Xem mẫu
- “nèt thÊp” ®Æc biÖt cña bÖnh. Nèt thÊp thưêng cã ë khuûu tay, mÆt
lưng, da
®Çu hoÆc ë néi t¹ng như phæi, van tim. Tæn thư¬ng còng cã thÓ
x¶y ra ë m¹ch
m¸u cã ®ưêng kÝnh nhá va trung b×nh. M¹ch m¸u nay bÞ viªm dÉn
tíi t×nh
tr¹ng kÐm dinh dưìng ë nh÷ng vïng m¹ch m¸u tËn cïng như ®Çu
chi, sinh ra
tª b×, ®au. HiÖn tưîng viªm c¸c m¹ch m¸u hiÖn nay ®ưîc coi la
hiÖn tưîng
khëi ®Çu cho c¸c “nèt thÊp” vÒ sau.
2.4. BiÓu hiÖn l©m sang va cËn l©m sang
2.4.1. BiÓu hiÖn l©m sang
§a sè trưêng hîp bÖnh b¾t ®Çu tõ tõ t¨ng dÇn, nhưng cã kho¶ng
15% b¾t
®Çu ®ét ngét víi nh÷ng triÖu chøng cÊp tÝnh. Trưíc khi dÊu hiÖu
khíp xuÊt
- hiÖn, bÖnh nh©n cã thÓ cã c¸c biÓu hiÖn như sèt nhÑ, mÖt mái, gÇy
sót, tª c¸c
®Çu chi, ra må h«i nhiÒu, rèi lo¹n vËn m¹ch, ®au nhøc va khã cö
®éng ë khíp
khi ngñ dËy. Giai ®o¹n nay cã thÓ dai hang tuÇn, hang th¸ng.
a. BiÓu hiÖn ë t¹i khíp
ư Giai ®o¹n b¾t ®Çu:
+ VÞ trÝ ban ®Çu: 2/3 trưêng hîp b¾t ®Çu bÆng viªm mét khíp,
trong ®ã
1/3 b¾t ®Çu b»ng viªm mét trong c¸c khíp nhá ë ban tay (cæ tay,
ban
ngãn, ®èt ngãn gÇn); 1/3 khíp gèi va 1/3 c¸c khíp cßn l¹i.
+ TÝnh chÊt: sưng ®au râ, ngãn tay h×nh thoi, dÊu hiÖn cøng khíp
buæi
s¸ng thÊy tõ 10 - 20%. BÖnh diÔn tiÕn kÐo dai ®Õn vai tuÇn, vai
th¸ng
råi chuyÓn sang giai ®o¹n râ rÖt.
ư Giai ®o¹n toan ph¸t:
- + VÞ trÝ khíp viªm: ban tay 90%, cæ tay 90%, khíp ®èt ngãn gÇn
80%,
ban ngãn 70%, khíp gèi 90%, ban ch©n 70%, cæ ch©n 70%, ngãn
ch©n
60%, khíp khuûu 60%, c¸c khíp kh¸c (h¸ng, cét sèng, ham, øc
®ßn)
hiÕm gÆp va thưêng xuÊt hiÖn muén.
501
Copyright@Ministry Of Health
ư TÝnh chÊt viªm: ®èi xøng 95%, sưng ®au va h¹n chÕ vËn ®éng, Ýt
nãng ®á,
cã thÓ cã nưíc ë khíp gèi, cã dÊu hiÖu cøng khíp buæi s¸ng, ®au
t¨ng
nhiÒu vÒ ®ªm (gÇn s¸ng). C¸c ngãn tay h×nh thoi nhÊt la c¸c ngãn
2, 3, 4.
ư DiÔn biÕn: c¸c khíp viªm tiÕn triÓn t¨ng dÇn va nÆng dÇn, ph¸t
hiÖn
thªm c¸c khíp kh¸c. C¸c khíp viªm dÇn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng dÝnh va
biÕn
- d¹ng, ban ngãn tay dÝnh va biÕn d¹ng ë tư thÕ nöa co va lÖch trôc
vÒ
phÝa trô, khíp gèi dÝnh ë tư thÕ nöa co.
b. TriÖu chøng toan th©n va ngoai khíp
Toan th©n: gÇy sót, mÖt mái, ¨n kÐm, da xanh nhît do thiÕu m¸u,
rèi
lo¹n thÇn kinh thùc vËt.
ë da va m« dưíi da: 20% trưêng hîp bÖnh nh©n cã nh÷ng “nèt
thÊp” ë da
va m« dưíi da. §ã la nh÷ng h¹t hay côc næi lªn khái mÆt da, ch¾c,
kh«ng ®au,
kh«ng di ®éng va dÝnh vao nÒn xư¬ng ë dưíi, kÝch thưíc tõ 5mm
®Õn 20mm
®ưêng kÝnh. VÞ trÝ hay gÆp nhÊt la trªn xư¬ng trô ë gÇn khíp
khuûu, hoÆc trªn
xư¬ng chay ë gÇn khíp gèi, hoÆc lưng ngãn tay; mÆt sau da ®Çu;
c¸c n¬i xư¬ng
- låi dưíi da, sè lưîng tõ mét ®Õn vai h¹t. Nèt thÊp thưêng cã cïng
víi giai ®o¹n
bÖnh tiÕn triÓn va cã thÓ tån t¹i hang tuÇn, hang th¸ng. Da kh«, teo
va x¬
nhÊt la c¸c chi. Gan ban tay, ban ch©n gi·n m¹ch ®á hång. Rèi lo¹n
dinh
dưìng va vËn m¹ch cã thÓ g©y loÐt v« khuÈn ë ch©n, phï mét ®o¹n
chi, nhÊt la
chi dưíi.
C¬, g©n va bao khíp: teo c¬ râ rÖt ë vïng quanh khíp tæn thư¬ng;
nhÊt la
c¬ liªn cèt, c¬ giun ban tay, c¬ ë ®ïi, c¼ng ch©n. Teo c¬ la hËu qu¶
do kh«ng
vËn ®éng.
Viªm g©n: hay gÆp viªm g©n achille.
Bao khíp: cã thÓ ph×nh ra thanh c¸c kÐn ho¹t dÞch như ë vïng
khoeo.
Néi t¹ng: rÊt hiÕm gÆp trªn l©m sang.
- Tim: cã thÓ cã dÊu chøng viªm mang ngoai tim.
Phæi: cã thÓ cã dÊu chøng th©m nhiÔm hay tran dÞch, x¬ phÕ nang.
H¹ch: h¹ch næi to va ®au ë mÆt trong c¸nh tay.
Xư¬ng: mÊt v«i, gÉy xư¬ng tù nhiªn.
ThËn: amyloid cã thÓ x¶y ra ë bÖnh nh©n bÖnh ®· tiÕn triÓn l©u
ngay va
cã thÓ dÉn tíi suy thËn.
ThÇn kinh: cã thÓ bÞ viªm ®a d©y thÇn kinh ngo¹i biªn.
M¾t, chuyÓn hãa: viªm gi¸c m¹c, viªm mèng m¾t thÓ mi; thiÕu
m¸u
nhưîc s¾c.
502
Copyright@Ministry Of Health
2.4.2. BiÓu hiÖn cËn l©m sang
a. XÐt nghiÖm chung
C«ng thøc m¸u: hång cÇu gi¶m, nhưîc s¾c, b¹ch cÇu cã thÓ t¨ng
hoÆc gi¶m.
- Tèc ®é l¾ng m¸u t¨ng.
XÐt nghiÖm ®Þnh lưîng haptoglobin, seromucoid va ph¶n øng C
protein
cã thÓ dư¬ng tÝnh.
b. XÐt nghiÖm miÔn dÞch
Nh»m ph¸t hiÖn yÕu tè d¹ng thÊp ë trong huyÕt thanh (tù kh¸ng
thÓ) ®ã
la mét globulin miÔn dÞch IgM cã kh¶ n¨ng ngưng kÕt víi globulin
IgG. Nh©n
tè thÊp hoÆc yÕu tè d¹ng thÊp la tªn gäi chung cña mét nhãm
globulin miÔn
dÞch t×m thÊy trong huyÕt thanh va trong dÞch khíp bÖnh nh©n.
Nh©n tè thÊp
gåm: IgM anti IgG, IgG anti IgG, IgA anti IgG. IgM anti IgG cã
thÓ x¸c ®Þnh
b»ng mét trong 2 phư¬ng ph¸p sau:
ư Waaler - Rose: dïng hång cÇu ngưêi hoÆc cõu tiÕn hanh ph¶n
øng.
nguon tai.lieu . vn
