Xem mẫu
- THỰC PHẦM CHỨC NĂNG,
TH
HOẠT CHẤT SINH HỌC VÀ
SỨC KHỎE CON NGƯỜI
PGS. TS. Dương Thanh Liêm
Bộ môn Dinh dưỡng động vật
Khoa Chăn nuôi Thú Y
Trường Đại học Nông Lâm
- Hippocrates Proclaimed
Hippocrates
almost 2500 years ago:
Hipocrates tuyên bố
́
cach đây 2.500 năm:
Let thy food be thy medicine
and thy medicine be thy food
Hay lây thực phâm cua anh để trị bênh cho anh
̃ ́ ̉ ̉ ̣
và trị bênh cho anh băng thực phâm cua anh
̣ ̀ ̉ ̉
http://prevention.cancer.gov/files/programs-resources/Genomics%20and%20Health%20Hershey%20foods.ppt
- Thực phẩm chức năng trong thời xưa
Th
Thời kỳ cổ đại: Hypocrat đã nêu: “Thức ăn cho bệnh
nhân cũng là một phương tiện điều trị bệnh và
trong phương tiện điều trị đó phải có các chất dinh
dưỡng”.
Sidengai một nhà y học người Anh đã chống lại sự
mê tín thuốc men, ông đề nghị “lấy nhà bếp để
“l
thay cho phòng bào chế thuốc”. Theo ông “..có
khẩu phần thích hợp và có đời sống tổ chức hợp
lý, tinh thần thoải mái là khỏe mạnh.
Tuệ Tĩnh (Thế kỷ 14) và Hải Thượng Lãng Ông
(Thế kỷ 18). Theo các ông “…có thuốc mà không
“…có
ăn thì cũng đi đến chỗ chết…”. “…Dùng thuốc
nam chữa bệnh cho người phương nam…”.
- Thực phẩm chức năng trong thời nay
Th
Năm 1980 Bộ Y tế và sức khỏe Nhật bản bắt đầu có hệ thống
tổ chức chăm lo cho những loại thực phẩm có hiệu qu ả cải
thiện sức khỏe. Đến cuối năm 2001 đã có trên 271 sản
phẩm thực phẩm mang nhãn hiệu FOSHU (Foods for
Specified Health Use).
FDA (Food and Drug Association) là tổ chức chăm lo cho thực
phẩm và thuốc cao nhất ở Mỹ, dưới tổ chức này có các hiệp
hội có quan tâm đến thực phẩm chức năng như:
ADA (The American Dietetic Association).
IFIC ( the International Food Information Council).
ILSI (the International Life Sciences Institute of North America).
- Thực phẩm chức năng - Thức ăn
Th
của con người trong thế kỷ 21
Các nhà khoa học trên thế giới đã dự báo rằng: Thức ăn
của con người trong thế kỷ XXI sẽ là các thực phẩm
chức năng. Các hoạt chất mà thực phẩm chức năng
mang lại cho con người chính là những vị thu ốc quý,
giúp con người phòng và chữa bệnh, kể cả những bệnh
hiểm nghèo.
Đối với nước ta, đây là lĩnh vực có nhiều triển vọng, bởi
nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa d ạng, b ởi
giàu kinh nghiệm y học cổ truyền, và chúng ta cũng đã
đạt được những thành công bước đầu đáng ghi nhận.
GS.TSKH Nguyễn Tài Lương
http://sinhhocvietnam.com/vn/modules.php?name=News&file=article&sid=856
- Thị trường thực phẩm chức năng trên Thế giới
tăng trưởng đều đặn từ 1995 đến nay
dzak@tmresource.com
http://www.ecandy.com/ecandyfiles/SOTIC2006_Zak.ppt
- Công nghiêp thực phẩm ở Mỹ
̣
(Giá trị hanh hoa tiêu thụ trong năm 2005, tỷ USD )
̀ ́
́
2004 2005 So sanh %
2004
Cac chât bổ sung
́ ́ 20.4 21.18 3.8
T. phâm tự nhiên/hữu cơ
̉ 18.38 20.70 12.7
Thực phâm chức năng
̉ 24.46 26.66 9.0
̉ ̉ ́ ́
San phâm chăm soc khac 5.47 5.94 8.5
̉ ̣
Tông công 68.71 74.48 8.4
Nutrition Business Journal, interim research based on a variety of sources
as of April 28, 2006
- Các khái niệm cần được làm rõ
Các
về thực phẩm chức năng
1. Thế nào được gọi là thực phẩm
chức năng?
2. Người ta ăn thực phẩm chức
năng để làm gì?
3. Sử dụng thực phẩm chức năng
như thế nào thì tốt cho sức
khỏe?
- THỰC PHẨM DINH DƯỠNG
TH
Là thực phẩm có chứa các chất dinh dưỡng cơ bản để
đáp ứng nhu cầu cơ bản của cơ thể cho mọi hoạt động
sống, làm việc một cách bình thường.
THỰC PHẨM CHỨC NĂNG
TH
Là thực phẩm bao gồm các chất dinh dưỡng cơ bản và
một số hoạt chất có chức năng phòng và trị bệnh
Thực Thực
Phẩm Thuốc
Thực Phẩm
Chức
Phẩm Thuốc
năng
- So sánh sự khác nhau giữa
So
Thực phẩm và Thuốc
Thuốc
Thu
Thực phẩm
Th
– Để điều trị bệnh.
– Duy trì sự sống, sức khỏe và
hiệu quả LĐSX, sinh sản
– Có ảnh hưởng ngay.
– Cho tất cả mọi người.
– Cho người bệnh
– An toàn cho mọi người
– Hiệu quả, nguy cơ, rũi ro
– Sự chọn lựa của người tiêu
thụ.
– Năng lượng/Dinh dưỡng/ Yếu – Phải có Bác sĩ kê đơn,
tố thiết yếu cho sự sống hướng dẫn liều sử dụng.
http://www.ecandy.com/ecandyfiles/SOTIC2006_Zak.ppt
dzak@tmresource.com
- Thực phẩm chức năng
Th
Functional Foods
• Thực phẩm đem lại hiệu quả sức khỏe tốt
trên nền dinh dưỡng cơ bản.
- Thực phẩm nào được coi là
Th
thực phẩm chức năng
• Thực phẩm toàn bộ,
hay thực phẩm nguyên
vẹn.
• Thực phẩm dành cho
chức năng sức khỏe.
• Thực phẩm được tăng
cường thêm yếu tố
phòng chống bệnh tật.
• Thực phẩm có chứa các
yếu tố nâng cao sức
khỏe.
- Các hoạt chất sinh học có tác dụng
Các
phòng chống bệnh tật trong thực
phẩm nguyên vẹn của tự nhiên
Beta-carotene
Lycopene
Acid béo Omega-3
Flavonoids
Phenols
Isoflavones
Những hợp chất hóa
học thực vật
- Thực phẩm được bổ sung thêm để
Th
nâng cao chức năng phòng bệnh
• Thực phẩm chế biến phải Hạt cốc và mì ống
giữ được nguyên vẹn giá trị
ban đầu.
• Thực phẩm chế biến được
tăng cường dinh dưỡng, ví
dụ như bột mì được thêm:
– Sắt
– Vitamin B1
– Vitamin B2
– Vitamin PP
– Vitamin B9 (Folate)
- Thực phẩm được tăng cường
Th
thêm chất dinh dưỡng
• Thực phẩm được làm mạnh
thêm: Những chất dinh dưỡng
đưa thêm vào thực phẩm không
nhất thiết có mặt trong thực
phẩm gốc ban đầu trước khi chế
biến.
• Ví dụ:
– Sữa & bơ thực vật: thêm vitamin A
– Nước ép trái cam: thêm calcium
– Một số bánh ăn sáng từ bột mì có
thêm sắt, vitamin.
- Thực phẩm được nâng cao
Th
với các hoạt chất dược thảo
• Thực phẩm được đưa thêm các nguyên
liệu không phải vitamin và chất khoáng
• Ví dụ –
– Sup và trà với những dược thảo đưa thêm
– Bánh mì với chất xơ tan psyllium đưa thêm
– Bơ thực vật với ester sterol/stanol thực vật.
- HIỆU ỨNG CỘNG HƯỞNG GIỮA CÁC CHẤT DINH DƯỠNG
HI
CƠ BẢN VÀ CÁC HOẠT CHẤT CHỨC NĂNG
Các chất dinh dưỡng cơ bản Các chất dinh dưỡng chức năng
Năng lượng
55 – 75% Chất
bảo vệ
antioxydant
Dược liệu
Protein
phòng chống
12 – 22% bệnh tật
Khoáng Các chất béo
2 – 5% chức năng
Vitamin
Vitamin
Các chất xơ,
Các
THỰC PHẨM HOÀN HẢO
- Muc tiêu cân phai có cua cac hoat chât chức năng trong
̣ ̀ ̉ ̉ ́ ̣ ́
Muc
thực phâm chức năng/từng yêu tố đơn lẻ hoăc nhiêu
̉ ́ ̣ ̀
Phân chia Sự tiêu hoa
́ Năng lượng
tế bao
̀ tế bao
̀
̣ ́
Hoat hoa Tôi ưu
́
Yêu tố
́
hợp chât ́ ́ ̀ ̉ hormon
Câu thanh cua
thực phâm chức năng
̉
có hoat tinh sinh hoc
̣́ ̣
Sửa chữa ́
khac nhau Phan ứng viêm
̉
DNA
Khang thể
́
Apoptosis
Biêt hoa tế bao
̣ ́ ̀
- Vân đề cân ban cai là sử dung bao nhiêu
́ ̀ ̀ ̉ ̣
hoat chât chức năng trong thực phâm chức năng?
̣ ́ ̉
Mức ăn vao ??
̀
Đôc lực
̣
Sự đap ưng
Ức chế chu
trinh tế bao
̀ ̀
́́
Apoptosis
Sự biêt hoa
̣ ́
Nâng cao tế baò
khang thể
́
́
Chât Chất gây
́
chông ung thư
́
oxy hoa
Trên mưc dinh dưỡng
́
Mức độ dinh dưỡng Mức gây đôc
̣
Phơi nhiễm (Exposure)
Modified from Combs and Gray, Parmacol. Ther. 79: 179-192, 1998.
nguon tai.lieu . vn