Xem mẫu

  1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP.HCM KHOA TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG MÔN: QUAN LI TAI NGUYÊN N ̉ ́ ̀ ƯỚC Chuyên đê:  ̀ LƯU VỰC SÔNG RẠCH CHIẾC GVHD: Nguyên Nhât Huynh Mai ̃ ̣ ̀ SVTH: Nhóm 7 – tiết 101112 – tại HD301 Nguyễn Vũ Đức Thịnh 14163264 Huỳnh Ngọc Thu 14163109 Hương 14163216 Đỗ Minh Quân Nguyễn Huỳnh Như 14163194 Võ Minh Triều 14163298 Nguyễn Trương Gia 14163088 Hân
  2. Nguyễn Thị Bé Ngân 14163156 Lê Nguyễn Đăng Khoa 14163116 Phan Nguyễn Phát 14163202 Tháng 11, năm 2015 PHẦN 1: MỞ ĐẦU LƯU VỰC SÔNG RẠCH CHIẾC Luật BVMT năm 2014 dành mục 1, chương VI (từ Điều 52 đến Điều 55) để  quy   định về bảo vệ môi trường nước lưu vực sông. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, các hành  vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường vẫn diễn ra, đặc biệt là trên các lưu vực   sông. Một số cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ cố ý xả  nước thải không qua xử  lý   hoặc xử lý không đạt quy chuẩn ra môi trường, gây ô nhiễm, suy thoái và ảnh hưởng  đến cuộc sống của người dân. Bên cạnh đó, mâu thuẫn giữa mục tiêu bảo vệ  môi  trường, phát triển bền vững với lợi ích tăng trưởng kinh tế  trước mắt của các địa   phương; mâu thuẫn giữa năng lực quản lý môi trường còn nhiều bất cập với đòi hỏi   ngày càng cao của thực tế xã hội; mâu thuẫn giữa cơ sở hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi  trường còn lạc hậu với lượng chất thải ngày càng gia tăng,... hiện đang đặt ra vấn đề  cấp thiết, đòi hỏi phải nâng cao hơn nữa hiệu quả  công tác quản lý nhà nước  ở  mọi  cấp, mọi ngành và địa phương. Sông Rạch Chiếc nằm ngay trong nội thành thành phố  Hồ  Chí Minh, thế  nhưng  lưu vực sông ngày càng bị đe dọa bởi các hoạt động công nghiệp cũng như  sinh hoạt   của người dân sống hai bên bờ. Tình trạng xả  thải ra sông vẫn còn diễn ra thường   xuyên, gây khó khăn cho nhà quản lí cũng như gây ô nhiễm cho dòng sông và khu vực  dân sống ven bờ. Vì vậy trên lưu vực cần khân tr ̉ ương triển khai thực hiện kế hoạch   ́ ̉ ̉ ẩy nhanh tiến độ  xây dựng các công trinh x và bô tri kinh phi thoa đang đê đ ́ ́ ́ ̀ ử  lý nước   thải, chât thai răn tai các khu đô th ́ ̉ ́ ̣ ị, khu công nghiệp và cụm công nghiệp; đây manh ̉ ̣   ̉ công tac kiêm tra, thanh tra, x ́ ử ly nghiêm cac c ́ ́ ơ  sở gây ô nhiêm môi tr ̃ ường theo quy  
  3. ̣ ̉ ̣ ớm thống nhất cơ chế phối hợp giữa các quận trong thành phố trên   đinh cua phap luât; s ́ lưu vực; tăng cương vai trò và trách nhi ̀ ệm cua Uy ban trong vi ̉ ̉ ệc giải quyết các vấn   đề môi trường liên vùng, liên tỉnh  Nhóm làm chuyên đề  :” Lưu vực sông Rạch Chiếc” để  đánh giá tình trạng cũng  như tìm ra giải pháp cho sông Rạch Chiếc trong thời gian tới. PHẦN 2: NỘI DUNG CHÍNH I. VỊ TRÍ ĐỊA LÝ VÀĐẶC ĐIỂM LƯU VỰC SÔNG RẠCH CHIẾC Hình 1: bản đồ thể hiện vị trí lưu vực sông Rạch Chiếc (Nguồn: www.google.com/maps/rachchiec) ̣ ́ ̀ ở ha l Sông Rach Chiêc năm  ̣ ưu cua hê thông sông Sai Gon­ Đông Nai, ch ̉ ̣ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ảy qua địa   bàn các quận ngoại thành của TP.HCM bao gồm: quận 2, quận 9 và quận Thủ  Đức.  
  4. Đây là một trong những chi lớn của hệ thống sông  Đồng Nai với nguồn nước tương   đối dồi dào nhưng hiện nay chất lượng sông Rạch Chiếc   ngày càng xấu làm  ảnh   hưởng đến nguồn nước cung cấp sinh hoạt và các hoạt động khác của dân cư  trong  lưu vực. ̣ ́ ́ ưu lượng nươc trung binh la 54m3/s. Qua nhiêu năm đo đac Sông Rach Chiêc co l ́ ̀ ̀ ̀ ̣   thực tê cua PGS.TS Hoang H ́ ̉ ̀ ưng cho thây răng dong chay la san phâm tât yêu cua khi ́ ̀ ̀ ̉ ̀ ̉ ̉ ́ ́ ̉ ́  ̣ ̉ hâu cho nên dong chay trong năm trên toan khu v ̀ ̀ ực sông Rach Chiêc cung phân bô ̣ ́ ̃ ́  ̀ ́ ́ ́ ̣ ưu lượng lơn nhât, thang 3,4 la thang co gia tri không đêu: thang 10 la thang co gia tri l ̀ ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ̣  lưu   lượng   nhỏ   nhât. ̀   chaỷ   năm   nhiêu ́   Dong ̀   nươć   lơń   gâp ̀   so   với   năm   it́  ́   2­3   lân nươc.Ngoài ra, m ́ ực nước thuỷ triều là một yếu tố  đáng quan tâm.Theo như  thống kê   hằng năm, mực nươc thu ́ ỷ triêu binh quân cao nhât la 1,10m. Thang co m ̀ ̀ ́ ̀ ́ ́ ực nươc cao ́   nhât la thang 10­11, thâp nhât la cac thang 6­7. Vê mùa khô, l ́ ̀ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ ̀ ưu lượng cua nguôn cac ̉ ̀ ́  ̉ ̣ ̣ sông nho, đô măn 4%. Mùa mưa lưu lượng cua nguôn l ̉ ̀ ơn, nên măn bi đây lùi ra xa h ́ ̣ ̣ ̉ ơn   ̀ ̣ ̣ ̣ va đô măn bi pha loãng đi nhiêu.  ̀ Đât xung quanh khu v ́ ực sông Rach Chiêc chu yêu la đât phen do n ̣ ́ ̉ ́ ̀ ́ ̀ ơi nay la vùng ̀ ̀   ́ ́ ươc kem. Đât phen đ trung, thâp, thoat n ̃ ́ ́ ́ ̀ ược hinh thanh trên trâm tich đâm lây biên (đâm ̀ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ̉ ̀   ̣ ̣ ̀ ở  dang tiêm tang, trong ph măn). Trong điêu kiên yêm khi phen  ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ẫu diên ch ̣ ỉ  co tâng ́ ̀   Pyrite. Khi co qua trinh thoat thu ́ ́ ̀ ́ ỷ, tao ra môi tr ̣ ường oxy hoa, tâng Pyrite chuyên thanh ́ ̀ ̉ ̀   tâng Jarosite lam cho đât chua đông th ̀ ̀ ́ ̀ ời giai phong nhôm gây đôc hai cho cây trông.  ̉ ́ ̣ ̣ ̀ II. HIỆN TRẠNG HIỆN NAY TRÊN LƯU VỰC SÔNG RẠCH CHIẾC 2.1. Khu dân cư Hiện nay các khu dân cư  xuất hiện ven sông Rạch Chiếc với tần suất ngày càng   nhiều như: KDC Nam Long, KDC Saca, KDC Gia Hoà,...Bên cạnh đó có một vấn đề  đáng bàn tới là việc lấn chiếm trái phép và vượt quá mức quy định về  độ an toàn hành  lang đất ven sông của một số KDC: 2.1.1. Khu dân cư Saca
  5. Toàn bộ phần đất hành lang bảo vệ an toàn sông Rạch Chiếc đã được chủ đầu tư  xây dựng hai sân bóng đá mini cỏ  nhân tạo, trong đó một sân đã được treo biển “Câu   lạc bộ bóng đá mini Rạch Chiếc FC” và đưa vào hoạt động. Chủ  đầu tư  cất một căn nhà gỗ  rất hoành tráng, diện tích hàng trăm mét vuông   ngay trên phần đất hành lang bảo vệ an toàn bờ sông. Toàn bộ các công trình xây dựng trái phép trên phần đất công viên cây xanh thuộc hành  lang bảo vệ  sông Rạch Chiếc tại dự  án khu dân cư  SACA bắc Rạch Chiếc, phường   Phước Long A, quận 9 đã bị tháo dở trước ngày 15­5­2014. 2.1.2. Khu dân cư Nam Long Ở khu vực phường Phước Long B, Quận 9 đoạn sông Rạch Chiếc chảy qua đang  bị lấn khoảng 2000m2 để xây dựng một dự án nhà ở. Đoạn lấp sông thuộc khu vực dự  án  khu dân cư Nam Long của công ty cổ phần Nam Long. Hình 2: Đổ cát lắp sông (Nguồn: www.afamily.vn)
  6. Từ  tháng 4/2015, công ty này đã tiến hành san lấp khu vực này. Hơn 2 tháng  nơi   đây đang là một đại công trường  không tên (không treo bảng hiệu thông báo nội dung  công trình như quy định) với những cọc nhồi bê tông và dàn cốt thép. Hình3: Đại công trình lấn sông (Nguồn: www.afamily.vn) Bờ kè cũ đã bị đập bỏ và đơn vị thi công đã đổ đất lấn ra ngoài lòng sông hơn 10 m   với chiều dài hơn 200m.
  7. Hình 4: Vị trí bờ kè cũ cách xa bờ kè mới (Nguồn: www.afamily.vn) Chủ  đầu tư  của dự  án này là công ty cổ  phần Nam Long, còn đơn vị  thi công là  Công ty Phú Vinh Hoa. 2.2. Hoạt động công nghiệp 2.2.1. Nhà máy Việt Thắng Jean Vào tháng 6/2009 Sở Tài nguyên và Môi trường (TN­MT) TPHCM vừa có công văn  trình UBND TPHCM về  việc xử  phạt Công ty TNHH Sản xuất thương mại Việt   Thắng   Jean   (Công   ty   Việt   Thắng   Jean)   vì   có   những   hành   vi   vi   phạm   môi   trường  nghiêm trọng. Theo đó, công ty này có đến 6 hành vi vi phạm môi trường, mà trong đó nước thải   qua xử lý chưa đạt tiêu chuẩn được xả  thẳng vào hệ  thống kênh rạch đã “góp phần”   làm mất màu trong xanh của dòng sông Rạch Chiếc. Điều đáng nói là những hành vi vi   phạm này đã kéo dài từ lâu nhưng cho đến nay công ty vẫn không khắc phục. Bà Lê Thị  Kim Oanh, Phó Chánh Thanh tra Sở  TN­MT, cho biết, Công ty Việt  Thắng Jean hoạt động may công nghiệp và giặt tẩy quần áo tại số  38, đường Quang   Trung, phường Hiệp Phú, quận 9, có công suất hoạt động 8.000 sản phẩm/ngày. Công  ty hoạt động từ  năm 1995, nhưng cho đến nay, những quy định về  thực hiện bảo vệ  môi trường vẫn chưa được chấp hành nghiêm túc. Công ty Việt Thắng Jean đã đầu tư xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống xử lý   nước thải công suất 360m³/ngày, thế  nhưng theo kết quả  phân tích mẫu, chất lượng   nước thải của công ty vượt tiêu chuẩn cho phép loại B rất nhiều lần. Cụ thể, các chỉ  tiêu COD, BOD5, vi sinh vượt tiêu chuẩn cho phép hơn 10 lần. Còn NH3, tổng nitơ,  tổng phospho đều vượt tiêu chuẩn gần 2 lần. Không dừng lại đó, khí thải và bụi phát  sinh từ lò hơi, nhiên liệu đốt bằng than đá dù đã được xử lý qua cyclone lắng bụi, hấp  thu bằng nước rồi thoát qua ống khói, nhưng nồng độ khí CO vẫn vượt tiêu chuẩn cho   phép hơn 10 lần.
  8. Bùn phát sinh từ hệ thống xử lý nước thải đã được công ty chuyển giao cho Công   ty TNHH SX­TM­DV­XD Tường Phát thu gom, xử  lý, nhưng tại thời điểm kiểm tra,   vẫn còn không ít bùn thải không được thu gom và chuyển giao đúng quy định. Lượng nước thải 360m³/ngày không đạt tiêu chuẩn quy định lại được công ty xả  thẳng vào nguồn nước ra sông Rạch Chiếc nhưng không có giấy phép xả thải của cơ  quan quản lý nhà nước. Nhận thấy hành vi vi phạm của Công ty Việt Thắng Jean là nghiêm trọng, thuộc   thẩm quyền xử  lý UBND TPHCM, Sở  TN­MT đã đề  xuất UBND TPHCM ban hành   quyết định xử phạt hành vi vi phạm hành chính về lĩnh vực bảo vệ môi trường. Trong   đó, mức phạt hành vi xả nước thải vượt tiêu chuẩn là 32 triệu đồng; thải khí, bụi vượt  tiêu chuẩn là 22 triệu đồng; quản lý chất thải không đúng quy định là 7,5 triệu đồng;  không lập báo cáo hiện trạng theo quy định là 4 triệu đồng và hành vi xả  thải vào   nguồn nước không có giấy phép là 15 triệu đồng. Riêng việc xả  thải vào sông Rạch   Chiếc không phép, sở cũng kiến nghị buộc công ty ngưng hoạt động xả thải vào nguồn   nước cho đến khi khắc phục ô nhiễm môi trường và được Sở  TN­MT cấp phép xả  thải. Hình 5: Nước thải trong hồ xử lý tại công ty Việt Thắng Jean gây ô nhiễm sông Rạch Chiếc (Nguồn: www.spgp.org.vn) 2.2.2. Công ty TNHH Giấy Bình Chiểu
  9. Hệ thống xử lý nước thải không hoạt động, tại mương thu gom nước thải về hệ  thống xử lý có một tấm sắt chắn ngang, chỉ cần kéo lên là nước thải không qua xử lý   chảy thẳng ra cống. Công suất hệ  thống xử  lý nước thải của nhà máy là 150 m3/ngày (được Sở  Tài   nguyên­Môi trường (TN­MT) TPHCM nghiệm thu vào đầu năm 2006) nhưng hiện nay  (2008) khối lượng nước xả thải khoảng 240 m3/ngày. Trong thời gian qua hệ thống xử  lý nước thải không vận hành thường xuyên, nếu vận hành tốt cũng chỉ  đáp ứng được   60%­70% lưu lượng nước thải. Hình 6: CA đang kiểm tra đường nước thải của Cty TNHH giấy Bình Chiểu (Nguồn: www.bentre.thv.vn) 2.2.3. Công ty cổ phần giấy Xuân Đức Tại hiện trường,CA ghi nhận một đường  ống lớn được công ty thiết kế, dẫn   thẳng nước thải thừ hồ  chứa nước đổ  ra sông, đoạn nối diện cảng Phước Long. Hệ  thống bồn lọc xử  lý nước thải trong tình trạng khoá van, không hoạt động. Anh Tạ  Như Quốc Thái, nhân viên điều hành trạm xử lý nước thải, thừa nhận hệ thống xử lý  luôn bị quá tải, buộc phải xả trực tiếp ra sông. Hệ  thống bồn lọc xử  lý nước thải trong tình trạng van dẫn bị  khóa, không hoạt  động. Nhân viên điều hành trạm xử  lý nước thải của Công ty tên Tạ  Như  Quốc Thái 
  10. đã thừa nhận với cảnh sát môi trường là hệ thống xử lý luôn bị quá tải, buộc phải xả  trực tiếp ra sông Rạch Chiếc. Trước đó, vào ngày 24/9/2008, Công ty Xuân Đức đã bị  Phòng MT­TN quận 9  kiểm tra, lập biên bản vi phạm, đình chỉ  hoạt động xả  thải sản xuất ra môi trường;  yêu cầu công ty này trám các họng xả  nước ra sông Rạch Chiếc trong ngày 25/9.Theo  kết quả  phân tích của Trung tâm Đào tạo và phát triển sắc ký TP.HCM, các chỉ  tiêu   COD, BOD, từ mẫu nước thải của Xuân Đức đều vượt mức cho phép trên 20 lần. Tuy  nhiên, đến nay Xuân Đức vẫn chưa có biện pháp khắc phục việc gây ô nhiễm môi  trường. Hình 7: Nước thải của Cty giấy Xuân Đức( Nguồn: www.dichvuthuyloi.com.vn) 2.3. Hoạt động khai thác 2.3.1. Khai thác cát Một trong những nguyên nhân cơ bản gây ra các điểm sạt lở ven sông Rạch Chiếc   là do hút cát trái phép ở lòng sông, nhưng chưa được ngăn chặn triệt để. Do tính chất đặc biệt quan trọng của môi trường nước sông Sài Gòn nói chung   cũng như sông Rạch Chiếc nói riêng cho nên từ năm 1998, Chính phủ đã có quyết định  ngừng tất cả các hoạt động khai thác cát ở đây. Điều đó có nghĩa là tất cả những ghe,  thuyền, sà­lan đang hút cát trên khu vực sông Rạch Chiếc đều là đang khai thác tài  
  11. nguyên trái phép. Thế  nhưng, dọc sông Rạch Chiếc, đoạn ngang qua quận 2, quận 9,   Thủ Đức có rất nhiều vựa cát và bất chấp lệnh cấm, việc hút cát ở lòng sông vẫn diễn   ra khá rầm rộ dưới nhiều hình thức. Phổ biến nhất là khai thác trộm vào ban đêm. Một   ghe có trang bị máy hút cỡ lớn, một đêm có thể hút được khoảng vài chục mét khối cát,   kiếm từ hai đến ba triệu đồng. Trên sông, đêm nào cũng có hàng chục ghe hút cát trộm.   So với việc đưa cát từ  miền tây lên thì cát được hút trực tiếp  ở  sông Rạch Chiếc, rẻ  bằng một nửa vì không phải vận chuyển đi xa, mà chất lượng có khi còn tốt hơn, cho  nên nạn hút cát trộm ngày càng gia tăng. Hơn nữa, do nhu cầu xây dựng  ở  thành phố  rất lớn, hầu hết lượng cát khi được khai thác đều bán hết ngay khiến nhiều kẻ vì lợi   nhuận mà bất chấp lệnh cấm.  Lý do mà chính quyền sở  tại biện minh cho việc không ngăn chặn được triệt để  nạn khai thác cát lậu là do chính quyền địa phương không có đủ  phương tiện để  truy  bắt, kiểm soát. Các ghe hút cát hoạt động ban đêm, ban ngày thường xuyên di chuyển  từ địa bàn này qua địa bàn khác cho nên rất khó xử lý. Hình thức thứ hai là khai thác cát  công khai thông qua việc được cấp phép nạo vét luồng, lạch để  khơi thông các hoạt  động đường thủy trên sông Rạch Chiếc. Đây chính là lỗ hổng mà nhiều doanh nghiệp   đã lợi dụng để  hút cát trái phép. Chính quyền quận, huyện và các cơ  quan chức năng   hằng năm vẫn cấp phép đều đặn cho doanh nghiệp mà không kiểm tra, giám sát đến   nơi, đến chốn. Mặt khác, việc cho phép hàng chục cơ sở buôn bán, vận chuyển khoáng  sản cát trên địa bàn hoạt động ngay ven bờ  sông Rạch Chiếc cũng là hình thức “tiếp   tay” cho các ghe hút cát lậu hoạt động công khai hơn.
  12. Hình 8: Trong vòng 10 năm qua đã có hơn 40 ha đất phường Long Bình và Long Phước  bị nước nhấn chìm ở 22 km bờ sông bởi khai thác cát trái phép Khu vực dưới chân cầu Rạch Chiếc hướng từ  quận 9 sang quận 2 là vựa cát   khổng lồ, mỗi ngày tập trung hàng chục sà lan, tàu chở cát có tải trọng lớn đến đổ  và   ăn "hàng". Bến tạm bợ, luồng lạch chật hẹp nhưng do tập trung lưu lượng phương   tiện có tải trọng lớn thường xuyên vào ra nên giữa các tàu chở cát và sà lan hay va đập.  Đây chính là lý do mà tàu Quốc Toàn bị  chìm với phần đuôi (phòng điều khiển) ngập  hẳn dưới dòng chảy. Vụ  việc xảy ra vào rạng sáng 28/7 nhưng may mắn không có   thiệt hại về người. Sáng 29/7, nhiều người tham gia lưu thông trên cầu vượt Rạch Chiếc (nối giữa   quận 2 và quận 9, trên tuyến xa lộ  Hà Nội) đã dừng xe xem công việc trục vớt tàu  Quốc Toàn chở cát có tải trọng hơn 500 tấn. 2.3.2. Khai thác thuỷ sản Nguồn thuỷ  sản  ở  sông Rạch Chiếc rất dồi dào, nó chủ  yếu cung cấp cho đời  sống hằng ngày cho người dân ven bờ..Ngoài ra từ  nguồn thuỷ  sản này người dân có  thể đem ra chợ bán để kiếm thêm thu nhập Tuy nhiên một số  người có hành vi khai thác trái phép nguồn thuỷ  sản bằng các   dụng cụ điện: lưới chì, chích điện hoặc dùng thuốc nổ. 2.4. Giao thông vận tải Lục bình cũng hay xuất hiện trên sông Rạch Chiếc nhưng  đỉnh điểm là   ngày  24/5/2015, khúc sông Rạch Chiếc (đoạn qua khu dân cư Bắc Rạch Chiếc (quận 9), khu   liên hợp thể  thao Rạch Chiếc (quận 2), lưu vực nhà máy xi măng Hà Tiên, dưới cầu  Rạch Chiếc…bất ngờ xuất hiện dày đặc lục bình che kín con sông làm cho tàu thuyền  đi chuyển khó khăn.
  13. Vì sông Rạch Chiếc là một sông lớn nên số  lượng tàu, thuyền di chuyển qua đây   rất đông. Vào những giờ cao điểm thì nơi đây các tàu thuyền phải di chuyển chậm lại   và giữ khoảng cách an toàn với các tàu khác để tránh sự cố va đập. Hình 9: Lục bình xuất hiện dày đặc trên sông Rạch Chiếc (Nguồn: www.baomoi.com) III. HẬU QUẢ TỪ CÁC TÁC DỘNG ĐẾN LƯU VỰC SÔNG RẠCH CHIẾC 3.1. Hậu quả từ lấn chiếm sông Rạch Chiếc Đối với việc lấn chiếm sông Rạch Chiếc để  xây dựng các KDC trái phép đã làm  thu hẹp dòng chảy dẫn đến gia tăng lưu tốc, biến đổi dòng chảy cục bộ; tình trạng ùn  tắc giao thông đường thuỷ  xảy ra khi các con tàu di chuyển qua đây, mất đi phần đất  làm hành lang bảo vệ an toàn cho sông Rạch Chiếc.Vì vậy,việc lấn chiếm sông để xây  nhà  là một trong những nguyên nhân gây sạt lở trên địa bàn sông Rạch Chiếc. 3.2. Hậu quả từ xả thải của các hoạt động công nghiệp
  14. Các hoạt động công nghiệp từ các nhà máy, xí nghiệp đã làm ô nhiễm nguồn nước   một cách nghiêm trọng, không những  ảnh hưởng đến sức khoẻ  của người dân sống  quanh khu vưc đó mà còn những người dân sống dưới hạ lưu con sông..Đặc biệt không   đủ  nước sạch để  cung cấp cho hộ  dân sinh hoạt hằng ngày cũng như  nước để  cung  cấp cho các dịch vụ công cộng như: trường học, bệnh viện,.. Nguồn nước ô nhiễm đã tác động đáng kể đến các sinh vật sống dưới sông Rạch  Chiếc, đặc biệt nồng độ ô nhiễm quá cao (do nước thải chưa được xử lý đúng cách) đã  giết chết hàng loạt các loài thuỷ sản. 3.3. Hậu quả từ khai thác trái phép tài nguyên sông Hoạt động khai thác cát trái phép đã làm cho vùng đất ven sông bị sạt lở gây thiệt  hại về  nhà cửa, tài sản, đe dọa đến tính mạng và  ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh  hoạt và sản xuất của người dân sống quanh đây. Đồng thời việc khai thác này vừa đẩy  nhanh tốc độ sạt lở bờ sông, vừa khiến thành phố phải bỏ ra hàng trăm tỷ đồng để xây   dựng những công trình chống sạt lở nhưng không hiệu quả. Bên cạnh đó việc khai thác thuỷ  sản bừa bãi đã làm cho số  lượng cũng như  chất   lượng thuỷ  sản bị  giảm đáng kể.Nếu như  tình trạng này tiếp tục xảy ra thì các loài  thuỷ  sản sẽ bị cạn kiệt cũng như  làm mất đi vai trò điều hoà nguồn nước từ  các loài   thuỷ sản và vi sinh vật sống nơi đây. 3.4. Hậu quả từ giao thông trên sông Ngoài ra sông Rạch Chiếc là một chi lớn của hệ thống sông Sài Gòn­Đồng Nai nên  lượng phương tiện qua lại rất tấp nập..Với số lượng tàu thuyền di chuyển đông nên  tình trạng ùn tắc giao thông đường thuỷ  sẽ  không tránh khỏi vì thế  có thể  làm chậm  trễ  lịch trình cũng như  thời gian giao hàng của các tàu…Đặc biệt vào ban đêm nếu  không quan sát kĩ khi lưu thông các tàu có thể  va chạm với nhau, khi đó sẽ  dẫn đến  thiệt hại ngoài ý muốn.Và  ở sông Rạch Chiếc lục bình cũng thường xuyên xuất hiện  với mật độ lớn đã gây khó khăn cho các tàu thuyền trong việc di chuyển. IV. GIẢI PHÁP ĐàTHỰC HIỆN 
  15. Theo:“Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến   ̉ ̉ ương Chinh phu Hoang Trung Hai năm 2020”cuaThu t ́ ́ ̉ ̀ ̉:   NHIÊM VU ̣  ̣  Điều tra, phân tích và đánh giá đầy đủ  hiện trạng các nguồn gây ô nhiễm   môi trường để  có đủ  cơ sở tiến hành các biện pháp ngăn chặn, xử  lý, khắc phục   và kiểm soát ô nhiễm môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai;  Tổng kết và đánh giá các đề  tài, dự  án đã và đang thực hiện; điều tra bổ   sung thực trạng ô nhiễm các thành phần môi trường do sản xuất công nghiệp, tiểu   thủ công nghiệp, nông nghiệp và hoạt động sinh hoạt của dân cư đô thị gây ra;  Theo dõi, giám sát và kiểm tra chặt chẽ việc tuân thủ các quy định về bảo vệ   môi trường trước và sau khi đánh giá tác động môi trường của các dự  án đầu tư.   Xây dựng sách ''đen'', sách ''xanh'' đối với các cơ  sở  sản xuất trên lưu vực hệ   thống sông Đồng Nai;  Thực hiện thường xuyên công tác quan trắc chất lượng nước hệ  thống   sông Đồng Nai:  Xử lý triệt để ô nhiễm, hhắc phục và cải tạo môi trường những khu vực, cơ sở  sản xuất gây ô nhiễm nặng, những điểm nóng về môi trường:  Hoàn thành việc xử  lý triệt để  các cơ  sở  gây ô nhiễm nghiêm trọng trong lưu  vực theo tiến độ  tại Quyết định số 64/2003/QĐ­TTg ngày 22 tháng 4 năm 2003 của  Thủ  tướng Chính phủ  về  việc phê duyệt “Kế  hoạch xử  lý triệt để  các cơ  sở  gây ô   nhiễm môi trường nghiêm trọng”;  Xử  lý những đoạn sông có tầm quan trọng cho mục đích cấp nước sinh hoạt   (sông Đồng Nai tại khu vực Hóa An,...), những nhánh sông bị ô nhiễm nặng như: sông  Thị Vải, sông Sài Gòn, kênh, rạch ở nội thành, nội thị...; tiến hành nạo vét khơi dòng,   kè bờ những đoạn sông quan trọng, xung yếu;
  16.  Bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học, đồng thời tích cực cải thiện chất lượng   môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai, phục vụ có hiệu quả cho việc phát triển   bền vững kinh tế ­ xã hội trên toàn lưu vực;  Khôi phục và bảo vệ  rừng phòng hộ, rừng đầu nguồn đã bị  suy thoái; tăng  cường bồi phụ  nguồn nước, xây dựng các công trình giữ  nước chống cạn kiệt, cân   bằng nguồn nước hệ  thống sông Đồng Nai, bảo đảm số  lượng và chất lượng nước  phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế ­ xã hội trong lưu vực;  Bảo vệ  tốt cảnh quan thiên nhiên, môi trường sinh thái lưu vực hệ  thống sông   Đồng Nai đặc trưng cho vùng Đông Nam Bộ, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.  Xây dựng, thẩm định, phê duyệt và tổ  chức thực hiện 16 dự án thành phần   trọng tâm có tính liên ngành, liên vùng thuộc Đề án bảo vệ môi trường lưu vực hệ   thống sông Đồng Nai cụ thể sau đây:  Thành lập  Ủy ban Bảo vệ môi trường lưu vực sông Đồng Nai để  chỉ  đạo, điều   phối liên ngành, liên vùng nhằm thực hiện thống nhất các nội dung của Đề  án sông  Đồng Nai;  Xây dựng Quy chế bảo vệ nguồn nước lưu vực sông Sài Gòn ­ Đồng Nai;  Xây dựng mạng lưới quan trắc chất lượng nước chung cho các tỉnh, thành phố  trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai;  Xây dựng cơ sở dữ liệu về chất lượng môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng  Nai;  Phòng ngừa, ngăn chặn, xử  lý và kiểm soát ô nhiễm bảo vệ  môi trường nước   sông Đồng Nai;  Bảo vệ môi trường nước sông Sài Gòn phục vụ an toàn cho mục đích cấp nước   sinh hoạt và bảo vệ cảnh quan đô thị;  Xây dựng các biện pháp bảo vệ chất lượng nước đoạn sông Đồng Nai phục vụ  an toàn cho mục đích cấp nước sinh hoạt;  Xây dựng và triển khai vận hành các trạm xử lý nước thải tập trung tại các đô  thị, khu dân cư trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai;
  17.  Thống kê và phân loại các nguồn thải trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai;  Khắc phục tình trạng khai thác cát và chống xói lở bờ sông thuộc hệ thống sông  Đồng Nai;  Bảo vệ  và phát triển rừng, tăng độ  che phủ  rừng trên lưu vực hệ  thống sông  Đồng Nai;  Nghiên cứu và đề xuất các biện pháp khả thi nhằm bảo tồn rừng ngập mặn và   đa dạng sinh học tại vùng hạ lưu hệ thống sông Đồng Nai;  Quy hoạch môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai;  Đánh giá tác động môi trường chiến lược đối với các quy hoạch tổng thể thuộc  lưu vực hệ thống sông Đồng Nai;  Nâng cao nhận thức, ý thức và trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo vệ  môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai;  Tăng cường, nâng cao năng lực, hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước về môi  trường đối với lưu vực hệ thống sông Đồng Nai.  Tổng kinh phí để  triển khai, thực hiện 16 dự án thành phần trọng tâm trên đây   ước   tính   vào   khoảng   1.938   tỷ   đồng,   được   huy   động   từ   các   nguồn:   ngân   sách   địa  phương, ngân sách trung ương, vốn đầu tư của doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh  doanh trên địa bàn lưu vực và sự  hỗ  trợ, tài trợ  của các tổ  chức, cá nhân khác  ở  trong  nước và ngoài nước.   GIẢI PHÁP   Tăng cường hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường   trên toàn lưu vực:  Sớm thành lập và đưa vào hoạt động Ủy ban Bảo vệ môi trường lưu vực sông  Đồng Nai với tiêu chí gọn, nhẹ, hiệu lực và hiệu quả để chỉ đạo, điều phối liên ngành,   liên vùng nhằm thực hiện thống nhất các nội dung của Đề án sông Đồng Nai;  Đẩy mạnh việc xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về bảo  vệ môi trường lưu vực sông, đồng thời triển khai, thực hiện nghiêm chỉnh các quy định  
  18. của hệ thống pháp luật về quản lý tài nguyên ­ môi trường và phát triển bền vững liên   quan đến lưu vực hệ thống sông Đồng Nai;  Sớm hoàn thiện và đưa vào sử dụng hệ thống mạng lưới quan trắc, giám sát, dự  báo diễn biến môi trường tự nhiên lưu vực sông và xây dựng ngân hàng cơ sở dữ liệu   về tài nguyên và môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai;  Tăng cường công tác xây dựng, thẩm định, phê duyệt và triển khai thực hiện các  quy hoạch, kế hoạch về bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai;  Đẩy mạnh việc áp dụng các công cụ kinh tế trong khai thác hợp lý, sử dụng bền  vững và bảo vệ  tài nguyên ­ môi trường lưu vực hệ  thống sông Đồng Nai. Khuyến  khích việc hình thành và phát triển thị  trường dịch vụ  tư  vấn công tác bảo vệ  môi  trường và cảnh quan thiên nhiên trên lưu vực sông.  Đẩy   mạnh   công   tác   xã   hội   hóa,   nâng   cao   nhận   thức,   tăng   cường   trách   nhiệm và sự tham gia của cộng đồng dân cư vào việc bảo vệ môi trường lưu vực   hệ thống sông Đồng Nai:  Đẩy mạnh và khuyến khích công tác xã hội hóa các hoạt động bảo vệ  môi  trường, phòng ngừa, giảm thiểu, xử lý ô nhiễm và khắc phục suy thoái môi trường lưu  vực sông;  Tăng cường hoạt động truyền thông để  tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận   thức, ý thức và trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường lưu vực; tạo  điều kiện, cơ  chế  thuận lợi để  tăng cường sự  tham gia của cộng đồng vào việc bảo   vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai.  Tăng cường và đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư  từ  ngân sách nhà nước   (trung  ương, địa phương), doanh nghiệp, cộng  đồng dân cư, tổ  chức, cá nhân   trong và ngoài nước, đồng thời có cơ chế, chính sách ưu đãi, khuyến khích để huy   động, thu hút đầu tư  có hiệu quả  cho công tác bảo vệ  môi trường lưu vực hệ   thống sông Đồng Nai, trong đó:
  19.  Các doanh nghiệp, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao hoạt động  trên lưu vực hệ thống sông Đồng Nai phải tự bỏ vốn để thực hiện các công trình xử lý  chất thải trước khi xả, thải vào môi trường hoặc xử lý ô nhiễm do cơ sở mình gây ra  theo đúng quy định của pháp luật. Nhà nước sẽ  xem xét để  hỗ  trợ  một phần kinh phí  đối với từng dự án cụ thể;  Ngân sách nhà nước (trung  ương, địa phương) sẽ đầu tư  cho các dự  án bảo vệ  môi trường thuộc khu vực công ích;  Các dự án thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường thuộc Đề  án sông Đồng Nai   được ưu tiên vay vốn  ưu đãi và sử  dụng vốn hỗ trợ từ Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt  Nam được thành lập tại Quyết định số 82/2002/QĐ­TTg ngày 26 tháng 6 năm 2002 của  Thủ tướng Chính phủ.  Mở  rộng và tăng cường hợp tác quốc tế  song phương, đa phương với các   nước, tổ chức và cá nhân nước ngoài để tranh thủ sự giúp đỡ về kinh nghiệm, trí   tuệ, tài chính, công nghệ và thu hút đầu tư để bảo vệ có hiệu quả môi trường lưu   vực hệ thống sông Đồng Nai.
nguon tai.lieu . vn