Thực trạng đào tạo kiến thức thông tin tại một số thư viện đại học ở Việt Nam

Nghiïn cûu - Trao àöi va thai àö ma möi thanh viïn cên höi tu àêy àu trong xa höi thöng tin. Khi möi ca nhên co KTTT thò ho se phat triïn kha nùng lûa chon, tiïp biïn, àanh gia, thao tac va trònh bay thöng tin [8]. Àõnh nghôa nay kha röng va àoi hoi ngûúi co KTTT khöng nhûng trònh àö ma con ca thai àö àung àùn trong viïc sû dung thöng tin, nghôa la co àao àûc trong sû dung thöng tin. Viïc truy cêp, sû dung va phö biïn thöng tin phai phu húp vúi phap luêt. Theo Hiïp höi Thû viïn Àai hoc va Nghiïn cûu Hoa Ky, KTTT la “têp húp cac kha nùng cho phep möi ca nhên co thï nhên ra khi nao ho cên thöng tin, co kha nùng àõnh võ, àanh gia va sû dung thöng tin cên thiït co hiïu qua” [1]. Boekhorst (2003) cho rùng, têt ca cac àõnh nghôa va mö ta vï KTTT àûúc trònh bay trong thúi gian qua àûúc tom tùt thanh ba khai niïm: - Khai niïm cöng nghï thöng tin va truyïn thöng (CNTT-TT): KTTT àï cêp àïn kha nùng sû dung CNTT-TT àï tra cûu va phö biïn thöng tin. - Khai niïm cac nguön thöng tin: KTTT àï cêp àïn kha nùng tòm va sû dung thöng tin möt cach àöc lêp hoùc vúi sû trú giup cua trung gian. - Khai niïm tiïn trònh thöng tin: KTTT àï cêp àïn tiïn trònh nhên ra nhu cêu tin, tra cûu, àanh gia, sû dung va phö biïn thöng tin theo yïu cêu hoùc mú röng kiïn thûc. Khai niïm nay bao göm ca khai niïm CNTT-TT va khai niïm cac nguön tin [3]. Nhû vêy KTTT khöng chó àún thuên la ky nùng khai thac thöng tin trïn mang hoùc THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 1/2014 thöng tin trong cac tai liïu truyïn thöng ma bao göm nhiïu ky nùng nhû: àõnh hûúng nhu cêu thöng tin, sû dung cac cöng cu tòm tin co hiïu qua va kha nùng thêm àõnh cac nguön tin. Àûúc trang bõ KTTT con ngûúi se chu àöng hún trong hoc têp, nghiïn cûu va co thï tû hoc suöt àúi (lifelong learning). 3. Muc tiïu nghiïn cûu Muc tiïu chñnh cua nghiïn cûu nay la tòm hiïu thûc trang cöng tac phat triïn KTTT cho sinh viïn àai hoc ú Viït Nam, cu thï la tra lúi cac cêu hoi sau: a) Nhên thûc cua can bö thû viïn vï têm quan trong cua cöng tac phat triïn KTTT nhû thï nao? b) Mûc àö quan têm cua cac bïn liïn quan àïn cöng tac phat triïn KTTT? c) Chûúng trònh KTTT cho sinh viïn àa àûúc cac thû viïn thiït kï nhû thï nao? Bao göm nhûng nöi dung gò? d) Cac thû viïn àai hoc triïn khai va àanh gia chûúng trònh KTTT cho sinh viïn ra sao?. 4. Pham vi nghiïn cûu Mêu nghiïn cûu àûúc giúi han trong sö cac can bö thû viïn trûc tiïp tham gia àao tao KTTT tai sau thû viïn àai hoc ú Viït Nam, bao göm: Thû viïn trûúng Àai hoc Ha Nöi (ÀHHN), Thû viïn trûúng Àai hoc Giao thöng (ÀHGT), Trung têm Hoc liïu Huï (TTHLH), Thû viïn trûúng Àai hoc Ha Tônh (ÀHHT), Thû viïn trung têm thuöc Àai hoc Quöc gia Tp. HCM (ÀHQG Tp. HCM), Thû viïn trûúng Àai hoc Vùn hoa Tp. HCM (ÀHVH Tp. HCM). Cac thû viïn nay àûúc coi la àai diïn cho thû viïn ú cac khu vûc va cac quy mö khac nhau. 25 Nghiïn cûu - Trao àöi 5. Phûúng phap nghiïn cûu Nghiïn cûu àûúc tiïn hanh theo phûúng phap khao sat bùng bang hoi nhû la phûúng tiïn chñnh àï thu thêp dû liïu. Bang hoi àûúc thiït kï dûa trïn cac cöng cu àa sû dung trong cac nghiïn cûu liïn quan trûúc àêy [7]. Bang hoi têp trung tòm hiïu thöng tin vï àùc àiïm cua can bö àao tao KTTT, nöi dung, cach thûc triïn khai chûúng trònh KTTT cua cac thû viïn àai hoc ú Viït Nam. Bang hoi àûúc gûi túi can bö thû viïn thuöc sau trûúng àai hoc trïn qua email. Nhên àûúc phiïu tra lúi, tac gia tiïn hanh phên tñch sú bö va tiïp tuc thûc hiïn phong vên àï lam sang to nhûng vên àï chûa ro. Dû liïu àûúc xû ly trïn phên mïm Excel. 6. Kït qua nghiïn cûu va bònh luên 6.1. Àùc àiïm va nhên thûc cua can bö tham gia àao tao KTTT cho sinh viïn 27 phiïu khao sat àa àûúc gûi túi can bö thû viïn trûc tiïp tham gia àao tao KTTT cho sinh viïn thuöc sau trûúng àai hoc, 23 phiïu àa àûúc nhên lai, àat ty lï 85%. - Àö tuöi: Bang 1 cho thêy, trong sö 23 can bö thû viïn tra lúi, 30% la nam va 70% la nû, phan anh àung thûc tï àa sö can bö thû viïn àai hoc ú Viït Nam la nû. Àö tuöi trung bònh cua ho kha tre, chu yïu tû 31 àïn 40, chiïm 61%; àö tuöi dûúi 31 chiïm 30%; àö tuöi tû 41 àïn 50 chó chiïm 9%; va khöng co can bö nao trïn 50 tuöi tham gia àao tao KTTT. Bang 1. Sö lûúng, giúi tñnh va àö tuöi cua can bö thû viïn tham gia àao tao KTTT Thû viïn Töng Nû Nam (%) (%) < 31 tuöi Àö tuöi (%) 31-40 tuöi 41-50 tuöi > 50 tuöi ÀH Ha Nöi 4 75 25 25 75 0 0 ÀH Giao thöng 2 0 100 0 100 0 0 TTHL Huï 9 78 22 11 67 22 0 ÀH Ha Tônh 1 0 100 100 0 0 0 ÀHQG Tp.HCM 5 80 20 80 20 0 0 ÀHVH Tp.HCM 2 100 0 0 100 0 0 Töng 23 70 30 30 61 9 0 - Trònh àö chuyïn mön: sö can bö co trònh àö cû nhên chiïm 65%, trònh àö thac sy - 35%. Thû viïn ÀHHN co ty lï 26 thac sy cao nhêt la 75% (3/4 can bö), kï àïn la Thû viïn ÀHGT - 50%. Tuy nhiïn, sö can bö trònh àö thac sy tham gia àao THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 1/2014 Nghiïn cûu - Trao àöi tao KTTT cua TTHLH la cao nhêt: 4 - Nhên thûc vï têm quan trong cua ngûúi. Trong khi ba thû viïn con lai, göm Thû viïn trung têm thuöc ÀHQG Tp. HCM, Thû viïn ÀHVH Tp. HCM va Thû viïn ÀHHT, khöng co can bö trònh àö thac sy nao tham gia àao tao KTTT, 100% trònh àö cû nhên. viïc àao tao KTTT cho sinh viïn: 87% can bö thû viïn cho rùng rêt quan trong, 13% - quan trong, va khöng can bö nao cho cöng viïc nay la bònh thûúng hoùc khöng quan trong [Hònh 1]. Hònh 1. Nhên thûc cua can bö thû viïn vï têm quan trong cua viïc àao tao KTTT cho sinh viïn 6.2. Mûc àö quan têm cua cac bïn ban giam hiïu va giang viïn/khoa chuyïn liïn quan àïn phat triïn kiïn thûc nganh chó quan têm ú mûc tûúng ûng la thöng tin cho sinh viïn Trong sö nùm àöi tûúng liïn quan trûc tiïp àïn cöng tac phat triïn KTTT göm: Ban giam hiïu (hoùc Ban giam àöc) trûúng àai hoc, ban giam àöc thû viïn, giang viïn/khoa chuyïn mön, àöng nghiïp va sinh viïn, thò ban giam àöc thû viïn quan têm nhêt àïn cöng tac nay - 87%; kï ào la sinh viïn - 74% va àöng nghiïp - 70%; theo can bö thû viïn, THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 1/2014 35% va 30%. Mûc àö quan têm cua cac bïn liïn quan àïn phat triïn KTTT ú cac trûúng àai hoc cung khac nhau. 80% can bö thû viïn cua Thû viïn trung têm thuöc ÀHQG Tp. HCM cho biït giang viïn co quan têm, ú ÀHHN - 50%, tai TTHLH - 11%, trong khi ty lï nay tai ÀHVH Tp. HCM, ÀHHT, ÀHGT la 0% [Hònh 2]. 27 Nghiïn cûu - Trao àöi Hònh 2. Mûc àö quan têm cua cac bïn liïn quan àïn cöng tac phat triïn KTTT cho sinh viïn 100% can bö thû viïn cua ÀHVH vúi thû viïn cua cac trûúng àai hoc vûa va Tp. HCM, ÀHHT cho rùng ho nhên àûúc sû quan têm cua ban giam hiïu àöi vúi viïc àao tao KTTT, ty lï nay la 20% tai Thû viïn trung têm thuöc ÀHQG Tp. HCM va 50% tai ÀHHN va ÀHGT. Ú TTHLH, khöng möt can bö thû viïn nao cho rùng ban giam hiïu (Ban giam àöc Àai hoc Huï) quan têm àïn cöng tac nay. Kït qua trïn cho thêy, thû viïn thuöc cac àai hoc quöc gia, àai hoc vung ñt nhên àûúc quan têm cua ban giam hiïu àïn cöng tac phat triïn KTTT hún so 28 nho. 6.3. Thiït kï chûúng trònh kiïn thûc thöng tin Gên àêy, nhiïu nghiïn cûu cho thêy, KTTT la möt khai niïm röng, àï phat triïn KTTT cho sinh viïn àoi hoi phai co sû tham gia cua nhiïu bïn liïn quan trong viïc thiït kï, phên phöi chûúng trònh, àùc biït la sû tham gia cua giang viïn, cac khoa chuyïn mön va can bö thû viïn. THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 1/2014 ... - tailieumienphi.vn