Xem mẫu

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. THỐNG KÊ SINH HỌC GVGD: Th.S. Cao Thị Thu Hiền
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chương 1 + THỐNG KÊ MÔ TẢ
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.1. Dấu hiệu quan sát Trong Lâm nghiệp khi nghiên cứu một vấn đề nào đó về mặt định lượng người ta đều phải quan sát, thu thập số liệu, hoặc làm một số thí nghiệm có liên quan và sau cùng thu thập những kết quả. Ví dụ 1: muốn nghiên cứu tốc độ sinh trưởng của loài Bạch đàn bằng một biện pháp kỹ thuật nào đó thì người ta tiến hành hai thí nghiệm:
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. một trồng theo biện pháp kỹ thuật mới và một đối chứng. Sau một thời gian thu thập kết quả về sinh trưởng đường kính, chiều cao của cả hai thí nghiệm để so sánh và đánh giá kết quả. Ví dụ 2: Để nghiên cứu ảnh hưởng của độ ẩm đối với sự nảy mầm của hạt Keo, người ta đem gieo loại hạt giống này trên những lô đất có độ ẩm khác nhau (những điều kiện khác như nhau)
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Từ tỷ lệ hạt nảy mầm và không nảy mầm của các lô hạt thí nghiệm có thể giúp ta so sánh kết quả và từ đó rút ra kết luận xem ở độ ẩm nào cho độ nảy mầm cao hơn. Như vậy qua hai ví dụ trên cho thấy để đạt mục đích nghiên cứu cần phải tiến hành làm một số thí nghiệm và sau cùng quan sát hoặc đo đếm những kết quả đã đạt được.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Trong “Thống kế sinh học” người ta gọi chung những đại lượng hoặc những tính chất nào đó cần phải quan sát hoặc đo đếm là dấu hiệu quan sát. Như vậy, ở ví dụ 1 thì dấu hiệu quan sát là chiều cao hoặc đường kính, ở ví dụ 2 thì dấu hiệu quan sát là chất lượng nảy mầm của hạt giống. Kí hiệu dấu hiệu quan sát về lượng bằng chữ X (hoặc Y, Z…)
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. * Các loại dấu hiệu quan sát: Có 2 loại là dấu hiệu về lượng và dấu hiệu về chất. Dấu hiệu quan sát về lượng (đại lượng, biến định lượng): Là đại lượng có thể điều tra, đo đếm một cách chính xác bằng các dụng cụ điều tra (cân, đong, đo, đếm).
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Dấu hiệu quan sát về lượng lại được chia ra làm 2 loại là đại lượng liên tục và đại lượng đứt quãng. Đại lượng liên tục là những đại lượng có thể lấy giá trị bất kỳ trong khoảng xác định. Ví dụ như đường kính, chiều cao, hình số, … Đại lượng đứt quãng là những đại lượng chỉ lấy giá trị là những số tròn, nguyên dương, đếm được. Ví dụ: Số sâu/lá, số cành/cây, số lá/cành, ……
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Dấu hiệu quan sát về chất (biến định tính) phân biệt với nhau là đặc điểm hoặc tính chất nào đó. Dấu hiệu quan sát về chất cũng được chia làm 2 loại là có thứ bậc và không có thứ bậc. Ví dụ: Số hạt này mầm và số hạt không nảy mầm hay số sản phẩm được sản xuất ra từ 1 cỗ máy có màu sắc khác nhau, …. Được gọi là không có thứ bậc.
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ví dụ: vị trí chân đồi, sườn đồi, đỉnh đồi là có thứ bậc Câu hỏi: Có thể chuyển đại lượng đứt quãng thành đại lượng liên tục không? + Có thể chuyển dấu hiệu quan sát về chất thành dấu hiệu quan sát về lượng được không?
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.2. Tổng thể và mẫu 1.2.1. Tổng thể Tổng thể là một tập hợp hữu hạn hoặc vô hạn các phần tử (gọi là dung lượng tổng thể) có cùng một số tính chất chung nào đó. Ví dụ 1: Tập hợp các cây rừng trong một khu rừng rộng lớn Ví dụ 2: Số sinh viên của trường Đại học LN Dung lượng tổng thể ký hiệu là N
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1.2.2. Mẫu Mẫu được rút ra từ tổng thể, là hình ảnh của tổng thể, dung lượng mẫu luôn luôn hữu hạn. Dung lượng mẫu ký hiệu là n 1.3. Một số phương pháp rút mẫu 1.3.1. Rút mẫu ngẫu nhiên Có 2 cách: Phương pháp rút thăm và dùng bảng số ngẫu nhiên.
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. * Phương pháp rút thăm: Ở phương pháp này, các phần tử của tổng thể được đánh số thứ tự từ 1 đến hết (1, 2, 3, …, N) rồi dùng các thăm cũng được đánh số tương tự (1, 2, 3,…, N). Phần tử được quan sát, đo đếm là phần tử có số hiệu trùng với số hiệu của thăm được bốc ngẫu nhiên.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ưu điểm: Khách quan, dễ thực hiện, đảm bảo hoàn toàn ngẫu nhiên Nhược điểm: Các phần tử ở mẫu có thể không phân bố đều trong tổng thể, rất khó thực hiện khi số phần tử của tổng thể là quá lớn. * Dùng bảng số ngẫu nhiên Là 1 bảng gồm các dãy số nguyên gồm hay nhiều chữ số được thiết lập một cách ngẫu nhiên từ 10 số: 0, 1, 2, 3, …, 9.
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Để thiết lập một mẫu ngẫu nhiên bằng bảng số ngẫu nhiên, phải đánh số các phần tử của tổng thể từ 1 đến hết, rồi dùng bảng số ngẫu nhiên để chọn các phần tử. Ví dụ: Muốn dùng bảng số ngẫu nhiên để lấy 1 mẫu gồm 10 phần tử từ 1 tổng thể 100 phần tử. Trước hết đem các phần tử của tổng thể đánh dấu từ 1 đến 100.
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ta dùng bảng số ngẫu nhiên đọc trên bảng 1 dãy các con số có 2 chữ số và làm tiếp tục như vậy cho đến khi có được 10 số. Mẫu của ta là những phần tử tương ứng với các số đó. Ưu điểm: Mẫu ngẫu nhiên khách quan, đảm bảo độ tin cậy cao, có thể tính sai số rút mẫu bằng các tiêu thức thống kê. Nhược điểm: Phương pháp này ít được dùng trong lâm nghiệp vì những tổng thể lâm nghiệp có số lượng
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. phần tử quá lớn rất khó khăn trong việc đánh số các phần tử của nó. 1.3.2. Rút mẫu hệ thống Đây là phương pháp thường được dùng trong lâm nghiệp, người ta đưa ra những quy tắc cách đều theo không gian hoặc thời gian, từ đó định ra những phần tử cho chúng ta chọn mẫu. Ví dụ: tiến hành đo cây: Cứ 5 ngày người ta đo 1 lần về D, H (phương pháp này được gọi là cách đều theo thời gian).
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ở phương pháp này, trên diện tích rừng người ta kẻ nhiều đường thẳng song song cách đều và trên đo đặt những ô cách đều có diện tích như nhau để tiến hành quan sát các đại lượng như đường kính, chiều cao ... Ví dụ như hình vẽ sau:
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ưu điểm: Các phần tử ở mẫu rải đều, trong tổng thể tính đại diện của mẫu cao. Nhược điểm: Tính hệ thống sẽ bị vi phạm nếu gặp các chướng ngại vật khi mở tuyến và đặt ô quan sát. 1.3.3. Chọn mẫu điển hình Trong một khu rừng người ta chọn hẳn cả một giải rừng mang tính chất điển hình cho đại lượng quan sát để thu thập số liệu.
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ưu điểm: Đơn giản, dễ thực hiện Nhược điểm: Ít khách quan, độ chính xác phụ thuộc vào kinh nghiệm của điều tra viên. Phương pháp này không tính được sai số chọn mẫu. 1.4. Mô tả đại lượng quan sát bằng bảng tần số Trong nhiều trường hợp nghiên cứu về rừng người ta cần tìm hiểu những quy luật phân bố tần số hoặc tần suất tồn tại một cách khách quan.
nguon tai.lieu . vn