- Trang Chủ
- Y học thường thức
- Tình trạng thiếu Vitamin A và yếu tố liên quan ở phụ nữ có thai, cho con bú ở huyện Yên Thế, Bắc Giang
Xem mẫu
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Tình traïng thieáu vitamin A vaø caùc yeáu toá
lieân quan ôû phuï nöõ coù thai, cho con buù
taïi huyeän Yeân Theá - Baéc Giang, naêm 2004
ThS. Ngoâ Vaên Coâng, PGS.TS. Nguyeãn Xuaân Ninh,
PGS.TS. Nguyeãn Coâng Khaån
Tình traïng thieáu vitamin A tieàn laâm saøng, ñaùnh giaù baèng noàng ñoä vitamin A (VA) huyeát thanh thaáp,
ñöôïc tieán haønh treân 178 phuï nöõ coù thai vaø 120 phuï nöõ cho con buù, thuoäc 6 xaõ huyeän Yeân Theá, tænh
Baéc Giang, thaùng 5/2004. Keát quaû cho thaáy tyû leä VA huyeát thanh thaáp (
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
1998 taïi vuøng ñoàng baèng soâng Hoàng, naêm 2000 treân Chæ soá/chæ tieâu ñaùnh giaù:
4 vuøng sinh thaùi, chöùng minh thieáu VA tieàn laâm Laáy maùu phaân tích: ñoái töôïng ñöôïc laáy 2ml maùu
saøng vaãn phoå bieán ôû coäng ñoàng1,2,3. tónh maïch khi ñoùi vaøo buoåi saùng (8h-10h), 20
Keát quaû cuûa caùc cuoäc ñieàu tra veà thieáu VA vaø microlit maùu toaøn phaàn ñöôïc söû duïng ñeå ñònh löôïng
thieáu maùu ñeàu cho thaáy vuøng nuùi phía Baéc coù tyû leä Hemoglobin (Hb), phaàn coøn laïi ñöôïc ly taâm taùch
cao veà thieáu maùu vaø thieáu VA. Moät caâu hoûi ñaët ra huyeát thanh sau 3 - 4 giôø. Maãu huyeát thanh ñöôïc baûo
laø taïi sao ôû vuøng naøy laïi coù tyû leä cao: do thieáu aên, quaûn ñoâng laïnh -200C taïi thöïc ñòa vaø ñöôïc chuyeån
do chöông trình y teá hoïat ñoäng chöa toát, hay do veà Vieän Dinh döôõng vaøo cuoái ñôït ñieàu tra.
nhöõng taäp quaùn aên uoáng chöa phuø hôïp? Treân phuï nöõ Vitamin A ñöôïc phaân tích baèng phöông phaùp
coù thai, thieáu maùu laø phoå bieán, vaäy thieáu VA coù HPLC; Hb ñöôïc phaân tích baèng phöông phaùp
phaûi laø vaán ñeà ôû phuï nöõ coù thai khoâng? Cyanmethemoglobin; Hoûi khaåu phaàn, caùc yeáu toá
Hoäi nghò quoác teá veà VA trong nhöõng naêm gaàn nguy cô lieân quan baèng maãu phieáu ñöôïc chuaån bò
ñaây (Haø Noäi-2001, Morocco-2003) khuyeán nghò söû saün. Phaân loaïi thieáu vitamin A (WHO 1996)5: noàng
duïng chæ soá "Quaùng gaø- Night blindness" nhö moät ñoä vitamin A huyeát thanh
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
xaõ nghieân cöùu coù phuï nöõ mang thai ñöôïc uoáng vieân Vôùi phuï nöõ cho con buù, moät tyû leä dao ñoäng töø 13,6%
saét. Tyû leä treû em 6-36 thaùng tuoåi ñöôïc uoáng vieân (A.Thöôïng) ñeán 23,8% (T. Thaéng), trung bình cho
nang vitamin A ñònh kyø laø 95%. 6 xaõ laø 18,3%.
- Ñaëc ñieåm ñoái töôïng nghieân cöùu: Coù 298 ñoái Veà möùc YNSKCÑ, nhöõng xaõ coù tyû leä vitamin A
töôïng thuoäc 6 xaõ ñaõ ñöôïc ñieàu tra, trong ñoù phuï nöõ thaáp phoå bieán ôû möùc naëng laø Ñ.Laïc, Ñ.Kyø, T.Thaéng.
coù thai laø 178 ngöôøi, phuï nöõ cho con buù laø 120 Nhöõng xaõ thieáu ôû möùc trung bình laø H.Kyø,
ngöôøi. Soá ñoái töôïng trong moãi xaõ phaân boá khaù ñeàu A.Thöôïng vaø T.Soûi. Xeáp loaïi trung bình cuûa phuï nöõ
nhau, töø 45-55 ngöôøi/xaõ. Ña soá (64,8%) caùc ñoái coù thai cho 6 xaõ thuoäc möùc naëng (20,8%) vaø cho phuï
töôïng coù hoïc vaán caáp II, coù 17,4 % soá ñoái töôïng hoïc nöõ cho con buù thuoäc möùc trung bình (18,3%) theo
vaán caáp III, caáp I chieám 14,1% vaø 3,7% coù trình ñoä ngöôõng cuûa WHO.
cao ñaúng, ñaïi hoïc; khoâng coù söï khaùc bieät yù nghóa
- Tyû leä vitamin A thaáp theo thaùng coù thai vaø
(p>0,05) giöõa nhoùm coù thai vaø nhoùm cho con buù veà
thaùng cho con buù:
caùc möùc hoïc vaán.
Baûng 2. Noàng ñoä vaø tyû leä VA thaáp theo nhoùm
- Tyû leä vitamin A huyeát thanh thaáp ôû caùc xaõ
tuoåi thai
Baûng 1. Noàng ñoä vitamin A huyeát thanh (µmol/L)
theo xaõ vaø nhoùm Noàng ñoä VA µ
Tyû leä
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Baûng 4. Giaù trò dinh döôõng cuûa khaåu phaàn döôõng khi coù thai vaø cho con buù, khoâng coù ñuû nhoùm
(ngöôøi/ngaøy) cuûa nhoùm VA huyeát thanh ñaïm trong böõa aên haøng ngaøy, khoâng uoáng vieân nang
thaáp vaø bình thöôøng VA sau ñeû laø nhöõng yeáu toá nguy cô, lieân quan coù yù
Caùc chaát dinh döôõng VA- thaáp VA-bình thöôøng
nghóa vôùi tình traïng VA huyeát thanh thaáp.
(n=59) (n=239)
Protid (gam) 4. Baøn luaän
Ñoäng vaät 73,8±22,2 76,9±17,2
So vôùi nhu caàu khuyeán nghò (Boä Y teá 2003)7
Thöïc vaät 29,6±19,5 26,3±15,2
veà naêng luôïng cho phuï nöõ coù thai vaø cho con buù
Lipid (gam)
Ñoäng vaät 39,3±19,7 41,1±15,6
(2500-2800 Kcal), khaåu phaàn cuûa caùc ñoái töôïng chæ
Thöïc vaät 13,5±10,5 15,1±10,3 ñaït 85-90% nhu caàu. Caùc thaønh phaàn dinh döôõng
Glucid (gam) 347,7±78,4 342,1±62,4 khaùc nhö vitamin vaø chaát khoaùng cuõng chæ ñaït
Khoaùng (mg) khoaûng 50-80% nhu caàu khuyeán nghò.
- Ca 763,4±950,8 917,1±795,0
Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi chæ ra raèng thieáu vita-
- P 755,6±286,4 802,2±214,5
- Fe 11,1±3,1 12,1± 2,9 *
min A tieàn laâm saøng, vôùi ñaëc ñieåm VA huyeát thanh
Vitamin thaáp ôû phuï nöõ coù thai vaø cho con buù phoå bieán töø möùc
- Caroten (µg) 3151± 1521 4882±2083 * trung bình ñeán naëng taïi caùc xaõ thuoäc ñòa baøn ñieàu tra.
- A (µg) 98,6±46,1 97,5±34,7 Tröôùc ñaây coù moät soá nghieân cöùu duøng chæ soá VA
- B2 (mg) 0,57±0,25 0,67±0,26
huyeát thanh ñeå ñaùnh giaù treân treû em
- | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
ñieàu kieän tieáp caän vôùi caùc phöông tieän truyeàn thoâng, quaùng gaø ôû phuï nöõ coù thai vaø cho con buù treân coäng
heä thoáng giao thoâng ñi laïi khoù khaên, heä thoáng y teá ñoàng noùi chung, ôû vuøng khoù khaên noùi rieâng, chöông
cô sôû hoaït ñoäng coù hieäu quaû chöa cao… thöôøng ñi trình quoác gia caàn coù nhöõng bieän phaùp can thieäp, toå
keøm vôùi tyû leä cao caùc loaïi beänh do thieáu dinh döôõng, chöùc hoaït ñoäng phuø hôïp vôùi töøng vuøng, nhaèm naâng
beänh nhieãm truøng, tyû leä bao phuû cuûa caùc chöông cao tình traïng vitamin A cho ñoái töôïng coù nguy cô
trình thaáp… Do tính phoå bieán ôû möùc YNSKCÑ veà ôû caùc vuøng sinh thaùi treân toaøn quoác.
Taùc giaû: blindness during pregnancy-a simple tool to assess vitamin
A deficiency in population. J. Nutr,132: 2884S-2888S.
PGS.TS. Nguyeãn Coâng Khaån, Vieän tröôûng Vieän Dinh
Döôõng. Ñòa chæ: 48 Taêng Baït Hoå, Haø Noäi. Email: nck- 5. WHO. Iron deficiency aneamia (2002). Assessement,
han@hn.vnn.vn; PGS.TS. Nguyeãn Xuaân Ninh, Tröôûng khoa prevention, and control. A guide for programme managers.
nghieân cöùu vaø öùng duïng vi chaát dinh döôõng, Vieän Dinh WHO/NND/01.3: 1-114.
döôõng; Ninhnguyen58@yahoo.com; ThS. Ngoâ Vaên Coâng,
6. WHO (1996). Indicators for assessing vitamin A defi-
Trung taâm y teá döï phoøng tænh Baéc Ninh.
ciency and their application in monitoring and evaluating
intervention programes. WHO/NUT 96.10, Geneva: 12-35.
Taøi lieäu tham khaûo 7. Boä Y Teá, Vieän Dinh döôõng (2003). Baûng nhu caàu dinh
1. Nguyeãn Xuaân Ninh, Nguyeãn Coâng Khaån (2003). Khuynh döôõng khuyeán nghò cho ngöôøi Vieät Nam. NXB Y Hoïc, Haø
höôùng thay ñoåi beänh thieáu vitamin A, thieáu maùu dinh döôõng Noäi: 58-77.
ôû Vieät Nam trong nhöõng naêm gaàn ñaây, moät soá khuyeán nghò 8. Cao Thò Thu Höông, Nguyeãn Coâng Khaån, Nguyeãn Xuaân
môùi veà bieän phaùp phoøng choáng. Taïp chí Y hoïc Vieät Nam. Ninh (2003). Tình hình thieáu maùu, thieáu vitamin A vaø thieáu
285 (6): 22-31. keõm ôû phuï nöõ coù thai huyeän Thanh Oai, Haø Taây. Taïp chí Y
2. Nguyeãn Chí Taâm, Nguyeãn Coâng Khaån, Nguyeãn Xuaân hoïc Thöïc haønh, 5:16-24.
Ninh (2002). Tình hình thieáu maùu dinh döôõng ôû Vieät Nam 9. Cao Thò Thu Höông, Nguyeãn Xuaân Ninh, Nguyeãn Thò
qua ñieàu tra ñaïi dieän cho caùc vuøng sinh thaùi trong toaøn quoác
Laâm, Nguyeãn Coâng Khaån (2003). Tình traïng dinh döôõng,
naêm 2000. Taïp chí Y hoïc Thöïc haønh. 7: 2-5.
vitamin A söõa meï vaø khaåu phaàn aên cuûa baø meï cho con buù
3. Nguyeãn Xuaân Ninh, Nguyeãn Coâng Khaån, Nguyeãn Vaên huyeän Gia Bình, tænh Baéc Ninh. Taïp chí Y hoïc Thöïc haønh,
Nhieân (2003). Thieáu vitamin A tieàn laâm saøng taïi boán vuøng 458 (8): 9-11.
sinh thaùi ôû Vieät Nam- naêm 2000. Taïp chí Y hoïc Thöïc haønh.
10. Nguyeãn Coâng Khaån, Nguyeãn Xuaân Ninh (2003). Treû em
4 (450): 15-17.
döôùi 6 thaùng tuoåi ôû Vieät Nam coù nguy cô cao bò thieáu vita-
4. Christian P. Recommendation for indicators (2002). Night min A. Taïp chí Y hoïc Thöïc haønh, 3 (445): 28-31.
18 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2007, Soá 7 (7)
nguon tai.lieu . vn
