Xem mẫu

  1. mercury@Updatesofts.com Ebooks Team
  2. Updatesofts.com Ebook Team CÇn CÇn biÕt khi sö dông m¸y tÝnh File File hÖ thèng: Theo kinh nghiÖm cña chóng t«i, 90% ng−êi sö dông kh«ng cã hiÓu biÕt nhiÒu vÒ c¸ch so¹n th¶o 2 file nÇy. Mét phÇn do c¸c s¸ch d¹y vÒ Dos nãi qu¸ nhiÒu khiÕn ng−êi ®äc kh«ng ph©n biÖt ®−îc c¸i nµo chÝnh, c¸i nµo phô nªn kh«ng thÓ nhí hÕt ®−îc. Mét phÇn do néi dung cña 2 file nÇy kh«ng cã mét chuÈn mùc cè ®Þnh mµ tuú thuéc vµo mçi m¸y cô thÓ nµo ®ã nªn rÊt khã d¹y ®Çy ®ñ vµ dÔ hiÓu. Chóng t«i còng kh«ng cã tham väng nãi ®Çy ®ñ mµ chñ yÕu ®Ò cËp ®Õn c¸c phÇn kh«ng thÓ thiÕu trªn ®a sè m¸y cho ng¾n, gän. C¸c ch−¬ng tr×nh th«ng dông khi cµi ®Æt ®Òu Ýt nhiÒu cã söa ch÷a 2 file nÇy nªn néi dung cña chóng th−êng xuyªn thay ®æi. Sù thay ®æi nÇy l¹i cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng cña m¸y. Do ®ã, kh«ng cã hiÓu biÕt vÒ chóng lµ mét thiÕu sãt lín vµ cã thÓ ®em l¹i rÊt nhiÒu phiÒn to¸i cho ng−êi dïng m¸y. Hai file nÇy lµ 2 file text thuÇn tuý nªn ®Ó chØnh söa b¹n cã thÓ dïng mét trong c¸c ch−¬ng tr×nh so¹n th¶o v¨n b¶n kh«ng ®Þnh d¹ng nh− Edit.com, NC Edit trong Dos hoÆc cho ch¹y Notepad, Sysedit trong Windows. CONFIG.SYS : N»m trong th− môc gèc cña dÜa cøng khëi ®éng dïng ®Ó x¸c ®Þnh cÊu h×nh cña hÖ thèng m¸y vµ cµi ®Æt c¸c driver thiÕt bÞ. Mçi dßng v¨n b¶n lµ mét lÖnh cña Dos. §Æc biÖt Dos chØ ®äc file nµy khi khëi ®éng m¸y do ®ã nÕu b¹n cã söa ®æi g× trªn file nµy, b¹n ph¶i khëi ®éng l¹i ®Ó viÖc thay ®æi cã hiÖu lùc (hiÖn nay còng cã vµi ch−¬ng tr×nh cho phÐp b¹n cµi ®Æt drv thiÕt bÞ trong Config.sys ngay t¹i dÊu nh¾c mµ kh«ng cÇn khëi ®éng l¹i). Chó ý: LÞnh trong Config.sys ph¶i ghi ®Çy ®ñ ®−êng dÉn vµ ph¶i thËt chÝnh x¸c do lóc nÇy Dos ch−a l−u tr÷ ®−êng dÉn (lÞnh Path) nªn ch−a tù ®éng ®i t×m file ®−îc. §óng ra trong file Config.sys cßn nhiÒu lÞnh n÷a, nh÷ng lÞnh nÇy ta t¹m gäi lµ lÞnh néi bé (bao gåm tÊt c¶ lÞnh kh¸c lÞnh device. ThÝ dô: Dos=; Lastdrive=; Shell=...), lu«n lu«n ®−îc n¹p víi c¸c th«ng sè mÆc nhiªn nªn b×nh th−êng ta kh«ng cÇn quan t©m. ChØ khi nµo cÇn chØ ®Þnh l¹i th«ng sè ta míi ®−a vµo nh− trong thÝ dô sau. LÞnh néi bé kh«ng quy ®Þnh thø tù, chóng ®−îc −u tiªn n¹p tr−íc dï n»m bÊt kú vÞ trÝ nµo trong file. C¸c driver ®−îc n¹p b»ng lÞnh device (t¹m gäi lµ lÞnh bæ sung) trong Config.sys ph¶i ®i theo thø tù nÕu chóng cã liªn quan ®Õn nhau. ThÝ dô: Himem-Emm386- devicehigh. Tìm hi u v h th ng
  3. Updatesofts.com Ebook Team VÝ dô file config.sys : Device= C:\Windows\Himem.sys /Testm:off Device= C:\windows\Emm386.exe noems ;Device= C:\windows\Emm386.exe ram Dos=High,UMB Devicehigh= D:\Audio\Opti930\Cdsetup.sys /T:X Devicehigh=C:\dos\Ecscdide.sys /d:ecscd001 Devicehigh=c:\windows\ifshlp.sys Lastdrive=H Shell=c:\dos\command.com c:\dos /p /E:512 Ph©n tÝch: Himem.sys vµ Emm386.exe ph¶i ®−îc n¹p tr−íc b»ng lÞnh Device ®Ó qu¶n lý vïng bé nhí UMB,HMA. Sau ®ã b¹n míi dïng ®−îc lÞnh Devicehigh ®Ó n¹p c¸c driver kh¸c vµo vïng bé nhí nÇy. Device= C:\Windows\Himem.sys /Testm:off Th«ng sè /Testmem:off hay /testm:off lµ chØ ®Þnh Himem khi n¹p kh«ng cÇn kiÓm tra bé nhí ®Ó khëi ®éng cho nhanh. Device= C:\windows\Emm386.exe noems ;Device= C:\windows\Emm386.exe ram Th«ng sè Noems lµ chØ ®Þnh kh«ng dïng bé nhí bµnh tr−íng. Th«ng sè Ram lµ chØ ®Þnh dïng bé nhí bµnh tr−íng. DÊu ; lµ v« hiÖu ho¸ dßng lÞnh ®i sau nã, t−¬ng tù nh− lÞnh REM nh−ng ch¹y nhanh h¬n v× nã kh«ng ph¶i lµ lÞnh nªn kh«ng mÊt thêi gian thùc hiÖn. Khi chän Noems, Windows sÏ ch¹y nhanh h¬n chän Ram, nh−ng mét sè ch−¬ng tr×nh x−a ®−îc viÕt cho m¸y 286 vµ vµi trß ch¬i sÏ kh«ng ch¹y ®−îc do chóng ®ßi hái bé nhí bµnh tr−íng (Ram). Khi chän Ram, Windows ch¹y chËm vµ vïng UMB sÏ cßn Ýt do bÞ mÊt 64Kb dµnh lµm khung trang cho bé nhí bµnh tr−íng. Theo chóng t«i, tèt nhÊt lµ b¹n cã c¶ 2 dßng nÇy trong Config.sys. B×nh th−êng b¹n cho dßng Noems cã hiÖu lùc. Khi nµo cÇn bé nhí bµnh tr−íng, b¹n míi cho dßng Ram cã hiÖu lùc. Dos=High,UMB Cho phÐp n¹p Dos vµo bé nhí cao (high) vµ cho phÐp dïng lÞnh Devicehigh n¹p c¸c driver vµo vïng bé nhí trªn (UMB). NÕu kh«ng cã th«ng sè UMB, c¸c lÞnh Devicehigh trong Config.sys vµ lÞnh Loadhigh trong Autoexec.bat sÏ v« t¸c dông. Devicehigh= D:\Audio\Opti930\Cdsetup.sys /T:X Devicehigh= C:\dos\Ecscdide.sys /d:ecscd001 Tìm hi u v h th ng
  4. Updatesofts.com Ebook Team Dßng thø nhÊt ®Ó x¸c lËp cho ®−êng IDE trªn card sound do æ ®Üa CD Rom nèi vµo card sound. LÞnh nÇy cã thÓ kh¸c nhau tuú theo card sound b¹n ®ang dïng. NÕu CD Rom nèi vµo card I/O hay vµo mainboard th× kh«ng cÇn dßng lÞnh nÇy. Dßng thø nh× ®Ó cµi driver ®iÒu khiÓn æ ®Üa CD Rom. Th«ng sè /D: dïng ®Ó ®Æt tªn cho æ ®Üa CD Rom, tªn nÇy ph¶i trïng víi tªn trong Autoexec.bat. Chó ý: Tªn nÇy sÏ ®−îc dµnh riªng cho hÖ thèng, b¹n kh«ng thÓ t¹o th− môc hay file cã tªn trïng víi tªn nÇy. Devicehigh=c:\windows\ifshlp.sys Dßng lÞnh nÇy dµnh riªng cho Windows dïng ®Ó ch¹y 32BitFileAccess. Lastdrive=H ChØ ®Þnh cho phÐp sö dông bao nhiªu æ ®Üa trªn m¸y b¹n, bao gåm 2 æ mÒm A,B (kh«ng cã còng tÝnh). Trong vÝ dô nÇy lµ 2 æ mÒm, 6 æ ®Üa logic kh¸c (gåm æ cøng, CD Rom, æ th¸o rêi...). MÆc nhiªn cña Dos 6.22 khi kh«ng cã dßng lÞnh nÇy lµ E, nÕu m¸y b¹n cã nhiÒu æ logic h¬n b¹n ph¶i thªm dßng lÞnh nÇy. Shell=c:\dos\command.com c:\dos /p /E:512 Dßng lÞnh nÇy chØ ®Þnh ®Þa chØ cña tr×nh th«ng dÞch cÇn ph¶i n¹p. Trong thÝ dô nÇy lµ Command.com n»m trong th− môc Dos cña æ C. khi kh«ng cã dßng lÞnh nÇy, hÖ ®iÒu hµnh sÏ t×m n¹p command.com n»m trong th− môc gèc cña æ C. /P lµ cho phÐp n¹p file Autoexec.bat sau khi n¹p config.sys. /E:512 chØ ®Þnh t¨ng vïng m«i tr−êng lªn 512byte. Vïng m«i tr−êng lµ kÝch th−íc bé nhí dµnh riªng ®Ó chøa nh÷ng th«ng tin khi b¹n ®¸nh lÞnh SET khi ë dÊu nh¾c Dos. MÆc nhiªn khi kh«ng cã lÞnh nÇy lµ 256byte. AUTOEXEC.BAT File nÇy còng n»m trong th− gèc còa æ ®Üa khëi ®éng vµ ®−îc n¹p tù ®éng sau khi n¹p Config.sys. C«ng dông cña file nÇy lµ t¹o c¸c th«ng sè vÒ m«i tr−êng ho¹t ®éng cho hÖ thèng vµ c¸c phÇn mÒm. Néi dung bao gåm c¸c dßng lÞnh gièng y nh− lÞnh b¹n ®¸nh t¹i dÊu nh¾c vµ b¹n còng cã thÓ ®¸nh lÞnh mµ kh«ng cÇn ghi chóng vµo file Autoexec.bat. Nh− vËy vÒ thùc chÊt, ta cã thÓ nãi file Autoexec.bat gåm mét chuæi c¸c lÞnh ®−îc lËp s¼n ®Ó Dos thùc hiÖn lÇn l−ît theo thø tù tõ dßng ®Çu ®Õn dßng cuèi, tiÕt kiÖm thêi gian vµ c«ng søc ®¸nh lÞnh mçi khi khëi ®éng m¸y. VÝ dô file Autoexec.bat sau: @echo off Path=C:\Windows;C:\Windows\Command;C:\NC Set path=%path%;c:\sb16 Set temp=C:\Temp Set NC=C:\NC Tìm hi u v h th ng
  5. Updatesofts.com Ebook Team Set Sound=C:\SB16 Set Blaster=A220 I5 D1 H5 P330 T6 ::LH C:\dos\mouse.com LH C:\Windows\Command\Mscdex.exe /d:ecscd001 /l:f LH C:\windows\smartdrv.exe Gi¶i thÝch: @Echo off Th−êng lµ lÞnh ®Çu tiªn trong file autoexec.bat. Echo off ng¨n kh«ng cho Dos hiÓn thÞ dßng lÞnh ra mµn h×nh khi thùc hiÖn c¸c lÞnh sau lÞnh nÇy. @ tr−íc lÞnh Echo off lµ ng¨n kh«ng cho chÝnh lÞnh nµy hiÖn lªn mµn h×nh. Path=C:\Windows;C:\Windows\Command;C:\NC T¹o ®−êng dÉn cho c¸c ch−¬ng tr×nh,m« t¶ lèi t×m vÒ c¸c th− môc mµ Dos truy t×m c¸c ch−¬ng tr×nh nµy. Khi b¹n ®¸nh tªn mét file ch−¬ng tr×nh, Dos sÏ t×m trong c¸c ®Þa chØ nÇy theo thø tù kª khai. Set path=%path%;c:\sb16 Cã t¸c dông gièng nh− Path vµ v× ®−îc n¹p sau nªn sÏ ®Ì chång lªn lÞnh path. Trong thÝ dô nÇy lÞnh Set path nh»m bæ sung ®−êng dÉn C:\sb16 vµo sau c¸c ®−êng dÉn cò trong lÞnh Path. %path% cã nghÜa lµ n¹p toµn bé néi dung trong lÞnh Path tr−íc lÞnh nÇy. Së dØ cã lÞnh nÇy lµ nh»m tr¸nh viÖc ®¸nh 1 lÞnh Path dµi qu¸ 125 ký tù (%Path% chØ ®−îc tÝnh lµ 6 ký tù trong khi néi dung thËt cña nã cã thÓ lªn ®Õn 125 ký tù). Set temp=C:\Temp ChØ ®Þnh tªn th− môc dµnh riªng cho c¸c ch−¬ng tr×nh chøa file t¹m khi ho¹t ®éng. NÕu kh«ng cã dßng lÞnh nÇy c¸c ch−¬ng tr×nh sÏ chøa c¸c file t¹m t¹i n¬i chóng khëi ®éng hay trong th− môc cña chóng, g©y khã kh¨n cho viÖc dän dÑp ®Üa. Chó ý: NÕu kh«ng cã lÞnh nÇy hay kh«ng cã th− môc ®−îc chØ ®Þnh trong lÞnh, NC5 sÏ th−êng xuyªn bÞ mÊt cÊu h×nh. Set NC=C:\NC ChØ ®Þnh th− môc chøa c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña NC5. NÕu kh«ng cã lÞnh nÇy, NC5 cã thÓ th«ng b¸o læi lµ kh«ng t×m thÊy c¸c file cÇn thiÕt khi thùc hiÖn 1 chøc n¨ng nµo ®ã. Set Sound=C:\SB16 Set Blaster=A220 I5 D1 H5 P330 T6 ChØ ®Þnh c¸c th«ng sè ho¹t ®éng cña card sound. ChØ ®Þnh nÇy gióp c¸c ch−¬ng tr×nh cÇn ®iÒu khiÓn card sound sÏ biÕt c¸ch hîp t¸c víi chóng. C¸c th«ng sè trong lÞnh Set Blaster cã thÓ kh¸c nhau tuú theo card. Tìm hi u v h th ng
  6. Updatesofts.com Ebook Team Chó ý: NÕu cã nhiÒu lÞnh Set trïng tªn, gÝa trÞ sÏ do dßng lÞnh Set cuèi cïng quyÕt ®Þnh do nã ®−îc n¹p ®Ì lªn c¸c lÞnh tr−íc ®ã. ::LH C:\dos\mouse.com Dßng lÞnh nÇy bÞ v« hiÖu ho¸ do cã ký hiÖu :: tr−íc dßng lÞnh. DÊu :: cã t¸c dông nh− lÞnh Rem nh−ng kh«ng ph¶i lµ lÞnh nªn ch¹y nhanh h¬n (gièng nh− dÊu ; trong config.sys) LH C:\Windows\Command\Mscdex.exe /d:ecscd001 /l:f LH C:\windows\smartdrv.exe LH tøc lµ Loadhigh: N¹p mét ch−¬ng tr×nh th−êng tró lªn vïng bé nhí cao. LH chØ cã gi¸ trÞ khi cã lÞnh n¹p Himem, Emm386 vµ Dos=umb trong Config.sys. LÞnh 1 lµ n¹p driver ®iÒu khiÓn æ CD Rom. Th«ng sè /D: ph¶i gièng nh− trong Config.sys. Th«ng sè /L:F cã nghÜa ®Æt tªn cho æ CD Rom lµ F. LÞnh 2 lµ n¹p ch−¬ng tr×nh Cache ®Üa cña Dos nh»m t¨ng tèc ®é truy xuÊt ®Üa. LÞnh nÇy ph¶i n»m sau ®Ó Smartdrv cã thÓ nh×n thÊy vµ cache cho æ CD Rom. §A CÊU H×NH: NÕu b¹n th−êng xuyªn ph¶i thay ®æi 2 file hÖ thèng ®Ó ch¹y ch−¬ng tr×nh. Tèt nhÊt lµ b¹n sö dông ®a cÊu h×nh cho m¸y cña b¹n. B¹n chØ tèn c«ng 1 lÇn khi t¹o lËp ®a cÊu h×nh, sau ®ã m¸y sÏ thay ®æi tù ®éng khi b¹n muèn. Chó ý: NÕu muèn dïng ®a cÊu h×nh, b¹n ph¶i söa dßng BOOTGUI=0 trong file MSDOS.SYS ®èi víi Win 95. ThÝ dô vÒ ®a cÊu h×nh: CONFIG.SYS AUTOEXEC.BAT [Menu] @Echo off menuitem=Win95,Windows 95 path=c:\nc;c:\sound; menuitem=Win311,Windows 3.11 set nc=c:\nc menuitem=Game,Dos Game set temp=c:\temp menudefault=Win95,5 Set Sound=C:\SB16 [common] Set Blaster=A220 I5 D1 H5 device=c:\win95\himem.sys /testm:off goto %config% dos=high,umb,noauto lastdrive=h [Win95] :Win95 device=c:\win95\emm386.exe noems set path=c:\win95\command;%Path%; devicehigh=c:\win95\ifshlp.sys Win [Win311] goto end device=c:\win95\emm386.exe noems :Win311 Tìm hi u v h th ng
  7. Updatesofts.com Ebook Team devicehigh=c:\win311\ifshlp.sys set path=c:\win311;%path%; lh c:\Win311\Mscdex.exe /d:ecscd001 /l:f lh c:\win95\smartdrv.exe [Game] Win device=c:\win95\emm386.exe Ram goto end :Game lh c:\Win311\Mscdex.exe /d:ecscd001 /l:f lh c:\win95\smartdrv.exe goto end :end Gi¶i thÝch: Trong thÝ dô trªn, chóng t«i cè t×nh xÕp ®Æt cho c¸c b¹n thÊy sù t−¬ng øng giöa c¸c nhãm cÊu h×nh trong 2 file hÖ thèng (trªn thùc tÕ, b¹n kh«ng cÇn cã nh÷ng dßng trèng). [menu]: nhãm tªn. menuitem=Win95,Windows 95: §Æt tªn. §Çu tiªn lµ tªn nhãm viÕt t¾t cho gän khi so¹n th¶o, tªn sau dÊu phÈy lµ tªn chi tiÕt dïng ®Ó hiÓn thÞ ra mµn h×nh khi khëi ®éng. menudefault=Win95,5: ChØ ®Þnh nhãm mÆc nhiªn m¸y tù chän (Win95) sau thêi gian chê ®îi (5 gi©y) mµ b¹n kh«ng quyÕt ®Þnh chän. [Common]: Nhãm chung, c¸c lÞnh trong nhãm nÇy ®−îc dïng chung cho mäi cÊu h×nh. [Win95]: Nhãm cÊu h×nh riªng. Tªn nhãm riªng trong Config.sys ph¶i trïng víi tªn nhãm t−¬ng øng trong Autoexec.bat. C¸c lÞnh trong nhãm chØ ®−îc n¹p khi b¹n chän cÊu h×nh. Chó ý: LÞnh Dos=noauto chØ dïng khi b¹n sö dông Win 95, nã cã t¸c dông chØ thÞ ng¨n Win 95 kh«ng ®−îc n¹p driver IFSHLP.SYS tù ®éng ®Ó gióp cho Win 3.11 n¹p driver cña m×nh khi chän cÊu h×nh Win311 (drv nÇy dïng ®Ó ch¹y 32 bit file). goto %config%: lÞnh rÎ nh¸nh ®Õn tªn nhãm t−¬ng øng trong Config.sys. :Win95: Nhãm cÊu h×nh goto end: LÞnh rÎ nh¸nh ®Õn nhãm End. NÕu kh«ng cã lÞnh nÇy, Dos sÏ thùc hiÖn tiÕp c¸c lÞnh trong nhãm kÕ tiÕp theo thø tù dßng lÞnh. Chó ý: C¸c lÞnh n»m ngoµi nhãm hay n»m trong nhãm End lµ lÞnh chung, sÏ ®−îc sö dông cho mäi cÊu h×nh. LÞnh Win dïng ®Ó tù ®éng n¹p win. NÕu kh«ng cã lÞnh nÇy, m¸y sÏ ngõng ë dÊu nh¾c Dos. Tìm hi u v h th ng
  8. Updatesofts.com Ebook Team TRôC TRÆC Vµ SöA CH÷A: B¹n cã thÓ cho hÖ thèng khëi ®éng mµ kh«ng thùc hiÖn c¸c lÞnh trong Config.sys hoÆc Autoexec.bat; b¹n còng cã thÓ cho hÖ thèng khëi ®éng vµ quyÕt ®Þnh cho n¹p tõng dßng lÞnh. B¹n thùc hiÖn ®iÒu nµy khi mµn h×nh xuÊt hiÖn dßng ch÷ Starting Ms Dos hoÆc Starting Windows 95 lóc míi khëi ®éng m¸y, b¹n nhÊn F5 (bá qua 2 file hÖ thèng) hay F8 (n¹p tõng dßng lÞnh). ViÖc lµm nµy cÇn thiÕt khi b¹n muèn biÕt do dßng lÞnh nµo lµm m¸y cña b¹n trôc trÆc ®Ó b¹n cã thÓ söa ch÷a thÝch hîp. Khi dßng lÞnh trong Config.sys bÞ lçi. Dos sÏ th«ng b¸o cô thÓ lµ dßng lÞnh thø mÊy, b¹n kiÓm tra l¹i vµ söa chöa cho ®óng. Khi dßng lÞnh trong Autoexec.bat bÞ lçi. Dos th−êng th«ng b¸o lµ Bad command or file name, b¹n ph¶i dïng fÝm F8 ®Ó kiÓm tra chÝnh x¸c dßng nµo bÞ lçi. C¸c lçi th−êng gÆp lµ: Sai ®Þa chØ chøa file n¹p, sai tªn file, kh«ng cã file trªn ®Üa, d− dÊu c¸ch (dÊu c¸ch còng lµ 1 ký tù). Khi cµi ®Æt ch−¬ng tr×nh míi, 2 file hÖ thèng hay bÞ söa ch÷a. B¹n cÇn kiÓm tra vµ x¾p sÕp l¹i cho hîp lý. C¸c lÞnh trong Autoexec.bat ph¶i ®−îc n»m d−íi lÞnh @echo off ®Ó chóng khái hiÓn thÞ "lØnh kØnh" ra mµn h×nh. QU¶N Lý Bé NHí : Mét vÊn ®Ò th−êng x¶y ra khi b¹n ch¬i c¸c trß ch¬i trong Dos, hoÆc khi ch¹y mét ch−¬ng tr×nh nµo ®ã lµ hÖ thèng th«ng b¸o kh«ng ®ñ bé nhí. Mµn h×nh hiÖn lªn dßng ch÷ sau : "Out of memory" Bé nhí ®−îc ®Ò cËp ë ®©y lµ RAM (t¾t ch÷ Random Access Memory) cung cÊp vïng l−u tr÷ t¹m thêi cho c¸c ch−¬ng tr×nh vµ d÷ kiÖn. TÊt c¶ c¸c ch−¬ng tr×nh ®Òu cÇn ®Õn bé nhí ®Ó ch¹y. Mét sè ch−¬ng tr×nh ®ßi hái bé nhí nhiÒu h¬n mét sè kh¸c. ViÖc cã bao nhiªu bé nhí h÷u dông (Available Memory) sÏ ¶nh h−ëng lªn nh÷ng ch−¬ng tr×nh mµ b¹n cã thÓ ch¹y. D−íi ®©y chóng t«i xin gi¶i thÝch s¬ vÒ cÊu t¹o cña bé nhí cña m¸y PC mµ kh«ng ®i qu¸ s©u vÒ mÆt kü thuËt cho c¸c b¹n dÔ hiÓu. + Bé nhí quy −íc (Conventional Memory) : Lµ vïng bé nhí tõ 0 Kb ®Õn 640 Kb. Mäi m¸y vi tÝnh ®Òu cã vïng bé nhí nµy. Tõ "quy −íc" ®−îc ®Æt ra lµ v× lo¹i bé nhí nµy xuÊt hiÖn tõ khi m¸y PC míi ra ®êi, sau nµy bé nhí ngµy cµng t¨ng v−ît qua giíi h¹n 640 Kb, nªn phÇn bé nhí nµy ®−îc ®Æt tªn nh− vËy. C¸c ch−¬ng tr×nh øng dông ®Òu sö dông ®Õn vïng bé nhí nµy + Bé nhí vïng trªn (Upper Memory Area - UMA) : Lµ vïng bé nhí n»m gi÷a vïng bé nhí quy −íc vµ bé nhí më réng. KÝch th−íc 384 Kb (tõ 640Kb ®Õn 1Mb). Mét phÇn cña vïng nµy ®−îc Dos chia thµnh nh÷ng khèi gäi lµ Upper Memory Block - Tìm hi u v h th ng
  9. Updatesofts.com Ebook Team UMB (LÞnh Dos=UMB lµ ®−a mét phÇn cña Dos vµo vïng nµy). Mét phÇn kh¸c cña vïng nµy ®−îc khung trang cho bé nhí ph©n trang EMS. + Bé nhí më réng (Extended Memory - XMS) : Lµ vïng bé nhí n»m trªn 1 Mb. §Ó sö dông vïng bé nhí nµy CPU ph¶i chuyÓn qua chÕ ®é b¶o vÖ (Protected Mode). Cßn vïng d−íi 1Mb th× CPU ë trong chÕ ®é thùc (Real Mode). May m¾n cho chóng ta, viÖc chuyÓn qua l¹i gi÷a hai chÕ ®é nµy ®· cã Dos vµ c¸c nhµ chÕ t¹o CPU lo + Bé nhí vïng cao (High Memory Area - HMA) : Lµ vïng thuéc bé nhí më réng, nh−ng n»m kÒ ngay bé nhí vïng trªn, kÝch th−íc 64 Kb (tõ 1024 Kb ®Õn 1088 Kb). ChÝnh tr×nh ®¹o diÔn Himem.sys cho phÐp b¹n sö dông ®−îc 24 Kb cña vïng bé nhí më réng nµy ®Ó chuyÓn mét phÇn ch−¬ng tr×nh hÖ thèng cña Dos lªn ®©y gi¶i phãng thªm chç cho bé nhí quy −íc + Bé nhí ph©n trang (Expanded Memory -EMS) cßn ®−îc gäi lµ bé nhí bµnh tr−íng. Bé nhí nµy ®−îc ph©n thµnh tõng trang kÝch th−íc 16 Kb vµ ®−îc ¸nh x¹ vµo vïng khung trang cña UMB. Cã nh÷ng ch−¬ng tr×nh sö dông chç trèng trªn dÜa cøng lµm bé nhí ph©n trang. Ch−¬ng tr×nh nµo muèn sö dông bé nhí ph©n trang th× ph¶i b¸o râ lµ m×nh cÇn bé nhí ph©n trang cho tr×nh qu¶n lý EMM, viÖc nµy ®øng vÒ phÝa ng−êi viÕt ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm ph¶i th¶o ch−¬ng thªm g©y tèn kÐm cho nhµ s¶n xuÊt nªn ng−êi ta Ýt viÕt ch−¬ng tr×nh lo¹i nµy. Bëi vËy nÕu b¹n më file Config.sys xem th× thÊy ®a sè trªn m¸y chóng ta tr×nh qu¶n lý bé nhí Emm386.exe th−êng ®−îc cµi ®Æt víi tham sè noems (NO EMS nghÜa lµ kh«ng sö dông bé nhí ph©n trang) Nãi chung viÖc qu¶n lý bé nhí lµ lµm sao ta cã ®−îc phÇn bé nhí h÷u dông tøc lµ phÇn cßn l¹i cña bé nhí quy −íc cµng lín cµng tèt. §Ó lµm viÖc nµy ta ph¶i cã hiÓu biÕt vÒ Himem.sys vµ Emm386.exe ®−îc cµi ®Æt b»ng lÞnh Device trong file Config.sys, biÕt c¸ch x¾p sÕp c¸c dßng lÞnh trong 2 file hÖ thèng nh»m ®−a c¸c phÇn cã thÓ lªn c¸c bé nhí kh¸c gi¶i phãng ®−îc nhiÒu chç trèng cho bé nhí quy −íc. Muèn biÕt bé nhí ®−îc ph©n bæ ra sao, tõ dÊu nh¾c Dos, b¹n ®¸nh lÞnh Mem. Tr×nh qu¶n lý bé nhí cã s½n cña Dos lµ Himem.sys vµ Emm386.exe, b¹n cã thÓ dïng tr×nh tiÖn Ých qu¶n lý kh¸c nh− QEMM B¹n cã thÓ dïng Memaker, QEMM ®Ó tù ®éng söa ch÷a 2 file hÖ thèng dïm b¹n. Nh−ng b¹n cÇn ph¶i ch¹y l¹i chóng mçi khi b¹n hay c¸c phÇn mÒm míi cµi ®Æt thay ®æi néi dung 2 file nÇy, nÕu kh«ng bé nhí cña b¹n cßn "tÖ" h¬n lµ b¹n kh«ng sö dông chóng. Mét sè nguyªn t¾c ®Ó tèi −u 2 file hÖ thèng trong viÖc qu¶n lý bé nhí. Tìm hi u v h th ng
  10. Updatesofts.com Ebook Team a/ Lu«n lu«n n¹p Himem.sys vµ Emm386.exe tr−íc tiªn. Riªng vÒ Emm386, nªn dïng th«ng sè NOEMS vµ cã thÓ thªm 2 th«ng sè Highscan vµ I=B000(B7FF ®Ó t¨ng dung l−îng cho khèi UMB. ThÝ dô: device=c:\dos\emm386.exe noems highscan I=b000(b7ff b/ Ph¶i cã dßng lÞnh Dos=high,umb c/ §æi tÊt c¶ lÞnh device thµnh devicehigh nÕu ®−îc. B¹n ph¶i ®æi thö tõng lÞnh råi khëi ®éng l¹i xem chóng cã b¸o lçi kh«ng v× cã mét sè drv kh«ng n¹p ®−îc lªn bé nhí cao. d/ Thªm LH vµo tr−íc tÊt c¶ c¸c dßng lÞnh n¹p drv th−êng tró trong Autoexec.bat gièng nh− môc c. §èi víi c¸c lÞnh n¹p file ch−¬ng tr×nh ch¹y råi tho¸t nh− NDD, IMAGE th× kh«ng cÇn. e/ Th−êng xuyªn dïng lÞnh MEM ®Ó kiÓm tra bé nhí quy −íc. NÕu trªn 600Kb lµ chøng tá b¹n ®· x¾p sÕp tèt 2 file hÖ thèng. CµI §ÆT, Gì Bá PHÇN MÒM øNG DôNG & TIÖN ÝCH : Khi míi mua m¸y, n¬i b¸n ®· cã cµi s½n cho chóng ta mét sè ch−¬ng tr×nh ®Ó chóng ta sö dông, nh−ng víi thêi gian nhu cÇu sö dông thay ®æi, chóng ta cã thÓ cÇn thªm hay bít mét sè ch−¬ng tr×nh cho phï hîp víi nhu cÇu cña chóng ta. CµI §ÆT : Thªm mét phÇn mÒm (ch−¬ng tr×nh) nµo ®ã vµo m¸y vi tÝnh, ®ã lµ cµi ®Æt ch−¬ng tr×nh. Tr−íc tiªn b¹n cÇn ph©n biÖt gi÷a sao chÐp (Copy) vµ cµi ®Æt (Install hay Setup) Cã mét sè phÇn mÒm nhá, khi ch¹y chØ cÇn 1 vµi file vµ ch¹y ®éc lËp kh«ng "quan hÖ" víi c¸c phÇn mÒm kh¸c. Ta chØ cÇn cã mét b¶n sao (Copy) cña nã, ®em vÒ ®æ vµo dÜa cøng cña ta (còng Copy) lµ cã thÓ sö dông ®−îc b»ng c¸ch cho thi hµnh mét trong c¸c file .bat hay .exe cña phÇn mÒm ®ã. ThÝ dô: VIETRES, NC, NU... Nh−ng ®èi víi c¸c phÇn mÒm lín cña Dos còng nh− Windows, khi ch¹y cÇn nhiÒu file vµ cã "nhê v¶" ®Õn c¸c phÇn mÒm kh¸c. ThÝ dô: 3DS, ACAD, VIETWARE...Muèn sö dông ®−îc, tr−íc hÕt ta cÇn cã b¶n gèc trªn ®Üa mÒm hay trªn CD ROM, sau ®ã ta ph¶i cµi ®Æt phÇn mÒm vµo dÜa cøng cña ta b»ng c¸ch cho thi hµnh mét trong c¸c file : Install.bat, Install.exe hay Setup.exe (tïy theo phÇn mÒm). C¸c file nµy th−êng n»m ngay trong dÜa sè 1 (nÕu b¹n cµi tõ dÜa mÒm). Ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt sÏ lµm c«ng viÖc bung nÐn c¸c file trªn ®Üa mÒm xuèng ®Üa cøng, xÕp ®Æt chóng vµo c¸c th− môc con, t¹o vïng m«i tr−êng vµ ®¨ng ký c¸c th«ng sè cÇn thiÕt vµo c¸c file hÖ thèng sao cho phÇn mÒm cã thÓ ch¹y ®−îc tèt nhÊt mµ kh«ng cÇn sù can thiÖp cña chóng ta. NÕu b¹n kh«ng biÕt c¸ch cµi ®Æt, cã thÓ phÇn mÒm kh«ng thÓ ch¹y ®−îc hay th−êng xuyªn bÞ lçi. Tìm hi u v h th ng
  11. Updatesofts.com Ebook Team §Ó tr¸nh gÆp r¾c rèi trong viÖc cµi ®Æt vµ sö dông ch−¬ng tr×nh, b¹n nªn t×m ®äc c¸c file *.txt, *.doc, cã trong mçi ch−¬ng tr×nh, ®Æc biÖt lµ file Readme.txt, c¸c file nµy lu«n chøa nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vµ míi nhÊt (giê chãt) vÒ chÝnh ch−¬ng tr×nh ®ã. Trong qu¸ tr×nh cµi ®Æt, b¹n sÏ ®−îc hái mét ®«i ®iÒu, vÝ dô : B¹n muèn cµi phÇn mÒm vµo æ dÜa, th− môc nµo ? B¹n chän cµi ®Çy ®ñ, tèi thiÓu hay ®Ó b¹n chän lùa ? B¹n muèn cµi th−êng tró hay chØ khi nµo b¹n cÇn sö dông míi kÝch ho¹t nã ? (Ch−¬ng tr×nh Norton Anti Virus). B¹n cã cÇn t¹o dÜa mÒm khëi ®éng kh«ng ? (Cµi Win 95) … NÕu b¹n hiÓu râ th× b¹n sÏ chän ®−îc nh÷ng tïy chän thÝch hîp, cßn kh«ng th× b¹n cø nhÊn Enter chÊp nhËn nh÷ng mÆc nhiªn do ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt ®Ò nghÞ. Sau nhiÒu lÇn cµi ®Æt b¹n sÏ quen víi nh÷ng c©u hái nh− vËy vµ cã kinh nghiÖm thÝch hîp. §«i khi b¹n còng gÆp nh÷ng b¶n Update (cËp nhËt), ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt sÏ yªu cÇu b¹n chØ th− môc chøa version cò … gÆp tr−êng hîp nµy b¹n ph¶i ®−a dÜa mÒm chøa mét phÇn cña version cò vµo ®Ó ®¸nh lõa nã. B¹n cø m¹nh d¹n cµi ®Æt ch−¬ng tr×nh ®i råi b¹n sÏ cã kinh nghiÖm. Mét sè phÇn mÒm khi cµi ®Æt sÏ chØnh söa Config.sys vµ Autoexec.bat (Dos), söa Win.ini vµ System.ini (Win). Do ®ã b¹n nªn sao chÐp bèn file nµy tr−íc khi cµi ®Æt ®Ó cã thÓ so s¸nh söa ®æi nÕu sau khi cµi ®Æt hÖ thèng cña b¹n ch¹y kh«ng tèt nh− tr−íc. HiÖn nay, do æ dÜa CD còng kh¸ rÎ nªn c¸c m¸y vi tÝnh cã trang bÞ æ CD còng ®· th«ng dông. B¹n nªn chän mua c¸c dÜa CD chøa phÇn mÒm mµ b¹n th−êng dïng (kho¶ng 12 USD) vµ cµi ®Æt trùc tiÕp tõ dÜa CD, h¬n lµ mua dÜa mÒm ®em ®i chÐp kh«ng kinh tÕ b»ng, vµ b¶o qu¶n còng nguy hiÓm h¬n. Nh÷ng phÇn mÒm lín nh− OFFICE, COREL cßn cho phÐp b¹n ch¹y ngay trªn ®Üa CD ®Ó ®ë tèn ®Üa cøng. Chó ý: §Ó ®ë tèn ®Üa, nhµ s¶n xuÊt lu«n l−u trö phÇn mÒm d−íi d¹ng nÐn trong bé ®Üa mÒm gèc. Chóng sÏ ®−îc bung tù ®éng khi b¹n cµi xuèng ®Üa cøng, tuy nhiªn cã nhiÒu bé ®Üa gèc cung cÊp thªm ch−¬ng tr×nh bung riªng ®Ó khi cÇn b¹n cã thÓ bung tõng file nh»m cËp nhËt nhanh c¸c file bÞ h− trªn ®Üa cøng. ThÝ dô nh− c¸c phÇn mÒm cña Microsoft cã thÓ dïng ch−¬ng tr×nh EXPAND, DECOMP, EXTRACT...®Ó bung c¸c file nÐn. NÕu bé ®Üa gèc ®−îc sao chÐp tõ ®Üa CD ROM qua ®Üa mÒm, toµn bé c¸c file trªn ®Üa sÏ cã thuéc tÝnh chØ ®äc. C¸c ch−¬ng tr×nh cµi ®Æt cÇn cËp nhËt ®Üa mÒm gèc sÏ kh«ng chÞu ch¹y (thÝ dô nh− Stacker 4.1). B¹n ph¶i bá thuéc tÝnh chØ ®äc trªn ®Üa gèc sè 1 th× míi cµi ®Æt ®−îc. Tìm hi u v h th ng
  12. Updatesofts.com Ebook Team Khi b¹n ®· cµi ®Æt phÇn mÒm xuèng ®Üa cøng, b¹n kh«ng nªn di chuyÓn hay ®æi tªn th− môc chøa phÇn mÒm nÇy v× cã thÓ chóng kh«ng ch¹y ®−îc do khi cµi ®Æt chóng ®· l−u th«ng tin vÒ ®i¹ chØ ban ®Çu cña chóng. §èi víi c¸c phÇn mÒm Dos, chóng l−u trong file cã ®u«i .ini hay .cfg; §èi víi win3.xx, chóng l−u trong c¸c file .ini; §èi víi Win 95, chóng l−u trong .dat; ViÖc söa ch÷a c¸c file nÇy rÊt phiÒn phøc vµ hay thiÕu sãt. Tèt nhÊt lµ nªn cµi ®Æt l¹i nÕu muèn thay ®æi ®i¹ chØ. §a sè c¸c phÇn mÒm ch¹y víi Dos chØ yªu cÇu b¹n ghi thªm ®Þa chØ vµo lÞnh PATH vµ Set vïng m«i tr−êng trong file Autoexec.bat. Nªn nãi chung , b¹n cã thÓ copy chóng tõ m¸y kh¸c vÒ m¸y m×nh mµ kh«ng cÇn cµi ®Æt, kÓ c¶ Dos còng vËy. C¸c phÇn mÒm ch¹y víi Win cã qu¸ tr×nh cµi ®Æt phøc t¹p do khi ch¹y chóng ph¶i "nhê v¶" vµo Win vµ cÇn thùc hiÖn mét sè liªn kÕt víi c¸c phÇn mÒm kh¸c khi cÇn thiÕt. Do ®ã khi copy b¹n sÏ kh«ng thùc hiÖn ®−îc c¸c x¸c lËp nÇy b»ng tay vµ chóng sÏ kh«ng ch¹y ®−îc. B¹n nªn ph©n biÖt cµi ®Æt phÇn mÒm vµ cµi ®Æt drv thiÕt bÞ v× khi cµi ®Æt drv, chóng ®ßi hái viÖc x¸c lËp trong Config.sys vµ Autoexec.bat phøc t¹p h¬n do chóng ph¶i lµm viÖc víi phÇn cøng cña m¸y. Gì Bá : Bít mét ch−¬ng tr×nh nµo ®ã ra khái m¸y vi tÝnh ®ã lµ gì bá ch−¬ng tr×nh. Còng t−¬ng tù nh− khi cµi ®Æt, ®èi víi c¸c phÇn mÒm nhá, muèn gì bá b¹n chØ cÇn vµo th− môc chøa nã råi Delete lµ xong. Nh−ng ®èi víi c¸c phÇn mÒm lín, gë bá ®−îc chóng lµ mét kú c«ng v× chóng n»m r¶i r¸c trong nhiÒu th− môc vµ ghi rÊt nhiÒu chi tiÕt lªn c¸c file hÖ thèng. §Ó gì bá chóng b¹n nhÊt thiÕt ph¶i biÕt râ trong qu¸ tr×nh cµi ®Æt chóng ®· lµm g× vµ thao t¸c xo¸ b»ng tay rÊt c«ng phu mµ nhiÒu khi còng kh«ng hiÖu qu¶. Trong Windows 95 cã mét tiÖn Ých ®i kÌm ®Ó dïng vµo viÖc cµi ®Æt vµ gì bá ch−¬ng tr×nh ®ã lµ Add/Remove Program, nh−ng nã chØ ¸p dông ®−îc cho c¸c phÇn mÒm viÕt cho Win 95 mµ th«i. Tuy nhiªn nhê Win 95 mµ ngµy nay c¸c phÇn mÒm míi ®Òu b¾t ch−íc cung cÊp thªm phÇn Remove hay Uninstall cña riªng nã gióp cho ng−êi sö dông ®ë vÊt v¶. HiÖn nay ®Ó gì bá c¸c phÇn mÒm cò, tèt nhÊt lµ chóng ta nhê sù hç trî cña c¸c tiÖn Ých chuyªn dïng lµ CleanSweep, Remove-It hay Unistaller. Nh−ng ®Ó c¸c phÇn mÒm nÇy ch¹y tèt, b¹n ph¶i chó ý c¸c ®iÓm c¬ b¶n nh− sau: Ph¶i cho chóng ch¹y tr−íc khi cµi ®Æt c¸c phÇn mÒm ®Ó chóng cã thÓ theo dâi qu¸ tr×nh cµi ®Æt cña c¸c phÇn mÒm nÇy. Chóng sÏ l−u th«ng tin vµo 1 file néi bé ®Ó sau nÇy c¨n cø vµo ®ã mµ xo¸ phÇn mÒm t−¬ng øng mét c¸ch chÝnh x¸c. Tìm hi u v h th ng
  13. Updatesofts.com Ebook Team Trong tr−êng hîp b¹n xo¸ phÇn mÒm nµo kh«ng ®−îc chóng theo dâi, b¹n sÏ ®−îc yªu cÇu tr¶ lêi mét sè c©u hái. B¹n cÇn suy nghÜ chÝnh ch¾n tr−íc khi tr¶ lêi v× chÝnh b¹n míi lµ ng−êi hiÓu râ vÒ phÇn mÒm chí kh«ng ph¶i chóng. Tuy nhiªn b¹n sÏ ®−îc lîi ë chç chóng lôc läi tÊt c¶ nh÷ng g× liªn quan ®Õn phÇn mÒm muèn xo¸ vµ liÖt kª ra cho b¹n xem xÐt (viÖc nÇy nÕu ®Ó b¹n tù lµm th× thùc lµ gian khæ). §Æc biÖt trong Windows, cã vÊn ®Ò lµ mét file ®−îc sö dông cho nhiÒu phÇn mÒm. §õng lo, chóng sÏ biÕt vµ b¸o cho b¹n ®Ò phßng, tèt nhÊt lµ b¹n kh«ng nªn xo¸ c¸c file nÇy khi ch−a ch¾c ch¾n. DÜA MÒM KHëI §éNG : §· cã khi nµo b¹n gÆp ph¶i th«ng b¸o "Non- system disk or disk error. Replace and press any key when ready" hiÖn lªn trªn mµn h×nh m¸y tÝnh cña b¹n ch−a ? Vµ b¹n kh«ng thÓ sö dông ®−îc m¸y vi tÝnh cña b¹n n÷a, chØ cã ngåi mµ ®äc th«ng b¸o ®ã trªn mµn h×nh m¸y tÝnh. GÆp tr−êng hîp nµy nÕu b¹n kh«ng cã dÜa mÒm khëi ®éng th× b¹n chØ cßn c¸ch t¾t m¸y vµ liªn hÖ víi n¬i b¸n m¸y mµ th«i. HoÆc tr−êng hîp m¸y cña b¹n bÞ nhiÔm virus. Nh− vËy b¹n thÊy cÇn thiÕt lµ nªn cã s½n dÜa mÒm khëi ®éng ch−a ? T¹O DÜA MÒM KHëI §éNG DOS: Mét dÜa mÒm hÖ thèng dïng ®Ó khëi ®éng m¸y vi tÝnh tèi thiÓu ph¶i chøa ba file hÖ thèng lµ Io.sys, MsDos.sys vµ Command.com (Chó ý: C¸c file hÖ thèng ®Ó ®Üa khëi ®éng kh«ng thÓ Copy mét c¸ch b×nh th−êng (ngo¹i trõ Command.com) mµ ph¶i dïng lÞnh SYS hay thªm th«ng sè /S khi format). B¹n t¹o nã b»ng c¸ch ®−a dÜa mÒm vµo æ dÜa vµ ®¸nh lÞnh tõ dÊu nh¾c Dos. + Gâ lÖnh Format A: /s nÕu dÜa mÒm cña b¹n ch−a ®Þnh d¹ng + Gâ lÖnh Sys A: nÕu dÜa mÒm cña b¹n ®· ®−îc ®Þnh d¹ng B¹n nªn ®Þnh d¹ng dÜa mÒm khëi ®éng b»ng phiªn b¶n Ms-Dos gièng víi phiªn b¶n trªn m¸y tÝnh cña b¹n. §iÒu nµy lµ hiÓn nhiªn khi b¹n tù t¹o, nh−ng trong tr−êng hîp b¹n nhê ng−êi kh¸c t¹o dïm th× nhí b¸o cho ng−êi ®ã biÕt phiªn b¶n Ms-Dos b¹n ®ang dïng. Nh−ng víi dÜa mÒm khëi ®éng nh− trªn th× nã chØ lµm ®óng chøc n¨ng khëi ®éng mµ th«i, b¹n kh«ng thÓ dïng nã vµo viÖc kh¸c ®−îc. Muèn sö dông cã hiÖu qu¶ b¹n ph¶i thªm vµo c¸c file cÇn thiÕt tïy theo møc ®é vµ nhu cÇu sö dông cña b¹n (Do ®ã b¹n nªn dïng dÜa mÒm cã dung l−îng lín ®Ó chøa thªm c¸c file kh¸c, th«ng dông hiÖn nay lµ dÜa 1,44 Mb, chí lóc tr−íc cã nhiÒu dÜa mÒm dung l−¬ng nhá nh− 360 Kb, 720 Kb, 1,2 Mb kh«ng thÝch hîp l¾m) B¹n thªm vµo : Tìm hi u v h th ng
  14. Updatesofts.com Ebook Team + C¸c file Fdisk.exe, Format.com, Sys.com nÕu b¹n muèn tiÕn hµnh ph©n chia l¹i æ cøng cña b¹n, hoÆc ph¶i ®Þnh d¹ng l¹i æ cøng trong tr−êng hîp bÞ virus. (§©y lµ c¸c lÞnh ngo¹i tró nªn kh«ng cã s½n trong command.com) + Mét sè file cña ch−¬ng tr×nh Norton Commander thÝch hîp nÕu b¹n quen dïng NC trong viÖc qu¶n lý vµ so¹n th¶o file. + Mét sè file cña ch−¬ng tr×nh Norton Utilities thÝch hîp nÕu b¹n quen dïng ®Ó söa ch÷a dÜa. + C¸c ch−¬ng tr×nh phßng chèng virus mµ b¹n thÝch dïng + Driver ®iÒu khiÓn cña æ dÜa CD Rom ®Ó b¹n cã thÓ cµi ch−¬ng tr×nh tõ CD Rom (vÝ dô file Ecscdide.sys vµ Mscdex.exe) + Thªm vµo hai file Config.sys vµ Autoexec bat víi cÊu h×nh tèi thiÓu ®Ó tõ dÜa mÒm b¹n cã thÓ sö dông ®−îc NC hoÆc ®iÒu khiÓn æ CD Rom Trªn ®©y chØ lµ gîi ý cßn trong thùc tÕ b¹n cã thÓ thªm bít. VÝ dô b¹n lµm dÜa khëi ®éng chØ chøa 3 file hÖ thèng vµ file Vre.exe ®Ó b¹n ®em ®Õn n¬i thuª m¸y thùc tËp ch−¬ng tr×nh Vietrex mµ b¹n míi häc. T¹O DÜA MÒM KHëI §éNG WIN95: T¹o ®Üa mÒm khëi ®éng cho Win95 còng gièng nh− trªn. B¹n còng cã thÓ t¹o ®Üa mÒm Dual Boot theo c¸c b−íc sau: 1/ T¹o ®Üa mÒm khëi ®éng cho Win95. 2/ ChÐp Command.com, io.sys, msdos.sys cña DOS lªn ®Üa nÇy nh−ng ®æi thµnh command.dos, io.dos, msdos.dos. 3/ ChÐp file msdos.sys cña Win95 nh−ng xo¸ s¹ch môc PATHS chØ chõa l¹i môc OPTION vµ ®æi BootMulti=0 thµnh BootMulti=1. T¹O DÜA MÒM KHëI §éNG WIN97: B¹n kh«ng cÇn dïng lÞnh Sys cho ®Üa ®· ®−îc format b»ng lÞnh format cña win97, b¹n chØ cÇn copy file IO.SYS cña Win97 lªn ®Üa mÒm hay ®Üa cøng mét c¸ch b×nh th−êng lµ ®Üa cña b¹n cã thÓ khëi ®éng ®−îc. B¹n lµm ®Üa mÒm Dual Boot cho Win97 nh− sau: 1/ T¹o ®Üa mÒm khëi ®éng cho Win97. 2/ ChÐp Command.com cña DOS lªn ®Üa nÇy nh−ng ®æi thµnh command.dos 3/ ChÐp io.sys cña DOS lªn ®Üa nh−ng ®æi thµnh ibmbio.com. 4/ ChÐp msdos.sys cña DOS lªn ®Üa nh−ng ®æi thµnh ibmdos.com. 5/ ChÐp file msdos.sys cña Win97 nh−ng xo¸ s¹ch môc PATHS chØ chõa l¹i môc OPTION vµ ®æi BootMulti=0 thµnh BootMulti=1. Tìm hi u v h th ng
  15. Updatesofts.com Ebook Team Chó ý: B¹n lµm ®Üa cøng cña Win97 thµnh Dual Boot b»ng c¸ch nh− trªn còng ®−îc nh−ng trong môc 5 b¹n kh«ng cÇn xo¸ Paths. Sö DôNG DÜA MÒM KHëI §éNG Th«ng th−êng b¹n sö dông dÜa mÒm khëi ®éng trong tr−êng hîp hÖ thèng m¸y vi tÝnh cña b¹n cã vÊn ®Ò, hoÆc lµ bÞ virus (nh− ®· viÕt ë phÇn virus m¸y tÝnh), hoÆc lµ kh«ng thÓ khëi ®éng tõ æ dÜa cøng ®−îc do mÊt CMOS hay v× lý do g× ®ã cã thÓ lµ hÖ ®iÒu hµnh trªn m¸y b¹n bÞ h−. B¹n ph¶i tiÕn hµnh cµi ®Æt l¹i hÖ thèng b¾t ®Çu tõ dÜa mÒm khëi ®éng. Do tÝnh chÊt cøu nguy cña dÜa mÒm khëi ®éng nªn b¹n ph¶i b¶o ®¶m sao cho nã kh«ng bÞ nhiÔm virus, h·y bËt chèt chèng ghi vµ ®em cÊt riªng mét n¬i an toµn. §ÜA RESCUE: §Üa RESCUE lµ ®Üa mÒm ®Æc biÖt do ch−¬ng tr×nh NU t¹o ra dïng ®Ó cøu ®Üa cøng cña b¹n khi cã h− háng do mÊt CMOS hay bÞ Virus. Trªn ®Üa nÇy l−u c¸c th«ng tin sau: C¸c x¸c lËp trong CMOS. Master Boot Record. Boot Record. Partition. File hÖ thèng. C¸c th«ng tin nÇy dïng ®Ó phôc håi l¹i khi th«ng tin trong m¸y bÞ mÊt v× mét lý do nµo ®ã. Toµn bé c¸c th«ng tin nÇy cã thÓ bÞ thay ®æi do ng−êi sö dông m¸y. ThÝ dô: Thay ®æi x¸c lËp CMOS, chia ®Üa...Do ®ã khi t¹o ®Üa RESCUE c¸c b¹n nªn chó ý t¹o l¹i khi cã thay ®æi, nh− vËy ®Üa RESCUE cña b¹n míi cã gi¸ trÞ. NÕu b¹n "lµm biÕng" th× tèt nhÊt ®õng t¹o ®Üa nÇy chi cho tèn tiÒn. KH¤NG GIAN DÜA : Khi b¹n muèn cµi ®Æt thªm ch−¬ng tr×nh th× cã thÓ n¶y sinh vÊn ®Ò lµ æ dÜa cøng cña b¹n cã cßn chç trèng ®Ó thªm vµo kh«ng ? HoÆc nÕu kh«ng gian dÜa cña b¹n cßn Ýt th× c¸c ch−¬ng tr×nh trong Windows khi ch¹y cã thÓ sÏ b¸o lçi v× Windows sö dông kh«ng gian dÜa cßn trèng lµm bé nhí ¶o hoÆc t¹o c¸c file t¹m (.tmp) ®Ó ch¹y c¸c ch−¬ng tr×nh. NÕu æ cøng cña b¹n ®· bÞ chËt, b¹n ph¶i t×m c¸ch thu xÕp kh«ng gian dÜa cña b¹n sao cho cã chç ®Ó cã thÓ cµi ®Æt thªm ch−¬ng tr×nh b¹n cÇn vµo, hoÆc ®Ó ch¹y tèt c¸c ch−¬ng tr×nh trong m«i tr−êng Windows Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p gióp b¹n cã thªm chç trèng trªn dÜa cøng + Døt kho¸t gì bá, xãa c¸c ch−¬ng tr×nh hay c¸c file kh«ng cßn cÇn dïng ®Õn. VÝ dô, khi b¹n míi tËp sö dông m¸y vi tÝnh, cã thÓ b¹n yªu cÇu n¬i b¸n m¸y cµi dïm cho b¹n ch−¬ng tr×nh TOUCH, VIETRES … nh−ng mét khi b¹n ®· thµnh Tìm hi u v h th ng
  16. Updatesofts.com Ebook Team th¹o, ch¾c ch¾n b¹n kh«ng cßn cÇn ®Õn nã n÷a, h·y m¹nh d¹n gì bá chóng trªn dÜa cøng cña b¹n (nÕu b¹n cã tiÕc, muèn sau nµy cho ng−êi kh¸c dïng th× b¹n h·y l−u chóng vµo dÜa mÒm). Mét sè file h×nh ¶nh Screen Saver cña ch−¬ng tr×nh NC, Windows hay Wall Paper cña Windows, b¹n chØ nªn chän gi÷ l¹i mét hai h×nh cßn th× nªn th¼ng tay xãa chóng; còng vËy ®èi víi mét sè h×nh ¶nh cã s½n trong ClipArt cña bé MS. Office, ch¾c ch¾n lµ cã nh÷ng h×nh ¶nh kh«ng thÝch hîp ®èi víi chóng ta. C¸c file Readme.text cña c¸c ch−¬ng tr×nh chØ cÇn thiÕt khi b¹n cµi ®Æt hoÆc míi b¾t ®Çu sö dông cßn khi ®· rµnh rÏ b¹n còng ch¾ng nªn gi÷ nã lµm g×. B¹n nªn vµo th− môc TEMP xãa hÕt c¸c file .tmp (c¸c file nµy t¹m thêi do c¸c ch−¬ng tr×nh, ®Æc biÖt lµ c¸c ch−¬ng tr×nh Windows th−êng t¹o ra chøa d÷ liÖu ®Ó dïng sau ®ã; råi khi hÕt sö dông, ch−¬ng tr×nh sÏ tù xãa c¸c file nµy ®i, nh−ng trong mét sè tr−êng hîp b¹n t¾t m¸y mµ ch−a tho¸t khái Windows hoÆc bÞ mÊt ®iÖn ®ét xuÊt th× c¸c file nµy vÉn cßn trªn m¸y cña b¹n). + NÐn c¸c ch−¬ng tr×nh hay c¸c file b¹n Ýt dïng ®Õn. Cã nh÷ng ch−¬ng tr×nh hay file b¹n kh«ng thÓ gì bá hay xãa ®−îc v× vÉn cßn dïng ®Õn, nh−ng cã lóc c¶ th¸ng hoÆc c¶ n¨m míi l«i ra sö dông mét lÇn th× b¹n nªn nÐn chóng l¹i, lóc nµo dïng th× bung nÐn råi sö dông. VÝ dô, mét sè trß ch¬i b¹n thÝch, nh−ng kh«ng thÓ ch¬i hoµi, lóc nµo r·nh míi l«i chóng ra. + Tr¸nh c¸c file nhá, chóng chiÕm nhiÒu chç cña kh«ng gian dÜa h¬n so víi c¸c file lín. Nguyªn nh©n lµ do c¸ch æ dÜa ®−îc thiÕt kÕ ®Ó l−u file .æ dÜa ®−îc chia thµnh c¸c ®¬n vÞ l−u tr÷ cè ®Þnh gäi lµ Cluster. Mét file chiÕm Ýt nhÊt lµ mét Cluster tïy theo kÝch th−íc cña nã. D−íi ®©y lµ b¶ng sè liÖu mµ Dos vµ Win95 cÊp ph¸t cho mét ®¬n vÞ Cluster tïy thuéc vµo dung l−îng cña æ dÜa §¬N VÞ CÊP PH¸T (Cluster) DUNG L¦îNG æ DÜA LOGIC 512 Byte ®Õn 31,5 Mb 1 KB trªn 31,5 Mb 2 Kb trªn 64 Mb 4 Kb trªn 127 Mb 8 Kb trªn 254,9 Mb 16 Kb trªn 504,9 Mb 32 Kb trªn 1 Gb 64 Kb trªn 2 Gb VÝ dô b¹n cã mét file kÝch cì thùc sù lµ 9 Kb th× nã chiÕm ®Õn 16 Kb trªn kh«ng gian dÜa cña b¹n nÕu æ cøng cña b¹n cã dung l−îng trªn 254,9 Mb (2 Cluster) hoÆc Tìm hi u v h th ng
  17. Updatesofts.com Ebook Team trªn 504,9 Mb (1 Cluster), nh−ng nã l¹i chiÕm ®Õn 32 Kb nÕu æ dÜa cøng cña b¹n cã dung l−îng trªn 1 Gb. GÆp tr−êng hîp nµy th× b¹n cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng c¸ch dån c¸c file nhá vµo thµnh mét file lín. + B¹n cã thÓ ch¹y Scandisk quÐt dÜa ®Ó t×m c¸c liªn cung l¹c mÑ (lost cluster) nghÜa lµ c¸c liªn cung chøa d÷ liÖu nh−ng kh«ng cßn sö dông ®−îc v× mÊt liªn hÖ víi file gèc cña nã, xãa ®i. C¸c liªn cung l¹c mÑ cã ®−îc lµ do b¹n tho¸t mét ch−¬ng tr×nh kh«ng ®óng quy c¸ch hay m¸y b¹n ch¹y kh«ng æn ®Þnh. + NÕu m¸y vi tÝnh cña b¹n cã æ dÜa CD th× mét sè ch−¬ng tr×nh b¹n cã thÓ ch¹y trªn æ CD h¬n lµ cµi vµo æ cøng cña b¹n. VÝ dô mét sè trß ch¬i. + B¹n còng cã thÓ dïng c¸c tiÖn Ých dän dÑp ®Üa ®· nãi ë phÇn trªn, cho chóng ®i t×m c¸c file hay ch−¬ng tr×nh kh«ng cßn sö dông, d− thõa trªn m¸y cña b¹n råi xo¸ hay nÐn l¹i. VIRUS M¸Y TÝNH : KH¸I NIÖM : Virus m¸y tÝnh lµ mét ®o¹n ch−¬ng tr×nh ®Æc biÖt ®−îc "g¾n lÐn" vµo mét ch−¬ng tr×nh kh¸c sao cho khi chóng ta thùc hiªn ch−¬ng tr×nh nµy th× ®o¹n ch−¬ng tr×nh virus sÏ ®−îc thùc hiÖn tr−íc. §o¹n ch−¬ng tr×nh virus cã kh¶ n¨ng l©y lan sang c¸c ch−¬ng tr×nh kh¸c hay tõ dÜa nµy sang dÜa kh¸c vµ g©y t¸c h¹i trªn m¸y tÝnh cña chóng ta Virus m¸y tÝnh ®−îc chia lµm thµnh 2 lo¹i : + B-virus (Boot sector & partition table virus) : ®©y lµ d¹ng th«ng th−êng nhÊt, virus lo¹i nµy th−êng n»m Èn trong cung måi dÜa mÒm hoÆc trªn b¶ng ph©n khu dÜa cøng. DÊu hiÖu ph¸t hiÖn lµ thÊy tæng sè byte cña bé nhí quy −íc thÊp h¬n 640 Kb + F-virus (File infector virus) : lo¹i nµy th−êng n»m trong c¸c file ch−¬ng tr×nh (.com, .exe). DÊu hiÖu ph¸t hiÖn lµ kÝch th−íc cña file t¨ng lín h¬n th−êng lÖ. Tuy nhiªn còng cã nhiÒu con virus lo¹i nµy kh«ng lµm kÝch th−íc cña file bÞ nhiÔm t¨ng lªn Cã mét lo¹i ch−¬ng tr×nh kh«ng ph¶i lµ virus v× nã kh«ng l©y lan nh−ng còng g©y sù ph¸ ho¹i ®èi víi m¸y tÝnh cña ta, lo¹i ch−¬ng tr×nh nµy th−êng ®−îc gäi lµ Trojan horses. Tïy theo kh¶ n¨ng ph¸ ho¹i cña virus m¸y tÝnh mµ ta cßn ph©n biÖt lo¹i hiÒn vµ lo¹i d÷. Lo¹i d÷ lµ lo¹i cã kh¶ n¨ng ph¸ hñy c¸c d÷ liÖu trªn m¸y tÝnh cña ta; lo¹i hiÒn th× chØ hiÖn lªn nh÷ng th«ng b¸o, nh÷ng lêi chäc ghÑo. Nh−ng dï lµ lo¹i nµo ®i n÷a th× ta còng ph¶i mÊt nhiÒu c«ng søc phßng chèng chóng. PHßNG Vµ CHèNG VIRUS M¸Y TÝNH : Tìm hi u v h th ng
  18. Updatesofts.com Ebook Team Chóng ta lu«n bÞ thô ®éng trong viÖc phßng chèng virus m¸y tÝnh v× lu«n cã c¸c ch−¬ng tr×nh virus míi kh«n ngoan vµ th«ng minh tho¸t khái sù kiÓm so¸t cña c¸c ch−¬ng tr×nh chèng virus, nh−ng chóng ta cã thÓ ng¨n ngõa gi¶m thiÓu sù nhiÔm vµ l©y lan cña virus b»ng c¸ch : + C¶nh gi¸c ®èi víi nh÷ng dÜa mÒm mµ ta kh«ng râ xuÊt xø. NÕu b¹n cÇn mét ch−¬ng tr×nh nµo ®ã th× b¹n nªn ®Õn c¸c dÞch vô sao chÐp phÇn mÒm (ë nh÷ng n¬i nµy v× lµ chuyªn nghiÖp nªn hä cã c¸ch b¶o vÖ d÷ liÖu nghiªm ngÆt) h¬n lµ sao chÐp sang tay qua b¹n bÌ. NÕu b¾t buéc ph¶i sö dông th× b¹n ph¶i cho ch¹y mét ch−¬ng tr×nh chèng virus ®Ó kiÓm tra. B¹n nhí r»ng virus hiÖn diÖn trªn dÜa mÒm sÏ kh«ng l©y qua hÖ thèng cña b¹n nÕu b¹n n¹p dÜa mÒm vµo trong æ dÜa råi cho ch¹y ch−¬ng tr×nh chèng virus quÐt nã. Tuy nhiªn nÕu b¹n khëi ®éng m¸y tõ dÜa mÒm ®· bÞ nhiÔm hoÆc cho ch¹y mét ch−¬ng tr×nh trªn dÜa mÒm ®· bÞ nhiÔm ®ã th× hÖ thèng m¸y cña b¹n sÏ bÞ l©y. + Th−êng xuyªn b¹n nªn cho ch¹y ch−¬ng tr×nh chèng virus ®Þnh kú kiÓm tra hÖ thèng m¸y cña b¹n ®Ó cã thÓ ph¸t hiÖn sím nÕu bÞ nhiÔm virus ng¨n ngõa sù t¸c h¹i cña chóng. B¹n còng nªn cËp nhËt th−êng xuyªn ch−¬ng tr×nh chèng virus b¹n dïng. Chó ý: B¹n nhí r»ng ph¶i sö dông ch−¬ng tr×nh chèng virus phï hîp víi hÖ ®iÒu hµnh cña m¸y tÝnh nÕu kh«ng th× cã thÓ lµm mÊt d÷ liÖu cã trªn æ dÜa cña b¹n. VÝ dô b¹n kh«ng thÓ dïng c¸c ch−¬ng tr×nh chèng virus trong Dos vµ Win 3.11 ®Ó quÐt æ cøng khi b¹n ®ang dïng Win 95. Theo chóng t«i c¸ch tèt nhÊt ®Ó chèng Virus trªn m¸y cã Win 95 lµ b¹n dïng c¸c ch−¬ng tr×nh chèng Virus cña VN quÐt tÊt c¶ ®Üa mÒm tr−íc khi sö dông chóng vµ thØnh tho¶ng dïng Scan for Win 95 quÐt æ ®Üa cøng. Xö Lý Sù Cè KHI M¸Y BÞ NHIÔM VIRUS Mét khi b¹n ph¸t hiÖn cã virus trªn hÖ thèng m¸y, viÖc tr−íc tiªn lµ h·y tho¸t c¸c ch−¬ng tr×nh ®ang sö dông, t¾t m¸y. Xong lÊy dÜa mÒm khëi ®éng s¹ch (kh«ng bÞ nhiÔm virus) ®−a vµo æ dÜa vµ bËt m¸y khëi ®éng l¹i (Cã thÓ b¹n ph¶i vµo CMOS Setup ®Ó söa l¹i khëi ®éng tõ A:, C: ), dïng ch−¬ng tr×nh chèng virus (version míi nhÊt) cã trªn dÜa mÒm nµy quÐt æ dÜa cøng cña b¹n ®Ó nã t×m vµ diÖt virus trªn m¸y. NÕu b¹n gÆp may, ch−¬ng tr×nh chèng virus cña b¹n cã hiÖu qu¶, t×m vµ diÖt ®−îc virus nµy th× tèt. B¹n t¾t m¸y, khëi ®éng l¹i tõ dÜa cøng vµ tiÕn hµnh dïng Diskedit cña ch−¬ng tr×nh Norton Utilities ®Ó söa dÜa, kh«i phôc l¹i c¸c file bÞ virus ph¸ ho¹i. NÕu b¹n kh«ng gÆp may, virus trªn hÖ thèng cña b¹n lµ lo¹i virus míi mµ c¸c ch−¬ng tr×nh chèng virus cã s½n kh«ng thÓ ph¸t hiÖn vµ diÖt ®−îc th× Tìm hi u v h th ng
  19. Updatesofts.com Ebook Team + NÕu æ dÜa cña b¹n chøa d÷ liÖu quan träng kh«ng thÓ xãa ®−îc , th× b¹n ph¶i ng−ng ho¹t ®éng m¸y tÝnh cña m×nh, gëi mÉu virus ®Õn c¸c nhãm t¸c gi¶ ch−¬ng tr×nh chèng virus ®Ó hä viÕt ch−¬ng tr×nh míi diÖt con virus nµy. Sau ®ã b¹n ®em ch−¬ng tr×nh míi nµy vÒ tiÕn hµnh l¹i c¸c b−íc trªn. §iÒu nµy cã thÓ lµm mÊt thêi gian cã thÓ vµi ngµy hoÆc h¬n, b¹n ph¶i quyÕt ®Þnh chän lùa gi÷a mÊt thêi gian hay mÊt d÷ liÖu. + NÕu æ dÜa cña b¹n chøa d÷ liÖu cã thÓ xãa ®−îc, b¹n tiÕn hµnh Fdisk, Format l¹i æ dÜa cña b¹n tõ dÜa mÒm vµ cµi ®Æt l¹i toµn bé phÇn cøng vµ phÇn mÒm. §iÒu nµy b¹n cã thÓ chñ ®éng, Ýt mÊt thêi gian h¬n nh−ng bï l¹i b¹n ph¶i chÞu mÊt d÷ liÖu. B¹n nªn nhí Format dÜa lµ biÖn ph¸p chèng virus triÖt ®Ó nhÊt, nh−ng cã c¸i phiÒn lµ lµm mÊt d÷ liÖu. Chó ý: NhiÒu khi b¹n Fdisk còng kh«ng thÓ xo¸ ®−îc virus trong MBR, tèt nhÊt lµ dïng Diskedit xo¸ s¹ch MBR tr−íc khi Fdisk. Sö DôNG NHANH DISKEDIT: Ch−¬ng tr×nh Diskedit chóng t«i dïng ®Ó thÝ dô lµ cña bé NU for Win95 v2.0, gåm cã file DISKEDIT.EXE dung l−îng kho¶ng 600Kb. 1/ Sau khi khëi ®éng ch−¬ng tr×nh, b¹n chän OBJECT/DRIVER Trong hép chän, chØ ®Þnh Physical disk, Hard disk 1, OK. 2/ Chän OBJECT/PHYSICAL SECTOR Trong hép chän, chØ ®Þnh Cylinder: 0, Side: 0, Sector: 1. §©y chÝnh lµ Master Boot Record. B¹n söa 2 byte cuèi cïng cña sector nÇy tõ 55 AA thµnh 00 00 (hÖ HEX). Chó ý: Tr−íc ®ã b¹n nªn kiÓm tra xem Diskedit ®ang ë chÕ ®é cho phÐp söa hay kh«ng ? v× th−êng diskedit khëi ®éng ë chÕ ®é chØ ®äc cho an toµn. NÕu cÇn, b¹n ph¶i chuyÓn qua chÕ ®é ghi b»ng c¸ch chän TOOLS/CONFIGURATION. B¹n bá dÊu chän môc READ ONLY, sau ®ã chän OK hay SAVE nÕu b¹n muèn chÕ ®é nÇy trë thµnh mÆc ®Þnh khi Diskedit khëi ®éng. 3/ B¹n còng lµm t−¬ng tù nh− vËy nÕu muèn xo¸ Boot Record cña ®Üa khëi ®éng b»ng c¸ch chän Cylinder: 0, Side: 1, Sector: 1 trong PHYSICAL SECTOR. Môc ®Ých cña viÖc lµm nÇy lµ b¸o cho Fdisk biÕt MBR ®· bÞ h− háng cÇn ph¶i ®−îc t¹o l¹i. B×nh th−êng khi Fdisk nhËn thÊy ký hiÖu 55 AA cßn nguyªn th× cho r»ng MBR tèt, kh«ng cÇn t¸i t¹o. Virus lîi dông ®iÓm nÇy ®Ó chiÕm gi÷ MBR cho dï b¹n ®· Fdisk l¹i. C¶I THIÖN TèC §é §ÜA CøNG, DåN §ÜA : Sau mét thêi gian sö dông, b¹n sÏ thÊy lµ hÖ thèng m¸y tÝnh cña b¹n ch¹y chËm l¹i so víi lóc ban ®Çu míi mua. Thêi gian truy xuÊt c¸c file l©u h¬n. Nguyªn nh©n Tìm hi u v h th ng
nguon tai.lieu . vn