Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Tâm lý: Những phẩm chất tâm lý cơ bản (PCTLCB) của hướng dẫn viên du lịch

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI PHÍ CÔNG MẠNH NHỮNG PHẨM CHẤT TÂM LÝ CƠ BẢN CỦA HƯỚNG DẪN VIÊN DU LỊCH Chuyên ngành: Tâm lý học chuyên ngành Mã số : 62 31 04 01 Tãm t¾t LuËn ¸n tiÕn sÜ t©m lý häc hµ néi – 2016 Công trình được hoàn thành tại: Häc viÖn Khoa häc x· héi Viện Hàn Lâm Khoa học xã hội Việt Nam Ng­êi h­íng dÉn khoa häc: PGS.TS. Mạc Văn Trang Phaûn bieän 1: PGS.TS. Phan Trọng Ngọ Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Phaûn bieän 2: PGS.TS. Nguyễn Hữu Thụ Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG Hà Nội Phaûn bieän 3: PGS.TS. Trần Thị Minh Hằng Học viện Quản lý giáo dục Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện họp tại: Học viện Khoa học xã hội Vào hồi.............giờ...........phút, ngày........tháng........năm 2016 Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: - Thư viện Quốc gia - Thư viện Học viện KHXH DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ 1. Phí Công Mạnh (2015), Nghề hướng dẫn viên du lịch và những phẩm chất tâm lý cần thiết của nghề, Tạp chí Tâm lý học Xã hội, số 6/2015. 2. Phí Công Mạnh (2015), Thực trạng phẩm chất tâm lý cơ bản của hướng dẫn viên du lịch, Tạp chí Tâm lý học Xã hội, số 8/2015. 3. Phí Công Mạnh (2016), Phẩm chất tâm lý phù hợp nghề của sinh viên hướng dẫn du lịch, Tạp chí Tâm lý học Xã hội, số 1/2016. 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài 1.1. Các công trình nghiên cứu về những phẩm chất tâm lý (PCTL) đáp ứng yêu của nghề du lịch nói chung và nghề hướng dẫn du lịch (HDDL) nói riêng còn hạn chế. 1.2. Việc xác định những PCTL của hướng dẫn viên du lịch (HDVDL) đáp ứng yêu cầu hoạt động hướng dẫn là một vấn đề cấp bách cho ngành hướng dẫn du lịch. 1.3. Các cơ sở đào tạo nghề HDDL, các công ty lữ hành vẫn còn ít quan tâm về PCTL của HDVDL. 1.4. Tình hình HDVDL thiếu những PCTL đáp ứng yêu cầu của nghề đã và đang để lại hình ảnh xấu trong công ty lữ hành và khách du lịch. Với những lí do trên, việc nghiên cứu đề tài: “Những phẩm chất tâm lý cơ bản (PCTLCB) của hướng dẫn viên du lịch” là việc làm cần thiết, không những có ý nghĩa về mặt lý luận, mà còn ý nghĩa thiết thực góp phần nâng cao chất lượng hoạt động hướng dẫn của HDVDL. 2. Mục đích nghiên cứu của đề tài Nghiên cứu lý luận và thực tiễn những phẩm chất tâm lý cơ bản của HDVDL, đề xuất một số biện pháp nhằm định hướng và phát triển PCTLCB phù hợp nghề, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của HDVDL. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Xây dựng cơ sở lý luận về phẩm chất tâm lý cơ bản của HDVDL. 3.2. Khảo sát và đánh giá thực trạng mức độ biểu hiện những PCTLCB của HDVDL, cũng như các yếu tố ảnh hưởng đến các PCTLCB của HDVDL. 3.3. Đề xuất một số biện pháp và thực nghiệm nhằm nâng cao những PCTLCB của HDVDL. 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu: - 50 cán bộ quản lý và 150 hướng dẫn viên du lịch đang công tác tại các công ty lữ hành. - 150 sinh viên năm thứ 4 chuyên ngành HDDL đang thực tập tại các công ty lữ hành. - 14 khách du lịch tại một số điểm du lịch. 4.2. Đối tượng nghiên cứu: Biểu hiện, mức độ những phẩm chất tâm lý cơ bản của HDVDL trong hoạt động hướng dẫn du lịch. 2 5. Giả thuyết khoa học HDDL là hoạt động tương tác người – người; để thực hiện tốt hoạt động này, HDVDL cần có mức độ cao các PCTL về xu hướng, tính cách, kinh nghiệm, phong cách hướng dẫn du lịch đáp ứng yêu cầu của nghề HDDL; Tuy nhiên trên thực tế, mức thể hiện, mức hiệu quả của các PCTLCB này ở các HDVDL còn nhiều hạn chế. Trong đó, hạn chế nhiều nhất là các PCTL về yêu quý nghề HDDL; hứng thú làm việc với khách du lịch; tính trách nhiệm với công ty lữ hành, du khách; kỹ năng xử lý tình huống; thiếu sự thân thiện, cởi mở;… Những hạn chế đó do nhiều yếu tố ảnh hưởng, trong đó ảnh hưởng lớn nhất là yếu tố công tác tập huấn, bồi dưỡng của công ty lữ hành và hoạt động tự rèn luyện của HDVDL. Có nhiều biện pháp để nâng cao PCTLCB của HDVDL, trong đó, biện pháp tập huấn bồi dưỡng là phù hợp và hiệu quả trong điều kiện thực tế hoạt động của HDVDL tại của các công ty du lịch. 6. Giới hạn nghiên cứu 6.1. Địa bàn nghiên cứu Nghiên cứu ở một số công ty lữ hành du lịch trên địa bàn Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Trên địa bàn Hà Nội: công ty du lịch Vietravel; công ty du lịch Đất Việt; công ty TNHH Thương Mại và du lịch Khát Vọng Việt; công ty du lịch Hà Nội Redtour. Trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh: Công ty Cổ phần truyền thông du lịch Việt; công ty dịch vụ lữ hành Saigontourist; công ty TNHH dịch vụ du lịch Đất nước Việt; công ty TNHH Thương Mại và Du lịch Phượng Hoàng. Ngoài ra nghiên cứu sinh viên năm thứ 4 chuyên ngành HDDL ở các trường đang thực tập tại các công ty lữ hành như: Đại học Công nghiệp Hà Nội; Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội; Đại học Văn hóa Hà Nội. 6.2. Nội dung nghiên cứu Luận án tập trung nghiên cứu xác định PCTLCB của HDVDL; đánh giá thực trạng nhận thức mức độ cần thiết; thực trạng mức độ thể hiện, mức độ hiệu quả của các PCTLCB ở HDVDL. Đồng thời, nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố đến các PCTLCB của HDVDL và khả năng tác động nâng cao một số PCTLCB thông qua hình thức bồi dưỡng, tập huấn. 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp luận nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trên cơ sở một số nguyên tắc phương pháp luận cơ bản của tâm lý học sau đây: nguyên tắc hoạt động và giao tiếp; nguyên tắc tiếp cận hệ thống; nguyên tắc xã hội – lịch sử. 7.2. Các phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu tài liệu, văn bản; phương pháp chuyên gia; phương pháp điều tra viết bằng bảng hỏi; phương pháp phỏng vấn sâu; phương pháp quan sát; phương pháp nghiên cứu trường ... - tailieumienphi.vn