Xem mẫu
- TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 27 (52) - Thaùng 4/2017
Tác động của quá trình đô thị hóa đến đời sống
người dân Quận Cái Răng - Thành phố Cần Thơ
Impact of urbanization process to the life of people
in Cai Rang District - Can Tho City
ThS. Tạ Thị Thanh Thủy
ạ c Xã hộ và N â vă – HQG P.HCM
Ta Thi Thanh Thuy, M.Sc.
University of Social Sciences and Humanities – National University Ho Chi Minh City
ThS. Phạm Thị Tâm
ạ c Xã hộ và N â vă – HQG P.HCM
Pham Thi Tam, M.Sc.
University of Social Sciences and Humanities – National University Ho Chi Minh City
Tóm tắt
Là một quá t ì m tí lị sử - tự ê , đô t ị á ì bề à một sự d dâ vĩ đạ , t ớ
ết từ ô t ô t à t ị và sự tự đổ mì , t ếp tụ p át t ể ủ bả t â á đô t ị. ây là quá
t ì p ứ tạp ơ ều lầ t t ự tế. ô t ị á ó ữ tá độ mặt lê sự p át t ể k
tế - xã ộ , đặ b ệt vớ một đô t ị mớ và ă độ Cầ ơ. Bà v ết sẽ tìm ểu ữ tá độ
ủ quá t ì đô t ị ó đế đ số dâ tạ quậ Cá Ră – t à p ố Cầ ơ: tập quá s
ạt, lố số , t y đổ về v ệ làm, ề ệp, ơ ấu l độ ; từ đó làm ơ sở vệ ạ đị
í sá và ổ đị s kế dâ đị p ơ .
Từ khóa: đô t ị ó , đ số dâ , ổ đị s kế, Cá Ră – Cầ ơ.
Abstract
As a natural historical process, urbanization is on the surface like a great immigration, primarily from
rural to urban areas and also a self-change, a further development of the municipality itself. This is a
much more complicated process in reality. Urbanization has two-sided effects on social economic
development, especially with a new and dynamic urban city as Can Tho. The article will identify the
effects of urbanization on people's lives in Cai Rang district - Can Tho city such as living habits,
lifestyles, changes in employment, occupation, and labor structure. This will serve as a basis for policy
making and livelihood restoration for local people.
Keywords: urbanization, people’s life, livelihood, Cai Rang – Can Tho.
1. Khát quát về quá trình đô thị hóa hó , ệ đạ ó và đô t ị ó là â tố
tại quận Cái Răng - Cần Thơ quyết đị làm t y đổ ă bả p ơ
Cô ệp ó , ệ đạ ó và đô t ứ sả xuất, uyể ề k tế từ sả
t ị ó là đ p át t ể ủ m xuất ô ệp t uyề t ố s
quố t ê t ế ớ . ự t ễ p át t ể p ơ t ứ sả xuất mớ , ệ đạ . N
ủ ều quố t ấy, ô ệp đó, bộ mặt k tế - xã ộ ủ đất ớ đã
91
- TÁC Đ NG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN ĐỜI SỐNG NGƯỜI DÂN QUẬN CÁI RĂNG - THÀNH PHỐ CẦN THƠ
t y đổ ó t e ớ ô p áp ê ứu đị l ợ . ô qu
ệp ó , ệ đạ và vă m . uy v ệ t u t ập và p â tí á t ô t
ê , tì tạ t ếu v ệ làm, t ất đị l ợ , sẽ tìm ữ đặ đ ểm
ệp, k ô uyể đổ đ ợ ề u m tí quy luật ủ một số óm
ệp, k ó k ă t uộ số s ạt dâ k á u về ớ tí , độ tuổ ,
tạ ơ ở mớ , đặ b ệt đố vớ ô t ì độ vấ … t quá t ì t í
dâ bị t u ồ đất đã và đ dễ ở vớ uộ số đô t ị d ớ tá độ
ều đị p ơ . Cầ ơ là một tỉ ó ủ t à ầu ó .
mứ độ đô t ị ó và mạ ở k u Để thu thập thông tin định lượng:
vự ây N m Bộ. D ệ tí đất ô ú tô sử dụ ô ụ k ả sát bằ
ệp ủ t à p ố Cầ ơ sụt ảm t ể bả ỏ vớ á âu ỏ đ ợ xây dự
ệ õ ệt tạ vù đ đô t ị ó qu sự sẵ , du l ợ mẫu là 400. Mẫu ê
t y đổ ủ d ệ tí tá ở k u vự ứu là ữ dâ đô t ị ệ đ s số
này. Ngoài sự sụt ảm về d ệ tí đất tạ đị bà p P ú ứ và â P ú
ô ệp, ò ó sự t y đổ k á là sự - quậ Cá Ră - t à p ố Cầ ơ. ở dĩ
uyể dị t mụ đí sử dụ đất. ỉ ú tô p ày vì đây là
p ầ đất uộ lú , màu ảm, t p ó mứ đô t ị á , mứ t u
k d ệ tí á l ạ đất t ồ ây ă t á , ập t ơ đố và sự p â tầ t
đất t ổ ó tă . ạ quậ Cá Ră , từ óm xã ộ k á õ ệt. P ơ p áp
d ệ tí t ồ lú ảm từ 18510 ( ăm mẫu đ ợ ẫu ê bằ á
1
2008), đế y ỉ ò 11310 ha . Báo cáo lập d sá á ộ đì ủ từ
sẽ tìm ểu t ật ặ kẽ ữ tá độ ủ p , t ê ơ sở tỉ lệ số ộ ủ từ
quá t ì đô t ị ó đế đ số dâ p sẽ quyết đị tổ số mẫu ủ
tạ quậ Cá Ră - t à p ố Cầ ơ, mỗ p .Hệ y, số l ợ ộ dâ tạ
làm ơ sở vệ ạ đị í sá P P ú ứ (dự t ê d sá d
và ổ đị s kế dâ đị p ơ . b â dâ p u ấp) là ầ
2. Số liệu và phương pháp nghiên cứu 4.000 ộ, số l ợ ộ dâ p â P ú
N ữ t ô t t bá á ày là ầ 4.200 ộ. uy ê t e ớ tí
đ ợ t í dẫ từ kết quả ê ứu đề tà ủ b p , ếu l ạ bỏ ữ mẫu
“Thực trạng nghèo trong bối cảnh đô thị k ô p ù ợp (nằm ngoài phạm vi về
hóa tại quận Cái Răng - Thành phố Cần khách thể nghiên cứu), t ì số l ợ ộ dâ
Thơ” d G ả v ê k Cô tá xã ộ đô t ị và k ả N 000 ộ, vớ s số
t ự ệ t á 11/2013. P ơ p áp m muố e 0,05 (t ơ đ ơ độ t
ê ứu í ủ đề tà là p ơ ậy là 95%) t ì quy mô mẫu sẽ là:
N 7000 n 400 1
n= = = 400 mẫu => Ta có: = =
2 2
(1+N.e ) 1+7000.(0,05) N 7000 17,5
N vậy, s u k ẫu ê (bố t ế đủ số mẫu đã . u k
t ăm) một mẫu bất k từ t d sá t u t ập t ô t đị l ợ bằ bả
mẫu t ì ứ á 18 ộ sẽ 1 . Cứ ỏ , dữ l ệu sẽ đ ợ xử lý bằ p ầ mềm
92
- TẠ THỊ THANH THỦY – PHẠM THỊ TÂM
SPSS. đặ b ệt là xu ớ “bê tô óa à ử ”
Để thu thập thông tin định tính: á và ầu k ô ò à t t
uộ p ỏ vấ sâu (đạ d ệ ủ k ả ạ .N à ử ì u k t :
15 ộ). êu í ộ p ỏ vấ sâu là “Nhà ở thì hiện nay thì so với thời gian
ữ ộ đì t êu b ểu (5 ộ đì mà đô thị hóa bà con nhận tiền á, thì bà
ó mứ t u ập d ớ 4 t ệu đồ / ăm/ con coi như là hiện nay cất nhà rất khang
,5 ộ đì ó mứ t u ập d ớ trang. Đại bộ phận coi như là cất nhà rất
5 t ệu đồ / ăm/ ,5 ộ đì ó khang trang, tiện nghi trong gia đình thì
mứ t u ập d ớ t ệu đồ / ăm/ đầy đủ. Hiện nay cũng có một số hộ dân
2
). N à ó t ể tổ ứ 5 uộ đang coi như là nhà xiêu vẹo” - TLN nam
p ỏ vấ sâu vớ á bộ đị p ơ để trung niên, M3.
tìm ểu ý k ế ủ ấp quả lý về vấ đề e kết quả p â tí đị l ợ , ó
ộ ập và uyể đổ . Một số uộ t ả ơ 0% số mẫu đ ều t t ả l ằ đ
luậ óm tập t u (b ồm óm t số t ữ ô à ấp 3, ấp 4 và
ê , tu ê m ữ) ằm mụ đí tỏ k á à lò về ơ e m ắ ủ
dự và t ả luậ tìm ý k ế u ủ mì “Hồi xưa nhà tranh nhà lá không hà,
từ óm đặ t . bây giờ nhà tường nhà ngói san sát nhau” -
ể làm õ tá độ ủ đô t ị ó tớ TLN nam thanh niên, M5.
đ số dâ quậ Cá Ră , ú ự tế t ấy, ở ữ vù đất bị
tô tập t u p â tí 03 (b ) luậ đ ểm ơ quy ạ , k ô ếm đì k tế
bả : (1) y đổ tập quá s ạt (d d dả vẫ xây à, mu xe
ớ ạ d ệ tí à ở, s ạt, sự bố t í máy ặ t v vì tâm lý “N k á ó
k ô số ), (2) ự t y đổ t lố mì ũ p ả ó”. H ặ d ậ t ề đề
số và (3) ự t y đổ về v ệ làm, ề bù đất ô ệp, k ô b ết đầu t
ệp, ơ ấu l độ (d sự uyể đổ s lợ mà đem mu sắm, xây à, ữ
về ơ ấu à ề ủ quá t ì đô t ị t ợp ày tuy ó à , ử ộ ,
ó tạ ). số ữ tá độ đ ợ đồ dù đắt t ề t ự tế mứ số
đề ập ủ đô t ị ó t ì vấ đề s , lạ t uộ óm è y ậ è .
l độ - v ệ làm ủ dâ đặ b ệt ô t ị ó làm á dị vụ ô
qu tâm mà ụ t ể t đó là k ả ă ộ ũ đổ t y ều “Thay đổi nhiều
t í ứ vớ ề ệp, v ệ làm t chứ, như ngày xưa đường thì tối tăm mà
đ ều k ệ , mô t số ủ đô t ị ó . bây giờ đưởng hẻm nào cũng có điện,
3. Nội dung đường thì Nhà nước hỗ trợ, mình cũng
3.1. Tập quán sinh hoạt của người tráng đường nên đường nó ngon hơn ngày
dân quận Cái Răng - thành phố Cần Thơ xưa” - PV ữ, 35 tuổ , ộ t ợ.
bị thay đổi trước tác động của quá trình sá, t ô đ lạ đ ợ â
đô thị hóa. ấp “Không bị lụt lội là cái thứ nhất, bão
N t t bả “an cư” t ì mớ bùng gì đó qua hết. Không phải như ngày
“lạc nghiệp”, d đó, v ệ ổ đị ơ ă xưa đường lầy lội, ộp ẹp. Rồi mình lên
ố ở đ ợ xem là ất ầ t ết uộ thành phố là cái sướng rồi” - TLN nam
số ủ ú t . Ở Cá Ră ệ y tu ê , 55 tuổ , làm uộ .
quá t ì k ê ố á à ở d ễ , ố độ đô t ị ó ó mặt
93
- TÁC Đ NG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN ĐỜI SỐNG NGƯỜI DÂN QUẬN CÁI RĂNG - THÀNH PHỐ CẦN THƠ
k ế ữ đ đã quá tả . N ữ đ ợc thiện cảm trong mắt của hộ khá
đ x k ỉ ầ vừ đủ và cán bộ ơ sở. Trong khi đó, các khu
ế xe ả t ế , xe t âu ké t ì y đ vực công cộng, các khu đất trống cho
p ả ằ mì ịu đự ữ ế xe trẻ em vui ơ ngày càng mất dần tại
tả , xe ô ô và á p ơ t ệ ơ á địa bàn ven đô thị hóa.
ớ k á . V ệ tắ đ ở ều ơ đã 3.2. Lối sống người dân quận
xảy . Cái Răng-thành phố Cần Thơ bị thay đổi
"Trước đây, khu đồng này thuộc loại trước tác động của quá trình đô thị hóa
màu mỡ nhất xã. Nhưng từ khi các doanh qu k u vự quậ Cá Ră
nghiệp bắt đầu hoạt động, nhiều ruộng lúa - t à p ố Cầ ơ dễ quá t ì đô
gần đó không thể canh tác được. Ban đầu, t ị ó , k tế - xã ộ k ô
chúng tôi nghĩ do đất hoặc giống lúa bị ừ p át t ể . N ều k u ô ệp
thoái hóa nhưng sau đó mới té ngửa con tập t u đ đã tá độ tí ự đế
mương dẫn nước thải công nghiệp đổ p át t ể và dị uyể ơ ấu k tế,
thẳng vào ruộng khiến lúa chết. Chúng tôi làm ơ ấu l độ ô ệp ảm
lội xuống ruộng cũng bị ngứa ngáy, khó đá kể, ơ ấu l độ ô ệp và
chịu" - TLN nam thanh niên, M7. dị vụ ày à tă . ều ày làm
Một vấ đề khác nữ là đ số hộ một số l độ ô t ô
nghèo đô thị sống trong các ngôi nhà k ô ò t l ệu sả xuất, vấ đề uyể
cấp 4, số ít hộ có hoàn cả k ó k ă dị ơ ấu l độ , ả quyết ô ă
còn phải ở trong các ngôi nhà tạm. Một v ệ làm bị t u ồ đất t ở ê
số hộ nghèo đã bán nhà hoặc bị thu hồi ết sứ ạy ảm, p ứ tạp, tá độ đế
đất hiện phải đ ở tr . Trong số 21 hộ m mặt đ số k tế - xã ộ ủ ộ
nghèo tại xóm C ù p ng Phú Thứ đã đồ dâ ô t ô ...
có 4 hộ đ phải thuê nhà ở tr , trong u ập bị ả ở mạ vì
đó có 2 hộ ở tr ngay trên chính mảnh dâ vẫ tìm đ ợ lố sự ổ
đất của mình đã bán đ . C ơ trình đị về ô v ệ “Thì nó cũng vậy thôi,
hỗ trợ chống dột, xây nhà tình t ơ , cái ngày xưa thì ở mình đây làm nông
à đại đ à kết cho các gia đì khó nghiệp thì mình dựa vào đất mình sống, thì
k ă đã đ ợ á địa p ơ ú t ng. nó cũng đỡ bớt phần nào, bây giờ thì nó
Tuy nhiên, P ng Phú Thứ và Phú quy hoạch hềt rồi thì phải bươn trải mà lo
Thắng đều không sử dụng hết quĩ vốn kiếm việc, kiếm cơm hàng ngày thôi chứ,” -
hỗ trợ xây nhà, chủ yếu do những hộ TLN, uộ 1, ữ, 3 tuổ , t ợ m y.
nghèo đ ở nhà cấp 4 xuống cấp hoặc N ì và bả t u ập trung bình/
nhà tạm k ô ó giấy t đất hợp t á , t à t ấy õ k ó k ă t ê ủ
lệ để có thể xét hỗ trợ. Một đ ều đá dâ k u vự đ dễ quá t ì
quan tâm là trẻ em thuộc hộ nghèo đô đô t ị mạ ở p k ả sát.
thị ít có đ ều kiện vui ơ ải trí Mứ t u ập ủ yếu d độ từ
trẻ thuộc hộ khá. Trẻ em nghèo t ng 500.000 - 2.500.000đ ếm 4% t k
co cụm ơ với nhau, tự tổ chức các trò số t u ập t ê 2.500.000đ t ệu t ở
ơ không mất tiền đá bó , đá lên c ỉ ếm ầ 25%. N vậy ó đế
cầu ở lòng đ ng - nhiều khi lại không 23.4% ý k ế t l ằ t u ập t u
94
- TẠ THỊ THANH THỦY – PHẠM THỊ TÂM
bì à t á d ớ 500.000 đồ . ều Thực tế ũ t ấy tình trạng chi
ày p ả á một t ự t ạ số bấp bê t êu v ợt quá mức thu nhập dẫ đến việc
ủ dâ k mà t u ập k ô đủ vay nợ ở các hộ đì . Thực ra chi tiêu
tả ữ s ạt p í à ày. chỉ có ả ởng gián tiếp đến vấ đề có
Bảng 1: Thu nhập trung bình/ tháng hay k ô v ợt đ ợ è . ều đó tạo
P ầ P ầ nên những thuận lợi hay cản trở đ ng
P ầ t ăm t ăm v ợt nghèo của h . N i có thu nhập thấp
ầ số
t ăm xác ộ chỉ gói g n cuộc sống trong mức thu của
đị dồ
D ớ 500.000đ 98 23.4 23.4 23.4 mình, cắt giảm những khoản chi ngắn g n
ừ t ê 500.000đ cho những nhu cầu ơ bản. Tuy nhiên các
119 28.5 28.5 51.9
đế 1.500.000đ khoản chi biểu hiện cho chất l ợng sống
ừt ê á dục và y tế lại giảm đ dần ở các
1.500.000đ đế 92 22.0 22.0 73.9 nhóm có nguồn thu nhập thấp ơ . uy t u
2.500.000đ
nhập thấp không ả ởng lớn đến việc
ừt ê
2.500.000đ đế 51 12.2 12.2 86.1 i ta dành ra bao nhiêu trong ngân sách
3.500.000đ để chi cho giáo dụ sự giảm đ ở
Trên 3.500.000 58 13.9 13.9 100.0 khoản chi y tế và giáo dục ở những nhóm
ổ 418 100.0 100.0 thu nhập thấp ơ ày ũ là đ ều đá l
Nguồn: Kết quả xử lý bảng hỏi đề tài “Thực trạng
ngại cho chiế l ợc v ợt nghèo trong
nghèo trong bối cảnh đô thị hóa tại Quận Cái
Răng, Thành phố Cần Thơ (nghiên cứu trường t ơ l , làm k ả ă đổ đ i trở nên
hợp PhườngTân Phú, Phường Phú Thứ)”. Từ k ó k ă ơ . Nhu cầu tiêu dùng của h ,
01/04/2013 đến 30/10/2013 theo chủ quan của h , còn khiêm tốn và
Nhìn chung, mứ ă uống mặt đó à đó ó lê ận thứ đầy
chiếm tỉ tr ng lớn trong tổng chi tiêu đủ về tình trạng nghèo của mình.
t ng xuyên của các hộ đì , t u Về đ số ộ đồ là xóm ũ
bì ơ 00.000 đồ ( 0 % ơ ấu tiêu có nhữ t y đổ , ếu t ớ k sả
dù ). đó, á ộ có thu nhập cao xuất ô ệp t e mù vụ t ì k ó
ơ ó xu ớng chi ă uống nhiều t ỉ ơ , à ỗ là bà lạ
ơ . Mức chi những khoảng không t ng s à u t ăm ỏ . N k quá
xuyê ũ k á lớn bình quân hàng tháng t ì đô t ị ó tá độ t ì t ủ
các hộ đì ó mứ k ô d ới yếu m lạ dà ô vệ
200.000 đồng. Các nhóm thu nhập thấp ều ơ .
t ó k uy ớ v ợt khỏi “Trước đây mình đi làm về lâu lâu
thu. L ơ t ực thực phẩm chiếm từ 70 nhà này qua nhà kia mình có câu chuyện
dến 75 % chi tiêu hằng tháng của những đúng không? Qua mời nhau 1, 2 chai vậy
đì hèo, còn lạ để chi cho khám đó, giờ thì tối ngày đi làm suốt” - TLN
chữa bệnh, hiếu hỉ… Riêng về h c hành, nam thanh niên.
đ ều đặc biệt là các nhóm hộ đì t ấp “Khi mình đi làm về thì mình cũng có
y đều không ả ởng gì mấy đến bạn bè mình chơi chút đỉnh gì đó thì hồi đó
việc cho cho h c hành, chi cho h c hành vô thì chưa có gì hết, bây giờ mình đi làm
của con cái vẫn chiếm một t lệ nhất định thì mình có bạn bè, mình mệt mỏi thì mình
trong ngâ sá đình. tới bạn bè chơi chút vậy thôi, nó có thay
95
- TÁC Đ NG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN ĐỜI SỐNG NGƯỜI DÂN QUẬN CÁI RĂNG - THÀNH PHỐ CẦN THƠ
đổi chút đỉnh vậy chứ có gì đâu. Trong một ừ và g ả quyết. Xét d ớ ó độ í
ngày là coi như làm suốt rồi chiều về nhà, t ị - xã ộ t ì ữ t ấp, k ếu k ệ
bếp núc trong gia đình là thôi, còn nói cái về đất đ … đã từ t ê tì t ạ bất
chuyện quan hệ trong phụ nữ thì cái đó đặc ổ ở Cá Ră và đó ũ ót ể là một
biệt là không có rồi” - PV ữ t u ê . sự ả bá ữ bất ổ lớ ơ ó t ể ó
Về mặt tí ự t ì õ à là v ệ t ự t t ơ l .
ệ dự á đ k u ô ệp t ê đị “Nhưng mà đường mấy ông ấy không
bà quậ Cá Ră t à k u đô t ị đã tạ làm mà bỏ tiền vô túi rồi để đấy bỏ đi, rồi
ê ữ ơ ộ lớ để uyể dị ơ ông ấy không có quan tâm gì hết, năm nào
ấu k tế, t ê một số l ợ đá kể cũng làm nhưng mà không có làm đến nơi
v ệ làm p ô ệp ảm t lệ t ất đến chốn. Năm nào làm thấy chỗ này hư
ệp và tă t u ập một bộ một chút, năm sau lại làm hư một khúc vậy
p ậ dâ , t ô qu đó ảm t lệ nó kẹt giao thông, cản trở giao thông” -
è ở ô t ô á vù xu qu , TLN nam thanh niên.
bổ xu uồ t u â sá đị “Nhưng mà không có đất để làm sân
p ơ , đ số t t ầ một p ầ ũ bóng chuyền rồi sân bóng đá này kia. Cắm
đ ợ ả t ệ . đại chỗ nào đó để đá thôi chứ không có
uy ê , á k u ô ệp đ ợ sân riêng” - PVS nam trung niên.
ì t à ũ là sự k ở đầu ủ ữ Vớ á làm ệ y, y tạ
tá độ t êu ự . ó là một bộ p ậ đất p P ú ứ và â P ú vẫ ò
ô ệp bị t u ồ làm ữ tồ tạ tì tạ lò dân không yên.
ô dâ bị mất quyề sử dụ đất N ữ t ệt t ò lớ ủ ô dâ
để sả xuất ô ệp dẫ đế ữ đ ợ ì ậ và bù đắp xứ đá .
ậu quả k tế - xã ộ lâu dà ều k Hệ t ố í t ị ơ sở ất quá ,
k ól ết t ớ đ ợ . ó ó t ể là vấ một số á bộ lợ dụ ứ quyề ă ặ
đề l ơ t ự , là t ấp về lợ p ầ đề bù ủ dâ ; lò dâ k ô ò
í k tế t quá t ì t u ồ đất dẫ t và í quyề ơ sở, p ả tìm đế
đế k ếu k ệ d dẳ , là uy tí ủ í ơ qu ơ , ạ k ếu ạ v ợt ấp
quyề á ấp t mắt dâ , là bắt đầu từ đây. êm và đó, ữ ệ
mứ độ ô ễm mô t bở ất t ả t ợ á bộ “ă đất”, ữ kẻ lợ dụ
từ á k u ô ệp, v.v… N ữ đ ều để b ếm đất ô ệp và đất p
ày ả ở t ự t ếp tớ ất l ợ ô ệp bắt đầu xuất ệ ày à
uộ số dâ t đó đặ b ệt là ều. H ệ đ ổ ộm mâu t uẫ ữ
đ số t t ầ . ữ ô dâ bị t u ồ đất vớ một bộ
ô ò ì ữ tất ả p ậ k ô ỏ á bộ í quyề ơ sở
ữ tá độ làm tổ ạ đế mô t lợ dụ ữ kẽ ở ủ í sá để
sin t á xét t e bất k ó độ à ũ t ụ lợ .
đều làm tổ ạ tớ sự p át t ể bề vữ . “Ban ngành đoàn thể của phường tuy
ều ày k ô ỉ làm ảy s ữ có hoạt động nhưng chưa thấy có hiệu quả
vấ đề xã ộ bứ xú mà ò là uy ơ lớn lắm và cũng không có ảnh hưởng đến
ó t ể dẫ đế ữ bất ổ về í t ị – đời sống nhà bác lắm” - PVS nam
xã ộ ếu k ô kịp t p át ệ , p ò trung niên.
96
- TẠ THỊ THANH THỦY – PHẠM THỊ TÂM
“Xóa đói giảm nghèo là nguồn kinh p ổt ô t u t ở lê k ả 14, %.
phí của Nhà nước, nên phường cũng không ô t ị ó đã tá độ đế l độ
có nguồn kinh phí nào để trợ vốn trợ nghề t lĩ vự ô ệp, làm lự
cho thanh niên” – PV á bộ p . l ợ l độ trong nhóm này có xu
ừ mâu t uẫ về lợ í k tế, đ ều ớ ảm từ ăm 200 – 2011. Cụ t ể,
ày ó t ể làm dâ sụt ảm l độ t lĩ vự ô ệp ảm
n ềm t và N à ớ , và á d từ 3 .831 xuố 29.945. đó, l
ệp ô ệp. Nếu k ô ó sự đ ều độ p ô ệp tă từ 40.1 3
ỉ , qu tâm đú mứ tớ ất l ợ lê 5 .4 , óp p ầ tă
uộ số dâ t ì ất ó t ể ỉ k ả á ê lệ ữ l động
ò ó á duy ất là “p ả ứ tập t ể” t lĩ vự ô ệp - p ô ăm
một á vô tổ ứ , tự p át, ả t ở quá 2004: 94,1 % đế ăm 2010 t lệ ày là:
trình công n ệp á ệ đạ óa, bất ợp 52,09%. Xét t e k u vự k tế, t ấy
tá vớ á d ệp và í quyề t lệ số l độ t lĩ vự ô
ơ sở. ệp ếm k ả 52,5 % (t lệ t u
3.3. Sự thay đổi về việc làm, bì t 05 ăm từ 200 -2010), vẫ ò
nghề nghiệp, cơ cấu lao động tại quận ở mứ . V ệ làm ệ tạ , t ố kê từ
Cái Răng – thành phố Cần Thơ trước tác dữ l ệu ủ ơ tì ê ứu ệ
động của quá trình đô thị hóa t ạ v ệ làm, t ất ệp ăm 2011 ủ
Dâ số quậ Cá Ră từ k ó quyết P ò L BXH Cá Ră p ả ả t lệ
đị t à lập ăm 2004: 8.004 , dâ số ằm t độ tuổ l độ ở mứ
s u 0 ăm lê đô t ị, dâ số tă lê đế %, ò một t lệ k ả 33% sẵ
8 .423 , tă 12,08%. đó, á sà t m t ị t l độ . ố
p ó dâ số tă đ ợ kể đế là t độ tuổ l độ ót m
P ú ứ (tă từ 12. 81 lê 18.0 0 l độ và ó v ệ làm ếm t lệ
), Lê Bì (từ 13.9 8 lê 15. 4 (t ê 99% ó v ệ làm). ặ b ệt óm tuổ
), kế đế ạ , H l độ í (từ 31-55 tuổ ), ó v ệ làm
ạ ,... dâ số ũ tă đá kể)3. là 99,5%. Cô v ệ ả đơ , k ô ó
V ệ tă dâ số ở ầu ết á p tê t y ề uyê mô ếm t lệ ất
đị bà d : (1) ì t à á k u dâ , (3 , %). ất ệp t độ tuổ l
k u tá đị , (2) ập đế đầu t , mở độ , ếm k ả 33% số ằm
ộ k d và à và (3) tă t độ tuổ l độ , k ô t m
dâ số tự ê . Quậ Cá Ră ệ đ ạt độ k tế, k ô ó v ệ làm
t đ ạ đặ đ ểm “dâ số và ” (sứ k ỏe, k ô đủ k ả ă đáp ứ yêu
ằm t độ tuổ l độ và uẩ bị ầu l độ , đ đ ). số đó, ó
b ớ và tuổ l độ vớ t lệ áp đả ơ đế 23% ằm t óm tuổ 31-55 tuổ
9% t ê tổ số ằm t độ tuổ và 35,9 % t độ tuổ từ 15-31 tuổ và
l độ (từ 15-55 tuổ ), t ấy t ềm tập t u ất là 5 , 9% ơ và óm
ă t ị t u l độ k á lớ , l mù ữ. ết quả ê ứu
t ì độ, k ế t ứ ì u ò 18.420 k ô t m l độ /
k á k êm tố . đó, t lệ ó t ì độ ạt độ k tế ó đế 3,5 % là ữ ớ
từ p ổ t ô ơ sở t ở lê ếm 35, %, từ (k ả ă t m t ịt l độ ạ
97
- TÁC Đ NG CỦA QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA ĐẾN ĐỜI SỐNG NGƯỜI DÂN QUẬN CÁI RĂNG - THÀNH PHỐ CẦN THƠ
ế về sứ k ỏe, à ả đì , ệ t ợ p â ó àu è ày à
vấ , t ì độ uyê mô ). số đó, y ắt, ô ễm mô t … mà đá
32,2 % ằm t độ tuổ l độ từ 31- qu tâm ơ í là ệ lụy è đô t ị.
50 tuổ và ơ ầu ết và óm ó t ì độ N ữ dâ t k u vự k ả
t ấp từ t u ơ sở t ở xuố , ếm sát tạ p ủ quậ Cá Ră ịu
ầ 85% và qu đà tạo chính quy là t ệt một á t ự t ếp t quá t ì đô
5,0 %, d vậy làm ô v ệ ộ t ợ, t ị ó . Mỗ k ó ữ à máy, ữ
p ụ úp đì (45,83%), số ò lạ k u ô ệp, đô t ị m lê , ữ
đ đ (22%). đó, k ả p ú lợ xã ộ mà sự p át t ể m lạ
24,23% ơ và t ợp k á , đây ó cho nôn dâ ỉ ếm một á t ị ất ỏ
t ể là ữ t ợp t ất ệp tạm s vớ lợ uậ mà đất đ ủ đem lạ
t , k ả ă đáp ứ yêu ầu l độ ữ tầ lớp k á . ô t ị ó theo
t ấp,... á độ ké t e ủ đô t ị ó k ểu t ếp ậ ữ đầu t , ủ yếu k
đế vấ đề l độ ữ ầ đ ợ qu tâm, t á l độ á ẻ, tuy ó ả quyết đ ợ
bở là đố t ợ ít ó k ả ă , ũ ô ă v ệ làm ó tí ất t một
k ả ă đáp ứ yêu ầu ô v ệ số l độ t ếu v ệ làm, s về lâu dà
p ô ệp ở mứ t ấp d ả á k ô t ể à t y đổ đị vị è k ó
uyê â ủ qu (t ì độ vấ , ủ ô dâ . k đó, sự t ả á về
tì độ uyê mô t ấp), k á qu mặt t t ầ là ất lớ vì đ số ữ
( à ả đì , ăm l đì , sứ ô dâ ày đ p ả ly ơ , ly để
k ỏe,...). N à , vấ đề l độ ữ ó v ệ làm. ập quá s ạt, lố số
ớ k ô ỉ đơ t uầ là ô v ệ làm, ủ dâ đ bị tá độ , t y đổ
t u ập mà ò ó ý ĩ về mặt xã ộ , t e ớ ó t u ập t ấp ày
p ụ ữ t m và ạt độ xã ộ à ặp ều bất lợ ơ , k ả á
(t ô qu ô v ệ ), ập ật và â àu è bị ã ộ .
tầm t t ứ , qu đây óp p ầ â Chú thích:
t ì độ vấ , t t ứ đì và 1
Nguồn: báo cáo của ủy ban nhân dân quận Cái
xã ộ . Ră , à p ố Cầ ơ, 2013.
2
4. Kết luận C uầ è ăm 2011-2015.
3
Nguồn: báo cáo của ủy ban nhân dân quận Cái
N ì u , đô t ị ó đã tạ dệ
Ră , à p ố Cầ ơ, 2013.
mạ mớ đất ớ ó u , tạ quậ
Cá ă - Cầ ơ ó ê . ều ày t ở TÀI LIỆU THAM KHẢO
ê đặ b ệt ó ý ĩ đố vớ á ớ 1. ố Vă C u (2000), Xã hội học nông
ậm p át t ể và á vù ô t ô lạ thôn, Nxb ạ Quố Hà Nộ .
ậu k xuất ệ á t à p ố và t ị t ấ . 2. N uyễ Cú (2008), “P át t ể k u
uy ê , đô t ị ó ũ đ đế ều ô ệp vù đồ bằ sô Hồ và
mặt t êu ự tắ ẽ uyết mạ vấ đề ô dâ mất đất ô ệp”, ạp
t ô đô t ị; quá tả dâ số; xu đột chí Cộng sản điện tử, số 14 (158).
và mâu t uẫ vă ó (đô t ị lớ b 3. L u Hà (2009), Điều tra điểm tâm lý
ũ là ơ đ dạ vă ó ); p át t ể nông dân bị thu hồi đất làm khu công nghiệp,
mất â đố ; tệ ạ xã ộ (t lệ p ạm tộ Vệ k xã ộ V ệt N m - V ệ âm lý
b ũ ất ở á đô t ị lớ ); , Nxb ừ ể Bá .
98
- TẠ THỊ THANH THỦY – PHẠM THỊ TÂM
4. ị Duy Luâ (2004), Xã hội học đô thị, Qua khảo sát tại xã Ái Quốc, huyện Nam
Nxb Xã ộ , Hà Nộ . Sách, tỉnh Hải Dương; Xã ộ -
ạ xã ộ và N â
5. Lê Vă à (2008), Đời sống các hộ gia
vă , HQG Hà Nộ .
đình sau tái định cư ở TPHCM, V ệ ê
ứu p át t ể PHCM. 8. Cô tá Xã ộ (2013), Thực trạng
nghèo trong bối cảnh đô thị hóa tại Quận Cái
. Bá á tì ì k tế - vă ó – xã ộ
Răng, Thành phố Cần Thơ (nghiên cứu trường
quậ Cá Ră ăm 2013.
hợp PhườngTân Phú, Phường Phú Thứ).
. ều t Xã ộ (2007), Đời sống kinh tế -
9. Niên giám thống kê Việt Nam, 2003.
xã hội của dân cư vùng ven khu công nghiệp -
Ngày nhận bài: 31/3/2015 Biên tập xong: 15/4/2017 Duyệt đă : 20/4/2017
99
nguon tai.lieu . vn
