Xem mẫu
- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
LÀM THẾ NÀO ĐỂ TỔ CHỨC
TỐT TRÒ CHƠI DÂN GIAN
CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6
TUỔI
- I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất đầy nắng gió. Tuổi thơ của tôi gắn liền với
những trò chơi dân gian, cùng bạn bè ngày ngày vui đùa trên những đồi cát
trắng, nhất là những buổi chiều nắng xế với các trò chơi như thả diều hay đuổi
bắt…Cũng bởi thế mà tôi yêu thích nghề dạy trẻ để mãi được sống và nhớ về
tuổi thơ êm đềm ấy. Sau khi tốt nghiệp ra trường, tôi không ở lại thành thị như
các bạn lựa chọn, mà ước muốn của tôi là được trở về quê hương để được tự tay
mình chăm sóc những đứa trẻ nghèo, truyền dạy cho trẻ những trò chơi lý thú và
bổ ích. Bởi tôi biết rằng, những trò chơi ấy để lại những ấn tượng vô cùng mạnh
mẽ và sâu sắc trong lòng trẻ thơ. Hơn ai hết qua 3 năm đào tạo trên giảng đường
tôi nhận thức được rằng: “Chơi là cuộc sống của trẻ, tổ chức trò chơi chính là
tổ chức cuộc sống cho trẻ”. Trò chơi là một hoạt động không thể thiếu trong
cuộc sống hằng ngày của trẻ. Đặc biệt là ở trường mầm non cũng như trong bất
kì hoạt động nào cũng đều có các trò chơi nhằm mục đích ôn luyện và củng cố
kiến thức cho trẻ. Điều đó chứng tỏ rằng trò chơi đóng một vai trò vô cùng quan
trọng và không thể thiếu trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non.
Đối với Giáo dục mầm non, ngoài sự cần thiết có một môi trường Xanh -
sạch - đẹp còn phải xây dựng bầu không khí vui tươi thân thiện cho trẻ thông
qua các trò chơi, đặc biệt là trò chơi dân gian. Qua các trò chơi dân gian trẻ như
được lớn lên về thể lực, trí tuệ, tình cảm đạo đức và thẩm mĩ. Mặt khác trò chơi
dân gian với những chức năng đặc biệt đóng một vai trò và vị thế quan trọng
trong đời sống trẻ thơ, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, nó làm cho
thế giới xung quanh trẻ đẹp hơn và rộng mở hơn. Chính vì vậy trò chơi dân gian
rất cần thiết được lựa chọn, tổ chức cho trẻ chơi trong nhà trường tuỳ theo lứa
tuổi của trẻ.
Bản thân tôi qua nhiều năm sinh sống và học tập ở thành phố Đồng Hới,
được chứng kiến sự lớn lên của đứa em họ hằng ngày, tôi thấy thật tội nghiệp
cho các em, do tốc độ của quá trình đô thị hoá, các em ở một xã hội công nghiệp
thì những trò chơi dân gian đối với các em là một cái gì đó xa vời, nhường chỗ
cho những trò chơi hiện đại, trò chơi điện tử… chỉ thui thủi chơi một mình,
không được trải nghiệm cùng bạn bè đồng trang lứa để chơi những trò chơi lý
thú và bổ ích. Bởi vậy mỗi lần được bố mẹ cho về quê thăm ông bà là em như
mừng reo lên, với niềm vui được gặp ông bà và hơn hết là cùng đám bạn ở quê
thả diều, đánh cù, và các trò chơi dân gian khác, cùng chia sẻ niềm vui với bạn,
- lúc nào tôi cũng thấy khuôn mặt em rạng rỡ với nụ cười nở thắm trên môi. Điều
đó càng thôi thúc tôi ý nghĩ: Làm thế nào để tổ chức tốt trò chơi dân gian cho
trẻ. Để lưu giữ loại hình sinh hoạt văn hoá mà cha ông ta đã sáng tạo, lưu truyền
từ đời này sang đời khác.
Ngày nay tiến trình xã hội hoá - Công nghiệp hoá đang len lỏi về các miền
quê, những vùng đất nghèo dần dần thay thế cho bối cảnh xã hội hiện đại thì
ngày càng có nhiều em không được làm quen và chơi với những trò chơi dân
gian của thiếu nhi như ngày trước đang ngày bị mai một và lãng quên. Vì thế,
giúp các em hiểu và quay về với cội nguồn của các trò chơi dân gian là một việc
làm cần thiết.
Xuất phát từ vai trò quan trọng của trò chơi dân gian đối với trẻ và nhu cầu
hưởng thụ hoạt động này, tôi thấy việc tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân gian là
một việc làm vô cùng quan trọng và có ý nghĩa. Nhưng làm thế nào để tổ chức
trò chơi dân gian cho trẻ một cách có hiệu quả? Điều này quả không dễ dàng đối
với tất cả các giáo viên mầm non.
Với đề tài này tôi biết đã thu hút được sự quan tâm nghiên cứu của rất nhiều
bạn đồng nghiệp trong ngành. Với đề tài tôi đang viết nó có những điểm mới:
Tôi dành sự quan tâm trong việc khơi dậy ở trẻ tình yêu gắn bó đối với các trò
chơi dân gian nhằm khôi phục nét văn hoá tốt đẹp của dân tộc. Chú trọng tính
tích cực tham gia hoạt động của trẻ, kích thích sự sáng tạo của trẻ trong quá
trình chơi đặc biệt là ở những trò chơi mà trong đó trẻ tự tay làm nên những đồ
vật bằng học liệu sẵn có trong thiên nhiên.
Là một giáo viên được nhà trường phân công trực tiếp phụ trách lớp 5-6
tuổi ở trường mầm non chúng tôi, đứng trước thực trạng hiện nay, tôi luôn đau
đáu trong lòng mình phải làm sao đây để tìm ra những giải pháp, cách làm hay
để tổ chức tốt các trò chơi dân gian một cách có hiệu quả nhất. Từ những thực tế
của lớp mình phụ trách, tôi đã nghiên cứu và quyết định chọn đề tài: “Làm thế
nào để tổ chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi”.
Đây là một đề tài khó nhưng với tình yêu nghề, tình yêu trẻ và với tâm
nguyện sẽ góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào việc thực hiện phong
trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của bộ GD & ĐT
cũng như việc góp phần giữ gìn và bảo vệ bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam
nên tôi cố gắng tìm tòi nghiên cứu để thực hiện đề tài này đạt hiệu quả hơn.
2. Phạm vi ứng dụng:
Trò chơi dân gian là một loại hình văn hoá rất đặc trưng của dân tộc Việt
Nam. Không chỉ ở bậc học mầm non mà ở mọi bậc học nào hay những lễ hội
truyền thống của dân tộc, đâu đâu cũng có bóng dáng của trò chơi dân gian. Bất
- cứ ở lứa tuổi nào cũng có thể tham gia vào các trò chơi dân gian. Nó như là một
sợi dây vô hình kết nối tình đoàn kết dân tộc vô cùng mạnh mẽ, không chỉ kết
nối tình bạn đồng trang lứa mà nó còn là sợi dây gắn bó tình cảm giữa miền
ngược với miền xuôi, giữa vùng biển với đất liền và xa hơn nữa là tình cảm giữa
những con người không cùng chung ngôn ngữ. Chính vì vậy có thể nói phạm vi
ứng dụng của trò chơi dân gian rất rộng rãi.
Ở trường mầm non: Hoạt động chủ đạo của các cháu là hoạt động vui chơi,
trẻ học mà chơi – chơi mà học. Trong tất cả các hoạt động của trẻ ở trường đều
có thể lồng ghép, tích hợp các trò chơi dân gian vào, từ hoạt động chung, hoạt
động ngoài trời, hoạt động góc, hoạt động chiều, hoạt động mọi lúc mọi nơi hay
các ngày hội ngày lễ. Tuy nhiên, tuỳ vào từng tính chất, nội dung cụ thể của
từng hoạt động mà giáo viên lựa chọn các trò chơi để đưa vào cho hợp lí.
Ở địa phương: Hằng năm vào các ngày lễ như: Quốc khánh 2/9, tết cổ truyền
của dân tộc… có thể tổ chức các hội thi để giao lưu giữa các thôn dưới hình thức
tổ chức các trò chơi dân gian. Đặc biệt là các trò chơi: Kéo co, đánh cù, đánh
quay… Đây là những trò chơi có sức hút rất mạnh mẽ, ở đó các nam thanh, nữ
tú được thể hiện sức mạnh, tài năng, sự khéo léo của mình, vừa có thể giao lưu
kết bạn tạo nên một loại hình văn hoá đặc sắc của địa phương.
II. PHẦN NỘI DUNG:
1. Thực trạng:
Trong bối cảnh xã hội hiện nay, cùng với tốc độ phát triển như vũ bảo của
nền kinh tế. Thì các bậc phụ huynh luôn bận rộn với công việc ít có thời gian
quan tâm đến con cái, ít có thời gian để giải thích ý nghĩa và dạy cho con cách
chơi các trò chơi dân gian. Chính vì vậy mà nó ngày càng mai một, ít thấy các
em chơi các trò chơi truyền thống. Để gìn giữ bản sắc văn hoá của cha ông để lại
cùng với việc thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh
tích cực” của bộ Giáo dục và đào tạo. Giờ học giờ chơi của trẻ ở trường mầm
non thì trò chơi dân gian cần được chú trọng.
Bước vào năm học, bản thân tôi thực hiện nghiên cứu đề tài gặp những thuận
lợi và khó khăn sau.
1.1.Thuận lợi:
Bản thân tôi yêu nghề mến trẻ, chịu khó học hỏi và tích cực nghiên cứu tài
liệu, có chút ít vốn hiểu biết về một số trò chơi dân gian truyền miệng.
Được sự quan tâm nhiều mặt của lãnh đạo địa phương, bậc học mầm non,
của Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy
- học như: Phòng học mới khang trang, có khuôn viên rộng rãi thoáng mát, tranh
ảnh, sách báo, đồ dùng đồ chơi đầy đủ. Bản thân được dự giờ thường xuyên của
của chuyên môn nhà trường trong công tác bồi dưỡng lý thuyết lẫn thực hành.
Bản thân là một giáo viên đứng lớp mẫu giáo lớn, đã nhiều năm công tác, có
tinh thần trách nhiệm cao trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, hiểu tâm sinh lí và
nguyện vọng của trẻ trong độ tuổi mẫu giáo lớn khi tham gia vào các trò chơi
dân gian.
Đã có những chính sách ưu đãi, khuyến khích của trung ương, địa phương về
chế độ đời sống, tiền lương, đời sống giáo viên đã ổn định nên chị em đã thực sự
yên tâm gắn bó với nghề nghiệp.
100% trẻ đã được học qua lớp mẫu giáo nhỡ nên đã được tham gia một số
trò chơi và thuộc lời đồng dao của một số trò chơi dân gian. Các cháu năng
động, khoẻ mạnh, thích tìm tòi khám phá những điều mới lạ xung quanh.
Được phụ huynh quan tâm hỗ trợ các nguyên vật liệu dễ kiếm ở địa phương
để làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các trò chơi. Đồ chơi đơn giản, dễ kiếm,
đảm bảo an toàn cho trẻ và đảm bảo khoa học.
1.2. Khó khăn :
Các cháu lớp tôi chủ yếu là con của những gia đình nông dân thuần tuý nên
khó có điều kiện chăm sóc cho các cháu đầy đủ dẫn đến sự tiếp thu của các cháu
không đồng đều, có những cháu sinh đầu năm, có những cháu sinh cuối năm, có
những cháu phát âm chưa rõ ràng còn nói lắp, nói ngọng, có những cháu còn
chậm, nhút nhát chưa tự tin, mạnh dạn chưa hứng thú trong giờ học, giờ chơi.
Thời gian tổ chức cho trẻ chơi rất hẹp, vì đa số trò chơi dân gian chỉ tổ chức
lồng ghép với các hoạt động khác.
Quan điểm của một số phụ huynh chỉ chú trọng đến việc học chưa chú ý tạo
điều kiện để cho trẻ được hoạt động vui chơi. Dẫn đến việc trẻ tham gia các trò
chơi dân gian ở lớp cũng như ở gia đình đạt kết quả chưa cao.
Bản thân giáo viên chưa nắm bắt hết các trò chơi dân gian dành cho lứa tuổi
của lớp mình, chưa thực sự lôi cuốn trẻ tham gia trò chơi. Việc lồng ghép tích
hợp trò chơi dân gian vào các hoạt động học tập của trẻ chưa được logic nên khi
tổ chức các hoạt động có trò chơi dân gian chưa mang lại hiệu quả cao.
Khả năng chú ý có chủ định của một số trẻ còn hạn chế. Trẻ dễ dàng nhập
- cuộc chơi nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn
hứng thú.
1.3. Điều tra thực tiển :
Ngay từ những ngày đầu nhận lớp, tôi đã tiến hành khảo sát lớp, với tổng số
29 cháu nhưng có đến 16 cháu sinh từ tháng 7 đến tháng 12 năm 2007 nên nhìn
các cháu rất dại so với những cháu sinh đầu năm. Phần đa các cháu chưa hứng
thú với các trò chơi dân gian, chưa nắm bắt được cách chơi, luật chơi của các trò
chơi dân gian.
Qua quá trình tiếp xúc, trò chuyện làm quen với các cháu, tôi đã tìm hiểu
khả năng nhận biết và hứng thú của trẻ về các trò chơi dân gian như sau:
Mức độ Đầu năm
Số lượng Tỷ lệ
Trẻ yêu thích, hứng thú 14/29 48,3%
Hiểu biết về trò chơi dân gian 11/29 37,9%
Phát triển thể chất 16/29 55,2%
Tinh thần đoàn kết- ý thức tập thể 15/29 51,7%
Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian 12/29 41,4%
Từ kết quả trên bản thân tôi rất lo lắng, trăn trở, luôn suy nghĩ tìm tòi các
biện pháp tối ưu, để áp dụng nhằm tích hợp các trò chơi dân gian vào các hoạt
động một cách có hiệu quả nhất kích thích tính tò mò, sự sáng tạo và lòng ham
hiểu biết của trẻ để tạo sự hứng thú cho trẻ khi tham gia vào các trò chơi dân
gian.
Từ những đặc điểm và tình hình thực tế của bản thân và của lớp mình, tôi đã
suy nghĩ và tìm ra phương pháp thích hợp, để từng bước dẫn dắt trẻ tích cực
tham gia vào các trò chơi dân gian. Để làm được điều đó tôi đã sử dụng một số
biện pháp sau:
2. Biện pháp :
2.1. Lập kế hoạch :
Như chúng ta đã biết vui chơi là hoạt động đặc trưng của trẻ ở trường mầm
non. Chơi chính là cuộc sống của trẻ. Đặc biệt là ở lứa tuổi mẫu giáo, chơi là
hoạt động chủ đạo của trẻ. Điều này được thể hiện rất rõ trong cuộc sống hằng
ngày của trẻ ở trường mầm non. Qua trò chơi trẻ được bộc lộ hết mình một cách
- tích cực và chủ động, những màu sắc xúc cảm chân thực của trẻ được thể hiện.
Hoạt động vui chơi đã tạo ra sự biến đổi về chất trong tâm lí của trẻ. Tất cả các
trò chơi trong lứa tuổi này trẻ đều thích, nhưng hấp dẫn hơn cả vẫn là trò chơi
dân gian. Vì trò chơi dân gian không đòi hỏi phức tạp mà nó đơn giản dễ chơi,
trẻ tự tin hoà mình vào trò chơi một cách vô tư, thoải mái , số lượng tham gia
không hạn chế. Đặc biệt hơn trò chơi dân gian thường gắn với các bài đồng dao
(có vần, có điệu). Khi tham gia trò chơi trẻ được ca hát, nhảy múa, đối
đáp…Qua đó vốn từ của trẻ được phong phú, ngôn ngữ mạch lạc. Qua trò chơi
dân gian các trẻ nhút nhát, tự kỷ được hoà đồng hơn với các bạn trong nhóm lớp.
Để tổ chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo, đầu tiên tôi lập kế hoạch
hoạt động rõ ràng để tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian sao cho phù hợp
với từng chủ đề của lớp mình phụ trách.
Trước hết để lập được kế hoạch tôi luôn bám sát chương trình mục tiêu chăm
sóc giáo dục trẻ, với những nội dung công việc rõ ràng cụ thể :
TT Tên chủ đề Tên trò chơi Ghi
chú
1 Trường mầm non Ô ăn quan, trốn tìm.
2 Bản thân Nhảy dây, nu na nu nống.
3 Gia đình Rồng rắn, lộn cầu vồng, chuyền thẻ.
4 Nghề nghiệp Kéo cưa lừa xẻ, dệt vải.
5 Thế giới thực vật Trồng nụ trồng hoa, ném còn.
6 Thế giới động vật Mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê.
7 Phương tiện giao thông Thả đĩa ba ba, cướp cờ.
8 Nước và một số HTTN Ném vòng cổ chai, chong chóng.
9 QH- ĐN- Bác Hồ Chồng đống chồng đe, kéo co.
Khi đã lập được kế hoạch tôi thường xuyên bám sát kế hoạch để cho trẻ làm
quen và rèn luyện cho trẻ. Đặc biệt đối với những trẻ nhút nhát, trầm cảm, tôi
luôn tìm cách để lôi cuốn trẻ tham gia vào trò chơi. Bản thân luôn tự rèn luyện
mình trong chuyên môn nghiệp vụ, trau dồi kiến thức kĩ năng và biết sáng tạo
- trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ.
2.2. Lựa chọn trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
Trò chơi dân gian rất phong phú, không chỉ nhiều về số lượng mà còn đa
dạng về thể loại. Nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ ở từng độ
tuổi. Vì thế để tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ tôi luôn làm tốt công tác
chuẩn bị : Xác định rõ thể loại, cách chơi, luật chơi, mục đích yêu cầu cần đạt
khi tổ chức trò chơi dân gian đó. Chuẩn bị chu đáo đồ dùng, đồ chơi phù hợp với
trò chơi.
Để thực hiện tốt việc tích hợp trò chơi dân gian vào hoạt động học tập của
trẻ, tôi đã tìm tòi nghiên cứu lựa chọn những trò chơi phù hợp, gắn với nội dung
bài dạy, đảm bảo yêu cầu kiến thức, kĩ năng, thái độ và tâm sinh lí lứa tuổi.
Đối với trò chơi có luật thì bên cạnh cách chơi, lời ca, bài hát đồng dao (nếu
có) thì tôi giới thiệu cho trẻ luật chơi. Lần chơi đầu tôi giới thiệu tỉ mỉ luât chơi,
cách chơi và chơi thử cùng vài trẻ nhanh nhẹn, tháo vát để trẻ quan sát, hình
dung cách chơi và có hứng thú vào trò chơi.
Ví dụ : Với trò chơi « Mèo đuổi chuột », tôi thấy khi trẻ chơi, bạn làm chuột
mà chạy quá nhanh thì bạn mèo hay chạy tắt để đuổi kịp bạn. Vì thế trước khi tổ
chức tôi giải thích kỉ luật chơi cho các cháu : Mèo phải chui đúng lỗ chuột đã
chui, nếu chui nhầm phải ra ngoài một lần chơi.
Đối với các trò chơi gắn với các bài đồng dao, tôi luôn tập thuộc lời diễn
cảm, phân biệt được giọng đối thoại trong nội dung bài đồng dao phản ánh điều
gì, cần đọc sao cho truyền cảm, gây hứng thú cho trẻ.
Ví dụ : Khi tôi dạy trẻ bài đồng dao « Nu na nu nống ».
Nu na nu nống
Cái bống nằm trong
Con ong nằm ngoài
Củ khoai chấm mật
Phật ngồi phật khóc
Con cóc nhảy ra
- Con gà tú hụ
Nhà mụ thổi xôi
Nhà tôi nấu chè
Tay xoè chân thụt.
Đây là bài đồng dao trong trò chơi thuộc chủ đề bản thân, tôi đọc thuộc với
nhịp thơ 2/2, nhịp độ chậm, chú ý chữ khó đọc, khó hiểu, tôi giải thích cho trẻ
đọc nhiều lần . Khi đọc diễn cảm tôi kết hợp thể hiện điệu bộ nét mặt phù hợp
với nội dung bài đồng dao, đặc biệt tôi lựa chọn nhiều hình thức tổ chức khác
nhau để thu hút sự chú ý của trẻ và khi đứng trước trẻ tôi luôn tự tin vào cách tổ
chức của mình.
Với trẻ trong độ tuổi mẫu giáo lớn (5-6 tuổi) khả năng chú ý có chủ định và
nhận thức của trẻ cao hơn so với các trẻ ở lứa tuổi trước. Vì thế khi tổ chức các
trò chơi dân gian cho trẻ, tôi đã lựa chọn những trò chơi dài hơn, khó hơn. Khi
lựa chọn những trò chơi dân gian cho trẻ lớp mình, tôi chọn trò chơi không quá
dễ cũng không quá khó đối với trẻ. Đặc biệt chú ý đến việc lồng ghép ôn bài củ
và làm quen các kiến thức mới, thông qua đó giúp trẻ củng cố tư duy, phát triển
ngôn ngữ, vận động. Chuẩn bị tốt đồ dùng đồ chơi để lôi cuốn thu hút trẻ tham
gia càng đông càng tốt, từ đó tôi cũng đã lựa chọn được những trò chơi phù hợp
với lớp tôi như : Mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê, rồng rắn lên mây, cướp cờ,
ném vòng cổ chai…
2.3. Chuẩn bị địa điểm, đồ dùng đồ chơi, lời đồng dao trước khi tổ chức
trò chơi dân gian cho trẻ :
Chuẩn bị địa điểm :
Trò chơi dân gian gắn bó chặt chẽ với thiên nhiên Việt Nam. Trong trò chơi
dân gian, con người và thiên nhiên hoà quyện với nhau, thiên nhiên được nhân
cách hoá trở nên có hồn. Có những trò chơi dân gian mang tính tập thể cao
thường có số lượng cháu tham gia đông như trò chơi : Rồng rắn, kéo co, mèo
đuổi chuột…Tuy vậy cũng có những trò chơi tĩnh trẻ hay chơi theo nhóm nhỏ
như trò chơi : Chồng nụ chồng hoa, cắp cua…Vì vậy tôi luôn nắm vững cách
chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm chơi phù
hợp với từng trò chơi.
Đối với những trò chơi có số lượng trẻ tham gia chơi đông, tôi đã tận dụng
khoảng không gian thoáng mát ở sân trường để tổ chức cho trẻ chơi, với những
- trò chơi tĩnh tôi tổ chức lồng ghép vào các hoạt động chung, hoạt động chiều để
cho các cháu chơi trong lớp.
Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi.
Để trò chơi được thành công thì ngoài kiến thức cơ bản như nắm vững luật
chơi, cách chơi, thuộc lời ca. Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi cũng là cơ
sở quyết định kết quả của trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại
đồ dùng đồ chơi tương ứng, nếu thiếu nó sẽ không tiến hành được.
Ví dụ : Trò chơi « Cướp cờ » đòi hỏi một mảnh vải hoặc cành lá làm cờ,
giữa sân vẽ 1 vòng tròn đặt làm cành hoặc mảnh vải, ở đầu mỗi sân vẽ một vạch
ngang làm mốc. Đối với trò chơi « kéo co » thì đòi hỏi phải có 1 sợi dây thừng
6m, vẽ 1 vạch thẳng làm ranh giới giữa 2 đội. Với trò chơi « ném vòng cổ chai »
thì đòi hỏi phải có 3 cái chuỳ hoặc 3 cái chai, 9 vòng tròn đường kính 10 - 15cm
làm bằng tre… Hay như trò chơi « bịt mắt bắt dê » nếu thiếu 2 cái khăn bịt mắt
thì không thể tổ chức được.
Để có được đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ chơi, ngoài việc tìm tòi nghiên
cứu ở sách báo, tôi cũng tận dụng những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương
như : cành cây, lá cây, tre, nứa…những vật liệu phế thải như : chai nhựa, vải
vụn. Ngoài ra tôi cũng huy động ở các bậc phụ huynh sưu tầm thêm những
nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để tạo ra những đồ dùng đồ chơi an toàn,
đẹp mắt thu hút sự chú ý của trẻ, kích thích trẻ tham gia vào trò chơi. Và với đồ
dùng đồ chơi tự làm khi đưa vào sử dụng trong trò chơi dân gian tôi thấy trẻ rất
hào hứng, hứng thú chơi.
Điều đó chứng tỏ rằng đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dân gian rất
quan trọng. Vì thế trước khi tổ chức cho trẻ chơi 1 trò chơi dân gian nào đó, giáo
viên cần tìm hiểu kĩ về cách chơi, luật chơi, xác định những đồ dùng đồ chơi
phù hợp với trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết cho trò
chơi để trò chơi được tổ chức tốt hơn, hiệu quả hơn.
Dạy trẻ đọc thuộc lời ca (với những trò chơi có lời đồng dao)
Hầu hết trò chơi dân gian trẻ em Việt nam đều gắn liền với những bài đồng
dao. Đó là những câu vè ngắn gọn, có nhịp điệu, âm thanh dễ thuộc, dễ nhớ
được sử dụng trong khi chơi, nhưng thiếu nó thì trò chơi khó có thể tiến hành
được. Và khi chơi trẻ không đơn thuần thực hiện các vận động của mình mà
chúng thường vừa chơi vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó.
- Ví dụ : Chơi « Kéo cưa lừa xẻ » thì trẻ hát hoặc đọc :
Kéo cưa lừa xẻ
Ông thợ nào khoẻ
thì ăn cơm vua
Ông thợ nào thua
Về bú tý mẹ.
Hay khi chơi « lộn cầu vồng » thì trẻ hát hoặc đọc :
Lộn cầu vồng
Nước sông nước chảy
Có cô mười bảy
Có chị mười ba
Ra lộn cầu vồng …
Những câu hát tuy chưa có mạch ý rõ ràng nhưng nếu thiếu nó thì trò chơi
không thực hiện được.
Thật vậy, qua thực tế tôi thấy : các bài đồng dao gắn với trò chơi khiến cho
không khí chơi vui vẻ nhộn nhịp hơn. Khi tham gia chơi trẻ được ca hát nhảy
múa, đối đáp qua đó vốn từ của trẻ được phong phú, ngôn ngữ mạch lạc. Chính
vì vậy muốn tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian có lời đồng dao, thì điều
cần thiết trước hết phải cho trẻ đọc thuộc lời ca trước. Từ đó kích thích sự hứng
thú và tích cực tham gia chơi của trẻ.
Đối với lớp tôi, trước khi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân gian có gắn bài
đồng dao. Tôi thường tận dụng những khoảng thời gian vào các hoạt động chơi
tự do, mọi lúc mọi nơi để tập cho trẻ thuộc lời ca trước. Tôi thường đọc cho trẻ
nghe qua 2 lần, tôi đọc với giọng truyền cảm kết hợp với điệu bộ minh hoạ và
đưa người theo nhịp điệu của bài đồng dao để kích thích lôi cuốn trẻ hứng thú
muốn được đọc, được chơi trò chơi gắn với bài đồng dao đó. Rồi tôi cho trẻ đọc
theo cô nhiều lần đến khi trẻ thuộc lời ca. Thực tế tôi thấy khi trẻ đã thuộc lời ca
thì trò chơi được tổ chức sôi động, nhộn nhịp hẳn lên, trẻ hào hứng tham gia
chơi một cách say mê, nhiệt tình.
- 2.4. Tổ chức trò chơi dân gian phù hợp với tính chất hoạt động
Không như những bậc học khác, ở bậc học mầm non hoạt động học tập luôn
gắn liền với hoạt động vui chơi. Bởi vậy mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm một
mục đích nhất định và hoạt động nào cũng có trò chơi riêng của nó. Chính vì
vậy bản thân tôi đã chú ý lựa chọn tổ chức các trò chơi dân gian phù hợp với
từng hoạt động.
Đối với hoạt động chung và sinh hoạt chiều. (chủ yếu diễn ra trong phòng
nhóm) tôi thường tổ chức những trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ
như trò chơi : Bắt vịt con, ô ăn quan, đếm sao…Đặc biệt trong hoạt động chung
tôi chú ý lựa chọn trò chơi phù hợp với từng lĩnh vực :
+ Đối với lĩnh vực phát triển ngôn ngữ, phát triển nhận thức tôi lựa chọn
những trò chơi kích thích sự sáng tạo của trẻ, rèn luyện trí nhớ và khả năng tư
duy, rèn luyện khả năng phát âm cho trẻ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển
nhận thức như các trò chơi : Ô ăn quan, chuyền thẻ…Cụ thể qua trò chơi
« chuyền thẻ » như là một bài học về đếm số, tính nhẩm đồng thời còn là một
bài tập thể dục, luyện cơ tay (ở cổ tay, cánh tay, khuỷu tay) cho trẻ em. Những
động tác như : « Nâng lấy một, chộp lấy đôi, sang tay que ra tay chống… » giúp
trẻ trở nên nhanh nhẹn, khéo léo đồng thời ngôn ngữ của trẻ cũng trở nên uyển
chuyển qua các vần điệu dân gian.
+ Với lĩnh vực thẩm mĩ (môn giáo dục âm nhạc) tôi lựa chọn những trò chơi
có gắn với lời ca, có vần, có điệu như các trò chơi : Tập tầm vông, hát chuyền
sỏi…Khi chơi «Tập tầm vong » hai trẻ ngồi đối mặt nhau, vừa hát vừa theo nhịp
đập lòng bàn tay vào nhau : hoặc đập thẳng, hoặc đập chéo, hoặc một cao một
hạ thấp, hoặc kết hợp nhiều cách khác nhau. Qua đó giúp trẻ củng cố và phát
triển kĩ năng hát, vận động, sự phối hợp nhịp nhàng của từng đôi chơi.
+ Với lĩnh vực phát triển thể chất tôi lựa chọn những trò chơi vận động để
trẻ được vận động chân tay, chạy nhảy, lộn vòng… gây không khí vui nhộn và
sinh động như : Nhảy lò cò, kéo co, cướp cờ, mèo đuổi chuột …Qua đó giúp trẻ
rèn luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát.
Ví dụ :: với trò chơi « cướp cờ » đòi hỏi các cháu cần có một sức khoẻ tốt,
sự dẻo dai, sức nhanh, mạnh của đôi bàn chân để có thể chơi tốt, và khi đã cướp
được cờ thì phải chạy thật nhanh mang cờ về phe mình sao cho bạn đối phương
không bắt kịp thì sẽ ghi được điểm và thắng phe đối phương.
Khi tổ chức trò chơi dân gian trong hoạt động chung, tôi cũng lưu ý một điều
đó là : phải lựa chọn trò chơi phù hợp với chủ đề và đề tài bài dạy. Chẳng hạn
với chủ đề nghề nghiệp cho trẻ chơi trò chơi : Dệt vải, kéo cưa lừa xẻ. Với chủ
đề thế giới động vật cho trẻ chơi : Mèo đuổi chuột, bịt mắt bắt dê, bắt vịt con ….
- Đối với hoạt động ngoài trời : Có thể nói rằng, ở hoạt động này trẻ được hít
thở khí trời, được tiếp xúc với thiên nhiên, với cảnh vật xung quanh, thả mình
vào những trò chơi vui nhộn cùng bạn bè. Tôi đã tận dụng khoảng không gian
thoáng mát của sân trường để tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ, với hoạt
động này giáo viên nên lựa chọn những trò chơi vận động nhằm tăng cường sức
khoẻ và rèn luyện các yếu tố thể lực cho trẻ như : Mèo đuổi chuột, cướp cờ, kéo
co…
Đối với hoạt động góc : Khi tổ chức hoạt động góc tôi đã chuẩn bị nhiều đồ
dùng đồ chơi tạo sự kích thích hứng thú để trẻ tích cực tham gia vào góc chơi trẻ
đã chọn, tôi tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm nhỏ trong một không gian hẹp như
trò chơi : Kéo cưa lừa xe, ô ăn quan… Bên cạnh đó tôi chú ý lồng ghép những
trò chơi mà trong đó trẻ em tự tay làm nên những đồ vật bằng vật liệu trong
thiên nhiên như xếp lá mít, lá đa thành con trâu, lá dừa thành con cào cào, thành
chong chóng.. để kích thích sự sáng tạo ở trẻ, rèn luyện sự khéo léo của đôi bàn
tay khơi dậy khiếu thẩm mĩ cần cho cuộc sống và lao động sau này.
Đối với hoạt động mọi lúc mọi nơi :
Có thể nói trò chơi dân gian là một hoạt động mạnh mẽ đến trẻ em, nó là
phương tiện giáo dục nhân cách toàn diện cho trẻ em. Trước hết trò chơi dân
gian cung cấp cho trẻ những kiến thức xã hội cần thiết cho cuộc sống của trẻ:
Trẻ tập mua bán, tập lao động, làm quen với các nghề nghiệp trong xã
hội…Trong khi chơi, trẻ tiếp thu được những điều hay lẽ phải, rèn luyện được
những thói quen cần thiết cho cuộc sống hiện thực. Trò chơi dân gian là phương
tiện phát triển ngôn ngữ, phát triển thể chất, trò chơi dân gian còn có ý nghĩa
trong việc rèn luyện kĩ năng sống cho trẻ, Trò chơi dân gian trẻ em Việt Nam
còn góp phần hình thành nên nhân cách văn hoá mang bản sắc dân tộc Việt
Nam. Việc tổ chức, lồng ghép tích hợp các trò chơi dân gian không những gây
hứng thú trong giờ học, hoạt động góc, hoạt động ngoài trời…mà ngay cả những
hoạt động tự do, mọi lúc, mọi nơi trẻ đều thích thú tham gia.
Qua theo dõi tôi thấy khi đã được cô giáo dạy cho cách thức chơi thì các
cháu rất hứng thú với các trò chơi, ở những giờ chơi tự do các cháu thường tự
mình chơi các trò chơi như « lộn cầu vồng, dung dăng dung dẻ, rồng rắn … » và
lôi cuốn được các bạn trong lớp tham gia.
Biết được những nhu cầu của trẻ, tôi đã tuyên truyền phụ huynh sưu tầm
những trò chơi dân giản đơn giản, quen thuộc ở địa phương để cho trẻ làm quen
với lời ca hoặc trò chơi ở nhà.
Trong các ngày lễ, ngày hội, tôi cũng đã tham mưu với nhà trường lồng ghép
những trò chơi dân gian để tổ chức cho trẻ chơi dưới hình thức tổ chức các hội
- thi như : Hội thi « bé với ca dao - dân ca », hội thi « bé với ca dao – đồng dao -
hò khoan Lệ Thuỷ » nhân các ngày 20/11, 8/3…
Ngoài ra bản thân tôi thường xuyên nghiên cứu tài liệu, tìm đọc sách báo để
sưu tầm các trò chơi dân gian. Không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ chuyên
môn nghiệp vụ, thao giảng dự giờ, đúc rút kinh nghiệm cho bản thân. Luôn tiếp
thu lắng nghe ý kiến góp ý chân thành của bạn bè đồng nghiệp, cũng như hội
đồng chuyên môn. Từ đó rút ra kinh nghiệm cho bản thân tổ chức tốt các trò
chơi dân gian cho trẻ. Vì đặc điểm của trò chơi dân gian là không quy định số
lượng người chơi nhất định nên mỗi khi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân
gian, tôi luôn động viên khuyến khích các cháu cùng chơi. Làm cho trò chơi
mang tính tập thể cao, lôi cuốn nhiều trẻ chơi.
Ví dụ : Với trò chơi « mèo đuổi chuột » thì thêm người vào chơi vòng chơi
sẽ rộng ra chứ trò chơi không thay đổi gì nên mỗi khi chơi trò chơi này tôi luôn
động viên tất cả các cháu trong lớp cùng tham gia chơi, hình thành ở các cháu ý
thức, tinh thần tập thể cao. Phối hợp cùng nhau để chơi được trò chơi.
2.5. Phối hợp với phụ huynh :
Tôi thiết nghĩ với bất kì một hoạt động nào của trẻ ở trường mầm non thì
việc phối kết hợp giữa phụ huynh và cô giáo là không thể thiếu được. Tôi
thường tận dụng khoảng thời gian đón trẻ và trả trẻ để trao đổi với phụ huynh về
ý nghĩa của các trò chơi dân gian và sự cần thiết cho trẻ tham gia vào trò chơi
dân gian đó. Gợi ý cho phụ huynh một số trò chơi dân gian để phụ huynh về nhà
tập cho trẻ. Mặt khác qua các cuộc họp phụ huynh. Tôi thường xây dựng kế
hoạch vận động phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương phù hợp
với trò chơi dân gian.
3. Kết quả :
Sau một thời gian vận dụng và thực hiện các biện pháp trên để tổ chức trò
chơi dân gian cho trẻ. Tuy thời gian đầu còn gặp nhiều bỡ ngỡ khó khăn nhưng
bản thân tôi đã nổ lực phấn đấu làm việc hết mình nên lớp tôi đã đạt được một
số kết quả đáng phấn khởi sau :
Mức độ Đầu năm Cuối năm
Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ
Trẻ yêu thích, hứng thú 14/29 48,3% 29/29 100%
Hiểu biết về trò chơi dân gian 11/29 37,9% 29/29 100%
Phát triển thể chất 16/29 55,2% 27/29 93,1%
Tinh thần đoàn kết- ý thức tập thể 15/29 51,7% 28/29 96,6%
- Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian 12/29 41,4% 27/29 93,1%
Từ kết quả trên ta thấy sự hứng thú của trẻ tăng lên rõ rệt: Từ đầu năm chỉ
đạt 48% , thì hiện nay số trẻ hứng thú tham gia vào trò chơi đã tăng lên rõ rệt.
100% số trẻ trong lớp tôi đều hứng thú tham gia vào các trò chơi dân gian. Với
lòng yêu nghề , mong muốn được góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào
việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, bản thân tôi không ngừng nổ lực phấn đấu
và hiện nay các cháu lớp tôi đề rất thích tham gia vào các trò chơi.
Phần lớn trẻ trong lớp tôi đã biết tự mình tổ chức trò chơi cùng bạn. Đa số
trẻ đều được mở rộng vốn hiểu biết của mình về các trò chơi dân gian.
Kết quả cụ thể qua hội thi cấp trường « Bé với trò chơi dân gian - hò khoan
Lệ Thuỷ » lớp tôi đã đạt giải nhất trong hội thi, và cháu Nguyễn Văn Khiêm đạt
giải diễn viên xuất sắc.
Đối với giáo viên : Qua thời gian thực hiện đề tài tuy thời gian không dài
nhưng bản thân tôi đã biết lập kế hoạch thực hiện phù hợp với nhóm lớp mình
dựa trên mục tiêu chung của nhà trường. Bản thân nắm chắc phương pháp hình
thức tổ chức nên khi tổ chức cho trẻ hoạt động chơi một cách nhẹ nhàng, linh
hoạt, trẻ hứng thú tích cực mạnh dạn và tự tin khi tham gia trò chơi, sáng tạo
hơn trong việc làm đồ dùng đồ chơi tận dụng từ những nguyên vật liệu sẵn có ở
địa phương.
Đối với phụ huynh: Các bậc phụ huynh đã nắm được tầm quan trọng của
việc đưa trò chơi dân gian vào giảng dạy. Nhìn thấy con em mình ngày càng
hoạt bát nhanh nhẹn, có tinh thần đoàn kết giúp đỡ nhau. Tôi đã tạo được sự tin
tưởng ở phụ huynh. Đa số phụ huynh nhiệt tình giúp giáo viên trong công tác
sưu tầm các trò chơi dân gian cổ xưa, đồng thời ủng hộ nguyên vật liệu để làm
đồ dùng đồ chơi.
III. PHẦN KẾT LUẬN :
1. Ý nghĩa :
Trò chơi dân gian là một loại hình văn hoá dân gian đặc sắc của mỗi dân tộc,
không có dân tộc nào lại không có những trò chơi riêng cho con em mình. Nó có
tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Qua các trò
chơi trẻ không những được thoả mãn nhu cầu vui chơi mà còn góp phần nâng
cao nhận thức, phát triển tình cảm, phát triển ngôn ngữ và sự phối hợp linh hoạt
của các giác quan, tăng cường thể lực giúp trẻ trở thành nguồn nhân lực tài giỏi
- của đất nước trong tương lai.
Bằng việc vận dụng các biện pháp trên để tổ chức các trò chơi dân gian cho
trẻ, không những giúp trẻ thoả mãn nhu cầu ước muốn được vui chơi. Mà tôi
thấy trẻ lớp tôi ngày càng hoạt bát, nhanh nhẹn hơn, có vốn hiểu biết rộng mở về
thế giới xung quanh cùng bạn bè chia sẻ niềm vui. Làm cho tuổi thơ của trẻ trở
thành một kí ức đẹp. Trong xã hội hiện đại, trẻ em cần có những trò chơi hiện
đại nhưng không thể thiếu được những trò chơi dân gian truyền thống. Nó chính
là sự tiếp nối các giá trị văn hoá dân tộc từ đó góp phần tạo dựng nên nhân cách
văn hoá dân tộc cho trẻ.
Việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian trong các trường học nói
chung và trường mầm non nói riêng là rất cần thiết và quan trọng. góp phần vào
việc bảo tồn những giá trị văn hoá sinh hoạt tốt đẹp của cha ông ta để lại. Đồng
thời góp phần thực hiện tốt cuộc vận động “ Xây dựng trường học thân thiện –
học sinh tích cực” của bộ GD & ĐT.
Qua một thời gian thực hiện, với những biện pháp và kết quả đã đạt được
bản thân tôi đã đúc rút một số kinh nghiệm sau :
Trước hết giáo viên phải có lòng say mê với nghề nghiệp, luôn yêu nghề,
mếm trẻ. Nhận thức được tầm quan trọng của trò chơi dân gian đối với trẻ mầm
non. Nắm chắc các phương pháp và hình thức tổ chức.
Khi hướng dẫn trò chơi dân gian cho trẻ cần xác định rõ thể loại của trò chơi,
mục đích yêu cầu cần đạt khi tổ chức trò chơi đó. Chuẩn bị chu đáo đồ dùng, đồ
chơi phù hợp với trò chơi. Thường xuyên gây hứng thú cho trẻ bằng nhiều hình
thức khác nhau, tránh sự nhàm chán cho trẻ.
Đối với trẻ nhỏ (tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé) cô nên tham gia cùng chơi với
trẻ (cầm cái, vừa thực hiện hành động chơi, thao tác chơi vừa hát để trẻ bắt
chước, vừa hát vừa thực hiện vận động). Đối với trẻ mẫu giáo nhỡ và mẫu giáo
lớn cô nên tạo điều kiện để trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian (lúc đó cô có thể giữ
vai trò là trọng tài cổ vũ và động viên trẻ chơi).
Động viên khuyến khích nhiều trẻ tham gia chơi để tăng thêm tình đoàn kết
bạn bè.
Sưu tầm làm thêm các loại đồ dùng và nhiều sách báo, tranh ảnh phản ánh
nội dung trò chơi, tạo môi trường đẹp mắt, hấp dẫn đối với trẻ, tìm tòi nhiều trò
chơi hấp dẫn ngoài chương trình để tổ chức cho trẻ.
- Làm tốt công tác phối hợp với các bậc phụ huynh, tổ chuyên môn, lãnh đạo
nhà trường tạo điều kiện xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và điều
kiện môi trường xung quanh, có khoảng không gian rộng rãi thoáng mát để tổ
chức tốt các trò chơi dân gian cho trẻ.
2. Kiến nghị :
Nhận thức được tầm quan trọng của trò chơi dân gian trong đời sống tâm
hồn trẻ thơ. Bản thân tôi xin mạnh dạn đưa ra một số kiến nghị sau:
+ Đối với Phòng giáo dục: Trang cấp tài liệu, tập huấn các hình thức tổ chức
các trò chơi dân gian cho đội ngủ giáo viên, Phòng nên lập trang wep về trò chơi
dân gian nhằm tuyên truyền nâng cao nhận thức, tầm quan trọng của trò chơi
dân gian trong đời sống trẻ thơ.
+ Đối với lãnh đạo địa phương: Tạo điều kiện quan tâm hơn nữa đến bậc học
mầm non. Đầu tư cơ sở vật chất xây dựng thêm phòng học. Nhất là khu vực lẽ,
để trẻ có một không gian rộng rãi, thoáng mát, một môi trường xanh – sạch –
đẹp thuận tiện cho việc học tập và vui chơi của trẻ. Mặt khác vào các ngày lễ,
ngày hội những trò chơi dân gian truyền thống nên được đưa vào như một nội
dung của ngày lễ , để khôi phục lại những trò chơi dân gian truyền thống đang
dần bị đánh mất ở địa phương như trò chơi đánh cù, đánh quay..
+ Đối với nhà trường: Cần tạo điều kiện cho chị em học hỏi, sưu tầm thêm
các trò chơi mới và hình thức tổ chức các trò chơi dân gian ở các trường bạn qua
các buổi sinh hoạt chuyên đề, dự giờ góp ý. Vào các ngày hội, ngày lễ như 8/3,
20/10, 20/11... tăng cường đưa các trò chơi dân gian vào dưới hình thức tổ chức
các hội thi như: Hội thi “ Bé với ca dao – dân ca – hò khoan Lệ Thuỷ” hay hội
thi “ Bé với ca dao – đồng dao” ...
+ Đối với phụ huynh: Cần dành nhiều thời gian quan tâm đến con em mình,
giải thích cho trẻ hiểu được ý nghĩa của các trò chơi dân gian. Sưu tầm và truyền
dạy cho trẻ thuộc những lời đồng dao liên quan đến các trò chơi dân gian.
Trên đây là toàn bộ bản sáng kiến của tôi. Tôi mong rằng những biện pháp
này sẽ áp dụng có hiệu quả hơn khi được các bạn đồng nghiệp góp ý kiến và tích
cực đổi mới trong quá trình vận dụng. Trong quá trình thực hiện chắc rằng
không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong sự giúp đỡ, góp ý của hội đồng
khoa học nhà trường, của hội đồng chuyên môn bậc học mầm non để bản sáng
kiến của tôi hoàn thiện hơn./.
- I. PHẦN MỞ ĐẦU:
1. Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết, lứa tuổi mẫu giáo, tức là trẻ 3-4 tuổi đã có khả năng đi
từ suy nghĩ sang hành động, biến những hành động của mình thành hành động thực
tiễn, thực hiện những dự định của mình. Năng lực này của trẻ thể hiện trong các hình
- thức hoạt động, trước hết là trong trò chơi ở hoạt động góc. Sự xuất hiện dự định gắn
liền với sự phát triển óc tưởng tượng sáng tạo của trẻ. Khi chơi, tư duy và óc tưởng
tượng của trẻ làm việc rất tích cực. Tính sáng tạo được khẳng định qua việc khi chơi
trẻ không “coppy” lại cuộc sống mà chỉ bắt chước những gì chúng nhìn thấy, tổng
hợp lại những biểu tượng của mình và thể hiện thái độ, suy nghĩ cũng như tình cảm
của mình đối với những gì chúng thể hiện trong trò chơi. G.L. Rosanh- nhà đạo diễn
phim nổi tiếng đã viết: “Tất cả các loại trò chơi của trẻ em đều là thế giới huyền ảo,
nhưng trong thế giới huyền ảo, đứa trẻ không bao giờ đánh mất “cái tôi” thực của
mình, trẻ giống như một nghệ sĩ. Như vậy trò chơi của trẻ có thể gọi là trò chơi nghệ
thuật còn sự huyền ảo của trò chơi trẻ em là sự huyền ảo của nghệ thuật”. Nhưng óc
sáng tạo không ngẫu nhiên xuất hiện mà có sự tác động có hệ thống của các nhà giáo
dục. Vì vậy ở trường mầm non, giáo viên giữ vai trò là điểm tựa, là người hướng
dẫn, tổ chức, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ chơi một cách có hệ thống, đặc biệt là
các trò chơi ở hoạt động góc nhằm phát huy tối đa tính tích cực, sáng tạo của trẻ.
Chơi là một hoạt động tự lập của trẻ, chơi không nhằm tạo ra sản phẩm mà
chủ yếu nhằm thoả mãn nhu cầu chơi của trẻ, được bắt chước làm người lớn của trẻ.
Chơi của trẻ không phải thật mà là giả vờ nhưng cái giả vờ ấy của trẻ lại mang tính
chân thực. Động cơ chơi của trẻ không nằm trong kết quả chơi mà nằm trong các
hành động chơi của trẻ và chính các hành động chơi của trẻ lại kích thích chúng
chơi và duy trì hứng thú chơi.
Ví dụ : Ở góc xây dựng, trẻ giả vờ đóng vai chú công nhân, những việc làm
của trẻ thể hiện rất cần cù, cặm cụi làm công việc của người công nhân đồng thời trẻ
biết hợp tác với nhau để thực hiện một công việc được giao.
Bản chất hoạt động góc là một hoạt động phản ánh sáng tạo, độc đáo sự tác
động qua lại giữa trẻ với môi trường xung quanh. Khi trẻ hoạt động góc có nghĩa là
đang sống cuộc sống thực. Có thể nói trẻ thực sự là một chủ thể tích cực, hành động
một cách tự lực, tự nguyện và tự tin.
Chơi hoạt động góc giúp trẻ từ chỗ không biết, chưa biết rõ đến nắm được
mục đích của nội dung làm giàu vốn kinh nghiệm tăng thêm sự hiểu biết và phát
- triển tri thức cho trẻ. Hoạt động góc giúp trẻ phát triển sự giao lưu qua lời nói, làm
giàu vốn từ cho trẻ.
Chơi hoạt động góc còn giúp trẻ thể hiện tình cảm, giáo dục nhân cách cho
trẻ, tình cảm của trẻ được hình thành qua mối quan hệ tốt giữa người với người, mối
quan hệ giữa con người và lao động, giữa trẻ và gia đình, tình cảm đó được thể hiện
qua các trò chơi như: Gia đình, bán hàng, xây dựng …
Chơi hoạt động góc còn giúp trẻ phát triển tình cảm tập thể, là trung tâm tập
hợp trẻ cùng chơi với nhau theo nhóm, thể hiện sự đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau trong
các nhóm chơi của trẻ.
Thông qua giờ chơi còn giúp trẻ có lòng dũng cảm, cương quyết, có tính phấn
khởi, vui mừng. Khi chơi xong trẻ tích cực học tập mang lại những giá trị tinh thần
tốt cho sức khoẻ. Khi chơi trẻ được thực hiện những động tác tự nhiên với đồ dùng,
đồ chơi và có ý thức giữ gìn đồ chơi ở các góc.
Giờ chơi còn giúp trẻ nhận ra được cái đẹp cái xấu của nội dung trò chơi, giúp
trẻ phát triển óc thầm mỹ, khuyến khích trẻ sáng tạo ra nhiều cái đẹp.
Hoạt động góc có những ý nghĩa rất lớn trong việc phát triển toàn diện nhân
cách của trẻ mẫu giáo và đã trở thành phương tiện để giáo dục trẻ em. Nó có giá trị
không nhỏ quyết định sự thành công trong việc phát triển tình cảm xã hội - phát
triển thẩm mỹ - phát triển thể chất - phát triển ngôn ngữ - phát triển nhận thức. Hay
nói cách khác nó là phương tiện giáo dục không thể thiếu nhằm phát triển toàn diện
nhân cách và trí tuệ cho trẻ ở trường mầm non.
Là một giáo viên mầm non tôi nhận thấy cần phát huy tính sáng tạo cho trẻ.
Qua sự sáng tạo, trẻ bộc lộ được khả năng của mình và phát triển tư duy, nhận thức.
Vì vậy tôi đã tìm nhiều hình thức để giúp trẻ phát huy tính sáng tạo của mình, đặc
biệt là kích thích sự sáng tạo của trẻ thông qua hoạt động góc. Đó cũng là lí do để tôi
chọn đề tài “ Làm thế nào để phát huy tính sáng tạo của trẻ 3-4 tuổi khi chơi hoạt
động góc”.
Qua một thời gian tìm hiểu nh»m phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài của
mình, tôi cũng đã biÕt có nhiều người nghiên cứu về lĩnh vực hoạt động góc cho trẻ
mầm non nhưng hầu như những đề tài đó chỉ đưa ra được các biện pháp giúp trẻ
nguon tai.lieu . vn
