Xem mẫu
- TRƯ NG I H C QUY NHƠN
KHOA HÓA H C
L P HÓA D U K-31
TI U LU N
Ô NHI M CÔNG NGHI P
B I - TI NG N - HÓA CH T
GVHD : Lương Thúy Nga
SVTH : Huỳnh c Kỳ
L p : Hóa d u K-31. Quy Nhơn
Quy Nhơn 12/2011
0
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
M tv n nóng b ng, gây b c xúc trong dư lu n xã h i c nư c hi n nay là
tình tr ng ô nhi m môi trư ng t các khu công nghi p nư c ta gây ra.V n này
ngày càng tr m tr ng, e do tr c ti p s phát tri n kinh t - xã h i b n v ng, s t n
t i, phát tri n c a các th h hi n t i và tương lai. Gi i quy t v n ô nhi m môi
trư ng không ch là òi h i c p thi t i v i các c p qu n lí, các doanh nghi p mà
ó còn là trách nhi m c a toàn xã h i.
Trong ti u lu n này, em ch tìm hi u ô nhi m v b i, ti ng n và hóa ch t do
các khu công nghi p gây ra. Vì ây là l n u tiên em làm ti u lu n v ô nhi m
công nghi p nên không th tránh kh i nhi u sai sót c v n i dung l n cách trình
bày. Vì v y em mong ư c s óng góp ý ki n c a cô.
Cu i cùng em xin chân thành c m ơn cô ã gi ng d y môn Xây d ng công
nghi p r t nhi t tình trên l p và ã hư ng d n bài t p l n chúng em có th
hoàn thành trong th i gian s m nh t. Tuy th i gian g p Cô không nhi u nhưng ã
l i r t nhi u k ni m trong chúng em. Em xin chúc s c kh e gia ình cô và chúc
cô luôn luôn thành công trên con ư ng gi ng d y.
M is óng góp ý ki n xin liên h : duckydqn@gmail.com
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 1
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
I. Th c tr ng ô nhi m công nghi p nư c ta hi n nay
Trong nh ng năm g n ây do nh n th c h n ch nên vi c g n phát tri n kinh
t v i b o v môi trư ng chưa ư c chú tr ng úng m c. i tư ng gây ô nhi m
môi trư ng ch y u là ho t ng s n xu t c a nhà máy trong các khu công nghi p
t i các ô th l n và các vùng nông thôn. Các ô nhi m ch y u là: b i, ti ng n và
hóa ch t.
Theo Báo cáo c a B Tài nguyên và Môi trư ng, tính n ngày 20/4/2008 c
nư c có 185 khu công nghi p ư c Th tư ng Chính ph quy t nh thành l p trên
a bàn 56 t nh, thành ph tr c thu c Trung ương. n h t năm 2008, c nư c có
kho ng trên 200 khu công nghi p. Ngoài ra, còn có hàng trăm c m, i m công
nghi p ư c U ban nhân dân các t nh, thành ph tr c thu c Trung ương quy t nh
thành l p. Theo báo cáo giám sát c a U ban khoa h c, công ngh và môi trư ng
c a Qu c h i, t l các khu công nghi p có h th ng x lí môi trư ng m t s a
phương r t th p, có nơi ch t 15 - 20%, như Bà R a - Vũng Tàu, Vĩnh Phúc. M t
s khu công nghi p có xây d ng h th ng x lí nư c th i t p trung nhưng h u như
không v n hành vì gi m chi phí. n nay, m i có 60 khu công nghi p ã ho t
ng có tr m x lí nư c th i t p trung (chi m 42% s khu công nghi p ã v n
hành) và 20 khu công nghi p ang xây d ng tr m x lí nư c th i. Bình quân m i
ngày, các khu, c m, i m công nghi p th i ra kho ng 30.000 t n ch t th i r n, l ng,
khí và ch t th i c h i khác.
T i H i ngh tri n khai án b o v môi trư ng lưu v c h th ng sông ng
Nai ngày 26/2/2008, các cơ quan chuyên môn u có chung ánh giá: ngu n nư c
thu c lưu v c sông Sài Gòn - ng Nai hi n ang b ô nhi m n ng, không t ch t
lư ng m t nư c dùng làm ngu n c p nư c sinh ho t. Theo s li u kh o sát do Chi
c c B o v môi trư ng ph i h p v i Công ty C p nư c Sài Gòn th c hi n năm
2008 cho th y, lư ng NH3 (amoniac), ch t r n lơ l ng, ô nhi m h u cơ tăng cao t i
h u h t các r ch, c ng và các i m x . Có khu v c, hàm lư ng n ng NH3 trong
nư c vư t g p 30 l n tiêu chu n cho phép (như c a sông Th Tính); hàm lư ng chì
trong nư c vư t tiêu chu n quy nh nhi u l n; ch t r n lơ l ng vư t tiêu chu n t 3
- 9 l n... Tác nhân ch y u c a tình tr ng ô nhi m này chính là trên 9.000 cơ s s n
xu t công nghi p n m phân tán, n m xen k trong khu dân cư trên lưu v c sông
ng Nai. Bình quân m i ngày, lưu v c sông ph i ti p nh n kho ng 48.000m3
nư c th i t các cơ s s n xu t này. D c lưu v c sông ng Nai, có 56 khu công
nghi p, khu ch xu t ang ho t ng nhưng ch có 21 khu có h th ng x lý nư c
th i t p trung, s còn l i u x tr c ti p vào ngu n nư c, gây tác ng x u n ch t
lư ng nư c c a các ngu n ti p nh n... Có nơi, ho t ng c a các nhà máy trong khu
công nghi p ã phá v h th ng thu l i, t o ra nh ng cánh ng h n hán, ng p úng
và ô nhi m ngu n nư c tư i, gây tr ng i r t l n cho s n xu t nông nghi p c a bà
con nông dân.
Nhìn chung, h u h t các khu, c m, i m công nghi p trên c nư c chưa áp
ng ư c nh ng tiêu chu n v môi trư ng theo quy nh. Th c tr ng ó làm cho
môi trư ng sinh thái m t s a phương b ô nhi m nghiêm tr ng. C ng ng dân
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 2
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
cư, nh t là các c ng ng dân cư lân c n v i các khu công nghi p, ang ph i i
m t v i th m ho v môi trư ng. H ph i s ng chung v i khói b i, u ng nư c t
ngu n ô nhi m hóa ch t công nghi p... T ó, gây b t bình, d n n nh ng ph n
ng, u tranh quy t li t c a ngư i dân i v i nh ng ho t ng gây ô nhi m môi
trư ng, có khi bùng phát thành các xung t xã h i gay g t.
Theo m t k t qu nghiên c u m i công b năm 2008 c a Ngân hàng th gi i
(WB), trên 10 t nh thành ph Vi t Nam, x p theo th h ng v ô nhi m t, nư c,
không khí, thành ph H Chí Minh và Hà N i là nh ng a bàn ô nhi m t n ng
nh t. Theo báo cáo c a Chương trình môi trư ng c a Liên h p qu c, Hà N i và
thành ph H Chí Minh ng u châu á v m c ô nhi m b i.
II. Nguyên nhân ô nhi m công nghi p ngày càng
gia tăng
Tình tr ng ô nhi m công nghi p nêu trên có nhi u nguyên nhân ch quan,
khách quan khác nhau, song t p trung các nguyên nhân ch y u sau ây:
Th nh t, nh ng h n ch , b t c p c a cơ ch , chính sách, pháp lu t v b o v
môi trư ng và vi c t ch c th c hi n c a các cơ quan ch c năng. Theo th ng kê c a
B Tư pháp, hi n nay có kho ng 300 văn b n pháp lu t v b o v môi trư ng
i u ch nh hành vi c a các cá nhân, t ch c, các ho t ng kinh t , các quy trình k
thu t, quy trình s d ng nguyên li u trong s n xu t. Tuy nhiên, h th ng các văn
b n này v n còn chưa hoàn thi n, thi u ng b , thi u chi ti t, tính n nh không
cao, tình tr ng văn b n m i ư c ban hành chưa lâu ã ph i s a i, b sung là khá
ph bi n, t ó làm h n ch hi u qu i u ch nh hành vi c a các cá nhân, t ch c,
các ho t ng kinh t ... trong vi c b o v môi trư ng.
Th hai, quy n h n pháp lí c a các t ch c b o v môi trư ng, nh t là c a l c
lư ng C nh sát môi trư ng chưa th c s m nh, nên ã h n ch hi u qu ho t
ng n m tình hình, phát hi n, u tranh, ngăn ch n các hành vi vi ph m pháp lu t
v b o v môi trư ng. Các c s pháp lí, ch tài x ph t i v i các lo i hành vi gây
ô nhi m môi trư ng và các lo i t i ph m v môi trư ng v a thi u, v a chưa
m nh, d n n h n ch tác d ng giáo d c, phòng ng a, răn e i v i nh ng hành
vi xâm h i môi trư ng. R t ít trư ng h p gây ô nhi m môi trư ng b x lí hình s ;
còn các bi n pháp x lí khác như bu c ph i di d i ra kh i khu v c gây ô nhi m,
óng c a và ình ch nh ho t ng c a các cơ s gây ô nhi m môi trư ng cũng
không ư c áp d ng nhi u, ho c có áp d ng nhưng các cơ quan ch c năng thi u
kiên quy t, doanh nghi p trây ỳ nên cũng không có hi u qu .
Th ba, các c p chính quy n chưa nh n th c y và quan tâm úng m c
i v i công tác b o v môi trư ng, d n n buông l ng qu n lí, thi u trách nhi m
trong vi c ki m tra, giám sát v môi trư ng. Công tác thanh tra, ki m tra v môi
trư ng c a các cơ quan ch c năng i v i các cơ s s n xu t dư ng như v n mang
tính hình th c, hi n tư ng “ph t t n t i” còn ph bi n. Công tác th m nh và
ánh giá tác ng môi trư ng i v i các d án u tư còn t n t i nhi u b t c p và
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 3
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
chưa ư c coi tr ng úng m c, th m chí ch ư c ti n hành m t cách hình th c,
qua loa i khái cho th t c, d n n ch t lư ng th m nh và phê duy t không
cao.
Th tư, công tác tuyên truy n, giáo d c v b o v môi trư ng trong xã h i còn
h n ch , d n n chưa phát huy ư c ý th c t giác, trách nhi m c a các t ch c, cá
nhân, c ng ng trong vi c tham gia gìn gi và b o v môi trư ng.
Th năm, trình chuyên môn, nghi p v c a i ngũ cán b chuyên trách
công tác b o v môi trư ng còn h n ch ; phương ti n k thu t ph c v công tác
ki m tra chưa áp ng ư c òi h i c a th c ti n. Do ó, trong nhi u trư ng h p,
oàn ki m tra không th phát hi n ư c nh ng th o n tinh vi c a doanh nghi p
th i các ch t gây ô nhi m ra môi trư ng.
III. Các gi i pháp b o v môi trư ng
B o v môi trư ng sinh thái hi n nay là yêu c u c p thi t t ra i v i c h
th ng chính tr , các c p, các ngành, các t ch c, doanh nghi p và c a m i công dân.
Nh n th c rõ t m quan tr ng c a v n này, nh ng năm qua ng và Nhà nư c ta
ã ban hành nhi u ch trương, chính sách v b o v môi trư ng, i n hình là Ngh
quy t s 41-NQ/TW ngày 15/11/2004 c a B Chính tr (Khoá IX) v b o v môi
trư ng trong th i kỳ y m nh CNH, H H t nư c; Ch th s 29-CT/TW ngày
21/01/2009 c a Ban Bí thư v ti p t c th c hi n Ngh quy t s 41-NQ/TW c a B
Chính tr ; Lu t B o v môi trư ng; các ngh nh c a Chính ph hư ng d n th c
hi n Lu t B o v môi trư ng... Các ch th , ngh quy t, văn b n pháp quy này i vào
cu c s ng ã bư c u t o ra m t s chuy n bi n tích c c trong ho t ng b o v
môi trư ng, song v n còn nhi u m t chưa áp ng ư c òi h i c a th c ti n.
ngăn ch n, kh c ph c và x lí có hi u qu nh ng hành vi gây ô nhi m môi trư ng,
c n th c hi n ng b m t s gi i pháp ch y u sau ây:
M t là, ti p t c hoàn thi n h th ng pháp lu t v b o v môi trư ng, trong ó
nh ng ch tài x ph t ph i th c s m nh s c răn e các i tư ng vi
ph m. Bên c nh ó, c n xây d ng ng b h th ng qu n lí môi trư ng trong các
nhà máy, các khu công nghi p theo các tiêu chu n qu c t , ng th i t ch c giám
sát ch t ch nh m hư ng t i m t môi trư ng t t p và thân thi n hơn v i con
ngư i.
Hai là, tăng cư ng công tác n m tình hình, thanh tra, ki m tra, giám sát v môi
trư ng (thư ng xuyên, nh kỳ, t xu t); ph i h p ch t ch gi a các cơ quan
chuyên môn, nh t là gi a l c lư ng thanh tra môi trư ng v i l c lư ng c nh sát môi
trư ng các c p, nh m phát hi n, ngăn ch n và x lí k p th i, tri t nh ng hành vi
gây ô nhi m môi trư ng c a các t ch c, cá nhân. ng th i, nâng cao năng l c
chuyên môn, nghi p v cho i ngũ cán b chuyên trách công tác môi trư ng; trang
b các phương ti n k thu t hi n i ph c v có hi u qu ho t ng c a các l c
lư ng này.
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 4
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
Ba là, chú tr ng công tác quy ho ch phát tri n các khu, c m, i m công
nghi p, các làng ngh , các ô th , m b o tính khoa h c cao, trên cơ s tính toán
k lư ng, toàn di n các xu th phát tri n, t ó có chính sách phù h p; tránh tình
tr ng quy ho ch tràn lan, thi u ng b , ch ng chéo như nhi u a phương th i
gian v a qua, gây khó khăn cho công tác qu n lí nói chung, qu n lí môi trư ng nói
riêng. i v i các khu công nghi p, c n có quy nh b t bu c các công ty u tư h
t ng ph i xây d ng h th ng thu gom, x lí nư c th i, b i … t p trung hoàn ch nh
m i ư c phép ho t ng.
B n là, chú tr ng và t ch c th c hi n nghiêm túc vi c th m nh, ánh giá tác
ng môi trư ng i v i các d án khu công nghi p, trên cơ s ó, cơ quan chuyên
môn tham mưu chính xác cho c p có th m quy n xem xét quy t nh vi c c p hay
không c p gi y phép u tư. Vi c quy t nh các d án u tư c n ư c cân nh c k
lư ng gi a l i ích em l i trư c m t v i nh ng nh hư ng c a nó n môi trư ng
v lâu dài. Th c hi n công khai, minh b ch các quy ho ch, các d án u tư và t o
i u ki n m i t ch c và công dân có th tham gia ph n bi n xã h i v tác ng
môi trư ng c a nh ng quy ho ch và d án ó.
Năm là, y m nh công tác tuyên truy n, giáo d c v môi trư ng trong toàn xã
h i nh m t o s chuy n bi n và nâng cao nh n th c, ý th c ch p hành pháp lu t b o
v môi trư ng, trách nhi m xã h i c a ngư i dân, doanh nghi p trong vi c gìn gi
và b o v môi trư ng; xây d ng ý th c sinh thái, làm cho m i ngư i nh n th c m t
cách t giác v v trí, vai trò, m i quan h m t thi t gi a t nhiên - con ngư i xã
h i.
IV. B i công nghi p
1. Khái ni m b i trong s n xu t:
- Nhi u quá trình s n xu t trong công nghi p c bi t là công nghi p v t li u
xây d ng phát sinh r t nhi u b i. B i là nh ng v t ch t r t bé tr ng thái lơ l ng
trong không khí trong 1 th i gian nh t nh.
- Kh p nơi u có b i nhưng trong xí nghi p, nhà máy có b i nhi u hơn c .
2. Các lo i b i:
* Căn c vào ngu n g c c a b i: Có các lo i sau:
- B i h u cơ g m có:
· B i ng v t sinh ra t 1 ng v t nào ó: b i lông, b i xương...
· B i th c v t sinh ra t 1 sinh v t nào ó: b i bông, b i g ...
- B i vô cơ g m có:
· B i vô cơ kim lo i như b i ng, b i s t...
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 5
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
· B i vô cơ khoáng v t: t á, ximăng, th ch anh,...
- B i h n h p: do các thành ph n v t ch t trên h p thành.
* Theo m c nh c a b i:
- Nhóm nhìn th y ư c v i kích thư c l n
- Nhóm nhìn th y qua kính hi n vi
- Nhóm kích thư c nh hơn ch nhìn qua kính hi n vi i n t .
3. Các nguyên nhân t o ra b i:
- B i s n xu t thư ng t o ra nhi u trong các khâu s n xu t,khâu thi công t
á, b c d nhà c a, p nghi n sàng á và các v t li u vô cơ khác, nhào tr n
bêtông, vôi v a, ch bi n v t li u, ch bi n v t li u h u cơ khi nghi n ho c tán nh .
- Khi v n chuy n v t li u r i b i tung ra do k t qu rung ng, khi phun sơn
b i t o ra dư i d ng sương, khi phun cát làm s ch các b m t tư ng nhà.
- các xí nghi p liên hi p xây d ng nhà c a và nhà máy bêtông úc s n, có
các thao tác thu nh n, v n chuy n, ch a ch t và s d ng m t s lư ng l n ch t liên
k t và ph gia ph i ánh óng nhi u l n, thư ng xuyên t o ra b i có ch a SiO2.
- s n xu t ra m t t n xi măng, m t nhà máy ph i th i ra kho ng 1/10 giá
tr ó là khí, b i và các ch t c h i.
4. Tác h i c a b i:
- B i gây ra nh ng tác h i v m t k thu t như:
· Bám vào máy móc thi t b làm cho máy móc thi t b chóng mòn.
· Bám vào các tr c làm tăng ma sát.
· Bám vào các m ch ng cơ i n gây hi n tư ng oãn m ch và có th làm
cháy ng cơ i n.
- B i ch y u gây tác h i l n i v i s c kho c a ngư i lao ng.
-M c tác h i c a b i lên các b ph n cơ th con ngư i ph thu c vào tính
ch t hoá lý, tính c, nh và n ng b i. Vì v y trong s n xu t c n ph i có bi n
pháp phòng và ch ng b i cho công nhân.
*.Tác h i c a b i i v i cơ th :
- i v i da và niêm m c: b i bám vào da làm sưng l chân lông d n n b nh
viêm da, còn bám vào niêm m c gây ra viêm niêm m c. c bi t có 1 s lo i b i
như len d , nh a ư ng còn có th gây d ng da.
- i v i m t: b i bám vào m t gây ra các b nh v m t như viêm màng ti p
h p, viêm giác m c. N u b i nhi m siêu vi trùng m t h t s gây b nh m t h t. B i
kim lo i có c nh s c nh n khi bám vào m t làm xây xát ho c th ng giác m c, làm
gi m th l c c a m t. N u là b i vôi khi b n vào m t gây b ng m t.
- i v i tai: b i bám vào các ng tai gây viêm, n u vào ng tai nhi u quá làm
t c ng tai.
- i v i b máy tiêu hoá: b i vào mi ng gây viêm l i và sâu răng. Các lo i
b i h t to n u s c nh n gây ra xây xát niêm m c d dày, viêm loét ho c gây r i lo n
tiêu hoá.
- i v i b máy hô h p: vì b i ch a trong không khí nên tác h i lên ư ng
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 6
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
hô h p là ch y u. B i trong không khí càng nhi u thì b i vào trong ph i càng
nhi u. B i có th gây ra viêm mũi, viêm khí ph qu n, lo i b i h t r t bé vào n
t n ph nang gây ra b nh b i ph i.
B nh b i ph i ư c phân thành:
· B nh b i silic (b i có ch a SiO2 trong vôi, ximăng,...).
· B nh b i silicat (b i silicat, amiăng, b t tan).
· B nh b i than (b i than).
· B nh b i nhôm (b i nhôm).
* B nh b i silic là lo i ph bi n và nguy hi m nh t, có th ưa n b nh lao
ph i nghiêm tr ng. Ôxit silic t do (cát, th ch anh) không nh ng ch nh hư ng n
t bào ph i mà còn n toàn b cơ th gây ra phá hu n i tâm và trung ương th n
kinh.
- i v i toàn thân: n u b nhi m các lo i b i c như hoá ch t, chì, thu
ngân, th ch tín...khi vào cơ th , b i ư c hoà tan vào máu gây nhi m c cho toàn
cơ t h .
5. Bi n pháp phòng và ch ng b i:
a. Bi n pháp k thu t:
- Phương pháp ch y u phòng b i trong công tác xay, nghi n, sàng, b c d
các lo i v t li u h t r i ho c d sinh b i là cơ gi i hoá quá trình s n xu t công
nhân ít ti p xúc v i b i. Che y các b ph n máy phát sinh nhi u b i b ng v che,
t ó t ng hút th i b i ra ngoài.
- Dùng các bi n pháp quan tr ng kh b i b ng cơ khí và i n như bu ng
l ng b i b ng phương pháp ly tâm, l c b i b ng i n, kh b i b ng máy siêu âm,
dùng các lo i lư i l c b i b ng phương pháp ion hoá t ng h p.
- Áp d ng các bi n pháp v s n xu t ư t ho c s n xu t trong không khí m
n u i u ki n cho phép ho c có th thay i k thu t trong thi công.
- S d ng h th ng thông gió t nhiên và nhân t o, rút b t m cc a
b i trong không khí b ng các h th ng hút b i, hút b i c c b tr c ti p t ch b i
ư c t o ra.
- Thư ng xuyên làm t ng v sinh nơi làm vi c gi m tr ng lư ng b i d tr
trong môi trư ng s n xu t.
b .Bi n pháp v t ch c:
- B trí các xí nghi p, xư ng gia công,...phát ra nhi u b i, xa các vùng dân cư,
các khu v c nhà . Công trình nhà ăn, nhà tr u ph i b trí xa nơi s n xu t phát
sinh ra b i.
- ư ng v n chuy n các nguyên v t li u, bán thành ph m, thành ph m mang
b i ph i b trí riêng bi t tránh tình tr ng tung b i vào môi trư ng s n xu t nói
chung và các khu v c gián ti p. T ch c t t tư i m m t ư ng khi tr i n ng gió,
hanh khô.
c. Trang b phòng h cá nhân:
- Trang b qu n áo công tác phòng b i không cho b i l t qua phòng ng a
cho công nhân làm vi c nh ng nơi nhi u b i, c bi t i v i b i c.
- Dùng kh u trang, m t n hô h p, bình th , kính eo m t b o v m t, mũi,
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 7
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
mi ng.
d .Bi n pháp y t :
- trên công trư ng và trong nhà máy ph i có nhà t m, nơi r a cho công
nhân. Sau khi làm vi c công nhân ph i t m gi t s ch s , thay qu n áo.
- C m ăn u ng, hút thu c lá nơi s n xu t.
- Không tuy n d ng ngư i có b nh mãn tính v ư ng hô h p làm vi c
nh ng nơi nhi u b i. Nh ng công nhân ti p xúc v i b i thư ng xuyên ư c khám
s c kho nh kỳ phát hi n k p th i nh ng ngư i b b nh do nhi m b i.
- Ph i nh kỳ ki m ta hàm lư ng b i môi trư ng s n xu t, n u th y quá
tiêu chu n cho phép ph i tìm m i bi n pháp làm gi m hàm lư ng b i.
e .Các bi n pháp khác:
-Th c hi n t t khâu b i dư ng hi n v t cho công nhân.
-T ch c ca kíp và b trí gi gi c lao ng, ngh ngơi h p lý tăng cư ng
s c kho .
-Coi tr ng kh u ph n ăn và rèn luy n thân th cho công nhân.
* Khói nhà máy ư ng
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 8
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
*B i nhà máy xi măng Lam Th ch II Qu ng Ninh
V. Ti ng n
1. Nh ng khái ni m chung.
Ti ng n là âm thanh có h i phát sinh trong quá trình s n xu t. V b n ch t,
âm thanh là s dao ng (rung ng) c a v t th , dao ng nay truy n i trong
không khí dư i d ng sóng âm thanh.
Hai c trưng cơ b n c a âm thanh:
- Cư ng am thanh (dB)
- T n s âm thanh (Hz)
Dao ng âm thanh mà tai ngư i nghe ư c có t n s t 16 -20 Hz n 16-
20kHz. Gi i h n này m i ngư i không gi ng nhau, tùy theo l a tu i và
tr ng thái cơ quan thính giác.
Rung ng là dao ng cơ h c c a v t th àn h i sinh ra khi tr ng tâm ho c
tr c i x ng c a chúng xê d ch trong không gian ho c do s thay i có tính chu
kỳ hình d ng mà chúng có tr ng thái tĩnh.
Trong môi trư ng công nghi p có nhi u ho t ng sinh ra ti ng n và rung
ng. Ti ng n và rung ng trong s n xu t là các tác h i ngh nghi p n u cư ng
c a chúng vư t quá tiêu chu n cho phép.
2. Ngu n phát sinh ti ng n và rung ng:
a- Ngu n phát sinh ti ng n:
Có nhi u ngu n phát sinh ti ng n khác nhau:
Theo nơi xu t hi n ti ng n: phân ra ti ng n trong nhà máy s n xu t và ti ng
n trong sinh ho t.
Theo ngu n phát ra ti ng n: phân ra ti ng n cơ khí, ti ng n khí ng và
ti ng n các máy i n.
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 9
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
Ti ng n cơ khí:
- Gây ra b i s làm vi c c a các máy móc do s chuy n ng c a các cơ c u
phát ra ti ng n không khí tr c ti p.
- Gây ra b i b m t cơ c u ho c b ph n k t c u liên quan n chúng.
- Gây ra b i s va ch m gi a các v t th trong các thao tác p búa khi rèn,
gò, dát kim lo i, …
Ti ng n khí ng:
- Sinh ra do ch t l ng rơi, khí chuy n ng v n t c l n (ti ng n qu t máy,
máy khí nén, các ng cơ khi làm vi c…)
Ti ng n c a các máy i n:
- Do s rung ng c a các ph n tĩnh và ph n quay dư i nh hư ng c a l c
t thay i tác d ng khe không khí và ngay trong v t li u c a máy
i n.
- Do s chuy n ng c a các dòng không khí trong máy và s rung ng
các chi ti t và các u m i do s không cân b ng c a ph n quay.
b. Ngu n phát sinh rung ng:
T các lo i d ng c cơ khí v i b ph n chuy n ng i n ho c ho c khí
nén là nh ng ngu n rung ng gây tác d ng c c b lên cơ th con ngư i.
c. Các thông s c trưng cho ti ng n và rung ng:
c trưng cho ti ng n:
c trưng là các thông s v t lý như cư ng , t n s , ph ti ng n và các
thông s sinh lý như m c to, cao. Tác h i gây gây ra b i ti ng n ph thu c
vào cư ng và t n s c a nó.
Ti ng n m c 100 – 120 dB v i t n s th p và 80 – 95 dB v i t n s trung
bình và cao có th gây ra s thay i cơ quan thính giác. Ti ng n m c 130-
150 dB có th gây h y ho i các tính ch t cơ h c i v i cơ quan thính giác
(th ng màng nhĩ).
Theo t n s , ti ng n chia thành ti ng n có t n s th p dư i 300Hz, t n s
trung bình 300- 1000 Hz, t n s cao trên 3000Hz. Ti ng n t n s cao có h i hơn
ti ng n t n s th p.
Tùy theo c i m ti ng n mà ph c a nó có th là ph liên t c, ph gián
o n (ph thưa) và ph h n h p. Hai lo i lo i sau gây ăc bi t x u lên cơ th
con ngư i.
3 . Tác h i c a ti ng n:
a- i v i cơ quan thính giác:
Khi ch u tác d ng c a ti ng n, nh y c a thính giác gi m xu ng,
ngư ng nge tăng lên. Khi r i môi trư ng n n nơi yên tĩnh, nh y c m có
kh năng ph c h i l i nhanh nhưng s ph c h i ó ch có m t h n nh t nh.
Dư i tác d ng kéo dài c a ti ng n, thính l c gi m i rõ r t và ph i sau m t th i
gian khá lâu khi r i nơi n, thính giác m i ph c h i l i ư c.
N u tác d ng c a ti ng n l p l i nhi u l n, thính giác không còn kh năng
ph c h i hoàn toàn v tr ng thái bình thư ng ư c, s thoái hóa d n d n s phát
tri n thành nh ng bi n i có tính ch t b nh lý gây ra b nh n ng tai và i c.
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 10
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
b- i v i h th n kinh trung ương:
Ti ng n cư ng trung bình và cao s kích thích m nh n h th ng th n
kinh trung ương, và sau m t th i gian dài có th d n t i h y ho i s ho t ng
c a não th hi n: au u, chóng m t c m giác s hãi, hay b c t c, tr ng thái
tam th n không n nh, trí nh gi m sút,…
c- i v i h th ng ch c năng khác c a cơ th :
- nh hư ng x u n h th ng tim m ch, gây r i lo n nh p tim.
- Làm gi m b t s ti t d ch v , nh hư ng n s co bóp bình thư ng c a d
dày.
- Làm cho h th ng th n kinh b căng th ng liên t c có th gây ra b nh cao huy t
áp.
- Làm vi c v i ti ng n quá nhi u, có th d n n m t m i, ăn u ng sút kém và
không ng ư c, n u tình tr ng ó kéo dài s d n n suy như c th n kinh và cơ
th .
4- Bi n pháp phòng và ch ng ti ng n trong công nghi p.
a - Lo i tr ngu n phát sinh ra ti ng n:
- Dùng quá trình s n xu t không ti ng n thay cho quá trình s n xu t
có ti ng n.
- Làm gi m cư ng ti ng n phát ra t máy móc và ng cơ.
- Gi cho các máy tr ng thái cân b ng: si t ch t bulông, inh vít, tra
d u m thư ng xuyên.
b- Cách ly ti ng n và hút âm:
- L p các thi t b làm gi m ti ng ng c a máy. Bao ph ch t h p th
s rung ng các b m t rung ng phát ra ti ng n b ng v t li u có
ma sát trong l n; ngoài ra trong m t s máy ph i có b ph n tiêu âm.
- Ch n v t li u cách âm làm nhà xư ng, làm n n b ng cao su, cát,
n n nhà ph i ào sâu, xung quanh nên ào rãnh cách âm r ng 6-10
cm.
c- Dùng các d ng c phòng h cá nhân.
Nh ng ngư i làm vi c trong các quá trình s n xu t có ti ng n, bo
v tai c n có m t s thi t b sau:
- Bông ,băng t vào l tai là nh ng lo i ơn gi n nh t. Bông làm gi m
n t 3- 14 dB trong gi i t n s 100- 600Hz, băng t m m gi m 18
dB, bông len t m sáp gi m n 30dB.
- Dùng nút b ng ch t d o b t kín tai có th gi m xu ng 20dB.
- Dùng n p ch ng n úp bên ngoài tai có th gi m t i 30dB khi t n s
là 500Hz và 40dB khi t n s 2000Hz. Lo i n p ch ng n ch t o t
cao su không ư c thu n ti n l m khi s d ng vì ngư i làm m t do áp
l c lên màng tai quá l n.
d- Ch lao ng h p lý:
- Nh ng ngư i làm vi c ti p xúc nhi u v i ti n n c n ư c b t gi
làm vi c ho c có th b trí xen k công vi c có nh ng quãng ngh
thích h p.
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 11
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
- Không nên tuy n l a nh ng ngư i m c b nh v tai làm vi c nơi có
nhi u ti ng n.
- Khi phát hi n có d u hi u i c ngh nghi p thì ph i b trí công
nhân ư c ng ng ti p xúc v i ti ng n càng s m càng t t.
h n ch b i, ti ng n… c n tr ng nhi u cây xanh xung
*
quanh KCN
Hư ng gió
KHU CÔNG
NGHI P T P
TRUNG
Hư ng gió
D I PHÂN CÁCH
( Cây xanh)_
KHU DÂN CƯ
* Sơ b trí KCN so v i khu dân cư
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 12
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
VI. Hóa ch t
1. Vai trò c a hóa ch t.
Hóa ch t có vai trò quan tr ng trong s phát tri n kinh t Vi t Nam, c
bi t là trong công nghi p và nông nghi p. Ư c tính kh i lư ng hóa ch t s d ng
hàng năm Vi t Nam n kho ng 9 tri u t n
Trong ngành công nghi p d t nhu m và gi y da. Các hóa ch t s d ng
trong ngành công nghi p này, nh t là các lo i thu c nhu m và keo dán thư ng là
các hóa ch t c.
Trong ngành gi y và b t gi y. trong công o n t y tr ng có s d ng r t
nhi u ch t oxy hóa m nh như Clo, các h p ch t Clo, oxy già ho c ozon. Ch t th i t
quá trình t y này thư ng là nh ng ch t c sinh thái m nh.
M t s h p ch t, dung môi r t c khác cũng ư c s d ng trong ngành
i n. Ví d như POPs, PCB, MEK ho c xylen còn ư c s d ng nhi u các tr m
bi n th cũ.
Ngoài ra, ch bi n th c ph m là m t trong nh ng ngành s d ng m t lư ng
l n hóa ch t dùng làm ch t t y, ch ng thiu, ch ng mùi .... Ngành này s d ng c
các hóa ch t c l n hóa ch t thông d ng như thu c tím (KMnO4).
Ngành v t li u xây d ng cũng là m t trong nh ng ngành có s d ng m t
kh i lư ng l n hóa ch t c bi t là ch t amiăng (m c dù ã b c m s d ng nhưng
m t lư ng l n amiăng v n còn t n t i và các doanh nghi p v n ph i s d ng vì
chưa có m t gi i pháp nào h u hi u x lý h c thay th amiăng). Các lo i b i hô
h p như SiO2 cũng là m t v n áng ư c quan tâm trong ngành v t li u xây
d ng xét v m t c h c.
Các hóa ch t áng chú ý v phương di n c g m: PCB, dung môi, hơi, các
h p ch t có kim lo i, các khí c như Cl2, CO .. các ch t c khác như PAH,
amiăng... Các ngành công nghi p liên quan n s t n t i các hóa ch t này như:
ngành v n t i i n v i PCB, ngành sơn, x lý kim lo i, i n t v i dung môi, các
ngành liên quan n kim lo i như luy n kim, m sơn….
Th c t qu n lý hóa ch t các nhà máy, xí nghi p… hi n nay v n là ngoài
t m ki m soát và m t lư ng l n hóa ch t ã qua s d ng ư c thãi tr c ti p ra môi
trư ng, gây nh hư ng nghiêm tr ng n s c kh e con ngư i.
2. Phân lo i hóa ch t.
Theo k t qu i u tra, hi n kho ng 500 lo i hóa ch t t n t i trong các cơ s
công nghi p ư c i u tra kh o sát. Tuy nhiên, ch 70-75% các lo i hóa ch t này
ư c xác nh v i tên chính xác, còn ph n l n các hóa ch t ư c lưu hành v i tên
thương m i.
Tuy nhiên d a vào thông tin thu nh p ư c v các lo i hóa ch t, có th chia
hóa ch t làm 4 lo i c n ư c chú ý c bi t. ó là: hóa ch t gây ăn mòn, hóa ch t
d gây cháy, hóa chât gây ph n ng và hóa ch t c. Ngoài các hóa ch t cơ b n và
hóa ch t công nghi p như xút axít và các ch t b m t ư c s d ng ph bi n nh t,
có nhi u hóa ch t c và d bay hơi cũng ư c s d ng v i kh i lư ng l n như
toluene, xylen và TDl.
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 13
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
3. nh hư ng c a hóa ch t công nghi p n môi trư ng
Ch t lư ng môi trư ng Vi t Nam trong nh ng năm g n ây ang có xu
hư ng gi m, và m t trong nh ng nguyên nhân cơ b n c a s suy thoái là ô nhi m
hóa ch t t các nhà máy xí nghi p.
Trong quá trình s n xu t,các nhà máy thãi ra môi trư ng r t nhi u ch t c
h i. Các ch t ôc h i thoát ra do b c hơi, rò r , t n hao trên dây chuy n s n xu t,
trên các phương ti n d n t i, ho c tình th i hóa ch t ra môi trư ng kh i x lý…
M i m t ngành công nghi p, tùy theo dây chuy n công ngh , tùy theo lo i
nhiên li u s d ng, c i m s n xu t, quy mô s n xu t, lo i nguyên li u và s n
ph m c a nó, tùy theo m c hi n i c a nhà máy mà lư ng hóa ch t c h i s
khác nhau.
Hóa ch t t các ngu n công nghi p xâm nh p vào môi trư ng và gây ra
nh ng nguy cơ khác nhau cũng như nh hư ng n các cơ quan khác nhau trong cơ
th con ngư i. ư ng ti p xúc và nhi m hóa ch t ch y u là qua da, qua ư ng hô
h p và tiêu hóa.
Nh ng lo i ô nhi m hóa ch t áng chú ý bao g m: n ng CO vư t quá tiêu
chu n quy nh. c bi t công nghi p tái sinh chì, c quy chì. T l nhi m chì h u
cơ cao hơn kho ng 10% i v i khu v c ô nhi m hơi xăng, t i m t s kho c a công
ty xăng d u n ng tetrarthyl chì vư t n 40 l n, hóa ch t này là y u t tác ng
áng k n s c kh e ngư i lao ng.
Các tác h i ch y u c a hóa ch t n s c kh e con ngư i g m: gây ng t th ,
gây tê, gây d ng, gây b ng, tác ng kích thích n cơ quan ch c năng c a cơ th ,
gây ung thư,….
Công nghi p ngày càng phát tri n, các nhà máy m c lên càng nhi u thì tình
tr ng ô nhi m hóa ch t ngày càng n ng n .
4. Các nguyên t c và bi n pháp cơ b n phòng ch ng nhi m c trong
s n xu t.
a. Nguyên t c và bi n pháp cơ b n.
- H n ch ho c thay th hóa ch t c h i
- Che ch n ho c cách ly ngu n phát sinh ngu n hóa ch t nguy hi m
- Thông gió
b. Các bi n pháp kh n c p
- T ch c i c p c u
- Sơ tán, sơ c u thông thư ng
- X lý nh ng s c rò r , tràn hóa ch t…
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 14
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
* Nhà máy s n xu t phân bón gây ô nhi m hóa ch t ra môi
trư ng
* M t ư ng ng x ch t th i không qua x lý c a Công ty
Vedan - Vi t Nam ra sông Th V i
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 15
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
KHU V C C KHU V C ÍT
H I NHI U- D CH I
CHÁY N
DÂY CHUY N S N XU T
gió
KHU HÀNH CHÍNH
gió
* Sơ b trí t ng m t b ng nhà máy có ch a
hóa ch t c h i
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 16
- Bài ti u lu n XDCN GVHD: Lương Thúy Nga
*M cl c Trang
L im u 1
I. Th c tr ng ô nhi m công nghi p nư c ta hi n nay 2
II. Nguyên nhân ô nhi m công nghi p ngày càng gia tăng 3
III. Các gi i pháp b o v môi trư ng 4
IV. B i công nghi p 5
V. Ti ng n 9
VI. Hóa ch t 13
* Nh n xét c a GVHD:
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
SVTH: Huỳnh c Kỳ Trang 17
nguon tai.lieu . vn
