Xem mẫu
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN THỊ TUYẾT
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ DÂN CHỦ Ở XÃ TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN KIM ĐỘNG, TỈNH HƯNG YÊN
Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật
Mã số: 60 38 01 01
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2014
Công trình được hoàn thành
tại Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội
Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. TRƯƠNG HỒ HẢI
Phản biện 1: ........................................................................
Phản biện 2: ........................................................................
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại
Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 2014
Có thể tìm hiểu luận văn tại
Trung tâm tư liệu Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội
Trung tâm Thông tin – Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN
PHÁP LUẬT VỀ DÂN CHỦ Ở CẤP XÃ ................................... 7
1.1.
Khái niệm, quan điểm về dân chủ trong tư tưởng Hồ
Chí Minh ....................................................................................... 7
1.1.1. Khái niệm........................................................................................ 7
1.1.2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về dân chủ ....................................... 9
1.2.
Pháp luật về dân chủ ở cơ sở ở Việt Nam từ năm 1945 đến
khi có Chỉ thị số 30 của Bộ Chính trị........................................ 12
1.3.
Khái niệm, đặc điểm thực hiện pháp luật về dân chủ ở
cấp xã ........................................................................................... 14
1.3.1. Khái niệm pháp luật về dân chủ ................................................... 14
1.3.2. Khái niệm thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã .................... 15
1.3.3. Đặc điểm của thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã ............... 18
1.4.
Các hình thức thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã ........ 22
1.5.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện pháp luật về dân chủ ở
cấp xã ............................................................................................ 25
1.5.1. Thể chế .......................................................................................... 25
1.5.2. Sự lãnh đạo của tổ chức Đảng cơ sở ............................................ 26
1.5.3. Tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân trong hoạt động của
chính quyền cấp xã ....................................................................... 27
1.5.4. Sự phối hợp của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cấp xã ......... 29
1.5.5. Trình độ, năng lực, uy tín của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã .... 30
1.5.6. Đặc điểm địa bàn dân cư, trình độ dân trí .................................... 31
1.6.
Kinh nghiệm thực hiện pháp luật về dân chủ ở xã,
phường, thị trấn của một số địa phương trong tỉnh và
trong cả nước ............................................................................... 33
1
Những kinh nghiệm rút ra từ phong trào xây dựng nông thôn
mới gắn với thực hiện quy chế dân chủ cơ sở tại xã Tuy Lộc,
thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái ................................................. 33
1.6.2. Những kinh nghiệm rút ra từ mô hình tổ dân vận điểm thực
hiện tốt Quy chế dân chủ của thôn Bãi Sậy 3, xã Tân Dân .......... 36
1.6.3. Những kinh nghiệm trong thực hiện QCDC ở cơ sở của xã
Nhật Tân, huyện Tiên Lữ ............................................................. 38
1.6.4. Bài học kinh nghiệm rút ra trong thực hiện pháp luật về dân
chủ ở cơ sở đối với huyện Kim Động .......................................... 40
Chương 2: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG VÀ THỰC TRẠNG
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ DÂN CHỦ Ở CẤP XÃ
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KIM ĐỘNG ................................... 42
2.1.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện pháp luật về dân chủ
ở cấp xã trên địa bàn huyện Kim Động .................................... 42
2.1.1. Hệ thống pháp luật về thực hiện dân chủ hiện nay ...................... 42
2.1.2. Điều kiện tự nhiên và dân cư ........................................................ 42
2.1.3. Điều kiện kinh tế - xã hội ............................................................. 43
2.2.
Thực trạng thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã trên
địa bàn huyện Kim Động ........................................................... 46
2.2.1. Tình hình triển khai thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã ..... 46
2.2.2. Kết quả thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã ......................... 51
2.2.3. Nguyên nhân của những kết quả đạt được ................................... 68
2.2.4. Đánh giá chung ............................................................................. 69
2.3.
Những hạn chế, nguyên nhân trong quá trình thực hiện
pháp luật về dân chủ ở cấp xã trên địa bàn huyện Kim Động ... 69
2.3.1. Hạn chế ......................................................................................... 69
2.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế.................................................. 74
Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ DÂN CHỦ Ở CẤP XÃ
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KIM ĐỘNG ................................... 78
3.1.
Các quan điểm về tăng cường thực hiện pháp luật về dân
chủ ở xã, phường, thị trấn ......................................................... 78
1.6.1.
2
Thực hiện pháp luật về dân chủ ở xã, thị trấn phải trên cơ sở
chủ trương, chính sách của Đảng về dân chủ nói chung và
dân chủ ở xã, phường, thị trấn nói riêng ...................................... 78
3.1.2. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị và
các tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò quan trọng việc thực
hiện pháp luật dân chủ ở cấp xã ................................................... 79
3.1.3. Mở rộng dân chủ phải bảo đảm trật tự, kỷ cương, trong
khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật ............................................... 80
3.1.4. Thực hiện pháp luật dân chủ ở cấp xã gắn với đẩy mạnh học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và các
phong trào thi đua yêu nước ......................................................... 81
3.1.5. Phát huy vai trò làm chủ của nhân dân trong phòng, chống
quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở cơ sở ........................ 82
3.2.
Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về
dân chủ ở cấp xã trên địa bàn huyện Kim Động ..................... 83
3.2.1. Kiến nghị cấp có thẩm quyền trong việc hoàn thiện pháp luật
về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn ................................. 83
3.2.2. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng ................................... 89
3.2.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp
luật về dân chủ ở cơ sở ................................................................. 91
3.2.4. Nâng cao chất lượng hoạt động của chính quyền cấp xã ............. 93
3.2.5. Phát huy vai trò của Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể chính
trị - xã hội và các tổ chức xã hội khác .......................................... 96
3.2.6. Phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của nhân dân ....................... 100
3.2.7. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có đủ phẩm chất,
năng lực....................................................................................... 102
3.2.8. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật về
dân chủ ở cấp xã ......................................................................... 107
KẾT LUẬN ............................................................................................. 109
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................. 111
3.1.1.
3
nguon tai.lieu . vn
KHOA LUẬT
NGUYỄN THỊ TUYẾT
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ DÂN CHỦ Ở XÃ TRÊN
ĐỊA BÀN HUYỆN KIM ĐỘNG, TỈNH HƯNG YÊN
Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật
Mã số: 60 38 01 01
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2014
Công trình được hoàn thành
tại Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội
Cán bộ hướng dẫn khoa học: TS. TRƯƠNG HỒ HẢI
Phản biện 1: ........................................................................
Phản biện 2: ........................................................................
Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại
Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 2014
Có thể tìm hiểu luận văn tại
Trung tâm tư liệu Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội
Trung tâm Thông tin – Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN
PHÁP LUẬT VỀ DÂN CHỦ Ở CẤP XÃ ................................... 7
1.1.
Khái niệm, quan điểm về dân chủ trong tư tưởng Hồ
Chí Minh ....................................................................................... 7
1.1.1. Khái niệm........................................................................................ 7
1.1.2. Quan điểm của Hồ Chí Minh về dân chủ ....................................... 9
1.2.
Pháp luật về dân chủ ở cơ sở ở Việt Nam từ năm 1945 đến
khi có Chỉ thị số 30 của Bộ Chính trị........................................ 12
1.3.
Khái niệm, đặc điểm thực hiện pháp luật về dân chủ ở
cấp xã ........................................................................................... 14
1.3.1. Khái niệm pháp luật về dân chủ ................................................... 14
1.3.2. Khái niệm thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã .................... 15
1.3.3. Đặc điểm của thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã ............... 18
1.4.
Các hình thức thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã ........ 22
1.5.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện pháp luật về dân chủ ở
cấp xã ............................................................................................ 25
1.5.1. Thể chế .......................................................................................... 25
1.5.2. Sự lãnh đạo của tổ chức Đảng cơ sở ............................................ 26
1.5.3. Tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân trong hoạt động của
chính quyền cấp xã ....................................................................... 27
1.5.4. Sự phối hợp của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cấp xã ......... 29
1.5.5. Trình độ, năng lực, uy tín của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã .... 30
1.5.6. Đặc điểm địa bàn dân cư, trình độ dân trí .................................... 31
1.6.
Kinh nghiệm thực hiện pháp luật về dân chủ ở xã,
phường, thị trấn của một số địa phương trong tỉnh và
trong cả nước ............................................................................... 33
1
Những kinh nghiệm rút ra từ phong trào xây dựng nông thôn
mới gắn với thực hiện quy chế dân chủ cơ sở tại xã Tuy Lộc,
thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái ................................................. 33
1.6.2. Những kinh nghiệm rút ra từ mô hình tổ dân vận điểm thực
hiện tốt Quy chế dân chủ của thôn Bãi Sậy 3, xã Tân Dân .......... 36
1.6.3. Những kinh nghiệm trong thực hiện QCDC ở cơ sở của xã
Nhật Tân, huyện Tiên Lữ ............................................................. 38
1.6.4. Bài học kinh nghiệm rút ra trong thực hiện pháp luật về dân
chủ ở cơ sở đối với huyện Kim Động .......................................... 40
Chương 2: CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG VÀ THỰC TRẠNG
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ DÂN CHỦ Ở CẤP XÃ
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KIM ĐỘNG ................................... 42
2.1.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện pháp luật về dân chủ
ở cấp xã trên địa bàn huyện Kim Động .................................... 42
2.1.1. Hệ thống pháp luật về thực hiện dân chủ hiện nay ...................... 42
2.1.2. Điều kiện tự nhiên và dân cư ........................................................ 42
2.1.3. Điều kiện kinh tế - xã hội ............................................................. 43
2.2.
Thực trạng thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã trên
địa bàn huyện Kim Động ........................................................... 46
2.2.1. Tình hình triển khai thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã ..... 46
2.2.2. Kết quả thực hiện pháp luật về dân chủ ở cấp xã ......................... 51
2.2.3. Nguyên nhân của những kết quả đạt được ................................... 68
2.2.4. Đánh giá chung ............................................................................. 69
2.3.
Những hạn chế, nguyên nhân trong quá trình thực hiện
pháp luật về dân chủ ở cấp xã trên địa bàn huyện Kim Động ... 69
2.3.1. Hạn chế ......................................................................................... 69
2.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế.................................................. 74
Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ DÂN CHỦ Ở CẤP XÃ
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KIM ĐỘNG ................................... 78
3.1.
Các quan điểm về tăng cường thực hiện pháp luật về dân
chủ ở xã, phường, thị trấn ......................................................... 78
1.6.1.
2
Thực hiện pháp luật về dân chủ ở xã, thị trấn phải trên cơ sở
chủ trương, chính sách của Đảng về dân chủ nói chung và
dân chủ ở xã, phường, thị trấn nói riêng ...................................... 78
3.1.2. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị và
các tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò quan trọng việc thực
hiện pháp luật dân chủ ở cấp xã ................................................... 79
3.1.3. Mở rộng dân chủ phải bảo đảm trật tự, kỷ cương, trong
khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật ............................................... 80
3.1.4. Thực hiện pháp luật dân chủ ở cấp xã gắn với đẩy mạnh học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và các
phong trào thi đua yêu nước ......................................................... 81
3.1.5. Phát huy vai trò làm chủ của nhân dân trong phòng, chống
quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở cơ sở ........................ 82
3.2.
Các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về
dân chủ ở cấp xã trên địa bàn huyện Kim Động ..................... 83
3.2.1. Kiến nghị cấp có thẩm quyền trong việc hoàn thiện pháp luật
về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn ................................. 83
3.2.2. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng ................................... 89
3.2.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp
luật về dân chủ ở cơ sở ................................................................. 91
3.2.4. Nâng cao chất lượng hoạt động của chính quyền cấp xã ............. 93
3.2.5. Phát huy vai trò của Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể chính
trị - xã hội và các tổ chức xã hội khác .......................................... 96
3.2.6. Phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của nhân dân ....................... 100
3.2.7. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có đủ phẩm chất,
năng lực....................................................................................... 102
3.2.8. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật về
dân chủ ở cấp xã ......................................................................... 107
KẾT LUẬN ............................................................................................. 109
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................. 111
3.1.1.
3