Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trong xu thế hội nhập

1 LỜI NÓI ĐẦU 1.Tính cấp thiết của luận án Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (từ đây viết tắt là NHNo&PTNTVN – tên tiếng Anh là Agribank) từ khi thành lập (26/3/1988) đến nay luôn khẳng định vai trò là một trong những ngân hàng thương mại (NHTM) lớn nhất, giữ vai trò chủ đạo, trụ cột đối với nền kinh tế đất nước. Nhu cầu vốn của khu vực nông nghiệp nông thôn là rất lớn, các nhà đầu tư ở khu vực này thường có quy mô nhỏ và chịu quá nhiều rủi ro từ thiên tai, từ toàn cầu hóa và từ sự biến đổi nhanh của thị trường nên ảnh hưởng lớn đến hoạt động của ngân hàng NHNo&PTNTVN. Trong thời gian vừa qua NHNo&PTNTVN đã có nhiều thành tựu đóng góp cho sự phát triển của nền kinh tế nhưng nhìn chung hiệu quả hoạt động chưa cao và thiếu bền vững, năng lực cạnh tranh yếu. Trong bối cảnh tái cơ cấu kinh tế và tái cơ cấu hệ thống NHTM của Chính phủ, việc nghiên cứu nâng cao năng lực cạnh tranh (NLCT) và gia tăng đóng góp của NHNo&PTNTVN vào quá trình tái cơ cấu kinh tế thành công của cả nước có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Cho đến nay chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào, nhất là một luận án tiến sĩ về NLCT của NHNo&PTNTVN. Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, việc nghiêncứu đánh giá NLCT củaNHNo&PTNTVN nhằmđưa ra những phương hướng, giải pháp góp phần phát triển và khẳng định vị thế của ngân hàng này trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, tác giả đã lựa chọn vấn đề: “Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Namtrong xu thế hội nhập”. 2.Mục tiêu nghiên cứu Làm rõ những vấn đề lý luận chủ yếu về bản chất và nội hàm về NLCT của NHNo&PTNTVN; các yếu tố chi phối NLCT và đề xuất hệ thống chỉ tiêu đánh giá NLCT của NHNo&PTNTVN trong điều kiện phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế của nước ta. 2 Về mặt thực tiễn, đánh giá thực trạng NLCT của NHNo&PTNTVN trong thời gian 2008­2013 (phát hiện mặt được, mặt chưa được và nguyên nhân yếu kém), từ đó đề xuất định hướng phát triển và giải pháp nâng cao NLCT của NHNo&PTNTVN, bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng. 3. Khung lý thuyết nghiên cứu của luận án Thực hiện quan điểm hệ thống và nguyên tắc tuân thủ logic khoa học biện chứng, để đạt được mục tiêu đề ra, luận án sẽ được nghiên cứu theo khung lý thuyết với tinh thần xuyên suốt như sơ đồ tổng quát (xem hình 1). Khung lý thuyết nghiên cứu chỉ rõ từ mục tiêu nghiên cứu, luận án sẽ phải làm rõ những nhiệm vụ khoa học cơ bản phải hoàn thành để luận án có chất lượng, đáp ứng yêu cầu nghiên cứu của một luận án tiến sĩ. Nói cách khác khung lý thuyết chỉ ra những câu hỏi khoa học lớn mà luận án phải làm rõ: 1. NLCT trong hoạt động ngân hàng được hiểu như thế nào? Đâu là yếu tố chi phối mạnh mẽ đến NLCT của đối tượng này? Đánh giá NLCT của NHTM dựa trênbộ tiêu chí, haychỉ tiêu nào? 2. Thực trạng NLCT của NHNo&PTNTVN ra sao? Làm thế nào để nâng cao NLCT của ngân hàng này khi mà nền kinh tế thị trường liên tục thay đổi? NHNo&PTNTVN có sẵn sàng thoát khỏi tư duy cũ để thay đổi? Hình 1:Khung lý thuyết nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu Tổng quan Những câu hỏi khoa học lớn cần làm rõ: 1. NLCT trong hoạt động ngân hàng được hiểu như thế nào? Đâu là yếu tố chi phối mạnh mẽ đến NLCT của đối tượng này? Đánh giá NLCT của NHTM dựa trên bộ tiêu chí, hay chỉ tiêu nào? 2. Thực trạng NLCT của NHNo&PTNTVN ra sao? Làm thế nào để nâng cao NLCT của ngân hàng này khi mà nền kinh tế thị trường liên tục thay đổi? NHNo&PTNTVN có sẵn sàng thoát khỏi tư duy cũ để thay đổi? Kết luận và kiến nghị Thị trường 3 Theo cách đặt vấn đề như vậy, để luận án thành công, việc nghiên cứu phải luôn coi trọng yếu tố thị trường và phải thực hiện những nhiệm vụ chính như sau: Mộtlà, luônbámsátmụctiêunghiêncứuđểcácphântíchđạtđượcýđồtác giảmuốnthểhiện. Hai là, tổng quan các công trình khoa học đã công bố có liên quan đến NLCT của NHTM. Kế thừa kết quả những nghiên cứu trước đây, tập trung giải quyết những vấn đề chưa (hoặc ít) được đề cập đến, đặc biệt những vẫn đề đã được giải quyết nhưng tính thời sự đã lạc hậu trong bối cảnh mới. Ba là, xác định những nhiệm vụ khoa học cơ bản phải nghiên cứu. Trước hết phải làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về NLCT đặt trong bối cảnh hội nhập sâu rộng; các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả NLCT; từ đó tiến hành phân tích thực trạng NLCT; đề xuất giải pháp nâng cao NLCT của NHNo&PTNTVN. Bốn là, đưa ra kết luận chung và kiến nghị với cơ quan các cấp để có thể phối kết hợp trong việc đạt được mục tiêu nâng cao NLCT của NHNo&PTNTVN. 4. Phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 4.1. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu: Tác giả tiếp cận vấn đề từ lý thuyết đến phân tích thực trạng NLCT rồi đi đến kiến nghị giải pháp nâng cao NLCT của NHNo&PTNTVN. 4 4.2. Phương pháp nghiên cứu: Để hoàn thành luận án, tác giả sử dụng phổ biến các phương pháp chính: Phương pháp phân tích hệ thống; phương pháp phân tích thống kê; phương pháp so sánh; phương pháp chuyên gia; phương pháp so sánh sơ đồ, biểu bảng; phương pháp dự báo, phương pháp phân tổ, tổng quát hóa và khái quát hóa; phương pháp diễn giải và quy nạp; phương pháp phân tích chính sách. Các phương pháp này được tác giả sử dụng phối kết hợp để đảm bảo độ tin cậy cần thiết cho kết quả nghiên cứu luận án như mục tiêu đã đề ra. 5 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5.1. Đối tượng nghiên cứu: NHNo&PTNTVN, NLCT và giải pháp nâng cao NLCT của ngân hàng này (cả về lý luận và thực tiễn) trong nền kinh tế thị trườngđịnh hướngxã hội chủ nghĩa và trongxu thế hội nhậpquốc tế. 5.2. Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu thực trạng cạnh tranh và NLCT nội tại của NHNo&PTNTVN giai đoạn 2008 – 2013; đề xuất định hướng phát triển và giải pháp nâng cao NLCT của ngân hàng này đặt trong bối cảnh hội nhập quốc tế. 6. Những đóng góp mới chủ yếu của luận án Luận án đã kiến nghị quan niệm và nội dung mới về về NLCT của NHNo&PTNTVN, dựa trên cách nhìn nhận và đánh giá bản chất hoạt động của một doanh nghiệp kinh doanh thứ hàng hóa đặc biệt là tiền tệ. Khẳng định các yếu tố chi phối NLCT đối với ngân hàng này bao gồm: Nhóm những nhân tố bên trong (thể hiện các tiêu chí xuất phát từ đặc điểm riêng của NHNo&PTNTVN); nhóm những nhân tố bên ngoài (môi trường ngành, các điều kiện về sản phẩm dịch vụ ngân hàng, các ngành liên quan và phụ trợ ngành ngân hàng); đề xuất hệ thống tiêu chí và chỉ tiêu đánh giá NLCT của NHNo&PTNTVN phù hợp với điều kiện Việt Nam và trong bối cảnh hội nhập quốc tế; kiến nghị 6 giải pháp nâng cao NLCT. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận án được chia làm 4 chương: Chương 1: Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan tới đề tài Chương 2: Cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại trong bối cảnh hội nhập quốc tế Chương 3: Thực trạng năng lực cạnh tranh của ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trong giai đoạn 2008 – 2013 Chương 4: Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng Nông ... - tailieumienphi.vn