Xem mẫu
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Sơ đồ quản lý CTR và CTNH
Nguồn phát sinh CTR, CTNH
Thu gom sơ cấp:
, phân loại, xử lý tại nguồn
Thu gom thứ cấp
Vận chuyển
Xử lý trung gian: đốt,
Tái chế
làm phân hữu cơ, pp
khác
Chôn lấp
75
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Hoạt động thu gôm, vận chuyển là một phần tử quan trọng trong
hệ thống QL CTR và CTNH
Chiếm nhiều lao động và phương tiện thu gom, vận chuyển
ảnh hưởng nhiều tới các hoạt động: tái chế, xử lý chất thải
Chiếm tỷ lệ kinh phí khá cao: 50%
76
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH.
Tỉ lệ thu gom CTRSH tb ở Việt nam (2000-2003)
71%
2000
70%
69%
2001
68%
67%
2002
66%
65% 2003
64%
63% 3-D Column
5
62%
2000 2001 2002 2003
Tỉ lệ thu gom: 45% (thấp nhất – Long An); 95% (cao nhất – TP Huế); 76% (Tp
>500.000 dân; 70% (TP 100.000 – 350.000 dân).
Nguồn: Cục MT. Khảo sát của nhóm tư vấn năm 2004 77
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH.
Tỉ lệ các hộ gia đình thành thị và nông thôn được
sử dụng các dịch vụ thu gom chất thải
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
t
o nhÊ §« thÞ
10%
Êt
0%
µu nh
N«ng th«n
nhÊt
h
nhÊt
nghÌ
g b×n
3-D Column 3
ng gi
o
Giµu
ng
NghÌ
Trun
ngì
ngì
GÇn
GÇn
Nguồn : Cục MT. Khảo sát năm 2003
78
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH.
Các phương pháp tự tiêu huỷ ở các vùng không
có dịch vụ thu gom và tiêu huỷ chất thải
60%
50%
40%
30%
20% §« thÞ
10% N«ng th«n
0% 3-D Column 3
nhµ
c
å
kh¸
g, h
gÇn
s«n
PP
æ bá
æë
§
§
Nguồn: Cục MT. Khảo sát năm 2003
79
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và
CTNH
80
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Phân loại CTR tại nguồn
Phân loại CT tại nguồn: giấy; plastic; kim loại Al, Fe, Cu,.., thuỷ tinh, CT
vườn, đồ dùng (TV, tủ lạnh, đồ gỗ, quần áo cũ) để tái sử dụng, tái chế, xử lý
Các loại bao bì: chai lọ, Plastic, ác qui, đồ điện, xe máy, xe ô tô, bao bì thuốc
BVTV
Sơ đồ PL CTR tại nguồn
1.Giấy 2. Kim loại 4. Thuỷ 6. CT còn lại
3. 5. CT
vườn
Plastic tinh
Có thể kết hợp 2 + 3 hoặc 2 + 3 + 4
Tính số thùng và k thước thùng : VCT = Grác x % thu gom x % CT x % th gia/
CT
n thùng = VCT / V thùng
V thùng tự lựa chọn
Ngưòi dân có trách nhiệm: rửa và mang đến những nơi thu mua
đem đén bỏ vào các thùng rác theo đúng chủng loại
Các cửa hàng có trách nhiệm thu mua CT tái chế (bao bì)
Các cơ sở SX có trách nhiệm phải tái chế các sản phẩm hoặc bao bì của mình
Việt nam: đồng nát, nhặt rác, mua bán phế liệu, các cơ sở tái chế, làng nghề 8ái
t1
chế
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Phân loại CT tại nguồn
VÝ dô tÝnh lîng CT thu gom ®· ph©n lo¹i vµ sè thïng thu gom.
Gi¶ thiÕt giÊy ®îc thu gom 25%. Gi¶ thiÕt 80% lîng CT cã thÓ t¸i chÕ
®îc t¸ch ra vµ sè ngêi tham gia ch¬ng tr×nh lµ 100%
HÖ thèng thu gom: HÖ thèng thu gom:
Thµnh phÇn 1; 2+3+4; 5+6 1; 2+3+4; 5; 6
CT % kl CT ph¸t % PL ®Ó t¸i chÕ % kl CT ph¸t % PL ®Ó t¸i chÕ
sinh (% t¸i chÕ) sinh (% t¸i chÕ)
CT h÷u c¬
9,0 (3)# 9,0 (4)*
CT thùc phÈm
**
GiÊy 34,0 (1) 6,8 34,0 (1) 27,2
Catton 6,0 (3) 6,0 (1) 4,8
Plastic 7,0 (2) 5,6 7,0 (2) 5,6
V¶i 2,0 (3) 2,0 (4)
Da 0,5 (3) 0,5 (4)
CTvên 0,5 (3) 0,5 (4)
Gç 18,5 (3) 18,5 (3) 14,8
CHC cßn l¹i 2,0 (3) 2,0 (4)
CT v« c¬
Thuû tinh 8,0 (2) 6,4 8,0 (2) 6,4
Vá ®å hép 6,0 (3) 6,0 (2) 4,8
Al 0,5 (2) 0,4 0,5 (2) 0,4
KL kh¸c 3,0 (3) 3,0 (2) 2,4
§Êt, bôi,.. 3,0 (3) 3,0 (4)
Tæng 100,0 19,2 100,0 66,4
Ghi chó: * Sè thø tù c«ng ten n¬; ** 6,8 = 34 x 0,25 x 0,8
82
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Thu gom
C¸c lo¹i thïng r¸c vµ cong ten n¬ ®ùng r¸c
Lo¹i thïng r¸c, l KÝch thíc, m §Æc ®iÓm LÜnh vùc sö
dµi x réng x cao dông
+ thïng nhùa, kim 40-220 l Ðp r¸c, ®æ b»ng tay Xe thu r¸c ë c¸c
lo¹i, tói giÊy, tói ®iÓm
plastic
“
+ congten¬ 240-480 l Ðp r¸c, ®æ r¸c b»ng
c¬ khÝ
0,75-6 m3 “
“
+ thïng cã n¾p ,
n¹p r¸c ë bªn
c¹nh
xe chë congten¬
3 “
tù Ðp r¸c
+ congten¬, 11-30; 15-30 m
r¬mooc 9-35;11-30;15-
30m3
“
1,5-9 m3 kh«ng Ðp r¸c
+ congten¬ hë n¾p
83
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Thu gom
C¸c lo¹i xe chë r¸c
ThÓ tÝch thïng xe, m3 , kt xe
Lo¹i xe chë r¸c LÜnh vùc sö
dông
+ Xe gom r¸c tù Ðp r¸c
chÊt r¸c b»ng c¬ khÝ
15-31 m3 (2,4 x6-7 x3,5-3,7m)
- chÊt r¸c phÝa tríc n©ng thïng r¸c
7,5-27 m3 (2,4 x5,5-5,7x3,3-3,7 m)
- chÊt r¸c bªn c¹nh b»ng c¬ cÊu thuû
7,5-22 m3 (2,4x5,2-5,6x3,1-3,3 m)
- chÊt r¸c phÝa sau lùc
+ Xe gom r¸c chÊt r¸c
b»ng tay
7,5-27 m3 “
- chÊt r¸c bªn c¹nh (2,4x6-7,5x3,3-3,7 m)
7,5-22 m3
- chÊt r¸c phÝa sau (2,4x5,2-5,6x3,1-3,3 m)
4-9 m3 më ®¸y, r¸c tù
+ Xe chë congten¬ (2,4x2,7-3,2x2-2,5 m)
3
r¬i
9-37 m (2,4x5,5-7,5x2-2,2 m)
11-30 m3 (2,4x5,5-11x2,2-3,2 m)
84
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Thu gom, vận chuyển
T1 T2
Nơi đặt
Tđầu
congtenơ
rác
T5
Bãi đỗ T3
xe
T4
Tcuối Bãi chôn rác hoặc nơi tái chế
hoặc trạm trung chuyển rác
Thời gian 1 chuyến xe
Tchuyến/1 xe = T1 + T2 + T3 + T4 + T5 , h
Số chuyến/ 1 xe. 1ngày
Nchuyến/1 xe = [ H ( 1 - ) - ( Tđầu + Tcuối ) ] / Tceuyens/1 xe
H = 8 h; - hệ số không làm việc %
Tính số chuyến xe trong 1 ngày/ 1 xe
85
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Thu gom, vận chuyển
Víi c¸c xe t¶i ®i thu gom r¸c ta cã s¬ ®å sau:
----> 1 ----> 2 ----> 3 ----> ----> n
B·i
®ç xe
B·i ch«n r¸c hoÆc n¬i t¸i
chÕ hoÆc tr¹m trung
chuyÓn r¸c
TchuyÕn/1 xe = Ti
Ti - Thêi gian gom r¸c ë vÞ trÝ i vµ ®i ®Õn vÞ trÝ tiÕp sau (i + 1)
Sè chuyÕn xe gom r¸c còng tÝnh b»ng c¸c c«ng thøc trªn.
86
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
X¸c ®Þnh sè lîng c«ng nh©n ®i theo xe
1-3 ngêi ®i kÌm theo xe t¶i
1 ngêi kÌm víi xe c¶i tiÕn
QuÐt r¸c ®êng phè, c«ng viªn: kho¸n m chiÒu dµi ®êng/ ngµy
Kho¸n m2/ngµy
LÞch thu gom r¸c:
Tuú tèc ®é sinh r¸c cã thÓ: 1-2 lÇn/ ngµy; 1-3 lÇn/ tuÇn
R¸c khu d©n c thu 1 lÇn/ngµy: tõ 18 ®Õn 20 h
R¸c c¬ quan thu giê hµnh chÝnh
C¸c tuyÕn ®êng thu gom r¸c
Tuú thuéc ®Þa h×nh, b¶n ®å giao th«ng mµ bè trÝ c¸c tuyÕn ®êng thu gom sao cho
- Qu·ng ®êng vËn chuyÓn r¸c lµ ng¾n nhÊt
- Thêi gian lu gi÷ r¸c lµ Ýt nhÊt 87
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
VÝ dô thu gom CTR t¹i Hµ néi
Lîng thu gom 80 85 % lîng r¸c ph¸t sinh kh«ng kÓ lîng thu gom do ®ång n¸t
®èi víi c¸c chÊt th¶i t¸i chÕ ®îc.
LÞch tr×nh thu gom: 18 24 giê víi nhµ d©n
6 10 giê , 13 17 giê ®ãi víi chî, c¬ së CN, c¬ quan, bÖnh viÖn
ChÊt th¶i x©y dùng
Ph¬ng tiÖn thu gom:
Ph¬ng tiÖn thu gom Sè lîng Xe vËn chuyÓn r¸c Sè lîng
IFA, MTR 92 (4 tÊn,10m3 )
1200 ch 64 ch
Xe ®Èy 0,25 0,35
m3 IFA, MTR 97 (3 tÊn,6 8 m3
58 ch 28 ch
770 24 ch
Conteno: 3, 6, 8, 30 )
m3 Zin 130 (3,5 tÊn, 6 m3 )
Thïng nhá 50 lit
Xö lý r¸c t¹i Hµ néi: Ch«n lÊp B·i r¸c Nam S¬n > 130 ha ( CTRSH, CTRCN,
lß ®èt CTNH 125 kg/h)
Nhµ m¸y lµm ph©n h÷u c¬ Cçu diÔn CS 50.000 m3/n¨m
Lß ®èt r¸c y tÕ t¹i Cçu DiÔn CS 150 kg/h (4 tÊn/ngµy)
88
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Trạm trung chuyển
Giá thành
Xe nhỏ
VND/tấn.km
Xe lớn
B
A
Trạm trung chuyển
Khoảng cách, X km
89
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Thu gom CTNH
Nguån lîi thu ®îc tõ viÖc thu gom riªng biÖt CTNH
- Gi¶m ®îc thiÖt h¹i vÒ ¨n mßn hÖ thèng èng tho¸t níc
- Gi¶m nguy c¬ ch¸y , næ vµ g©y bÖnh
- Gi¶m « nhiÔm níc, ®Êt, kh«ng khÝ
- T¸i sinh ®îc chÊt th¶i nguy hiÓm. VÝ dô t¸i sinh dÇu th¶i (dÇu b«i tr¬n ) vµ cÆn
dÇu sau t¸i sinh dïng ®Ó ®èt ®· tr¸nh ®îc « nhiÔm ®Êt vµ níc ( 1 m3 dÇu nÕu
loang ra trªn bÒ mÆt níc t¹o líp v¸ng dµy 1 m sÏ lµm « nhiÔm diÖn tÝch mÆt níc
lµ 10 6 m2 ) mÆt kh¸c l¹i tiÕt kiÖm ®îc n¨ng lîng vµ tµi nguyªn.
- Víi b·i ch«n lÊp: KL nÆng lµm « nhiÔm níc ngÇm, rØ c¸c m« t¬ cña c¸c qu¹t thu
gom khÝ, ph¸ háng líp lãtt, líp ®Êt sÐt.
- Víi lß ®èt chÊt th¶i: C¸c hép chÊt láng sÞt tù bïng ch¸y vµ næ trong kÐt chøa, trong
lß mµ viÖc söa ch÷a tu bæ lß rÊt tèn kÐm.
90
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Thu gom CTNH
VÝ dô thu gom CTNH ë Beclin (CHLB §øc)
C¸ch thøc thu gom 1996 1997 1998 Ghi chó
CTNH ph¸t sinh tb, 0,57 0,63 1
kg/ngêi.n¨m
+ Hai ®Þa ®iÓm cè ®Þnh 630 670 40% kl Chi phÝ thu gom CTNH
cho tÊt c¶ c¸c lo¹i CTNH, ( 3 ® ®) 12 triÖu DM/n¨m.
tÊn/n¨m
+ 15 ®iÓm thu gom dÇu 1120 1190 30% kl
th¶i vµ pin th¶i, tÊn/n¨m 14 triÖu DM/n¨m (1999)
+ Xe lu ®éng kÓ c¶ ngµy 260 (3 260 22% kl
thø bÈy, tÊn/n¨m xe) (8%
th
bÈy)
Tæng 2010 2200 2500
LÞch sö ph¸t triÓn Thu gom CTNH ë §øc:
- Tríc n¨m 1970 kh«ng cã thu gom CTNH
Lu gi÷ CTNH cã ph©n lo¹i trong c¸c bÓ, bån ®ãng kÝn ë Roethehop
- N¨m 1974 cã v¨n b¶n ký kÕt gi÷a T©y Beclin vµ CHDC §øc vÒ lu gi÷ CTNH
Ýt cã sè liÖu thèng kª, ph©n lo¹i CTNH
- 1989 ®a thiÕt bÞ ®èt CTNH Schoneich vµo ho¹t ®éng
- Sau n¨m 1989 cÊm kh«ng lu gi÷ CTNH
Ph©n lo¹i vµ ®èt CTNH ®· lu gi÷
X©y mét kho chøa CTNH
T×m kiÕm kh¶ n¨ng xö lý CTNH trªn toµn níc §øc 91
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Thu gom, vËn chuyÓn CT y tÕ nguy h¹i
ChÊt th¶i Tói, hép, Xe vËn chuyÓn Xö lý ban ®Çu Xö lý cuèi
thïng
A: CT l©m sµng: b«ng b¨ng, g¹c, Tói mµu Khö khuÈn
d©y truyÒn m¸u, bÖnh phÈm vµng, thïng ngay khi CT
mµu vµng ph¸t sinh, tríc
khi vËn chuyÓn §èt
®i tiªu huû Ch«n lÊp hîp vÖ
sinh
B: VËt s¾c nhän nh b¬m kim Hép mµu Th¸o vµ bÎ kim
Xe vµ thïng
tiªm vµng
chøa CTNH
C: CT tõ xÐt nghiÖm: g¨ng tay, Tói nilon Khö khuÈn
chuyªn dông
l am kÝnh, èng nghiÖm bÖnh mµu vµng tríc khi ®em
phÈm sau sinh thiÕt/xÐt nghiªm/ tiªu huû
nghiÖm, nu«i cÊy, tói ®ùng m¸u
D: Dîc phÈm qu¸ h¹n, bÞ ®æ, Tói nilon Thiªu ®èt
kh«ng cã nhu cÇu sö dông, dîc mµu vµng Ch«n lÊp
phÈm nhiÔm vi khuÈn, thuèc g©y Th¶i vµo cèng
®éc tÕ bµo (lîng nhá trõ
thuèc g©y ®éc tÕ
bµo)
E: m« vµ c¬ quan ngêi vµ ®éng Tói nilon Thiªu ®èt
vËt ( nhiÔm khuÈn hoÆc kh«ng) mµu vµng Ch«n lÊp
ChÊt th¶i phãng x¹(r¾n , láng, khÝ) dïng trong chÈn ®o¸n, ho¸ trÞ lÖu, nghiªn cøu Theo ph¸p lÖnh
R¾n: èng, b¬m kim tiªm, kÝnh b¶o hé, giÊy thÊm, g¸c s¸t khuÈn, chai lä ®ùng chÊt an toµn vµ kiÓm
phãng x¹. so¸t bøc x¹
Láng: dung dÞch chøa chÊt phãng x¹, níc xóc röa c¸c dông cô chøa chÊt phãng x¹,
níc tiÓu cña ngêi bÖnh, c¸c chÊt bµi tiÕt.
KhÝ: KhÝ chÊt phãng x¹ nh: Xe 133, khÝ tho¸t ra tõ kho chøa chÊt phãng x¹
ChÊt th¶i ho¸ häc nguy h¹i: Formaldehyd, dung dÞch tr¸ng phim, dung m«i T¸i sö dông
nhCH3Cl, Chloroform, freons, trichloethylen, xylen, aceton, toluen, isopropanol, Thiªu ®èt
ethylacetat, acetonitril Ch«n lÊp hîp vÖ
Oxit ethylen sinh
Dung dÞch lµm s¹ch, khö khuÈn nh phenol, dÇu mì, dung m«i lµm vÖ sinh Tr¶ l¹i n¬i cung
cÊp ban ®Çu
B×nh chøa khÝ cã ¸p suÊt T¸i sö dông
Tr¶ l¹i n¬i cung
cÊp ban ®Çu
92
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Vận chuyển CTNH
Tr¸ch nhiÖm cña ngêi sinh ra CTNH
Ph©n lo¹i CTNH phï hîp víi qui ®Þnh (®Þnh nghÜa)
§ãng gãi vµ d¸n nh·n chÊt th¶i
Lùa chän ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn phï hîp vµ ph¶i thuª ngêi cã t c¸ch
ph¸p nh©n vËn chuyÓn CTNH
Ghi ®Çy ®ñ hå s¬, giÊy tê liªn quan tíi vËn chuyÓn CTNH
KiÓm so¸t viÖc vËn chuyÓn CTNH
Tu©n thñ qui ®Þnh vËn chuyÓn hµng ho¸ nguy h¹i, tu©n thñ c«ng íc Basel
L¸i xe ph¶i ®îc huÊn luyÖn vÒ an toµn vµ kh¾c phôc sù cè
§îc trang bÞ thiÕt bÞ phßng hé c¸ nh©n
Kh«ng uèng rîu, bia, kh«ng hót thuèc l¸ khi lµm viÖc
Cã b»ng l¸i phï hîp
Ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt CTNH: Xe thïng, xe tec
Thïng chøa vËn chuyÓn ph¶i d¸n nh·n vµ nh·n c¶nh b¸o sù nguy h¹i
Cã kÕ ho¹ch kh¾c phôc sù cè khÈn cÊp
93
- Chương 4: Thu gom, vận chuyển CTR và CTNH
Chọn vị trí làm kho chứa CTNH
Kho t¹i c¬ së Kho xa c¬ së
Kh«ng bÞ ngËp óng
Chøa hÕt CTNH ph¸t sinh
Xa khu d©n c
Kh«ng bÞ ngËp óng
N»m trong khu c«ng nghiÖp
Xa n¬i s¶n xuÊt
Cã c¬ së h¹ tÇng tèt, cã dÞch vô
Xa n¬i c¸n bé nh©n viªn lµm viÖc
cÊp cøu
Chän vÞ trÝ lµm kho
Th«ng giã tèt
Gi¶m rñi ro ch¸y næ hoÆc rß rØ
chÊt ®éc, Giíi h¹n chiÒu cao thïng chøa
§Ó t¸ch riªng nh÷ng chÊt kh«ng Cã s¨n ph¬ng tiÖn s¬ cøu, röa
phï hîp m¾t
C¸ch hµng rµo > 15 m Cã hÖ thèng tho¸t hoÆc n©ng
Tr¸nh n¬i giao th«ng qua l¹i Cã vËt liÖu hÊp phô (c¸t, mïn
NÒn lµm b»ng vËt liÖu kh«ng ca)kh¾c phôc rß rØ, ch¶y trµn
thÊm Cã ®ñ diÖn tÝch ®Ó ®ãng gãi l¹i
Cã thïng chøa chÊt rß rØ, ch¶y Tu©n thñ qui ®Þnh
trµn, r¬i v·i
94
nguon tai.lieu . vn