Xem mẫu

1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI KHOA BẢO TÀNG ---------------------------- NGUYỄN THANH LOAN DI TÍCH CHÙA LA CẢ XÃ DƯƠNG NỘI – HUYỆN HOÀI ĐỨC – HÀ NỘI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH BẢO TÀNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN : HÀ NỘI- 6/2009 2 MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 4 .1Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................ 4 2.Mục đích nghiên cứu ...................................................................................................... 5 3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 6 4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................... 6 5. Bố cục của khóa luận .................................................................................................... 6 Chương 1: CHÙA CẢ LA TRONG DIỄN TRÌNH LỊCH SỬ...............................................6 1.1. TỔNG QUAN VỀ LÀNG LA CẢ ............................................................................. 8 1.1.1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên........................................................................ 8 1.1.2. Dân cư và đời sống kinh tế ................................................................................ 10 1.1.2.1. Thành phần dân cư ................................................................................................. 10 1.1.2.2. Tổ chức làng xóm ................................................................................................... 12 1.1.2.3. Đời sống kinh tế ..................................................................................................... 16 1.1.3. Văn hóa - xã hội ................................................................................................ 20 1.2. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ QUÁ TRÌNH TỒN TẠI CHÙA LÀNG LA CẢ .... 26 Chương 2............................................................................................................................. 30 GIÁ TRỊ VĂN HÓA NGHỆ THUẬT CỦA CHÙA LA CẢ .............................................. 30 2.1. GIÁ TRỊ KIẾN TRÚC ............................................................................................. 30 2.1.1. Không gian cảnh quan ....................................................................................... 30 2.1.2. Bố cục mặt bằng tổng thể .................................................................................. 34 2.1.3. Kết cấu kiến trúc ............................................................................................... 36 2.1.3.1. Phương đình ........................................................................................................... 36 2.1.3.2. Tiền đường ............................................................................................................. 37 2.1.3.3. Thượng điện ........................................................................................................... 40 2.1.3.4. Điện Mẫu ................................................................................................................ 42 2.1.4. Trang trí trên kiến trúc ...................................................................................... 43 2.2. TƯỢNG THỜ VÀ CÁC DI VẬT TRONG CHÙA .................................................48 2.2.1. Tượng thờ ...................................................................................................... 48 2.2.1.1. Tượng Phật giáo (Xem sơ đồ hệ thống tượng ở phần phụ lục) ............................ 49 2.2.1.2. Tượng Mẫu ............................................................................................................ 65 2.2.1.3. Tượng Tổ ............................................................................................................... 66 2.2.1.4. Tượng hậu ............................................................................................................. 67 2.2.2. Một số di vật tiêu biểu ....................................................................................... 67 2.2.2.1. Các di vật bằng đá ................................................................................................. 67 2.2.2.2. Các di vật bằng đồng ............................................................................................. 70 2.2.2.3. Các di vật bằng gốm sứ .......................................................................................... 72 2.2.2.4. Các di vật bằng gỗ ................................................................................................. 74 Chương 3............................................................................................................................. 76 BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI TÍCH CHÙA LA CẢ ....................................... 76 3.1. THỰC TRẠNG DI TÍCH CHÙA LA CẢ ............................................................... 76 3.1.1. Thực trạng di tích.............................................................................................. 76 3.1.2. Thực trạng di vật ............................................................................................... 79 3.2. VẤN ĐỀ BẢO TỒN CHÙA LA CẢ ....................................................................... 80 3.2.1. Cơ sở pháp lý ..................................................................................................... 80 3.2.2. Bảo tồn không gian cảnh quan .......................................................................... 82 3 3.2.3. Quy hoạch di tích .............................................................................................. 83 3.2.4. Bảo tồn các cấu kiện kiến trúc .......................................................................... 84 3.2.5. Bảo tồn các di vật .............................................................................................. 87 3.3. VẤN ĐỀ TÔN TẠO DI TÍCH ................................................................................. 88 3.4. VẤN ĐỀ KHÁI THÁC, PHÁT HUY GIÁ TRỊ DI TÍCH....................................... 89 KẾT LUẬN ......................................................................................................................... 95 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................ 98 PHỤ LỤC ......................................................................................................................... 100 4 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Di tích Việt Nam đã trải qua một quá trình lịch sử lâu dài dựng nước và giữ nước. Với quá trình lịch sử oanh liệt ấy, người Việt Nam đã sáng tạo nên một nền văn hóa mang đậm bản sắc riêng. Trong đó di sản văn hóa trong một sự phân chia tương đối bao gồm văn hóa vật thể và văn hóa phi vật thể là những giá trị văn hóa được xây dựng từ đời này qua đời khác. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử các di sản trở thành dấu ấn huy hoàng của quá khứ, nền tảng của đời sống đương đại và là bậc thềm vững chắc để dân tộc ta bước tới tương lai. Theo luật Di sản văn hóa, di tích lịch sử- văn hóa là một bộ phận cấu thành nên hệ thống di sản văn hóa và được xếp vào dạng di sản văn hóa vật thể. Nhưng bên trong nó bao hàm cả giá trị văn hóa phi vật thể. Nó đã và đang thực sự khẳng định được vị trí vai trò của mình trong đời sống xã hội. Đồng hành trong suốt thời gian dài cùng lịch sử dân tộc nên ngôi chùa hiện diện ở hầu hết các làng quê Việt Nam từ bao đời. Điều này được khẳng định qua tấm bia chùa Thiên Phúc, Bắc Giang, do một nhân vật nổi tiếng thời Trần là sử thần Lê Quát viết: “Chỗ nào có người ở tất có chùa Phật, bỏ rồi lại xây, hỏng rồi lại sửa, chuông trống lâu đài chiếm đến nửa phần dân cư”1. Đạo Phật thịnh rất dễ mà được rất mực tôn sùng là vậy! Đến với chùa là người ta tìm đến sự yên bình trong tâm hồn và hướng tới những điều thiện. Bên cạnh đó ta còn được hiểu biết thêm về lịch sử kiến trúc, cảm nhận được ý nghĩa của những pho tượng cùng với nghệ thuật điêu khắc chạm trổ đặc sắc. 1 Hà Văn Tấn (1993)- Chùa Việt Nam – Nxb KHXH – Hà Nội; tr.43. 5 Vì những lý do đó chùa trở thành một thực thể văn hóa có vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần cũng như trong việc tiếp cận nghiên cứu. Chùa La Cả (tên chữ là Hoa Nghiêm Tự) là một trong những di tích cổ nằm trong làng La Cả một vùng quê giàu truyền thống văn hóa của xã Dương Nội- huyện Hoài Đức- Hà Nội. Qua khảo sát các tư liệu cho biết ngôi chùa có niên đại khá sớm mang nhiều nét kiến trúc điêu khắc của thời Mạc. Trải qua hơn nửa thế kỷ chiến tranh và biến động xã hội nhưng chùa làng La Cả vẫn bảo tồn được những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể. Giá trị vật thể được thể hiện cụ thể thông qua không gian kiến trúc, cảnh quan và một số hiện vật (tượng thờ) cùng với các giá trị tâm linh có ý nghĩa biểu đạt sâu sắc (ngày giỗ tổ, ngày sóc, vọng v.v…). Ngoài ra chùa còn lưu giữ các di vật có giá trị tiêu biểu như: chuông đồng thời Nguyễn, khánh thời Tây Sơn và các tấm bia thời Hậu Lê. Bên cạnh đó là những giá trị văn hóa phi vật thể với những nét đặc sắc riêng, thông qua những hoạt động văn hóa của cộng đồng cư dân làng La Cả. Chính vì vậy, ngôi chùa đã được Bộ Văn hóa -Thông tin (nay là Bộ Văn hóa- Thể Thao-Du lịch) xếp hạng là Di tích lích sử văn hóa theo Quyết định 06/2000 QĐ/BVHTT, ngày 13/4/2000. Bởi vậy, việc nghiên cứu toàn diện từ góc độ bảo tồn bảo tàng sẽ góp phần lưu giữ bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể trong điều kiện hiện nay. Vì lý do trên nên em chọn đề tài “ Tìm hiểu di tích chùa La Cả, xã Dương Nội, huyện Hoài Đức, Hà Nội” làm khoá luận tốt nghiệp Đại học của mình. 2.Mục đích nghiên cứu Khóa luận có mục đích tìm hiểu lịch sử, sự ra đời và quá trình tồn tại của chùa La Cả, nghiên cứu, khảo tả các giá trị kiến trúc, nghệ thuật. Qua tìm hiểu thực trạng của di tích, vận dụng những kiến thức lý luận đã học, bước đầu đề xuất một số giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của di tích trong giai đoạn hiện nay. ... - tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn