Xem mẫu

Nghiïn cûu - Trao àöi SAN PHÊM VA DÕCH VU THÖNG TIN KHOA HOC VA CÖNG NGHÏ PHUC VU CHÛÚNG TRÒNH QUÖC GIA PHAT TRIÏN CÖNG NGHÏ CAO ÀÏN NÙM 2020 TAI CUC THÖNG TIN KHOA HOC VA CÖNG NGHÏ QUÖC GIA1 ThS Trên Thõ Hai Yïn, ThS Vu Anh Tuên Cuc Thöng tin KH&CN quöc gia Tom tùt: Lam ro vai tro cua san phêm, dõch vu thöng tin khoa hoc va cöng nghï àöi vúi Chûúng trònh quöc gia vï phat triïn cöng nghï cao àïn nùm 2020. Khao sat hiïn trang phuc vu thöng tin va nhu cêu tin cua Chûúng trònh quöc gia vï phat triïn cöng nghï cao àïn nùm 2020 va àï xuêt cac san phêm, dõch vu thöng tin KH&CN múi nhùm tùng cûúng hiïu qua cua Chûúng trònh nay. Tû khoa: San phêm thöng tin; dõch vu thöng tin; thöng tin KH&CN; chûúng trònh quöc gia; cöng nghï cao; nhu cêu tin. NASATI’s S&T information products and services for the National Program of Hi-tech Development until 2020 Summary: Discuss clear the role of S&T information products and services for the National Program of Hi-tech Development until 2020; investigates the present situation of serving with information and satisfying information need of this Program and sets forth S&T information products and services to enhance its effectiveness. Keywords: Information product; information service; S&T information; national program; Hi-Tech; information need. Mú àêu Nhên thûc àûúc cú höi va thach thûc ma cöng nghï cao (CNC) mang lai, Àang va Nha nûúc ta àa co cú chï, chñnh sach va nhûng hoat àöng thiït thûc nhùm phat triïn lônh vûc quan trong nay. Bïn canh Luêt Cöng nghï cao àûúc thöng qua ngay 13/11/2008, Chñnh phu àa phï duyït Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC àïn nùm 2020. Àï thûc hiïn thanh cöng nhûng muc tiïu cua Chûúng trònh, möt trong nhûng thanh tö quan trong chñnh la nguön dû liïu àêu vao. Viïc tao lêp, xêy dûng va àa dang hoa cac san phêm va dõch vu (SP-DV) thöng tin KH&CN phuc vu cho Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC la yïu cêu têt yïu, khach quan va vö cung cên thiït. 1. Vai tro cua SP-DV thöng tin KH&CN àöi vúi Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC àïn nùm 2020 1.1. Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC àïn nùm 2020 Trong xa höi hiïn àai, CNC co vai tro ngay cang quan trong, gop phên tùng nùng suêt lao àöng, phat triïn kinh tï va cung cö an ninh quöc phong. Cac nganh cöng nghiïp CNC va dõch vu CNC àa va àang trú thanh nganh san xuêt, dõch vu múi, co anh hûúng sêu sùc àöi vúi àúi söng xa höi Viït Nam. Trûúc àoi hoi cêp thiït cua xa höi àöi vúi cac lônh vûc nay, ngay 31/12/2010, Chñnh phu àa ra quyït àõnh sö 2457/QÀ-Ttg vï viïc phï duyït Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC àïn nùm 2020 [1]. Chûúng trònh co muc tiïu töng quat la thuc àêy nghiïn cûu, lam chu va tao ra CNC; ûng dung hiïu qua CNC trong cac lônh vûc kinh 1 Kït qua nghiïn cûu thuöc Nhiïm vu nghiïn cûu khoa hoc va phat triïn cöng nghï cêp Bö nùm 2014: “San phêm va dõch vu thöng tin thû viïn phuc vu cho cac chûúng trònh, àï tai, àï an quöc gia vï KH&CN” do ThS Vu Anh Tuên lam chu nhiïm. 18 THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 2/2015 Nghiïn cûu - Trao àöi tï-xa höi; san xuêt san phêm, hònh thanh doanh nghiïp va phat triïn möt sö nganh cöng nghiïp CNC; xêy dûng ha têng ky thuêt va phat triïn nguön nhên lûc CNC. Àï thûc hiïn àûúc nhûng nöi dung trïn, 1.3. Vai tro cua SP-DV thöng tin KH&CN àöi vúi chûúng trònh quöc gia vï phat triïn CNC àïn nùm 2020 SP-DV thöng tin KH&CN àûúc triïn khai hiïu qua se giup cac chûúng trònh quöc gia vï chûúng trònh àa àï ra giai phap göm: Hö trú CNC thay àöi phûúng thûc va chu trònh nghiïn cûu, thû nghiïm, ûúm tao CNC, ûúm tao cöng nghiïp CNC (hö trú möt phên hoùc toan bö kinh phñ); hö trú va tao àiïu kiïn cho ûng dung, cho san xuêt san phêm, cung ûng dõch vu CNC; hö trú va tao àiïu kiïn xêy dûng ha têng ky thuêt CNC, àao tao va sû dung co hiïu qua nguön nhên lûc CNC; ap dung cac cú chï, chñnh sach ûu àai cho CNC; àa dang hoa va têp trung nguön vön thûc hiïn Chûúng trònh; thuc àêy húp tac va höi nhêp quöc tï vï CNC; nêng cao nhên thûc xa höi vï vai tro va tac àöng cua CNC [1]. 1.2. Khai niïm va àùc àiïm SP-DV thöng tin KH&CN SP-DV thöng tin KH&CN la kït qua cua qua trònh xû ly thöng tin KH&CN, bao göm nhûng hoat àöng nhùm thoa man nhu cêu thöng tin KH&CN cua cac àöi tûúng ngûúi dung tin (NDT) ca nhên va têp thï. SP-DV thöng tin la kït qua cua hoat àöng va xû ly thöng tin, tac àöng vao cac àöi tûúng nguön tin thûc àï chung àûúc biïn àöi va chuyïn sang cac dang SP-DV thöng tin khoa hoc (ên phêm, cú sú dû liïu, bang tra, danh muc, töng luên, tòm tin, phan biïn thöng tin, àanh gia thöng tin,…). Nhû vêy, cac san phêm va dõch vu thöng tin àûúc coi la möt phûúng thûc àï tao lêp tai nguyïn thöng tin va hang hoa thöng tin trong xa höi [4]. SP-DV thöng tin KH&CN co nhûng àùc àiïm nhû: tñnh khöng mêt ài; co ham lûúng tri thûc cao; co tñnh phu thuöc vao ngûúi sû dung; phu thuöc vao àõnh hûúng phat triïn kinh tï xa höi, KH&CN cua àêt nûúc; co tñnh khöng ön àõnh va kho xac àõnh chêt lûúng [2,3,4]. THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 2/2015 nghiïn cûu vúi kït qua cao hún. Khi khöng àûúc cung cêp cac SP-DV thöng tin KH&CN, cac nha nghiïn cûu phai thûc hiïn rêt nhiïu cöng àoan kho khùn tû khi nay sinh y tûúng nghiïn cûu túi khi tiïn hanh cöng tac nghiïn cûu. Ho phai tòm kiïm thöng tin dûa trïn nhiïu nguön khac nhau, tai vï cac bai toan vùn va tö chûc, sùp xïp thöng tin möt cach húp ly. Vúi nhûng SP-DV thöng tin KH&CN, cac nha nghiïn cûu co thï bo qua rêt nhiïu cöng àoan tön thúi gian, cöng sûc va kinh phñ àï bùt tay ngay vao hoat àöng nghiïn cûu. SP-DV thöng tin KH&CN se tòm kiïm thöng tin theo vên àï nghiïn cûu àûúc yïu cêu, phên tñch, töng húp va tö chûc thöng tin thanh nhûng goi thöng tin va cung cêp cho ngûúi sû dung àï ho co cùn cû khoa hoc tiïn hanh cac bûúc nghiïn cûu tiïp theo cua mònh. Chûúng trònh quöc gia vï CNC la hoat àöng KH&CN mui nhon, àûúc Nha nûúc ûu tiïn àêu tû phat triïn vúi muc àñch àêy se la àêu tau thuc àêy san xuêt, phat triïn kinh tï-xa höi, KH&CN cung nhû an ninh quöc phong. Viïc tao lêp va cung cêp cac SP-DV thöng tin KH&CN danh cho cac chûúng trònh nay la vên àï cêp thiït, cên àûúc triïn khai nhanh chong va hiïu qua. 2. Nhu cêu tin va hiïn trang SP-DV thöng tin KH&CN phuc vu Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC àïn nùm 2020 tai Cuc Thöng tin KH&CN quöc gia 2.1. Nhu cêu tin cua Chûúng trònh quöc gia vï phat triïn CNC àïn nùm 2020 Àï co cú sú triïn khai cac SP-DV thöng tin KH&CN cho Chûúng trònh quöc gia phat 19 Nghiïn cûu - Trao àöi triïn CNC àïn nùm 2020, nhom tac gia àa tiïn hanh khao sat nhu cêu tin cua Chûúng trònh nay. Phûúng phap khao sat la àiïu tra bùng bang hoi vúi cac àöi tûúng la chu nhiïm àï tai, can bö phöi húp thûc hiïn cac àï tai, dû an nghiïn cûu thuöc Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC trong thúi gian tû thang 6 àïn thang 10 nùm 2014. Töng sö phiïu phat ra la 120 phiïu, sö phiïu thu vao la 94, ty lï phan höi la 78,3%. Kït qua khao sat cho thêy, NDT thuöc Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC la nhûng can bö co trònh àö cao, àö tuöi trung bònh tûúng àöi tre, phên lún la nam giúi va kha nùng ngoai ngû töt. NDT thuöc cac chûúng trònh quöc gia vï phat triïn CNC àïn nùm 2020 àanh gia rêt cao sû cên thiït cua thöng tin KH&CN àöi vúi thanh cöng cua hoat àöng nghiïn cûu. 100% sö ngûúi àûúc hoi khùng àõnh thöng tin KH&CN quan trong, trong ào gên 60% cho rùng thöng tin KH&CN la rêt quan trong va 25,5% cho rùng no co y nghôa quyït àõnh àöi vúi hoat àöng nghiïn cûu va phat triïn cua ho. NDT thuöc cac chûúng trònh phat triïn CNC thûúng sû dung cac nguön tòm tin lên lûút la: cac trang tòm kiïm, mang xa höi, CSDL hoc thuêt, website cua cú quan chñnh phu, khoa hoc, thû viïn va cac nguön khac. Hang ngay, 83% NDT thuöc cac Chûúng trònh KH&CN sû dung cac trang tòm kiïm àï khai thac thöng tin. Chó co 4,3% sö ngûúi àûúc hoi sû dung thöng tin KH&CN hang ngay tû thû viïn. Cac trang tòm kiïm àûúc NDT àanh gia töt nhêt vúi 43,6% va chó 1,1% cho rùng nguön nay chêt lûúng kem. Àûng thû hai la cac CSDL hoc thuêt, vúi àanh gia töt cua 26,6% NDT va khöng co NDT nao cho rùng chêt lûúng nguön tin kem. Tiïp theo la Website cua cac cú quan chñnh phu, khoa hoc vúi ty lï töt la 20,2% va kem la 3,3%. Thû viïn chó àûúc 12,8% sö ngûúi àûúc hoi àanh gia töt va 4,3% NDT àanh gia kem. Àiïu nay cho thêy sû cên thiït phai cai tiïn cac SP-DV tai cac cú quan TT-TV àï phuc vu töt hún nhu cêu NDT. Bang 1. Àanh gia vï cac nguön tòm kiïm thöng tin Töt Kha Trung bònh Kem Nguön tòm kiïm Trang tòm kiïm Mang xa höi Website cua cac cú quan chñnh phu, khoa hoc CSDL hoc thuêt Thû viïn Nguön khac Sö Ty lï Sö lûúng (%) lûúng 41 43,6 31 8 8,5 15 19 20,2 31 25 26,6 20 12 12,8 20 4 4,3 1 Ty lï Sö (%) lûúng 33,0 3 16,0 17 33,0 10 21,3 13 21,3 13 1,1 0 Ty lï Sö Ty lï (%) lûúng (%) 3,2 1 1,1 18,1 1 1,1 10,6 3 3,3 13,8 0 0,0 13,8 4 4,3 0,0 0 0,0 Nhu cêu cua NDT vï cac CSDL quöc tï thuöc Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC 20 àûúc thï hiïn trong Hònh 1: THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 2/2015 Nghiïn cûu - Trao àöi Hònh 1. Nhu cêu vï cac CSDL KH&CN quöc tï (ty lï %) CSDL ScienceDirect àûúc NDT thuöc Knowledge co ty lï lên lûút la 49,9 %, 21,3% Chûúng trònh phat triïn CNC àï nghõ tiïp tuc bö sung vúi ty lï cao nhêt- 78,7%. CSDL àûúc nhiïu ngûúi lûa chon thû hai la CSDL Springer Link va CSDL sach àiïn tû Ebrary vúi ty lï àöng thúi 58,5%. Cac CSDL Proquest Central, SciFinder va ISI Web of va 24,5%. Nhom cuöi ñt àûúc lûa chon nhêt la CSDL EBSCO vúi 1,1%, CSDL ACS vúi 4,3 %. Nhu cêu cua NDT cua Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC vï cac dõch vu thöng tin KH&CN àûúc trònh bay trong Hònh 2: Hònh 2. Nhu cêu vï dõch vu thöng tin cua Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC (ty lï %) THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 2/2015 21 Nghiïn cûu - Trao àöi Kït qua khao sat cho thêy dõch vu cung cêp thöng tin theo chuyïn àï va dõch vu cung cêp thöng tin theo yïu cêu àûúc NDT sû dung nhiïu nhêt vúi hún 2/3 sö ngûúi àûúc hoi lûa chon. Dõch vu dõch thuêt àûng thû 3 trong sö cac lûa chon cua NDT thuöc chûúng trònh phat triïn CNC. Cac dõch vu cung cêp video, êm thanh, hònh anh, dõch vu höi nghõ trûc tuyïn va cac dõch vu khac chó àûúc dûúi 10% sö ngûúi àûúc hoi lûa chon. Chó co 2,1% sö ngûúi àûúc hoi co nhu cêu sû dung dõch vu tû vên, tòm kiïm thöng tin. Trïn möt nûa sö NDT àûúc hoi cho biït, ho sùn sang tra phñ cho cac SP-DV thöng tin KH&CN àï co àûúc nöi dung cên thiït. Ngoai ra, 42% sö ngûúi con lai se xem xet viïc tra phñ SP-DV thöng tin KH&CN. Chó co 2,1% khöng sùn sang tra phñ cho cac SP-DV thöng tin KH&CN. Con sö nay cho thêy nïu àûúc àêu tû àung mûc, SP-DV thöng tin KH&CN co thï mang lai gia trõ gia tùng cao cho cac cú quan TT-TV, phuc vu töt cac chûúng trònh quöc gia vï phat triïn CNC, gop phên tao bûúc tiïn manh me trïn con àûúng höi nhêp va phat triïn cua àêt nûúc. 2.2. Cac SP-DV thöng tin KH&CN phuc vu Chûúng trònh quöc gia vï phat triïn CNC àïn nùm 2020 tai Cuc Thöng tin KH&CN quöc gia Cuc Thöng tin KH&CN quöc gia chûa co cac SP-DV thöng tin KH&CN phuc vu riïng cho cac Chûúng trònh quöc gia vï phat triïn CNC. Tuy nhiïn, NDT thuöc Chûúng trònh nay vên àûúc cung cêp thöng tin KH&CN nhanh chong nhú cac SP-DV sùn co tai Cuc. Hï thöng SP-DV thöng tin KH&CN cua Cuc Thöng tin KH&CN quöc gia co thï phuc vu Chûúng trònh quöc gia phat triïn CNC àïn nùm 2020 àûúc thï hiïn trong Bang 2. Bang 2. Nhûng SP-DV thöng tin co thï cung cêp cua Cuc Thöng tin KH&CN quöc gia San phêm Hï thöng tra cûu trûc tuyïn Chuyïn àï, töng luên vï cac lônh vûc CNC Ên phêm trong va ngoai nûúc vï CNC Cac CSDL KH&CN trong nûúc va quöc tï Tai liïu bao goi theo chuyïn àï Tai liïu bao goi nùm xuêt ban Àï phuc vu töt hún NDT la can bö quan ly, can bö nghiïn cûu, cac nha khoa hoc Dõch vu Dõch vu ban àoc àùc biït Dõch vu cung cêp thöng tin trûc tuyïn Dõch vu tra cûu thöng tin Dõch vu tû vên tòm kiïm thöng tin Dõch vu phö biïn thöng tin chon loc Dõch vu thöng bao tai liïu múi khoa hoc va cöng nghï, phat triïn kinh tï- xa höi cua àêt nûúc. Àöi tûúng phuc vu àang thûc hiïn Chûúng trònh KH&CN cua Chûúng trònh cung cêp thöng tin trong àiïm quöc gia, trong ào co Chûúng trònh CNC, tû nùm 2014, Cuc Thöng tin KH&CN nay la cac can bö quan ly, can bö nghiïn cûu, giang day àang thûc hiïn cac KH&CN quöc gia àa thûc hiïn chûúng chûúng trònh nghiïn cûu KH&CN cêp nha trònh cung cêp thöng tin àùc thu cho àöi nûúc bùng cac phûúng thûc phuc vu tai chö tûúng nay vúi muc tiïu nêng cao chêt va trûc tuyïn, tû xa hoan toan miïn phñ. lûúng nghiïn cûu khoa hoc va phat triïn cöng nghï, thuc àêy höi nhêp quöc tï vï 22 Ngûúi dung tin chó cên àùng ky tham gia, àï xuêt, trao àöi vúi can bö thû viïn vï yïu THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 2/2015 ... - tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn