, xã h i
Nhu c u th trư ng; Lao ñ ng và giá tr truy n th ng
1.2. NH NG BÀI H C KINH NGHI M V PHÁT TRI N
LÀNG NGH VI T NAM
- -8-
Chương 2
TH C TR NG PHÁT TRI N LÀNG NGH HUY N
PHÙ CÁT, T NH BÌNH Đ NH
2.1. Đ C ĐI M V T NHIÊN, KINH T , XÃ H I
2.1.1. Đ c ñi m t nhiên
Phù Cát là huy n ñ ng b ng ven bi n c a t nh Bình Đ nh,
B c giáp huy n Phù M , Tây giáp Vĩnh Th nh và Tây Sơn, Nam
giáp An Nhơn và Tuy Phư c, Đông giáp bi n ñông; cách thành ph
Quy Nhơn 35 km v phía B c. Di n tích t nhiên c a Phù Cát là 679
km2; có 18 ñơn v hành chính tr c thu c, g m 17 xã và 1 th tr n.
2.1.2. Đ c ñi m kinh t
Kinh t huy n Phù Cát trong nh ng năm qua có bư c phát
tri n tích c c. Năm 2009, t c ñ tăng trư ng GDP ñ t 9,2%, thu
nh p bình quân ñ u ngư i ñ t 3,9 tri u ñ ng, huy n không còn h
ñói, t l h nghèo gi m còn 7,57%. Cơ c u kinh t ñang chuy n
d ch ñúng hư ng v i t tr ng nông nghi p gi m còn 58,76%; CN-
TTCN, giao thông v n t i, thương nghi p và d ch v tăng lên 41,24%
(Ngu n: Niên giám th ng kê Phù Cát 2009).
2.1.3. Môi trư ng văn hóa, xã h i
L c lư ng lao ñ ng Phù Cát tuy d i dào v s lư ng, song
ch t lư ng còn h n ch . Vi c ñ u tư, nâng c p h th ng ñi n, ñư ng
ôtô, và m ng lư i ñi n tho i trong nh ng năm qua c a huy n Phù
Cát v cơ b n ñáp ng ñ cho nhu c u phát tri n KT-XH c a vùng.
2.2. TÌNH HÌNH PHÁT TRI N LÀNG NGH HUY N PHÙ
CÁT NH NG NĂM QUA
2.2.1. S phát tri n v m t lư ng
2.2.1.1. S gia tăng v s lư ng các làng ngh
- -9-
Huy n Phù Cát có nhi u làng ngh th công truy n th ng
hình thành t lâu ñ i và ñã t ng m t th i vang bóng như: làng nón
Ki u An, làng võng trân Phú Thái, làng g m Vĩnh Trư ng... Tuy
nhiên hi n nay ch còn có 05 làng ngh ñ t tiêu chí và ñ u là làng
ngh truy n th ng.
2.2.1.2. S gia tăng s ñơn v cơ s tham gia trong làng ngh
* S h tham gia làm ngh :
B ng 2.3: S h tham gia làm ngh trong làng ngh
S h tham gia ngh trong làng ngh
2007 2008 2009
% so % so % so
T
Tên làng ngh t ng t ng t ng
T
S h s h S h s h S h s h
trong trong trong
làng làng làng
Làng nhang Xuân 110 33,4 120 35,2 120 35,2
1
Quang - xã Cát Tư ng
Làng d t chi u Chánh 283 66,9 270 63,8 247 58,4
2
H i – xã Cát Chánh
Làng d t chi u Phú 308 71,3 282 65,4 252 58,2
3
H u– xã Cát Ti n
Làng bánh tráng Phú 210 41,0 200 39,1 210 41,0
4
Gia– xã Cát Tư ng
Làng nón lá Phú Gia– 230 44,9 220 43,1 220 43,1
5
xã Cát Tư ng
T ng c ng 1.141 1.092 1.049
(Ngu n: Phòng Kinh t - H t ng huy n Phù Cát)
- - 10 -
Nhìn chung, trong các làng ngh s h làm ngh có xu hư ng
gi m d n qua các năm (năm 2009 so v i 2007 gi m: 92 h - kho ng
8%) và s suy gi m này ch y u t p trung 02 làng ngh d t chi u.
* S ñơn v khác tham gia làm ngh (ngoài h gia ñình)
Hi n nay, ngoài các h gia ñình còn có các HTX, doanh
nghi p tư nhân và công ty TNHH cũng tham gia làm ngh . Tuy m i
hình th c t ch c s n xu t có nh ng vai trò và m c ñ ñóng góp
khác nhau, nhưng chúng cũng ñã t o ra m t ngu n l c t ng h p thúc
ñ y m nh m s phát tri n c a kinh t làng ngh .
2.2.1.3. Lao ñ ng tham gia làm ngh
* S lao ñ ng làm ngh trong ñ tu i lao ñ ng
Cũng như xu hư ng bi n ñ ng c a s h tham gia làm ngh , lao
ñ ng tham gia làm ngh năm 2009 so v i 2006 tính chung cho c 05
làng ngh c a huy n gi m 249 ngư i (hơn 10%). S gi m sút này
cũng ch y u t 02 làng ngh làm chi u, các làng ngh còn l i có s
lư ng ngư i làm ngh ít bi n ñ ng qua các năm.
* S nhân kh u tham gia làm ngh
Như ñã bi t, làng ngh không ch t o công ăn vi c làm cho
ngư i lao ñ ng trong ñ tu i mà nh ng ngư i ngoài ñ tu i lao
ñ ng cũng có th tham gia nh ng công ño n, ph n công vi c phù
h p. Có nh ng làng ngh s lao ñ ng ngoài ñ tu i chi m t l không
nh (b ng 2.5).
- - 11 -
B ng 2.5: Nhân kh u và gi i tính tham gia làm ngh năm 2009
T ng
S nhân kh u Lao ñ ng làm Lao ñ ng làm Lao ñ ng n
s
tham gia làm ngh trong ñ ngh ngoài ñ tham gia làm
nhân
T ngh tu i lao d ng tu i ngh
Tên làng ngh kh u
T
trong S T l S T l S T l S T l
làng lư ng (%) lư ng (%) lư ng (%) lư ng (%)
1 2 =2/1 3 =3/1 4 =4/1 5 =5/2
1 Làng nhang Xuân Quang 1.585 330 20,8 230 14,5 100 6,3 189 57,1
2 Làng d t chi u Chánh H i 1.795 681 37,9 480 26,7 201 11,2 551 81,0
3 Làng d t chi u Phú H u 2.124 738 34,8 530 25,0 208 9,8 490 66,4
4 Làng bánh tráng Phú Gia 1.885 645 34,5 420 22,3 225 12,2 348 53,9
5 Làng nón lá Phú Gia 1.885 683 36,8 440 23,3 243 13,5 467 68,4
T ng c ng: 9.272 3.077 33,2 2.100 23,0 977 10,5 2.045 66,0
(Ngu n: Phòng Kinh t h t ng huy n Phù Cát)
- - 12 -
* Cơ c u lao ñ ng tham gia làm ngh
Ph n l n lao ñ ng làm ngh là lao ñ ng kiêm bên c nh ngh
làm nông theo mùa. có r t ít làng ngh thuê thêm lao ñ ng như làng
nhang, làng nón, nhưng con s lao ñ ng ñư c thuê cũng ch m c
khiêm t n (kho ng 5% - 9%) và nh ng lao ñ ng ñư c thuê này cũng
ñ n t chính trong làng c a mình.
2.2.1.4. Quy mô v n thu hút tham gia làm ngh
B ng 2.7: Bình quân v n và t tr ng ngu n v n ñ u tư các ngh
ĐVT: 1.000 ñ ng
T tr ng
Ngu n v n bình
TSCĐ trong t ng
quân/01 cơ s
bình ngu n v n
TT Tên ngành quân V n
N V n N
c a 01 T ng ch
ph i ch s ph i
cơ s s s
tr h u tr
h u
1 Bánh tráng 1.827 5.353 0 5.353 0,00 1,00
2 D t chi u cói 183 3.456 0 3.456 0,00 1,00
3 Làm nón lá - 3.355 67 3.288 0,02 0,98
4 Làm nhang 3.207 4.500 180 4.320 0,04 0,96
T ng s 5.217 16.664 247 16.417 0,02 0,98
(Ngu n: C c th ng kê Bình Đ nh)
Ghi chú: Trong t ng s v n ñ u tư cho các ngh nói trên,
không tính ñ u tư cho nhà xư ng các h vì h u h t các làng ngh
ngư i ta l y nhà làm nơi s n xu t.
V n s n xu t kinh doanh c a các làng ngh trong huy n tương
ñ i th p so v i các lĩnh v c khác, ch y u s d ng v n t có c a ch
- - 13 -
h . Cơ c u v n bình quân g m 98% là v n t có, ch 2% là v n vay
mư n.
2.2.1.5. Giá tr s n xu t c a làng ngh
M c ñ ñóng góp c a làng ngh vào giá tr s n xu t chung c a
c làng nh nh t kho ng 40% và cao nh t kho ng 76% (năm 2009).
Xét trên ph m vi toàn huy n, thì m c ñ ñóng góp th hi n
qua b ng 2.10.
B ng 2.10: GTSX làng ngh /GTSX công nghi p toàn huy n
GTSX theo các năm (tri u ñ ng)
Các tiêu chí
2007 2008 2009
GTSX các làng ngh 15.709 18.291 20.300
GTSX CN toàn huy n 131.047 155.805 174.828
T tr ng GTSX làng ngh / 11,99 11,74 11,61
GTSX CN toàn huy n
(Ngu n: Phòng Kinh t - H t ng UBND huy n Phù Cát)
2.2.2. S phát tri n làng ngh v m t ch t
2.2.2.1. Hi u qu s d ng lao ñ ng
Hi u qu s d ng lao ñ ng c a các làng ngh ñư c th hi n
GTSX bình quân. Năm 2009, GTSX bình quân c a làng nhang
Xuân Quang là 10,91tr; Làng d t chi u Chánh H i là 8,22tr; Làng
d t chi u Phú H u là 7,99tr; Làng bánh tráng Phú Gia là 2,79tr; Làng
nón lá Phú Gia là 4, 98tr. GTSX bình quân c 05 làng ngh là 6,6tr
Theo k t qu ñi u tra 10 năm (2001-2010) th c tr ng doanh
nghi p t nh Bình Đ nh c a C c th ng kê Bình Đ nh, thì GTSX bình
quân/ lao ñ ng c a các doanh nghi p trên ñ a bàn huy n Phù Cát
năm 2009 là: 219,4 tri u ñ ng. Như v y GTSX bình quân năm 2009
c a 01 nhân kh u tham gia làm ngh ch b ng 4% so v i giá tr
- - 14 -
GTSX bình quân c a 01 lao ñ ng trong các doanh nghi p trên ñ a
bàn huy n.
2.2.2.2. Thu nh p bình quân c a lao ñ ng
Năm 2009, thu nh p bình quân c a 1 h có làm ngh là:
3.129.000 ñ ng/h /tháng và c a lao ñ ng có làm ngh là:
1.402.000ñ ng/ngư i /tháng. So v i thu nh p bình quân năm 2009
c a lao ñ ng nông thôn trong t nh là 891,6 ngàn ñ ng/ngư i/tháng,
c nư c là 916,4 ngàn ñ ng/ngư i/tháng. Như v y thu nh p bình
quân c a lao ñ ng có làm ngh Phù Cát cao hơn so v i m c thu
nh p bình quân chung c a lao ñ ng nông thôn trong t nh là 57% và
c nư c là 53%.
2.2.2.3. Doanh thu và chi phí trong ho t ñ ng làng ngh
Theo k t qu ñi u tra m u c a C c th ng kê Bình Đ nh năm
2009, bình quân chi phí s n xu t các s n ph m c a làng ngh không
cao (chi m kho ng 58% trong doanh thu). Trong ñó, chi phí ch y u
dành cho nguyên v t li u chính, chi m g n 90%/t ng chi phí; ñi n
chi m kho ng 2%; nhiên li u 3% và chi phí khác 6%.
Sau khi tr ñi chi phí s n xu t, ph n còn l i, k c l i nhu n
và công c a lao ñ ng gia ñình chi m kho ng 42%. N u so v i các
lo i hình s n xu t kinh doanh khác thì con s khá h p d n, tuy nhiên
th c t cho th y thu nh p c a ngư i lao ñ ng làm ngh t i ñ a
phương l i không h p d n ñ n như v y. Đi u này có th lý gi i là do
công lao ñ ng s ng ñ t o ra s n ph m các làng ngh hi n nay c a
Phù Cát là quá nhi u. Đi u này cũng th hi n khá rõ qua chi phí ñi n
năng ph c v cho các làng ngh trong trong quá trình s n xu t s n
ph m.
2.2.2.4. T su t l i nhu n/doanh thu
K t qu ñi u tra 10 năm (2001-2010) th c tr ng doanh
- - 15 -
nghi p t nh Bình Đ nh c a C c th ng kê Bình Đ nh, thì t su t l i
nhu n/doanh thu bình quân năm 2009 c a 01 doanh nghi p trên ñ a
bàn huy n Phù Cát là 0,33%. Trong khi ñó t su t l i nhu n/doanh
thu bình quân năm 2009 c a các làng ngh là 42%. Xem b ng 2.14.
B ng 2.14: T su t l i nhu n/doanh thu c a các cơ s m u ñi u tra
Năm 2009
T
T S cơ T ng L i
Tên làng ngh T ng chi su t
T s doanh nhu n
phí (CP) LN/
m u thu (DT) (LN)
DT
Làng nhang Xuân 15 483.075 251.199 231.876 0,48
1
Quang
Làng d t chi u Cát 33 1.308.879 719.883 588.996 0,45
2
Ti n và Cát Chánh
Làng bánh tráng 22 824.599 560.727 263.872 0,32
3
Phú Gia
Làng nón lá Phú 15 444.105 230.935 213.170 0,48
4
Gia
Bình quân 3.060.658 1.762.744 1.297.914 0,42
2.2.2.5. S n ph m c a làng ngh
Nhìn chung các làng ngh huy n Phù Cát có th trư ng
tiêu th s n ph m n ñ nh chi m 60% và còn l i 40% có th trư ng
không n ñ nh, th p hơn so v i m c bình quân c a các làng ngh
toàn t nh (70% th trư ng tiêu th n ñ nh và 30% không n ñ nh).
2.2.2.6. S thay ñ i c a cơ s h t ng
Nh có ho t ñ ng s n xu t làng ngh mà trong nh ng năm
qua k t c u h t ng nông thôn huy n Phù Cát, ñ c bi t là nh ng
- - 16 -
xã có làng ngh ñư c c i thi n, ch t lư ng cu c s ng c a ngư i dân
nơi ñây ñư c nâng lên. Các công trình chung c a xã như: ñi n,
ñư ng, trư ng h c, tr m xá, tr s UBND ñ u khang trang hơn các
xã trong cùng ñi u ki n mà không có ngh .
2.2.2.7. Trình ñ k thu t trong s n xu t làng ngh
H u h t các làng ngh huy n Phù Cát s d ng phương
pháp th công ñ s n xu t ra s n ph m, t l dùng phương pháp th
công chi m 81% so v i m c bình quân 69% trong toàn t nh. Phương
pháp bán th công chi m t l 19% là ch y u ñư c ng d ng t i làng
s n xu t nhang.
2.2.3. S phát tri n làng ngh g n v i b o t n văn hóa dân t c
Huy n Phù Cát có nhi u làng ngh th công truy n th ng
ñư c hình thành t lâu ñ i như: Làng nón Ki u An, Ki u Nguyên;
làng võng trân Thái Phú; làng g m Vĩnh Trư ng; làng ñan ñát Phú
H i, Phú Đa, … ñã t ng m t th i vang ti ng nên có câu ca r ng:
“Ch G m ñ g m
Phú H i ñ ñan
Ti n ñư ng ghé l i C nh An
Mua thêm chi c võng cho nàng ru con”
Hi n nay, huy n Phù Cát ch còn 5 làng ngh và ñ u là
nh ng làng ngh truy n th ng. S mai m t và m t h n c a m t s
làng ngh là ñi u ñáng ti c trong vi c gìn gi , b o t n nét ñ p văn
hóa c a c a vùng …
2.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG
2.3.1 Nh ng k t qu ñ t ñư c
T nh ng phân tích th c ti n trên, ta th y làng ngh c a
huy n Phù Cát tuy có ít v s lư ng, quy mô ho t ñ ng còn nh l
mang tính h gia ñình, nhưng không th ph nh n nh ng ñóng góp
- - 17 -
quan tr ng c a nó trong vi c gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng khu
v c nông thôn, ñ t bi t là lao ñ ng trong nh ng lúc nông nhàn, góp
ph n làm tăng giá tr SXCN cho toàn huy n, tăng thu nh p và nâng
cao ch t lư ng ñ i s ng c a nh ng ngư i dân s khu v c nông
thôn…
2.3.2. Nh ng h n ch , t n t i
Quy mô cơ s s n xu t nh ; trang thi t b k thu t ph n l n
ñã l c h u, v n ít – thi u v n ñ u tư ñ i m i thi t b nên năng su t,
ch t lư ng s n ph m th p, s n ph m ñơn ñi u, giá thành cao d n ñ n
s c c nh tranh y u.
Lao ñ ng trong các cơ s làng ngh làm theo kinh nghi m,
k năng ngh nghi p không ñ u, s lao ñ ng có tay ngh cao còn ít,
vi c ñào t o truy n ngh chưa nhi u; ch h còn nhi u m t h n ch
nên lúng túng trong t ch c s n xu t, tìm ki m th trư ng tiêu th .
2.3.3. Nguyên nhân
Có nhi u nguyên nhân khách quan và ch quan, nhưng t p
trung các nguyên nhân ch quan sau ñây:
Nhìn chung huy n có quan tâm, nhưng chưa ch ñ ng xây
d ng chương trình phát tri n ti u th công nghi p và làng ngh , vì
v y t ch c th c hi n thi u ñ ng b , không nh t quán, kém hi u qu .
S h tr t Nhà nư c chưa ñ m nh ñ làm ñòn b y, thúc
ñ y làng ngh phát tri n.
Cơ s làng ngh v n ít, nhưng ti p c n v n vay t các Qu
h tr , Qu ñ u tư, t các ngân hàng và các t ch c tín d ng còn khó
khăn.
Lao ñ ng và ch h trong các làng ngh chưa ñư c ñào t o
truy n ngh , nâng cao tay ngh . Chưa có chính sách thu hút các ngh
nhân ngoài t nh v truy n ngh , phát tri n ngh m i cho ñ a phương.
- - 18 -
Chương 3
GI I PHÁP PHÁT TRI N LÀNG NGH C A HUY N
PHÙ CÁT GIAI ĐO N 2011-2015
3.1. NH NG CĂN C Đ Đ XU T CÁC GI I PHÁP
3.1.1. Căn c pháp lý
3.1.2. Nh ng cơ h i, thách th c ñ i v i phát tri n làng ngh c a
huy n Phù Cát trong th i gian ñ n
3.1.3. Quan ñi m phát tri n làng ngh
Phát tri n làng ngh ph i phù h p v i quy ho ch phát tri n
công nghi p trên ñ a bàn t nh, quy ho ch phát tri n kinh t - xã h i
ñ a phương (huy n, xã). Phát tri n làng ngh g n v i quá trình công
nghi p hoá, hi n ñ i hoá nông nghi p và nông thôn ñ m b o s phát
tri n n ñ nh, hi u qu , b n v ng, g n li n v i b o v môi trư ng
sinh thái.
3.1.4. M c tiêu phát tri n làng ngh c a huy n ñ n năm 2015
3.1.4.1. M c tiêu t ng quát
3.1.4.2. M c tiêu c th
Đ n năm 2015 n ñ nh và phát tri n thêm 03 làng ngh ñ t
tiêu chu n ñ nâng s làng ngh ñ t tiêu chu n c a huy n lên là 08
làng ngh . GTSX làng ngh (giá 1994) tăng 1,5 l n so v i năm 2009;
thu hút s h trong làng tham gia làm ngh trên 65% (bình quân năm
2009 là 55%), thu nh p Bình quân c a h làm ngh th p nh t là 3,6
tri u ñ ng/tháng (năm 2009 th p nh t là 2,6 tri u ñ ng/tháng), ti n
t i xu t kh u m t s s n ph m c a làng ngh .
3.1.5. Đ nh hư ng phát tri n làng ngh
3.1.5.1. Đ nh hư ng chung
3.1.5.2. Đ nh hư ng c th v i t ng làng ngh
3.2. NH NG GI I PHÁP CH Y U
nguon tai.lieu . vn
