Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Quản lý nhà nước về vốn đầu tư trong phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đô thị Hà Nội

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
-------------------------------------------

HỒ THỊ HƯƠNG MAI

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ VỐN ĐẦU TƯ TRONG
PHÁT TRIỂN KẾT CẤU HẠ TẦNG GIAO THÔNG
ĐÔ THỊ HÀ NỘI
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số:

62 34 01 01

Tóm tắt luận án tiến sỹ kinh tế

Hà Nội - 2015

Công trình được hoàn thành tại: Học viện Chính trị Quốc
gia Hồ Chí Minh

Người hướng dẫn khoa học: TS. Đặng Ngọc Lợi
PGS.TS. Bùi Văn Huyền

Phản biện 1:
Phản biện 2:
Phản biện 3:

Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học
viện họp tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh
Vào hồi

giờ ngày

tháng

năm 2015

Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia
và Thư viện Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Min.h

1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận án
Cùng với đô thị hóa nhanh chóng, nhu cầu vốn phát triển
KCHTGTĐT ngày càng lớn, vượt quá khả năng đáp ứng của ngân
sách nhà nước (NSNN), trở thành một “điểm nghẽn” trong quá trình
phát triển kinh tế của các quốc gia, hạn chế những tác động tích cực
của đô thị hóa. Vì thế, để huy động được vốn và sử dụng có hiệu quả
vốn đầu tư KCHTGTĐT cần vai trò quản lý của Nhà nước để tạo lập
cơ chế, chính sách, hoàn thiện quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo huy động tối đa các nguồn lực trong và ngoài nước,
đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân trong
quá trình xây dựng, vận hành và phát triển KCHTGTĐT. Nói cách
khác, KCHTGTĐT chỉ có thể phát triển đồng bộ thông qua vai trò
định hướng của Nhà nước và chỉ có nhà nước mới có đủ điều kiện để
điều tiết, phân bổ mọi nguồn lực của quốc gia trong việc đầu tư phát
triển hệ thống KCHTGTĐT.
Trong những năm qua, quá trình đô thị hóa ở Hà Nội diễn ra hết
sức mạnh mẽ, nhờ đó KCHTGTĐT cũng được quan tâm đầu tư phát
triển. Tuy nhiên, sự phát triển đó vẫn chưa tương xứng với nhu cầu
phát triển kinh tế, xã hội của thủ đô, vẫn xảy ra tình trạng ách tắc giao
thông trên hầu hết các tuyến phố nội đô. Một trong những nguyên
nhân của hạn chế đó xuất phát từ hiệu quả của công tác quản lý nhà
nước (QLNN) về vốn đầu tư cho KCHTGT chưa cao; chưa huy động
được các nguồn vốn khác để giảm gánh nặng cho NSNN; việc sử
dụng vốn đầu tư kém hiệu quả, phân bổ vốn còn dàn trải, chậm tiến
độ; tình trạng nợ đọng vốn kéo dài; vẫn còn tình trạng thất thoát, sai
phạm, lãng phí vốn đầu tư trong xây dựng KCHTGTĐT…
Với mục tiêu phát triển Hà Nội trở thành một thủ đô văn minh, một
đô thị bền vững, Hà Nội rất cần một hệ thống KCHTGTĐT đồng bộ,
hiện đại. Chính vì vậy mà việc hoàn thiện QLNN về vốn đầu tư trong
phát triển KCHTGTĐT Hà Nội nhằm khắc phục các hạn chế của công
tác đầu tư, mang lại hiệu quả cao là vấn đề có tính cấp thiết, cần được
nghiên cứu và thực hiện một cách thấu đáo. Trong bối cảnh đó, đề tài

2
“Quản lý nhà nước về vốn đầu tư trong phát triển kết cấu hạ tầng
giao thông đô thị Hà Nội” được lựa chọn thực sự có ý nghĩa cả về lý
luận và thực tiễn.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
2.1. Mục đích nghiên cứu của luận án
Mục đích nghiên cứu cơ bản của luận án là đề xuất định hướng,
giải pháp hoàn thiện QLNN về vốn đầu tư trong phát triển
KCHTGTĐT Hà Nội trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng
QLNN về vốn đầu tư phát triển KCHTGTĐT Hà Nội thời gian qua.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
- Làm rõ cơ sở lý luận QLNN về vốn đầu tư trong phát triển
KCHTGTĐT.
- Nghiên cứu kinh nghiệm QLNN về vốn đầu tư trong phát triển
KCHTGTĐT ở một số thành phố trên thế giới và Việt Nam
- Phân tích thực trạng QLNN về vốn đầu tư trong phát triển
KCHTGTĐT Hà Nội trong thời gian qua
- Đề xuất những định hướng và giải pháp để hoàn thiện QLNN về
vốn đầu tư trong phát triển KCHTGTĐT Hà Nội từ nay đến năm
2020.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu trong luận án là QLNN về vốn đầu tư trong
phát triển KCHTGTĐT cấp thành phố trực thuộc trung ương, cụ thể là
Thủ đô Hà Nội.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
3.2.1. Về nội dung
Nghiên cứu quy trình QLNN về vốn đầu tư từ NSNN cấp thành
phố (từ lập kế hoạch vốn, huy động vốn, phân bổ, thanh quyết toán và

3
kiểm tra, giám sát vốn) trong phát triển mới kết cấu hạ tầng giao thông
đường bộ và đường sắt đô thị Hà Nội.
Do hạn chế dung lượng nên không đi sâu vào kỹ thuật tính toán có
tính nghiệp vụ quản lý vốn đầu tư trong phát triển KCHTGTĐT.
3.2.2. Về thời gian và địa bàn nghiên cứu
Thực trạng QLNN về vốn đầu tư trong phát triển KCHTGTĐT trên
địa bàn Hà Nội được khảo sát trong giới hạn thời gian từ năm 2008 2013 và đề xuất giải pháp đến năm 2020.
Địa bàn khảo sát là nội đô thành phố Hà Nội sau khi mở rộng.
4. Phương pháp tiếp cận và nghiên cứu của luận án
4.1. Phương pháp tiếp cận
Tác giả luận án đã sử dụng phương pháp tiếp cận hệ thống, tiếp cận
đa ngành, tiếp cận lịch sử - cụ thể và tiếp cận hiệu quả và bền vững để
nghiên cứu luận án.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
Sử dụng phương pháp thu thập thông tin qua phát phiếu điều tra xã
hội học và phỏng vấn sâu đồng thời tổng hợp, phân tích, so sánh dựa
trên các tài liệu thứ cấp được thu thập từ số liệu thống kê, các báo cáo
của UBND Thành phố, các Sở, các dự án giao thông đô thị, các văn
bản pháp luật có liên quan và các kết quả đã công bố từ các luận án,
các đề tài khoa học, sách, bài báo của các nhà khoa học trong và ngoài
nước để phục vụ cho nghiên cứu của luận án.
5. Những đóng góp mới của luận án
- Đã làm rõ khái niệm về QLNN về vốn đầu tư trong phát triển
KCHTGTĐT đồng thời đã đưa ra được các tiêu chí đánh giá QLNN
vốn đầu tư trong phát triển KCHTGTĐT. Bên cạnh đó, luận án cũng
chỉ ra được các nhân tố ảnh hưởng đến QLNN về vốn đầu tư trong
phát triển KCHTGTĐT.