Xem mẫu

QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG CHUẨN ĐẦU RA VÀ CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO CỦA KHOA CNTT TRƯỜNG ĐH KHTN THEO CDIO Đinh Bá Tiến, Lê Hoài Bắc, Trần Đan Thư, Dương Anh Đức Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Tp.HCM {dbtien, lhbac, tdthu, daduc @fit.hcmus.edu.vn} Tóm tắt Bài báo này mô tả quá trình xây dựng chuẩn đầu ra và khung chương trình đào tạo của Khoa Công nghệ thông tin (CNTT), Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Tp.HCM theo mô hình Conceive-Design-Implement-Operate (CDIO). Quá trình xây dựng được trình bày chi tiết bắt nguồn từ hiện trạng sẵn có về danh sách các chuẩn đầu ra, chương trình đào tạo của Khoa CNTT cho đến cách thức áp dụng CDIO vào chương trình đào tạo của Khoa dựa trên quy trình được đề xuất bởi tổ chức CDIO với các điều chỉnh phù hợp. Chúng tôi cũng đề xuất một quy trình chi tiết hơn dựa trên kinh nghiệm áp dụng thực tế quy trình điều chỉnh của CDIO vào việc xây dựng chuẩn đầu ra và khung chương trình đào tạo mới theo CDIO của Khoa CNTT. Từ khóa: CDIO, learning outcomes, curriculum design, chuẩn đầu ra, khung chương trình đào tạo 1. Giới thiệu Vào tháng 12 năm 2009, Khoa Công nghệ thông tin (CNTT), Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Trường ĐH KHTN), Đại học Quốc gia Tp.HCM (ĐHQG-HCM) tham gia quá trình đánh giá ngoài cấp chương trình do các chuyên gia thuộc hiệp hội các trường Đại học Đông Nam Á (ASEAN University Network (AUN-QA)) [2] thực hiện. Mặc dù kết quả tổng kết trên toàn bộ 12 tiêu chuẩn (gồm 71 tiêu chí) cho chương trình đào tạo cử nhân CNTT của Khoa đạt được khá cao, tương đương với các chương trình đào tạo tiên tiến của các nước khác trong khu vực ASEAN, nhưng qua đó, Khoa cũng nhận được nhiều ý kiến thiết thực về các điểm yếu, những nhận xét của chuyên gia mà qua đó Khoa có thể cải thiện để đạt chất lượng cao hơn. Một trong những vấn đề mà Trường ĐH KHTN và Khoa CNTT đặc biệt quan tâm là khung chương trình đào tạo và chuẩn đầu ra của ngành CNTT. Trên thực tế, các chuẩn đầu ra mà Khoa CNTT hiện đang áp dụng triển khai đã được xây dựng dựa trên chuẩn ABET và đặc thù đào tạo của Khoa. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ lại quá trình hình thành và triển khai các chuẩn đầu ra này thì chúng tôi nhận thấy hệ thống chuẩn đầu ra và khung chương trình đào tạo còn nhiều điểm hạn chế. Cụ thể, các chuẩn đầu ra được trình bày khá chung chung và được xây dựng dựa trên kinh nghiệm cá nhân của một nhóm giảng viên có thâm niên và nguồn tham khảo từ các đại học nổi tiếng trên thế giới. Bên cạnh đó, khung chương trình đào tạo cũng được xây dựng dựa trên sự quan sát và kinh nghiệm của các thành viên trong Khoa chứ không dựa vào một phương pháp luận sẵn có nào. Do vậy, gần đây, khi ĐHQG-HCM hỗ trợ các trường thành viên tiếp cận với CDIO [7] để nâng cao chất lượng giáo dục, Khoa CNTT xem đây là cơ hội lớn để điều chỉnh và nâng cao chất lượng dạy và học cho ngành CNTT. Đại học Quốc gia Tp.HCM – Hội thảo CDIO 2010 B-1/1 Trong khuôn khổ của báo cáo này, chúng tôi xin trình bày quá trình áp d ụng mô hình CDIO vào việc điều chỉnh và nâng cao chất lượng của các chuẩn đầu ra và chương trình đào tạo của Khoa. Chúng tôi cũng trình bày những khó khăn và hạn chế khi triển khai áp dụng CDIO vào một chương trình đào tạo đã có sẵn. Qua đó, dựa trên kinh nghiệm thực tế khi triển khai tại khoa CNTT, chúng tôi cũng đề xuất một quy trình tổng quát để xây dựng chuẩn đầu ra và khung chương trình đào tạo nhằm áp dụng vào một chương trình đào tạo sẵn có để nâng cao chất lượng của chuẩn đầu ra và khung chương trình giảng dạy tương ứng. 2. CDIO Phương pháp tiếp cận theo CDIO cho lĩnh vực giáo dục và đạo tạo các ngành kỹ thuật được đề xuất bởi 1 nhóm các trường Đại học tiên tiến trên thế giới, dẫn đầu là Trường Đại học MIT [4, 8]. Cho đến nay, theo thông tin trên website của tổ chức CDIO, đã có hơn 50 trường Đại học trên thế giới đang tham gia và áp dụng mô hình CDIO vào quá trình dạy và học [8]. Hiện tại, tổ chức CDIO đã đưa ra bộ chuẩn đầu ra tổng quát gồm 4 nhóm, với chi tiết đến cấp độ 4, mô tả đầy đủ và chi tiết các chuẩn đầu ra có thể có cho các chương trình đào tạo ngành kỹ thuật. Sau đây, bảng 1 mô tả danh sách các chuẩn đầu ra theo CDIO ở cấp độ 2: 1. TECHNICAL KNOWLEDGE AND REASONING 3. INTERPERSONAL SKILLS: TEAMWORK AND 1.1. KNOWLEDGE OF UNDERLYING SCIENCE 1.2. CORE ENGINEERING FUNDAMENTAL KNOWLEDGE 1.3. ADVANCED ENGINEERING FUNDAMENTAL KNOWLEDGE 2. PERSONAL AND PROFESSIONAL SKILLS AND ATTRIBUTES 2.1. ENGINEERING REASONING AND PROBLEM SOLVING 2.2. EXPERIMENTATION AND KNOWLEDGE DISCOVERY 2.3. SYSTEM THINKING 2.4. PERSONAL SKILLS AND ATTITUDES 2.5. PROFESSIONAL SKILLS AND ATTITUDES COMMUNICATION 3.1. MULTI-DISCIPLINARY TEAMWORK 3.2. COMMUNICATIONS 3.3. COMMUNICATIONS IN FOREIGN LANGUAGES 4 CONCEIVING, DESIGNING, IMPLEMENTING, AND OPERATING SYSTEMS IN THE ENTERPRISE AND SOCIETAL CONTEXT 4.1. EXTERNAL AND SOCIETAL CONTEXT 4.2. ENTERPRISE AND BUSINESS CONTEXT 4.3. CONCEIVING AND ENGINEERING SYSTEMS 4.4. DESIGNING 4.5. IMPLEMENTING 4.6. OPERATING Bảng 1. Chuẩn đầu ra tổng quát của CDIO ở cấp độ 2 Trong đó, các chuẩn đầu ra tổng quát do CDIO đưa ra được thực hiện thông qua việc xem xét các chương trình đào tạo ngành kỹ thuật của nhiều trường Đại học trên thế giới, thảo luận giữa các nhóm nghiên cứu về CDIO, những dữ liệu cung cấp từ nhiều bên liên quan bao gồm cả giới doanh nghiệp v.v… Các chuẩn đầu ra tổng quát được phân vào 4 nhóm chính: nhóm kiến thức kỹ thuật và suy luận, nhóm các kỹ năng cá nhân và kỹ năng nghề nghiệp, nhóm các kỹ năng làm việc nhóm, và cuối cùng là nhóm CDIO. Gần đây, về mặt chi tiết, các chuẩn đầu ra tổng quát của CDIO có bổ sung thêm một số chuẩn liên quan đến kỹ năng như kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng điều đình/thương thảo (negotiation), hay các tính chất của xã hội, doanh nghiệp và tính bền vững… B-1/2 Đại học Quốc gia Tp.HCM – Hội thảo CDIO 2010 Hình 1. Các nhóm kiến thức, kỹ năng và sự hỗ trợ cần thiết cho việc nhận biết, thiết kế, cài đặt và vận hành hệ thống trong ngữ cảnh doanh nghiệp và xã hội (trích từ [4]) 3. Hiện trạng về chuẩn đầu ra và khung chương trình đào tạo của Khoa CNTT Trước khi triển khai đề án áp dụng mô hình CDIO vào chương trình đào tạo của Khoa CNTT, chúng tôi cũng đã xây dựng và vận hành chương trình đào tạo của Khoa qua nhiều năm dựa trên bộ chuẩn đầu ra A-G (xem mô tả trong bảng 2 bên dưới). Bộ chuẩn đầu ra của Khoa A-G được xây dựng dựa trên bộ chuẩn A-K của ABET, chương trình đào tạo của các chương trình tiên tiến trên thế giới, khung chương trình đào tạo của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo, và đặc thù đào tạo riêng của Khoa CNTT. A B C D E F G Understanding of the country`s current state, responsibility, and ethics. Know how to apply soft skills Ability of professional development and inheritability Ability to apply basic and academic knowledge Ability to analyze, design and implement computer-based business systems Ability to test, operating, evaluating, and maintain computer -based business systems Ability to use computer-based supporting tools Bảng 2. Chuẩn đầu ra của Khoa CNTT trước khi áp dụng CDIO (trích từ [1]) Từ tầm nhìn và sứ mạng của Trường, chuẩn đầu ra A-G của Khoa và khung chương trình đào tạo của Bộ giáo dục và Đào tạo, Khoa thực hiện việc dạy và học trên chương trình khung gồm 140 tín chỉ (140TC) bao gồm các khối kiến thức từ kiến thức đại cương, kiến thức cơ sở ngành, kiến thức chuyên ngành và kiến thức tốt nghiệp. Chi tiết về chương trình đào tạo 140TC với các khối kiến thức của Khoa CNTT được mô tả chi tiết trong hình bên dưới: Đại học Quốc gia Tp.HCM – Hội thảo CDIO 2010 B-1/3 Hình 2. Mô tả chi tiết chương trình đào tạo của Khoa theo các khối kiến thức (trích từ [1]). B-1/4 Đại học Quốc gia Tp.HCM – Hội thảo CDIO 2010 4. Áp dụng CDIO để xây dựng chuẩn đầu ra và khung chương trình đào tạo Theo đề án áp dụng và khiển khai mô hình CDIO vào quá trình dạy và học tại Khoa CNTT, Trường ĐH KHTN, ban điều hành và thực hiện đề án CDIO dựa trên các tài liệu và thông tin về mô hình CDIO được cung cấp bởi tổ chức CDIO để điều chỉnh và xây dựng bộ chuẩn đầu ra và khung chương trình đào tạo mới cho Khoa CNTT. Bên cạnh các thông tin về việc áp dụng mô hình CDIO được tìm thấy ở [3, 4, 5, 6], trên website, tổ chức CDIO mô tả quy trình điều chỉnh và áp dụng mô hình CDIO vào một chương trình đào tạo [8]. Chi tiết về quy trình được thể hiện trong hình sau: Hình 3. Quy trình áp dụng CDIO (trích từ [8]) Trong giai đoạn đầu, Khoa CNTT đặt ra mục tiêu xây dựng lại chi tiết danh sách chuẩn đầu ra và khung chương trình đào tạo mới của Khoa dựa trên quy trình của CDIO với các nguồn dữ liệu được cung cấp thông qua khảo sát thực tế từ các bên liên quan, bao gồm giảng viên giảng dạy trong Khoa, sinh viên, cựu sinh viên và các doanh nghiệp. Qua đó, ban thực hiện đề án CDIO sẽ tổng hợp các thông tin và đề xuất kết quả để Hội đồng khoa học Khoa thảo luận và phê chuẩn. Dựa trên quy trình điều chỉnh và áp dụng mô hình CDIO vào một chương trình đào tạo sẵn có trên website của tổ chức CDIO, chúng tôi đề xuất và áp dụng quy trình chi tiết như bên dưới để thực hiện quá trình xây dựng chuẩn đầu ra và khung chương trình đào tạo mới của Khoa theo mô hình CDIO: Đại học Quốc gia Tp.HCM – Hội thảo CDIO 2010 B-1/5 ... - tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn