Xem mẫu
- Tiết 16 + 17 : CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
(Nguyễn Dữ)
A. Mục tiêu cần đạt.
- HS cảm nhận được vẻ đẹp truyền thống trong tâm hồn người phụ nữ VN qua n/v
Vũ Nương
- Thấy rõ số phận oan trái của họ
- Nắm được nghệ thuật Tác phẩm.
B. Chuẩn bị
- Sgk, sgv, bài soạn
- HS tóm tắt truyện, soạn bài
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động
1. Kiểm tra : Nêu nội dung của bản tuyên bố ? Vì sao tác giả phải ra tuyên bố về
bảo vệ và chăm sóc trẻ em ?
2. Giới thiệu bài
3. Bài mới
Hoạt động của giáo viên - học Nội dung cần đạt
sinh
HOẠT ĐỘNG 1 I. Tìm hiểu chung
? Giới thiệu ~ nét chính về Tác 1. Tác giả SGK
giả 2. Tác phẩm “Truyền kỳ mạn lục”
- ? Giới thiệu về Tác phẩm + Viết bằng chữ Hán
“Truyền kỳ mạn lục” + Thể truyền kỳ là thể văn xuôi tự sự có nguồn gốc ở TQ (
Gợi ý : Thể loại , nội dung, Từ thời nhà Đường) : Thường dựa vào các cốt truyện dân
n/vật ? gian hoặc dã sử mà tổ chức sản xuất lại, có xen yếu tố kỳ ảo,
hoang đường.
+ Cốt lõi của nội dung các truyện truyền kỳ là chuyện người
thực, việc thực, mặc dù nó lung linh màu sắc hoang đường,
kỳ ả o
+ TKML gồm 20 truyện ngắn, viết bằng chữ Hán theo thể
tản văn, biền văn và thơ ca. Cuối truyện thường có lời bình.
+ NV chính: Người phụ nữ có phẩm chất tốt đẹp, nhưng số
phận lại rất bi thảm, oan ức; người trí thức có tài nhưng rất
đau buồn.
* Nội dung: Phản ánh đời sống XH Việt Nam và số phận
con người trong XH thời ND => Ca ngợi những PC tốt đẹp
của con người. Giàu giá trị hiện thực và nhân đạo. Đặc sắc
nhất là: TP đã quan tâm đến hạnh phúc con người, đặc biệt là
người phụ nữ bình thường trong GĐ và XH.
=> ND đã mở ra khuynh hướng mới mẻ cho VH: Hướng VH
về nhân sinh, quan tâm đến số phận những con người bình
- thường, thức tỉnh những giá trị nhân bản sâu sắc.
* NT: TKML có nhiều thành công về NT:
+ Dựng truyện hấp dẫn.
+ Chi tiết đặc sắc.
+ NV được khắc hoạ tương đối rõ nét về tâm lý, tính cách.
+ Ngôn ngữ đẹp.
=> ND được mệnh danh là một bậc đại gia. TKML là thiên
cổ kỳ bút.
* Truyện “ NCGNX” là truyện thứ 16, được viết dựa theo
truyện dân gian “ Vợ chàng Trương”. ND đã tổ chức, sáng
tạo thêm nhiều tình tiết mới, khiến cho TP mang những giá
trị thẩm mỹ mới mẻ mà truyện dân gian chưa có được.
3. Văn bản “Chuyện người con gái...”
? Đọc VB “Chuyện người con - Phẩm hạnh của Vũ Nương
- Nỗi oan khuất của Vũ Nương
gái...”
Nêu đại ý và bố cục - Vũ Nương được giải oan
? Tóm tắt truyện. * PT biểu đạt: Tự sự xen miêu tả, biểu cảm.
* Nhân vật chính: Vũ Nương ( Được thể hiện ở nhan đề. Sự
xuất hiện từ đầu đến cuối liên quan đến chủ đề TP.
* Bố cục: 2 phần: + Vũ Nương ở nhân gian.
- + Vũ Nương ở dưới thuỷ cung.
II. Phân tích
1. Nhân vật Vũ Nương
HOẠT ĐỘNG 2. * Vị trí: NV chính.
? Vị trí NV? * NT xây dựng NV: + TG trực tiếp giới thiệu và khẳng định
? Cảm nghĩ ban đầu của em về PC cao quý của NV Vũ Nương ngay từ đầu truyện: “Tính
NT xây dựng NV? tình thuỳ mị, nết na, tư dung tốt đẹp”=> Gây ấn tượng đậm
? Cách KĐ đó có tác dụng gì? nét cho người đọc về PC của NV và thái độ, tình cảm của tác
giả đối với NV.
+ Đặt NV vào những tình huống khác nhau để NV bộc lộ
? Để bộc lộ tính cách NV, TG đã tính cách: Tính cách NV được thể hiện thông qua miêu tả lời
có cách thể hiện NTN? nói, việc làm, diễn biến tâm lý.
+ Dùng bút pháp truyền kỳ để tô đậm tích cách đẹp đẽ và số
phận bi kịch của Vũ Nương.
? Để tô đậm tình cảm đẹp đẽ và
số phận bi kịch của Vũ Nương,
TG còn sử dụng bút pháp NT gì? a. Vũ Nương ở nhân gian.
GV: Như vậy, chúng ta đã tìm * Vũ Nương trong cuộc sống gia đình bình thường.
- hiểu những nét chung nhất về + Con nhà bình dân, đẹp người, đẹp nết.
NV và NT xây dựng NV. Bây + Được TS cưới về làm vợ. Biết tính chồng hay ghen và rất
giờ, chúng ta sẽ tìm hiểu cụ thể đa nghi nên nàng đã hết sức giữ gìn khuôn phép.=> Gia đình
về NV Vũ Nương. êm ấm, hạnh phúc.
→ Biểu hiện của người phụ nữ đức hạnh
* Khi tiễn chồng đi lính.
? Tóm tắt những nét được giới + Rót rượu tiễn chồng, giãi bày nỗi lòng yêu thương tha thiết
thiệu về NV Vũ Nương? Vũ bằng những lời lẽ vô cùng xúc động. Giãi bày niềm mong
Nương được đạt trong những ước bình dị ( Chồng trở về bình yên), nỗi lo lắng khôn xiết
tình huống nào? Trong ~ tình cho tính mạng của chồng( nơi hòn tên mũi đạn), nỗi nhớ
huống đó Vũ Nương đã xử sự thương dằng dặc “ Nhìn trăng…đất thú”
=> Lời dặn dò đầy ý tứ, ân tình đằm thắm, mong muốn bình
ntn ? Phân tích.
HS phát biểu tự do dị; Rất yêu chồng. Coi trọng hạnh phúc gia đình bình dị hơn
tất cả mọi công danh phù phiếm.
GV: Mặc dù lời nói của NV đậm chất ước lệ, nhưng vẫn làm
xúc động lòng người đọc xưa nay.
* Những ngày xa chồng
+ Người vợ thuỷ chung, nhớ thương chồng.Thủ tiết chờ
?Nhận xét trước những lời dặn chồng, giữ vẹn tròn đức hạnh. Đảm đang thay chồng gánh
chia tay của Vũ Nương với vác việc gia đình.
- chồng lúc chia tay? + Người mẹ hiền đảm. Việc nàng chỉ bóng mình trên vách
cũng là vì nàng rất thương con, muốn đáp ứng nhu cầu tình
cảm chính đáng của con
+ Người con dâu hiếu thảo.(Chăm sóc, thuốc thang, lễ bái,
khuyên lơn, lo ma chay) => Tất cả đều vì tình yêu thương
chân thành.
? Trong những ngày xa chồng, => Đó là những năm tháng vô cùng gian khổ của Vũ Nương:
VN đã thể hiện mình là người Sống cô đơn, khắc khoải, lo lắng, nhớ nhung. Luôn gồng hết
sức mình để gánh vác việc gia đình. Vất vả, khó khăn chồng
ntn?
chất, nhưng nàng vẫn trọn vẹn đạo làm mẹ, làm vợ, làm dâu,
vẫn vẹn tròn là một phụ nữ hiếu hạnh.
Bướm lượn đầy vườn → cảnh * Khi bị chồng nghi oan
mxuân tươi vui + Khóc vì quá đau khổ ( HP sum họp lại trở thành sự đổ vỡ,
Mây che kín núi → mùa đông nát tan)
ả m đạ m + Phân trần, giãi bày để chồng hiểu rõ tấm lòng mình ( Nói
về tình yêu vợ chồng, khẳng định tiết hạnh của mình, cầu xin
chồng hiểu)
? Em có thể cho một lời bình + gạn hỏi lý do để có cơ hội thanh minh.
đầu tiên về nhân vật này? => Hết lòng tìm cách hàn gắn hạnh phúc gđình đang có nguy
cơ tan vỡ.
- - Đau đớn thất vọng không hiểu vì sao...Phải gánh chịu nỗi sỉ
nhục đau đớn nhất ( Của người phụ nữ trong XH xưa); Nàng
không thể nào giải được mối oan cho mình, hạnh phúc gia
đình bình dị mà nàng tôn thờ và cố công vun đắp đã thực sự
? Khi bị chồng nghi oan, Vũ tan vỡ, phẩ m giá bị bôi nhọ…Vũ Nương đã thực sự tuyệt
Nương đã ứng xử ntn? vọng, cùng đường.
=> Tự vẫn → chấp nhận số phận để bảo toàn danh dự.
- Chủ động, bình tĩnh chứ không nóng vội, nói lời cuối với
chồng, tắm gội chay sạch và thề nguyền trước khi chết =>
Lời nguyền ai oán, phẫn uất và quyết liệt( Bảo toàn danh dự)
* Lời lẽ luôn chân tình, mềm => * Vũ Nương không chỉ là người phụ nữ hiếu hạnh mà còn
mỏng, nhẹ nhàng. là một người rất coi trọng danh dự. (Khi danh dự bị bôi nhọ
? Nhận xét NV Vũ Nương trong thì nàng quyết định dùng chính tính mạng của mình để minh
tình huống này? oan)
* Số phận của nàng thật éo le, oan khuất( Bởi gây ra bi kịch
cho nàng lại chính là những người nàng hết mực thương yêu;
Là người phụ nữ thuỷ chung, tiết hạnh nhất trên đời lại bị
? Qua ~ tình huống về n/v Vũ người mà nàng hết mực thuỷ chung ghép tội thất tiết.
Nương em có nhận xét gì về
cuộc đời p/chất, số fận của
- nàng?
* Nguyên nhân dẫn đến bi kịch của vũ Nương:
- Lời nói ngây thơ, vô tình của con trẻ.
? Theo em, những nguyên nhân - XH PK trọng nam khinh nữ. Chiến tranh chia lìa đôi lứa.
nào đã dẫn đến bi kịch của Vũ - Và đặc biệt, lòng ghen mù quáng của Trương Sinh => Đây
Nương? là nguyên nhân chính, bởi vì, tất cả đều có thể tránh được
nếu cơn ghen của TS không mù quáng đến như vậy.
Tiết 2
Hoạt động của giáo viên - học Nội dung cần đạt
sinh
? Cuộc sống của Vũ Nương ở b. Vũ Nương ở dưới thuỷ cung.
dưới thuỷ cung ntn? Vũ Nương + Rất sung sướng: - Cuộc sống xa hoa.
có thoả mãn với cuộc sống đó - Được trân trọng.
không? ( Tâm trạng VN được + Vẫn không vui. Lòng vẫn trĩu nặng về cõi trần thế ( Chủ
thể hiện ntn?) động tìm gặp Phan Lang, vẫn hờn giận khi nói về nỗi oan
trên trần thế, ứa nước mắt khóc và quyết định trở về)
? Từ đó, em có thể nghĩ gì về Vũ => VN là con người trọng tình, trọng nghĩa, trọng danh
Nương? dự.
* H.A VN trở về đẹp đẽ, lung linh ( Kiệu hoa, cờ tán, võng
? Nhận xét về hình ảnh VN lúc lọng) => Nàng trở về để chứng kiến lễ giải oan cho mình
- trở về? giữa thanh thiên bạch nhật, có sự chứng giám của thần linh.
Người giải oan cho nàng chính là người đã nghi ngờ để nàng
phải chết. => Cảnh trở về hết sức huy hoàng( Không chỉ hình
thức mà cả về ý nghĩa)
* Lời nói cuối cùng của VN.
? Nhận xét về lời nói cuối cùng “ Thiếp cảm ơn…đa tạ tình chàng, thiếp chẳng thể trở về
của VN? nhân gian được nữa.”=> vẫn dịu dàng, vẫn là người có
trước, có sau, trọn vẹn ân tình, ân nghĩa, nhưng cũng rất
? Nếu kể về nỗi oan trái của VN cương quyết. Nàng không trở về nhân gian không phải chỉ vì
em sẽ tóm tắt ntn ? “cảm ơn đức của Linh Phi”, mà chủ yếu bởi cõi trần gian kia
? Có người cho rằng VN chết là chỉ toàn đem đến khổ đau, bất hạnh cho nàng( (CT loạn lạc,
do chính nàng; có người cho là XH trọng nam khinh nữ và cả người chồng chỉ biết ghen
do TS và bé Đản, trình bày ý tuông, mù quáng)
kiến của em nguyên nhân nào => Lời nói cuối cùng của VN cùng là lời tố cáo của TP:
dẫn đến cái chết của VN ? Mượn lời của VN, TG đã lên án gay gắt XH huỷ diệt quyền
HS tự do tranh luận sống của người phụ nữ.
* Kết thúc TP: Tưởng như có hậu, nhưng thực chất lại là vô
? Từ cảnh trở về của VN, em hậu. Vì: Giải oan chỉ là sự an ủi cho người bạc mệnh, chứ
- nghĩ gì về kết thúc TP? không thể làm VN sống lại được nữa. Nàng vĩnh viễn không
thể trở về cõi nhân gian, trở về với hạnh phúc gia đình bình
dị mà nàng hằng ao ước, nâng niu (Cho dù cái diễm phúc
được làm người ở cõi tiên không phải là điều mà nàng mơ
ước).
=> Qua nhân vật VN, NDữ khẳng định và ngợi ca vẻ đẹp
của người phụ nữ, cảm thương cho số phận nhỏ nhoi, bất
hạnh của họ trong XH bất công, tàn ác.
? Qua nv VN, tg thể hiện dụng ý
gì?
2.Nhân vật Trương Sinh.
? Nêu những nhận xét khái quát + Là nv phụ nhưng khiến người đọc không thể quên: Con
nhà giàu nhưng ít học, hay ghen => là nỗi bất hạnh của Vũ
về nv TS?
Nương.
- Ghen đến mù quáng: Vì ghen mà đánh mất cả lý trí: chỉ
biết nghe theo lời con trẻ mà không biết suy xét đúng sai, xử
sự với vợ nông nổi, hồ đồ. Không nghe lời can ngăn của
hàng xóm, không cho vợ một cơ hội thanh minh, chỉ biết
nghe theo lòng ghen của mình.
- - Vì vậy, anh ta đã trở thành kẻ vũ phu, thô bạo, làm ngơ
trước cơ hội ( để VN thoát khỏi cái chết) => TS là hiện thân
của thói ghen tuông, ích kỷ, độc đoán, chuyên quyền. Là
hiện thân của tư tưởng trọng nam, khinh nữ => Chính điều
đó đã khiến anh ta trở thành kẻ bức tử VN. Và anh ta cũng
chính là nạn nhân của chiến tranh, là nạn nhân của tư tưởng
nam quyền độc ác.=> cái chết của VN chính là sự trả giá của
TS cho chính tội ác của mình => Và đó cũng chính là hậu
quả đau xót của lòng ghen mù quáng.
3. Phần kết thúc truyện.
? Em nghĩ gì về phần kết thúc + Là phần sáng tạo so với cổ tích => Thể hiện rõ nét bút
truyện? pháp truyền kỳ của ND và đem lại cho truyện những giá trị
thẩ m mỹ mới mẻ mà truyện cổ tích không có được.
+ Thể hiện bút pháp vừa hiện thực, vừa lãng mạn( Hiện
HS đọc phần kết thúc truyện. thực: Nhắc đến những địa danh thực, những sự kiện lịch sử
Nêu cảm nghĩ của em? có thật; Lãng mạn: Có sự tham gia của yếu tố hoang đường,
? Những nét nghệ thuật đặc sắc kỳ ảo, đẹp đẽ, lung linh.)
của truyện. + Tạo ra một kết thúc tưởng như có hậu, nhưng thực ra là vô
So sánh với truyện cổ tích “Vợ hậu.
chàng Trương” em có nhận xét * ý nghĩa: - Hoàn chỉnh, tô đậm thêm nét đẹp tính cách của
- gì ? VN.
? Phần kết thúc truyện có ý - để giải oan cho VN, thể hiện ước mơ về lẽ công bằng ở đời
nghĩa gì ? của con người.
- Nhưng vẫn giữ nguyên tính bi kịch của truyện, nhờ đó mà
? Truyện giúp em hiểu thêm sắc thái phê phán và cảnh tỉnh của truyện càng thêm sâu sắc.
điều gì về tác giả Nguyễn Dữ ? - Nhắc nhở người đọc về hậu quả đau xót của lòng ghen, về
việc giữ gìn hạnh phúc gia đình, hạnh phúc đôi lứa.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
+ Dựng truyện khéo léo, tạo dựng các chi tiết hợp lý.
+ tạo mâu thuẫn và giải quyết mâu thuẫn rất tài tình: Tất cả
đều bằng lời nói ngây thơ của bé Đản về cái bóng.
+ tạo kịch tính cho câu chuyện,( bởi tác giả đã giấu kín chi
? Khái quát lại những nét NT tiết cái bóng, chỉ đến khi VN đã chết rồi mới để lộ ra)
đặc sắc? + Sử dụng nhiều chi tiết NT đặc sắc:
- Những lời nói của VN.
- Cái bóng
- Khắc hoạ tính cách nhân vật tương đối rõ nét so với truyện
cổ tích dân gian.
- Ngôn ngữ đẹp, trau chuốt, giàu hình ảnh.
- 2. Nội dung
- Cuộc đời số fận người fụ nữ trong XH phong kiến bất công
? TP muốn nói những điều cơ - Vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ VN
bản nào? - Thể hiện niềm cả m thương và sự tố cáo XHPK
D.Củng cố dặn dò :
- Viết đoạn văn phân tích vai trò của hình ảnh cái bóng.
- Vai trò của những lời đối thoại trong truyện có tác dụng gì ?
- Chuẩn bị bài : “ Xưng hô trong hội thoại ”
nguon tai.lieu . vn
