Xem mẫu
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Đối tượng được hưởng các chế độ BHXH có thể chính là b ản thân ngư ời lao
động và gia đ ình họ, đối tượng được trợ cấp BHXH có thể được hưởng một lần
hay hàng tháng, hàng k ỳ; hư ởng trợ cấp nhiều lần hay ít tuỳ thuộc vào mức độ
đóng góp (thời gian đ óng góp và mức độ đóng góp), các điều kiện lao động và
biến cố rủi ro mà người lao động gặp phải.
Theo Điều lệ BHXH Việt Nam quy định, chế độ BHXH hiện h ành bao gồn
nh ững chế độ sau:
- Chế độ trợ cấp ốm đau;
- Chế độ trợ cấp thai sản;
- Chế độ trợ cấp hưu trí;
- Chế độ trợ cấp tai nạn lao động và b ệnh nghề nghiệp;
- Chế độ trợ cấp tử tuất;
Ngoài ra, theo quyết định số 37/2001/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ ngày
21/3/2001, BHXH còn thực hiện chi cho nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khoẻ cho
lao động tham gia BHXH.
Đối tượng được h ưởng các chế độ BHXH có thể rất phức tạp về địa đ iểm chi
trả(vùng sâu, vùng xa), cũng như thời gian chi trả, do đó điều quan trọng nhất
trong công tác chi trả BHXH là phải quản lý đ ược cụ thể, chính xác từng đối
tượng theo từng loại chế độ được hưởng và mức độ h ưởng, thời gian được hưởng
của họ.
Quản lý đối tượng chi trả là công tác thường xuyên, liên tục của các cơ quan
BHXH, tránh tình trạn g đối tượng chi trả không còn tồn tại mà nguồn kinh phí
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
chi trả vẫn đ ược cấp gây ra sự tổn thất cho quỹ BHXH, dẫn đén tình trạng trục
lợi BHXH của các đơn vị và cá nhân.
4.2) Quản lý mô hình chi trả và phương thức chi trả cho các chế độ BHXH
Đố i tượng chi trả của BHXH rất phức tạp và đa d ạng, vì vậy cần phải có một
ph ương thức chi trả hợp lý, cũng do đó đòi hỏi phải có những mô h ình chi trả
phù hợp sao cho đ ảm bảo đ ược nguyên tắc chi trả: đúng đối tượng, đúng chế độ,
đầy đ ủ kịp thời, chính xác và an toàn. Chính vì vậy, đò i hỏi ngành BHXH phải
qu ản lý tốt phương thức chi trả và mô hình chi trả BHXH.
Hiện nay, BHXH Việt Nam thực hiện những mô hình chi trả BHXH như sau:
- Mô hình chi trả trực tiếp: cán bộ BHXH trực tiếp quản lý đối tư ợng đ ược
hư ởng BHXH. Mô hình này đ òi hỏi phải có đội ngũ chi trả BHXH đ ủ mạnh để
đảm bảo nguyên tắc chi trả đã đề ra; bên cạnh những ưu đ iểm của mô hình (cán
bộ BHXH có thể đi sâu, đi sát nắm vững tình hình của đối tượng BHXH, quản lý
tốt đối tượng hưởng BHXH, tránh được tình trạng vi phạm trong các quy định
trong công chi trả BHXH), mô h ình này vẫn còn những nhược điểm của nó (đò i
hỏi công tác lập kế hoạch chi trả thật khoa học, chính xác; cán bộ chi trả có đủ số
lượng cần thiết và có nghiệp vụ đ áp ứng được yêu cầu của công việc đ ể đ áp ứng
kịp thời trong chi trả; đối với vùng sâu, vùng xa thì mô hình này gặp nhiều khó
kh ăn).
- Mô hình chi trả gián tiếp: chi trả tiền trợ cấp cho các đối tượng h ưởng BHXH
dài hạn thông qua hệ thống các đ ại lý chi trả ở các xã, phường, thị trấn và đối
tượng được hưởng chế độ ngắn hạn thông qua đ ơn vị sử dụng lao động. Mô hình
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
chi trả BHXH này có một số ưu điểm như: trong một thời gian ngắn có thể chi trả
cho một số đối tư ợng tương đối lớn và rộng khắp; cán bộ chi trả là những người
địa phương, do đó có th ể đ i sâu, đ i sát nắm vững tình hình của đ ối tượng đ ược
chi trả; tạo mối quan hệ tốt giữa cơ quan BHXH và chính quyền địa phương; tiết
kiệm được chi phí, biên ch ế trong công tác chi trả BHXH. Tuy vậy, mô hình chi
trả gián tiếp n ày cũng có một số nhược điểm cần khắc phục như: cơ quan BHXH
không tiếp xúc trưc tiếp với đối tượng được chi trả, do đó cũng có những khó
kh ăn nhất định trong việc nắm vững tâm tư, nguyện vọng của đối tượng được
hư ởng BHXH; lệ phí chi trả thấp do đó mà các đ ại lý chi trả nhiều khi không
nhiệt tình trong công tác chi trả BHXH; nhiều đ ại lý chi trả còn chưa đáp ứng
được những yêu cầu về công tác quản lý tài chính của ngành BHXH; thời gian
chi trả từ các đại lý chi trả cho đối tượng được h ưởng BHXH khó đ ảm bảo về
mặt thời gian.
- Một số hình th ức chi trả BHXH khác: ngo ài hai mô hình chi trả BHXH đ ã đ ược
nêu ở trên, hiện nay vẫn thực hiện theo một số mô hình BHXH khác như:
+ Mô hình kết hợp chi trả trực tiếp và chi trả gián tiếp.
+ Mô hình chi trả BHXH trực tiếp tại cơ q uan BHXH ở một số địa ph ương có
điều kiện giao thông, đi lại khó khăn, đối tượng hưởng BHXH ít, phân tán, không
thể lập dược các đại lý chi trả do đó xuất hiện mô hình này để chi trả cho từng
đối tượng được hư ởng BHXH ở đ ịa phương, chi trả ở đây không phải hàng tháng
, hàng quý mà tu ỳ theo nhu cầu được hưởng chế độ BHXH (ví dụ như phù hợp
với thời gian đ i chợ ở các vùng cao).
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
+ Mô hình chi trả BHXH một lần cho những đối tượng hư ởng trợ cấp BHXH
một lần.
Đặc điểm chính cần quan tâm trong công tác chi trả h iện nay là hầu hết việc chi
trả các chế độ BHXH cho người được hưởng các chế độ BHXH là b ằng tiền mặt,
khối lượng tiền mặt chi trả h àng tháng là tương đối lớn, đ ịa bàn chi trả BHXH lại
tương đối rộng lớn, thời gian chi trả lại tương đối ngắn (thường từ 1 đếm 5 ngày
trong tháng). Vấn đề quản lý mô h ình chi trả và phương thức chi trả phải đặt ra ở
đây là phải lựa chọn mô h ình, phương thức chi trả nào cho thật phù h ợp với đ iều
kiện hoàn cảnh của đ ịa phương nhưng lại đảm bảo nguyên tắc chi trả BHXH đã
đặt ra, mô hình chi trả và nguyên tắc chi trả có tác động rất lớn tới công tác chi
trả BHXH.
BHXH huyện Giao Thuỷ thực hiện việc chi trả các chế độ theo mô hình chi trả
trực tiếp tại cơ quan BHXH là chủ yếu, ngo ài ra BHXH huyện Giao Thuỷ còn áp
dụng hình thức trả gián tiếp qua các ban tại địa bàn các xã.
4.3) Quản lý kinh phí chi trả BHXH
Trong hoàn cảnh chi trả BHXH đều được thực hiện bằng tiền mặt, khối lượng
tiền mặt chi trả BHXH là tương đối lớn, đối tượng chi trả và đ ịa bàn chi trả khá
ph ức tạp và thường phân tán; do đó vấn đề quan trọng không kém trong công tác
chi trả BHXH là ph ải quản lý nguồn kinh phí chi trả sao cho thật chặt chẽ, thực
hiện tốt công tác chi trả để tránh sự thất thoát gây tổn thất cho quỹ BHXH và uy
tín của BHXH.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
Để đạt được mục tiêu chi trả kip thời, đ ầy đủ cho các đối tượng được hưởng chế
độ BHXH; một yêu cầu đặt ra là ph ải đảm bảo đủ nguồn kinh phí n ày ph ải đ ược
phân bổ và điều h ành một cách khoa học, do đó công tác lập kế hoạch chi trả
ph ải được đặt lên hàng đ ầu, kế hoạch chi trả phải phù h ợp với từng nhu cầu chi
tiêu từng đối tượng hưởng trợ cấp đ ịa phương, vừa đảm bảo nhu cầu người đ ược
hư ởng BHXH và tránh những thất thoát không đáng có củ nguồn kinh phí chi trả
BHXH. Để thực hiện công tác quản lý kinh phí chi trả BHXH thì các đơn vị tiến
hành công tác chi trả được mở một tài kho ản chuyên chi BHXH ở hện thống
ngân hàng và Kho b ạc Nh à nước, các đ ơn vị này chỉ được rút tiền từ tài kho ản
trên để chi trả cho chế độ BHXH, ngoài ra thì không được phép rút tiền để chi trả
bất kì một mục đích nào khác, nhờ đó m à đ ơn vị cấp trên có thể quản lý và kiểm
tra được số kinh phí đã sử dụng và số kinh phí còn dư trên tài khoản của các đơn
vị cấp d ưới dễ dàng và thuận tiện.
4.4) Quản lý chi cho hoạt động bộ máy và những hoạt động khác
Qu ản lý cho hoạt động bộ máy của hệ thống BHXH là những khoản kinh phí
ph ải chi để đảm bảo cho hoạt động của toàn bộ hệ thống quản lý cả hệ thống
BHXH. Chi phí ho ạt động quản lý bộ máy BHXH Việt Nam bao gồm rất nhiều
nh ững nội dung khác nhau; tuy nhiên n ếu xét theo tính ch ất chi thì có th ể chia
làm hai tính chất sau đ ây:
- Chi phí cho hoạt động thường xuyên: đó là những khoản chi phí cần thiết nhằm
duy trì hoạt động quản lý thư ờng xuyên của bộ máy quản lý của BHXH. Những
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
nội dung chi chủ yếu trong chi phí hoạt đọng thường xuyên thường là những nội
dung chi sau:
+ Quản lý cho những hoạt động nghiệp vụ: là những khoản chi cho công tác thu
BHXH, chi cho công tác chi BHXH, hội nghị, tiếp khách, chi văn phòng ph ẩm,
tiền điện nước, chi sửa chữa nhỏ, mua sắm tài sản, tiền điện thoại, tiền công tác
phí cho cán bộ đi công tác...
+ Quản lý chi cho công tác đào tạo, đào tạo lại cán bộ, công chức,viên chức: Đó
là những khoản chi công tác tổ chức thuộc hệ thống BHXH, cử người đi đào tạo,
xây d ựng chương trình đ ào tạo.
+ Quản lý chi phí cho h ợp tác quốc tế, chi cho công tác đối ngoại mang tính chất
quốc tế.
- Chi đầu tư xây dựng cơ sở vật chất: đây là những chi phí nhằm đảm bảo các
điều kiện, phương tiện làm việc cho cán bộ, công chức viên chức thuộc hệ thống
BHXH. Nguồn chi này bao gồm những nguồn chi sau: chi đầu tư xây dựng các
trụ sở làm việc của hệ thống các cơ quan BHXH, trang b ị phương tiện làm việc
(hệ thống máy vi tính, ô tô, xe máy, tủ hồ sơ, bàn ghế...).
Đối với công tác quản lý chi cho công tác đ ầu tư xây dựng các trụ sở làm việc
của cơ quan BHXH thuộc hệ thống BHXH Việt Nam, công tác quản lý chú trọng
vào quản lý chất lượng và giá cả quyết toán của công trình, đảm bảo tính đúng
các quy quy phạm do Nh à nước quy đ ịnh trong công tác xây dựng cơ b ản. Về
ph ương tiện làm việc, việc mua sắm trang thiết bị phải tuân thủ những nguyên
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
tắc, những tiêu chu ẩn chất lượng do Nhà nư ớc quy định; mặt khác phải phù hợp
với nhu cầu công tác.
- Qu ản lý chi cho hoạt động nghiên cứu khoa học: là những khoản chi cho những
đề tài nghiên cứu các đề tài khoa học liên quan tới việc hoàn thiện công tác
BHXH, những thăm dò dư luận cần thiết liên quan tới công tác BHXH.
iii . Đánh giá công tác quản lý thu chi quỹ BHXH tại BHXH huyện Giao Thuỷ
1- Thực trạng công tác quản lý thu chi quỹ BHXH
Công tác thu chi của BHXH huyện Giao Thuỷ hiện nay vẫn còn gặp phải những
khó khăn nh ất định mà chủ yếu là do ý thức chấp hành đ iều lệ về BHXH của chủ
các đơn vị sử dụng lao động, các cơ quan chức năng trong huyện. Cụ thể một số
trường hợp đã xảy ra nh ư sau:
- Các đơn vị kê khai, thống kê chưa đầy đ ủ số lao động làm việc trong cơ quan
mình, nhất là những lao động mới được tuyển vào làm việc hoặc những người
trong th ời gian thử việc bị kéo dài thời gian một cách bất hợp lý nhằm trốn tránh
nghĩa vụ đóng BHXH làm ảnh hưởng tới quyền lợi của người lao động; đồng
thời làm giảm số thu của BHXH, tăng thêm gánh nặng cho Ngân sách Nhà nư ớc.
Một số khác lại chưa kịp thời hoặc không báo cáo với cơ quan BHXH các trường
hợp ảnh hưởng tới nguồn thu chi như: Đối tượng bị chết, mất việc làm do hết hợp
đồng hoặc không còn đủ trình độ làm việc nữa.
- Đơn vị không đưa ra khoản phụ cấp khu vực của người lao động, không báo
cáo tăng mức nộp BHXH với cơ quan BHXH ngay khi người lao động đ ược
nâng bậc lương hoặc không tiến hành thi tay nghề nâng bậc lương cho người lao
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
động một cách thường xuyên như quy định. Có người lao động hàng chục n ăm
liền không được nâng bậc lương, không thay đổi mức đóng góp BHXH.
- Trong thực tế quản lý thu BHXH ở cơ sở cho thấy thời gian qua có rất nhiều
đơn vị nợ đọng tiền thu BHXH với thời gian d ài, hoặc thu BHXH quá chậm trễ,
điển h ình có những đ ơn vị từ khi th ành lập hệ thống BHXH đ ến nay hầu như
không nộp BHXH cho người lao động.Việc các đơn vị để nợ đọng tiền thu
BHXH đang là vấn đề bức xúc ở nhiều đ ịa phương, nhiều lĩnh vực kinh tế và gây
hậu quả rất nặng nề, ảnh hưởng trực tiếp đ ến năng suất làm việc cũng như h iệu
qu ả sản xuất kinh doanh của đơn vị, ảnh h ưởng đến an sinh của xã hội mà bấy
lâu nay Đảng và nhà nước ta đang xây d ựng.
- Một số đơn vị thực hiện hoạch toán thu chi sai so với quy định của điều lệ
BHXH và các văn b ản pháp quy về chế độ kế toán thống kê: đ ơn vị thu 6% tiền
lương của người lao động, nhưng không đưa những người đó vào danh sách đóng
BHXH mà sử dụng số tiền n ày vào m ục đích khác, trong khi đó người lao động
vẫn tưởng rằng mình tham gia BHXH. Đối với lao động mang tính thời vụ,
không đưa vào danh sách đóng BHXH, doanh nghiệp cũng không thanh toán trả
17% tiền lương của họ cùng với tiền lương theo quy đ ịnh của Bộ luật lao động.
- Đơn vị không bố trí được việc làm cho người lao động, đ ể người lao động nghỉ
tự túc mà đơn vị vẫn thu tiền BHXH của những người lao động này.
- Một số doanh nghiệp trích thừa phải nộp BHXH khi hạch toán kế toán và sử
dụng phần chênh lệch vào mục đích khác.
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com
BHXH huyện Giao Thuỷ đ ã và đang cố gắng khắc phục các tình trạng nói trên
bằng mọi cách, đ ảm bảo mức thu luôn ngày càng tăng lên. Để thực hiện tốt chính
sách BHXH không ch ỉ cần đến sự nỗ lực riêng của ngành BHXH , mà các cấp,
các ngành và các đơn vị cũng phải nhận thức đúng đ ắn chính sách n ày.
2 - Những kết quả đạt được của BHXH huyện Giao Thuỷ
2.1) Về công tác thu
Kể từ khi bắt đầu đ i vào ho ạt động đến nay, BHXH huyện Giao Thuỷ đã có số
thu liên tục tăng nhanh qua các n ăm, số đơn vị tham gia BHXH ngày càng nhiều,
đặc biệt trong mấy n ăm trở lại đây, số thu đ ã tăng rất cao. Cụ thể hoá những kết
qu ả đ ạt được bằng các con số thống kê dưới đây
Qua bảng số liệu trên cho th ấy số thu qua các n ăm đã tăng nhanh rõ rệt, nếu n ăm
1999 chỉ có 2.205 triệu đồng thì đến n ăm 2003 đ ã đ ạt 6.283 triệu đồng tăng lên
gần 3 lần, cùng với đó số lao động tham gia BHXH cũng tăng lên một cách đáng
kể: từ năm 1999 đến n ăm 2003 tăng lên trên 1000 người, các doanh nghiệp; công
ty ngày càng m ở rộng quy mô sản xuất cộng với số đ ơn vị mới được thành lập đã
tăng đáng kể số đ ơn vị tham gia BHXH. Để đ ạt được kết quả đó là sự nỗ lực
không ngừng của BHXH huyện Giao Thuỷ nói riêng và các cơ quan ban ngành
trong huyện nói chung. Trong n ăm 2004 BHXH huyện Giao Thuỷ phấn đ ấu đạt
mức thu là trên 7.500 triệu đồng.
2.2) Về công tác chi BHXH
Song song với những kết quả đạt đ ược từ công tác thu BHXH, công tác chi
BHXH của BHXH huyện Giao Thuỷ cũng đạt được những kết quả khả quan: Chi
nguon tai.lieu . vn