- Trang Chủ
- Chính trị học
- Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng dạy và học môn Triết học Mác Lênin ở trường Đại học Ngô Quyền hiện nay
Xem mẫu
- Tiếp tục đổi mới . . .
TIẾP TỤC ĐỔI MỚI, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ
HỌC MÔN TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC
NGÔ QUYỀN HIỆN NAY
Đỗ Mạnh Hà*
TÓM TẮT
Chủ nghĩa Mác - Lênin là đỉnh cao tư duy nhân loại, vũ khí tư tưởng sắc bén của giai cấp vô
sản. Việc giảng dạy môn triết học Mác - Lênin trang bị thế giới quan, phương pháp luận giúp cho
người học hình thành và phát triển trí tuệ, nâng cao năng lực tư duy lôgíc, khái quát và hệ thống;
hình thành những giá trị văn hoá, lý tưởng, niềm tin, đạo đức, lối sống cho học viên, sinh viên giúp
họ bồi dưỡng, nâng cao bản lĩnh chính trị, nâng cao “sức đề kháng” trước các luận điệu tuyên
truyền xuyên tạc của các thế lực thù địch. Quan trọng hơn cả, chủ nghĩa Mác - Lênin trang bị cho
người học phương pháp tư duy giúp người học không chỉ học tốt những môn học tại Trường mà còn
là cơ sở để họ hoàn thành tốt nhiệm vụ trong quá trình công tác tại các đơn vị sau này.
Từ khóa: đổi mới, chất lượng, dạy và học, triết học, Đại học Ngô Quyền.
CONTINUE TO INNOVATE , IMPROVING TEACHING AND LEARNING
MARXIST - LENINIST NGO QUYEN UNIVERSITY IN TODAY
ABSTRACT
Marxism - Leninism is the pinnacle of human thinking, sharp ideological weapon of the
proletariat. The teaching philosophy Marxist - Leninist worldview equipment, methodology helps
students form and intellectual development, improve logical thinking , generalization and systems;
formation of cultural values, ideals, beliefs, ethics and lifestyle for students, students help them
nurture and enhance their political , enhance “ resistance “ against propaganda distortions of
the hostile forces. More importantly, Marxism-Leninism equip learners thinking strategies to help
students not only learn better in school subjects but also as a basis for them to complete the tasks
in the process of work in the unit later.
Keywords: innovation, quality, teaching and learning, philosophy, University of Ngo Quyen.
* Học viện chính trị - Bộ Quốc Phòng. ĐT: 0997418980, Email: manhhaarmy@gmail.com
77
- Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
1. ĐẶT VẤN ĐỀ ĐẠI HỌC NGÔ QUYỀN HIỆN NAY
Trường Đại học Ngô Quyền là một trung Quán triệt tinh thần Nghị quyết số 29-
tâm đào tạo cán bộ nghiên cứu, ứng dụng khoa NQ/TW của Hội nghị Trung ương 8 (khóa
học kỹ thuật quân sự của Binh chủng Công XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
binh và Quân đội. Nhận thức được vai trò đào tạo. Việc tiếp tục đổi mới, nâng cao chất
quan trọng của Triết học Mác - Lênin đối với lượng dạy và học môn triết học Mác-Lênin
người học, trong những năm qua, dưới sự lãnh là một vấn đề cấp thiết nhằm nâng cao chất
đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà lượng, hiệu quả giáo dục - đào tạo, xây dựng
Trường, cấp uỷ, chỉ huy Khoa KHXH&NV Trường Đại học Ngô Quyền phát triển bền
đã thường xuyên chú trọng đổi mới, nâng cao vững xứng tầm của một trường đại học trong
chất lượng giảng dạy. Khoa KHXH&NV đã hệ thống giáo dục quốc dân, theo chúng tôi để
hoàn thành đổi mới đề cương, đáp án các bộ thực hiện tốt vấn đề này cần tập trung một số
môn phù hợp với từng đối tượng giảng dạy; giải pháp cơ bản sau:
chú trọng nâng cao chất lượng chuẩn bị bài Một là, cần đổi mới nội dung giảng dạy
giảng của giảng viên theo hướng chú trọng triết học Mác-Lênin cho đối tượng là học
thích đáng đến việc cung cấp kiến thức cơ viên, sinh viên các ngành khoa học ( không
bản gắn với tăng cường liên hệ sát với thực tế chuyên triết học). Với đối tượng này, không
hoạt động của bộ đội; thường xuyên tổ chức cần thiết phải dạy tất cả các nội dung phong
chặt chẽ hoạt động thông qua bài giảng, giảng phú của triết học Mác-Lênin. Điều quan trọng
mẫu, giảng rút kinh nghiệm; chú trọng nâng là phải chắt lọc những giá trị cơ bản nhất của
cao chất lượng giáo án điện tử, các bài giảng triết học Mác-Lênin để giảng dạy, giúp cho
đã đáp ứng được yêu cầu gắn lý luận với thực học viên, sinh viên hình thành được thế giới
tiễn và cập nhật thông tin mới, thể hiện được quan khoa học biện chứng, phương pháp luận
tính chiến đấu cao; các giảng viên đã vận dụng khoa học biện chứng duy vật, nhân sinh quan
vào lý giải các hiện tượng kinh tế, chính trị - xã cách mạng... Trên cơ sở đó, học viên, sinh
hội, các quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà viên có thể tự học tập, rèn luyện, phát triển và
nước và Quân đội; thường xuyên bồi dưỡng hoàn thiện nhân cách để trở thành những công
kỹ năng, phương pháp cho đội ngũ giảng viên, dân có ích cho xã hội.
nhất là giảng viên trẻ làm chủ giáo án, biết kết Hai là, đẩy mạnh đổi mới, phương pháp
hợp và phát huy có hiệu quả các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực,
dạy học. Đặc biệt chất lượng tổ chức các hoạt chủ động, sáng tạo của người học và vai trò
động sau bài giảng của Khoa đã được nâng cao chỉ đạo, hướng dẫn của người dạy, phù hợp
rõ rệt, nhiều giảng viên đã vận dụng phương với từng đối tượng đào tạo.
pháp dạy học tích cực như nêu vấn đề, trao đổi, Đây là giải pháp giữ vị trí quan trọng hàng
thảo luận trực tiếp và giải đáp...đã kích thích đầu để phát huy nội lực của cả người học và
được tính tích cực, chủ động, tư duy sáng tạo người dạy trong quá trình dạy học, trực tiếp
của người học. góp phần nâng cao hiệu quả của quá trình đó.
2. TIẾP TỤC ĐỔI MỚI, NÂNG CAO Để thực hiện tốt nội dung giải pháp này,
CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC MÔN đòi hỏi người giảng viên trên cơ sở bám sát
TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN Ở TRƯỜNG nội dung đề cương môn học, cần đầu tư thời
78
- Tiếp tục đổi mới . . .
gian nghiên cứu và biên soạn bài giảng hết sức Mác –Lênin. Bởi lẽ“thuyết trình khoa học” là:
công phu, tỉ mỉ. Nội dung bài giảng không chỉ nêu vấn đề, phân tích vấn đề (tìm ra mối liên
thể hiện được tính giáo dục, tính nghề nghiệp, hệ, mặt đối lập, mâu thuẫn của sự vật) , chắt
tính thực tiễn mà còn phải toát lên được những lọc những giá trị, tinh hoa, đối chiếu so sánh
tri thức cơ bản của những nguyên lý, quy luật, với khoa học và thực tiễn để khẳng định chân
phạm trù với những thông tin hiện đại và cập lý; đồng thời từ chân lý triết học này mà phê
nhật, trình bày vấn đề phải rõ ràng, trong sáng phán những quan điểm đối lập, sai trái hoặc
về ngôn ngữ, kích thích phương pháp tư duy những “khập khiễng” trong thực tiễn. Đó là
sáng tạo đối với sinh viên. “thuyết trình khoa học”, trong đó đưa tư duy
Trên cơ sở nội dung qui định trong giáo của giảng viên và học viên, sinh viên đi từ cái
trình, giáo khoa, giảng viên phải căn cứ vào cụ thể (trong thực tiễn) đến cái trừu tượng và
trình độ, đặc điểm đối tượng mỗi lớp, mỗi từ cái trừu tượng đến cái cụ thể (trong tư duy,
khoá để biên soạn nội dung giảng dạy phù tức khám phá ra chân lý). Đó cũng là quá trình
hợp. Quá trình dạy học, người giảng viên đưa tư duy của giảng viên và học viên, sinh
cần sử dụng linh hoạt tổng hợp và hiệu quả viên đi từ hiện tượng khám phá ra bản chất,
các phương pháp dạy học trong đó chú trọng rồi từ bản chất cấp một (vượt bỏ mâu thuẫn)
nhiều hơn tới phương pháp trao đổi, đàm đến bản chất cấp hai... và mãi xâm nhập vào
thoại và gợi mở bởi lẽ quá trình dạy học môn thế giới vô cùng, vô tận. Thuyết trình khoa
triết học Mác-Lênin người giảng viên không học như vậy, không thể là khô khan và lỗi thời
những chỉ truyền thụ thông tin khoa học mà được. Bởi lẽ, nó đưa chúng ta đến những cánh
quan trọng hơn là dạy cho học viên, sinh viên rừng có những cây cổ thụ quý hiếm, tràn ngập
biết phương pháp suy nghĩ, làm cho họ phát những hoa thơm, cỏ lạ.. Và tất cả những cái
triển khả năng tư duy khoa học, năng lực đó kích thích trí tò mò và thúc đẩy tư duy sáng
nhận xét, đánh giá, khả năng khái quát và phê tạo của học viên, sinh viên.
phán. Đồng thời phải giảng đúng, giảng sát Ba là, xây dựng cho người học nhận thức
đối tượng. Nghĩa là trong giảng dạy ở mỗi đối đúng đắn về vị trí, ý nghĩa, vai trò của môn
tượng có thể có những điều chỉnh về phương học, đồng thời phát huy cao độ vai trò nhân
pháp khác nhau để phù hợp với đặc điểm nhận tố chủ quan của người học trong quá trình
thức, tâm lý người học, liều lượng kiến thức tự học.
phải phù hợp với trình độ và quy luật nhận Trước thực trạng một bộ phận không nhỏ
thức, phù hợp với sinh viên sau khi ra trường học viên, sinh viên có nhận thức chưa đúng
công tác tại các đơn vị cơ sở, nhưng phải chốt về vị trí, vai trò của môn triết học Mác-Lênin
giữ được những tư tưởng cơ bản, những cái dẫn tới động cơ, thái độ học tập môn học
tinh tuý, bản chất ở mỗi nguyên lý, qui luật chưa đúng như hiện nay thì việc thực hiện tốt
làm cơ sở cho học viên, sinh viên tiếp tục giải pháp này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
sáng tạo trong học tập nghiên cứu và trong Muốn vậy, cần làm cho môn triết học Mác-
hoạt động thực tiễn. Dù là đổi mới phương Lênin gần gũi hơn với người học. Làm cho họ
pháp giảng dạy thế nào đi nữa, thì phương thấy được môn triết học Mác-Lênin thực sự
pháp giảng dạy“thuyết trình khoa học”vẫn là là lý luận khoa học nhất, cách mạng nhất, tiên
phương pháp thích hợp với giảng dạy triết học tiến nhất và việc chiếm lĩnh kho tàng lý luận
79
- Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
môn triết học Mác-Lênin thực sự trở thành tạp chí, tài liệu có liên quan, mỗi giảng viên
nhu cầu, điều kiện, tiền đề không thể thiếu tự xác định những thiếu hụt về nội dung để có
trong hành trang bước vào đời của mỗi học kế hoạch tự bồi dưỡng. Mặt khác, mỗi giảng
viên, sinh viên. viên cần phải tích cực chú trọng tới việc biên
Đối với bản thân mỗi người học cần xác soạn bài giảng, giảng dạy ở nhiều chủ đề, cụm
định đúng thái độ, trách nhiệm, vai trò môn bài, tiến tới giảng dạy toàn môn. Đây vừa là
học từ đó xây dựng động cơ học tập đúng giải pháp tình thế trong điều kiện số giảng
đắn, xây dựng và thực hiện kế hoạch học tập viên ít, khối lượng giảng dạy nhiều, nhưng
hợp lý, lấy tự học là chính, đồng thời tự rút cũng là giải pháp lâu dài cần thiết để mỗi
ra cho mình phương pháp học tập phù hợp. giảng viên có trình độ chuyên môn toàn diện.
Nhưng dù có phương pháp nào đi chăng nữa, Ngoài ra, Nhà trường cần tăng cường bồi
muốn đạt kết quả cao trong học tập môn triết dưỡng, cử giảng viên đi học nâng cao trình
học Mác-Lênin học viên, sinh viên nhất định độ ở các cơ sở trong nước, đi thực tế, tìm hiểu
phải rèn luyện được kỹ năng nghe, viết và chuyên môn. Tổ chức nói chuyện chuyên đề
nói. Khi nghe giảng, học viên cần phải biết với các nhà khoa học có uy tín trong và ngoài
chắt lọc những nội dung chính để ghi. Trước nước… Bồi dưỡng, nâng cao trình độ giảng
khi học bài mới cần phải xem lại bài cũ, đọc viên cần bảo đảm toàn diện bao gồm cả kiến
trước bài mới và những tài liệu có liên quan thức chuyên ngành và liên ngành, lòng yêu
để chủ động lĩnh hội nội dung bài giảng. Phải nghề, kỹ năng sư phạm, biết kết hợp nhuần
tích cực, tự giác, chủ động tự học, cần mẫn nhuyễn các phương pháp dạy học và khai
tự nghiên cứu, nắm vững bản chất của mỗi thác, sử dụng có hiệu quả hệ thống phương
vấn đề. Khắc phục triệt để lối học “vẹt” theo tiện kỹ thuật dạy học. Trong điều kiện hiện
kiểu học thuộc lòng, ghi nhớ máy móc câu nay, khi cách mạng khoa học- công nghệ phát
chữ nhưng không hiểu bản chất vấn đề của triển như vũ bão, toàn cầu hóa mang tính hai
một số đông học viên, sinh viên khi học tập, mặt tác động đến tất cả các lĩnh vực của đời
nghiên cứu môn học. sống xã hội trên phạm vi toàn cầu, tình hình
Bốn là, thường xuyên bồi dưỡng, nâng kinh tế-chính trị trên thế giới luôn thay đổi và
cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội có nhiều diễn biến phức tạ, khó lường; nhất là
ngũ giảng viên. khi các thế lực thù địch vẫn tăng cường thực
Đây là vấn đề cơ bản, then chốt không chỉ hiện “ diễn biến hòa bình” đối với nước ta, thì
đặt nền tảng vững chắc cho đổi mới phương người giảng viên triết học cần phải biết hiết
pháp giảng dạy thành công, mà còn có ý nghĩa thấu đáo về tri thức triết học Mác-Lênin và có
quyết định đối với chất lượng giáo dục đào những hiểu biết rộng về tri thức liên ngành,
tạo. Bởi lẽ, giảng viên là người trực tiếp điều nhất là tri thức hiện đại ( về đặc điểm mới
hành quá trình dạy học, là người suy đến cùng của thời đại, toàn cầu hóa, cách mạng khoa
quyết định chất lượng dạy học môn học. Vì học- công nghệ, kinh tế tri thức, phát triển
vậy, thực hiện giải pháp này trước hết lấy tự bền vững, những vấn đề toàn cầu, biến đổi khí
bồi dưỡng cá nhân là chính. Thông qua hệ hậu...). Đồng thời phải hiểu sâu sắc về thực
thống sách giáo trình, giáo khoa, sách kinh tiễn cách mạng Việt Nam, nhất là thực tiễn
điển, các văn kiện nghị quyết của Đảng, các đổi mới và hội nhập quốc tế. Những tri thức
80
- Tiếp tục đổi mới . . .
khoa học nói trên phải được thâm nhập và hòa Việc đổi mới như vậy rất quan trọng, nên cần
quyện vào bản lĩnh chính trị, đạo đức cách được xem xét cẩn trọng và triển khai theo lộ
mạng của người giảng viên tạo nên một nhà trình nhất định với những bước đi thích hợp.
khoa học, một nhà giáo và chuyên gia công Chất lượng dạy học môn triết học Mác-Lênin
tác tư tưởng. chỉ có thể được nâng cao trên cơ sở kết hợp
3. KẾT LUẬN cả nhân tố chủ quan và điều kiện khách quan.
Đổi mới nâng cao chất lượng giảng dạy, Nhà trường, giảng viên, đội ngũ cán bộ quản
học tập môn triết học Mác-Lênin là cần thiết lý và đặc biệt là học viên phải nhận thức đúng
và cấp bách. Công việc này phải dựa vào chính vị trí, vai trò của môn triết học Mác-Lênin, từ
đặc trưng của triết học Mác-Lênin, trình độ và đó thường xuyên thực hiện đổi mới phương
năng lực của giảng viên, khả năng tiếp nhận pháp dạy học theo hướng tích cực và sáng tạo,
và xử lý thông tin của sinh viên, học viên, thiết thực góp phần nâng cao chất lượng giáo
chất lượng của giáo trình, tài liệu tham khảo. dục đào tạo của Nhà trường.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu Toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, Hà Nội
2011.
[2]. Hồ Chí Minh (1947), “Sửa đổi lối làm việc”, Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà
Nội, 1995.
81
nguon tai.lieu . vn