Xem mẫu

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
=======

LÊ THỊ LAN

NGUYÊN TẮC BẢO HỘ TÍNH MẠNG, SỨC KHỎE,
DANH DỰ, NHÂN PHẨM, TÀI SẢN CỦA CÔNG DÂN
TRONG LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM
Chuyên ngành: Luật Hình Sự
Mã số: 60 38 40

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2012

Công trình được hoàn thành
tại Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Ngọc Chí

Phản biện 1: ............................................
Phản biện 2: ............................................

Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại
Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vào hồi ..... giờ ....., ngày ..... tháng ..... năm 200….

Có thể tìm hiểu luận văn tại
Trung tâm tư liệu Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội
Trung tâm tư liệu – Thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội

2

MôC LôC
Lêi më ®Çu .................................................................................................. 6
1. TÝnh cÊp thiÕt cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi ...................................................... 7
2. T×nh h×nh nghiªn cøu ®Ò tµi .......................................................................... 8
3. §èi t-îng nghiªn cøu vµ ph¹m vi nghiªn cøu .............................................. 8
4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu ............................................................................... 9
5. Môc ®Ých, nhiÖm vô cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi ........................................... 9
6. KÕt cÊu cña luËn v¨n ................................................................................... 10
Ch-¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ nguyªn t¾c b¶o
hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n phÈm, tµi
s¶n cña c«ng d©n ................................................................................ 11
1.1. Kh¸i niÖm nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù,
nh©n phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n ................................................................ 11
1.1.1. ThÕ nµo lµ b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n phÈm vµ tµi
s¶n cña c«ng d©n ............................................................................................. 11
1.1.2. Néi dung cña nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù,
nh©n phÈm vµ tµi s¶n cña c«ng d©n................................................................. 11
1.1.3. Vai trß cña nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n
phÈm vµ tµi s¶n cña c«ng d©n ......................................................................... 14
1.2. C¬ së cña nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n
phÈm vµ tµi s¶n cña c«ng d©n ...................................................................... 16
1.3. Vai trß, ý nghÜa, néi dung cña Nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc
kháe, danh dù vµ tµi s¶n cña c«ng d©n trong LuËt Tè tông h×nh sù ....... 21
1.3.1. Vai trß, ý nghÜa cña Nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh
dù vµ tµi s¶n cña c«ng d©n trong LuËt Tè tông h×nh sù .................................. 21
1.3.2. Néi dung cña Nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù vµ
tµi s¶n cña c«ng d©n ........................................................................................ 23
1.4. Nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù vµ tµi s¶n cña
c«ng d©n trong ph¸p luËt quèc tÕ, ViÖt Nam vµ mét sè quèc
gia trªn thÕ giíi ........................................................................................24
1.4.1. Nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù vµ tµi s¶n cña
c«ng d©n trong ph¸p luËt quèc tÕ vµ ph¸p luËt ViÖt Nam ®Õn n¨m 1945 ....... 25
1.4.2. Nguyªn t¾c B¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n phÈm vµ tµi
s¶n cña c«ng d©n trong ph¸p luËt mét sè quèc gia trªn thÕ giíi..................... 39
3

CH¦¥NG 2: Nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam
vÒ nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh
dù, nh©n phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n ..................................... 47
2.1. Ph¸p luËt ViÖt Nam tõ n¨m 1945 ®Õn tr-íc n¨m 2003 vÒ nguyªn t¾c
b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n phÈm vµ tµi s¶n cña c«ng d©n .... 47
2.2. LuËt Tè tông n¨m 2003 vÒ Nguyªn t¾c B¶o hé tÝnh m¹ng søc
kháe, danh dù, nh©n phÈm vµ tµi s¶n cña c«ng d©n ................................. 56
2.2.1. Ph©n lo¹i nguyªn t¾c ............................................................................. 58
2.2.2. Néi dung Nguyªn t¾c B¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n
phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n ............................................................................. 59
Ch-¬ng 3: Thùc tiÔn vµ nh÷ng kiÕn nghÞ ®Ó hoµn
thiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ nguyªn t¾c
B¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n phÈm,
tµi s¶n cña c«ng d©n ........................................................................ 76
3.1. Thùc tr¹ng ¸p dông nguyªn t¾c B¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe,
danh dù, nh©n phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n trong thùc Tõ ....................... 76
3.1.1. Thùc tiÔn viÖc thùc hiÖn quyÒn ®-îc ph¸p luËt b¶o hé vÒ tÝnh m¹ng,
søc kháe, danh dù, nh©n phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n ..................................... 76
3.1.2. Thùc tiÔn viÖc ¸p dông Nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc kháe, danh
dù, nh©n phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n cña c¸c c¬ quan tiÕn hµnh tè tông .............. 80
3.2. Nguyªn nh©n h¹n chÕ cña viÖc thùc thi Nguyªn t¾c B¶o hé tÝnh
m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n phÈm, tµi s¶n c«ng d©n .......................... 80
3.3. Mét sè kiÕn nghÞ n©ng cao tÝnh kh¶ thi cña nguyªn t¾c B¶o hé
tÝnh m¹ng, danh dù, nh©n phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n ............................ 85
3.3.1. Hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt quy ®Þnh vÒ nguyªn t¾c B¶o
hé tÝnh m¹ng, danh dù, nh©n phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n .............................. 85
3.3.2. N©ng cao tÝnh ®ång bé cña c¸c c¬ quan t- ph¸p nh»m ®¶m b¶o cho
nguyªn t¾c nµy ®-îc thùc thi hiÖu qu¶ ........................................................... 85
3.3.3. Tæ chøc kiÓm tra, thanh tra t×nh h×nh thùc hiÖn nguyªn t¾c nguyªn
t¾c B¶o hé tÝnh m¹ng, danh dù, nh©n phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n ................. 86
KÕt luËn .................................................................................................... 88
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o .................................................... 89
4

Lêi më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi
Trong nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y nÒn kinh tÕ cña n-íc ta ngµy cµng thay ®æi
vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ v-¬n lªn tÇm quèc tÕ, hßa nhËp víi sù ph¸t triÓn chung
cña c¶ thÕ giíi. Tuy nhiªn bªn c¹nh sù ®i lªn ®ã t×nh h×nh téi ph¹m còng ngµy
cµng t¨ng vÒ sè l-îng, biÕn t-íng d-íi nhiÒu h×nh thøc vµ x¶y ra trªn mäi
lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, ®ßi hái viÖc qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt cÇn
ph¶I ®-îc n©ng cao h¬n n÷a. Víi môc tiªu ph¸t triÓn lµ v× con ng-êi, do con
ng-êi vµ ®Æt con ng-êi vµo vÞ trÝ trung t©m, do vËy quan t©m c¸c quyÒn vÒ
tÝnh m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n phÈm, tµi s¶n lµ thÓ hiÖn sù v¨n minh cña
quèc gia ®ã ë tr×nh ®é nµo. Tuy nhiªn, hiÖn nay viÖc c¸c quyÒn nµy bÞ x©m
h¹i vÉn ®ang lµ mét vÊn ®Ò nhøc nhèi cho x· héi. HiÖn tr¹ng nµy lµ do viÖc
quy ®Þnh ph¸p luËt ch-a nghiªm, cßn khe hë, ®«i khi cßn do hµnh vi cña
nh÷ng ng-êi tiÕn hµnh tè tông hoÆc cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông lîi dông
chøc vô quyÒn h¹n cña m×nh ®Ó x©m h¹i ®Õn nh÷ng quyÒn nµy. §©y lµ mét
vÊn x· héi nhøc nhèi mµ §¶ng vµ nhµ n-íc ta ®ang tÝch cùc lo¹i bá. ViÖc tÝnh
m¹ng, søc kháe, danh dù, nh©n phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n bÞ x©m h¹i kh«ng
nh÷ng g©y ra nçi ®au vÒ thÓ x¸c, tinh thÇn vµ vËt chÊt cho n¹n nh©n, mµ nã
cßn g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i kh¸c cho x· héi vÒ mÆt ®¹o ®øc, lµm ¶nh h-ëng
xÊu ®Õn t- t-ëng vµ lèi sèng cña mét bé phËn d©n c-. Nã ®· t¸c ®éng xÊu ®Õn
m«i tr-êng an ninh trËt tù, an toµn x· héi vµ t¹o nªn t©m lý bÊt an trong tiÒm
thøc cña mçi con ng-êi. Do vËy khi c¸c quyÒn nµy bÞ x©m h¹i hoÆc bÞ ®e däa
x©m h¹i, ng-êi cã quyÒn, lîi Ých hîp hîp ph¸p bÞ x©m h¹i ®ã cã quyÒn yªu
cÇu c¬ quan cã thÈm quyÒn b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp hîp ph¸p cña hä. ChÝnh
v× vËy viÖc b¶o vÖ nh÷ng quªn nµy ®· ®-îc n©ng lªn thµnh mét trong nh÷ng
nguyªn t¾c cña LuËt Tè tông h×nh sù ViÖt Nam, cã tÝnh chÊt nh- “kim chØ
nam” cho mäi ho¹t ®éng tè tông.
ViÖc nghiªn cøu nguyªn t¾c trªn lµ mét vÊn ®Ò v« cïng quan träng, Bé
LuËt Tè tông h×nh sù 2003 ®· cã nh÷ng quy ®Þnh kh¸ ®Çy ®ñ vÒ vÊn ®Ò nµy,
tuy nhiªn ®Ó cã mét c¸ch hiÓu thèng nhÊt vµ ¸p dông ®-îc mét c¸ch hiÖu qu¶
nguyªn t¾c lµ mét viÖc rÊt khã kh¨n ®ßi hái s- nç lùc, phèi kÕt hîp gi÷a c¸c
c¬ quan t- ph¸p víi nhau. Thùc tiÔn ¸p dông nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng,
søc kháe, danh dù, nh©n phÈm vµ tµi s¶n cña c«ng d©n cßn nhiÒu bÊt cËp vµ
ch-a triÖt ®Ó, do vËy t«i chän vÊn ®Ò: “Nguyªn t¾c b¶o hé tÝnh m¹ng, søc
kháe, danh dù, nh©n phÈm, tµi s¶n cña c«ng d©n trong luËt Tè tông h×nh
sù ViÖt Nam” lµm ®Ò tµi luËn v¨n th¹c sü cña m×nh víi mong muèn cã thÓ
®ãng gãp mét phÇn vµo qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña
5

nguon tai.lieu . vn