Xem mẫu
- Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
SO SAÙNH PHÖÔNG PHAÙP CAÉT CHOÛM NANG THAÄN NOÄI SOI
SAU PHUÙC MAÏC VAØ QUA PHUÙC MAÏC
Nguyeãn Hoaøng Ñöùc*, Nguyeãn Hoaøng Baéc*, Traàn Leâ Linh Phöông*, Nguyeãn Minh Quang**
TOÙM TAÉT
Muïc ñích: so saùnh hieäu quaû ñieàu trò beänh nang thaän cuûa phaãu thuaät noäi soi caét choûm nang ngaõ sau
phuùc maïc vaø qua phuùc maïc
Ñoái töôïng – phöông phaùp nghieân cöùu: hoài cöùu 35 tröôøng hôïp caét choûm nang thaän noäi soi do nhoùm
taùc giaû thöïc hieän taïi beänh vieän Ñaïi hoïc Y Döôïc TP.HCM töø thaùng 1 naêm 2003 ñeán thaùng 10 naêm 2004.
Chuùng toâi chæ ñöa vaøo nhoùm nghieân cöùu nhöõng tröôøng hôïp coù theå laáy ñaày ñuû hoà sô beänh aùn vaø chæ caét
nang thaän moät beân. Beänh nhaân ñöôïc chia laøm 2 nhoùm: nhoùm 1 goàm 22 tröôøng hôïp caét choûm nang thaän
noäi soi oå buïng vaø nhoùm 2 goàm 13 tröôøng hôïp caét choûm nang thaän noäi soi sau phuùc maïc. Muïc tieâu nghieân
cöùu: so saùnh thôøi gian moå, soá ngaøy naèm vieän sau moå vaø möùc ñoä ñau sau moå giöõa hai nhoùm beänh nhaân.
Thoáng keâ y sinh hoïc baèng SPSS 12.0
Keát quaû: nhoùm nghieân cöùu goàm 15 beänh nhaân nam vaø 20 beänh nhaân nöõ tuoåi trung bình 50 ± 13,7
(nhoû nhaát 17 tuoåi; lôùn nhaát 76 tuoåi). Nang thaän beân phaûi chieám tyû leä 51,4% (n=18). Taát caû beänh nhaân
ñeàu coù trieäu chöùng ñau hoâng löng luùc nhaäp vieän. Kích thöôùc trung bình cuûa nang laø 73 mm ± 19 (nhoû
nhaát 44 mm; lôùn nhaát 125 mm). Treân hình aûnh sieâu aâm buïng: 85,7% tröôøng hôïp laø nang thaän ñôn giaûn
(Bosniak 1) vaø 14,3% tröôøng hôïp laø nang thaän phöùc taïp (Bosniak 2 hoaëc 3). Chuùng toâi söû duïng ñöôøng qua
phuùc maïc trong 62,9% tröôøng hôïp (n=22) vaø ñöôøng sau phuùc maïc trong 37,1% tröôøng hôïp (n=13). Giöõa
hai nhoùm beänh nhaân hoaøn toaøn khoâng coù söï khaùc bieät thoáng keâ veà thôøi gian moå, soá ngaøy naèm vieän sau
moå cuõng nhö soá ngaøy söû duïng thuoác giaûm ñau sau moå. Sau moå beänh nhaân ñöôïc theo doõi baèng sieâu aâm
buïng trong trung bình 12 tuaàn (ngaén nhaát 4 tuaàn; laâu nhaát 48 tuaàn). Keát quaû sieâu aâm khoâng coù tröôøng
hôïp naøo beänh taùi phaùt trôû laïi.
Keát luaän: hieäu quaû ñieàu trò beänh nang thaän baèng phaãu thuaät noäi soi oå buïng hoaëc phaãu thuaät noäi soi
sau phuùc maïc laø nhö nhau.
SUMMARY
LAPAROSCOPIC RENAL CYST DECORTICATION:
TRANSPERITONEAL VERSUS RETROPERITONEAL APPROACH
Nguyen Hoang Duc, Nguyen Hoang Bac, Tran Le Linh Phuong, Nguyen Minh Quang
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 87 – 90
Objective: to compare between transperitoneal versus retroperitoneal laparoscopic renal cyst
unroofing
Material and methods: retrospectively reviewed 35 cases of unilateral laparoscopic renal cyst
unroofing done at the Univeristy Medical Centre of HCM City from January 2003 to October 2004.
Patients were divided into two groups: group 1 consisted of 22 cases of transperitoneal surgery and group
2 consisted of 13 cases of retroperitoneal surgery. End-point of study: we compare operation time, post-op
stay and time of pain medication requirements between the two groups.
* Khoa Ngoaïi Beänh vieän Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP.HCM
** Phaân moân Tieát Nieäu, ÑHYD TP.HCM
87
- Results: there were 15 male and 20 female patients with a mean age of 50 ± 13,7 years old (range
from 17 to 76 years old). Mean size of renal cysts were 73,1mm ± 19,7. Mean operation time was 77,3
minutes ± 24,7 and mean post-op stay was 2,7 days ± 0,4. Both groups were similar in regard to patient
age, cyst size and location, operation time, post-op stay and time of pain medication requirements. Mean
time of follow-up was 12 weeks. Rate of recurrence was 0% in each group.
Conclusion: laparoscopic renal cyst unroofing is a safe, minimally invasive and effective treatment
for symptomatic renal cysts. There was no significant difference in the short-term outcome of
transperitoneal vs retroperitoneal approach.
Phaãu thuaät noäi soi sau phuùc
MÔÛ ÑAÀU Phaãu thuaät noäi soi oå buïng
maïc
Nang thaän coù trieäu chöùng coù theå can thieäp Boäc loä thaän Xeû maïc Toldt haï goùc ñaïi traøng
Tìm vaø xaùc ñònh nang thaän Boäc loä thaän
ngoaïi khoa baèng caùch choïc huùt nang, moå môû hoaëc
Boùc taùch nang vaø choïc huùt Tìm vaø xaùc ñònh nang thaän
moå noäi soi caét nang. Phaãu thuaät noäi soi oå buïng caét dòch nang Boùc taùch nang vaø choïc huùt
choûm nang thaän ñöôïc Hulbert thöïc hieän laàn ñaàu Caét choûm nang/xeû nang/caét dòch nang
vaøo naêm 1992(4). Hieän nay phaãu thuaät naøy coù theå troïn nang Caét choûm nang/xeû nang/caét
Caàm maùu vieàn meùp nang troïn nang
thöïc hieän baèng ngaõ sau phuùc maïc hoaëc qua phuùc
Ñaët daãn löu vaø ruùt trocar Caàm maùu vieàn meùp nang
maïc. Trong baøi vieát naøy, chuùng toâi ñaùnh giaù hieäu Ñaët daãn löu vaø ruùt trocar
quaû ñieàu trò beänh nang thaän giöõa hai phöông phaùp
KEÁT QUAÛ
moå noäi soi noùi treân.
Chuùng toâi ñaõ moå caét nang thaän noäi soi cho 15
ÑOÁI TÖÔÏNG – PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN
beänh nhaân nam vaø 20 beänh nhaân nöõ coù tuoåi trung
CÖÙU bình 50 ± 13,7 (nhoû nhaát 17 tuoåi; lôùn nhaát 76 tuoåi).
Chuùng toâi hoài cöùu hoà sô 35 tröôøng hôïp caét choûm Lyù do nhaäp vieän cuûa caùc beänh nhaân laø ñau vuøng hoâng
nang thaän noäi soi do nhoùm taùc giaû thöïc hieän taïi beänh löng keùo daøi khoâng ñaùp öùng vôùi ñieàu trò giaûm ñau noäi
vieän Ñaïi Hoïc Y Döôïc thaønh phoá Hoà Chí Minh töø khoa. Trung bình kích thöôùc lôùn nhaát cuûa nang ño
thaùng 1 naêm 2003 ñeán thaùng 10 naêm 2004. Tieâu qua sieâu aâm buïng laø 73,1 mm ± 19,7 trong ñoù 51,4%
chuaån ñöa vaøo nhoùm nghieân cöùu laø caùc tröôøng hôïp (n= 18) nang coù kích thöôùc lôùn nhaát töø 44 ñeán 70
caét choûm nang thaän noäi soi moät beân vaø coù ñaày ñuû hoà mm vaø 48,6% (n=17) nang coù kích thöôùc lôùn nhaát töø
sô beänh aùn. Beänh nhaân ñöôïc chia laøm 2 nhoùm: nhoùm 71 ñeán 125 mm.
1 goàm 22 tröôøng hôïp caét choûm nang thaän noäi soi oå Baûng 1, 2 vaø 3 trình baøy moät soá ñaëc ñieåm cuûa
buïng (NSOB) vaø nhoùm 2 goàm 13 tröôøng hôïp caét nang thaän tröôùc moå, caùc ñaëc ñieåm lieân quan ñeán
choûm nang thaän noäi soi sau phuùc maïc (NSSPM). Muïc phaãu thuaät vaø so saùnh keát quaû ñieàu trò giöõa 2 phöông
tieâu cuûa nghieân cöùu: so saùnh söï khaùc bieät veà thôøi gian phaùp moå.
moå, soá ngaøy naèm vieän sau moå vaø soá ngaøy duøng thuoác
Sau moå beänh nhaân ñöôïc theo doõi baèng sieâu aâm
giaûm ñau sau moå giöõa hai nhoùm beänh nhaân. Thoáng
buïng trong trung bình 12 tuaàn (ngaén nhaát 4 tuaàn; laâu
keâ y sinh hoïc baèng SPSS 12.0
nhaát 48 tuaàn). Keát quaû sieâu aâm khoâng coù tröôøng hôïp
Tuaàn töï caùc böôùc cuûa phaãu thuaät caét nang thaän naøo beänh taùi phaùt trôû laïi.
noäi soi(8)
Baûng 1 – Moät soá ñaëc ñieåm cuûa nang thaän tröôùc moå
Phaãu thuaät noäi soi sau phuùc
Phaãu thuaät noäi soi oå buïng Sieâu aâm buïng
maïc
Trung bình kích thöôùc lôùn 73,1 mm ± 19,7 (thay ñoåi töø 44
Boá trí tö theá cuûa beänh nhaân Boá trí tö theá cuûa beänh nhaân
nhaát ñeán 125 mm)
Taïo khoang thao taùc sau phuùc Ñaët trocar ñaàu tieân/kim Veress
Nang beân phaûi 51,4% (n=18)
maïc vaø bôm hôi oå buïng
Nang beân traùi 48,6% (n=17)
Ñaët caùc trocar Ñaët caùc trocar keá tieáp
88
- Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
Nang cöïc treân 39,4% (n=13) löïa choïn phöông phaùp moå caét choûm nang, chuùng toâi
Nang ôû giöõa thaän 20% (n=7)
so saùnh soá löôïng caùc tröôøng hôïp moå NSOB vaø NSSPM
Nang cöïc döôùi 40,6% (n=15)
Nang ñôn giaûn (Bosniak 1) 85,7% (n=30) giöõa 3 phaãu thuaät vieân (2 phaãu thuaät vieân Tieát nieäu vaø
Nang phöùc taïp (Bosniak 14,3% (n=5) 1 phaãu thuaät vieân Ngoaïi toång quaùt) trong baûng 4.
2,3)
Baûng 4 – Ñaùnh giaù thoùi quen cuûa phaãu thuaät vieân
Chuïp heä nieäu caûn quang
(UIV) (PTV) khi löïa choïn phöông phaùp moå
Khoâng thaáy baát thöôøng 54,3% (n=19) Soá tröôøng hôïp moå Soá tröôøng hôïp moå P
Heä thoáng ñaøi thaän bò bieán 45,7% (n=16) NSOB NSSPM
daïng PTV Ngoaïi toång 9 (90%) 1 (10%) 0,01
Baûng 2 – Caùc ñaëc ñieåm lieân quan ñeán phaãu thuaät quaùt
PTV Tieát nieäu 1 3 (30%) 7 (70%)
Tyû leâ moå noäi soi oå buïng 62,9% (n=22)
PTV Tieát nieäu 2 10 (66,7%) 5 (33,3%)
Tyû leä moå noäi soi sau phuùc maïc 37,1% (n=13)
Trung bình thôøi gian moå 77,3 phuùt ± 24,7 (thay ñoåi töø BAØN LUAÄN
30 ñeán 130 phuùt)
Trung bình thôøi gian mang daãn 2,3 ngaøy ± 0,5 (thay ñoåi töø 2 ÔÛ ngöôøi lôùn tyû leä beänh nang thaän phaùt hieän
löu ñeán 3 ngaøy) tình côø qua caùc xeùt nghieäm hình aûnh laø 24%(6).
Trung bình thôøi gian naèm vieän 2,7 ngaøy ± 0,4 (thay ñoåi töø 2 Nang thaän ñôn ñoäc coù kích thöôùc thay ñoåi töø 1 cm
sau moå ñeán 3 ngaøy)
ñeán 10 cm. Vaùch nang laø moâ xô khoâng chöùa caùc
Trung bình thôøi gian duøng giaûm 2,5 ngaøy ± 0,5 (thay ñoåi töø 2
ñau sau moå ñeán 3 ngaøy) thaønh phaàn cuûa tieåu theå thaän vaø oáng thaän. Nang
Keát quaû giaûi phaãu beänh 100% nang thaän laønh tính ñöôïc loùt bôûi moät lôùp bieåu moâ deït hoaëc hình truï. Ña
Baûng 3 – So saùnh moät soá ñaëc ñieåm giöõa hai nhoùm soá nang ít gaây trieäu chöùng vaø ñöôïc phaùt hieän tình
beänh nhaân côø qua caùc xeùt nghieäm hình aûnh. Trong moät soá
Nhoùm 1 Nhoùm 2 P tröôøng hôïp, beänh nhaân coù trieäu chöùng ñau, phaùt
(NSOB) (NSSPM) hieän thaáy khoái u buïng, tieåu maùu hoaëc cao huyeát
Thôøi ñieåm moå aùp(5). Theo Bosniak tieâu chuaån ñaùnh giaù nang thaän
Tröôùc naêm 2004 16 tröôøng hôïp 3 tröôøng hôïp 0,006
ñôn giaûn (simple cyst) treân sieâu aâm buïng goàm:
Sau naêm 2004 6 10
Tuoåi trung bình 47,5 tuoåi ± 13,7 53,4 tuoåi ± 13,2 0,43 thaønh nang moûng, giôùi haïn roõ so vôùi moâ chung
Trung bình kích thöôùc 69,7 mm ± 79,1 mm ± 21,1 0,61 quanh vaø khoâng coù caùc khoái caûn aâm beân trong
lôùn nhaát cuûa nang 18,6 nang. Coøn treân hình chuïp buïng caét lôùp, nang thaän
Vò trí nang
ñôn giaûn laø nhöõng nang coù giôùi haïn thaät roõ raøng so
Beân phaûi 14 tröôøng hôïp 4 tröôøng hôïp 0,06
Beân traùi 8 9 vôùi chuû moâ thaän, coù maät ñoä ñoàng nhaát töø 0 ñeán 20
Cöïc treân 10 3 0,38 ñôn vò Hounsfield vaø khoâng taêng ñaäm ñoä sau tieâm
Giöõa thaän 4 3 caûn quang(1).
Cöïc döôùi 7 8
Soá trocar söû duïng Ñoái vôùi nang thaän coù trieäu chöùng, ña soá caùc taùc
trong moå 15 12 0,01 giaû ñeà nghò bieän phaùp can thieäp ñaàu tieân laø choïc huùt
3 trocar 7 1 nang vaø bôm chaát xô hoùa. Tyû leä ñieàu trò thaønh coâng
4 trocar
Thôøi gian moå 74,3 phuùt ± 82,3 phuùt ± 28,9 0,12
thay ñoåi töø 75% ñeán 97% vôùi tyû leä tai bieán ñieàu trò leân
22,1 ñeán 20%(9). Hieän nay chæ ñònh can thieäp beänh nang
Trung bình soá ngaøy 2,3 ngaøy ± 0,5 2,3 ngaøy ± 0,5 0,44 thaän baèng phaãu thuaät noäi soi bao goàm(8)
mang daãn löu sau moå
Trung bình soá ngaøy 2,7 ngaøy ± 0,4 2,7 ngaøy ± 0,5 0,44 Nang loaïi Bosniak 1 hoaëc 2 coù trieäu chöùng vaø
naèm vieän sau moå kích thöôùc lôùn ≥ 10cm hoaëc nang ñaõ thaát baïi vôùi choïc
Trung bình soá ngaøy 2,6 ngaøy ± 0,5 2,5 ngaøy ± 0,5 0,34 huùt dòch
duøng thuoác giaûm ñau
Nang chöa ñaùnh giaù ñöôïc baûn chaát laønh hay aùc
Ñeå ñaùnh giaù thoùi quen cuûa phaãu thuaät vieân khi
89
- Nang nghi ngôø aùc tính quen cuûa phaãu thuaät vieân, hoaøn toaøn khoâng bò aûnh
Nang caïnh beå thaän höôûng bôûi kích thöôùc vaø vò trí cuûa nang thaän.
Beänh thaän nhieàu nang nhieãm saéc theå troäi KEÁT LUAÄN
(autosomal dominant polycystic kidney disease - Hieän nay, phaãu thuaät noäi soi laø moät phöông tieän
ADPKD) hieäu quaû, an toaøn, vaø ít xaâm haïi ñöôïc löïa choïn haøng
Khi so saùnh hieäu quaû ñieàu trò beänh nang thaän ñaàu ñeå ñieàu trò beänh nang thaän moät khi beänh nhaân coù
giöõa bieän phaùp choïc huùt nang chích chaát xô hoùa vôùi chæ ñònh can thieäp ngoaïi khoa. Hieäu quaû ñieàu trò giöõa
phaãu thuaät caét nang noäi soi, Consonni nhaän thaáy tyû leä noäi soi oå buïng vaø noäi soi sau phuùc maïc hoaøn toaøn nhö
taùi phaùt sau choïc huùt nang laø 82% so vôùi tyû leä 5% cuûa nhau. Löïa choïn phöông phaùp can thieäp naøo laø tuøy
phaãu thuaät caét nang noäi soi(2). Chính vì vaäy chuùng toâi thuoäc vaøo thoùi quen cuûa phaãu thuaät vieän. Tuy nhieân
chuû tröông can thieäp baèng phaãu thuaät noäi soi ngay töø vì kyõ thuaät caét choûm nang thaän noäi soi sau phuùc maïc
ñaàu cho nhöõng nang thaän coù trieäu chöùng hoaëc nhöõng töông ñoái ñôn giaûn neân chuùng toâi chuû tröông taän
nang nghi ngôø aùc tính. duïng toái ña vieäc can thieäp noäi soi sau phuùc maïc ñeå
Theo Hemal(3), hieäu quaû ñieàu trò beänh nang thaän traùnh chaïm thöông caùc taïng trong oå buïng.
cuûa phaãu thuaät noäi soi oå buïng vaø noäi soi sau phuùc TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
maïc laø nhö nhau nhöng phaãu thuaät ngaõ sau phuùc 1 Bosniak MA. The current radiological approach to
maïc coù moät soá öu ñieåm: (1) khoâng ñi vaøo oå buïng, haïn renal cysts. Radiology 1986;158:1-10
2 Consonni P, Nava L, Scattoni V et al. Percutaneous
cheá ñuïng chaïm ñeán caùc taïng trong oå buïng; (2) dòch
echo-guided drainage and sclerotherapy of
nang khoâng chaûy vaøo oå buïng vaø neáu coù tuï dòch sau symptomatic renal cysts: critical comparison with
moå thì oå tuï dòch seõ naèm hoaøn toaøn ngoaøi phuùc maïc; laparoscopic treatment. Arch Ital Urol Androl
1996;68:27-30
(3) giaûm nguy cô dính ruoät sau moå vaø (4) coù theå tieán 3 Hemal AK. Laparoscopic management of renal cystic
haønh phaãu thuaät deã daøng ôû nhöõng beänh nhaân tieàn söû disease. Urol Clin North Am 2001;28:115-126
ñaõ phaãu thuaät buïng. Tröôùc ñaây khi kyõ thuaät noäi soi 4 Hulbert JC, Shepard TG, Evans RM. Laparoscopic
surgery for renal cystic disease. J Urol 1992; 147: 443,
sau phuùc maïc coøn chöa hoaøn thieän, chuùng toâi chæ abstract 882
duøng ngaõ sau phuùc maïc cho nhöõng nang lôùn ôû cöïc 5 Kenneth IG. Renal dysgenesis and cystic disease of the
kidney. Campbell’s Urology. Patrick C Walsh. 8th ed.
döôùi thaän(7). Nhöng töø ñaàu naêm 2004, chuùng toâi ñaõ Saunders, trang 1969
haïn cheá toái ña chæ ñònh caét nang thaän noäi soi oå buïng, 6 Laucks SP Jr, McLachlan MSF. Aging and simple
chæ coøn aùp duïng cho nhöõng tröôøng hôïp caàn phoái hôïp cysts of the kidney. Br J Radiol 54:12-14, 1981
7 Nguyeãn Hoaøng Ñöùc, Nguyeãn Hoaøng Baéc vaø coäng söï.
giaûi quyeát cuøng luùc caùc beänh lyù khaùc trong oå buïng. Nhöõng kinh nghieäm ban ñaàu taïi beänh vieän Ñaïi Hoïc Y
döôïc khi aùp duïng phaãu thuaät noäi soi oå buïng trong
Khi so saùnh hieäu quaû ñieàu trò giöõa 2 phöông phaùp
Nieäu khoa. Y hoïc TP HCM, phuï baûn cuûa soá 1, taäp 8
noäi soi, chuùng toâi nhaän thaáy khoâng coù söï khaùc bieät veà naêm 2003, trang 167-172.
thôøi gian moå, thôøi gian mang oáng daãn löu, möùc ñoä 8 Nguyeãn Hoaøng Ñöùc, Traàn Leâ Linh Phöông. Ñieàu trò
beänh nang thaän baèng phaãu thuaät noäi soi. Thôøi söï Y
ñau sau moå, soá ngaøy naèm vieän sau moå vaø tyû leä taùi Döôïc hoïc 2004; 9(4):234-236
phaùt sau moå. Ñieåm khaùc bieät duy nhaát laø ñoái vôùi phaãu 9 Pearle MS, Traxer O, Cadeddu JA. Renal cystic
thuaät caét choûm nang thaän noäi soi sau phuùc maïc, soá disease: laparoscopic management. Urol Clin North
Am 2000;27:
tröôøng hôïp phaûi duøng 4 trocar ít hôn haún so vôùi phaãu
thuaät noäi soi oå buïng. Ngoaøi ra chuùng toâi nhaän thaáy
vieäc löïa choïn phöông phaùp moå phuï thuoäc vaøo thoùi
90
nguon tai.lieu . vn