Xem mẫu
- AMPICILIN
(Sermicilin, Ampicil, Penbritin,
Albipen, Pemiclin, Ambiotic...)
Ampicilin thuéc lo¹i Penicilin b¸n tæng hîp nhãm A thuéc hä kh¸ng sinh Beta-lactamin.
1. TÝnh chÊt
Ampicilin cã tªn ho¸ häc lµ axit 6-(2 amino 2 phenyl acetomido) penicilanic - thuéc b¶ng C.
Ampicilin lµ chÊt bét mµu tr¾ng, hoµ tan trong n−íc.
2. T¸c dông
Ampicilin cã t¸c dông diÖt khuÈn cao, c¶ vi khuÈn gram (+) vµ gram (-).
§Æc biÖt víi tô cÇu khuÈn, liªn cÇu, phÕ cÇu, lËu cÇu, n·o cÇu.
Escherichia coli, Corybebacterium pyogenes, Samonella Shigella, Pasteurella, Spirochetta,
Leptospira, Mycoplasma klebsiela pneumoniae.
- §èi víi vi khuÈn gram (+) Ampicilin cã t¸c dông t−¬ng tù nh− Benzyl peneciIin
nh−ng bÒn v÷ng h¬n trong m«i tr−êng toan tÝnh.
- §èi víi vi khuÈn gram (-), Ampicilin cã t¸c dông nh− Tetracyclin, Chloramphenicol
nh−ng Ýt ®éc h¬n.
- Ampicilin kh«ng t¸c dông víi tô cÇu tiÕt men Penicilinaza vµ trùc khuÈn mñ xanh.
- Ampicilin hÊp thu nhanh vµo m¸u, lan to¶ ®Òu vµo c¸c tæ chøc vµ dÞch c¬ thÓ - th¶i
chñ yÕu qua thËn, Ýt ®éc.
3. ChØ ®Þnh
Ampicilin dïng ®Ó ch÷a c¸c bÖnh:
- Viªm ®−êng h« hÊp: viªm phæi, viªm phÕ qu¶n, viªm thanh qu¶n - viªm tai gi÷a ë vËt
nu«i.
- NhiÔm khuÈn ®−êng niÖu: viªm thËn, bÓ thËn, bµng quang, tiÒn liÖt tuyÕn ë gia sóc.
- NhiÔm khuÈn ®−êng ruét: bÖnh phã th−¬ng hµn ngùa, lîn, bª, nghÐ, gia cÇm; lþ trùc
khuÈn, Øa ch¶y, viªm ruét, ph©n tr¾ng ë lîn.
- NhiÔm khuÈn huyÕt; tô huyÕt trïng tr©u bß, ngùa, gµ. §ãng dÊu lîn; nhiÖt th¸n tr©u
bß.
- Viªm tói mËt ë gia sóc.
- NhiÔm trïng ®−êng sinh dôc: viªm ©m ®¹o, viªm tö cung, nhiÔm trïng sau khi ®Î ë
gia sóc c¸i.
19
- 4. LiÒu l−îng
Tiªm b¾p, d−íi da, uèng, thôt vµo ©m ®¹o, tö cung.
* Tiªm b¾p, d−íi da
- LiÒu chung: 10 - 20 mg/kg thÓ träng/ngµy
- Tr©u bß: 3.000 - 6.000 mg/ngµy, lo¹i 300 - 350 kg/con
- Bª nghÐ: 600-2.000 mg/ngµy, lo¹i 60-100kg/con
- Lîn: 1.000-2.000 mg/ngµy, lo¹i 50-100kg/con
- Chã: 400-800 mg/ngµy, lo¹i 5-10kg/con.
* Cho uèng:
- LiÒu chung: 30 - 50 mg/kg thÓ träng
- Lîn: 50 mg/kg thÓ träng
- Gµ: 50 - 100 mg/lÝt n−íc uèng
- Chã: 40 - 50 mg/kg thÓ träng
- Gia sóc kh¸c: 25 mg/kg thÓ träng.
* Thôt vµo tö cung, ©m ®¹o:
- Ngùa, tr©u bß: 400 - 800 mg/con
- Dª, cõu, lîn: 100 - 400 mg/con
Chó ý:
- Kh«ng ®−îc tiªm thuèc vµo tÜnh m¹ch.
- Kh«ng dïng cho gia sóc cã ph¶n øng dÞ øng víi Penicilin.
- Kh«ng trén Ampicilin víi Kanamycin, Gentamycin, Tetracyclin, Erythromycin vµ
Chloramphenicol.
- Ampicilin hoµ n−íc sinh lý gi÷ ®−îc trong 8 giê, Ampicilin uèng gi÷ ®−îc 10 ngµy
trong l¹nh
- Kh«ng dïng Ampicilin cho thá.
5. Tr×nh bµy
Ampicilin 500. (Bét pha tiªm Ampicilin RP. 500 mg).
Thµnh phÇn: Mçi lä chøa Ampicilin sodium 500 mg.
C¸ch sö dông vµ liÒu l−îng:
20
- Pha l−îng bét trong lä víi n−íc cÊt tiªm 3 - 5 ml, tiªm d−íi da -hoÆc b¾p thÞt. Tiªm 2 lÇn mét
ngµy - tiªm liªn tôc 3 - 5 ngµy.
Loµi gia sóc BÖnh do vi khuÈn BÖnh do vi khuÈn
gram (+): 7-10mg/kg gram (-): 15mg/kg
Ngùa (100 kg) 1-2 lä 3 lä
Bß, dª, lîn (50 kg) 1 lä 1,5 lä
Chã (10 kg) 500 mg (1 lä) 500 mg (1 lä)
Lîn con (5 kg) 100 mg (1/5 lä) 200 mg (1/5 lä)
B¶o qu¶n: N¬i kh«, r©m m¸t (tèi ®a 250C)
H¹n dïng: 3 n¨m.
21
- LINCOMYClN
(Lincomycin, Lincolnensis, Mycivin...)
Lincomycin lµ kh¸ng sinh ph©n lËp tõ nÊm Streptomyces-lincolnensis.
Hoµ tan d−íi d¹ng Chlohydrat - Lincocin
1. T¸c dông
Lincomycin cã t¸c dông diÖt c¸c vi khuÈn gram (+) nhÊt lµ tô cÇu ®· kh¸ng víi kh¸ng sinh
th«ng dông.
T¸c dông trªn c¸c vi khuÈn yÕm khÝ, tô cÇu, tiÓu cÇu, phÕ cÇu. C¸c trùc khuÈn: than, uèn
v¸n, b¹ch cÇu, ho¹i th− sinh h¬i.
Lincomycin kh«ng t¸c dông víi× c¸c khuÈn gram (-) vµ nÊm
Sau khi tiªm vµo c¬ thÓ ®Ëm ®é Lincomycin ®¹t tèi ®a trong m¸u sau 2-4 giê.
KhuÕch t¸n tèt vµo trong c¸c tæ chøc x−¬ng.
2. ChØ ®Þnh
- §Æc trÞ viªm phæi, viªm phÕ qu¶n, viªm h¹ch nh©n
- BÖnh viªm xoang, viªm cèt tuû gia sóc.
3. LiÒu l−îng
Uèng:
- Gia sóc lín: 1,5 - 2 gam/ngµy chia 2 - 3 lÇn.
- Gia sóc nhá 300 - 500 mg/ngµy chia 2 - 3 lÇn (viªn 0,25g t−¬ng ®−¬ng 25 v¹n ®¬n vÞ).
Tiªm: B¾p hay tÜnh m¹ch.
- Gia sóc lín: 1,0 - 1,5 gam/ngµy chia 2 - 3 lÇn.
- Gia sóc nhá: 400 - 800 mg/ngµy chia 2 - 3 lÇn.
- TruyÒn tÜnh m¹ch: Mçi lÇn 600 mg hoµ tan 250 ml dung dÞch Glucoza 5%
trong thêi gian 2 giê.
Chó ý:
- Mét lä Lincomycin: 0,6 gam.
22
- TETRACYCLIN
Tetracyclin lµ kh¸ng sinh tiªu biÓu cña nhãm kh¸ng sinh Tetracyclin, ®−îc chiÕt xuÊt tõ viÖc
nu«i cÊy nÊm Strytomyces aureofocicus hay Streptomyces virilifacieus. Tetracyclin tù nhiªn
gèm 3 thuèc: Tetracyclin, Chlotetracyclin vµ Oxytetracyclin.
1. TÝnh chÊt
Tetracyclin lµ chÊt bét kÕt tinh mµu vµng tèi, kh«ng cã mïi, gÇn nh− kh«ng cã vÞ, Ýt hoµ tan
trong n−íc ( 1/670), tan trong cån (1/100).
Tetracyclin bÒn v÷ng ë tr¹ng th¸i kh« vµ nhiÖt ®é th−êng d−íi t¸c dông cña ¸nh s¸ng, ®é Èm
Tetracyclin bÞ biÕn mµu sÉm l¹i (oxyd ho¸).
Sau khi tiªm, thuèc hÊp thu nhanh vµo c¬ thÓ, nång ®é thuèc ®¹t cao nhÊt trong huyÕt thanh
sau 4 - 8 giê vµ duy tr× trong vßng 36 - 48 giê.
Thuèc bµi tiÕt qua thËn, qua mËt vµ qua s÷a, khi cho uèng thuèc ®−îc hÊp thô chñ yÕu t¹i ruét
non sau ®ã ph©n phèi kh¾p c¬ thÓ.
2. T¸c dông
Cã t¸c dông k×m khuÈn víi hÇu hÕt c¸c vi khuÈn gram (+) vµ gram (-). T¸c dông ®Æc biÖt víi
Pasteurella, Brucela Haemophilus, Coryne bacterium, phÈy khuÈn.
Ngoµi ra Tetracyclin cßn t¸c dông víi tô cÇu khuÈn, liªn cÇu khuÈn, phã th−¬ng hµn, trùc
khuÈn ®ãng dÊu, E.Coli
Tetracyclin còng cã ho¹t tÝnh víi c¶ Mycoplasma, Ricketsia vµ Chlamydia.
C¸c vi khuÈn gram (-) nh¹y c¶m víi Tetracyclin h¬n vi khuÈn gram (+). T¸c dông yÕu h¬n
víi tô cÇu, liªn cÇu. Kh«ng t¸c dông víi trùc khuÈn lao, trùc khuÈn mñ xanh proteus vµ
nÊm...
3. ChØ ®Þnh
Tetracyclin ®−îc dïng trong c¸c bÖnh:
- NhiÔm khuÈn ®−êng ruét, Øa ch¶y do E.Coli, Salmonella lþ trùc khu©n, lþ amip ë gia
sóc.
- NhiÔm khuÈn ®−êng h« hÊp: viªm häng, viªm phÕ qô¶n, viªm mµng phæi cã mñ cña
tÊt c¶ c¸c loµi gia sóc, gia cÇm.
- BÖnh s¶y thai truyÒn nhiÔm cña c¸c thó nhai l¹i.
- NhiÔm khuÈn ®−êng sinh dôc, viªm tö cung ë gia sóc.
- Viªm vó ë gia sóc.
- NhiÔm khuÈn ®−êng tiÕt niÖu gia sóc.
- NhiÔm khuÈn da ë gia sóc.
- Viªm m¾t ë gia sóc.
23
- 4. LiÒu l−îng
Kh«ng tiªm m¹ch m¸u.
Tiªm b¾p thÞt.
- Tr©u, bß, ngùa: 5 - 10 mg/kg thÓ träng
chia 2 lÇn trong ngµy.
- Dª, cõu, lîn: 10 - 15 mg/kg thÓ träng
chia 2 lÇn trong ngµy.
- Chã, mÌo, thá: 30 - 50 mg/kg thÓ träng
chia 2 lÇn trong ngµy.
Khi tiªm b¾p, thuèc g©y ®au cho gia sóc nhÊt lµ khi tiªm liÒu lín h¬n 100 mg, nªn th−êng kÕt
hîp Tetracyclin víi Novocain.
§Ó tr¸nh tiªm nhiÒu lÇn trong ngµy, trong thó y th−êng dïng chÕ phÈn nhò t−¬ng thuèc trong
dÇu, chøa 25 mg Tetracyclin chlohydrat trong 1ml.
- Tr©u, bß, ngùa: 15 mg nhò t−¬ng dÇu/kg thÓ träng
dïng trong 36 - 48 giê, tiªm b¾p.
- Dª, cõu, lîn: 20 - 30 mg nhò t−¬ng dÇu/kg thÓ träng
dïng trong 24 - 48 giê.
Cho uèng:
- Tr©u, bß, ngùa: 20 - 30 mg/kg thÓ träng
chia 2 - 3 lÇn trong ngµy
- Dª, cõu, lîn: 30 mg/kg thÓ träng
chia 2 - 3 lÇn trong ngµy - cho uèng hay trén lÉn thøc ¨n víi tû
lÖ 600 - 1000 ppm.
- Chã, mÌo, thá: 50 - 80 mg/kg thÓ träng
chia 2 - 3 lÇn trong ngµy. Cho vµo n−íc, s÷a, ch¸o.
Chó ý:
- §Ó ch÷a lþ gia sóc non: uèng 20 - 30 mg/kg thÓ träng, dïng liªn tiÕp trong 2 - 3 ngµy.
- Ch÷a bÖnh phã th−¬ng hµn vµ tróng ®éc do rèi lo¹n tiªu ho¸ ë bª: uèng 20 - 30 mg/kg
thÓ träng, ngµy uèng 2 lÇn, liªn tiÕp trong 2 - 3 ngµy.
- §Ó phßng vµ trÞ bÖnh b¹ch lþ gµ, th−¬ng hµn, tô huyÕt trïng, cÇu trïng gµ: 1g cho
1000 gµ.
- Tetracyclin cßn dïng ®Ó kÝch thÝch gia sóc non mau lín.
24
- Dïng ngoµi:
Thuèc mì Tetracyclin 3%:
- Dïng tra m¾t.
- Ch÷a viªm vó tr©u bß : b¬m vµo vó 24 - 36 giê b¬m 1 lÇn vµ chØ dïng s÷a vµo ngµy
thø 3 sau khi ®iÒu trÞ.
25
- TERAMYCIN
(Oxytetracyclin, Oxymycoin, Tetran)
Teramycin cßn cã tªn th−êng gäi lµ Oxytetracyclin. Teramycin thu ®−îc b»ng c¸ch chiÕt xuÊt
tõ nÊm Acxtinomyces rimosus: Thuéc mét trong nhãm kh¸ng sinh Teramycin ®−îc dïng
réng r·i nhÊt trong thó y.
1. TÝnh chÊt
Teramycin lµ lo¹i bét vµng t−¬i gÇn nh− kh«ng cã vÞ, khã tan trong n−íc th−êng dïng ®Ó
uèng, bÒn v÷ng ë nhiÖt ®é b×nh th−êng vµ kh«, d−íi t¸c dông cña ¸nh s¸ng vµ kh«ng khÝ Èm
Teramycin biÕn thµnh mµu n©u vµ mÊt ho¹t tÝnh (Oxyd ho¸).
Thuèc vµo c¬ thÓ ®−îc hÊp thu vµo m¸u sau 1 - 2 giê vµ nång ®é ®Ëm ®Æc tèi ®a trong m¸u
vµo lóc 4 giê. Nång ®é thuèc cã hiÖu lùc trong huyÕt t−ong lµ 0,5 microgam/ml huyÕt t−ong.
Thuèc ®−îc bµi tiÕt qua thËn lµ chñ yÕu, mét phÇn qua mËt, qua ®−êng ruét vµ s÷a. Thuèc
®−îc th¶i hÕt khái c¬ thÓ 24 giê. §Ó thuèc kÐo dµi t¸c dông diÖt khuÈn trong c¬ thÓ cã thÓ
dïng t¸ d−îc chËm nh− polyvinylpyrolidon; polyvinyl glycol cã thÓ kÐo dµi hiÖu lùc cña
thuèc 4 - 5 ngµy.
§éc tÝnh Teramycin thÊp.
2. T¸c dông
Teramycin t¸c dông chñ yÕu lµm k×m khuÈn, víi ®Ëm ®é trong m¸u míi cã t¸c dông diÖt
khuÈn.
Teramycin còng nh− Tetracyclin cã t¸c dông réng víi c¶ hÖ vi khuÈn gram (+) vµ gram (-).
§Æc biÖt t¸c dông víi vi khuÈn tô huyÕt trïng, x¶y ra truyÒn nhiÔm, nhiÖt th¸n, E.coli, phÈy
khuÈn, xo¾n khuÈn, tô cÇu khuÈn vµ liªn cÇu khuÈn yÕm khÝ.
Teramycin cßn t¸c dông víi c¶ mét sè riketsia, mycoplasma vµ vilut lín, ®éng vËt nguyªn
sinh.
C¸c Pseudomonas, Klebsiella, Proteus nh−ng kh«ng m¹nh b»ng c¸c kh¸ng sinh kh¸c.
3. ChØ ®Þnh
Teramycin ®−îc sö dông nhiÒu trong thó y ®Ó ®iÒu trÞ c¸c bÖnh sau:
- C¸c bÖnh nhiÔm khuÈn ®−êng tiªu ho¸ ë lîn, tr©u, bß, ngùa: viªm ruét, Øa ch¶y, lîn
con Øa ph©n tr¾ng.
- C¸c bÖnh nhiÔm khuÈn ®−êng h« hÊp ë gia sóc, gia cÇm: viªm mòi, häng, phÕ qu¶n,
viªm phæi, viªm h¹ch h¹nh nh©n, viªm xoang mòi gµ t©y, viªm truyÒn nhiÔm gµ
- BÖnh viªm mòi cña ngùa.
- BÖnh h« hÊp m·n tÝnh gµ (CRD), bÖnh mµo xanh ë gµ t©y
- BÖnh nhiÔm khuÈn ®−êng tiÕt niÖu: Viªm thËn, bµng quang á gia sóc.
- BÖnh viªm vó tr©u bß ngùa, chã, mÌo.
26
- - BÖnh s¶y thai truyÒn nhiÔm ë lîn, tr©u, bß.
- C¸c bÖnh nhiÔm trïng huyÕt, c¸c bÖnh do cÇu khuÈn.
- BÖnh tô huyÕt trïng gia sóc gia cÇm.
- BÖnh nhiÖt th¸n ë gia sóc.
- BÖnh ®ãng dÊu lîn
- BÖnh xo¾n trïng ë gia sóc .
- NhiÔm trïng ngoµi da: vÕt th−¬ng nhiÔm trïng, bÖnh béi nhiÔm, bÖnh u hät, bÖnh thèi
loÐt cña c¸.
4. LiÒu l−îng
a) LiÒu tiªm
Kh«ng tiªm tÜnh m¹ch, tiªm b¾p hay d−íi da.
- LiÒu chung: 5 - 10 mg/kg thÓ träng/ngµy chia lµm 2 - 3 lÇn trong ngµy. §èi víi dung
dÞch liÒu tiªm 1 lÇn trong ngµy.
- BÖnh nhiÖt th¸n tr©u bß: Tiªm b¾p 2 - 3 gam/ngµy cho lo¹i 300 - 350 kg
- BÖnh Theileriosis cña tr©u bß: Tiªm b¾p: 0,015 g/kg thÓ träng. Dïng liªn tôc trong 3 -
4 lÇn trong ngµy.
b) LiÒu uèng
- LiÒu chung 20 - 50 mg/kg thÓ träng chia lµm 2 lÇn trong ngµy.
- Trén thøc ¨n cho gia cÇm ®Ó phßng vµ ch÷a bÖnh víi tû lÖ 50 - 400 ppm. (0,5 - 4 g/tÊn
thøc ¨n).
- Trén thøc ¨n cho c¸c loµi gia sóc kh¸c: 600 ppm.
- Xiro th−êng cho ong: 1 gam/1 lÝt xiro ®iÒu trÞ cho toµn ®µn ong, cho uèng nh¾c l¹i 3 -
4 lÇn.
- Trén vµo thøc ¨n cho c¸: 10 g/100 kg cho ¨n liªn tôc 10 ngµy liÒn hoÆc cho t¾m víi
liÒu 1,3 g/lÝt trong 10 ngµy liÒn
c) Ngoµi da
- KhÝ dung: 500 mg thuèc hoµ tan trong 10 ml propylengluco.
- Thuèc nhá m¾t vµ nhá tai: 25 mg thuèc hoµ tan trong 5 ml n−íc.
- Thuèc mì ngoµi da, thuèc tra m¾t, b¬m vµo vó, b¬m vµo tñ cung, thuèc ®¾p côc bé:
Teramycin 3%.
Chó ý:
- Dïng l©u cã hiÖn t−îng quen thuèc vµ dÔ g©y dÞ øng.
- Kh«ng nªn tiªm tÜnh m¹ch.
27
- - Tiªm d−íi da vµ b¾p thÞt th−êng g©y ®au nªn trong thó y ®−îc s¶n xuÊt thuèc tiªm
b»ng c¸ch trén Teramycin víi Procain d−íi d¹ng thuèc tiªm gi¶m ®au.
- §éc tÝnh thÊp - Cßn dïng trén thøc ¨n kÝch thÝch t¨ng träng gia sóc.
- ChØ ®−îc dïng s÷a cña gia sóc sau khi dïng thuèc 3 ngµy.
28
- AUREOMYCIN
(Chlotetracyclin, Biomycin, Chlocyclin...)
Aureomycin thuéc nhãm c¸c Tetracyclin. Tetracyclin chiÕt xuÊt tõ nÊm Streptromyces
aureopaciens. Tetracyclin gåm 3 thuèc: Tetracyclin, Chlotetracyclin vµ Oxytetracyclin.
1. TÝnh chÊt
Bét tinh thÓ mµu vµng kh«ng mïi, vÞ ®¾ng Ýt tan trong n−íc, dung dÞch cã mµu vµng nh¹t. DÔ
bÞ axit vµ kiÒm ph¸ huû, còng bÞ ¸nh s¸ng ph©n huû vµ mÊt t¸c dông.
Khi tiªm hoÆc uèng thuèc khuÕch t¸n nhanh trong c¬ thÓ vµ th¶i trõ chËm qua n−íc tiÓu, mËt
vµ ruét mét l−îng Ýt th¶i tõ qua s÷a.
1 gam Aureomycin = 1 triÖu ®¬n vÞ.
2. T¸c dông
Aureomycin cã tÝnh kh¸ng khuÈn m¹nh víi c¶ vi khuÈn gram (+) vµ gram (-). §Æc biÖt ®èi
víi tô huyÕt trïng, trùc khuÈn, s¶y thai truyÒn nhiÔm, nhiÖt th¸n, Klebsiella, Pseodomonas
ph¶y khuÈn, tô cÇu khuÈn vµ liªn cÇu khuÈn, yÕm khÝ, xo¾n trïng, Corynebacterium,
Clostridium, Mycoplasma, Ricketsia.
Ngoµi ra cßn cã t¸c dông víi trùc khuÈn phã th−¬ng hµn, E. Coli, trùc khuÈn ®ãng dÊu...
3. ChØ ®Þnh
Aureomycin ®−îc dïng ®Ó ch÷a c¸c bÖnh: Viªm phæi, tô huyÕt trïng lîn, gµ. Ho thë lîn, h«
hÊp m·n tÝnh cña gia cÇm, bÖnh sæ mòi ngùa.
- NhiÔm khuÈn do tô cÇu: Viªm vó, viªm tö cung.
- Viªm d¹ dµy, ruét, Øa ch¶y do Salmonella vµ nhiÔm khuÈn gia sóc.
- BÖnh viªm ®−êng tiªu ho¸ ë chã, mÌo
- BÖnh lþ do Amip ë lîn, tr©u, bß, chã mÌo.
- S¶y thai truyÒn nhiÔm ë tr©u, bß lîn (Brucellosis).
- Chøng sãt nhau vµ viªm ©m ®¹o tö cung ë lîn, tr©u, bß.
- NhiÖt th¸n tr©u bß.
- Lepto ë gia sóc.
- C¸c nhiÔm khuÈn ë m¾t, viªm tai ngoµi, vÕt th−¬ng cã mñ, báng... ë gia sóc.
4. LiÒu l−îng
+ Tiªm tÜnh m¹ch: 10 mg/kg thÓ träng/ngµy, chia lµm 2 - 3 lÇn. Tiªm chËm, dung dÞch pha
thªm ph¶i b¶o qu¶n trong tèi m¸t ë nhiÖt ®é d−íi 200 vµ dïng hÕt trong 48 giê. Tuy nhiªn
trong thó y Ýt ®−îc sö dông ®Ó tiªm.
29
- + Tiªm b¾p vµ d−íi da: kh«ng dïng v× kÝch øng vµ g©y ®au, thuèc tån ®äng trong c¬ g©y ra
ph¶n øng.
+ LiÒu uèng: 20 - 40 mg/kg thÓ träng/ngµy chia 2 - 3 lÇn.
- §iÒu trÞ bÖnh phã th−¬ng hµn vµ tróng ®éc nhiÔm khuÈn tiªu ho¸: Bª: 30 mg/kg thÓ
träng/ngµy, chia 2 lÇn uèng liªn tôc trong 4 - 7 ngµy.
- §iÒu trÞ bÖnh b¹ch lþ gµ:
1 g cho 1000 gµ 10 ngµy tuæi.
12 g cho 1000 gµ trªn 10 ngµy tuæi
Trén thøc ¨n hay pha n−íc cho gµ uèng.
- Phßng vµ trÞ bÖnh cÇu trïng gµ (coccidior), th−¬ng hµn gµ vµ tô huyÕt trïng gµ.
D−íi 1 th¸ng tuæi: 30 - 40 mg/con
Trªn 1 th¸ng tuæi: 50 - 60 mg/con
Uèng liªn tôc trong 3 - 4 ngµy.
- §iÒu trÞ bÖnh cÇu trïng bª: 20 - 30 mg/kg thÓ träng/ngµy, chia 3 - 4 lÇn trong ngµy.
- §iÒu trÞ bÖnh Theileriosis cña tr©u bß: Tiªm tÜnh m¹ch 30 mg/kg thÓ träng, th−êng
phèi hîp víi Pyroplasmin.
- Thuèc mì-ngoµi da: 3%
- Thuèc tra m¾t: 1% .
- Thuèc bét (®¾p trong phÉu thuËt - thiÕn lîn...) 20%
- Thuèc mì b¬m vµo tö cung ®iÒu trÞ viªm, loÐt tö cung, ®−êng sinh dôc: 4%.
- Dung dÞch 2 - 3% b¬m s¸t trïng ®−êng niÖu ®¹o sinh dôc.
Chó ý:
ChØ dïng s÷a cña gia sóc sau lÇn ®iÒu trÞ cuèi cïng 72 giê.
30
- STREPTOMYCIN
(Strepsulfat, Streptolin, Endostrep...)
Streptomycin lµ kh¸ng sinh thuéc nhãm Aminoglycosid ®−îc chiÕt tõ dÞch nu«i cÊy nÊm
Treptomyces. Trong thó y th−êng dïng Streptomycin sulphat. Trong ®ã hµm l−îng Dihydro
streptomycin chiÕm 79,87%.
1. TÝnh chÊt
Streptomycin bét tr¾ng ngµ, tan trong n−íc hoÆc n−íc muèi ®¼ng tr−¬ng.
Bét thËt kh« chÞu ®−îc nãng vµ khã háng, dÔ hót n−íc.
Dung dÞch Streptomycin bÒn v÷ng h¬n Penicilin:
NhiÖt ®é 370C: B¶o qu¶n ®−îc 15 ngµy
NhiÖt ®é 1000C: Háng 50%.
Streptomycin dÔ bÞ ph¸ huû nÕu trén víi Sulfamid vµ c¸c chÊt Oxy ho¸ m¹nh nh− Vitamin C.
Streptomycin kh«ng thÊm qua èng tiªu ho¸ nªn th−êng dïng cho uèng trong c¸c héi chøng
nhiÔm khuÈn ®−êng ruét.
1 gam Streptomycin t−ong ®−¬ng 1.000.000 UI. (®¬n vÞ quèc tÕ).
2. T¸c dông
- T¸c dông trªn c¸c cÇu khuÈn gram (+) kh¸ng Penicilin, tô cÇu khuÈn, ®ãng dÊu, nhiÖt
th¸n.
- T¸c dông chñ yÕu ®èi víi vi khuÈn gram (-), ®Æc biÖt nh¹y c¶m lµ: vi khuÈn tô huyÕt
trïng, E. Coli, Shigella (lþ) Pseodomonas (vi khuÈn th−¬ng hµn).
- §Æc biÖt t¸c dông ®èi víi trùc khuÈn lao, Brucella vµ c¸c xo¾n khuÈn (Leptospira).
- HÊp thu nhanh qua mao m¹ch vµ th¶i trõ qua thËn sau khi tiªm nång ®é Streptomycin
cao nhÊt trong m¸u vµo giê thø 2. Th¶i trõ nhanh qua thËn 50 - 70% vµ sau 12 giê th¶i
trõ hÕt. Bëi vËy 1 ngµy chØ cÇn tiªm 1 lÇn.
3. ChØ ®Þnh
Streptomycin dïng ®Ó ®iÒu trÞ trong c¸c tr−êng hîp sau:
- BÖnh tô huyÕt trïng gia sóc, gia cÇm.
- NhiÔm khu©n ®−êng tiªu ho¸: viªm ruét, Øa ch¶y, Øa ph©n tr¾ng lîn con do E. Coli, vi
khuÈn th−¬ng hµn cña vËt nu«i.
- BÖnh viªm vó do tô cÇu vµ liªn cÇu khu©n ë lîn, tr©u bß, dª.
- BÖnh ®−êng h« hÊp, viªm phæi, viªm phÕ qu¶n do nhiÔm khuÈn ë vËt nu«i.
- BÖnh vµng da do xo¾n trïng ë lîn, tr©u bß.
- BÖnh s¶y thai tr©u, bß, lîn do vi khuÈn Brucella, Leptospira
31
- - BÖnh x¹ khuÈn Actimonyces ë tr©u bß.
- BÖnh ®ãng dÊu lîn.
- BÖnh thèi Êu trïng ong do liªn cÇu (Streptococcus)
- BÖnh viªm thanh khÝ qu¶n cña gµ do vi khuÈn.
- BÖnh phång n¾p mang ë t«m do vi khuÈn (Pseudomonas)
4. LiÒu l−îng
* Tiªm b¾p thÞt
- Tr©u, bß, ngùa: 15 - 20 mg/kg thÓ träng/ngµy,
chia lµm 2 - 3 lÇn.
- Dª, cõu, lîn: 20 - 30 mg/kg thÓ träng/ngµy,
chia lµm 2 - 3 lÇn
- Chã, mÌo: 20 - 25 mg/kg thÓ träng/ngµy,
chia lµm 2 - 3 lÇn.
- Gia cÇm: 1000 mg tiªm cho 20 con lo¹i 60 ngµy tuæi.
- Thá: 50 - 100 mg/kg thÓ träng,
chia lµm 2 - 3 lÇn.
* LiÒu cho uèng:
§Æc trÞ trong c¸c bÖnh ®−êng ruét cña gia sóc, liÒu chung 20 - 30 mg/kg thÓ träng/ngµy.
- Lîn: 50 - 60 mg/kg thÓ träng/ngµy.
- Chã: 50 - 80 mg/kg thÓ träng/ngµy.
* B«i, b¬m:
- D−íi d¹ng thuèc mì hay dung dÞch 1% ®iÒu trÞ viªm vó cña gia sóc c¸i.
- Dung dÞch: 500 - 1000 mg/lÝt n−íc s¹ch trong bÖnh phång n¾p mang cña t«m - Ng©m
t«m trong dung dÞch.
5. Tai biÕn do Streptomycin
Tai biÕn chñ yÕu hay gÆp ®èi víi chã khi dïng Streptomycin liÒu cao vµ kÐo dµi ngµy (trªn 10
ngµy).
- Rèi lo¹n tiÒn ®×nh: Con vËt ®i lo¹ng cho¹ng; quay cuång do tiÒn ®×nh bÞ nhiÔm ®éc
g©y chãng mÆt vµ rung giËt nh·n cÇu.
- HoÆc sau khi dïng thuèc vµi tuÇn, vµi th¸ng con vËt trë nªn ®iÕc mét hay c¶ hai bªn
tai nªn ®èi víi chã mÊt ph¶n øng víi tiÕng ®éng.
32
- - §èi víi thËn: Con vËt ®i tiÓu mÇu tr¾ng ®ôc do Streptomycin tÝch luü m¹nh ë vá thËn,
g©y viªm thËn, bÓ thËn, èng dÉn n−íc tiÓu.
- T¸c dông gi·n c¬: G©y tª liÖt mÒm, ¶nh h−ëng tíi h« hÊp.
Chó ý:
Streptomycin dÔ g©y quen thuèc nªn th−êng phèi hîp víi c¸c kh¸ng sinh kh¸c (nh− Penicilin)
vµ c¸c Sulfamid kh¸c sÏ t¨ng hiÖu qu¶ diÖt khuÈn cña Streptomycin.
- Thuèc kh«ng dïng cho loµi vÑt, Ýt dïng cho gµ v× rÊt mÉn c¶m.
- Kh«ng nªn tiªm tÜnh m¹ch dª g©y cho¸ng.
- Kh«ng nªn tiªm d−íi da v× rÊt ®au cho con vËt.
- Streptomycin trong thó y th−êng ®ãng lä 1g. Khi dïng pha víi n−íc cÊt tiªm hay sinh
lý mÆn, ngät. Dung dÞch dïng trong 48 giê.
33
- KANAMYCIN
(Kanamycin, Kanacyn, Kamycin...)
Kanamycin lµ lo¹i kh¸ng sinh thuéc nhãm Aminoglucosid. §−îc ph©n lËp tõ nÊm
Streptomyces Kanamyceticus.
1. TÝnh chÊt
Kanamycin: cã d¹ng thuèc bét tr¾ng ngµ, tan nhiÒu trong n−íc, kh«ng tan trong cån, aceton,
benzen. Dung dÞch thuèc cã pH kho¶ng 7,8 - 8,2 (kiÒm nhÑ). Kanamcin ®éc tÝnh thÊp h¬n
Streptomycin vµ c¸c lo¹i Aminosid kh¸c Kanamycin rÊt khã bÞ nhên thuèc. Khi tiªm b¾p thÞt
thuèc hÊp thu nhanh chãng, ®¹t nång ®é cao trong m¸u sau 1 - 2 giê vµ duy tr× hµm l−îng
Kanamycin h÷u hiÖu 12 - 18 giê liÒn.
Kanamycin bµi tiÕt chñ yÕu qua n−íc tiÓu vµ qua mËt. Thuèc kh«ng thÊm qua èng tiªu ho¸
nªn th−êng dïng ®Ó tiªm tÜnh m¹ch hay b¾p ®Ó ®iÒu trÞ nh÷ng bÖnh kh«ng ph¶i ë ®−êng tiªu
ho¸.
2. T¸c dông
Kanamycin cã ho¹t lùc diÖt khuÈn m¹nh ®èi víi c¶ vi khuÈn gram (-) gram (+).
§Æc biÖt cã t¸c dông tèt víi vi khuÈn: Mycobarterium tuberculosis, Escherichia Coli,
Enterobacteria, Staphylococus, Protues, Salmonella, Klebsiella, Shigella. ë nång ®é thÊp
Kanamycin cã t¸c dông k×m h·m vi khuÈn. Vi khuÈn kh¸ng thuèc chËm víi Kanamycin.
Khi uèng Kanamycin kh«ng ngÊm qua ®−êng tiªu ho¸ nªn ®−îc sö dông trong c¸c bÖnh
®−êng ruét.
3. ChØ ®Þnh
Kanamycin ®−îc dïng ®Ó ®iÒu trÞ c¸c bÖnh:
- BÖnh nhiÔm khuÈn nÆng, bÖnh ngoµi da, sau phÉu thuËt.
- BÖnh ®−êng h« hÊp: Viªm phæi, phÕ qu¶n, mµng phæi ¸p xe, lao phæi ë lîn, tr©u, bß,
chã.
- BÖnh nhiÖt th¸n tr©u bß.
- BÖnh ®ãng dÊu lîn
- BÖnh tô huyÕt trïng tr©u, bß, lîn, gia cÇm
- BÖnh phã th−¬ng hµn lîn; Øa ch¶y do E. Coli, lþ cña lîn, chã.
- BÖnh ®−êng tiÕt niÖu vµ sinh dôc: Viªm thËn, bµng quang, èng dÉn niÖu, viªm tö cung,
©m ®¹o, nhiÔm trïng sau khi ®Î ë lîn, tr©u, bß.
4. LiÒu l−îng
* Trong thó y dïng Kanamycin disulfat ®Ó tiªm b¾p hay tiªm d−íi da.
34
- - LiÒu dïng: 15 - 20 mg/kg thÓ träng/ngµy.
- Tr©u, bß, ngùa: 15 - 20 mg/kg thÓ träng/ngµy,
chia 2 - 3 lÇn.
- Bª, nghÐ, ngùa con: 20 - 25 mg/kg thÓ träng/ngµy,
chia 2 - 3 lÇn
- Dª, cõu, lîn: 15-20mg/kg thÓ träng/ngµy,
chia 2-3 lÇn
- Chã, mÌo: 30 - 40 mg/kg thÓ träng/ngµy,
chia 2-3 lÇn.
- Gia cÇm: 10 mg/kg thÓ träng,
chia 2-3 lÇn trong ngµy.
* LiÒu uèng: Th−êng dïng viªn Kanamycin monosunfat liÒu uèng t¨ng gÊp ®«i liÒu tiªm.
- LiÒu chung: 40 - 50 mg/kg thÓ träng,
chia 2 lÇn trong ngµy
* Thuèc mì: 2 - 3%. B«i vÕt th−¬ng bªn ngoµi.
Chó ý:
- Kanamycin ®éc víi thËn.
- LiÖu tr×nh dïng Kanamycin kh«ng ®−îc qu¸ 10 ngµy vµ kh«ng ®−îc v−ît qu¸ tæng
liÒu 25g cho mét con vËt.
- Kh«ng dïng Kanamycin cho gia sóc bÞ bÖnh thËn, bÞ tæn th−ong d©y thÇn kinh thÞ
gi¸c.
- Kh«ng uèng Kanamycin khi bÞ t¾c ruét.
- Kh«ng phèi hîp Kanamycin víi Streptomycin, Novocain v× sÐ lµm t¨ng ®éc tÝnh ®èi
víi thËn vµ thÇn kinh thÞ gi¸c.
- Tiªm Kanamycin vµo m¹ch m¸u dÔ bÞ cho¸ng.
- Trong thó y Kanamycin tiªm th−êng ®ãng lä 1 gam (1 gam t−¬ng øng víi 1.000.000
®¬n vÞ t¸c dông) khi tiªm pha víi n−íc cÊt tiªm hay dung dÞch sinh lý mÆn, ngät ®¼ng
tr−¬ng. Dung dÞch dïng trong vßng 48 giê.
35
- GENTAMYCIN
(Gentalin, Genticin, Garamycin)
Gentamycin lµ mét lo¹i kh¸ng sinh ®−îc ph©n lËp tõ nÊm Micromonospora purpurae, lµ kh¸ng
sinh thuéc hä Aminoglucosit.
1. TÝnh chÊt
Gentamycin lµ mét lo¹i bét mµu tr¾ng mÞn, tan hoµn toµn trong n−íc, thuèc rÊt bÒn v÷ng ®èi
víi nhiÖt ®é vµ sù thay ®æi pH.
Trong thó y thuèc th−êng dïng d−íi d¹ng Gentamycin sulfat.
2. T¸c dông
Gentamycin diÖt khuÈn m¹nh hÇu hÕt c¸c vi khuÈn gram (+) (®Æc biÖt lµ corunebacterium) vµ
c¸c vi khuÈn gram (-) nh−: E. Coli, Salmonella, Klebsiella, Pneumoniae, Shigela, Proteus
vulgaria, trùc khuÈn mñ xanh, Enterobacterium, Pseudomonas vµ mét sè chñng liªn cÇu
khuÈn. Gentamycin cßn t¸c dông trªn c¶ Mycoplasma.
HÊp thô nhanh sau khi tiªm 30 phót ®Õn 1 giê ®¹t nång ®é cao nhÊt trong huyÕt thanh vµ duy
tr× trong kho¶ng 6 - 8 giê. Thuèc khuÕch t¸n ®Òu trong c¸c tæ chøc, bµi tiÕt chñ yÕu qua
®−êng thËn mét Ýt qua ®−êng ruét: Thuèc cã ®éc tÝnh ®èi víi thËn vµ tiÒn ®×nh khi dïng qu¸
liÒu vµ ®iÒu trÞ dµi ngµy.
3. ChØ ®Þnh
Thuèc ®−îc dïng ®Ó ®iÒu trÞ:
- C¸c héi chøng nhiÔm khuÈn huyÕt.
- NhiÔm khuÈn cÊp vµ m·n tÝnh ®−êng niÖu.
- Viªm thËn, viªm bÓ thËn, viªm bµng quang, viªm niÖu ®¹o do vi khuÈn cña gia sóc.
- NhiÔm khuÈn ®−êng h« hÊp: Viªm phæi, viªm mµng phæi, ¸pxe phæi, viªm phóc m¹c
cña gia sóc.
- NhiÔm khuÈn ë da: Môn nhät cña lîn, tr©u bß.
- Viªm néi m¹c tö cung tr©u, bß, ngùa vµ c¸c loµi gia sóc
4. LiÒu l−îng
Dïng d−íi d¹ng tiªm, uèng vµ ngoµi da.
* LiÒu tiªm: Cã thÓ tiªm tÜnh m¹ch nh−ng gia sóc Ýt dïng th−êng tiªm b¾p thÞt.
- Tr©u, bß, ngùa: 3-4mg/kg thÓ träng/ngµy.
- Bª, nghÐ, ngùa con: 4-5mg~g thÓ träng,
ngµy tiªm 2 lÇn.
36
nguon tai.lieu . vn
