Xem mẫu
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI KHOA BẢO TÀNG *********
ĐỖ THỊ HUYỀN
DI TÍCH ĐÌNH LÀNG NGỌC THAN XÃ NGỌC MỸ- HUYỆN QUỐC OAI- TỈNH HÀ TÂY
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH BẢO TỒN- BẢO TÀNG
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:PGS.TS. TRỊNH THỊ MINH ĐỨC
HÀ NỘI- 2008
MỤC LỤC
PhÇn më ®Çu.. ....................................................................................1 1. Lý do chän ®Ò tμi ............................................................................................. 1 2. Môc ®Ých nghiªn cøu ....................................................................................... 3 3. §èi t−îng vμ ph¹m vi nghiªn cøu ................................................................... 3 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ................................................................................. 3 5. Bè côc cña luËn v¨n ......................................................................................... 3 Ch−¬ng 1: §×nh lμng Ngäc Than trong diÔn tr×nh lÞch sö................. 4 1.1. Tæng quan vÒ lμng Ngäc Than................................................................. 4 1.1.1. VÞ trÝ ®Þa lý vμ ®iÒu kiÖn tù nhiªn .............................................................. 4 1.1.2. LÞch sö h×nh thμnh lμng Ngäc Than .......................................................... 5 1.1.3. D©n c− ....................................................................................................... 6 1.1.4. §êi sèng kinh tÕ ......................................................................................... 6 1.1.5. TruyÒn thèng v¨n ho¸ ................................................................................ 9
1.1.6. TruyÒn thèng ®Êu tranh chèng giÆc ngo¹i x©m ......................................... 13 1.2. LÞch sö x©y dùng vμ qu¸ tr×nh tån t¹i cña di tÝch ®×nh Ngäc Than.................15 1.3. C¸c vÞ thÇn ®−îc thê ë ®×nh lμng Ngäc Than .......................................... 19 Ch−¬ng 2: Gi¸ trÞ v¨n ho¸, nghÖ thuËt cña ®×nh lμng Ngäc Than ............... 23 2.1. Gi¸ trÞ nghÖ thuËt kiÕn tróc ®×nh lμng Ngäc Than ................................ 23 2.1.1. Kh«ng gian c¶nh quan kiÕn tróc ............................................................... 23 2.1.2. Bè côc mÆt b»ng tæng thÓ .......................................................................... 25 2.1.3. KÕt cÊu vμ trang trÝ kiÕn tróc: ................................................................... 26 2.2. HÖ thèng di vËt tiªu biÓu: .......................................................................... 46 2.2.1. Di vËt gç: ................................................................................................... 46 2.2.2. Di vËt b»ng ®ång....................................................................................... 51 2.2.3. Di vËt b»ng giÊy ........................................................................................ 51
2.2.4. Di vËt b»ng ®¸ ........................................................................................... 52 2.2.5. Di vËt b»ng gèm sø.................................................................................... 53 2.3. LÔ héi ®×nh lμng Ngäc Than ..................................................................... 54 2.3.1. Thêi gian - kh«ng gian diÔn ra lÔ héi ...................................................... 54 2.3.2. ChuÈn bÞ cho lÔ héi .................................................................................. 55 2.3.3. DiÔn tr×nh lÔ héi........................................................................................ 58 2.3.4. LÔ héi ®×nh lμng Ngäc Than trong ®êi sèng v¨n ho¸ cña céng ®ång............... 66 Ch−¬ng 3: B¶o tån vμ ph¸t huy gi¸ trÞ di tÝch ®×nh lμng ngäc than ............. 68 3.1. HiÖn tr¹ng di tÝch, di vËt ®×nh lμng Ngäc Than...................................... 68 3.1.1. HiÖn tr¹ng di tÝch ®×nh lμng Ngäc Than ................................................... 68 3.1.2. HiÖn tr¹ng c¸c di vËt t¹i ®×nh Ngäc Than................................................. 70 3.2. Gi¶i ph¸p b¶o tån di tÝch ®×nh lμng Ngäc Than..................................... 71 3.2.1. Gi¶i ph¸p b¶o qu¶n ®èi víi di tÝch ®×nh lμng Ngäc Than ........................ 71 3.2.2. Gi¶i ph¸p tu bæ di tÝch ®×nh lμng Ngäc Than........................................... 75 3.2.3. T«n t¹o di tÝch ®×nh lμng Ngäc Than ........................................................ 76 3.3. HiÖn tr¹ng lÔ héi ®×nh lμng Ngäc Than .................................................... 77 3.4. Gi¶i ph¸p b¶o tån lÔ héi ®×nh lμng Ngäc Than........................................ 78 3.5. Khai th¸c vμ ph¸t huy gi¸ trÞ cña di tÝch ®×nh Ngäc Than ..................... 79 3.5.1. Nh÷ng gi¸ trÞ cña di tÝch ®×nh lμng Ngäc Than........................................ 79 3.5.2. Mét sè gi¶i ph¸p khai th¸c ph¸t huy gi¸ trÞ cña di tÝch ............................ 81 kÕt luËn............................................................................................................... 85 Danh môc tμi liÖu tham kh¶o .......................................................................... 87
Phô Lôc
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chän ®Ò tμi
1.1. Di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ lμ n¬i ghi dÊu nh÷ng c«ng søc, tμi nghÖ,
ý ®å cña c¸ nh©n hay tËp thÓ con ng−êi trong lÞch sö ®Ó l¹i, lμ qu¸ tr×nh
kÕt tinh tμi n¨ng, trÝ lùc s¸ng t¹o ®Ó chóng trë thμnh nh÷ng b»ng chøng
trung thμnh, x¸c thùc, cô thÓ nhÊt vÒ lÞch sö vμ b¶n s¾c v¨n ho¸ cña mçi
d©n téc. ë ®ã chøa ®ùng tÊt c¶ nh÷ng g× thuéc vÒ truyÒn thèng tèt ®Ñp, vÒ
kü n¨ng, kü x¶o, cña con ng−êi. C¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ tiÒm Èn d−íi
d¸ng vÎ rªu phong, cæ kÝnh ®ång thêi còng lμ mét b¶o tμng sèng vÒ kiÕn
tróc, ®iªu kh¾c, trang trÝ vμ c¶ phong tôc cæ truyÒn, tÝn ng−ìng cña ng−êi
ViÖt. Chóng lμ nh÷ng tμi s¶n quý gi¸ kh«ng chØ cña mét ®Þa ph−¬ng, mét
d©n téc mμ cßn lμ tμi s¶n cña toμn nh©n lo¹i. Mçi di tÝch lÞch sö v¨n ho¸
tån t¹i, chóng kh«ng chØ lμ nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc nh÷ng t¸c phÈm
nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ mμ bªn c¹nh ®ã chóng cßn mang trong m×nh nh÷ng
h¬i thë cña thêi ®¹i lÞch sö, nh÷ng phong tôc tËp qu¸n, nh÷ng tÝn ng−ìng
d©n gian. Nh÷ng di tÝch Êy sÏ trë nªn cã ý nghÜa nÕu ta ®i s©u vμo nghiªn
cøu, ph©n tÝch, bãc t¸ch c¸c líp v¨n ho¸ chøa ®ùng trong ®ã ®Ó phÇn nμo
hiÓu râ h¬n vÒ céi nguån v¨n ho¸ d©n téc, ®Ó biÕt lùa chän, khai th¸c còng
nh− b¶o tån, ph¸t huy nh÷ng tinh hoa, truyÒn thèng ®¹o ®øc, thuÇn phong
mü tôc, lÊy ®ã lμm nÒn t¶ng x©y dùng mét nÒn v¨n hiÕn ViÖt Nam võa
mang d− ©m cæ truyÒn, võa mang mμu s¾c hiÖn ®¹i.
1.2. Trong hÖ thèng c¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ cña d©n téc, ng«i
®×nh lu«n chiÕm mét vÞ trÝ kh¸ quan träng. §èi víi mét lμng quª cæ truyÒn
trªn quª h−¬ng ViÖt Nam, h×nh ¶nh: c©y ®a, giÕng n−íc, m¸i ®×nh… ®· rÊt
®çi th©n quen víi mçi ng−êi.
Cã thÓ nãi, ®Õn nay, trªn kh¾p d¶i ®Êt cong cong h×nh ch÷ S nμy ë ®©u cã céng ®ång ng−êi ViÖt lμ hÇu nh− ë ®ã cã sù xuÊt hiÖn cña ®×nh lμng. ChÝnh v× vËy, ®×nh lμng ®· trë thμnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng tinh thÇn cña ng−êi ViÖt. §×nh lμng gi÷ mét vai trß lμ trung t©m sinh ho¹t v¨n ho¸ cña lμng x·. ViÖc t×m hiÓu vÒ ®×nh lμng, x¸c ®Þnh c¸c mÆt gi¸ trÞ cña nã kh«ng chØ cã ý nghÜa trong viÖc t×m hiÓu v¨n ho¸ truyÒn thèng cña ng−êi ViÖt mμ cßn bæ sung nguån t− liÖu khoa häc cho viÖc b¶o tån vμ ph¸t huy gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng cña lμng ViÖt cæ truyÒn trong ®êi sèng x· héi hiÖn nay.
1.3. Lμ mét tØnh ë khu vùc ch©u thæ s«ng Hång , Hμ T©y cßn l−u gi÷ mét hÖ thèng di tÝch phong phó, trong ®ã chøa ®ùng vμ l−u truyÒn nhiÒu gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt thÓ vμ phi vËt thÓ ®Æc s¾c.Tr¶i qua qu¸ tr×nh dùng n−íc vμ gi÷ n−íc cña d©n téc, cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt x©y dùng xãm lμng c¸c thÕ hÖ ng−êi d©n lμng Ngäc Than - x· Ngäc Mü - huyÖn Quèc Oai - tØnh Hμ T©y cßn chó träng trong viÖc x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc cã quy m« réng lín, ®Æc s¾c ®Ó thê phông c¸c nh©n vËt lÞch sö cã c«ng víi d©n, víi n−íc. §×nh lμng Ngäc Than cã niªn ®¹i thÕ kû XVII lμ mét c«ng tr×nh kiÕn tróc cã quy m« bÒ thÕ vμ kh¸ ®éc ®¸o cña xø §oμi x−a. §©y lμ mét ng«i ®×nh cã nhiÒu ®ãng gãp trong cuéc sèng v¨n ho¸, tinh thÇn cña nh©n d©n ®Þa ph−¬ng mμ néi dung vμ gi¸ trÞ nghÖ thuËt lμ mét vèn cæ v« gi¸ trong viÖc ph¸t huy truyÒn thèng yªu n−íc vμ lßng tù hμo vÒ tμi n¨ng s¸ng t¹o cña tæ tiªn.
NhËn thøc ®−îc vÊn ®Ò ®ã, ®−îc sù ®ång ý cña khoa B¶o tμng Tr−êng §¹i häc V¨n hãa Hμ Néi cïng víi sù gîi ý cña c« gi¸o TrÞnh ThÞ Minh §øc t«i chän Di tÝch ®×nh lμng Ngäc Than - x· Ngäc Mü - huyÖn Quèc Oai - tØnh Hμ T©y lμm ®èi t−îng nghiªn cøu cho bμi kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh. Hy väng r»ng, nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu kho¸ luËn tèt nghiÖp chuyªn ngμnh B¶o tån - B¶o tμng cña t«i sÏ ®ãng gãp Ýt nhiÒu vμo viÖc b¶o tån vμ ph¸t huy gi¸ trÞ cña di tÝch ®×nh lμng Ngäc Than nãi riªng vμ viÖc b¶o tån di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ cña tØnh Hμ T©y nãi chung.
...
- tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn