Xem mẫu
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THỊ HỒNG HẠNH
CÁC ĐẢNG BỘ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP
Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI LÃNH ĐẠO NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ
CHUYÊN NGÀNH: XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC
Mã số: 62 31 02 03
HÀ NỘI - 2017
C«ng tr×nh ®îc hoµn thµnh t¹i
Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh
Người hướng dẫn khoa học:
PGS,TS Nguyễn Minh Tuấn
Ph¶n biÖn 1: ...................................................
Ph¶n biÖn 2: .................................................
Ph¶n biÖn 2: .................................................
LuËn ¸n sÏ ®îc b¶o vÖ tríc Héi ®ång cÊp Nhµ níc
Häp t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh
vµo håi .....giê ......, ngµy ....... th¸ng ........ n¨m 2017
Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i
- Th viÖn Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh
- Th viÖn Quèc Gia
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày
càng sâu rộng của Việt Nam hiện nay, việc phát triển và nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực trở thành “sức mạnh mềm” quốc gia, là nhân tố quan trọng
quyết định thành bại của tiến trình hội nhập. Nhận thức rõ điều này, trong
những năm qua Đảng và Nhà nước luôn luôn quan tâm đến việc nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây là động
lực mạnh mẽ và cũng là mục tiêu của công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội trên
đất nước ta. Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ XII của Đảng đã nhấn mạnh:
Phấn đấu trong những năm tới, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất
lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân [42, tr.115].
Giáo dục đại học, nhất là ở các trường đại học công lập có tính quyết
định chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao.
Giáo dục đại học trong các trường công lập ở Hà Nội lại càng có vai trò quan
trọng, có tính dẫn dắt, định hướng đối với hệ thống giáo dục đại học cả nước.
Bởi với vị thế là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học – kỹ thuật
của cả nước, Thủ đô Hà Nội cũng đồng thời là trung tâm giáo dục đào tạo,
tập trung 33 trường đại học công lập với gần 200 ngành đào tạo, là nơi học
tập và rèn luyện thường xuyên cho hơn 300 nghìn sinh viên với số
lượng gần 15 nghìn giảng viên. Đào tạo của các trường đại học công lập
ở thành phố Hà Nội là môi trường tốt để phát triển và bồi dưỡng nhân
tài, nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ đắc lực và đáp ứng yêu cầu
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Do đó, chất lượng đào tạo trình
độ đại học ở các trường đại học công lập thực sự là vấn đề đáng quan
tâm và cũng chỉ đạt kết quả khi được sự lãnh đạo đúng đắn, trước hết
của các đảng bộ trường đại học.
2
Trong thời gian qua, các đảng bộ trường đại học công lập ở Hà Nội
đã quan tâm đầu tư, xây dựng, phát triển và nâng cao chất lượng hệ đào
tạo này, đạt kết quả đáng ghi nhận: mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng,
nội dung đào tạo, gắn đào tạo với việc cung ứng nhân lực chất lượng cao
của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xứng tầm
với vị trí là địa bàn trọng điểm. Tuy nhiên, chất lượng đào tạo trình độ đại
học ở các trường này cũng vẫn còn nhiều hạn chế: nội dung giáo dục đào
tạo chưa thật sự phong phú, đa dạng và đổi mới, phù hợp với sự phát triển
đa ngành nghề, đa lĩnh vực khi hội nhập quốc tế; khâu đánh giá, kiểm tra
chất lượng đào tạo chưa thật sự hữu hiệu, còn tồn tại tiêu cực, có nơi chạy
theo thành tích; chưa có định hướng chiến lược lâu dài để có những bước
đi phù hợp với nhu cầu trong từng giai đoạn của thị trường… Nguyên
nhân của những hạn chế nêu trên có thể kể đến công tác lãnh đạo của các
đảng bộ trường: một số quyết định về vấn đề này của cấp uỷ còn chưa
thật cụ thể, rõ ràng, cơ sở lý luận và thực tiễn của một số điểm chưa thật
vững chắc nên tính khả thi thấp. Việc tổ chức thực hiện các chủ trương,
chính sách của Đảng và Nhà nước còn chậm. Trình độ, năng lực lãnh
đạo, quản lý của khá nhiều cấp uỷ và cán bộ chủ chốt các trường còn
nhiều hạn chế, bất cập. Việc phát huy vai trò của ban giám hiệu nhà
trường trong lãnh đạo nâng cao chất lượng đào tạo còn thiếu tính chủ
động, nội dung, phương thức lãnh đạo của nhiều đảng bộ trường chưa
được đổi mới mạnh mẽ, nhìn chung còn lúng túng.
Trong giai đoạn hiện nay, đào tạo trình độ đại học ở nước ta nói chung,
Hà Nội nói riêng đang trước nhu cầu hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng,
hội nhập quốc tế đang mang đến nhiều cơ hội, đồng thời cũng đặt ra
những thách thức gay gắt cho các trường đại học trong quá trình phát triển
và khẳng định chất lượng đào tạo, có nắm bắt và khai thác được những cơ
hội đó, hay để nó trôi đi phụ thuộc chủ yếu vào tầm nhìn, chiến lược,
phương thức điều hành của những nhà lãnh đạo, quản lý. Nếu không đổi
mới tư duy, nhận thức, không thay đổi cách lãnh đạo, điều hành, quản lý
giáo dục đại học theo kiểu thời bao cấp thì thách thức ngày càng lớn. Do
3
đó, việc nghiên cứu, tìm giải pháp phát huy ưu điểm, khắc phục những yếu
kém, tăng cường sự lãnh đạo của các đảng bộ trường đại học công lập ở
Thành phố Hà Nội đối với nâng cao chất lượng đào tạo trình độ đại học
đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước thực sự là vấn đề rất cần thiết và cấp bách. Để góp phần
giải quyết vấn đề nêu trên, nghiên cứu sinh đã chọn nghiên cứu đề
tài:“Các đảng bộ trường đại học công lập ở thành phố Hà Nội lãnh
đạo nâng cao chất lượng đào tạo đại học giai đoạn hiện nay” để thực
hiện Luận án tiến sĩ khoa học Chính trị, chuyên ngành Xây dựng Đảng
và Chính quyền nhà nước.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về các đảng bộ
trường đại học công lập ở thành phố Hà Nội lãnh đạo nâng cao chất lượng
đào tạo trình độ đại học giai đoạn hiện nay, luận án đề xuất phương
hướng, giải pháp chủ yếu tăng cường sự lãnh đạo của các đảng bộ trường
đối với nâng cao chất lượng đào tạo trình độ đại học đến năm 2025.
2.2. Nhiệm vụ
Để đạt được mục đích trên, luận án tập trung giải quyết các nhiệm vụ sau:
- Tổng quan các công trình khoa học tiêu biểu trong nước và nước
ngoài liên quan trực tiếp đến đề tài luận án.
- Làm rõ những căn cứ lý luận và thực tiễn về các đảng bộ trường
đại học công lập ở thành phố Hà Nội lãnh đạo nâng cao chất lượng đào tạo
trình độ đại học giai đoạn hiện nay.
- Làm rõ vị trí, vai trò, đặc điểm của các trường đại học công lập, các
đảng bộ trường đại học công lập ở Hà Nội hiện nay. Làm rõ các khái niệm
công cụ: chất lượng đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo, nội dung, phương
thức lãnh đạo nâng cao chất lượng đào tạo trình độ đại học của các đảng bộ
trường đại học công lập ở Hà Nội.
- Khảo sát thực tiễn, đánh giá đúng thực trạng lãnh đạo nâng cao
chất lượng đào tạo trình độ đại học của các đảng bộ trường đại học công
lập ở thành phố Hà Nội từ năm 2010 đến nay, chỉ ra được ưu, khuyết
nguon tai.lieu . vn
NGUYỄN THỊ HỒNG HẠNH
CÁC ĐẢNG BỘ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG LẬP
Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI LÃNH ĐẠO NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ
CHUYÊN NGÀNH: XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC
Mã số: 62 31 02 03
HÀ NỘI - 2017
C«ng tr×nh ®îc hoµn thµnh t¹i
Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh
Người hướng dẫn khoa học:
PGS,TS Nguyễn Minh Tuấn
Ph¶n biÖn 1: ...................................................
Ph¶n biÖn 2: .................................................
Ph¶n biÖn 2: .................................................
LuËn ¸n sÏ ®îc b¶o vÖ tríc Héi ®ång cÊp Nhµ níc
Häp t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh
vµo håi .....giê ......, ngµy ....... th¸ng ........ n¨m 2017
Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i
- Th viÖn Häc viÖn chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh
- Th viÖn Quèc Gia
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày
càng sâu rộng của Việt Nam hiện nay, việc phát triển và nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực trở thành “sức mạnh mềm” quốc gia, là nhân tố quan trọng
quyết định thành bại của tiến trình hội nhập. Nhận thức rõ điều này, trong
những năm qua Đảng và Nhà nước luôn luôn quan tâm đến việc nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây là động
lực mạnh mẽ và cũng là mục tiêu của công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội trên
đất nước ta. Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ XII của Đảng đã nhấn mạnh:
Phấn đấu trong những năm tới, tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất
lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân [42, tr.115].
Giáo dục đại học, nhất là ở các trường đại học công lập có tính quyết
định chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao.
Giáo dục đại học trong các trường công lập ở Hà Nội lại càng có vai trò quan
trọng, có tính dẫn dắt, định hướng đối với hệ thống giáo dục đại học cả nước.
Bởi với vị thế là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học – kỹ thuật
của cả nước, Thủ đô Hà Nội cũng đồng thời là trung tâm giáo dục đào tạo,
tập trung 33 trường đại học công lập với gần 200 ngành đào tạo, là nơi học
tập và rèn luyện thường xuyên cho hơn 300 nghìn sinh viên với số
lượng gần 15 nghìn giảng viên. Đào tạo của các trường đại học công lập
ở thành phố Hà Nội là môi trường tốt để phát triển và bồi dưỡng nhân
tài, nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ đắc lực và đáp ứng yêu cầu
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Do đó, chất lượng đào tạo trình
độ đại học ở các trường đại học công lập thực sự là vấn đề đáng quan
tâm và cũng chỉ đạt kết quả khi được sự lãnh đạo đúng đắn, trước hết
của các đảng bộ trường đại học.
2
Trong thời gian qua, các đảng bộ trường đại học công lập ở Hà Nội
đã quan tâm đầu tư, xây dựng, phát triển và nâng cao chất lượng hệ đào
tạo này, đạt kết quả đáng ghi nhận: mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng,
nội dung đào tạo, gắn đào tạo với việc cung ứng nhân lực chất lượng cao
của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xứng tầm
với vị trí là địa bàn trọng điểm. Tuy nhiên, chất lượng đào tạo trình độ đại
học ở các trường này cũng vẫn còn nhiều hạn chế: nội dung giáo dục đào
tạo chưa thật sự phong phú, đa dạng và đổi mới, phù hợp với sự phát triển
đa ngành nghề, đa lĩnh vực khi hội nhập quốc tế; khâu đánh giá, kiểm tra
chất lượng đào tạo chưa thật sự hữu hiệu, còn tồn tại tiêu cực, có nơi chạy
theo thành tích; chưa có định hướng chiến lược lâu dài để có những bước
đi phù hợp với nhu cầu trong từng giai đoạn của thị trường… Nguyên
nhân của những hạn chế nêu trên có thể kể đến công tác lãnh đạo của các
đảng bộ trường: một số quyết định về vấn đề này của cấp uỷ còn chưa
thật cụ thể, rõ ràng, cơ sở lý luận và thực tiễn của một số điểm chưa thật
vững chắc nên tính khả thi thấp. Việc tổ chức thực hiện các chủ trương,
chính sách của Đảng và Nhà nước còn chậm. Trình độ, năng lực lãnh
đạo, quản lý của khá nhiều cấp uỷ và cán bộ chủ chốt các trường còn
nhiều hạn chế, bất cập. Việc phát huy vai trò của ban giám hiệu nhà
trường trong lãnh đạo nâng cao chất lượng đào tạo còn thiếu tính chủ
động, nội dung, phương thức lãnh đạo của nhiều đảng bộ trường chưa
được đổi mới mạnh mẽ, nhìn chung còn lúng túng.
Trong giai đoạn hiện nay, đào tạo trình độ đại học ở nước ta nói chung,
Hà Nội nói riêng đang trước nhu cầu hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng,
hội nhập quốc tế đang mang đến nhiều cơ hội, đồng thời cũng đặt ra
những thách thức gay gắt cho các trường đại học trong quá trình phát triển
và khẳng định chất lượng đào tạo, có nắm bắt và khai thác được những cơ
hội đó, hay để nó trôi đi phụ thuộc chủ yếu vào tầm nhìn, chiến lược,
phương thức điều hành của những nhà lãnh đạo, quản lý. Nếu không đổi
mới tư duy, nhận thức, không thay đổi cách lãnh đạo, điều hành, quản lý
giáo dục đại học theo kiểu thời bao cấp thì thách thức ngày càng lớn. Do
3
đó, việc nghiên cứu, tìm giải pháp phát huy ưu điểm, khắc phục những yếu
kém, tăng cường sự lãnh đạo của các đảng bộ trường đại học công lập ở
Thành phố Hà Nội đối với nâng cao chất lượng đào tạo trình độ đại học
đáp ứng yêu cầu sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước thực sự là vấn đề rất cần thiết và cấp bách. Để góp phần
giải quyết vấn đề nêu trên, nghiên cứu sinh đã chọn nghiên cứu đề
tài:“Các đảng bộ trường đại học công lập ở thành phố Hà Nội lãnh
đạo nâng cao chất lượng đào tạo đại học giai đoạn hiện nay” để thực
hiện Luận án tiến sĩ khoa học Chính trị, chuyên ngành Xây dựng Đảng
và Chính quyền nhà nước.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về các đảng bộ
trường đại học công lập ở thành phố Hà Nội lãnh đạo nâng cao chất lượng
đào tạo trình độ đại học giai đoạn hiện nay, luận án đề xuất phương
hướng, giải pháp chủ yếu tăng cường sự lãnh đạo của các đảng bộ trường
đối với nâng cao chất lượng đào tạo trình độ đại học đến năm 2025.
2.2. Nhiệm vụ
Để đạt được mục đích trên, luận án tập trung giải quyết các nhiệm vụ sau:
- Tổng quan các công trình khoa học tiêu biểu trong nước và nước
ngoài liên quan trực tiếp đến đề tài luận án.
- Làm rõ những căn cứ lý luận và thực tiễn về các đảng bộ trường
đại học công lập ở thành phố Hà Nội lãnh đạo nâng cao chất lượng đào tạo
trình độ đại học giai đoạn hiện nay.
- Làm rõ vị trí, vai trò, đặc điểm của các trường đại học công lập, các
đảng bộ trường đại học công lập ở Hà Nội hiện nay. Làm rõ các khái niệm
công cụ: chất lượng đào tạo, nâng cao chất lượng đào tạo, nội dung, phương
thức lãnh đạo nâng cao chất lượng đào tạo trình độ đại học của các đảng bộ
trường đại học công lập ở Hà Nội.
- Khảo sát thực tiễn, đánh giá đúng thực trạng lãnh đạo nâng cao
chất lượng đào tạo trình độ đại học của các đảng bộ trường đại học công
lập ở thành phố Hà Nội từ năm 2010 đến nay, chỉ ra được ưu, khuyết