Xem mẫu
- PGS.TS Nguyeãn Ngoïc Thoa - ÑHYD TP. HCM
>
YHSS
3
- PHOØNG NGÖØA UNG THÖ BOÄ PHAÄN SINH DUÏC NÖÕ NHÖ THEÁ NAØO ?
Khi coù söï thay ñoåi phöùc taïp veà phaân töû trong teá baøo coâng.. Cho ñeán nay, ung thö vaãn xeáp vaøo loaïi beänh
caùc boä phaän cô theå döôùi daïng roái loaïn ñoät bieán caáu nan y, nguyeân nhaân coøn chöa roõ raøng, chöõa trò toán
truùc veà gen, chuùng phaùt trieån nhanh thaønh khoái u aùc keùm, ít hieäu quaû, gaây töû vong cao neáu phaùt hieän ôû
tính, cheøn eùp tranh giaønh söï soáng vôùi caùc teá baøo giai ñoaïn muoän. Caùc trung taâm chöõa trò ung thö vaãn
laønh, laïi coù khaû naêng phaùt taùn di caên khaép nôi treân ñang quaù taûi. Vaäy laøm theá naøo phoøng ngöøa ñöôïc ung
cô theå neân khoù trò lieäu vaø thöôøng daãn ñeán töû vong, thö ? Ñaõ coù vaøi thoâng tin laïc quan trong nghieân cöùu
Taây y goïi ñoù laø cancer, carcinoma, coøn ôû VN ta dòch teã hoïc lieân quan ñeán ung thö nhö caùc taùc nhaân
thöôøng goïi chung laø “ung thö” . virus, söï oâ nhieãm töø moâi tröôøng, neáp soáng ít vaän
ñoäng, dinh döôõng aên uoáng khoâng hôïp lyù hoaëc duøng
Khaùi nieäm naøy coù noäi dung hoaøn toaøn khaùc vôùi beänh thuoác tuøy tieän... laøm gia taêng tæ leä ung thö. Hieän taïi,
danh ung thö duøng laâu ñôøi trong ñoâng y. Ung thö khaû naêng chaån ñoaùn sôùm vaø ñieàu trò, ñaëc bieät ôû giai
trong ñoâng y laø teân goác Haùn - Vieät ñeå chæ caùc caên ñoaïn ñaàu ñaõ khaù hôn tröôùc. Tuy nhieân nhieàu tieán boä
beänh thoâng thöôøng laønh tính hôn, ñoù laø chöùng “ung” môùi vaãn chöa tieáp caän tôùi daân chuùng VN; caùc nguy
trong caùc ung nhoït, caùc aùp - xe caáp tính söng noùng cô höõu hình, voâ hình vaãn toàn taïi nhö thaùch thöùc; vaø
döôùi da..., hoaëc chöùng “thö” trong caùc tuï ñieåm lao vieäc loaïi tröø hay söûa chöõa caùc teá baøo dò daïng ung thö
haïch, lao xöông khôùp, vieâm taéc ñoäng maïch… Theo vaãn laø giaác mô töông lai cuûa giôùi Y hoïc , caùc giaûi
thaày thuoác ñoâng y thì beänh ung thö cuûa taây y töông phaùp höùa heïn coøn ôû phía tröôùc .
ñoàng vôùi chöùng “nham, thuõng” cuûa ñoâng y .
Vì vaäy luùc naøy , ñeå ngaên chaën hay phoøng ngöøa ung
Döôùi ñaây chuùng ta baøn veà caên beänh ung thö hay goïi thö noùi chung vaø ung thö boä phaän sinh duïc nöõ noùi
taét laø ung thö ñeå chæ caùc khoái u aùc tính theo khaùi rieâng, toát nhaát vaãn laø caûnh giaùc vôùi “keû laï maët” khi
nieäm taây y noùi ôû phaàn ñaàu, vaø giôùi haïn trong phaïm chuùng vöøa xuaát hieän, ñöøng ñeå rôi vaøo tình huoáng
vi ñaàu baøi. Ung thö boä phaän sinh duïc nöõ bao goàm chaäm treã ôû “giai ñoaïn muoän”. Chò em caàn vöôït qua
caùc ung thö thöôøng gaëp nhö: ung thö coå töû cung , töû taâm lyù ngaàn ngaïi thoâng thöôøng, haõy ñi khaùm phuï
cung, vuù, buoàng tröùng. Ít gaëp hôn laø ung thö aâm khoa ñònh kyø 6 thaùng moät laàn taïi caùc cô sôû y teá
ñaïo, aâm hoä, oáng daãn tröùng... ÔÛ moãi vuøng mieàn ñòa lyù chuyeân khoa phuï saûn. Chò em seõ ñöôïc khaùm laâm
khí haäu khaùc nhau coù tæ leä beänh nhieàu ít khaùc nhau, saøng, xaùc ñònh tình traïng cuï theå töøng boä phan töø beân
ä
nhöng ñaùng löu yù laø beänh thöôøng xuaát hieän ôû ngöôøi ngoaøi ñeán beân trong cô quan sinh duïc nöõ. Baèng caùch
tuoåi ngoaøi 40, giöõ vai troø truï coät trong gia ñình, cuoäc khaùm naøy, ñaõ coù theå phaân bieät tình traïng bình thöôøng
soáng ñaõ taïo döïng oån ñònh hoaëc ñang gaët haùi thaønh hoaëc baát thöôøng veà hình theå giaûi phaãu, khoái u roài.
Ngoaøi khaùm nhö treân, moät vaøi xeùt nghieäm caàn thieát
giuùp xaùc ñònh theâm, ví duï:
Xeùt nghieäm pheát moûng teá baøo coå töû cung
(Papsmear) nhaèm phaùt hieän caùc teá baøo baát
thöôøng coù bieåu hieän tieàn ung thö hoaëc ung thö
coå töû cung .
YHSS 4
- PHOØNG NGÖØA UNG THÖ BOÄ PHAÄN SINH DUÏC NÖÕ NHÖ THEÁ NAØO ?
Giao hôïp ra maùu.
Huyeát traéng hoâi nhieàu, coù hoaëc khoâng laãn maùu.
Ñau buïng döôùi aâm æ, thaáy buïng to nhanh, naëng.
Ñoâi khi gaây tieåu khoù, tieåu nhieàu laàn, ñi caàu khoù.
Ñau vuù - sôø thaáy khoái u, cuïc ôû hai vuù. Coù theå
ñau hoaëc khoâng ñau. Coù theå coù hoaëc khoâng coù
haïch naùch.
THAÊM KHAÙM ÑEÅ PHAÙT HIEÄN CAÙC TOÅN THÖÔNG
UNG THÖ COÅ TÖÛ CUNG THÖÔØNG GAËP
Sieâu aâm phuï khoa (ngaõ buïng hoaëc aâm ñaïo)
nhaèm phaùt hieän kích thöôùc, caáu truùc cuûa cô töû
Ung thö coå töû cung chieám tæ leä lôùn trong soá caùc
cung, ñaëc bieät laø noäi maïc töû cung ñeå phaùt hieän
ung thö sinh duïc nöõ ôû mieàn nam. Caùc giai ñoaïn tieán
sôùm caùc tình traïng taêng sinh noäi maïc töû cung laø
trieån cuûa ung thö coå töû cung töø tieàn ung thö, ung thö
nguy cô tieàm aån cuûa ung thö taïi noäi maïc töû cung.
taïi choã trong bieåu moâ coå töû cung (CIS) ñeán giai ñoaïn
Sieâu aâm phaùt hieän caùc khoái u cuûa buoàng tröùng
muoän laø ung thö coå töû cung xaâm laán coù nguy cô
vôùi caùc hình aûnh khaùc nhau nhaän daïng ñöôïc
di caên.
baèng “echo” (phaûn aâm) cuõng goùp phaàn döï ñoaùn
ung thö buoàng tröùng.
Giai ñoaïn tieàn ung thö coù toån thöông töø möùc ñoä nheï:
Sieâu aâm vuù, chuïp X quang vuù : tìm caùc hình aûnh
“Taân sinh trong bieåu moâ töû cung” möùc ñoä nheï (CIN
khoái u ôû vuù cuõng goùp phaàn döï ñoaùn ung thö vuù.
1), möùc ñoä trung bình (CIN 2), sang möùc ñoä naëng
Soi coå töû cung (CTC), sinh thieát CTC, naïo sinh
(CIN 3) hay CIS seõ dieãn ra töø töø trong moät thôøi gian,
thieát loøng töû cung, choïc huùt u vuù baèng kim nhoû
daãn tôùi “ung thö coå töû cung xaâm laán”.
(FNA) hoaëc xeùt nghieäm caùc chaát ñaùnh daáu khoái
u (CA 125, CA 35)... laø caùc xeùt nghieäm ñaëc bieät
Do ñoù, chò em caàn ñònh kyø ñi khaùm vaø laøm xeùt
ñeå döï ñoaùn vaø döï haäu caùc tröôøng hôïp ung thö
nghieäm pheát moûng teá baøo coå töû cung (CTC). Khi
khaùc nhau, seõ do caùc baùc só chuyeân khoa phuï
coù daáu hieäu nghi ngôø, seõ ñöôïc caùc baùc só chuyeân
saûn chæ ñònh.
khoa kòp thôøi höôùng daãn thaêm khaùm vaø ñieàu trò
thích hôïp.
NHÖÕNG DAÁU HIEÄU BAÁT THÖÔØNG CAÀN LÖU YÙ
Chò em khoâng neân chuû quan cho raèng chæ caàn khaùm
Ngoaøi caùc tröôøng hôïp ñöôïc khaùm ñònh kyø haøng naêm,
vaø laøm xeùt nghieäm pheát moûng teá baøo CTC moät hai
ñoái vôùi caùc chò em khoâng coù ñieàu kieän khaùm ñònh kyø
laàn laø ñuû keát luaän vaø phoøng traùnh ñöôïc ung thö coå
khi thaáy coù caùc trieäu chöùng sau ñaây, baát cöù luùc naøo,
töû cung, maø caàn kieân nhaãn, duy trì thaêm khaùm ñònh
ñeàu neân ñeán ngay caùc cô sôû chuyeân khoa thaêm
kyø theo chæ daãn haøng naêm, nhaèm taàm soaùt (coøn goïi
khaùm ñeå hieåu roõ tình traïng söùc khoûe cuûa mình:
laø phoøng ngöøa thöù caáp) moät caùch lieân tuïc thì môùi
coù theå phaùt hieän sôùm vaø phoøng ngöøa ung thö coå
Ra huyeát aâm ñaïo baát thöôøng, coù hoaëc khoâng lieân
töû cung .
quan vôùi ngaøy kinh nguyeät.
YHSS
5
nguon tai.lieu . vn
