Xem mẫu

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
--------------------------------------

TRƢƠNG QUANG LÂM

ĐỊNH HƢỚNG GIÁO DỤC GIÁ TRỊ CHO TRẺ EM
TRONG GIA ĐÌNH

Chuyên ngành: Tâm lý học
Mã số: 62 31 04 01

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÂM LÝ HỌC

HÀ NỘI – 2016

1

Công trình được hoàn thành tại:
Trƣờng Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn
Đại học Quốc gia Hà Nội

Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Trƣơng Thị Khánh Hà
2. PGS.TS. Lê Văn Hảo

Phản biện 1:
Phản biện 2:
Phản biện 3:
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng cấp Đại học Quốc gia chấm
luận án tiến sĩ họp tại Trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn –
Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vào hồi giờ ngày

tháng

năm 20...

Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Quốc gia Việt Nam
- Trung tâm Thông tin - Thư viện, Đại học Quốc gia Hà Nội

2

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giá trị là vấn đề cốt lõi của nhân cách, giá trị định hướng nhận
thức và hành vi của cá nhân trong cuộc sống. Giá trị được hình thành
qua quá trình xã hội hóa cá nhân, đồng thời thường xuyên được điều
chỉnh, thanh lọc trong quá trình sống của cá nhân để tạo nên những giá
trị mới. Đặc biệt, ở giai đoạn đầu tiên của cuộc đời, những giá trị nhân
cách mà cá nhân có được trước hết là từ trong gia đình.Với các chức
năng đặc thù, gia đình góp phần quan trọng vào việc duy trì sự tồn tại
của đời sống xã hội, phát triển kinh tế, ổn định xã hội, xây dựng các
chuẩn mực và giá trị đạo đức, phong tục tập quán, lối sống văn hóa,
giáo dục.
Cho đến nay ở Việt Nam chưa có công trình nghiên cứu mang
tính hệ thống, đi sâu nghiên cứu về định hướng giáo dục giá trị
(ĐHGDGT) cho trẻ em trong gia đình. ĐHGDGT cho trẻ em trong gia
đình là công việc vô cùng khó khăn, nó phụ thuộc vào sự hiểu biết và
phương pháp của cha mẹ, phục thuộc vào sự phát triển tâm lý của trẻ,
và ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài xã hội tác động vào gia đình.
Điều này càng trở nên khó khăn hơn khi môi trường xã hội có nhiều
biến động, hệ thống giá trị cũ đang bị xáo trộn, hệ thống giá trị mới
đang hình thành tác động trực tiếp đến sự hình thành và phát triển nhân
cách của trẻ. Do đó, việc nghiên cứu ĐHGDGT cho trẻ em là điều cần
thiết nhằm đáp ứng sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa và hội
nhập quốc tế.
Vì vậy nghiên cứu về ĐHGDGT cho trẻ em trong gia đình
dưới góc độ Tâm lý học sẽ góp phần làm rõ hiện trạng trên; qua đó
đề xuất các giải pháp giúp các bậc cha mẹ có ĐHGDGT cho con

3

đúng đắn, phù hợp với hệ giá trị chung của xã hội, qua đó giúp trẻ
hình thành và phát triển nhân cách tốt đẹp.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn vấn đề “Định hướng
giáo dục giá trị cho trẻ em trong gia đình” làm đề tài nghiên cứu của
mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu thực trạng ĐHGDGT của cha mẹ cho trẻ em trong gia
đình, qua đó đề xuất một số kiến nghị giúp các bậc cha mẹ ĐHGDGT
cho con đáp ứng với yêu cầu của xã hội trong bối cảnh CNH - HĐH đất
nước.
3. Đối tƣợng nghiên cứu
Thực trạng ĐHGDGT cho trẻ em trong gia đình, biểu hiện qua
việc cha mẹ đề ra mục tiêu giáo dục giá trị, lựa chọn các giá trị giáo dục
và phương pháp giáo dục giá trị cho trẻ em.
4. Khách thể nghiên cứu
Khách thể gồm 490 cha mẹ (245 cha và 245 mẹ) và 245 trẻ em
ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở (THCS) từ 11 đến 15 tuổi, là con
của các bậc cha mẹ này.
5. Giả thuyết nghiên cứu
5.1. Cha mẹ đặt mục tiêu lớn nhất là mong muốn con trở thành
người truyền thống, tuân thủ và an toàn; cha mẹ ít đặt mục tiêu hướng
con trở thành người độc lập tự chủ, và người có quyền lực, biết hưởng
thụ và tận hưởng cuộc sống.
5.2. Các giá trị mà cha mẹ giáo dục cho con chủ yếu là truyền
thống; tuân thủ, an toàn; cha mẹ ít lựa chọn giáo dục con các giá trị độc
lập tự chủ, độc lập, và quyền lực. Có sự khác biệt nhất định theo địa bàn
sinh sống và nghề nghiệp của cha mẹ trong việc lựa chọn giá trị giáo
dục cho con.

4

5.3. Các phương pháp giáo dục giá trị mà cha mẹ thường xuyên
áp dụng là làm gương và phân tích, giải thích, cha mẹ ít chú trọng các
phương pháp tổ chức trải nghiệm thực tiễn.
5.4. Định hướng giá trị (ĐHGT) của cha mẹ có ảnh hưởng
nhiều nhất ĐHGDGT cho trẻ em trong gia đình,.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1. Xây dựng cơ sở lý luận nghiên cứu ĐHGDGT cho trẻ em
trong gia đình.
6.2. Làm rõ thực trạng ĐHGDGT cho trẻ em trong gia đình qua
mục tiêu giáo dục giá trị, lựa chọn giá trị và phương pháp giáo dục giá
trị cho trẻ em của cha mẹ và ảnh hưởng định hướng giá trị của cha mẹ
đến việc ĐHGDGT cho trẻ em trong gia đình.
6.3. Đưa ra những kết luận và kiến nghị nhằm giúp các bậc cha
mẹ ĐHGDGT cho con phù hợp với tâm lý lứa tuổi của trẻ và phù hợp
với yêu cầu của xã hội hiện nay.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu tài liệu
Phương pháp quan sát
Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
Phương pháp phỏng vấn sâu
Phương pháp xử lý số liệu bằng chương trình SPSS
Phương pháp xây dựng chân dung tâm lý điển hình
8. Phạm vi nghiên cứu
8.1. Về nội dung
Có nhiều nguồn lực tham gia vào việc ĐHGDGT cho trẻ em
trong gia đình như ông bà, cha mẹ, họ hàng, anh chị em... Bên cạnh đó,
truyền thống văn hóa gia đình, địa phương nói chung, đất nước nói
riêng cũng tham gia vào việc ĐHGDGT cho trẻ em. Trong phạm vi
nghiên cứu, luận án chỉ tìm hiểu việc ĐHGDGT cho trẻ em của cha mẹ,

5

nguon tai.lieu . vn