Xem mẫu

  1. yÕu tè nay sÏ t¨ng sù thu n¹p glucose ë m« ngo¹i vi (chñ yÕu la c¬) va néi t¹ng (gan ư ruét) nhưng l¹i øc chÕ sù s¶n xuÊt glucose tõ gan. NÕu cã khiÕm khuyÕt t¹i tÕ bao beta, c¬ va gan cã thÓ sÏ x¶y ra rèi lo¹n dung n¹p glucose, nãi c¸ch kh¸c rèi lo¹n dung n¹p glucose la hËu qu¶ cña sù khiÕm khuyÕt trong sù tiÕt insulin hoÆc ®Ò kh¸ng víi t¸c dông cña insulin t¹i m« ®Ých. Sù ®Ò kh¸ng insulin t¹i m« la yÕu tè bÖnh sinh quan träng trong ®¸i th¸o ®ưêng typ 2 ư Gan la vÞ trÝ ®Ò kh¸ng insulin ®Çu tiªn trong tr¹ng th¸i nhÞn ®ãi. T¨ng s¶n xuÊt glucose tõ gan la yÕu tè chÝnh lam t¨ng ®ưêng huyÕt lóc ®ãi. ư Sau khi ¨n: cã t¨ng ®ưêng huyÕt va t¨ng tiÕt insulin. VÞ trÝ ®Ò kh¸ng
  2. insulin trong giai ®o¹n nay chñ yÕu n»m ë c¬. Khi bÖnh nh©n ®¸i th¸o ®ưêng typ 2 cã ®ưêng huyÕt lóc ®ãi t¨ng cao, t¨ng s¶n xuÊt glucose tõ gan còng gãp phÇn lam t¨ng ®ưêng huyÕt ë thêi ®iÓm sau hÊp thu. 334 Copyright@Ministry Of Health Error! Ngoai ra ë nh÷ng ngưêi lín tuæi, nhÊt la nh÷ng ngưêi bÞ bÐo ph×, kh¶ n¨ng tæng hîp protein cña tÕ bao rÊt kÐm nªn kh«ng tæng hîp ®ưîc receptor ®Ó b¾t gi÷ insulin (receptor b¶n chÊt la protein), do ®ã tuy tuyÕn tôy cña nh÷ng ngưêi nay vÉn s¶n xuÊt insulin b×nh thưêng nhưng kh«ng cã t¸c dông ®ưa ®ưêng vao trong tÕ bao. B×nh thưêng
  3. §Ò kh¸ng insulin Gi¶m tiÕt insulin Gen ENVIRONMENT ư Gen ®¸i th¸o ®ưêng ư Gen ®Ò kh¸ng insulin ư cell function genes ư Besity genes ư ChÕ ®é ¨n ư Ýt vËn ®éng ư NhiÔm ®éc §¸I TH¸O §ưêNG TYP 2 2.3. §Æc ®iÓm l©m sang 2.3.1. §¸i th¸o ®ưêng typ 1 §¸i th¸o ®ưêng typ 1 la ®¸i th¸o ®ưêng phô thuéc insulin, chiÕm tû lÖ 10
  4. ư 15% bÖnh ®¸i th¸o ®ưêng nãi chung. §¸i th¸o ®ưêng typ 1 cã 2 thÓ 1A va 1B. ư Typ 1A: hay gÆp ë trÎ em va thanh thiÕu niªn, chiÕm 90% tû lÖ bÖnh cña typ 1, liªn quan ®Õn hÖ thèng kh¸ng nguyªn HLA. ư Typ 1B: chiÕm 10% cña bÖnh typ I, thưêng kÕt hîp víi bÖnh tù miÔn thuéc hÖ thèng néi tiÕt, gÆp nhiÒu ë phô n÷ h¬n nam giíi, tuæi khëi bÖnh trÔ: 30 ư 50 tuæi. §Æc ®iÓm l©m sang cña ®¸i th¸o ®ưêng typ 1: + BÖnh thưêng khëi ph¸t dưíi 40 tuæi. + TriÖu chøng l©m sang x¶y ra ®ét ngét, rÇm ré, sôt c©n nhiÒu. + Nång ®é glucagon huyÕt tư¬ng cao, øc chÕ ®ưîc b»ng insulin. + V× t×nh tr¹ng thiÕu insulin tuyÖt ®èi nªn dÔ bÞ nhiÔm ceton acid, rÊt ®¸p øng víi ®iÒu trÞ insulin.
  5. 2.3.2. §¸i th¸o ®ưêng typ 2 ư La ®¸i th¸o ®ưêng kh«ng phô thuéc insulin. 335 Copyright@Ministry Of Health ư Thưêng khëi ph¸t tõ tuæi 40 trë lªn. ư TriÖu chøng l©m sang xuÊt hiÖn tõ tõ, hoÆc ®«i khi kh«ng cã triÖu chøng. BÖnh ®ưîc ph¸t hiÖn mét c¸ch t×nh cê do kh¸m søc kháe ®Þnh kú, thÓ tr¹ng thưêng mËp. ư Nång ®é insulin huyÕt tư¬ng b×nh thưêng, hoÆc chØ cao tư¬ng ®èi, nghÜa la cßn kh¶ n¨ng ®Ó duy tr× ®ưêng huyÕt æn ®Þnh. ư Nång ®é glucagon huyÕt tư¬ng cao nhưng kh«ng øc chÕ ®ưîc b»ng insulin. ư BÖnh nh©n thưêng bÞ h«n mª t¨ng ¸p lùc thÈm thÊu.
  6. ư §¸i th¸o ®ưêng typ 2 kh«ng cã liªn quan ®Õn c¬ chÕ tù miÔn va hÖ thèng kh¸ng nguyªn HLA. ư YÕu tè di truyÒn chiÕm ưu thÕ ®èi víi ®¸i th¸o ®ưêng typ 2. Sù ph©n tÝch vÒ c©y chñng hÖ cho thÊy bÖnh ®¸i th¸o ®ưêng cã thÓ di truyÒn theo kiÓu lÆn, kiÓu tréi hoÆc kiÓu ®a yÕu tè trong cïng mét gia ®×nh. Như vËy kh«ng thÓ quy ®Þnh mét kiÓu di truyÒn duy nhÊt bao gåm toan thÓ héi chøng tiÓu ®ưêng. ChØ riªng ®èi víi phenotyp gia t¨ng ®ưêng huyÕt hoÆc gi¶m dung n¹p ®èi víi chÊt ®ưêng ngưêi ta ®· m« t¶ ®Õn 30 kiÓu rèi lo¹n di truyÒn. ThÝ dô: cã hai anh em sinh ®«i cïng trøng, ë tuæi > 40, tû sè tiÓu ®ưêng
  7. ®ång bé x¶y ra la 100% va tuæi < 40 la 50 %, chøng tá ¶nh hưëng di truyÒn ưu th¾ng trong bÖnh tiÓu ®ưêng ®øng tuæi. 2.4. Nguyªn nh©n, bÖnh sinh theo y häc cæ truyÒn Dùa theo c¬ chÕ bÖnh sinh cña YHCT sinh c¸c triÖu chøng l©m sang tư¬ng øng víi m« t¶ cña YHH§, cã thÓ tæng hîp nguyªn nh©n bÖnh sinh §T§ theo YHCT như sau: ư Do ¨n qu¸ nhiÒu chÊt bÐo ngät bao gåm c¶ uèng rưîu qu¸ ®é: ¨n uèng qu¸ nhiÒu chÊt bÐo ngät, l¹i uèng nhiÒu rưîu c¶ thøc ¨n lÉn rưîu ®Òu tÝch nhiÖt råi hãa háa ë trung tiªu. Háa nhiÖt sÏ thiªu ®èt t©n dÞch lam cho ©m hư, ©m cang hư nhiÖt cang tÝch sinh ra c¸c chøng kh¸t, uèng nhiÒu vÉn kh«ng hÕt kh¸t, gÇy nhiÒu.
  8. ư Do t×nh chÝ: tinh thÇn c¨ng th¼ng, c¶m xóc ©m tÝnh kÐo dai lam cho thÇn t¸n hãa háa hoÆc do ngò chÝ cùc uÊt còng hãa háa. Háa sinh ra thiªu ®èt phÇn ©m cña phñ t¹ng. ư Do uèng nhiÒu c¸c thuèc ®an th¹ch (thuèc tæng hîp tõ hãa chÊt như t©n dưîc) lam cho thËn thñy bÞ kh« kiÖt, do ®ã sinh ra kh¸t nhiÒu va ®i tiÓu tiÖn nhiÒu. ư Do bÖnh l©u ngay: bÖnh l©u ngay lam cho ©m hư, ©m hư sinh néi nhiÖt, nhiÖt tÝch l¹i hãa háa l¹i tiÕp tôc tæn thư¬ng ch©n ©m sinh ra chøng nãng 336 Copyright@Ministry Of Health n¶y, bøt røt, kh¸t nưíc, gÇy kh«… hoÆc háa nhiÖt sinh ra ®êm, ®êm lưu
  9. niªn g©y nªn thÊp trÖ sinh ra chøng tª b×, dÞ c¶m ngoai da. ư Do tiªn thiªn bÊt tóc hoÆc do phßng dôc qu¸ ®é: lam cho ©m tinh hư tæn, t¸c ®éng d©y chuyÒn tæn h¹i c¸c ©m t¹ng như thËn ©m, can ©m, t©m ©m, phÕ ©m, vÞ ©m..v..v. Error! H×nh 19.2. Nguyªn nh©n va c¬ chÕ bÖnh sinh theo YHCT Uèng rưîu + ¨n nhiÒu bÐo ngät BÖnh l©u ngay Uèng
  10. thuèc nãng T×nh chÝ Phßng dôc qu¸ ®é Tiªn thiªn bÊt tóc TÝCH NHIÖT HãA HáA ↓ CH©N ©M HAO TæN VÞ ©m hư
  11. TiÓu nhiÒu, kh¸t, gÇy PhÕ ©m hư TiÓu nhiÒu, kh¸t nhiÒu, uèng nhiÒu ThËn ©m hư TiÓu nhiÒu, gÇy, mê m¾t §am thÊp Tª b×, tiÓu nhiÒu TIªU KH¸T, Hư LAO, MA MéC… 3. CHÈN §O¸N 3.1. Theo y häc hiÖn ®¹i 3.1.1. Tiªu chÝ chÈn ®o¸n míi bÖnh ®¸i th¸o ®ưêng
  12. (1) Mét mÉu ®ưêng huyÕt tư¬ng bÊt kú 200mg/dl kÕt hîp víi c¸c triÖu chøng l©m sang cña t¨ng ®ưêng huyÕt. (2) §ưêng huyÕt tư¬ng lóc ®ãi 126mg/dl (sau 8 giê kh«ng ¨n). (3) §ưêng huyÕt tư¬ng 2 giê sau khi uèng 75g glucose 200mg/dl. 3.1.2. TriÖu chøng l©m sang Thưêng biÓu hiÖn bëi nhãm triÖu chøng: ư Kh¸t nưíc va uèng nưíc nhiÒu. ư TiÓu nhiÒu hay cßn gäi la ®a niÖu thÈm thÊu. ư ¨n nhiÒu. ư Sôt c©n. 337 Copyright@Ministry Of Health Sù xuÊt hiÖn c¸c triÖu chøng trªn la do t×nh tr¹ng thiÕu insulin dÉn ®Õn
nguon tai.lieu . vn