Xem mẫu
- Chương 3: chän ph-¬ng ¸n
truyÒn ®éng
1. C¸c ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ mét chiÒu.
ViÖc ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu kÐo t¶i trong
giao th«ng cã thÓ dïng ph-¬ng ph¸p ®iÖn kÕt hîp c¶ ph-¬ng ph¸p
c¬ qua c¬ cÊu b¸nh r¨ng ®Ó t¨ng d¶i ®iÒu chØnh. §iÒu chØnh b»ng
ph-¬ng ph¸p ®iÖn cµng tèt bao nhiªu cµng gi¶m ®é phøc t¹p &
cång kÒnh cña c¬ cÊu c¬ khÝ bÊy nhiªu.
Thùc tÕ tån t¹i hai ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ mét
chiÒu:
§iÒu chØnh ®iÖn ¸p cÊp cho ®éng c¬; tøc lµ thay ®æi U-.
§iÒu chØnh ®iÖn ¸p cÊp cho m¹ch kÝch tõ ; tøc lµ thay ®æi tõ
th«ng .
Ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh tèc ®é b»ng c¸ch thay ®æi cã thÓ
thay ®æi ®-îc liªn tôc & gi÷ ®-îc hiÖu suÊt cña ®éng c¬ lµ kh«ng
®æi v× sù ®iÒu chØnh dùa trªn viÖc t¸c dông lªn m¹ch kÝch thÝch cã
c«ng suÊt nhá so víi c«ng suÊt ®éng c¬. Nh-ng do b×nh th-êng
®éng c¬ lµm viÖc ë chÕ ®é ®Þnh møc, øng víi kÝch thÝch tèi ®a
(=®m=max), nªn chØ cã thÓ ®iÒu chØnh theo h-íng gi¶m tõ
th«ng; tøc lµ ®iÒu chØnh tèc ®é trong vïng trªn tèc ®é & giíi h¹n
®iÒu chØnh tèc ®é bÞ h¹n chÕ bëi c¸c ®iÒu kiÖn c¬ khÝ vµ ®¶o chiÒu
- quay nªn ph-¬ng ph¸p nµy kh«ng thÝch hîp trong tr-êng hîp ®éng
c¬ kÐo t¶i giao th«ng.
Ph-¬ng ph¸p ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p phÇn øng ®éng c¬ chØ cho
phÐp ®iÒu chØnh tèc ®é quay d-íi tèc ®é ®Þnh møc v× kh«ng thÓ
n©ng cao ®iÖn ¸p lªn trªn U®m cña ®éng c¬. Ph-¬ng ph¸p nµy cho
phÐp ®iÒu chØnh triÖt ®Ó v× cã nh÷ng -u ®iÓm sau:
+ HiÖu suÊt ®iÒu chØnh cao.
+ Kh«ng cã tæn hao trong m¸y ®iÖn khi ®iÒu chØnh.
+ ViÖc thay ®æi ®iÖn ¸p phÇn øng, cô thÓ lµ gi¶m U- m«men
ng¾n m¹ch Mnm gi¶m, dßng ng¾n m¹ch Inm gi¶m; ®iÒu nµy rÊt cã ý
nghÜa trong lóc khëi ®éng ®éng c¬.
+ §é sôt tèc tuyÖt ®èi trªn toµn d¶i ®iÒu chØnh øng víi mét
m«men lµ nh- nhau.
+ §iÒu chØnh tr¬n trong toµn bé gi¶i ®iÒu chØnh.
Tuy vËy, ph-¬ng ph¸p nµy ®ßi hái c«ng suÊt ®iÒu chØnh cao, vµ
®ßi hái ph¶i cã nguån ®iÖn ¸p ®iÒu chØnh ®-îc.
Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn ta thÊy viÖc chän ph-¬ng ph¸p ®iÒu
chØnh ®iÖn ¸p phÇn øng lµ thÝch hîp cho ®éng c¬ kÐo t¶i giao
th«ng. MÆc dï, d¶i ®iÒu chØnh chØ cho phÐp thÊp h¬n tèc ®é ®Þnh
møc nh- ta cã thÓ më réng d¶i ®iÒu chØnh nhê kÕt hîp víi c¬ cÊu
c¬ khÝ nh- ®· ®Ò cËp ë trªn.
- Lk
U®k
BB§ §
S¬ ®å khèi m¹ch ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p phÇn øng
2. Mét sè hÖ ®iÒu chØnh tèc ®é b»ng ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p phÇn
øng.
a. HÖ F - § ®¬n gi¶n.
w
F D M
HÖ thèng m¸y ph¸t -®éng c¬ vµ ®Æc tÝnh cña ®éng c¬
- §©y lµ hÖ truyÒn ®éng ®iÖn mµ bé biÕn ®æi BB§ lµ m¸y ph¸t
®iÖn mét chiÒu kÝch tõ ®éc lËp. M¸y ph¸t nµy th-êng do ®éng c¬ s¬
cÊp kh«ng ®ång bé ®iÒu khiÓn kÐo.
Thay ®æi ®iÖn ¸p ®Æt vµo phÇn øng § tøc lµ thay ®æi ®iÖn ¸p ra
cña F b»ng c¸ch thay ®æi tõ th«ng kÝch tõ cña m¸y ph¸t.
Víi ph-¬ng ph¸p nµy, ta nhËn ®-îc c¸c ®-¬ng ®Æc tÝnh c¬ cã
®é cøng t-¬ng ®èi tèt, b»ng ph¼ng trong c¶ hai miÒn ®iÒu chØnh víi
ph¹m vi ®iÒu chØnh lín víi sù chuyÓn ®æi tr¹ng th¸I lµm viÖc rÊt
linh ho¹t, kh¶ n¨ng chÞu qu¸ t¶I lín.
Tuy nhiªn nh-îc ®iÓm quan träng nhÊt cña hÖ F - § lµ dïng
nhiÒu m¸y ®iÖn quay, g©y ån lín, c«ng suÊt l¾p ®Æt lín víi hiÖu
suÊt thÊp, qu¸n tÝnh lín, tèc ®é bÐ do vËy ®iÒu chØnh chÝnh x¸c
t-¬ng ®èi khã vµ kh«ng kinh tÕ.
b. HÖ chØnh l-u - ®éng c¬ mét chiÒu (T - §).
w
D M
HÖ chØnh l-u - ®éng c¬ vµ ®Æc tÝnh c¬ cña ®éng c¬
§Ó ®iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬, ta thay ®æi gãc më α cña c¸c
tiristor. Nh- vËy ®iÖn ¸p chØnh l-u ra sÏ thay ®æi vµ thay ®æi tèc ®é
®éng c¬.
khi øng dông hÖ nµy ®Ó ®iÒu chØnh tèc ®é, nhËn ®-îc c¸c
®-êng ®Æc tÝnh c¬ t-¬ng ®èi cøng víi ph¹m vi ®iÒu chØnh lín,hiÖu
suÊt lín,c«ng suÊt l¾p ®Æt nhá, cã thÓ sö dông m¹ch vßng kÝn.
- Tuy nhiªn víi hÖ nµy th× cã vïng sÏ kh«ng ®iÒu chØnh ®-îc vµ
muèn ®¶o chiÒu quay ®éng c¬ th-êng sö dông hai s¬ ®å kÕt hîp vµ
cã tiÕp ®iÓm do ®ã lµm viÖc kh«ng tin cËy. MÆt kh¸c nã vÉn ph¶I
cÊp nguån xoay chiÒu ba pha g©y nguy hiÓm khi sö dông.
c. HÖ ®iÒu chØnh xung ¸p - ®éng c¬ mét chiÒu.
Nguyªn lý ho¹t ®éng chung cña hÖ thay ®æi gãc më α cña c¸c
tiristor ®Ó thay ®æi ®iÖn ¸p ®Æt vµo ®éng c¬, nhê ®ã ®iÒu chØnh tèc
®é ®éng c¬.
Ho¹t ®éng cña hÖ dùa trªn nguyªn t¾c ®ãng – ng¾t t¶I víi
nguån theo chu kú: trong kho¶ng t0 cho van dÉn nªn ®iÖn ¸p nguån
E ®-a th¼ng ra t¶I, trong kho¶ng cßn l¹i (T – t0) b¾t van kho¸ lµm
®iÖn ¸p t¶I sÏ thay ®æi khi thay ®æi ®ång thêi hoÆc kh«ng ®ång thêi
t0, T.
Víi hÖ nµy khi trang bÞ cho xe buýt ®Ó cã lîi vÒ mÆt c¬ khÝ vµ
n¨ng l-îng ta chän bé ®iÒu chØnh xung ¸p ®¶o chiÒu ®iÒu khiÓn
riªng.
Nh- vËy hÖ sÏ lµm viÖc c¶ ë bèn gãc phÇn t-
§Ó ®¶o chiÒu hoÆc ®Î h·m t¸i sinh ®éng c¬ ta ®iÒu khiÓn thêi
®iÓm më cña c¸c tiristor.
NhËn thÊy c¸c ®-êng ®Æc tÝnh c¬ cã ®é cøng, æn ®Þnh víi gi¶I
®iÒu chØnh réng. MÆt kh¸c ta cã thÓ x©y dùng hÖ kÝn sÏ cho ®é æn
®Þnh cña hÖ thèng rÊt cao, kh¶ n¨ng lµm viÖc an toµn hiÖu qu¶ víi
nguån ®iÖn mét chiÒu ®-îc cung cÊp b»ng ¾cquy.
Nh- vËy víi ®Æc ®iÓm cña xe buýt vµ -u thÕ cña m¹ch ®iÒu
chØnh xung ¸p ®¶o chiÒu ®iÒu khiÓn riªng, em chän ph-¬ng ¸n ®iÒu
chØnh tèc ®é ®éng c¬ qua ®ã ®iÒu chØnh tèc ®é xe buýt b»ng hÖ
nµy.
i®k
S L R
UN
E §
D0 U§
- S¬ ®å nguyªn lý hÖ ®iÒu chØnh xung ¸p-®éng c¬ mét chiÒu
nguon tai.lieu . vn
