Xem mẫu
- Stephen R. Covey
7 THÓI QUEN
T O GIA ÌNH H NH PHÚC
The 7 Habits of Highly Effective Families
- Tay g p bìa 1:
N i dung text gi i thi u Tác gi gi ng cu n Thói quen th 8.
Ch có thay i vài chi ti t trong trình bày:
-Trong hình c a Covey: Thay t a Thói quen th 8 b ng t a 7 Thói quen t o gia ình h nh phúc
-Thêm dòng ch Cùng m t tác gi trư c khi t 4 bìa sách 7 thói quen thành t, Thói quen th 8, 7 thói
quen t o gia ình h nh phúc và Tư duy t i ưu (B text c a ph n dư i)
Bìa 4
7 Thói quen t o gia ình h nh phúc mang n cho b n nh ng bài h c quý giá t o d ng và duy trì m t văn
hóa gia ình v ng ch c trong xã h i nhi u bi n ng ngày nay.
V i cùng m t quan i m sâu s c, gi n d và giàu kinh nghi m th c t - ã ư c hơn 10 tri u c gi quan tâm -
Stephen R. Covey ti p t c phân tích nh ng nguyên t c ã t ng ư c gi i thi u trong cu n 7 thói quen thành
t trong vi c xây d ng m t gia ình tràn ng p yêu thương và b n v ng qua các th h .
M t gia ình b n v ng không ph i t nhiên mà có, mà c n n s k t h p c a tài năng, khát khao, t m nhìn và
s óng góp c a m i thành viên trong gia ình. T nh ng kinh nghi m th m thía hay hài hư c t chính cu c
s ng c a gia ình mình và các gia ình khác, tác gi Stephen Covey chia s nh ng l i khuyên thi t th c gi i
quy t các tình hu ng khó khăn thư ng g p trong gia ình, như tìm ra nh ng kho ng th i gian t t cùng nhau
chia s , gi i quy t các cu c tranh cãi trong gia ình, hàn g n nh ng m i quan h r n n t hay thay i b u không
khí tiêu c c trong gia ình. Tác gi ch ra cách th c áp d ng nh ng nguyên t c vào trong cu c s ng hàng ngày
thông qua các ho t ng, g p g , vui chơi t o nên b u không khí gia ình th u hi u, y nhi t huy t và giúp
l n nhau.
“M t cu n sách xu t s c nói v gia ình. Cu n sách có m t úng lúc, khi mà s thi u v ng nh ng s i
dây liên k t ang phá ho i các m i quan h và t o ra b o l c gia ình.”
- Arun Gandhi, cháu trai c a Mahatma Gandhi, Nhà sáng l p và Qu n lý H c vi n Gandhi
Tay g p bìa 4
7 Thói quen t o gia ình h nh phúc s giúp b n tìm ra câu tr l i cho các v n thư ng g p trong gia ình
như:
- Làm th nào “cái tôi” c a m i ngư i trong gia ình chuy n thành cái “chúng ta”, trong khi m i th
quanh chúng ta u thiên v “cái tôi”?
- Làm th nào chúng ta t o ư c nh ng kho ng th i gian có ý nghĩa bên gia ình, khi c b và m (ho c
m t trong hai ngư i) ph i làm vi c t t b t ki m s ng cho gia ình?
- Làm th nào chúng ta t o ư c s hòa h p trong gia ình?
- Làm th nào con cái t giác làm vi c nhà và các bài t p trư ng, mà không c n ph i nh c nh ho c
nài n ?
- Làm sao thuy t ph c các thành viên trong gia ình khi h ch ng bao gi ch u l ng nghe b n?
- - Làm th nào c ng c gia ình b n ch ng l i nh ng nh hư ng tiêu c c ngoài xã h i?
- B n c n ph i làm gì khi c m th y mình không hi u n i con cái?
- Làm th nào t o ư c n n p k lu t mà không c n hình ph t?
- Làm th nào hàn g n l i nh ng m i quan h v và tái t o c m xúc ngu i l nh?
- Làm th nào t o b u không khí vui v , ph n ch n và thú v trong gia ình?
THƯ NG c a Stephen R. Covey
G i quý c gi ,
Trong c cu c i, tôi chưa bao gi có ni m am mê mãnh li t nào b ng vi c vi t cu n sách này – b i
gia ình là i u tôi quan tâm nh t, và tôi hy v ng b n cũng v y.
Vi c ng d ng 7 Thói quen vào gia ình b n là hoàn toàn t nhiên. Vì trên th c t , các thói quen
thư ng ư c xây d ng t trong chính gia ình. B n s c m nh n rõ i u này khi c nh ng câu chuy n
kỳ di u c a nh ng gia ình r t khác nhau chia s v cách h áp d ng 7 Thói quen và k t qu h ã nh n
ư c.
Tôi cũng chia s kinh nghi m c a chính b n thân và gia ình tôi khi áp d ng 7 Thói quen. M i gia ình
m i hoàn c nh riêng, dù v y các gia ình l i gi ng nhau khá nhi u khía c nh. Chúng ta u ph i i
m t trư c nhi u v n tương t nhau, i m t v i các th thách m i ngày.
Tôi ã phân vân khi b t tay vào vi t cu n sách này: ưa ra nh ng câu chuy n, nh ng sai l m, nh ng
thành công c a gia ình tôi chia s v i b n c n ch ng m c nào là thích h p nh t. Tôi không
mu n t o ra c m giác là tôi ã có s n t t c các câu tr l i. Nhưng tôi cũng không mu n h n ch vi c
chia s nh ng i u mình tâm huy t, nh ng s c m nh l n lao mà tôi ã h c ư c t 7 Thói quen.
Tôi cũng ã ngh v tôi, Sandra, và các con chia s - c i u t t l n i u x u. Nh ng câu chuy n c a
h u ư c ghi tên. Có l chúng tôi nói hơi nhi u, hơn 1/5 s câu chuy n là v chúng tôi. Nhưng nh ng
câu chuy n y ch là minh h a cho nh ng nguyên t c mang tính ph quát. B n có th không c n n
nh ng câu chuy n này, nhưng tôi tin r ng b n s c n n nh ng nguyên t c. Tôi hy v ng nh ng câu
chuy n trong cu n sách s g i ra cho b n nhi u ý tư ng ư c áp d ng hi u qu trong hoàn c nh c a b n.
Tôi nghĩ, b n cũng mong mu n dành s ưu tiên cho gia ình; do ó, tôi mu n chia s v i b n nh ng
phương cách h u ích th c hi n trong m t th gi i h n lo n, bi n i và b t l i cho i s ng gia ình.
Cu i cùng, tôi hoàn toàn tin tư ng r ng gia ình là t bào c a xã h i và thành công l n nh t c a chúng ta
là gia ình. Tôi cũng tin công vi c quan tr ng nh t mà chúng ta ph i làm trong cu c i là trong m i
gia ình chúng ta. Phu nhân t ng th ng Goerge Bush ã phát bi u r t n tư ng trư c các sinh viên t t
nghi p c a trư ng cao ng Wellesly: “Các b n s tr thành bác sĩ, lu t sư, doanh nhân, nhưng trư c
tiên các b n là nh ng con ngư i, và nh ng m i quan h nhân sinh - như v ch ng, con cái, b n bè - là
nh ng u tư quan tr ng nh t mà b n s ph i th c hi n. n cu i cu c i, b n s không vi c gì ph i
h i ti c khi trư t m t kỳ thi, thua m t v ki n, hay không k t thúc hoàn h o m t thương v . Nhưng b n
s h i ti c v th i gian không dành cho cha m , v ch ng, con cái, b n bè… Thành công c a m t xã
h i không d a trên nh ng gì ang di n ra trong Tòa B ch c mà d a trên nh ng gì ang x y ra trong
m i gia ình chúng ta”.
- Tôi nghĩ, n u toàn b xã h i chúng ta u làm vi c c n m n m i lĩnh v c khác c a cu c s ng nhưng
không quan tâm thích áng n gia ình, k t c c c a chúng ta cũng s gi ng như con tàu Titanic.
Trân tr ng,
Stephen R.Covey
- Trang 3
L IM U c a Sandra M. Covey
Trong tr n chung k t gi i bóng r c a c u con trai, Josua, tôi n xem cùng v i m t bà m cũng có con
tham d gi i. Bà nói: “Tôi th t s ng c nhiên khi th y ch ng bà có m t ây trong h u h t các tr n u
mà Joshua chơi. Tôi bi t ông y r t b n – vi t lách, tư v n, công tác. Ông y ã s p x p th i gian cách
nào v y? i u u tiên mà tôi nghĩ n, ch c là ông y có m t bà v tuy t v i và m t tr lý c l c”.
Nhưng tôi ã g t i u ó sang m t bên, và tr l i: “B i vì anh Stephen dành s ưu tiên cho gia ình”.
Stephen t ng nói v i m t nhóm doanh nhân giàu th l c: “N u công ty c a b n ang trên à phá s n,
b n s ph i làm b t kỳ i u gì c u l y nó. Trư c sau gì b n cũng s tìm ra. Hãy ng x như th i
v i gia ình b n”.
C Stephen và tôi u tr i qua m t tu i thơ r t êm m, và chúng tôi mu n con cái mình cũng ư c
hư ng i u ó. Cu c s ng c a chúng tôi ngày xưa ơn gi n hơn nhi u. Tôi v n còn nh nh ng bu i t i
mùa hè r t dài, khi tôi còn bé lăng xăng cùng v i ám b n hàng xóm chơi ném lon, tr n tìm, chơi r ng
r n, u i b t. B m chúng tôi thư ng ng i trên gh sân c ho c hành lang quan sát chúng tôi, thăm
h i và nói chuy n. B m thư ng cùng nhau tay trong tay n c a hàng kem Fernwood và mua m t
chi c kem c qu to. Chúng tôi n m trên bãi c xanh, mát l nh và ng m nh ng ám mây ang t o
m i hình thù trên b u tr i. ôi khi chúng tôi n m ng m sao và ng thi p i dư i tr i mùa hè. ó là
nh ng hình nh còn l i trong tâm trí tôi, hình nh m t gia ình b n ch c và h nh phúc.
Khi cư i nhau, Stephen và tôi thư ng th o lu n v mái m gia ình trong tương lai. ng trư c m t xã
h i hi n i ngày càng tr nên quay cu ng và ph c t p, chúng tôi nh n ra i s ng gia ình mu n ư c
g i là thành công, qu th t không d dàng gì. i u ó òi h i s h p l c, tài năng, khát v ng, t m nhìn
và s quy t tâm. B n c n dành th i gian, suy nghĩ, l p k ho ch, và xác l p s ưu tiên. B n ph i s n
sàng tr giá cho s l a ch n.
Th nh tho ng có ngư i nói v i tôi: “Này, cô có n 9 a con. Th t kỳ di u. Cô ch c ph i kiên nh n
l m?”. Tôi không th hi u ư c câu nói ó. T i sao tôi ph i kiên nh n khi có 9 a con? T i sao tôi ph i
n i cáu? Qu n lý m t gia ình l n, th c s là m t nhi m v y khó khăn. Tôi mu n cu c s ng c a
mình ơn gi n, gi ng như trong ký c u thơ c a mình, nhưng Stephen thư ng xuyên nh c cu c s ng
hi n i ph c t p hơn, nhi u áp l c hơn. Th gi i ã thay i.
Vì ang trong th i gian xây d ng tên tu i cá nhân trong s nghi p tư v n, di n thuy t, vi t lách, Stephen
ph i i nhi u và i xa. Stephen ph i lên k ho ch, không b l nh ng d p quan tr ng như các bu i
bi u di n văn ngh , thi u th thao trư ng và các bu i l khai gi ng c a con cái. M i khi ph i i xa,
Stephen u g i i n v nhà nói chuy n v i t ng a con, n m b t m i chuy n.
Khi v nhà, Stephen th c s là ngư i c a gia ình. Anh là m t ph n cu c s ng c a các con, g n bó m t
thi t n m c b n tr không có c m giác là b t ng i công tác. Stephen là m t ngư i bi t chăm chú
l ng nghe, mi t mài h c h i. Anh luôn t ra các câu h i khi n m i ngư i ph i ng não, h y v ng
ư c nh n nh ng ý ki n khác v i ý ki n c a mình. Anh y ánh giá cao s khác bi t ó. Tôi ngư ng m
Stephen vì l i nói luôn i ôi v i vi c làm. i u này không d th c hi n. Anh không mưu mô, trái l i,
có m t s khiêm t n c bi t, d làm m m lòng m i ngư i và lôi cu n m i ngư i cùng làm theo.
Anh là m t ngư i nhi t thành v i lý tư ng. S nhi t tình c a anh t o c m h ng ph n ch n cho tôi và con
cái, cũng như nh ng ngư i mà anh t ng gi ng d y; thúc y chúng tôi không ng ng c i s a b n thân
mình ngày càng t t hơn.
Khi chúng tôi c g ng s ng theo nh ng gì mình tin tư ng, các con cũng thư ng ng thu n v i nh ng
giá tr c a chúng tôi. Tình c m và ý nh c a chúng tôi là t t, chúng tôi có t m nhìn và có khát v ng, tuy
- nhiên cũng có nh ng lúc chúng tôi rơi vào tr ng thái th a hi p.Chúng tôi thư ng xuyên i l c hư ng,
nhưng may thay, chúng tôi v n quay tr v úng hư ng.
Tôi v n nh k ni m v i a con gái u, Cynthia, khi con bé 3 tu i. Chúng tôi v a m i chuy n vào
ngôi nhà u tiên c a mình – m t căn h bé xíu nhưng còn m i, v i ba phòng ng n i li n nhau. Tôi yêu
thích vi c trang trí nhà c a, làm vi c c t l c khi n ngôi nhà tr nên p , quy n rũ.
Câu l c b văn chương c a tôi có m t bu i g p m t t i nhà, tôi ã m t hàng gi lau d n nhà c a tt
c các phòng u trông th t hoàn h o. Tôi r t ph n khích gi i thi u v i b n bè ngôi nhà c a mình, hy
v ng h s n tư ng. Tôi d bé Cynthia ng thi p i, và dành s n m t b t ng khi ưa m i ngư i vào
phòng c a bé, lúc y m i ngư i s ý th y căn phòng th t áng yêu v i n m giư ng màu vàng sáng,
h p màu v i rèm c a, v i nh ng con thú bông áng yêu màu s c mà tôi ã làm và treo trên tư ng.
Nhưng khi tôi m c a phòng, tôi bàng hoàng th y con bé ã chui ra kh i giư ng, lôi t t c chơi ra
kh i t và bày b a chúng kh p sàn nhà. Con bé cũng lôi t t c qu n áo, ném chúng kh p phòng. Chưa
h t, bé Cynthia còn lôi c chơi xúc x c, ô ch và h p bút sáp màu ra ngh ch ng m. Phòng c a con bé
th t kh ng khi p, trông c như v a có m t cơn l c cu n. Con bé ng ng lên cư i m t cách tinh quái và
nói th t ng t ngào: “Chào m !”.
Tôi r t t c gi n vì con bé không nghe l i tôi mà chui ra kh i giư ng; tôi th t v ng vì phòng con bé th t
l n x n, ch ng ai nh n ra căn phòng t ng ư c trang trí áng yêu th nào; tôi r t b c b i vì con bé ã
y tôi vào tình hu ng áng x u h này ngay trư c m t b n bè mình.
Tôi la m ng, phát ngay vào mông con bé, r i b t nó lên giư ng, c nh cáo không ư c bư c xu ng sàn.
Môi bé run lên, m t nó m ng nư c. Con bé b t u khóc mà ch ng hi u nó ã làm chuy n gì sai.
Tôi óng c a l i, ngay l p t c c m th y ân h n vì ph n ng thái quá c a mình. Tôi th c s th y x u h
trư c cách cư x c a mình, và ch t nh n ra ch ng qua là do s t ph c a tôi, ch không ph i do hành
ng c a con bé, ã khi n tôi th t v ng. Tôi t c gi n b n thân mình vì ã cư x thi u chín ch n, nông
c n. Nhi u năm sau ó, tôi h i con bé có còn nh k ni m ó không, và th t s th y nh lòng khi con bé
tr l i là không.
M i chúng ta u tr i qua các giai o n trong cu c i. Nào là chăm chút hình th c, tìm cách t o n
tư ng m nh, nào là mu n tr nên n i ti ng, so sánh b n thân mình v i ngư i khác, nào là mu n ki m
th t nhi u ti n, tìm cách ư c công nh n và chú ý, nuôi nh ng tham v ng. T t c nh ng i u này s
m nh t i, khi tính cách c a b n ngày càng trư ng thành và hi u sâu v trách nhi m trong cu c s ng.
Nh ng th thách c a cu c i giúp sàng l c chúng ta. Tình b n ích th c s ti p thêm s c m nh. S ng
chân thành, chính tr c và dũng c m i m t v i khó khăn s giúp b n tr thành ngư i h u d ng, t t .
Sau khi nuôi l n 9 a tr , tôi m i bình tâm nghĩ v tương lai. R t nhi u l n tôi ã m t bình tĩnh, hi u
l m, v i vàng ánh giá trư c khi suy nghĩ, không ch u l ng nghe và cư x d i d t. Nhưng tôi ã c g ng
h c h i t chính nh ng sai l m. Tôi nh n l i, trư ng thành, thay i nh ng giá tr c a mình, không ph n
ng thái quá, không ánh m ng lũ tr , h c cách cư i v i chính b n thân mình, có ít quy t c hơn và t n
hư ng cu c s ng nhi u hơn. Vi c nuôi d y con cái v t v (c v t ch t l n tinh th n), v t ki t s c nhưng
cũng nh v y mà tôi tr nên hoàn thi n hơn. B n lăn vào giư ng ng , m t m i rã r i, và t nh v i b n
thân gi ng như Scarlet O’Hara: “Ngày mai l i là m t ngày m i”.
Tr i qua t t c nh ng i u ó, tôi nh n ra vi c làm cha làm m v cơ b n là s hy sinh. Tôi có m t t m
bi n treo trong b p nh c nh : “Làm m là không bao gi ư c phép y u u i”. Cùng v i ám tr , b n
cũng tr i qua nhi u bài h c và luy n t p, nào là nư c m t gi n d , nào là n cư i âu y m, i m t v i
nhi u bi n chuy n trong tâm lý tu i d y thì, nh ng cu c cãi vã và trêu ch c l n nhau gi a b n tr …
Nhưng cu i cùng, b n s không còn nh nh ng n i au. Thay vào ó, b n s nh ni m vui c a vi c làm
cha làm m , ni m vui c a s lo toan và hy sinh cho con cái. B n s nh t ng nét bi u c m trên khuôn
m t con b n qua m i năm – trông chúng áng yêu n th nào trong b m hay trang ph c c bi t mà
- th h chúng ưa m c. B n s nh nh ng kho nh kh c tuy t v i, nh ng giây phút tĩnh l ng ng m nhìn
a tr mà b n ang nuôi n ng ngày càng hoàn thi n.
Sau khi có a con th 7, Colleen, tôi t tin bi t cách nói “Không” v i nh ng i u không quan
tr ng. Khi ng i gh ngh , nhìn ra c a s , tôi bi t t n hư ng t ng kho nh kh c h nh phúc ch không
còn b n tâm l ra tôi ph i làm th này th khác. Tôi c m th y m t s bình n. ó là nh ng gì mà tôi c n.
Vì th , tôi ch nh nh ng kho nh kh c p.
M i ngư i chúng ta có cu c s ng gia ình không ai gi ng ai. B n và tôi, có th chúng ta ã nh n ra:
cu c s ng th i nay không h ơn gi n. Xã h i không còn thu n l i cho gia ình như trư c ây. Cu c
s ng v i nh ng ti n b công ngh , nhanh hơn, tinh vi hơn, và cũng áng s hơn.
Nh ng nh lu t và quy t c ư c ưa ra trong cu n sách này không ph i do Stephen phát minh ra. Anh
y làm công vi c quan sát, t p h p, ghi l i theo m t trình t h u ích. ó là nh ng quy t c ph bi n mà
trong th m sâu tâm h n, b n ã bi t là úng. ó là lý do b n c m th y nh ng quy t c th t quen thu c.
B n ã t ng nhìn th y trong cu c s ng c a chính b n, th m chí b n còn thư ng xuyên s d ng.
Tuy nhiên, i u có ích ây là cu n sách giúp b n có m t n n t ng, có phương pháp suy nghĩ và nhìn
nh n hoàn c nh riêng c a mình tìm ra cách gi i quy t. ó là i m b t u, là cách ki m tra v trí
b n ang ng, nơi b n mu n n và làm cách nào giúp b n i t i ích.
M t vài năm trư c ây, Carol, m t trong s b n thân nh t c a tôi, m c b nh ung thư. Sau vài tháng th c
hi n x tr , hóa tr và ph u thu t, cô y nh n ra cu c s ng c a mình ang d n khép l i. Nhưng Carol
không bao gi h i: “T i sao l i là tôi?”, không c m th y cay ng hay tuy t v ng. Cách nhìn nh n c a
Carol v cu c s ng thay i nhanh chóng. “Tôi không còn th i gian quan tâm n nh ng i u v t
vãnh,” cô y nói v i tôi, “Tôi chú tâm vào nh ng i u th c s quan tr ng i v i mình”. S dũng c m
c a cô y khi n tôi c m ng. Carol dành th i gian ào sâu m i quan h v i ch ng, con cái và nh ng
ngư i cô y yêu quý. Khát v ng l n nh t c a Carol là ư c làm, ư c c ng hi n và b ng m t cách nào
ó, t o ra m t s khác bi t. Cái ch t c a cô y khi n t t c chúng tôi, nh ng ngư i yêu m n cô y, mu n
mình tr nên t t p và m nh m hơn: s n lòng yêu thương, quan tâm, giúp m i ngư i.
Carol ã “vi t” b n tuyên ngôn v nhi m v c a cu c i mình trên giư ng b nh. B n cũng có th
“vi t” b n tuyên ngôn nhi m v c a cu c i mình, ngay t bây gi .
Không ai có th th c s th u hi u hoàn c nh c a b n – nh ng khó khăn và th thách mà b n ang g p
ph i, hay nh ng lý tư ng b n trông i. B n có th rút t a t cu n sách này nh ng gì b n th y phù h p
v i mình. Khi g p ư c vài câu chuy n tương t , b n có th d ng l i, nghi n ng m, quan sát cu c i,
và t ó phác ra vi n c nh tương lai cho chính b n.
Chúng tôi mu n mang hy v ng n cho nh ng ai ang áy náy vì ã m c ph i nhi u sai l m, vì s th ơ,
vì ã không ưu tiên gia ình và ang h ng ch u h u qu c a nh ng i u ó. B n có th giành l i a con
mình ã ánh m t. Ch ng bao gi là quá mu n. ng bao gi b cu c và ng ng c g ng.
Tôi tin cu n sách này s giúp b n tr thành m t tác nhân c a s thay i, tr thành ch ng nhân c a
nh ng i thay trong chính hoàn c nh c a b n.
Hy v ng nh ng n l c c a b n s ư c n áp.
- Sandra Merrill Covey
__
- PH I LÀM GÌ KHI GIA ÌNH B N I CH CH HƯ NG N 90% TH I GIAN?
Hình trang 9
Các gia ình h nh phúc, th m chí là các gia ình r t h nh phúc – ôi lúc cũng s ng ch ch hư ng n 90%
th i gian. Nhưng i u quan tr ng là h bi t mình ang i âu và hi u rõ con ư ng ó như th nào. Và h luôn
c g ng quay tr v úng hư ng ã ch n.
i u ó cũng gi ng như hành trình c a m t chuy n bay. Trư c khi máy bay c t cánh, ngư i phi công ph i
n m rõ l trình bay. Anh ta bi t chính xác mình s bay i âu và ph i tuân theo l trình ã nh. Nhưng trong
su t chuy n bay, hành trình ó có th b tác ng b i nhi u nhân t như gió, mưa, s nhi u lo n không khí, tình
tr ng không lưu b t thư ng, các sơ su t c a con ngư i và nhi u nhân t
khác n a. Nh ng nhân t này khi n chi c máy bay b ch ch hư ng ít
Bí quy t ây là ph i
nhi u - th m chí, có lúc ch ch hư ng áng k - so v i l trình ban u,
có m t ích n rõ
iu này x y ra thư ng xuyên trong su t chuy n bay.
ràng, m t l trình c
Tuy nhiên ngo i tr nh ng tr ng i quá l n, n u không thì máy
th và m t chi c la bàn
bay v n bay n ích an toàn.
nh hư ng.
V y i u này di n ra như th nào? Trong su t chuy n bay,
ngư i phi công thư ng xuyên nh n ư c thông tin ph n h i t các thi t
b theo dõi th i ti t, t các ài ki m soát không lưu và t các máy bay khác, hay ôi khi t vi c quan sát các vì
sao. D a trên nh ng thông tin ph n h i này, anh ta s có nh ng i u ch nh c n thi t giúp máy bay luôn quay
tr v úng v i l trình ư c l p s n.
Vn không ph i n m vi c có i ch ch hư ng hay không, mà chính là t m nhìn, k ho ch và kh
năng quay v úng hư ng.
Theo tôi, hành trình bay c a chi c phi cơ y chính là m t phép n d lý tư ng cho cu c s ng gia ình. Cũng
gi ng như chuy n bay, ôi khi gia ình chúng ta cũng i ch ch hư ng, th m chí rơi vào tình tr ng h n lo n.
Vi c có m t t m nhìn, k ho ch cũng như xác nh rõ ng l c – ó chính là hy v ng giúp gia ình quay l i
úng hư ng.
Theo Sean (con trai tôi):
Nhìn chung, cũng gi ng như bao gia ình khác, gia ình chúng tôi t ng x y ra khá nhi u mâu thu n. Chúng
tôi thư ng ng i l i cùng bàn b c. Tôi tin r ng, chính vi c bi t nh n l i và kh năng t n i l i các m i quan
h c a t ng thành viên ã giúp cho quan h gia ình chúng tôi luôn g n bó.
Ch ng h n, trong nh ng chuy n i chơi c a gia ình, b luôn là ngư i lên k ho ch cho c nhà như ph i
th c d y lúc 5 gi , ăn sáng và kh i hành lúc 8 gi . Tuy nhiên v n ã n y sinh khi bu i sáng hôm ó, chúng
tôi ng vùi và không ai mu n th c d y giúp b chu n b . i u ó khi n b n i nóng. 12 ti ng ng h sau,
chúng tôi m i b t u lên ư ng và không ai dám trò chuy n v i b vì lúc y ông ang r t gi n.
Nhưng i u khi n tôi nh nh t là chính b , ch không ai khác, là ngư i u tiên ã nói l i xin l i. Luôn luôn
như v y. i u ó khi n chúng tôi r t x u h , vì trong thâm tâm chúng tôi bi t r ng mình chính là “th ph m”
khi n ông ph i t c gi n.
Nghĩ l i, tôi th y r ng i m c áo c a gia ình tôi là c b và m u luôn bi t nghĩ l i, s n sàng suy i
tính l i, ngay c khi chúng tôi ph m l i, ngay c khi m t s k ho ch và công vi c em ra bàn trong bu i h p
gia ình ch ng may b b t c.
Như b n ã th y, gia ình chúng tôi không ph i là m t ngo i l và tôi cũng không ph i là m t ngo i l . Tôi
mu n nh n m nh m t i u: cho dù b n ang ph i cùng lúc ng trư c r t nhi u khó khăn, th thách và c th t
b i, b n c v ng tin ti n v phía trư c. Bí quy t ây là ph i có m t ích n rõ ràng, m t l trình c th và
m t chi c la bàn nh hư ng.
- Hình nh n d c a chi c máy bay s ư c c p xuyên su t n i dung cu n sách nh m khơi d y ni m hy
v ng và ngu n c m h ng cho vi c xây d ng h nh phúc gia ình.
BA M C TIÊU
Mong mu n c a tôi khi vi t cu n sách này là giúp b n, trư c h t và trên h t, luôn nuôi dư ng m t ni m hy
v ng. Bên c nh ó, nh ng i u tôi trình bày trong cu n sách này s giúp b n t o d ng “c xe tam mã” giúp b n
thân và gia ình luôn i úng hư ng. ó là: m t ích n rõ ràng, m t l trình c th và m t chi c la bàn nh
hư ng.
1. Xác nh rõ ích n
Tôi bi t r ng m i ngư i tìm n cu n sách này có m t hoàn c nh gia ình riêng và có nh ng mong mu n
riêng.
Hình trang 11
Có th b n ang v t l n duy trì hay c g ng xây d ng l i cu c hôn nhân c a mình; ho c b n ã có m t
cu c hôn nhân kh i u t t p nhưng b n còn mu n nhi u hơn th n a - m t cu c hôn nhân làm b n th c s
tho mãn và hài lòng. Có th b n ang ph i m t mình nuôi d y con và c m th y quá m t m i trư c vô s òi
h i, áp l c ang è n ng lên b n không chút xót thương. Có th b n ang ph i v t v v i m t a con ương
ng nh, hư h ng ang giao du v i b n côn , th m chí còn dính vào ma túy hay m t t n n xã h i nào y. B n
có th ang ph i tìm cách hòa h p gi a hai gia ình “xung kh c”.
Có th b n mu n con cái mình t giác th c hi n y m i trách nhi m cũng như làm t t c bài t p v nhà
mà không c n ph i nh c nh . Ho c b n c m th y g n như không th làm t t nhi u vai trò cùng m t lúc (mà
nhi u khi nh ng vai trò y l i xung t v i nhau), ó là làm b , làm m , làm tr ng tài phân x và làm m t
ngư i b n. Có th b n ang băn khoăn không bi t là nên nghiêm kh c hay d dãi v i con cái, không bi t làm
th nào gia ình i vào khuôn kh .
Có th b n ang ph i c g ng ki m ti n trang tr i cu c s ng, ph i l y kho n n bù cho kho n kia. Nh ng
lo l ng v kinh t có th ã chi m h t tâm trí và th i gian khi n b n không còn sc gi i quy t các m i
quan h trong gia ình n a. Có th b n ang ph i t i m t t i mũi trong hàng núi công vi c n m c b n không
còn th i gian, và càng ngày càng tr nên xa cách các thành viên trong gia ình. Th nên ý ni m v m t gia ình
h nh phúc i v i b n dư ng như vư t xa kh i t m tay!
Có th c m xúc và thái gi a các thành viên trong gia ình b n ang r t căng th ng, m i ngư i thư ng
xuyên cãi vã, b t ng v i nhau, th m chí còn la hét, b c b i, c n nh n, soi mói, gi u c t, l i, phê bình, ùn
y công vi c, vu kh ng, ph t l , im l ng... Có th nh ng a con c a b n ã l n và chúng ch ng bu n v nhà,
không còn thân thi t v i gia ình n a. Có th nh ng c m xúc trong hôn nhân ã m t, ho c ang d n m t i
khi n b n c m th y tr ng r ng và cô ơn. B n ã c g ng h t s c làm cho m i vi c có th tr nên t t p,
nhưng dư ng như “ âu v n hoàn y”, m i vi c không h lay chuy n. B n ki t s c, c m th y nh ng vi c mình
làm u vô nghĩa.
Có th b n ang gi vai trò c a m t ngư i ông, ngư i bà, dù r t mu n quan tâm giúp nhưng không bi t
giúp th nào m i vi c hanh thông. Có th quan h c a b n v i con r và con dâu ang tr nên nh t nh o,
“b ng m t ch không b ng lòng”, và nh ng cu c chi n tranh l nh ch có d p là bùng phát. Có th b n là n n
nhân c a t l m d ng trong su t nhi u năm - khi b n còn nh hay khi ã k t hôn - và nay b n mong mu n thoát
kh i cái vòng lu n qu n ó nhưng l i không bi t làm th nào, không có m t khuôn m u nào cho b n noi theo,
r i b n ành quay tr l i tình tr ng ban u. Có th v ch ng b n khao khát m t a con nhưng l i không
th , và b n c m th y s ng t ngào trong cu c s ng hôn nhân c a mình ang nh t d n.
- Có th cùng m t lúc b n ph i i m t v i nhi u khó khăn k trên, và b n c m th y mình không còn m y may
hy v ng. Nhưng cho dù b n rơi vào hoàn c nh nào i n a, i u quan tr ng là ng so sánh gia ình mình v i
các gia ình khác! Không ai hi u ư c h t hoàn c nh th c t c a b n
có th cho b n m t l i khuyên th t s h u ích. Cũng v y, b n không
T m nhìn v tương lai
bao gi hi u ư c c n k hoàn c nh th c t c a ngư i khác. Chúng ta
quan tr ng hơn nh ng thư ng có xu hư ng áp t hoàn c nh c a mình lên ngư i khác,
ưa ra nh ng l i khuyên mà mình cho là úng. Nhưng nh ng gì chúng
khó khăn hi n t i.
ta nhìn th y b ngoài m i ch là ph n n i c a t ng băng. Khi nhìn vào
cu c s ng gia ình c a ngư i khác, b n ch t lư i khen hoàn h o, trong
khi l i chép mi ng than gia ình mình ang r n n t, có nguy cơ v . Tuy nhiên, b n nên nh : b t c gia ình
nào cũng u có nh ng khó khăn riêng, nh ng v n riêng!
Th t tuy t v i bi t r ng: nh ng khó khăn hi n t i s không còn quá quan tr ng n u b n có ư c m t t m
nhìn v tương lai. Có nghĩa là n u nhìn v tương lai b ng m t vi n c nh t t p, b n s th y mình m nh m
hơn, b t k s t n t i c a nh ng c m xúc tiêu c c b y lâu nay hay hoàn c nh khó khăn ang còn ó trong th c
t i.
Tôi mu n chia s v i b n cách th c các gia ình trên kh p th gi i ã xây d ng t m nhìn và nh ng giá tr
chung cho m i thành viên trong gia ình, thông qua vi c ra “b n tuyên ngôn v nhi m v c a gia ình”. Tôi
s hư ng d n b n cách t o d ng m t “b n tuyên ngôn” như v y nh m oàn k t và phát huy s c m nh c a gia
ình mình. B n tuyên ngôn v nhi m v gia ình s giúp các thành viên trong gia ình b n có “ ích n” th ng
nh t, và nh ng giá tr n ch a trong ó s là kim ch nam cho gia ình b n.
xây d ng m t gia ình như mong mu n, m i thành viên trong gia ình u ph i tham gia. M i ngư i u
ph i góp ph n hình thành t m nhìn y, hay ít nh t là ph i hi u và quy t tâm hư ng n. Lý do r t ơn gi n. B n
ã bao gi chơi trò ghép hình ho c xem ngư i khác chơi chưa? Trong trò chơi này, ph i chăng vi c ngư i chơi
hình dung ư c b c tranh hoàn ch nh là r t quan tr ng? Và vi c t t c nh ng ngư i cùng chơi có chung hình
dung v b c tranh hoàn ch nh cũng quan tr ng không kém? N u không có chung cách nhìn nh n, m i ngư i s
d a trên nh ng tiêu chu n khác nhau khi ưa ra quy t nh c a mình, r i k t qu ch là m t m l n x n.
Vn ây là ph i xây d ng m t t m nhìn chung cho m i thành viên trong gia ình. Khi ã có m t ích
n rõ ràng, b n d dàng quay tr l i úng hư ng có th tuân th l trình bay. Th c ra, toàn b l trình g n
ch t v i m c tiêu nh m n, không th tách r i. L trình quan tr ng không kém so v i ích n.
2. V ch ra m t l trình c th
B n c n có m t l trình c th d a trên m t s nguyên t c nh t nh i n ích cu i cùng. minh h a
cho i u này, tôi s k cho các b n m t câu chuy n.
M t ngư i b n thân chia s v i tôi nh ng lo l ng v c u con trai - mà theo anh y miêu t là “h n xư c”,
“b t tr ” và “vô ơn b c nghĩa”.
- Stephen, tôi không bi t ph i làm gì n a ây! Tình hình căng th ng n m c n u tôi bư c vào phòng nh
xem ti-vi cùng th ng con trai thì ngay l p t c, nó s t t ti-vi và b ra ngoài. Tôi ã c g ng h t s c g n gũi nó
nhưng không th .
Vào th i gian ó, tôi ang gi ng cho m t vài l p v nh ng v n liên quan n 7 thói quen - mà tôi s bàn
n trong cu n sách này - nên tôi ã nêu lên ngh :
- T i sao anh không t i l p h c c a tôi bây gi nh , chúng tôi ang th o lu n v thói quen th 5 – hãy l ng
nghe và hi u ngư i khác trư c khi mu n ngư i khác hi u mình. Tôi oán r ng con trai anh ang c m th y anh
không hi u nó.
- - Tôi hi u con tôi mà. - Anh b n tôi nói. - Th m chí tôi còn bi t trư c nó s g p ph i chuy n gì n u không
nghe l i tôi.
- Hãy coi như anh chưa hi u gì v con trai mình c . Hãy th l ng nghe mà không ánh giá hay phán xét gì
h t. Anh n l p nhé, tìm hi u cách l ng nghe v i s tôn tr ng.
Và anh b n tôi ã n d l p h c. Nhưng anh y ch quan n m c cho r ng ch c n sau m t bu i h c là quá
thông hi u m i vi c. Anh y t i g p c u con trai và b o: “Lâu nay con cho r ng b không hi u con, bây
gi b mu n nghe con nói. Nào, nói i”. C u con trai áp l i: “B chưa bao gi hi u con c , chưa bao gi …”
R i c u b ra ngoài.
Ngày hôm sau, anh b n n g p tôi, nói:
- Stephen à, bi n pháp c a anh không hi u qu . Tôi ã c h t s c nhưng nó v n b t h p tác! Tôi ch mu n
nói th ng vào m t nó, “Ng c ! Ch l con không nh n ra nh ng gì b ã và ang c g ng làm là vì con sao?”.
Tôi không bi t li u còn chút hy v ng nào n a không?
Tôi áp:
- C u bé ch ang mu n ki m tra s chân thành c a anh mà thôi. Và nó ã tìm th y i u gì? Nó th y r ng
anh không th c s mu n hi u mà ch mu n áp t.
- Ch ng qua là nó quá ng o m n. Nó th a bi t hành ng c a nó ang làm m i th r i tung c lên.
Tôi nói:
- Hãy nhìn l i b n thân mình xem. Anh ang t c gi n vì nghĩ r ng mình g p th t b i. Anh ch c n ra v ang
c g ng l ng nghe là có th khi n con trai mình m lòng ư c sao? Nó không bi t th c s anh ang nghĩ gì hay
sao? Anh c n ph i c g ng nhi u hơn n a thay i suy nghĩ và c m xúc c a anh. D n d n anh s h c ư c
cách yêu thương vô i u ki n, yêu con theo úng b n ch t c a nó, ch không ph i yêu vì nó cư x theo cách mà
anh mu n. Anh ph i h c cách l ng nghe, n u c n, hãy xin l i cho nh ng l i phán xét hay nh ng sai l m trư c
ây c a anh.
Anh y ã hi u ra: hành ng v a r i c a anh, kỳ th c, ch làm ra v là mu n hi u con, ch anh chưa h c
ư c cách l ng nghe th t chân thành và kiên nh n, b t k k t qu như th nào.
Vì th anh y quay l i l p h c, thay i suy nghĩ và ng l c c a mình, b ng m t thái m m m ng, t nh
và c i m hơn.
Cu i cùng anh y nói:
- Tôi ã s n sàng. Tôi s th l i m t l n n a.
Tôi nh c:
- C u bé s ki m tra s chân thành c a anh y.
- Có l nó s t ch i b t c ngh nào c a tôi. Nhưng tôi v n s trò chuy n cùng nó, vì tôi tin th ng bé x ng
áng nh n ư c s quan tâm.
T i hôm ó, b n tôi ã ng i xu ng bên c nh c u con trai, tâm s : “B bi t con v n nghĩ là b không h hi u
con, nhưng b mong con tin r ng b ang và s c g ng không ng ng hi u ư c con”.
M t l n n a, c u bé l nh nh t áp “B chưa bao gi hi u con c ”. Nó ng d y, b i. Nhưng ngay khi nó
v a bư c n c a thì b n tôi c t ti ng: “Trư c khi con i, b mu n xin l i con vì ã làm con ph i x u h trư c
m t b n bè t i hôm trư c”.
C u bé quay l i, nói: “B không bi t là con ã x u h th nào âu”. M t c u bé ngân ng n nư c.
Sau l n nói chuy n ó, anh y nói v i tôi:
- Stephen, nh ng l i hư ng d n và ng viên c a anh th c s ã tác ng n tôi vào kho nh kh c tôi th y
con trai mình khóc. Tôi không ng i u ó l i quan tr ng v i nó n như v y, không ng nó ã b t n thương
n th . L n u tiên, tôi th c s mu n l ng nghe.
- V y là anh b n tôi ã t o ư c c u n i v i con. C u bé d n c i m hơn. H nói chuy n n n a êm, khi v
anh y bư c vào nh c nh hai b con r ng ã n gi i ng thì c u bé nói: “Con v i b mu n nói chuy n thêm
m t chút n a, úng không b ?”. Và h ti p t c trò chuy n cho t i t n sáng.
Hôm sau, khi g p tôi trong s nh c a tòa nhà văn phòng nơi tôi làm vi c, anh y v a khóc v a nói:
- Stephen, tôi ã tìm l i ư c con trai mình.
B n tôi khám phá r ng có nh ng nguyên t c cơ b n i u ch nh các m i quan h c a con ngư i, và vi c tuân
theo nh ng nguyên t c này là i u thi t y u n u th c s mu n có m t gia ình h nh phúc. B n tôi ã quy t nh
tuân theo nguyên t c “bi t tôn tr ng”– c g ng l ng nghe và th u hi u ngư i i tho i – nh v y ã xoay
chuy n ư c tình hình. i u này cũng tương t khi b n thay i m t nguyên t trong công th c hóa h c, kéo
theo s thay i c a c m t công th c.
V n d ng nguyên t c bi t tôn tr ng, th t s l ng nghe và ng c m v i m i ngư i là m t thói quen r t h u
ích cho t t c m i ngư i b t k h thu c t ng l p nào. Không có ngư i nào thành công trong cu c s ng mà l i
không bi t tôn tr ng, l ng nghe và th u hi u ngư i khác.
7 thói quen trong cu n sách này d a trên nh ng nguyên t c có th áp d ng m i lúc, m i nơi và không th ph
nh n trong m i quan h gi a ngư i v i ngư i - gi ng như nh lu t v n v t h p d n trong th gi i v t ch t.
Nh ng nguyên t c này i u ch nh m i khía c nh c a cu c s ng, tr thành m t ph n t t y u trong s thành công
c a m i cá nhân, gia ình và c ng ng. 7 thói quen này không thu c v k x o, không ph i là nh ng gi i pháp
t m th i, l i càng không ph i là danh sách nh ng vi c c n làm. ây là nh ng thói
quen – g m n p nghĩ (tư duy), n p làm (hành ng) ã ư c s d ng lâu ngày - mà
Có nh ng
b t c gia ình h nh phúc nào cũng có.
nguyên t c
N u vi ph m nh ng nguyên t c y thì ch c ch n cu c s ng gia ình cũng như các
cơ b n i u
m i quan h khác s th t b i. Trong cu n ti u thuy t Anna Karenina, Leo
ch nh các
Tolstoy ã phát hi n: “M i gia ình h nh phúc u gi ng nhau, nhưng nh ng gia
m i quan h
ình b t h nh thì rơi vào nhi u tr ng hu ng khác nhau”. Nh ng gia ình h nh phúc
c a con
luôn có nh ng c i m gi ng nhau nh t nh, cho dù gia ình ó có c b và m hay
ngư i, và
ch có m t trong hai, cho dù có 10 con hay không có con, cho dù ã t n g x y ra n n
vi c tuân
l m d ng, b b bê hay tràn ng p tình yêu và s tin tư ng. Nh ng c im ó ưc
theo nh ng
gói g n trong 7 thói quen.
nguyên t c
M t nguyên t c n a mà anh b n tôi h c ư c t tình hu ng nêu trên: s thay
này là i u
i ch th t s và lâu dài khi di n ra t bên trong. Nói cách khác, thay vì c g ng
thi t y u n u
thay i hoàn c nh hay thay i con trai mình thì anh y quy t nh thay i chính
mu n có m t
mình. T vi c thay i chính b n thân, anh y ã t o ư c nh ng thay i trong hoàn
gia ình
c nh và con trai mình.
Cách ti p c n t bên trong là tr ng tâm c a 7 thói quen. N u thư ng xuyên
h nh phúc.
áp d ng các nguyên t c trong nh ng thói quen này, b n có th thay i các m i
quan h và hoàn c nh theo hư ng tích c c. B n cũng có th tr thành tác nhân c a
s thay i. Ngoài ra, n u so v i vi c ch chú tr ng n hành vi thì vi c chú tr ng vào nh ng nguyên t c y s
tác ng n hành vi m t cách sâu s c hơn. B i vì nh ng nguyên t c y ã có s n, n m sâu trong m i con
ngư i, khi hi u rõ chúng thì cũng ng th i hi u rõ b n thân và kh năng c a mình, t ó phát huy ti m năng
m t cách hi u qu nh t.
Ngày nay cách ti p c n t bên trong có ý nghĩa h t s c quan tr ng. Trư c ây vi c xây d ng gia ình t bên
ngoài r t d dàng, b i xã h i lúc ó là m t kh i liên k t ch t ch và là m t ngu n l c cho gia ình. Con ngư i
ư c bao b c xung quanh b i nh ng mô hình, nh ng khuôn m u, nh ng h tr t các phương ti n truy n thông,
nh ng phép t c duy trì hôn nhân và xây d ng gia ình. Ngay c khi có các v n n y sinh trong gia ình,
nh ng y u t bên ngoài v a nêu tr thành “ch d a” giúp duy trì cu c s ng hôn nhân và gia ình. Do ó b n có
th xây d ng gia ình t bên ngoài, thành công thì ch c n thu n theo t nhiên.
- Nhưng bây gi m i th ã thay i. N u ch “thu n theo t nhiên”, gia ình s d dàng tan v .
M c dù chúng ta thư ng ư c khuy n khích hãy quay tr v v i nh ng “giá tr gia ình”, nhưng v i m t xã
h i r ng l n hơn trong vòng 30 n 50 năm qua, xu th ã thay i m t cách cơ b n - t ng h chuy n sang
ch ng l i mô th c gia ình. Chúng ta ang c g ng vư t qua tình tr ng h n lo n và thi u g n bó trong gia ình,
nh ng sóng gió ó có th cu n các gia ình i ch ch hư ng.
T i m t cu c h i th o v gia ình g n ây, m t quan ch c chính ph ã chia s m t câu chuy n áng bu n
như sau:
M i ây, tôi có d p nói chuy n v i m t ngư i àn ông mà theo tôi thì ó là m t ngư i b
Bây gi
r t t t. Ông y k : Có m t d o, c u con trai b y tu i c a ông có v n gì ó khi n nó xao
m i th ã lòng mãi. C u bé th l :“B ơi, con không th nào thôi không nghĩ v chuy n ó ư c…”.
thay i. Ông b oán có th ó là m t cơn ác m ng ho c m t b phim kinh d mà c u bé t ng xem.
Nhưng không ph i, sau nhi u l n thuy t ph c và d dành, c u bé ti t l là c u xem r t
N u ch
nhi u hình nh khiêu dâm thô t c, kinh khi p. Ông b h i: “Sao con có ư c chúng?”. C u
“thu n
bé khai ra tên c a a tr 9 tu i bên hàng xóm thư ng xem hình sex trên máy vi tính. “Con
theo t
ã xem bao nhiêu l n r i?”, “R t nhi u l n r i, b ”.
nhiên”,
Ông b v i vàng i g p b m c a a tr hàng xóm. H th c s b choáng váng, c m
gia ình th y t i t khi hay tin u óc còn non n t c a b n tr b v y b n. H c t v n n m c c u bé
s d dàng b t khóc và nói: “Con bi t làm v y là không t t nhưng con không th không xem”.
T t nhiên h nghi ng có m t ngư i l n nào ó có liên quan n chuy n này. Nhưng
tan v .
không ph i, nguyên do là m t c u h c sinh l p 6 trư ng ã cho c u bé a ch website này
và b o r ng “Xem i, hay l m”. Th là cái trang web ó lan truy n kh p các nhà xung quanh như m t d ch
b nh.
Ông b cho bi t ã khuy n khích con trai mình h c s d ng máy tính. Nhưng b n tr t máy g m c u
thang, luôn óng kín c a. Chúng ã vô tình bi n căn phòng ó thành m t c a hàng khiêu dâm.
T i sao i u này l i có th x y ra? Vì chúng ta ang s ng trong m t xã h i mà công ngh có th bi n nh ng
a tr - không h có m t chút hi u bi t hay kinh nghi m - tr thành n n nhân c a nh ng văn hoá ph m c h i
n m c gây nghi n.
Trong su t 30 năm qua, mô th c gia ình ã có nh ng thay i áng k . Hãy xem nh ng th ng kê dư i ây:
T l sinh con ngoài giá thú tăng hơn 400%.
•
T l gia ình ch có b ho c m tăng hơn 3 l n.
•
T l ly hôn tăng g p ôi. Nhi u ngư i d oán kho ng m t n a nh ng cu c hôn nhân m i s i t i ly d .
•
S v thi u niên t sát tăng kho ng 300%.
•
i m ki m tra năng l c h c t p c a t t c sinh viên gi m 73 i m.
•
Vn s c kho hàng u c a ph n châu M là b o hành gia ình. M i năm có kho ng 4 tri u ph n b
•
ch ng ánh p.
¼ thanh thi u niên m c các b nh lây qua ư ng tình d c trư c khi t t nghi p ph thông.
•
Nh ng hành vi b k lu t n ng nh t trong các trư ng công l p ã thay i: năm 1940 ó là hành vi nhai k o
cao su, ch y nh y trong hành lang; n năm 1990 chuy n thành hành vi mang thai tu i thi u niên, cư ng hi p
và hành hung.
- Nh ng hành vi b k lu t n ng nh t
(theo nh n xét c a các giáo viên trư ng công l p)
Năm 1940 Năm 1990
Phát ngôn b a bãi Nghi n ma tuý
Nhai k o cao su Nghi n rư u
Làm n Có thai
Ch y trong hành lang T sát
Không x p hàng Cư ng hi p
Trang ph c không úng quy cách Tr m cư p
X rác b a bãi Hành hung
áng chú ý nh t là t l gia ình có cha ho c m nhà trong ngày v i con cái ã gi m t 66,7% xu ng còn
16,9%. Trung bình m t a tr dành 7 ti ng m i ngày xem ti-vi và ch có 5 phút bên b mình!
Theo nhà s h c l i l c Arnold Toynbee, l ch s có th ư c t ng k t ch trong m t câu, “B t chư c s
thành công s d n n th t b i”. ư c g i là thành công khi nh ng ph n u tương x ng v i th thách, nhưng
khi th thách thay i thì nh ng ph n u trư c kia không còn ý nghĩa n a. M t hành ng có th ưa t i thành
công trong trư ng h p này nhưng chưa ch c ã ưa n thành công trong trư ng h p khác. Khi có m t th
thách n v i b n, b n ph n ng l i. N u ph n ng ó phù h p, b n s thành công. Nhưng khi th thách ã thay
i mà b n v n ti p t c s d ng cách ph n ng cũ, b n s th t b i. Vì ph n ng cũ ã không còn phù h p v i
nh ng th thách m i.
Nh ng th thách ã thay i và chúng ta c n có cách gi i quy t khác h p lý hơn.
N u ch khao khát m t gia ình h nh phúc là chưa . Có nh ng ý tư ng hay v n chưa . Chúng ta c n có
cách tư duy và các k năng m i. B i vì các th thách tr nên khó khăn hơn, bu c chúng ta ph i tìm ra gi i pháp
hi u qu hơn.
7 thói quen i di n cho h tư duy và k năng ó. Thông qua cu n sách này, tôi s ch ra r ng – ngay c khi
lâm vào hoàn c nh khó khăn nh t - r t nhi u gia ình ã v n d ng nh ng nguyên t c trong 7 thói quen không
b ch ch hư ng.
- Hàng tu n b n hãy dành m t kho ng th i gian nh t nh cho gia ình, tr khi có chuy n kh n c p hay
nh ng vi c không lư ng trư c ư c. Trong kho ng th i gian c bi t dành cho gia ình, m i ngư i cùng nhau
lên k ho ch, trò chuy n v i nhau, trao i, b o ban và vui v bên nhau. ó là
y u t h u ích giúp b n và gia ình i úng
K năng và s
hư ng. Bên c nh ó, b n cũng nên dành th i
T i sao c n
rèn luy n có tác
gian trò chuy n thân m t v i t ng thành
d ng trong m t
dành kho ng
viên trong gia ình. N u b n làm ư c hai i u
s trư ng h p.
này, tôi oan ch c ch t lư ng cu c s ng gia
th i gian nh t
ình b n s c i thi n áng k . Không ch v y,
Nhưng t i sao ph i t ra hai nhi m v này? T i
b nc n n
nh cho gia
sao c n dành kho ng th i gian nh t nh cho gia
m t cách ti p
ình? T i sao c n ph i trò chuyên thân m t v i
ình? T i sao
c n có hi u qu
t ng thành viên trong gia ình? B i vì th gi i
hơn, ti p cho
c n trò chuy n
ang thay i ngày càng nhanh chóng và sâu
b n s c m nh
s c. Nu không có nh ng khuôn m u hay
thân m t v i
mô hình m i phù h p, gia ình s i sai hư ng.
áp d ng các
Alfred North Whitehead t ng nói:
nguyên t c vào
t ng thành viên
Thói quen v n d ng linh ho t nh ng nguyên t c mà
hoàn c nh c a
s thông tu . B n
mình hi u rõ là c t lõi c a
trong gia ình?
mình.
không cn ph i h c hàng trăm nguyên t c m i,
Vì n u không có
không cn ph i thư ng xuyên tìm ki m các
k năng t t hơn. Nh ng gì b n c n là m t vài
nh ng khuôn n n t ng có th áp d ng trong b t c trư ng h p nào.
nguyên tc
7 thói quen s t o nên n n t ng y. S c m nh l n nh t c a 7 thói quen không
m u hay mô
ph i n m m t thói quen ơn l nào mà n m s k t h p gi a chúng. V i
nh ng nguyên t c này, b n có th nh n ra và gi i quy t b t c chuy n gì x y ra
hình m i phù
trong gia ình mình t ó cân nh c ph i làm gì s a ch a, c i thi n tình
h p, gia ình s
hình. Hàng tri u ngư i ã v n d ng 7 thói quen này có th ch ng minh cho
iu ó. Nh ng thói quen s không “c m tay ch vi c” ph i làm th này th
i sai hư ng.
kia, mà chúng s nh hình trong b n m t hư ng suy nghĩ, t ó b n s bi t i u
c n ph i làm và khi nào nên làm vi c ó. có ư c thói quen này, b n c n xây
d ng và rèn luy n các k năng.
M t gia ình ã nói v i tôi: “ ôi khi chúng tôi th y vi c tuân theo nh ng nguyên t c này r t khó. Nhưng
n u không tuân theo thì còn khó hơn r t nhi u”. Gieo nhân nào, g t qu y, nh ng hành ng không tuân theo
nguyên t c s gây ra nhi u h u qu áng ti c.
Do ó, m c tiêu th hai khi tôi vi t cu n sách này là nh n m nh m t s th t: b t k b n ang trong tình
tr ng nào, 7 thói quen cũng s là m t công c h u d ng giúp b n xem xét tình hình rõ hơn và làm nên s thay
i tích c c t bên trong.
3. S h u m t chi c la bàn
N n t ng c a 7 thói quen kh ng nh: b n là ng l c sáng t o cho chính cu c i mình, và qua ó cũng là
ng l c sáng t o cho cu c s ng gia ình b n. Vì th m c ích th ba c a cu n sách là giúp b n nh n ra và phát
tri n 4 k năng khi n b n tr thành tác nhân thay i cu c s ng. Nh ng k năng này chính là chi c la bàn, hay
là m t h quy chi u bên trong, giúp gia ình b n i úng hư ng t i ích. Chúng giúp b n s p x p cu c s ng
ngay c trong nh ng hoàn c nh khó khăn, ng th i ti p thêm s c m nh b n quy t tâm làm b t c i u gì
phù h p và h u ích cho mình.
Tuy t v i hơn n a, cu n sách này còn giúp b n không ph i ph thu c vào tôi hay b t c nhà tư v n nào
khác, mà b n s ư c giúp t tìm hi u v n , t tìm ki m nh ng tr giúp khác n u th y c n thi t.
M t l n n a, xin b n lưu ý, không ai hi u hoàn c nh gia ình b n b ng chính b n. B n ang trong bu ng
lái. Chính b n là ngư i c n bi t cách vư t qua các sóng gió ang cu n gia ình mình i ch ch hư ng. Cũng
chính b n là ngư i duy nh t kh năng bi t c n làm gì cho gia ình mình.
- K năng và s rèn luy n có tác d ng trong m t s trư ng h p. Không ch v y, b n c n n m t cách ti p
c n có hi u qu hơn, ti p cho b n s c m nh áp d ng các nguyên t c vào hoàn c nh c a mình.
Có m t câu ng n ng phương ông: “N u b n cho ai ó m t con cá, b n ch có th giúp ngư i ó s ng
thêm m t ngày. N u b n d y cách b t cá, b n ã giúp ngư i ó s ng c i”. Cu n sách này không cung c p
cho b n m t con cá. M c dù có r t nhi u ví d v cách th c áp d ng 7 thói quen vào hoàn c nh c th , nhưng
tr ng tâm c a cu n sách là d y b n cách b t cá, b ng cách chia s nh ng nguyên t c giúp b n phát huy kh
năng c a mình và nhìn nh n hoàn c nh l c quan hơn. Vì th hãy suy ng m v nh ng câu chuy n và tìm ki m
nh ng nguyên t c c t lõi. Nh ng m u chuy n ó có th không áp d ng ư c vào hoàn c nh c a b n, song tôi có
th xác tín r ng nh ng nguyên t c c t lõi thì hoàn toàn kh thi.
M c tiêu cu i cùng: n n p văn hóa gia ình
N i dung c a cu n sách c p n 7 thói quen t o gia ình h nh phúc. V y “h nh phúc” ây là gì?
Theo tôi, h nh phúc có th ư c th hi n trong 4 ch : văn hóa gia ình.
n chính là tinh th n c a m t gia ình:
Khi nói n “văn hóa”, i u tôi mu n cp ó, có s quan
tâm, chia s và th u hi u gi a các thành viên, ó có b u không khí thân thi n. Vâng, y chính là c trưng
c a m i gia ình – chi u sâu, s thân thi t, s chín ch n trư ng thành trong các m i dây liên h . ó cũng là
c m xúc b t ngu n t các nguyên t c ng x tiêu bi u cho các m i quan h gia ình. Và i u này, gi ng như
ph n n i c a m t t ng băng trôi, là m t ph n c a ni m tin chung và các giá tr n gi u chưa ư c nhìn th y, t c
là ph n chìm c a t ng băng.
Khi nói v “n n p văn hóa gia ình t t p”, tôi nh n th y m i ngư i có m t cách hi u khác nhau v “t t
p”. i v i tôi, c m ch này hàm ý v m t n n p văn hóa nuôi dư ng tình c m gia ình, trong ó các thành
viên khi bên nhau c m th y r t thân thi t và g n gũi, h có cùng ni m tin và chu n m c o c, i x v i
nhau theo cách t t nh t d a trên nh ng nguyên t c chung c a cu c s ng. Trong n n p văn hóa gia ình, cái
“tôi” cá nhân tr thành cái “chúng ta”.
Gia ình chính là nh ng gì mà chúng ta cùng nhau tr i qua, cùng nhau chia s . Ph i th a nh n r ng, s
chuy n i t “tôi” sang “chúng ta” – t cái riêng sang cái chung – là m t trong nh ng khía c nh khó khăn và
th thách nh t c a cu c s ng gia ình. Tuy nhiên, gi ng như hình nh “con ư ng ít ngư i qua l i” ư c nh c
t i trong thơ c a Robert Frost, ó chính là con ư ng t o nên s thay i. Cho dù văn hóa M v n nh n m nh
n t do cá nhân, tính hi u qu và có ki m soát, nhưng không có con ư ng nào l i tràn ng p ni m vui và hài
lòng cho b ng m t cu c s ng gia ình sung túc, c l p.
Khi b n th y vui trư c ni m h nh phúc c a ngư i khác, ó là lúc b n ã chuy n t “cái tôi” sang “chúng
ta”. Lúc ó b n cũng s thay i cách gi i quy t v n và cách n m
bt các cơ h i. Nhưng s thay i này ch di n ra khi gia ình th c s
Gia ình là nh ng gì chúng
tiên hàng u.
là ư u
ta cùng nhau tr i qua, cùng
Văn hóa gia ình t t p là văn hóa c a “cái chúng ta”. ó
nhau chia s .
là lo i văn hóa giúp chúng ta hòa ng v i nhau, cùng nhau hư ng t i
mt m c tiêu chung, cùng nhau c ng hi n và làm nên s a d ng trong
xã h i và gi a các gia ình. Văn hóa y s giúp b n ch ng ư c nh ng tác ng khi n b n i ch ch hư ng -
bao g m i u ki n b t thư ng bên ngoài chi c phi cơ (như môi trư ng văn hóa, kinh t khó khăn, hay nh ng s
- c b t ng mà b n không lư ng trư c ư c), l n bên trong bu ng lái (như nh ng b t ng, thi u h t trong giao
ti p, các ch trích, phàn nàn, so sánh, c nh tranh).
Áp d ng cho gia ình c a b n
“Không, không,
Ph n l n các câu chuy n trong cu n sách này ư c chia s t r t
KHÔNG bao gi ưc
nhi u ngư i ã áp d ng 7 thói quen cho chính gia ình h . B n nên
t b !”
c nh ng câu chuy n này rút ra nh ng nguyên t c cơ b n, nh ng ý
- Winston Churchill
tư ng
ng
Hãy nh , khi b n làm vi c
d ng
v i gia ình có nh ng lúc
th c
“ch m” là “nhanh”, mà
ti n –
“nhanh” l i là “ch m”.
theo
cách
m i và riêng c a b n.
Tôi cũng mong mu n b n c, n u ư c, hãy áp d ng nh ng nguyên t c này cho gia ình b n ngay t
u. Tôi có th oan ch c, n u như b n chia s và khám phá cu n sách này cùng v i gia ình, nh ng i u b n
h c h i ư c s tr nên sâu s c hơn, có các liên h ch t ch hơn, b n s càng yêu thích cu n sách hơn. Bên c nh
ó, khi chia s cu n sách này cùng v i gia ình thì v /ch ng b n hay nh ng a con ang tu i v thành niên
s không b ng c nhiên trư c nh ng suy nghĩ m i cùng nh ng mong mu n thay i b t ng c a b n. Tôi bi t,
có m t n c gi coi ây như m t cu n sách “bí m t” giúp bà y dò xét ánh giá ch ng m t cách nghi t ngã
- r i ch m t năm sau ó, gia ình không có l i thoát nào hơn ngoài vi c ly d .
Cùng nhau h c h i là m t s c m nh to l n giúp b n xây d ng văn hóa “cái chúng ta”. Do ó, n u
ư c, hãy c cho nhau nghe, hãy cùng nhau bàn lu n v các câu chuy n, bàn lu n v nh ng ý tư ng n y ra
trong lúc c. B n có th b t u ơn gi n b ng vi c k vài câu chuy n trong b a ăn t i. Ho c b n cũng có th
th o lu n k càng hơn. cu i m i chương, tôi u ưa ra m t vài g i ý v cách th c hi n cho gia ình. B n có
7 thói quen và các nh nghĩa trang 390. Hãy kiên nh n. Làm t t . Hãy tôn tr ng kh năng
th xem Bi u
nh n th c c a m i thành viên trong gia ình. ng áp d ng t t t c nh ng i u b n h c ư c. Hãy nh r ng,
khi b n làm vi c v i gia ình có nh ng lúc “ch m” là “nhanh”, mà “nhanh” l i là “ch m”.
Tuy nhiên, m t l n n a, tôi xin tái kh ng nh: b n ang óng vai trò chuyên gia cho gia ình mình. B n
có th ang trong tình hu ng mà b n không mu n b t kỳ ai xen vào trong lúc này. Ho c b n ang g p ph i
nh ng v n nh y c m khó có th cùng nhau gi i quy t. Hay b n ang th xem cu n sách này có ý nghĩa v i
b n hay không, sau này em áp d ng cho ngư i khác. Cũng có th b n ch mu n áp d ng cu n sách này v i
ch ng hay con cái c a b n.
i u ó r t úng ! Chính b n là ngư i bi t rõ hoàn c nh c a mình nh t. Qua nhi u năm tr i nghi m 7 thói
quen trong nhi u hoàn c nh khác nhau, i u tôi rút ra ư c là khi m i ngư i ph i h p v i nhau – cùng nhau
c sách, th o lu n, trao i r i h c nh ng i u m i, lúc ó s g n bó gi a các thành viên tr nên th c s thú
v . Tâm h n con ngư i u gi ng nhau m t i m, ó là r t c n ư c chia s cùng nhau: “Tôi không hoàn h o.
B n cũng không hoàn h o. Chúng ta cùng nhau h c t p và trư ng thành”. Khi chia s nh ng i u b n h c ư c
- m t cách khiêm t n, không nh m m c ích “u n n n” ngư i khác, lúc ó nh ng l i ánh giá không hay c a
m i ngư i v b n s tan bi n i, và b n có th ti p t c thay i m t cách “an toàn”, tho i mái và chính áng.
Cũng c n ph i nói thêm v i quý c gi : ng th t v ng khi nh ng n l c ban u c a b n th t b i. Hãy
nh , m i l n b n th nghi m m t i u m i m , b n u ph i i m t v i nh ng ph n kháng:
“V chuy n, chúng ta âu có v n gì !”
“Thay i thì ư c l i l c gì kia ch ?”
“ T i sao chúng ta không là m t gia ình bình thư ng i?”
“ Anh ói l m. Ăn ã nhé!”
“ Anh ch còn 10 phút n a thôi. Anh ph i ra ngoài.”
“ Con ưa b n n nhé?”
“ Con thà xem ti vi còn hơn.”
Hãy c m m cư i và hư ng t i phía trư c. Tôi cam oan: nh ng n l c c a b n s ưc n áp.
S kỳ di u c a cây tre
Cu i cùng, b n hãy ghi nh s kỳ di u c a cây tre, m i khi b n làm b t c i u gì trong gia ình b n. Lo i
cây kỳ di u này, khi b n gieo h t, su t b n năm li n b n s không th nhìn th y gì ngoài m t m m măng bé xíu
nhô lên. Tuy nhiên, chính trong b n năm ó, cây tre ã bám r sâu và phát tri n m nh m trong lòng t. R i
ch m t năm sau, vào năm th 5, cây s v t cao hơn 24 mét!
Trong cu c s ng có r t nhi u i u gi ng v i hình nh cây tre kia. B n làm vi c mi t mài, u tư th i gian
và công s c, b n làm t t c nh ng gì có th chăm chút cho m t i u gì ó, song nhi u khi b n ch ng th nhìn
th y b t kỳ thành qu nào trong nhi u tu n, nhi u tháng hay th m chí nhi u năm. Tuy nhiên n u b n kiên trì,
ti p t c làm vi c, chăm chút thì n “năm th 5” b n s b t ng trư c nh ng thành qu và s i thay mà mình
t ư c.
Kiên nh n là không chùn bư c khi làm vi c gì ó, là chăm ch siêng năng, là s n sàng ch u ng, hy sinh
b n thân mình cho ngư i khác. Kiên nh n th hi n tình yêu. Kiên nh n t o n n t ng cho s th u hi u. Khi hi u
ư c nh ng hy sinh y, chúng ta s bi t ư c âu là nh ng i m y u, âu là nh ng ng l c c a mình.
Hay nói như cách c a Winston Churchill: “Chúng ta không, không, KHÔNG bao gi ư c t b !”.
Tôi bi t m t bé gái lúc nào cũng thích ch y ra hiên trư c nhà. M cô bé ph i ch y theo, nh c bé i vào
trong. M t l n cô bé ra ngoài hiên nhưng lúc ó bà m ang b n nên không ch y theo g i vào. M t lúc sau,
cô bé tr vào trong nhà. Bà m ôm l y, th th bà r t vui khi cô bé quay l i. Cô gái bé b ng th th : “M ơi, lúc
nào m cũng i theo con m nhé!”.
Trong tâm h n m i con ngư i, ai cũng mong m i m t “mái m gia ình”, v i các m i quan h hòa thu n
và quan tâm l n nhau. Và chúng ta không bao gi ư c t b khát v ng v mái m. Cho dù chúng ta th y mình
ang b ch ch hư ng n âu i n a, chúng ta v n có th t ng bư c s a ch a nh ng sai l m. ây, tôi mu n
nói thêm: cho dù con cái b n ang xa cách b n n m c nào i n a, hãy kiên nh n. ng bao gi b cu c. B i
con cái là xương là máu c a b n. Gi ng như d ngôn c a Chúa Jesus v ngư i con hoang àng: sau khi r i b
- gia ình, tr i qua bao nhiêu v t v kh s , cu i cùng ngư i con hoang àng quay tr v trong vòng tay m áp
c a cha m . B n s giành l i ư c con cái c a mình.
Cũng gi ng như hình nh n d v chi c máy bay, m i m c tiêu u trong t m tay. Hành trình trong i,
vì th , tr nên phong phú, thú v và h p d n. Chính cu c hành trình là m t ph n c a m c tiêu: b t lu n trong gia
ình ho c ngoài cu c s ng xã h i, cách b n i như th nào cũng quan tr ng như vi c b n i n âu.
Như Shakespeare ã t ng vi t:
Có nh ng th y tri u trong cu c i con ngư i
Mà nh ng ai dám n m l y trong cơn lũ s thành công
Còn nh ng ai ch y tr n nh ng thăng tr m c a cu c s ng
S b chôn vùi vĩnh vi n trong nông c n và kh au
Ngay gi a i dương mênh mông, chúng ta v n s ng
Và ch ng lu ng nư c xoáy khi nó n
Vì n u không, m i cơ h i c a chúng ta s b ánh m t.
Chúng ta ph i n m l y nh ng t tri u dâng này, cho dù xã h i thay i th nào i n a thì trong tâm h n
m i ngư i, gia ình v n vô cùng h tr ng. Khi tôi h i nhi u ngư i trên kh p th gi i v ba i u quan tr ng nh t
trong cu c i h , có n 95 % ch n “gia ình” n m trong Top 3. Trong s ó, có n 75% t gia ình là y u
t hàng u.
B n thân tôi cũng nghĩ như v y, và tôi cho r ng b n cũng như tôi. Ni m vui sư ng và au kh nh t c a
chúng ta u xoay quanh cu c s ng gia ình. Nói cách khác, “Ch ng có ngư i m nào l i vui khi th y con mình
au kh ”. Chúng ta mu n t n hư ng ni m vui v m t cu c s ng gia ình h nh phúc. Và, khi nh n th y có m t
kho ng cách gi a cu c s ng gia ình m áp như mong mu n v i cu c s ng gia ình th c t , chúng ta s c m
th y chán n n, m t h t hy v ng. Nhưng v n còn hy v ng, l n lao là ng khác! i u quan tr ng mà chúng ta
c n ghi nh là ph i b t u t bên trong và kiên trì v i con ư ng mình ã ch n.
Tôi mong b n s thành công. Tôi bi t gia ình c a b n khác gia ình c a tôi. B n có th ly hôn, có th góa
b a, hay ang c g ng nuôi con m t mình. B n có th ã là ông bà và con cháu ã khôn l n. B n có th là v
ch ng m i cư i, chưa có con. B n có th là cô, là bác, hay anh ch , h hàng. Cho dù b n là ai, b n v n là m t
ph n c a gia ình, và tình yêu gia ình chính là s i dây liên k t m i ngư i v i nhau. Khi quan h gia ình t t,
cu c s ng c a b n cũng t t hơn lên. Tôi hy v ng và tin tư ng, cu n sách v 7 thói quen này s giúp b n xây
d ng m t n n p văn hóa gia ình t t p, cu c s ng c a m i chúng ta nh th tr nên áng yêu.
- Chia s chương sách này cùng các v
ph huynh và các em thi u niên
Cu c s ng gia ình cũng gi ng như m t chuy n bay
• Hãy xem l i nh ng mô t v hình nh c a m t chi c phi cơ trang 9 và 10. B n hãy h i các thành viên trong
gia ình xem h th y cu c s ng gia ình gi ng chuy n bay c a m t chi c phi cơ như th nào.
• Hãy h i h : lúc nào h th y gia ình mình “ i ch ch hư ng”? H có th tr l i là nh ng lúc căng th ng, xung
t; lúc m i ngư i l i và ch trích nhau; hay nh ng lúc cô ơn au kh , c m th y b t an.
• Hãy h i h : lúc nào h th y gia ình mình “ i úng hư ng”? Câu tr l i có th là lúc các thành viên cùng
nhau i d o, nói chuy n, thư giãn; ho c i chơi xa cùng nhau; hay m t chuy n picnic cùng gia ình ho c m t
b a ti c ngoài tr i.
• Hãy khuy n khích các thành viên trong gia ình suy ng m v nh ng lúc h “ i ch ch hư ng” và h i xem
nguyên nhân c a vi c ó là gì, và có th có nh ng nguyên nhân nào khác nh hư ng x u t i h không.
• Hãy c l i câu chuy n “Tôi ã tìm l i ư c con trai tôi” trang 13 và 14. Hãy h i m i ngư i b ng cách nào
gia ình tr v úng hư ng. Ý tư ng ư c ưa ra có th là hãy dành th i gian cho nhau, h i han và l ng
nghe m i ngư i, bi t tha th và xin l i, hãy g t t ái sang m t bên, bi t như ng nh n, có trách nhi m, bi t tôn
tr ng ngư i khác, làm vi c gì cũng ph i cân nh c xem i u gì quan tr ng và h u qu ra sao.
• Hãy c l i m u chuy n c a Sean trang 10 “Cha m tôi luôn c g ng tr v úng hư ng”, th o lu n làm
th nào các thành viên trong gia ình có th nhanh chóng tr v úng hư ng.
Hãy h c h i cùng nhau
• Hãy h i m i ngư i làm th nào c gia ình có th h c h i và chia s v i nhau. Câu tr l i có th là hãy
cùng nhau c sách, nghe nh c, i chơi, t n hư ng nh ng i u m i l , t p h p nh ng b c nh và chia s
nh ng câu chuy n gia ình. Hãy h i nh ng i u này quan tr ng v i gia ình như th nào.
• Th o lu n làm th nào m i ngư i trong gia ình cùng c và bàn lu n v cu n sách này m t cách nhi t
tình.
Không bao gi là quá mu n
• Hãy nh n câu chuy n kỳ di u c a cây tre trang 22 và 23 và “M luôn theo sau con” trang 23. Hãy h i
m i ngư i trong gia ình: nh ng câu chuy n này tác ng n suy nghĩ v gia ình như th nào, cách m i
ngư i ương u v i nh ng khó khăn trong cu c s ng, và có nh ng i u gì ho c m i quan h nào c n có th i
gian tăng trư ng.
nguon tai.lieu . vn
