- Trang Chủ
- Trung học cơ sở
- PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ TÍCH HỢP CÁC QUY LUẬT DI TRUYỀN KHÁC
Xem mẫu
- PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP DI TRUYỀN
LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ TÍCH HỢP CÁC
QUY LUẬT DI TRUYỀN KHÁC
- PHƯƠNG PHÁP GI I BÀI T P DI TRUY N LIÊN K T V I GI I TÍNH
VÀ TÍCH H P CÁC QUY LU T DI TRUY N KHÁC
I/ Lý thuy t:
+ NST gi i tính:
* Ngư i, V có vú: ♀ XX, ♂XY
* Chim, bư m, gia c m: ♀ XY, ♂XX
* B xít, r p, châu ch u: ♀ XX, ♂XO
* B nh y: ♀ XO, ♂XX
* Lưu ý: N u u bài không nêu loài nào X như sau:
- D a vào cá th mang tính l n F2:3:1 vì XY
- Lo i d n th t ng ki u NST-GT=> ki u nào cho KQ phù h p nh n
- VD: Loài 1 cá th mang 1 c p gen d h p cánh th ng lai v i cơ th khác
F1:256 c.th ng:85 c.cong (♂)
Gi i: C p gen d h p quy nh cánh th ng nên c.th ng>cánh cong
F1: 3 th ng:1cong mà l n ch con ♂ NST-GT ♂ là XY, ♀ XX
+ Nh n d ng quy lu t di truy n:
* D a vào KQ lai thu n+ngh ch:
- khác nhau mà gen-TT Gen NST GT
-TT ch XH con ♂ DT th ng gen NST GT Y
- TT ch XH con ♂ DT chéo Gen NST-GT X
* D a vào di truy n chéo:
- D u hi u: TT t Ông ngo i bi u hi n con gái không bi u hi n Cháu trai
bi u hi n gen NST-GT X
* Tính tr ng bi u hi n không ng u 2 gi i:
- Cùng 1 th h : TT nào dod ch XH con ♂ còn gi i ♀ không có và ngư c l i
gen NST-GT
+ Các t l KH và KG tương ng trong trư ng h p gen liên k t v i NST gi i tính,
không có alen tương ng trên Y.
Ki u gen P TLKH F1
XAXA x XAY 100% tr i
1
- XaXa x XaY 100% l n
XAXA x XaY 100% tr i
XaXa x XAY 1 tr i:1 l n
(KH gi i c khác gi i
cái)
XAXa x XAY 3 tr i : 1 l n
(t t c TT l n thu c 1
gi i )
XAXa x XaY 1 cái tr i: 1 cái l n: 1
c tr i: 1 cl n
II/ Phương pháp gi i bài t p
1. Bài toán thu n: Bi t KH P, gen liên k t trên NST-GT X KQ lai
Bư c 1: T KH P và gen LK trên GT KGP
Bư c 2: Vi t S L X KQ
(D ng Bt d )
Bài 1:
Phép lai gi a m t chim hoàng y n ♂ màu vàng v i m t chim ♀ màu xanh sinh ra t t c
chim ♂ có màu xanh và t t c chim ♀ có màu vàng. Hãy gi i thích các k t qu này.
G i ý gi i
2
- Màu s c lông là tính tr ng liên k t v i gi i tính và gi i ♂ là gi i ng giao t . Chúng ta
th y có s khác bi t v ki u hình gi a gi i ♂ và gi i ♀ cho th y có s liên k t v i gi i
tính. Vì t t c các cá th c a m i gi i gi ng nhau v ki u hình nên b m không th là
d h p t . Ta l p phép lai theo cách thông thư ng (A: xanh; a: vàng):
XAXA XaY
x
(xanh) (vàng)
↓
XAXa , XAY
(t t c xanh)
u có màu xanh, vì chim ♀ con là
Trong trư ng h p này thì c chim tr ng và chim mái
XAXa và chim ♂ con là XAY. K t qu này không phù h p v i k t qu th c ti n. Do v y
ng giao t . Vì gi i ♂ là gi i
có th có sai l m khi chúng ta ã cho r ng gi i ♀ là gi i
ng giao t nên phép lai bây gi s là:
ZAW ZaZa
x
(♀ xanh) (♂ vàng)
↓
ZaW ZAZa
(♀ vàng) (♂ xanh)
2. Bài toán ngh ch: Bi t KH P, gen liên k t trên NST-GT và KQ lai X KG P
Bư c 1: Tìm tr i l n và quy ư c gen
Bư c 2: Nh n d ng quy lu t DT chi ph i và T TLPL KH F+gen trên NST-GT KG P
Bư c 3: Vi t S L
Lưu ý: Bài toán ngư c có nhi u d ng bài t p như: LKGT thu n, LKGT+PL L,
LKGT+Gen gây ch t, LKGT+Hoán v gen.
3
- A/ BÀI T P LIÊN K T V I GI I TÍNH THU N
* Phương pháp gi i:
Bư c 1: Tìm tr i l n và quy ư c gen
Bư c 2: Nh n d ng quy lu t DT chi ph i và T TLPL KH F+gen trên NST-GT KG P
Bư c 3: Vi t S L
* Các bài t p:
Bài 1:Gà: ♂ lông v n x ♀ lông en F1 100% Lông v n. F1 t p giao F2: 50
V n:16 en
1. Bi n lu n S L P-F2
2. . T l phân tính F3 i v i m i công th c lai:
Bài gi i
1/ + Bư c 1: Tìm tr i l n và quy ư c gen
ta có F2 v n: en=50:16=3 v n:1 en (KQ L phân ly) A-V n, a- en.
+ Bư c 2: Nh n d ng quy lu t DT chi ph i và T TLPL KH F+gen trên NST-
GT KG P
Th y F2 ch có gà mái lông en TT màu s c lông LK v i GT
Ptc: ♂Lông v n XAXA , ♀XaY
+ Bư c 3: Vi t S L
♂XAXA ♀ XaY
x
(Lông v n) (lông en)
↓
F1: XAXa , XAY(t t c lông v n)
♂XAXa lông v n ♀XAY lông v n
x
F2: KG: 1 XAXA : 1 XAXa : 1 XAY : 1 XaY
KH: 2 tr ng v n: 1 mái v n:1 mái en
4
- 2/ Các công th c lai:
♂XAXA ♀ XAY
x
♂XAXA ♀ XaY
x
♂XAXa ♀ XAY
x
♂XAXa ♀ XaY
x
Bài 2: 1 gi ng gà, các gen X lông tr ng và lông s c v n n m trên NST X. Tính
tr ng s c v n là tr i so v i tính tr ng lông tr ng. T i 1 tr i gà khi lai gà mái tr ng
v i gà tr ng s c v n thu c i con b lông s c v n c gà mái và gà tr ng. Sau
ó, ngư i ta lai nh ng cá th thu ư c t phép lai trên v i nhau và thu ư c 594
gà tr ng s c v n 607 gà mái tr ng và s c v n. Xác nh KG b m và con cái th h
th 1 và 2.
Bài gi i
Quy ư c
As cv n a lông tr ng. gà tr ng có KG XX gà mái có KG XY.
Gà tr ng s c v n có KG XAXA ho c XAXa
Gà mái lông tr ng có KG XaY
F1 thu c toàn b gà có lông s c v n → Ptc
XAXA XaY
P: x
XA Xa,Y
XAXa XAY
F1:
XAXa XAY
F1 x F1 : x
XA,Xa XA,Y
GF1:
XAXA XAXa XaY XAY
F2:
Bài 3: (C 2010)
ru i gi m, tính tr ng màu m t do m t gen g m 2 alen quy nh. Cho (P) ru i gi m
c m t tr ng x ru i gi m cái m t , thu ư c F1 100% R.gi m m t . Cho F1 giao
ph i t do v i nhau F2 TLKH: 3 :1 tr ng, trong ó m t tr ng là con c. Cho m t
d h p F2 x c F3. Bi t không có t bi n, theo lý thuy t trong t ng s ru i F3
ru i cm t chi m t l bao nhiêu.
5
- A.50% B.75% C.25% D.100%
G i ý:
F2: 3:1 (m t tr ng ch bi u hi n c) gen quy nh màu m t trên NST –GT. M t
-D, m t tr ng-d
) XDXD XdY (Tr ng)
P: ( x
) XDXd XDY (Tr ng)
F1: (
F2: XDXD XDXd XDY XdY
Tr ng
F2: XDXd XDY (Tr ng)
x
F3: XDXD XDXd XDY XdY
F3 ru i cm t chi m 25% ( /A C)
B/ BÀI T P LIÊN K T V I GI I TÍNH VÀ GEN GÂY CH T
* Lý thuy t:
6
- M t tính tr ng thư ng nào ó PLKH 2:1 thì ây trư ng h p gen gây ch t tr ng
thái tr i
N u t l gi i tính 1:1 thì gen gây ch t n m trên NST thư ng, tuy nhiên n u t l v
gi i tính là 2:1 (♂/♀=2/1 ho c ♀/♂=2/1) Ch ng t gen tr i ã liên k t trên NST GT
X
* Bài t p
Bài 1: Drosophila, m t ru i ♀ lông ng n ư c lai v i ru i ♂ lông dài. i con có
42 ru i ♀ lông dài, 40 ru i ♂ lông ng n và 43 ru i ♂ lông dài.
a) H i ki u di truy n c a tính tr ng lông ng n?
b) H i t l phân ly ki u hình i con n u b n lai hai ru i lông dài.
G i ý gi i
a) Lông ng n là tính tr ng liên k t v i gi i tính nhưng là m t gen gây ch t. Chúng ta
th y có s khác bi t c v ki u hình c v s lư ng gi a ru i ♂ và ru i ♀ i con;
i u ó cho th y gen liên k t v i gi i tính là gen gây ch t bán h p t (không có ru i ♂
lông ng n). Vì gi i cái có hai ki u hình cho nên lông ng n ph i là tính tr ng tr i và phép
lai s là:
XSXs XsY
x
(lông ng n) (lông dài)
↓
XSXs XsXs XSY XsY
(lông ng n) (lông dài) (ch t) (lông dài)
u c hai gi i. có ru i ♀ lông dài,
b) i con t t c u có lông dài và phân
ru i m ph i ng h p t và phép lai s là:
XsXs XsY
x
(lông dài) (lông dài)
Bài 2:
7
- M t mèo ♀ lông khoang en vàng ư c lai v i m t mèo ♂ lông vàng. i con nh n
ư c:
♀ : 3 vàng, 3 khoang en vàng
♂ : 3 en, 3 vàng
Hãy gi i thích nh ng k t qu này.
G i ý gi i
Mèo ♀ d h p t v gen quy nh màu lông liên k t v i gi i tính. Chúng ta th y có s
con ♂ và con ♀ ch ng t tính tr ng liên k t v i gi i tính. Mèo
khác nhau v ki u hình
♀ ph i d h p t và ph i có nhi m s c th X b t ho t.
Quy ư c Xa = màu en và Xb - màu vàng. Phép lai s là:
XaXb XbY
x
↓
XbXb XaXb XaY XbY
(vàng) ( en và ( en) (vàng)
vàng)
Bài 3: Khi giao ph i gi a ru i gi m cái có cánh ch v i ru i gi m c có cánh
bình thư ng thì thu ư c:
84 con cái có cánh ch .
79 con cái có cánh bình thư ng.
82 con c có cánh bình thư ng.
Cho bi t hình d ng cánh do m t gen chi ph i.
a. Gi i thích k t qu phép lai trên.
b. Có nh n xét gì v s tác ng c a các alen thu c gen quy nh hình d ng cánh.
10 a. Bình thư ng t l c cái là 1 : 1 nhưng k t qu phép lai cho th y t l
c cái là 1 : 2 v y m t n a s con c b ch t, cùng v i s bi u hi n tính
tr ng cho th y gen quy nh tính tr ng hình d ng cánh n m trên NST X và có
8
- alen gây ch t.
Theo bài ra hình d ng cánh do 1 gen chi ph i và F1 có s t h p là 4 (k
c t hp c b ch t), ây là k t qu t h p c a hai lo i giao t c v i hai
lo i giao t cái do ó con cái P ph i d h p, cánh ch con cái là tính tr ng
tr i.
A - cánh ch , a-cánh bình thư ng.
P ♀ cánh ch x ♂ cánh bình thư ng
XA Xa Xa Y
XA ; Xa Xa ; Y
G
XAXa XaXa XAY XaY
F1
1 Cái cánh ch : 1 cái cánh bt: 1 c cánh ch (ch t): 1 c cánh bình
thư ng
b. Nh ng nh n xét v tác ng c a gen:
- Tác ng a hi u v a quy nh hình d ng cánh v a chi ph i s c s ng
cá th .
+ A quy nh cánh ch và gây ch t;
+ a quy nh cánh bình thư ng và s c s ng bình thư ng.
- tr ng thái d h p t Aa, alen A tác ng tr i v quy nh s c s ng
nhưng l i l n v chi ph i s c s ng.
KL. M i alen có th tác ng tr i tính tr ng này nhưng l i l n tính
tr ng khác.
Bài 4: Cho P: gà tr ng chân ng n, lông vàng x gà mái chân ng n,
lông m
Thu ư c F1: - Gà tr ng: 59 con chân ng n, lông m : 30 con chân dài,
lông m.
- Gà mái: 60 con chân ng n, lông vàng : 29 con chân dài, lông
vàng.
Bi t m t gen quy nh m t tính tr ng
9
- a) Gi i thích k t qu phép lai trên?
b) Xác nh ki u gen c a P và vi t các lo i giao t c a P khi gi m phân bình
thư ng.
Câu 4 (3 i m)
* Xét tính tr ng màu s c: m/ vàng = 1/1 là k t qu c a phép lai phân tích
nhưng s phân tính c a gà tr ng và gà mái khác nhau ng th i có s di
truy n chéo nên c p gen quy nh màu lông n m trên NST X ( vùng
không tương ng), m t khác tính tr ng lông vàng ph bi n gà mái suy ra
lông vàng là tính tr ng lăn, lông m là tính tr ng tr i .
- Quy ư c gen: Tr ng : + vàng: XaXa + m : XAX-
Mái : + vàng : XaY + m: XAY
- P : Tr ng vàng XaXa x Mái m XAY
m XAXa : 1 mái vàng XaY
F1: 1 tr ng
* Xét tính tr ng kích thư c chân bi u hi n như nhau tr ng và mái nên c p
gen quy nh tính tr ng này n m trên NST thư ng. Ta có t l
ng n / dài = 2/1, theo quy lu t phân tính F1 (3 :1) như v y có m t t h p
gen gây ch t.
- N u tính tr ng chân ng n tr i hoàn toàn thì t h p gây ch t là ng h p
tr i. Quy ư c gen: BB – ch t ; Bb- ng n; bb- dài
- P: Tr ng chân ng n Bb x Mái chân ng n Bb
F1: 1BB (ch t) : 2 Bb (ng n) : 1 bb (dài)
- N u chân ng n là tr i không hoàn toàn thì t h p gây ch t cũng là ng
h p tr i và k t qu tương t .
* Xét chung c hai tính tr ng: Hai c p gen n m trên 2 c p NST (NST
thư ng và NST gi i tính) nên chúng PL L v i nhau.
* Ki u gen c a P: Tr ng ng n vàng: BbXaXa , Mái ng n m: BbXAY
* Giao t : - Tr ng: BXa, bXa - Mái: BXA, bXA , BY, bY
Bài 5: M t gen trong nhân t bi n làm m t tuy n m hôi gây b nh khô da. M t ph n
b b nh này có da b kh m, trên da có các vùng có tuy n m hôi xen k các vùng không
có tuy n m hôi. Hãy gi i thích hi n tư ng trên.
- Gen t bi n bi u hi n trên ki u hình t ng ph n c a da, ch ng t không
3.
10
- Gi i ph i t bi n xôma, không ph i t bi n trên NST thư ng.
- Trư ng h p này ch có th gi i thích d a trên gi thuy t Lyon: Gen t bi n gây
b nh liên k t trên NST gi i tính X không có alen tương ng trên Y.
ó có ki u gen d h p t (XAXa). Trong m i t bào ch có
- Ngư i ph n
m t trong hai NST X ho t ng, NST X kia b b t ho t d ng th Barr.
- S b t ho t x y ra ng u nhiên NST X này ho c NST X kia. Do ó t o nên các
vùng kh m.
Bài 6: B nh s c t t ng ph n trên da ngư i là m t hi n tư ng hi m có, trong ó
melanine không ư c chuy n hoá b i t bào s c t , gây ra nh ng dòng t bào s c t
d ng xoáy trên da. M t ngư i ph n b b nh l y m t ngư i àn ông bình thư ng. Cô ta
có 3 a con gái bình thư ng, 2 a b b nh và 2 con trai bình thư ng. Ngoài ra, cô ta
có 3 l n s y thai mà thai u là nam gi i b d t t. Hãy gi i thích nh ng k t qu trên.
G i ý gi i
Tính tr ng ó là tính tr ng tr i liên k t nhi m s c th X và gây ch t nam gi i.
Chúng ta th y s khác nhau v ki u hình i con g i ý n s liên k t gi i tính.
Chúng ta không th y nh ng ngư i con trai b b nh nhưng l i có nhũng ngư i con trai có
ki u hình bình thư ng; i u ó ch ng t nh ng ngư i con trai ó ã nh n ư c gen l n.
V y ngư i m ph i có ki u gen d h p t v tính tr ng này. G i XA: gen gây b nh và
Xa: gen quy nh ki u hình bình thư ng. Phép lai khi ó s là:
XAXa XaY
x
↓
XAXa XaXa XaY XAY
(b b nh) (bình (bình (ch t)
thư ng) thư ng)
Bài 7: a) Vai trò c a nhi m s c th gi i tính trong di truy n?
b) Phân bi t nhi m s c th thư ng và nhi m s c th gi i tính?
11
- 4 a) Vai trò c a NST gi i tính trong di truy n là:
- NST gi i tính có vai trò xác nh gi i tính nh ng loài h u tính.
- NST gi i tính còn mang gen liên quan n gi i tính và gen không liên quan
n gi i tính (gen quy nh tính tr ng thư ng liên k t v i gi i tính)
b) Phân bi t NST và NST gi i tính:
NST gi i tính NST thư ng
- Thư ng t n t i 1 c p trong t bào - Thư ng t n t i v i m t s c p l n
lư ng b i. hơn 1 trong t bào lư ng b i (n – 1
- Có th t n t i thành c p tương c p).
ng (XX) ho c không tương ng - Luôn t n t i thành c p tương ng.
(XY) ho c ch có 1 chi c (XO).
- Ch y u mang gen quy nh c
i m gi i tính c a cơ th . - Ch mang gen quy nh tính tr ng
thư ng.
12
- C/ BÀI T P LIÊN K T V I GI I TÍNH VÀ PHÂN LY CL P
* Phương pháp gi i:
Bư c 1: Tìm tr i l n và quy ư c gen (nên xét t ng tính tr ng, xem n m trên NST
thư ng hay gi i Tính. N u tính tr ng nào u có c và cái n m trên NST thư ng,
TT n m trên NST gi i Tính có c i m c a gen trên NST GT)
Bư c 2: Nh n d ng quy lu t DT chi ph i (Nhân 2 t l riêng n u th y KQ trùng v i
TLPL KH F2 theo u bài Tuân theo QL Phân ly c l p, có 1 c p gen n m trên,
NST GT
và T TLPL KH F+gen trên NST-GT KG P
Bư c 3: Vi t S L
* Các bài t p:
Bài 1: Trong 1 thí nghi m lai ru i gi m con cái cánh dài, m t x c cánh ng n,
m t tr ng F1: 100% cánh dài-m t .
F1x ng u nhiên F2 ♀:306 Dài - :101 Ng n- và ♂: 147 Dài- :152 Dài
tr ng:50 Ng n :51 Ng n Tr ng. M i gen quy nh 1 TT. Gi i thích KQ thu ư c
và vi t S L
Bài gi i:
1. Gi i thích:
- Ru i gi m: ♂ XY, ♀XX; F1 100% Dài TT Dài>Ng n; >Tr ng
13
- - Xét riêng tính tr ng hình d ng cánh
F2: Dài:Ng n= (306+147+152):(101+50+51)=3:1
♂: Dài : Ng n=(147+152):(50+51)=3:1; Con ♀; Dài : Ng n=(306):(101)=3:1
=> Gen quy nh TT hình d ng cánh n m trên NST-thư ng và tuân theo L phaanly A-
Dài, a-Ng n
- Xét riêng tính tr ng hình d ng cánh
F2: :Tr ng= (306+101+147+50):(152+51)=3:1 và có s phân b khác nhau 2 gi i
con ♂ nên gen Q TT màu m t ph i n m trên NST-
mà ta th y TT m t tr ng ch cơ
GT X và trên Y không có alen tương ng. B- , b-Tr ng
: AAXBXB
KG P ♀ dài-m t
- F1 ng tính=> P t/c và t l p lu n trên
♂ Ng n-m t tr ng:aaXbY
2. S L P F2
TLKH: 3 cái Dài :1 cái Ng n :3 c Dài :3 c dài tr ng:1 c Ng n :1 c
ng n t r ng
Bài 2: M t thí nghi m lai gi a ru i gi m cái thân xám, m t v i r u i gi m c
thân en, m t tr ng thu ư c toàn b ru i F1 thân xám, m t . Cho F1 giao ph i
ng u nhiên thu ư c F2 phân li theo t l :
Ru i cái: 75% thân xám, m t : 25% thân en,m t
Ru i c: 37,5% thân xám, m t :37,5% thân xám, m t tr ng:
12,5% thân en, m t :12,5% thân en, m t tr ng.
Bi n lu n xác nh quy lu t di truy n chi ph i các tính tr ng trên. Vi t ki u
gen c a F1. Bi t r ng m i gen quy nh m t tính tr ng.
GI I
- Xét tính tr ng màu s c thân: Bi u hi n c và cái như nhau ⇒ gen quy nh
tính tr ng n m trên NST thư ng.
14
- M t khác F2: thân xám: thân en = 3/4: 1/4 ⇒ tuân theo quy lu t phân li, tr i hoàn
toàn.
Quy ư c alen A: xám; alen a: en
- Xét tính tr ng màu m t: F2: m t : m t tr ng = 3:1, tính tr ng m t tr ng ch có
gi i c ⇒ tính tr ng màu m t do gen quy nh n m trên NST gi i tính X ⇒ tuân theo
quy lu t di truy n liên k t v i gi i tính.(tr i hoàn toàn) ⇒ t l phân li F2: 1/2 ♀m t :
1/4 ♂ m t :1/4 ♂ m t tr ng.
Quy ư c alen B: m t ; alen b: m t tr ng.
- Ki u gen c a F1 là: AaXBXb; AaXBY
- Xét t l phân li c a tính tr ng màu s c thân và tính tr ng màu m t F2: (3/4 thân
xám: 1/4 thân en)(1/2 ♀ m t : 1/4 ♂ m t : 1/4 c m t tr ng) phù h p v i k t qu
thí nghi m ⇒ hai tính tr ng này di truy n tuân theo quy lu t phân li c l p.
Bài 3:Lai gà tr ng mào to, lông v n thu n ch ng v i gà mái lông không v n, mào nh
thu n ch ng, ư c gà F1 có lông v n, mào to.
a) Cho gà mái F1 lai v i gà tr ng lông không v n, mào nh , ư c F2 phân ly như sau: 1
gà tr ng mào to, lông v n: 1 gà tr ng mào nh , lông v n: 1 gà mái mào to, lông không
v n: 1 gà mái mào nh , lông không v n. Bi t r ng m i gen quy nh m t tính tr ng. Hãy
bi n lu n và l p sơ lai gi i thích cho phép lai trên.
b) Ph i lai gà tr ng F1 v i gà mái có ki u gen và ki u hình như th nào ngay th h
sau có t l phân ly ki u hình theo gi i tính 1:1:1:1:1:1:1:1.
c) Mu n t o ra nhi u bi n d nh t, ph i ch n c p lai có ki u gen và ki u hình như th
nào?
G i ý gi i
a) Kích thư c mào do gen trên NST thư ng quy nh; d ng lông liên k t gi i tính. A:
mào to, a: mào nh ; B: lông v n, b: lông không v n. Sơ lai:
P: Tr ng AAXBXB x Mái aaXbY => Fl: AaXBXb, AaXBY. Mái F1 lai v i tr ng
mào nh , lông không v n: AaXBY x aaXbXb
15
- b) T l 1:1:1:1:1:1:1:1 = (1:1:1:1)(1:1) cho th y tính tr ng liên k t gi i tính phân ly 1 :
nh phân ly 1 : 1 => P: AaXBXb x
1 : 1 : 1, còn tính tr ng do gen trên NST thư ng quy
aaXbY
c) t o ra nhi u bi n d nh t, b m ph i sinh ra nhi u lo i giao t nh t. V y P ph i có
ki u gen: AaXBXb x AaXbY.
Bài 4: 1 loài chim, 2 tính tr ng chi u cao chân và dài lông c chi ph i b i hi n
tư ng 1 gen quy nh 1 tính tr ng. Cho chim tc chân cao, lông uôi dài lai v i chim
tc chân th p lông uôi ng n.F1 thu c ng lo t chân cao, lông uôi dài.
a. Cho chim mái F1 lai v i chim tr ng chân th p, lông uôi ng n c :
25% tr ng chân cao, uôi dài
25% tr ng chân th p, uôi dài
25% mái chân cao, uôi ng n
25%mái chân th p, uôi ng n
b. Cho chim tr ng F1 lai v i mái chưa bi t KG c t l sau:
37,5% chân cao, uôi dài 37,5% chân cao, uôi ng n
12,5% chân th p, uôi dài 12,5% chân th p, uôi ng n
Bi n lu n và vi t S L
Bài gi i
2 gi i → do NST thư ng quy
a. Ta có tính tr ng chi u cao chân có nh.
2 gi i → do gen trên NST gi i tính quy
Tính tr ng lông uôi phân b không u nh.
F1 ng lo t chân cao uôi dài
Quy ư c gen:
A: chân cao a: chân th p
B: uôi dài b: uôi ng n.
Tr ng: XX mái: XY
P: AAXBXB aaXbY
x
AXB aXb, aY
Gp:
AaXBXb AaXBY
F1:
Mái F1 x tr ng chân th p, uôi ng n.
AaXBY aaXbXb
x
G: AXB, AY aXb
16
- aXB, aY
AaXBXb AaXbY aaXBXb aaXbY
b. Xét riêng t ng c p tính tr ng.
cao 3
= → k t qu c a phép lai Aa x Aa
thap 1
1
dài
→ k t qu c a phép lai phân tích Bb x bb
=
1
nagn
Tr ng F1 : AaXBXb → KG c a mái s là AaXbY
D/ BÀI T P LIÊN K T V I GI I TÍNH VÀ HOÁN V GEN
1. Ki n th c cơ b n.
+ Tóm t t cách gi i chung v bài t p hoán v gen: Có nhi u d u hi u cho th y các tính
tr ng nghiên c u ư c xác nh b i các gen liên k t v i nhau như:
17
- - T l phân ly i lai khác v i t l mong i i v i hai bên phân ly cl p
cho th y các gen di truy n liên k t v i nhau.
- Các tính tr ng ư c xác nh b i các gen liên k t luôn ư c di truy n cùng
nhau.
- Liên k t gen hoàn toàn làm gi m s ki u gen và ki u hình i con lai.
Ngư c l i, trao i chéo gi a các gen làm tăng s ki u gen và ki u hình th h sau.
- T l c a các lo i giao t mang gen liên k t luôn b ng nhau, t l c a các
giao t mang gen trao i chéo cũng b ng nhau và nh hơn t l c a các giao t
mang gen liên k t.
- Trong m t phép lai phân tích, vi c có hai l p ki u hình có t n s l n b ng nhau
và hai l p ki u hình có t n s nh b ng nhau cho bi t trong ó có gen liên k t không
hoàn toàn.
+ V i các gen liên k t không hoàn toàn n m trên nhi m s c th gi i tính X mà
không có các gen tương ng trên Y, t n s hoán v gen ho c t l ki u gen, ki u
hình ư c xác nh như trong trư ng h p có trao i chéo m t bên
+ TLPL KH 2 gi i c và cái khác nhau: N u XX cho 2 KH + n u XY cho 4 l p
KH v i TL không b ng nhau Có HVG cá th XX. Tính f (t n s HVG) d a vào
KH l n nh t cá th XY.
khi t o giao t X-=Y=1
+N u u bài cho 100% Con c và 100% con cái
c và cái là 100% thì khi t o giao t X-=Y=1/2
Nu u bài cho T ng s
+ f=2x giao t Hoán v , giao t liên k t=0,5-f/2 > 25%, giao t hoán v
- Bài gi i:
KG XDaY => Nh n XDa T m và Y t b
a. T Mèo c en uôi ng n F1
KG XD-XdA => Nh n XD- T m và XdA
T Mèo cái tam th , uôi dài F1
XdAY (Hung- uôi dài)
=> KG mèo b
=> KG mèo m có th là XDaXDa , XDaXda ho c XDaXDA XDaXdA Nghĩa là mèo m có
th 4 lo i KH: en- uôi ng n; Tam th - uôi ng n; en- uôi dài; tam th - uôi dài.
b, Ti p t c cho các con mèo F1 t p giao v i nhau, có các S L sau.
F1-1: ♀XDAXda ♂XDaY
x
↓
1♀XDaXdA 1♂XDAY 1♂XdAY
F1:
1♀XDAXDa
en-dài Tam th -Dài en-dài Hung-dài
F1-2: ♀ XDaXdA XDaY
x
XDa = XdA = 50- XDa = Y = 1/2
18/2=41%
XDA =Xda = 48/2=9%,
20,5%♀XDaXdA 4,5%♀XDAXDa 4,5%♀XdaXDa
F1: 20,5%
♀XDaXDa
en-ng n Tam th -dài en-dài Tam th -ng n
19
nguon tai.lieu . vn
