Xem mẫu
- Phương pháp điều trị và các biện pháp
phòng ngừa bệnh lý ở lưỡi
Con người có 5 giác quan: khứu giác, thị giác, thính giác, vị giác và cảm
giác. Lưỡi thuộc vị giác, cho ta biết được mùi vị của thức ăn hoặc thức uống. Lưỡi
nằm bên trong miệng và là một phần cơ quan trọng của cơ thể. Mặt trên của lưỡi
có những hạt sần nhám, những hạt này gọi là gai lưỡi. Gai lưỡi gồm những hạt
- "núm" vị giác. Cuống lưỡi có những thớ tế bào giống như sợi tóc. Ở chóp lưỡi có
những thớ tề bào thần kinh. Những thớ này nối với dây thần kinh vị giác.
Có 4 vị chính: ngọt, mặn, chua, đắng cay. Tất cả các vị khác là sự kết hợp
của các vị được kể ở trên. Các vị chính này được cảm nhận theo những phần khác
nhau của lưỡi. Chẳng hạn, vị mặn và vị ngọt được cảm nhận ở đầu lưỡi, vị chua
được cảm nhận ở hai bên cạnh lưỡi và vị đắng được cảm nhận ở phần cuối lưỡi.
-Glossopharyngeal nerve: thần kinh thiệt hầu (IX)
-Facial nerve: thần kinh mặt (V)
-Bitter: vị đắng, cay
-Salty: vị mặn
-Sour: vị chua
-Sweet: vị ngọt
-Vallate papillae: gai lưỡi hình vòng cung
-Foliate papillae : gai lưỡi hình lá
- -Fungiform papillae: gai lưỡi hình nấm
-Tip of tongue: chóp lưỡi
NHỮNG BỆNH LÝ CỦA LƯỠI
Lưỡi là một cơ quan có nhiều cơ, được bao phủ bởi niêm mạc lưỡi, nằm ở
nền miệng và ở phía trước hầu. Lưỡi có nhiệm vụ quan trọng trong việc nhai, nuốt,
nói và nếm nên khi bị tổn thương thường làm bệnh nhân rất khó khăn trong việc
ăn uống, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và chất lượng sống. Các bệnh lý ở lưỡi có
thể chỉ là những sang thương nhẹ tại chỗ, nhưng cũng có thể do một bệnh lý trầm
trọng khác gây nên.
I. Nguyên nhân
- Bất thường về giải phẫu làm lưỡi thay đổi hình dạng như to lên, dài ra hay
bị nứt...
- Nhiễm trùng: Thường do virus, nấm hay vi khuẩn.
- Chấn thương: Thường gặp do tai nạn giao thông, đánh nhau, cắn phải lưỡi
khi nhai hay do răng quá sắc...
- Suy giảm miễn dịch: HIV/AIDS hoặc dùng corticosteroid lâu ngày...
- - Suy dinh dưỡng do chế độ ăn không hợp lý dẫn đến thiếu máu, thiếu sắt,
thiếu vitamin B12 hay Folate...
- Ung thư: Thường gặp là dạng carcinoma tế bào vẩy, hiếm hơn là
Lymphoma dạng Non-Hodgkin hay Kaposi’s sarcoma.
- Do thuốc như: thuốc hạ huyết áp, corticosteroid, NSAID...
- Bệnh về máu hay bệnh toàn thân...
II. Điều trị chung và các biện pháp phòng ngừa
Ða số các bệnh lý của lưỡi thường nhẹ, lành tính, chủ yếu là gây nên những
khó chịu, phiền toái cho bệnh nhân. Ðiều trị triệu chứng vẫn là chủ yếu.
1. Các phương pháp điều trị thường được áp dụng là
- Súc miệng: Có rất nhiều loại dung dịch súc miệng được bán ở các nhà
thuốc như Chlorhexidine gluconate 0,2% hay đơn giản và thuận tiện hơn là súc
miệng bằng nước muối cũng có hiệu quả.
- Các thuốc bôi tại chỗ: Có thể sử dụng corticoid bôi tại chỗ như
Triamcinolone acetonide 0,1% hay Hydrocortisone hemisuccinate lozenges 2,5mg
bôi vào chỗ loét hay sang thương 4 lần/ngày.
- - Các thuốc uống toàn thân: Kháng sinh khi bị nhiễm khuẩn, thuốc kháng
virus như Acylovir hay thuốc kháng nấm khi bị nhiễm nấm. Tuy nhiên liều lượng
và cách dùng vẫn phải do các bác sĩ và dược sĩ chỉ định.
- Các biện pháp khác
+ Khi bị chấn thương, nếu thấy chảy máu nhiều thì phải lập tức đến bệnh
viện ngay.
+ Những trường hợp bất thường về giải phẫu có thể đến bệnh viện để được
phẫu thuật chỉnh hình.
+ Ngưng ngay các thuốc đang uống nếu nghi ngờ nguyên nhân là do thuốc.
+ Các trường hợp khối u sẽ được phẫu thuật hay xạ trị.
2. Phòng ngừa
- Vệ sinh răng miệng đều đặn, súc miệng nước muối thường xuyên.
- Không được tự tiện dùng thuốc nếu không có chỉ định của bác sĩ.
- Cần ăn uống đầy đủ các chất, có thể dùng viên vitamin mỗi ngày.
- - Nếu thấy có vết loét lâu ngày không lành hay khối u bất thường thì phải
đến khám bác sĩ ngay.
Tóm lại, đa số các bệnh ở lưỡi thường nhẹ và lành tính, chủ yếu là gây nên
những khó chịu cho bệnh nhân. Chỉ cần điều trị triệu chứng như giảm đau, vệ sinh
răng miệng kỹ và uống viên đa sinh tố. Tuy nhiên vẫn có một tỷ lệ nhất định
những sang thương ở lưỡi chính là biểu hiện của một bệnh ác tính nào đó. Do đó,
bệnh nhân cần đến khám ở BS chuyên khoa Da liễu, Tai mũi họng hay Răng hàm
mặt ngay nếu thấy có những bất thường ở lưỡi.
BS. LÊ ĐỨC THỌ
Trưởng Khoa Da liễu - BV Hoàn Mỹ Sài Gòn tổng hợp
nguon tai.lieu . vn
