Xem mẫu

  1. Tiểu luận Quản trị bảo hiểm xã hội Đề tài: Thực trạng và một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác Quản lý đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội tại huyện miền núi Yên Lập GVHD: Mai Thị Dung SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  2. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung Mục lục LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 3 Chương I:........................................................................................................................ 5 LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ ĐỐI TƯỢNG ........................................................ 5 THAM GIA BHXH BẮT BUỘC ................................................................................... 5 1.1 Các khái niệm: .......................................................................................................... 5 1.2. Vấn đề chung về quản lý đối tượng tham gia BHXH bắt buộc: ............................ 6 Chươ ng II ....................................................................................................................... 13 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỐI TƯỢNG THAM GIA BẢO HIỂM XÃ HỘI BẮT BUỘC Ở HUYỆN YÊN LẬP ................................ ................................ ......................... 13 GIAI ĐOẠN 2006 – 2010 ................................................................ .............................. 13 2.1. Tình hình thực hiện quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc huyện Yên Lập giai đoạn 2006 – 2010: ................................................................................... 13 2.2 . Đánh giá công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH:........................................ 32 Chương III ................................ ................................ ................................ .................... 36 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐỐI TƯỢNG THAM GIA BHXH Ở HUYỆN YÊN LẬP ................................ ................................ .. 36 3.1. Phương hướng thực hiện công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH bắt buộc trên địa b àn huyện Yên Lập trong giai đoạn mới.................................................................... 36 3.2. Một số giải pháp: ..................................................................................................... 36 KẾT LUẬN ................................................................................................................... 49 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................ 50 2 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  3. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung LỜI MỞ ĐẦU Đ ất nước ta đang trong công cuộc đổi mới to àn diện về kinh tế - chính trị - xã hội. Đảng và Nhà Nước đã hoạch định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội trong do có chính sách về BHXH phù hợp với điều kiện kinh tế của đất nước trong từng thời kì. Chính sách BHXH từ chỗ chỉ thực hiện BHXH b ắt buộc cho những người lao động làm công ăn lương cho đến nay đã thực hiện BHYT tự nguyện, dần tiến đến thực hiện BHXH tự nguyện cho mọi người dân trong xã hội. Việc sáp nhập BHYT vào BHXH đã làm cho số đối tượng tham gia tăng lên nhanh chóng,chính vì vậy việc quản lý đối tượng tham gia BHXH, BHYT là một nhiệm vụ hết sức quan trọng và phức tạp. Để thực hiện được cần có một hệ thống công cụ quản lý đồng bộ, từ khâu quản lý đối tượng đăng ký tham gia BHXH, quản lý theo d õi trong suốt quá trình thu nộp BHXH đến việc giải quyết và chi trả quyền lợi BHXH cho các đối tượng tham gia có đủ điều kiện hưởng BHXH. Từ những đòi hỏi bức bách trên cần phải có một chiến lược tổng thể trong việc xây dựng chính sách BHXH thích hợp nhằm mở rộng phạm vi đối tượng tham gia BHXH đến mọi người dân, khắc phục những hạn chế trong quản lý đối tượng tham gia BHXH, từng bước đảm bảo sự bình đẳng trong phạm vi to àn xã hội. Q uản lý đối tượng tham gia BHXH là một trong những nhiệm vụ trọng yếu của hệ thống Bảo hiểm xã hội Việt Nam, là công việc có ý nghĩa quyết định đến chất lượng hoạt động, đến sự chính xác trong thu chi Quỹ BHXH, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho các đối tượng tham gia BHXH. Vì vậy chúng ta cần phải có những biện pháp để quản lý đối tượng tham gia một cách phù hợp nhất nhằm đưa Bảo hiểm xã hội Việt Nam phát triển lên m ột tầm cao hơn hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân. Q ua thời gian thực tập tại cơ quan BHXH Huyện Yên Lập em nhận thấy công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH được thực hiện khá tốt, tuy nhiên 3 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  4. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung vẫn còn có những vướng mắc nhất định. Chính vì vậy em đã lựa chọn đề tài: “Thực trạng và một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác Quản lý đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội tại huyện miền núi Yên Lập”. Mục đích của đề tài là nghiên cứu, xem xét đánh giá quá trình thực hiện công tác quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tại cơ quan Bảo hiểm xã hội Huyện Yên Lập. Từ đó mạnh dạn đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế còn tồn tại trong việc thực hiện BHXH nói chung và trong công tác quản lý đối tượng tham gia Bảo hiểm x ã hội nói riêng. Đ ể phục vụ mục đích đó, chuyên đề được kết cấu thành 3 chương như sau: Chương I: Khái quát chung về quản lý đối tượng tham gia Bảo hiểm Xã hội bắt buộc.. Chương II: Thực trạng quản lý đối tượng tham gia Bảo hiểm Xã hội ở huyện miền núi Yên Lập giai đoạn 2006 - 2010 Chương III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác Quản lý đối tượng tham gia Bảo hiểm Xã hội huyện Y ên Lập X in chân thành cảm ơn cô Mai Thị Dung đã tận tình hướng dẫn và giúp đớ để e có thể hoàn thành được đề tài này.Trong quá trình học tập, nghiên cứu đề tài, do còn nhiều hạn chế về thời gian, kiến thức và trình độ nhận thức nên không thể tránh khỏi những sai sót. Em rất mong được nhận đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và các bạn. Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên: Nguyễn Thị Thu Anh 4 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  5. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung Ch ng I: LÝ LU N CHUNG V QU N LÝ Đ I T NG THAM GIA BHXH B T BU C 1.1 Các khái niệm: 1.1.1. Quản trị BHXH: Nếu coi quản trị BHXH là một hoạt động , thì thuật ngữ quản trị BHXH có thể hiểu là : Quản trị BHXH là những hoạt động cần thiết được thực hiện khi con người kết hợp với nhau trong hệ thống tổ chức BHXH, nhằm đạt được những mục tiêu của việc thiết lập tổ chức BHXH, cũng như đạt được mục tiêu chung của chính sách BHXH. Những hoạt động cần thiết được thực hiện bao gồm: việc thiết kế cơ cấu tổ chức và quản trị tổ chức BHXH, việc quản lý đối tượng tham gia và việc thụ hưởng BHXH, việc thu chi và quản lý các quỹ BHXH, việc kiểm tra, kiểm soát sự tuân thủ chính sách, pháp luật BHXH cảu các chủ thể tham gia quan hệ BHXH……nhằm mục đích bảo đảm các quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động theo quy đ ịnh của pháp luật về BHXH. Nếu coi quản trị BHXH là một quá trình, thì Quản trị BHXH là m ột tiến trình bao gồm việc hoạch định chính sách, tổ chức thực hiện chính sách, kiểm tra và giám sát các hoạt động trong việc thực thi chính sách, pháp luật BHXH đac ban hành, nhằm đạt được những mục tiêu của chính sách BHXH. 1.1.2. Đối tượng tham gia BHXH: Đối tượng tham gia BHXH là người có trách nhiệm đóng phí (quỹ) bảo hiểm cho cơ quan thực hiện BHXH theo quy định của Nhà nước. trong BHXH, đối tượng thm gia chủ yếu là người lao động và người sử dụng lao động. Người lao động tham gia BHXH, đồng thời là người được hưởng bảo hiểm. Ngoài ra, thân nhân của người tham gia BHXH cũng có thể được hưởng trong một số trường hợp, theo quy định của pháp luật. 5 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  6. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung 1.1.3. Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc: Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc: đó là những người lao động và người sử dụng lao động bắt buộc phải tham gia đóng góp vào Quỹ BHXH theo quy định của pháp luật.. 1.2. Vấn đề chung về quản lý đối tượng tham gia BHXH bắt buộc: 1.2.1. Đối tượng tham gia và phạm vi quản lý: Theo quyết định số 20/2002/QĐ- TTg ngày 24/01/2002 của Thủ tướng chính phủ về việc chuyển BHYT Việt Nam sang BHXH Việt Nam. Như vậy thì sau khi các đối tượng tham gia BHXH bao gồm cả các đối tượng tham gia BHYT, và có thể gọi chung là đối tượng tham gia BHXH. Đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội là người lao động và người sử dụng lao động. Tuy vậy, tuỳ theo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của mỗi nước mà đối tượng này có thể là tất cả hoặc một bộ phận những người lao động nào đó. Đặc điểm của đối tượng tham gia BHXH bắt buộc là họ thường nằm trong khu vực có tổ chức tốt và ổn định; các yếu tố liên quan đến người lao động như việc làm, điều kiện làm việc, thu nhập nhìn chung là ổn định rõ ràng và tương đối chính xác cho phép cơ quan BHXH xác định đ ược mức đóng góp và mức trợ cấp hợp lý đảm bảo sự tồn tại phát triển lâu dài của Quỹ BHXH; các thông tin về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thường sẵn có được tổ chức có hệ thống và d ễ thu thập, giúp cơ quan BHXH tổ chức thực hiện tốt việc quản lý đối tượng. Ở Việt Nam theo nghị định 12/CP ngày 26/1/1995 của Chính phủ thì đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bao gồm: - N gười lao động làm việc cho các doanh nghiệp Nhà Nước. - N gười lao động làm việc trong các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh có sử dụng từ 10 lao động trở lên. - N gười lao động Việt Nam làm việc trong các doanh nghiệp có vốn đầu tưư nước ngo ài, các khu chế xuất, khu công nghiệp; trong các cơ quan tổ 6 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  7. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung chức nước ngo ài ho ặc tổ chức quốc tế tại Việt Nam, trừ trường hợp Điều ước quốc tế mà nước Cộng ho à xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký kết hoặc tham gia có quy định khác. - N gười lao động làm việc trong các tổ chức kinh doanh dịch vụ thuộc cơ quan hành chính sự nghiệp, cơ quan Đảng, đoàn thể. - Người lao động làm việc trong doanh nghiệp, các tổ chức dịch vụ thuộc Lực lượng vũ trang - N gười giữ chức vụ dân cử, dân bầu làm việc trong các cơ quan quản lý Nhà Nước, Đảng, đoàn thể từ Trung ương đến cấp huyện - Công chức viên chức Nhà Nước làm việc trong các cơ quan hành chính sự nghiệp; người làm việc trong các cơ quan Đảng, đoàn thể từ trung ương đến cấp huyện. (Các đối tượng trên đi học, thực tập, công tác điều dưỡng trong và ngoài nước mà vẫn hưởng tiền lương hoặc tiền công thì cũng thuộc đối tượng thực hiện BHXH bắt buộc). - Q uân nhân, sỹ quan theo quy định tại Điều lệ BHXH đối với lực lượng vũ trang nhân dân ban hành kem theo Nghị định 45/CP ngày 15/7/1995 của Chính phủ. - Cán bộ xã phường, thị trấn hưởng sinh hoạt phí theo quy định tại điều 3 Nghị định 09/1998/NĐ- CP ngày 23/1/1998 của Chính phủ về chế độ sinh hoạt phí đối với cán bộ xã, phường, thị trấn. - Người lao độngViệt Nam đi làm có thời hạn ở nước ngoài theo quy định theo quy định tại điều 2, điều 7 Nghị định 152/1999/NĐ- CP ngày 20/9/1999 quy định việc người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài. - N gười lao động làm việc trong các cơ sở ngo ài công lập trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hoá, thể thao theo quy định tại Nghị định số 73/1999/NĐ- CP ngày 19/8/1999 của Chính phủ. - N gười lao động là đội viên đội tri thức trẻ tình nguyện tham gia phát 7 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  8. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung triển nông thôn, miền núi theo quyết định số 149/2000/QĐ- TTg ngày 28/12/2000 của Thủ tướng Chính phủ trong thời gian làm nhiệm vụ. N goài các đối tượng tham gia như trên Chính phủ đã điều chỉnh phạm vi đối tượng tham gia BHXH cho phù hợp với tình hình mới. Trong Nghị định số 01/2003/NĐ- CP ngày 09/1/2003 của Chính phủ thì đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bao gồm những đối tượng theo Nghị định 12/CP và bổ sung thêm các đối tượng là người lao động có thời hạn đủ 3 tháng trở lên và hợp đồng lao động không xác định thời hạn trong các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức; Người lao động, xã viên làm việc và hưởng tiền công theo hợp đồng lao động từ đủ 3 tháng trở lên trong các HTX thành lập và hoạt động theo Luật HTX; Người lao động làm việc trong các hộ sản xuất kinh doanh cá thể, tổ hợp tác; Người lao động làm việc trong các trạm y tế xã phường, thị trấn và người lao động trong các tổ chức khác có sử dụng lao động. N hư vậy, từ chỗ chỉ thực hiện BHXH cho các đối tượng là công nhân viên chức Nhà nước. BHXH hiện nay đã mở ra sự bảo vệ cho người lao động làm công ăn lương ở tất cả các thành phần kinh tế, kể cả khu vực có yếu tố nước ngoài. Điều đó thể hiện chính sách BHXH đã thực sự đi vào đời sống của mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội 1.2.2. Vai trò của quản lý đối tượng tham gia: Trong toàn bộ hoạt động quản trị BHXH thì quản trị đối tượng tham gia là khâu đầu tiên, cơ bản và có vai trò quan trọng; nó tạo nền tảng cho việc thực hiện các hoạt động quản trị khác trong toàn bộ hệ thống. V iệc quản lý đối tượng tham gia một cách khoa học, chặt chẽ sẽ thực hiện những vai trò cơ bản sau đây:  Làm cơ sở cho vệc tổ chức hoạt động thu BHXH đúng đối tượng, đủ số lượng theo đúng quy định của pháp luật về BHXH đúng thời hạn quy định. 8 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  9. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung  Là điều kiện để đảm bảo quyền tham gia BHXH của người lao động, cảu đơn vị sử dụng lao động và của công dân theo đúng quy định cảu luật pháp về BHXH.  Góp phần khai thác triệt để đối tượng tham gia BHXH nhằm thực hiện mục tiêu mở rộng phạm vi “che phủ” của BHXH tiến tới thực hiện BHXH cho toàn dân vì sự an sinh và công bằng xã hội theo chủ trương cuả nhà nước.  Làm cơ sở giải quyết quyền hưởng BHXH cho các đối tượng tham gia theo đúng quy định của pháp luật về BHXH  Góp phần tích cực vào việc phòng ngừa hạn chế những hành vi vi phạm pháp luật về BHXH của tổ chức cá nhân có liên quan trong quá trình thực hiện pháp luật về BHXH. 1.2.3. Nội dung quản lý đối tượng tham gia: Quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội là một trong những lĩnh vực quản lý con người, đó là quá trình tác động gián tiếp vào đối tượng chịu quản lý. Nó không nằm ngoài m ục đích cuối cùng là dung hoà mâu thuẫn giữa người lao động và chủ sử dụng lao động, bảo vệ lợi ích cho người lao động khi họ gặp phải những biến cố rủi ro. Tổ chức quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội vì thế là một yêu cầu thực tế khách quan và vô cùng quan trọng. có tổ chức quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tốt thì m ới thực hiện được chính sách BHXH- một chính sách x ã hội mang tính bảo vệ quyền lợi nhất cho người lao động trong hệ thống các chính sách an sinh xã hội. Trong thực tế người sử dụng lao động luôn muốn trốn tránh đóng BHXH hoặc tước đoạt tiền đóng của người lao động để sử d ụng cho các mục đích khác, điều này làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Do đó quản lý chặt chẽ đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội sẽ đảm bảo quyền lợi cho người lao động. 9 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  10. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung Nội dung chính của công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bao gồm:  Quản lý danh sách lao động tham gia BHXH bắt buộc trong từng đơn vị sử dụng lao động; danh sách điều chỉnh lao động và mức lương đóng BHXH bắt buộc ( trường hợp tăng, giảm lao động và mức đóng BHXH).  Quản lý mức tiền lương, tiền công làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc. Bảng kê khai mức tiền lương tiền công làm căn cứ đóng BHXH do đơn vị sử dụng lao động lập theo quy định của BHXH Việt Nam.  Quản lý tổng quỹ tiền lương tiền công làm căn cứ đóng BHXH của từng đơn vị tham gia.  Quản lý mức đóng BHXH của từng đơn vị và từng người tham gia trên cơ sở danh sách tham gia BHXH của từng đơn vị và bảng kê khai m ức tiền lương, tiền công làm căn cứ đóng BHXH do đơn vị sử dụng lao động lập.  Cấp, quản lý sổ BHXH cho người tham gia và hàng năm ghi bổ sung vào sổ BHXH theo các tiêu thức ghi trong sổ và theo quy định của pháp luật về BHXH. 1.2.4. Công cụ quản lý đối tượng tham gia: 1.2.4.1. Pháp lý: Pháp luật là công cụ cơ bản và quan trọng để thực hiện việc quản lý đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Hệ thống pháp luật mà các nàh quản trị BHXH có thể dựa vào đó để quản lý đối tượng tham gia BHXH bắt buộc bao gồm hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật của nhà nước về lao động và BHXH như: Luật BHXH, Luật lao động, các Nghị Định, thông tư cảu cính phủ và các Bộ ban ngành có liên quan…Ngoài ra không thế không kể đến các văn bản hướng dẫn riêng của ngành. Tất cả các quy định này cần được 10 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  11. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung phổ biến cụ thể tới từng cán bộ công nhân viên của BHXH và từ đó tới từng đối tượng tham gia. Mặt khác cơ quan BHXH là cơ quan trực tiếp triển khai thực hiện BHXH nhưng lại không có thẩm quyền ra các quy định pháp luật về BHXH. Do đó cơ quan BHXH còn có 1 nhiệm vụ quan trọng đó là tham mưu, cố vấn cho Chính phủ trong việc điều chỉnh thay đổi các quy định về BHXH sao cho phù hợp với thực tiễn, nghĩa là nhà quản trị BHXH không chỉ trực tiếp sử dụng pháp luật như 1 công cụ quản lý mà còn gián tiếp tác động để điều chỉnh công cụ này sao cho phù hợp. 1.2.4.2. H ệ thống tổ chức: Do đối tượng tham gia đông, đa dạng và phức tạp cho nên việc quản lý đối tượng phải được thông qua cả 1 hệ thống tổ chứ được phân cấp tới từng địa phương, phân công cho từng phòng ban, bộ phận. BHXH Việt Nam hiện nay được phân cấp từ trung ương đến địa phương. Cơ quan cao nhất là BHXH Việt Nam, sau đó là tới BHXH các tỉnh, BHXH các quận, huyện, thành phố. Đối tượng tham gia được các cơ quan này quản lý theo địa bàn hoạt động theo các quy định cụ thể của pháp luật về BHXH. Đồng thời các phòng ban bộ phận này phải có sự liên quan phối hợp chặt chẽ với nhau và chịu sự quan rkys chung thống nhất của một cơ quan chủ quản cao nhất để đảm bảo hiệu quả hoạt động . 1.2.4.3. Hồ sơ thủ tục: Hồ sơ tham gia BHXH là những quy định về câc loại văn bản, giấy tờ cần thiết và các thủ tục hành chính mà các đối tượng tham gia BHXH phải thực hiện. Trong đó quy định rõ hồ sơ và thủ tục đối với từng cá nhân người tham gia và hồ sơ đối với các đơn vị sử dụng lao động. Đây là một công cụ không thể thiếu đối với bất kỳ hệ thống BHXH nào. 11 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  12. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung Trong quá trình quản trị, các công việc của nhà quản trị liên quan đến hồ sơ của đối tượng tham gia luôn chiếm một khối lượng lớn, theo dõi và quản lý lâu dài. 1.2.4.4. Công nghệ thông tin: Khi xã hội phát triển thì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản trị BHXH nói chung, quản lý đối tượng tham gia BHXH nói riêng là một việc làm tất yếu. Khi công nghệ thông tin được sử dụng làm công cụ quản lý đối tường tham gia thì các thủ tục hành chính được cải cách, hiệu quả quản trị được nâng cao. Cô ng nghệ thông tin trong quản trị BHXH phỉa đảm bảo tính đồng bộ, hiện đại, các phần mềm phải chuẩn xác, linh hoạt phù hợp với sự thay đổi về chế độ chính sách; đảm bảo kết nối, cập nhật tốt đồng thời có tính bảo mật cao. 1.2.4.5. Mối quan hệ giữa các bên liên quan: Hoạt động của BHXH liên quan đến nhiều cơ quan tổ chức, do đó việc quản trị đối tượng tham gia BHXH đòi hỏi cần có sự phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ giữa tổ chức BHXH với các cơ quan hữu quan khác. Các cơ quan hữu quan có liên quan tới BHXH thường bao gồm: cơ quan quản lý nhà nước về BHXH, tổ chức đại diện người lao động, người sử dụng lao động, các ngân hàng, kho bạc, các cơ quan thanh tra BHXH, các cơ quan cấp phép thành lập đơn vị sử dụng lao động hoặc cấp phép hoạt đông….. 12 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  13. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung Ch ng II TH C TR NG QU N LÝ Đ I T NG THAM GIA B O HI M XÃ H I B T BU C HUY N YÊN L P GIAI ĐO N 2006 – 2010 2.1. Tình hình thực hiện quản lý đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc huyện Yên Lập giai đoạn 2006 – 2010: 2 .1.1. Sơ lược về BHXH huyện Yên Lập: 2.1.1.1. Sơ lược về sự hình thành và phát triển của BHXH Yên Lập: Cùng với BHXH cả nước, BHXH huyện Yên Lập đ ược thành lập theo quyết định số 97/QĐ - TCCB ngày 4/8/1995 và chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01/09/1995. Bước đầu chỉ có 3 cán bộ làm nhiệm vụ quản lý công tác thu cho 51 đơn vị, 968 lao động; chi cho 722 đối tượng hưu trí, mất sức lao động, tử tuất. Đ ến nay đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức toàn ngành không ngừng lớn mạnh cả về số lượng lẫn chất lượng, với tổng số 15 cán bộ chuyên trách quản lý 4 bộ phận: thu, chi, sổ thẻ và giải quyết các chế độ chính sách. Trong lĩnh vực công tác chuyên môn và thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương, hàng năm BHXH huyện Yên Lap đều tổ chức thực hiện hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch của Bảo hiểm xã hội Việt Nam và của Tỉnh giao. Các chế độ và quyền lợi về BHXH, BHYT của các đối tượng tham gia đều đảm bảo, số đối tượng tham gia ngày càng được mở rộng. Trong gần 16 năm phát triển và trưởng thành, BHXH huyện Yên Lập đã đ ược BHXH Việt Nam, BHXH Tỉnh Phú Thọ và U ỷ ban nhân dân Tỉnh Phú Thọ tặng thưởng nhiều bằng khen cho tập thể và cá nhân có thành tích tốt trong phong trào thi đua của ngành. Các hoạt động văn hoá thể thao đã có bước phát triển mới; BHXH Yên Lập đ ã đạt giải cao trong các hội diễn văn nghệ và hội thao do Ngành, Địa phương tổ chức. Nhìn lại chặng đ ường 15 năm hoạt động, mặc dù còn rất nhiều khó khăn về kinh tế chính trị, xã hội song BHXH Huyện Yên Lập luôn luôn vững vàng từng bước khẳng định vị trí của mình và đ ã hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà 13 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  14. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung Bảo hiểm xã hội Việt Nam giao phó. 2.1.1.2. Hệ thống tổ chức bộ máy của BHXH huyện Yên Lập: BHXH huyện Y ên Lập là cơ quan trực thuộc Bảo hiểm xã hội Tỉnh Phú Thọ đặt tại Tân an 2 - Thị trấn Yên Lập – H uyện Yên Lập , có chức năng tổ chức thực hiện các chế độ chính sách BHXH, BHYT và quản lý Quỹ BHXH của người tham gia BHXH, BHYT trên đ ịa bàn huyện. N hiệm vụ: - Tổ chức thực hiện thu các khoản đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện, tổ chức xét duyệt hồ sơ, giải quyết các chính sách BHXH, BHYT; cấp các loại sổ, thẻ BHXH. - Tổ chức quản lý lưu trữ hồ sơ và phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT. - Tổ chức hợp đồng với cơ sở KCB hợp pháp để phục vụ người có sổ, thẻ BHXH theo quy định. Đồng thời thực hiện công tác giám định chi KCB tại các cơ sở KCB để đảm bảo KCB cho người có sổ, thẻ BHXH và chống lạm dụng quỹ KCB; Hướng dẫn nghiệp vụ giám định chi đối với các cơ sở ở xã. - Thực hiện quản lý sử dụng các nguồn kinh phí; chế độ kế toán, thống kê theo quy đ ịnh của Nhà Nước, của Bảo hiểm xã hội Việt Nam và hướng dẫn các cơ sở thực hiện. - Tổ chức thực hiện chi trả các chế độ BHXH cho đối tượng đúng quy định, theo dõi danh sách chi trả của cơ sở cung cấp. - K iểm tra việc thực hiện các chế độ thu, chi BHXH đối với cơ quan, đơn vị, tổ chức sử dụng lao động, cá nhân, cơ sở KCB trên địa bàn Huyện; Kiến nghị với các cơ quan pháp luật, cơ quan quản lý Nhà Nước và cơ quan cấp trên của đơn vị sử dụng lao động hoặc cơ sở KCB để xử lý những hành vi vi phạm pháp luật về các chế độ BHXH, BHYT. - Thực hiện hướng dẫn, giải đáp thắc mắc, khiếu nại về BHXH của các đối tượng tham gia BHXH và thông tin tuyên truyền về chế độ chính sách BHXH của Nhà Nước. - Tổ chức bồi d ưỡng về chuyên môn nghiệp vụ BHXH trên địa bàn Huyện; ứng dụng kho a học, công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành hoạt động của BHXH Huyện 14 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  15. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung - Q uản lý tổ chức, biên chế cán bộ, công chức, viên chức, tài chính và tài sản thuộc BHXH huyện theo phân cấp của BHXH Việt Nam, BHXH Tỉnh và UBND Tỉnh Phú Thọ theo quy định. - Thực hiện chế độ báo cáo với BHXH Việt Nam, BHXH Tỉnh và UBND Tỉnh theo quy định. Biểu 2.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức của BHXH huyện Yên Lập GIÁM ĐỐC (1CB) PHÓ GIÁM ĐỐC (1CB) CHẾ ĐỘ SỔ THẺ CHI THU CHÍNH SÁCH (2CB) 3 CB (4CB) (4CB) CÁC CƠ SỞ XÃ (Nguồn: BHXH Huyện Yên Lập) 2.1.1.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý đối tượng tham gia BHXH bát buộc tại BHXH huyện Yên Lập: a) Thuận lợi: N gay từ khi mới ra đời, BHXH Huyện Yên Lập đ ã có những thuận lợi cơ bản sau. - BHXH Huyện Yên Lập luôn nhận được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của Huyện Uỷ, HĐND, UBND huyện, HĐND, UBND tỉnh Phú Thọ 15 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  16. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung và Bảo hiểm xã hội Tỉnh. Sự phối hợp chặt chẽ của các ngành các cấp, các đơn vị sử dụng lao động trong tỉnh đ ã tạo điều kiện thuận lợi cho BHXH Huyện thực hiện hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao - Thực hiện các chế độ, chính sách BHXH theo cơ chế đổi mới của Đảng và Nhà Nước ta đối với các thành phần kinh tế đã được đông đảo quần chúng lao động đón nhận, đồng tình ủng hộ, nhân dân phấn khởi vì các chế độ chính sách đối với người tham gia và hưởng BHXH giữa các thành phần kinh tế được bình đẳng về quyền lợi. - H ệ thống tổ chức bộ máy của BHXH địa phương hoạt động khá hiệu quả; Kết quả thu năm sau cao hơn năm trước, tổ chức chi trả đầy đủ kịp thời cho các đối tượng hưởng BHXH, góp phần cùng BHXH cả nước hình thành quỹ BHXH tập trung độc lập với NSNN. - Công tác tuyên truyền các chính sách chế độ mới tới người dân được thực hiện một cách sâu rộng: các cơ quan thông tin tuyên truyền đã có nhiều tin bài phản ánh về tổ chức thực hiện công tác BHXH, góp phần nâng cao nhận thức của người lao động và người sử dụng lao động ở địa phương. b) Khó khăn - Yên Lập là huyện miền núi cuat Tỉnh Phú Thọ, đường sá đi lại khó khăn, cơ cấu kinh tế chủ yếu là nông lâm nghiệp, các đơn vị sản xuất kinh doanh phần lớn ở quy mô nhỏ, số lao động không nhiều nên việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH tại huyện, tỉnh còn gặp nhiều khó khăn. - Năm 2003 BHYT sáp nhập vào BHXH làm cho số đối tượng phải quản lý của cơ quan BHXH tăng lên đáng kể, công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH theo đó cũng gặp nhiều khó khăn hơn; Khối lượng công việc lớn trong khi đó số cán bộ có chuyên môn nghiệp vụ lại chưa nhiều, không được đào tạo cơ bản về công tác tài chính, lao động, tiền lương, nhất là trong lĩnh vực BHXH. Bên cạnh đó cơ sở vật chất phương tiện làm việc làm việc thiếu thốn, chưa đảm bảo do vậy không tránh khỏi những khó khăn nhất định khi thực hiện nhiệm vụ được giao. 16 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  17. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung - Địa hình đồi núi rộng lớn, phức tạp, làm cho công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH cũng không được thường xuyên chặt chẽ. Nhiều vùng xa xôi hẻo lánh trình độ dân trí thấp, kinh tế kém phát triển… gây khó khăn cho việc vận động người dân tham gia BHXH. - Các cơ sở KCB nhất là tuyến y tế cơ sở còn thiếu thốn về trang thiết bị giúp cho chuẩn đoán, điều trị. Vì vậy, chưa triển khai KCB- BHYT về hết các trạm y tế xã phường; bệnh nhân chuyển bệnh viện tuyến tỉnh nhiều và bệnh rất nặng dẫn tới quá tải, chi phí điều trị cao mà số lượng ngưòi tham gia BHYT ít do đó không cân đối được thu chi Quỹ KCB. - Phần mềm quản lý đối tượng tham gia BHXH, thẩm định hồ sơ giải quyết chế độ chưa ổn định nên quá trình sử dụng hiệu quả chưa cao, còn nhiều sai sót trong khâu in, cấp thẻ BHYT,phiếu KCB cho các đối tượng tham gia BHXH. Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng bằng sự nỗ lực và quyết tâm cao, BHXH huyện đã phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ được giao và đạt được một số kết quả nhất định trong công tác BHXH. c) Những kết quả đã đạt được: Trong suốt 15 năm qua BHXH huyện Yên Lập đ ã không ngừng hoàn thiện cả về hệ thống cán bộ tổ chức lẫn công tác chuyên môn. Bởi vậy mà, trong 10 năm liên tiếp BHXH huyện Y ên Lập đã được BHXH Việt Nam, UBND Tỉnh Phú Thọ tặng bằng khen cho tập thể và cá nhân có thành tích công tác xuất sắc. Đại đa số cán bộ, công chức, viên chức của BHXH huyện Yên Lập không ngừng rèn luyện phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, đoàn kết xây dựng đơn vị trưởng thànhvề mọi mặt, đội ngũ cán bộ công chức có kinh nghiệm, vững vàng về chính trị, chắc về chuyên môn, phát huy dân chủ trong mọi công việc, chủ động sáng tạo đóng góp trí tuệ, phấn đấu hoàn thành xuất sắc chỉ tiêu kế hoạch hàng năm. N gay sau khi đi vào hoạt động, cùng với ho àn thiện khâu tổ chức; Đơn vị đồng thời triển khai ngay việc thực hiện các chế độ, chính sách BHXH, 17 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  18. Tiểu luận: QT-BHXH G VHD: Mai Thị Dung đảm bảo sự ổn định, kịp thời và đúng chế độ cho người lao động trên địa bàn quản lý. Xác định công tác thu là nhiệm vụ trọng tâm của ngành, năm 1999 toàn huyện có 6 630 lao động tham gia BHXH (chủ yếu là những người làm công ăn lương) thu được trên 3,859 tỷ đồng. Đến năm 2009 số đối tượng tham gia BHXH, BHYT đã tăng lên 30.436 người. Với số thu cả năm là hơn 35878 tỷ đồng. Công tác bảo hiểm tự nguyện cũng đ ược tăng trưởng theo từng năm, đặc biệt năm 2008 là năm hoàn thành và vượt chỉ tiêu kế hoạch ngay từ đầu Quý IV/ 2008 . BHXH bắt buộc đã từng bước được hoàn thiện và phát triển, người lao động tham gia BHXH, BHYT đã được hưởng đầy đủ các chế độ chính sách do Đảng và Nhà Nước quy định. 2 .1.2. Tình hình thực hiện công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Yên Lập: 2.1.2.1. Tình hình tham gia BHXH bắt buộc tại BHXH huyện Yên Lập giai đoạn 2006 – 2010: N hận thức được Đăng ký tham gia BHXH là một quy trình xác định cơ quan đơn vị sử dụng lao động và người lao động thuộc diện bảo hiểm nhằm mục đích thiết lập các hồ sơ quản lý đầy đủ về họ. Chính vì vậy ngay từ khi bắt tay vào thực hiện chính sách BHXH, cơ quan BHXH Tỉnh Cao Bằng đã tiến hành đăng ký tham gia cho các đ ơn vị sử dụng lao động cũng như thông qua các đơn vị sử dụng lao động để giúp người lao động đăng ký vào hệ thống BHXH. Công tác đăng ký tham gia đ ã được thực hiện theo đúng quy trình như trên đã nêu, cơ quan BHXH đã nỗ lực hết sức để nhằm nhận diện, xác định các đơn vị thuộc diện bắt buộc nhưng chưa đăng ký tham gia vào hệ thống, nhờ có sự phối hợp của các cơ quan quản lý liên quan mà công tác đăng ký tham gia đã được thực hiện một cách nghiêm túc, có hiệu quả. Số lượng các đơn vị sử dụng lao động và người lao động tham gia BHXH ngày càng tăng lên đáng kể. 18 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
  19. Tiểu luận: QT-BHXH GVHD: Mai Thị Dung Bảng1 : Cơ cấu đối tượng tham gia BHXH, BHYT bắt buộc tại BHXH tỉnh Huyện Yên Lập giai đoạn 2006-2010 2006 2007 2008 2009 2010 Khối cơ quan, Số tuyệt Cơ Số tuyệt Cơ Số tuyệt Cơ Số tuyệt Cơ Số tuyệt Cơ cấu doanh nghiệp đối cấu đối cấu đối cấu đối cấu đối (%) (người) (người) (người) (người) (người) (%) (%) (%) (%) HCSN 62,61 61,24 17,44 18,54 19,84 15.270 15.654 16.437 17.072 17.532 DNNN 23,76 24,69 6,76 7,16 7,51 5 .795 6.312 6.374 6.592 6.634 DN có VĐT NN 0,05 0,03 0,01 0,01 0,01 12 7 12 13 13 DN NQD 0,21 0,34 0,17 0,25 0,42 50 87 163 234 372 Ngoài công lập 0,58 0,98 0,29 0,19 0,13 141 250 274 172 117 Xã, p hường- TT 12,79 1,73 3,46 3,20 3,42 3 .120 3.253 3.262 2.946 3.023 HKD cá thể - - - 0,02 0,04 0 0 0 22 39 Tự đóng 15% - - - 0,00 0,01 0 0 0 2 6 Khối 3% - - 71,87 70,63 68,61 0 0 67.750 65.043 60.610 Chung 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 24.388 25.563 94.272 92.096 88.346 (Nguồn: BHXH Huyện Yên Lập) 19 Lớp: C13BH1 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh
  20. Tiểu luận: QT-BHXH GVHD: Mai Thị Dung Từ bảng số liệu trên ta thấy: số đối tượng tham gia BHXH nhìn chung là có xu hướng tăng, nhưng tăng không đều giữa các khối qua các năm. Đồng thời thực hiện các Nghị định, thông tư hướng dẫn BHXH huyện đã tổ chức đăng ký tham gia cho hơn 20 hộ kinh doanh cá thể năm 2009 và con số này tăng lên 39 trong năm 2010 (tăng gấp 1,7 lần so với năm 2009). Cụ thể như sau: - Khối Hành chính sự nghiệp là khối có số đối tượng đăng ký tham gia đông đảo nhất bởi ngay từ những năm đầu thực hiện chính sách BHXH thì chủ yếu thực hiện cho những người làm công ăn lương (công chức Nhà nước làm việc trong khối HCSN) vì khối này có thu nhập ổn định, có tổ chức chặt chẽ nên sẽ dễ dàng hơn cho việc quản lý đối tượng tham gia BHXH. Do vậy khối này luôn có số lao động đăng ký tham gia đông đảo và ổn định nhất. Trong hai năm 2006, 2007 thì khối này cũng chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tất cả các khối tham gia BHXH tỷ trọng lần lượt là 62,61% và 61,24%; Tuy nhiên từ năm 2008 trở đi thì tỷ trọng này giảm đi đáng kể, năm 2010 chỉ còn 19,84% Năm 2009 số này là 70,63% và năm 2010 là 68,61%. Tỷ trọng của khối tham gia BHYT 3% tăng lên làm cho tỷ trọng của tất cả các khối đều giảm đi, có nghĩa là chúng ta đã dần dần tiến tới thực hiện được BHYT toàn dân theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội IX của Đảng. - D oanh nghiệp Nhà nước cũng có số đối tượng tăng nhưng tăng chậm qua các năm. Năm 2006 số đối tượng tham gia là 5.795 người chiếm 23,76% trong tổng số đối tượng tham gia, đến năm 2010 thì số đối tượng tăng lên 6.634 người chiếm 7,51% tổng số đối tượng tham gia BHXH, BHYT tức là gấp 1,14 lần so với năm 2006. - Số đối tượng tham gia thuộc khối Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là rất nhỏ (13 người năm 2010) bởi hiện nay huyện Yên Lập chỉ có một dự án phát triển nông thôn là được tài trợ bằng vốn của nước ngoài và một tổ chức ADRA của Thuỵ Điển. 20 SVTH: Nguyễn Thị Thu Anh Lớp: C13BH1
nguon tai.lieu . vn