Xem mẫu

  1. unite for chidren Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em LÞch sö c¸c ho¹t ®éng can thiÖp cña UNICEF t¹i ViÖt Nam Joanne Doyle Th¸ng 12 n¨m 2008
  2. Néi dung Giíi thiÖu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 1. Tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam: VÊn ®Ò nghiªm träng ë møc ®é nµo? . . . . . . . . .6 Tû lÖ tö vong vµ th­¬ng tËt do tai n¹n ë trÎ em . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 §Æc thï cña tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 C¸c nguyªn nh©n g©y tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 G¸nh nÆng tõ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 2. C¸c ho¹t ®éng phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF t¹i ViÖt Nam 9 LÞch sö vµ ph¸t triÓn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Ch­¬ng tr×nh PCTNTTTE cña UNICEF: c¸c môc tiªu, ho¹t ®éng can thiÖp vµ chiÕn l­îc . . . .10 3. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm tõ c¸c ho¹t ®éng PCTNTTTE ë ViÖt Nam . . . . . . . . . . . . . . .11 ChiÕn dÞch Gi¸o dôc c«ng chóng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 C¸c m« h×nh tr×nh diÔn: Ng«i nhµ an toµn, Tr­êng häc an toµn vµ Céng ®ång an toµn .. . . . . . .15 Thu thËp d÷ liÖu vµ nghiªn cøu: Ph¸c th¶o bøc tranh vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em . . . . . . . . . .17 VËn ®éng x©y dùng ban hµnh chÝnh s¸ch vµ c­ìng chÕ luËt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26 N©ng cao n¨ng lùc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 4. KÕt hîp tÊt c¶ c¸c yÕu tè . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 VËy... t­¬ng lai n¾m gi÷ ®iÒu g×? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 §Ò xuÊt cho thùc hµnh tèt nhÊt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 KÕt luËn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 2
  3. Tµi liÖu tham kh¶o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38 Danh s¸ch ng­êi pháng vÊn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 Minh häa H×nh 1: Tö vong do tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam 2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 H×nh 2: C¸c chiÕn l­îc phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11 H×nh 3: M« h×nh tr×nh diÔn phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Hép th«ng tin bæ sung: Hép th«ng tin 1: C¸c tai n¹n th­¬ng tÝch cã chñ ý vµ kh«ng chñ ý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 Hép th«ng tin 2: “ChØ cÇn vµi gi©y còng ®ñ ®Ó trÎ bÞ ng· xuèng ao” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Hép th«ng tin 3: Quan hÖ hîp t¸c ë tÊt c¶ c¸c cÊp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 Hép th«ng tin 4: “Nh÷ng ®èi t­îng dÔ gÆp tai n¹n giao th«ng nhÊt cã thÓ thËm chÝ cßn ch­a biÕt l¸i xe... ®ã lµ nh÷ng trÎ em ë ViÖt Nam” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 Hép th«ng tin 5: “Céng t¸c viªn lµ then chèt. Kh«ng cã céng t¸c viªn, sÏ kh«ng cã n©ng cao nhËn thøc” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Hép th«ng tin 6: Khung chÝnh s¸ch vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña ViÖt Nam . .27 Hép th«ng tin 7: “Mçi trÎ em nªn biÕt c¸ch b¶o vÖ chÝnh m×nh tr­íc tiªn vµ sau ®ã lµ gióp ®ì ng­êi kh¸c” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 3
  4. Tõ viÕt t¾t PCTNTTTE Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em DANIDA C¬ quan hîp t¸c ph¸t triÓn quèc tÕ §an M¹ch Bé L§TBXH Bé Lao ®éng, Th­¬ng binh vµ X· héi NGO Tæ chøc phi chÝnh phñ SIDA C¬ quan hîp t¸c ph¸t triÓn quèc tÕ Thôy §iÓn TASC Liªn minh v× An toµn trÎ em UBDSGDTE Uû ban D©n sè, Gia ®×nh vµ TrÎ em ViÖt Nam WHO Tæ chøc Y tÕ thÕ giíi 4
  5. “Trong nh÷ng n¨m tíi, hi väng ViÖt Nam sÏ trë thµnh mét quèc gia rÊt chó träng ®Õn nh÷ng ®iÒu cÇn lµm ®Ó xö lý nh÷ng th­¬ng tÝch vµ tö vong cã thÓ phßng tr¸nh ®­îc, sÏ lµ n¬i mµ ng­êi d©n biÕt b¶o vÖ chÝnh m×nh vµ con em hä bëi hä nhËn thøc ®­îc yªu cÇu nµy” §¹i diÖn UNICEF t¹i ViÖt Nam
  6. LÞch sö c¸c ho¹t ®éng can thiÖp cña UNICEF t¹i ViÖt Nam Giíi thiÖu B×nh qu©n mét ngµy t¹i ViÖt Nam cã gÇn hai m­¬i trÎ tö vong do tai n¹n th­¬ng tÝch. H¬n nöa sè ®ã lµ tö vong do ®uèi n­íc, ngoµi ra, nhiÒu trÎ tö vong hoÆc th­¬ng tÝch nÆng do tai n¹n giao th«ng, ngé ®éc, ng·, báng, sóc vËt c¾n vµ th­¬ng tÝch do vËt s¾c nhän. MÆc dï nh÷ng tai n¹n th­¬ng tÝch nµy cã thÓ phßng tr¸nh dÔ dµng nh­ng chóng vÉn tiÕp tôc g©y nguy h¹i cho trÎ em ViÖt Nam vµ g©y ra nh÷ng nçi ®au kh«ng kÓ hÕt ®èi víi c¸c gia ®×nh vµ céng ®ång. Víi sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Çy Ên t­îng trong suèt nh÷ng thËp kû võa qua, ViÖt Nam ®· cã nh÷ng tiÕn bé v­ît bËc trong c«ng t¸c n©ng cao ®êi sèng vµ søc khoÎ cña trÎ em. Nhê sù tiÕp cËn réng r·i víi c¸c ch­¬ng tr×nh ch¨m sãc søc kháe ban ®Çu, y tÕ dù phßng vµ tiªm chñng më réng, søc khoÎ trÎ em ®· ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt víi sù gi¶m m¹nh vÒ tû lÖ tö vong trÎ s¬ sinh vµ t¨ng cao vÒ tuæi thä. ViÖt Nam ®· cã b­íc tiÕn thµnh c«ng trªn ph­¬ng diÖn kinh tÕ x· héi. Tuy nhiªn, mét th¸ch thøc míi trong lÜnh vùc søc khoÎ ®ang næi lªn, thay thÕ c¸c c¨n bÖnh truyÒn nhiÔm ®Ó trë thµnh mét nh©n tè chÝnh g©y tö vong ë trÎ: Ngµy nay c¸c tai n¹n th­¬ng tÝch chÝnh lµ nguyªn nh©n hµng ®Çu g©y tö vong ®èi víi trÎ trªn 1 tuæi. NÕu kh«ng phßng chèng, “dÞch bÖnh giÊu mÆt” lµ c¸c tai n¹n th­¬ng tÝch nµy sÏ ®e däa kh«ng chØ ®Õn sù ph¸t triÓn, mµ c¶ chÝnh sù sèng cßn cña trÎ em ViÖt Nam. ChØ b»ng c¸ch gi¶m m¹nh tö vong cã liªn quan ®Õn tai n¹n th­¬ng tÝch cã thÓ phßng tr¸nh ®­îc, ViÖt Nam míi cã thÓ tù tin ®¹t ®­îc Môc tiªu Ph¸t triÓn Thiªn niªn kû lµ gi¶m 2/3 sè tö vong trÎ em vµo n¨m 2015. Ngay tõ n¨m 2001, Quü Nhi ®ång Liªn hîp quèc (UNICEF) ®· hîp t¸c víi ChÝnh phñ ViÖt Nam trong c«ng t¸c quan träng nµy. Lµ mét trong nh÷ng ch­¬ng tr×nh phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em (PCTNTTTE) ®Çu tiªn trong sè c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, UNICEF ®· hç trî viÖc t¹o lËp mét sù h­ëng øng liªn ngµnh toµn diÖn vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc tiÕn quan träng ë c¶ cÊp quèc gia vµ ®Þa ph­¬ng. Giê ®©y, ë ViÖt Nam, tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ®· kh«ng cßn lµ mét vÊn ®Ò v« h×nh n÷a. C¸c thµnh viªn trong céng ®ång ®· vµ ®ang ngµy mét ý thøc s©u s¾c h¬n vÒ c¸c nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch mµ trÎ em ®èi mÆt vµ ®· b¾t ®Çu thay ®æi hµnh vi cña m×nh ®Ó phßng chèng nh÷ng nguy h¹i vµ tö vong kh«ng ®¸ng cã. MÆc dï vËy, c«ng t¸c trong lÜnh vùc nµy chØ míi ®ang b¾t ®Çu. Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vÉn cßn lµ mét th¸ch thøc lín ®èi víi ViÖt Nam, ®ßi hái mét sù cam kÕt liªn tôc cña rÊt nhiÒu ®èi t¸c, c¸c ban ngµnh ®oµn thÓ, c¬ quan vµ céng ®ång nh»m b¶o toµn vµ n©ng cao cuéc sèng cho trÎ em. Bµi häc kinh nghiÖm Môc tiªu cña b¶n b¸o c¸o nµy nh»m ®óc kÕt l¹i nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc kinh nghiÖm tõ c¸c ho¹t ®éng vµ can thiÖp phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF t¹i ViÖt Nam trong 7 n¨m võa qua. Lµ mét trong nh÷ng quèc gia ®Çu tiªn nhËn ®­îc hç trî trªn diÖn réng vµ cã hÖ thèng tõ UNICEF vÒ lÜnh vùc ®ang næi cém nµy, kinh nghiÖm tõ ViÖt Nam cã thÓ mang l¹i sù nh×n nhËn thÊu ®¸o, gi¸ trÞ vÒ nh÷ng c«ng viÖc cã hiÖu qu¶ vµ kh«ng cã hiÖu qu¶ trong cuéc chiÕn gi¶m tû lÖ tai n¹n th­¬ng tÝch ë trÎ em. Th«ng qua viÖc tµi liÖu hãa vµ chia sÎ nh÷ng kiÕn thøc cèt yÕu, ph¸c häa nh÷ng lÜnh vùc mÊu chèt trong c¸c can thiÖp ®· ®¹t ®­îc thµnh c«ng, b¶n b¸o c¸o hy väng sÏ ®­îc sö dông nh­ mét c«ng cô thiÕt thùc cho c¸c v¨n phßng UNICEF ë c¸c quèc gia kh¸c, c¸c nhµ tµi trî, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ (NGOs) vµ c¸c c¬ quan nhµ n­íc, nh÷ng tæ chøc cã mong muèn hoÆc ®ang nç lùc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®Çy thö th¸ch vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em. §Ó cã thÓ kÓ ®­îc chÝnh x¸c c©u chuyÖn vÒ nh÷ng ho¹t ®éng phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF t¹i ViÖt Nam, toµn bé c¸c tµi liÖu vÒ ch­¬ng tr×nh bao gåm c¸c b¸o c¸o th­êng niªn/b¸o c¸o göi nhµ tµi trî, kÕ ho¹ch ho¹t ®éng, c¸c b¶n nghiªn cøu, ®Ò xuÊt, ®¸nh gi¸, xem xÐt tæng thÓ vµ c¸c v¨n b¶n chÝnh s¸ch ®· ®­îc rµ so¸t kü l­ìng. C¸c cuéc pháng vÊn s©u ®èi víi ®«ng ®¶o c¸c bªn tham gia ch­¬ng tr×nh còng ®­îc tiÕn hµnh, bao gåm pháng vÊn c¸c c¸n bé UNICEF, c¸c ®èi t¸c chÝnh phñ, céng t¸c viªn t¹i céng ®ång, cha mÑ vµ trÎ em. B¶n b¸o 6
  7. Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em c¸o tËp hîp tÊt c¶ nh÷ng quan ®iÓm nµy nh»m cung cÊp mét h×nh ¶nh râ nÐt vÒ c«ng viÖc cña UNICEF. B¸o c¸o më ®Çu víi phÇn giíi thiÖu vÒ bèi c¶nh tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam, tiÕp theo lµ phÇn tãm l­îc lÞch sö c¸c ho¹t ®éng can thiÖp phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF trong ®ã nªu râ nh÷ng ®iÓm chÝnh cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c can thiÖp, b¾t ®Çu tõ nh÷ng s¸ng kiÕn ë quy m« nhá ®Ó trë thµnh mét ch­¬ng tr×nh toµn diÖn. TiÕp theo, b¸o c¸o cung cÊp mét ®¸nh gi¸ tæng qu¸t vÒ tõng ho¹t ®éng can thiÖp vµ chiÕn l­îc chÝnh ®· ®­îc ch­¬ng tr×nh sö dông trong c«ng t¸c phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, nªu râ c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, bµi häc kinh nghiÖm vµ ®Ò xuÊt cho nh÷ng thùc hµnh tèt nhÊt. 1. Tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam: VÊn ®Ò nghiªm träng ë møc ®é nµo? Sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi rÊt Ên t­îng cña ViÖt Nam trong nh÷ng thËp kû gÇn ®©y ®· gãp phÇn c¶i thiÖn ®¸ng kÓ chÊt l­îng cuéc sèng cho trÎ em. §i liÒn víi gi¶m ®ãi nghÌo lµ c¶i c¸ch bé m¸y nhµ n­íc trªn quy m« lín, t¨ng sù tiÕp cËn víi nguån n­íc s¹ch vµ vÖ sinh, phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vµ nh÷ng tiÕn bé quan träng h­íng tíi C¸c Môc tiªu Ph¸t triÓn Thiªn niªn kû. Sù t¨ng tr­ëng vÒ kinh tÕ còng gãp phÇn lµm biÕn ®æi t×nh h×nh y tÕ ë ViÖt Nam víi nh÷ng b­íc tiÕn quan träng trong dÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu vµ y tÕ dù phßng. Nh÷ng thµnh tùu nµy ®· lµm gi¶m hoµn toµn mèi ®e do¹ cña c¸c c¨n bÖnh cã thÓ l©y lan nh­ bÖnh tiªu ch¶y vµ c¸c viªm nhiÔm ®­êng h« hÊp cÊp tÝnh - yÕu tè g©y tö vong chÝnh cho trÎ ë c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n, vµ do vËy, dÉn ®Õn gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ tö vong trÎ em. ViÖt Nam ®ang trong thêi kú qu¸ ®é tõ mét ®Êt n­íc thu nhËp thÊp sang thu nhËp trung b×nh, tuy nhiªn, nh÷ng tai n¹n vµ th­¬ng tÝch nh­ ®uèi n­íc, tai n¹n giao th«ng, ng·... hiÖn nay ®ang trë thµnh nguyªn nh©n hµng ®Çu g©y tö vong vµ th­¬ng tÝch cho trÎ em. Sù C¸c tai n¹n th­¬ng tÝch cã chñ “chuyÓn ®æi dÞch tÔ häc” nµy sÏ liªn quan ®Õn ý vµ kh«ng chñ ý nh÷ng chuyÓn ®æi then chèt ®èi víi sù ph¸t triÓn C¸c tai n¹n th­¬ng tÝch cã thÓ ph©n chia vµ thùc thi c¸c ch­¬ng tr×nh søc khoÎ vµ y tÕ cña thµnh hai môc lín dùa trªn tiªu chÝ tai n¹n ViÖt Nam. b¾t nguån tõ mét hµnh ®éng cã chñ ý g©y Còng nh­ ë c¸c n­íc kh¸c, ViÖt Nam cã nh÷ng th­¬ng tÝch hay kh«ng cã chñ ý g©y yÕu tè nguy c¬ vµ m« h×nh tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ th­¬ng tÝch. Ch­¬ng tr×nh Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF t¹i em ®Æc thï riªng. VÊn ®Ò nµy b¾t ®Çu ®­îc nghiªn ViÖt Nam chØ tËp trung vµo c¸c tai n¹n cøu vµo n¨m 2001 khi b¶n ®iÒu tra diÖn réng ®Çu th­¬ng tÝch kh«ng chñ ý, chñ yÕu ®­îc tiªn vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam - ph©n lo¹i nh­: tai n¹n giao th«ng (®­êng “§iÒu tra liªn tr­êng vÒ chÊn th­¬ng ë ViÖt Nam” bé, ®­êng s¾t, ®­êng thuû, hµng kh«ng), (VMIS) ®­îc tiÕn hµnh. Víi sù hç trî cña tæ chøc ng¹t (®uèi n­íc, hãc dÞ vËt, khãi...), báng UNICEF, tr­êng §¹i häc Y tÕ C«ng céng ®· triÓn (ho¸ chÊt, nhiÖt, ®iÖn), ngé ®éc (thøc ¨n, khai b¶n ®iÒu tra toµn quèc nµy, nghiªn cøu vÒ c¸c c©y cá, ho¸ chÊt, d­îc phÈm), chÊn nguyªn nh©n vµ sù phæ biÕn cña c¸c tai n¹n th­¬ng (vËt s¾c nhän, vËt th« cøng, m¶nh th­¬ng tÝch g©y tö vong vµ kh«ng g©y tö vong ®èi vì) vµ ng·. víi trÎ em vµ thanh thiÕu niªn d­íi 19 tuæi. Nh÷ng kÕt luËn chÝnh tõ VMIS kÕt hîp víi nh÷ng nghiªn cøu gÇn ®©y vµ d÷ liÖu thu thËp ®­îc cña Bé Y tÕ n¨m 2006, ®· gióp vÏ ra bøc tranh d­íi ®©y vÒ quy m«, m« h×nh vµ nguyªn nh©n tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam: Tû lÖ tö vong vµ th­¬ng tËt do tai n¹n th­¬ng tÝch ë trÎ em • Tai n¹n th­¬ng tÝch ®· trë thµnh nguyªn nh©n hµng ®Çu g©y tö vong cho trÎ em ViÖt Nam tõ 1 tuæi trë lªn: N¨m 2006 cã 7.198 trÎ trong ®é tuæi tõ 0-19 tö vong tõ nh÷ng tai n¹n th­¬ng tÝch cã thÓ phßng chèng ®­îc. • Tö vong chØ lµ “phÇn næi cña t¶ng b¨ng tr«i”. Mét b¶n ®iÒu tra theo vïng do Liªn minh V× Sù An toµn cña TrÎ em (TASC) tiÕn hµnh n¨m 2007 cho biÕt t­¬ng øng víi mét trÎ tö vong th× cã 12 trÎ n»m viÖn hoÆc th­¬ng tËt vÜnh viÔn vµ 34 trÎ cÇn ch¨m sãc y tÕ hoÆc kh«ng thÓ ®i häc/®i lµm do tai n¹n th­¬ng tÝch. 7
  8. LÞch sö c¸c ho¹t ®éng can thiÖp cña UNICEF t¹i ViÖt Nam • C¸c nguyªn nh©n tai n¹n th­¬ng tÝch g©y tö vong hµng ®Çu bao gåm: ®uèi n­íc, tai n¹n giao th«ng, ngé ®éc, ng·, báng vµ sóc vËt c¾n. • C¸c nguyªn nh©n hµng ®Çu cña th­¬ng tÝch kh«ng g©y tö vong ë trÎ em bao gåm: ng·, tai n¹n giao th«ng, sóc vËt c¾n, th­¬ng tÝch do vËt s¾c nhän ®©m vµ báng. • C¸c m« h×nh ®Æc tr­ng vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch g©y tö vong vµ kh«ng g©y tö vong ë trÎ em ë ViÖt Nam kh¸c nhau theo tõng nhãm tuæi. • Nguyªn nh©n tai n¹n th­¬ng tÝch g©y tö vong phæ biÕn nhÊt ®èi víi løa tuæi tõ 1-15 lµ ®uèi n­íc, trong khi tai n¹n giao th«ng c­íp ®i nhiÒu sinh m¹ng nhÊt ®èi víi trÎ tõ 15 – 19 tuæi. Hai nguyªn nh©n g©y tö vong trÎ em nµy v­ît xa c¸c nguyªn nh©n tai n¹n th­¬ng tÝch g©y tö vong kh¸c ë hai nhãm tuæi nµy. • C¸c tai n¹n th­¬ng tÝch kh«ng g©y tö vong phæ biÕn nhÊt ®èi víi trÎ d­íi 5 tuæi bao gåm báng vµ ng·, trong khi tai n¹n giao th«ng l¹i lµ th­¬ng tÝch phæ biÕn nhÊt víi løa tuæi tõ 5-18. H×nh 1. Tö vong do TNTTTE t¹i ViÖt Nam (2006) §uèi n­íc TNGT Ngé ®éc Ng· Báng Sóc vËt c¾n D÷ liÖu Bé Y tÕ n¨m 2006 §Æc thï cña tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ViÖt Nam cã mét sè ®iÓm ®Æc thï vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em. Còng nh­ ë c¸c n¬i kh¸c trªn thÕ giíi, trÎ em trai th­êng trë thµnh n¹n nh©n tai n¹n nhiÒu h¬n trÎ em g¸i. H¬n n÷a, tû lÖ vµ d¹ng th­¬ng tÝch còng kh¸c nhau tuú theo ®Þa ®iÓm, chñ yÕu nhÊt lµ x¶y ra ë nhµ vµ trªn ®­êng, khi trÎ ®ang ch¬i, ®i l¹i vµ lµm viÖc. Mét sè thêi ®iÓm kh¸c nhau trong n¨m còng cã thÓ rñi ro h¬n v× trÎ em th­êng gÆp tai n¹n th­¬ng tÝch trong mïa m­a, vµo nh÷ng lÔ héi lín vµ trong kú nghØ hÌ. Cuèi cïng lµ, víi sù ®a d¹ng vÒ khÝ hËu vµ m«i tr­êng, tai n¹n th­¬ng tÝch ë 63 tØnh thµnh trªn kh¾p ViÖt Nam còng kh¸c nhau, trong ®ã ®uèi n­íc phæ biÕn h¬n ë vïng duyªn h¶i trung bé vµ khu vùc ®ång b»ng s«ng Cöu Long, tai n¹n giao th«ng x¶y ra th­êng xuyªn h¬n ë c¸c thµnh thÞ vµ tai n¹n do bom m×n - vËt liÖu næ (UXOs) l¹i lµ vÊn n¹n ë c¸c tØnh miÒn trung cña ®Êt n­íc. C¸c nguyªn nh©n g©y tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em C¸c nguyªn nh©n trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp g©y tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam bao gåm: M«i tr­êng sèng kh«ng an toµn: TrÎ em ë ViÖt Nam bÞ ®Æt vµo mét sè nguy c¬ cè h÷u vÒ m«i tr­êng bao gåm v« sè c¸c d¹ng n­íc lé thiªn nh­ ao hå, s«ng suèi, hoÆc ®­êng s¸ x©y dùng chÊt l­îng kÐm, giao th«ng nguy hiÓm, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng vµ c¬ së h¹ tÇng ch­a ®¹t tiªu chuÈn an toµn, thiÕu nh÷ng n¬i vui ch¬i an toµn, nguy c¬ tõ thuèc trõ s©u, æ c¾m ®iÖn háng vµ khu vùc nÊu n­íng thiÕu an toµn trong nhµ. Kinh tÕ ph¸t triÓn mang l¹i sù c¶i thiÖn vÒ søc khoÎ nh­ng nã còng ®ång thêi mang ®Õn nh÷ng mèi hiÓm nguy míi nh­ sö dông nhiÒu h¬n c¸c ho¸ chÊt, m¸y mãc, m¹ng l­íi ®iÖn vµ ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn c¬ giíi ho¸. NhËn thøc vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cßn thÊp: Do thiÕu kiÕn thøc vÒ c¸c nguyªn nh©n vµ nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em nªn nhiÒu ng­êi, ®Æc biÖt lµ cha mÑ trÎ, vÉn ®ang tiÕp tôc ®Æt sù an toµn cña trÎ vµo rñi ro mét c¸ch v« thøc. Tr­íc tiªn lµ viÖc ®Ó mÆc trÎ kh«ng 8
  9. Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cã sù gi¸m s¸t cña ng­êi lín - mét hµnh vi rñi ro cã xu h­íng t¨ng cao do chuyÓn ®æi tõ m« h×nh gia ®×nh ®a thÕ hÖ sang gia ®×nh h¹t nh©n (h¹n chÕ vai trß cña «ng bµ vµ c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh lín ®èi víi viÖc gi¸m s¸t trÎ) vµ khuynh h­íng cha mÑ bá con c¸i ë nhµ ®Ó lµm viÖc thêi gian l©u h¬n, trong bèi c¶nh ViÖt Nam tr¶i qua giai ®o¹n qu¸ ®é sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Cha mÑ còng cã thÓ, mét c¸ch v« thøc, ®e däa sù an toµn cña trÎ khi ®­a trÎ cïng ®Õn nh÷ng n¬i lµm viÖc kh¸ nguy hiÓm mµ c¸c em cã thÓ gÆp tai n¹n. Mét c¸n bé nhµ n­íc lµm viÖc trong lÜnh vùc trÎ em ®· nhËn xÐt: C¸c bËc phô huynh kh«ng ý thøc ®­îc viÖc phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµ vÒ nh÷ng hËu qu¶ cña viÖc hä lµm. ChØ hµnh ®éng ®¬n gi¶n lµ ®Ó m¾t tíi trÎ khi chóng b¨ng qua ®­êng còng lµm nªn mét sù kh¸c biÖt lín. Tuy vËy, cã lÏ ®iÒu ®¸ng chª tr¸ch nhÊt lµ quan ®iÓm chung cña céng ®ång r»ng tai n¹n th­¬ng tÝch hoµn toµn lµ do “vËn rñi” vµ do ®ã ch¾c ch¾n sÏ x¶y ra, kh«ng thÓ phßng tr¸nh ®­îc. ViÖc x©y dùng vµ thi hµnh luËt liªn quan ®Õn phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cßn h¹n chÕ: ViÖc nh÷ng nhµ lµm luËt còng nh­ céng ®ång tµi trî ch­a thùc sù thÊu hiÓu vÒ tÇm quan träng vµ nh÷ng ¶nh h­ëng cña tai n¹n th­¬ng tÝch ë ViÖt Nam ®· phÇn nµo c¶n trë viÖc x©y dùng mét hÖ thèng luËt vµ quy ®Þnh chÆt chÏ trong lÜnh vùc nµy. Vµ khi mét sè ®iÒu luËt ®­îc ®­a ra víi môc ®Ých phßng tr¸nh cho trÎ khái tai n¹n th­¬ng tÝch th× viÖc thùc thi, c­ìng chÕ luËt cßn yÕu kÐm còng phÇn nµo h¹n chÕ t¸c ®éng cña luËt. NghÌo ®ãi: Mét sè d÷ liÖu cho thÊy mèi t­¬ng quan gi÷a nghÌo ®ãi vµ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam. C¸c nguån lùc kinh tÕ h¹n chÕ cã thÓ dÉn ®Õn tÇm nhËn thøc vµ gi¸o dôc thÊp, lµm h¹n chÕ viÖc tiÕp cËn c¸c ph­¬ng tiÖn vµ th«ng tin chuÈn, thiÕu sù gi¸m s¸t víi trÎ vµ nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch cao h¬n do m«i tr­êng kh«ng an toµn. ThiÕu kü n¨ng b¬i: ViÖc kh«ng biÕt b¬i ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng lý do gi¶i thÝch t¹i sao cã nhiÒu trÎ em chÕt ®uèi ë ViÖt Nam nh­ vËy. §uèi n­íc chÝnh lµ nguyªn nh©n hµng ®Çu g©y ra c¸c tai n¹n liªn quan ®Õn tö vong cho trÎ tõ 1 ®Õn 15 tuæi ë quèc gia nµy. 9
  10. LÞch sö c¸c ho¹t ®éng can thiÖp cña UNICEF t¹i ViÖt Nam “ChØ cÇn vµi gi©y còng ®ñ ®Ó trÎ bÞ ng· xuèng ao” ViÖt Nam lµ mét quèc gia cã nhiÒu ao, hå, s«ng, suèi vµ ®­êng bê biÓn dµi suèt däc ®Êt n­íc. Tuy vËy hÇu hÕt trÎ em ViÖt Nam kh«ng biÕt b¬i vµ mçi ngµy cã kho¶ng 12 trÎ em trai vµ trÎ em g¸i chÕt ®uèi khi ®ang ch¬i ®ïa d­íi n­íc. Víi nhËn ®Þnh ®©y lµ nguyªn nh©n hµng ®Çu g©y tö vong ë trÎ trªn mét tuæi, ch­¬ng tr×nh Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF ®· vµ ®ang hç trî ChÝnh phñ ViÖt Nam n©ng cao nhËn thøc cña céng ®ång vÒ nguy c¬ ®uèi n­íc vµ c¸c biÖn ph¸p phßng chèng. Th«ng qua mét ChiÕn dÞch Quèc gia vÒ Phßng chèng ®uèi n­íc trÎ em, UNICEF ®· khuyÕn khÝch viÖc sö dông n¾p ®Ëy cho giÕng vµ bÓ n­íc, lµm hµng rµo quanh hå ao cña gia ®×nh vµ lµm cæng vµo nhµ ®Ó ng¨n ngõa trÎ bÞ ng· xuèng c¸c vïng n­íc më ë xung quanh nhµ. Thªm vµo ®ã, c¸c líp häc b¬i ®­îc më ra cho trÎ em ë vïng n«ng th«n, c¸c h­íng dÉn viªn b¬i ®­îc ®µo t¹o chuyªn m«n, nh÷ng nç lùc m¹nh mÏ ®· ®­îc thùc hiÖn ®Ó t¨ng c­êng sù gi¸m s¸t cña cha mÑ ®èi víi trÎ, vµ ®Ó t¨ng c­êng c­ìng chÕ luËt vÒ an toµn ®­êng thñy nh­ sö dông ¸o phao. GÇn ®©y h¬n, UNICEF ®· hç trî ChÝnh phñ trong viÖc triÓn khai mét kÕ ho¹ch liªn ngµnh vÒ ®uèi n­íc ë trÎ em. “Râ rµng lµ nÕu chóng ta muèn ®¹t ®­îc môc tiªu gi¶m ®uèi n­íc trÎ em ë ViÖt Nam th× chóng ta cÇn ph¶i ph¸t triÓn mét sù hîp t¸c chiÕn l­îc trªn ph¹m vi toµn quèc vµ do chÝnh phñ l·nh ®¹o” - Tr­ëng ch­¬ng tr×nh Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF nhÊn m¹nh. G¸nh nÆng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam: Tû lÖ tö vong vµ th­¬ng tËt trÎ em cao do nh÷ng tai n¹n cã thÓ phßng tr¸nh ®­îc ®· trë thµnh mét vÊn ®Ò søc khoÎ céng ®ång lín, ®e däa ®Õn sù ph¸t triÓn vµ sèng cßn cña trÎ em ViÖt Nam. Tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cã thÓ g©y ra mét ¶nh h­ëng tiªu cùc s©u s¾c vÒ mÆt t×nh c¶m vµ x· héi ®èi víi gia ®×nh vµ céng ®ång, g©y ra th­¬ng tËt vÜnh viÔn vµ sù ®au ®ín dµy vß trong nhiÒu n¨m. §Æc biÖt ®èi víi c¸c tai n¹n kh«ng g©y tö vong, gia ®×nh cã thÓ ph¶i chÞu g¸nh nÆng lín vÒ kinh tÕ do chi phÝ ch¨m sãc søc khoÎ ®¾t ®á, ®Æc biÖt nh÷ng tr­êng hîp ®ßi hái n»m viÖn trong mét thêi gian dµi. ë ph¹m vi lín h¬n, tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em còng ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc do nh÷ng chi phÝ ch¨m sãc y tÕ ®¾t ®á vµ hao hôt lùc l­îng lao ®éng tiÒm n¨ng. Theo b¶n ®iÒu tra VMIS, phßng chèng nh÷ng tai n¹n th­¬ng tÝch tö vong trÎ em ë ViÖt Nam sÏ lµm t¨ng thªm tuæi thä trung b×nh khi sinh ra lµ 7 n¨m vµ gi¶m tû lÖ tö vong cña trÎ d­íi 5 tuæi tíi 40%. Tuy nhiªn, chØ b»ng c¸ch kh«ng ngõng nç lùc thùc thi c¸c ho¹t ®éng phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch th× ViÖt Nam míi cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi ®­îc t×nh thÕ hiÖn thêi. 2. S¸ng kiÕn vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF t¹i ViÖt Nam LÞch sö vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn NhËn thøc ngµy cµng gia t¨ng vÒ c¸c nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam ®· thóc ®Èy UNICEF b¾t tay hîp t¸c víi chÝnh phñ ViÖt Nam ®Ó phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµo cuèi nh÷ng n¨m 1980. Trong thêi gian ®Çu, ®©y chØ lµ sù tÝch hîp mét sè c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn vµ vËn ®éng chÝnh s¸ch ë ph¹m vi nhá vµo c¸c ch­¬ng tr×nh ®ang ®­îc UNICEF triÓn khai, nh»m thóc ®Èy viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña c¸c céng ®ång d©n c­. Tuy nhiªn, kh«ng l©u sau ®ã, thùc tÕ cho thÊy cÇn cã mét h­ëng øng m¹nh mÏ h¬n. N¨m 2003, t¹i UNICEF, mét ®¬n vÞ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em riªng biÖt ®· ®­îc thµnh lËp ®Ó ph¸t triÓn mét dù ¸n ®éc lËp vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em víi chÝnh phñ ViÖt Nam. Sau ®ã, n¨m 2006, dù ¸n nµy ®· ®­îc n©ng lªn thµnh mét ch­¬ng tr×nh toµn diÖn, ho¹t ®éng c¶ ë cÊp quèc gia vµ ®Þa ph­¬ng, triÓn khai mét lo¹t c¸c chiÕn l­îc víi môc tiªu chung lµ nh»m gi¶m bít sè tai n¹n vµ tÝnh nghiªm träng cña c¸c vô tai n¹n th­¬ng tÝch ®èi víi trÎ em ViÖt Nam. §Õn nay UNICEF ®· t¹o ®­îc mét h­ëng øng ®a ngµnh vµ phèi hîp víi gÇn 30 ®èi t¸c nhµ n­íc, bao gåm c¸c bé ngµnh, Quèc héi ViÖt Nam, c¸c tæ chøc quÇn chóng vµ c¸c c¬ quan truyÒn th«ng. ViÖc ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng can thiÖp vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF thµnh mét ch­¬ng tr×nh cam kÕt toµn diÖn vµ thµnh c«ng trong c¸c chiÕn l­îc cña tæ 10
  11. Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em chøc ®­îc cñng cè bëi nh÷ng lý do sau: Quan hÖ hîp t¸c ë tÊt c¶ c¸c cÊp • §Çu tiªn vµ quan träng nhÊt, v× ViÖt Nam lµ mét n­íc x· héi chñ nghÜa, víi 63 tØnh thµnh, tai n¹n th­¬ng tÝch ®ang trë nªn vµ ®­îc ph©n chia nhá h¬n thµnh c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cÊp huyÖn vµ x·. C¬ quan Quèc héi ViÖt Nam, ®­îc gäi lµ hµng ®Çu g©y tö vong cho trÎ em t¹i Quèc héi, ®¹i diÖn cho quyÒn lùc nhµ n­íc cao nhÊt chÞu ViÖt Nam, UNICEF cÇn hµnh ®éng. tr¸ch nhiÖm x©y dùng vµ gi¸m s¸t c¸c chÝnh s¸ch vµ luËt MÆc dï ®©y kh«ng ph¶i lµ lÜnh vùc ph¸p cña nhµ n­íc, bao gåm c¶ ph©n bæ ng©n s¸ch nhµ truyÒn thèng ®èi víi UNICEF, n­íc vµ ng©n s¸ch tØnh. ë cÊp ®Þa ph­¬ng, Quèc héi nh­ng ngµy cµng nhiÒu b»ng chøng th«ng qua ®¹i diÖn cña Héi ®ång nh©n d©n ë mçi tØnh thùc tÕ cho thÊy tÝnh nghiªm träng thµnh, ng­êi nµy sÏ chØ ®Þnh c¸c Uû ban nh©n d©n x©y vµ khÈn cÊp cña c¸c tai n¹n vµ dùng vµ thùc thi c¸c chÝnh s¸ch ë huyÖn vµ x· . th­¬ng tÝch trÎ em cho thÊy cÇn KÓ tõ khi b¾t ®Çu c¸c ho¹t ®éng vÒ phßng chèng tai n¹n thiÕt ph¶i cã mét sù h­ëng øng th­¬ng tÝch trÎ em, UNICEF ®· hîp t¸c chÆt chÏ víi tÊt c¶ toµn diÖn. c¸c cÊp chÝnh quyÒn, ®Æc biÖt víi Bé Y tÕ vµ Uû ban D©n • Tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em t­îng sè, Gia ®×nh vµ TrÎ em ViÖt Nam, gÇn ®©y ®· s¸p nhËp tr­ng cho mét vÊn ®Ò míi mÎ, næi vµo trùc thuéc Bé Lao ®éng, Th­¬ng binh vµ X· héi (Bé cém, vµ liªn quan chÆt chÏ ®Õn bèi L§TBXH). UNICEF còng ph¸t triÓn mèi quan hÖ chÆt chÏ c¶nh kinh tÕ x· héi ®Æc biÖt cña víi c¸c tæ chøc quÇn chóng cña ViÖt Nam, gåm §oµn ViÖt Nam v× ®Êt n­íc nµy ®ang Thanh niªn, Héi Liªn hiÖp phô n÷ vµ Héi N«ng d©n. Nh÷ng trong giai ®o¹n qu¸ ®é tõ mét n­íc tæ chøc nµy cã mét m¹ng l­íi ho¹t ®éng m¹nh t¹i c¸c cÊp trung ­¬ng, cÊp tØnh, huyÖn vµ x·, ®ãng vai trß quan träng cã thu nhËp thÊp lªn thu nhËp trong viÖc huy ®éng c¸c thµnh viªn trong céng ®ång hç trî trung b×nh. Theo nhËn xÐt cña §¹i ho¹t ®éng phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em th«ng diÖn UNICEF t¹i ViÖt Nam: “Sù qua c¸c chiÕn dÞch n©ng cao nhËn thøc vµ c¸c ch­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nhanh tr×nh ®µo t¹o. chãng cña ViÖt Nam ®· dÉn tíi nh÷ng vÊn ®Ò míi nh­ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em mµ ViÖt Nam cã lÏ vÉn cßn nhiÒu do dù ch­a gi¶i quyÕt”. • Tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em b¸o hiÖu mét mèi ®e däa míi vÒ søc khoÎ ®èi víi mét ®Êt n­íc, mµ vÒ l©u dµi, sÏ cÇn ®Õn c¸c h×nh thøc can thiÖp míi vµ sù ®Çu t­ vµo nh÷ng lÜnh vùc míi nh­ khoa häc nghiªn cøu hµnh vi, truyÒn th«ng vÒ søc khoÎ, tiÕp thÞ x· héi, kinh tÕ vÒ søc khoÎ, vµ chÝnh s¸ch søc khoÎ trÎ em. Mét nghiªn cøu dùa trªn b»ng chøng thùc tÕ thuyÕt phôc cÇn ®­îc thùc hiÖn ®Ó x¸c ®Þnh c¸c nguy c¬ vµ m« h×nh tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cô thÓ phï hîp víi bèi c¶nh cña ViÖt Nam ®Ó ®Þnh h­íng cho c¸c ho¹t ®éng can thiÖp. Ngoµi ra, tæ chøc UNICEF t¹i ViÖt Nam sÏ ®ãng vai trß tiªn phong trong lÜnh vùc næi cém nµy, vµ ®óc rót kinh nghiÖm tõ c¸c chiÕn l­îc phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ®· ®­îc thö nghiÖm t¹i c¸c quèc gia kh¸c. • Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ®­îc xem lµ mét th¸ch thøc ®èi víi nÒn kinh tÕ x· héi, y tÕ, ch¨m sãc trÎ em, gi¸o dôc, x©y dùng, luËt ph¸p vµ truyÒn th«ng cña ViÖt Nam. Do ®©y lµ mét vÊn ®Ò søc kháe céng ®ång mang tÝnh quèc gia, v× vËy, ®Ó cã ®­îc sù h­ëng øng tÝch cùc cho vÊn ®Ò nµy, cÇn cã sù cam kÕt vµ vµo cuéc cña rÊt nhiÒu ban ngµnh, h­íng tíi tÊt c¶ c¸c cÊp tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng. • C¸c ho¹t ®éng can thiÖp phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cÇn thay ®æi ®­îc th¸i ®é vµ hµnh vi cña ng­êi d©n còng nh­ m«i tr­êng vËt chÊt vµ c¸c chÝnh s¸ch/ luËt ph¸p cña ViÖt Nam ®Ó gi¶m bít tai n¹n th­¬ng tÝch vµ n©ng cao an toµn. Ch­¬ng tr×nh Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF : c¸c môc tiªu, ho¹t ®éng can thiÖp vµ chiÕn l­îc Dùa trªn nh÷ng xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ c¸c ph­¬ng ph¸p ®· ®­îc sö dông ®Ó phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em t¹i nhiÒu quèc gia kh¸c mét c¸ch thµnh c«ng, ch­¬ng tr×nh Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF t¹i ViÖt Nam ®­îc thiÕt kÕ víi 4 môc tiªu chÝnh: 1. N©ng cao nhËn thøc vµ thay ®æi th¸i ®é, quan ®iÓm cña trÎ, cha mÑ trÎ vµ ng­êi tr«ng trÎ còng nh­ c¸c nhµ l·nh ®¹o ®Þa ph­¬ng vÒ an toµn vµ phßng chèng th­¬ng tÝch. 11
  12. LÞch sö c¸c ho¹t ®éng can thiÖp cña UNICEF t¹i ViÖt Nam 2. Thay ®æi hµnh vi cña nh÷ng ®èi t­îng trªn nh»m nç lùc gi¶m tö vong vµ th­¬ng tËt trÎ em. 3. C¶i t¹o m«i tr­êng sèng trªn c¸c ph­¬ng diÖn cã thÓ g©y ra th­¬ng tÝch cho trÎ vµ cho ¸p dông c¸c ph­¬ng tiÖn an toµn cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ trÎ tr¸nh khái c¸c th­¬ng tÝch 4. G©y ¶nh h­ëng ®Õn c¸c chÝnh s¸ch vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn an toµn vµ thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch vµ viÖc tu©n thñ c¸c v¨n b¶n nµy. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu nµy, vµ víi ®Ých ®Õn quan träng lµ gi¶m bít sè vô tai n¹n th­¬ng tÝch nghiªm träng ®èi víi trÎ em vµ ng­êi lín ë ViÖt Nam, ch­¬ng tr×nh Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ®· triÓn khai 2 m¶ng can thiÖp chÝnh. Mét lµ chiÕn dÞch gi¸o dôc c«ng chóng trªn toµn quèc ®Ó n©ng cao nhËn thøc vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, hç trî viÖc x©y dùng, hoµn thiÖn vµ ban hµnh c¸c ®iÒu luËt vÒ an toµn. M¶ng can thiÖp thø hai lµ x©y dùng c¸c m« h×nh an toµn cho trÎ em t¹i 6 tØnh cña ViÖt Nam (m« h×nh Ng«i nhµ an toµn, Tr­êng häc an toµn, Céng ®ång an toµn), víi môc tiªu nh»m gi¶m thiÓu c¸c nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch th«ng qua viÖc c¶i t¹o vµ thay ®æi m«i tr­êng, t¨ng c­êng an toµn t¹i c¸c gia ®×nh, nhµ tr­êng vµ céng ®ång. C¶ hai m¶ng can thiÖp nµy ®Òu nh»m vµo cÊp trung ­¬ng, cÊp tØnh, huyÖn vµ x· ë ViÖt Nam, liªn kÕt c¸c bé ngµnh chÝnh phñ trong mét h­ëng øng ®a ngµnh vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em. §iÓm then chèt lµ hai m¶ng can thiÖp nµy ®· kÕt hîp ®­îc c¸c chiÕn l­îc nßng cèt sau: • Gi¸o dôc vµ thay ®æi hµnh vi • Thay ®æi m«i tr­êng vµ thóc ®Èy c¸c biÖn ph¸p an toµn • VËn ®éng viÖc x©y dùng vµ ban hµnh chÝnh s¸ch • Thu thËp d÷ liÖu vµ nghiªn cøu • X©y dùng, ph¸t triÓn n¨ng lùc vµ cñng cè tæ chøc H×nh 2. C¸c chiÕn l­îc phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em Thay ®æi m«i tr­êng vµ thóc ®Èy c¸c biÖn ph¸p an toµn VËn ®éng viÖc x©y Gi¸o dôc vµ thay ®æi hµnh vi dùng vµ ban hµnh chÝnh s¸ch Thu thËp d÷ liÖu vµ C¸c can thiÖp X©y dùng, ph¸t triÓn nghuiªn cøu PCTNTTTE n¨ng lùc vµ cñng cè tæ chøc C¸c ho¹t ®éng trong Ch­¬ng tr×nh ®­îc phèi hîp thùc hiÖn gi÷a UNICEF víi 2 ®èi t¸c chÝnh phñ: Côc Y tÕ dù phßng thuéc Bé Y tÕ vµ Uû ban D©n sè, Gia ®×nh vµ TrÎ em, sau nµy s¸p nhËp vµo Bé Lao ®éng, Th­¬ng binh vµ X· héi. Nguån vèn cña dù ¸n ®­îc tµi trî bëi: tæ chøc Atlantic Philanthropies, Quü tµi trî Mü cho UNICEF(US Fund for UNICEF) vµ C¬ quan ph¸t triÓn quèc tÕ cña §an M¹ch (DANIDA). 3. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm tõ c¸c ho¹t ®éng phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë ViÖt Nam Nh÷ng ho¹t ®éng can thiÖp phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF t¹i ViÖt Nam liªn tôc ®­îc ph¸t huy trong nhiÒu n¨m qua lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh võa triÓn khai võa ®óc rót c¸c bµi häc kinh nghiÖm tõ c¸c ho¹t ®éng cña ch­¬ng tr×nh vµ sù hiÓu biÕt tèt h¬n vÒ c¸c h×nh th¸i tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em. B»ng viÖc kÕt hîp ®a chiÒu c¸c chiÕn l­îc phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµ ®­a ra mét h­ëng øng ®a d¹ng ë c¶ cÊp trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng, UNICEF ®· ho¹t ®éng ®Ó chèng l¹i nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em tõ nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. Trong phÇn tiÕp theo cña b¶n b¸o c¸o nµy, c¸c ho¹t ®éng can thiÖp chÝnh vµ c¸c 12
  13. Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em chiÕn l­îc ®­îc UNICEF sö dông trong lÜnh vùc phßng chèng tai n¹n “Nh÷ng ®èi t­îng dÔ gÆp tai n¹n giao th«ng th­¬ng tÝch trÎ em t¹i ViÖt Nam sÏ nhÊt cã thÓ thËm chÝ cßn ch­a biÕt l¸i xe - ®ã lµ ®­îc ph©n tÝch, kiÓm chøng nh»m nh÷ng trÎ em ë ViÖt Nam” x¸c ®Þnh ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm cña tõng ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn, nh÷ng TuÇn lÔ An toµn giao th«ng ®­êng bé toµn cÇu lÇn thø nhÊt bµi häc kinh nghiÖm vµ ®Ò xuÊt thùc cña Liªn hîp quèc ®­îc khai m¹c vµo th¸ng 4 n¨m 2007 nh»m n©ng cao nhËn thøc vÒ 1,2 triÖu tr­êng hîp tö vong hµnh tèt nhÊt. do tai n¹n giao th«ng ®­êng bé mçi n¨m trªn thÕ giíi. T¹i ChiÕn dÞch Gi¸o dôc ViÖt Nam, n¬i mµ tai n¹n giao th«ng ®­êng bé lµ nguyªn c«ng chóng nh©n chÝnh cho c¸c tr­êng hîp tö vong trÎ em ë ®é tuæi 15-19, ch­¬ng tr×nh PCTNTTTE cña UNICEF ®· tËn dông Mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p c¬ héi nµy ®Ó ph¸t ®éng chiÕn dÞch truyÒn th«ng quèc gia tiÕp cËn quan träng nhÊt cña vÒ an toµn giao th«ng ®­êng bé vµ vËn ®éng chÝnh s¸ch UNICEF trong c«ng t¸c phßng chèng cho viÖc b¾t buéc ®éi mò b¶o hiÓm ®èi víi tÊt c¶ c¸c ®èi tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em t¹i ViÖt t­îng sö dông xe g¾n m¸y. Th¸ng 12 n¨m 2007, quy ®Þnh Nam lµ viÖc ph¸t triÓn c¸c chiÕn dÞch vÒ viÖc ®éi mò b¶o hiÓm ®èi víi tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng l¸i xe truyÒn th«ng toµn quèc nh»m n©ng g¾n m¸y vµ hµnh kh¸ch ®· trë thµnh b¾t buéc theo NghÞ cao nhËn thøc vµ thay ®æi hµnh vi vÒ quyÕt 32 cña ChÝnh phñ ViÖt Nam. Sù ra ®êi cña NghÞ an toµn vµ phßng chèng tai n¹n quyÕt quan träng nµy ®· cã t¸c ®éng tÝch cùc, víi sè th­¬ng tÝch. B­íc khëi ®Çu h­íng tr­êng hîp chÊn th­¬ng sä n·o gi¶m h¬n 36% trong thêi tíi triÓn khai chiÕn dÞch nµy lµ mét gian tõ th¸ng 12 n¨m 2007 ®Õn th¸ng 3 n¨m 2008. cuéc ®iÒu tra vÒ KiÕn thøc, Th¸i ®é Tuy nhiªn vÉn cÇn cã thªm nhiÒu nç lùc h¬n n÷a nh»m vµ Hµnh vi (gäi t¾t lµ KAP) ®· ®­îc t¨ng c­êng thùc thi luËt b¾t buéc ®éi mò b¶o hiÓm ®èi víi thùc hiÖn vµo n¨m 2003 t¹i mét sè trÎ em. Nh÷ng ®èi t­îng nµy hiÖn vÉn ch­a ®­îc b¶o vÖ tØnh thµnh ®­îc chän läc t¹i ViÖt v× thiÕu c¸c biÖn ph¸p xö ph¹t h÷u hiÖu. “T¨ng c­êng luËt Nam. KÕt qu¶ kh¶o s¸t cho thÊy kiÕn ®éi mò b¶o hiÓm ®èi víi trÎ em, vµ xö ph¹t nh÷ng tr­êng thøc cña ng­êi d©n nãi chung vÒ tai hîp ng­êi lín cho phÐp trÎ em tham gia giao th«ng trªn n¹n th­¬ng tÝch trÎ em v« cïng thÊp xe m¸y mµ kh«ng ®éi mò b¶o hiÓm sÏ cã thÓ gióp b¶o vÖ vµ nhu cÇu cÇn cã mét chiÕn dÞch m¹ng sèng cña nhiÒu trÎ em ViÖt Nam” §¹i diÖn UNICEF thay ®æi hµnh vi, chiÕn dÞch ®ã sÏ t¹i ViÖt Nam vµ Tæ chøc Y tÕ thÕ giíi t¹i ViÖt Nam cïng truyÒn t¶i nh÷ng th«ng ®iÖp quan kh¼ng ®Þnh th¸ng 5 n¨m 2008. träng vÒ sù an toµn cho trÎ, sö dông hµng lo¹t c¸c c¸c kªnh truyÒn th«ng vµ kü thuËt truyÒn th«ng kh¸c nhau. Hîp t¸c chÆt chÏ víi UBDSGDTE, tæ chøc UNICEF ®· ph¸t triÓn mét chiÕn dÞch gi¸o dôc toµn quèc vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, trong ®ã chuyÓn t¶i c¸c th«ng tin vÒ c¸c vÊn ®Ò tai n¹n th­¬ng tÝch ë trÎ, ®Æc biÖt chó träng nh÷ng tai n¹n nghiªm träng nh­ ®uèi n­íc, tai n¹n giao th«ng, báng, ngé ®éc vµ bom m×n. Nh÷ng cÊu phÇn quan träng cña chiÕn dÞch bao gåm: C¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ë cÊp quèc gia vµ ®Þa ph­¬ng: Víi sù hç trî cña UNICEF, mét sè l­îng lín ch­a tõng thÊy c¸c ch­¬ng tr×nh truyÒn h×nh, ph¸t thanh vµ c¸c bµi b¸o vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ®· ®­îc giíi thiÖu tíi kh¸n gi¶ ViÖt Nam. Trªn truyÒn h×nh, c¸c th«ng tin vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ®­îc truyÒn t¶i qua c¸c bé phim khoa gi¸o, phim tµi liÖu, c¸c cuéc täa ®µm, c¸c phãng sù, ch­¬ng tr×nh trß ch¬i truyÒn h×nh vµ phim ho¹t h×nh. §µi ph¸t thanh trung Néi dung PCTNTTTE trong tr­¬ng tr×nh cña §µi TruyÒn h×nh ViÖt Nam “ ë nhµ chñ nhËt” 13
  14. LÞch sö c¸c ho¹t ®éng can thiÖp cña UNICEF t¹i ViÖt Nam ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng còng truyÒn ®i c¸c th«ng ®iÖp vÒ c¸c yÕu tè nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµ c¸c biÖn ph¸p phßng chèng th«ng qua c¸c b¶n tin, c¸c vë kÞch, trong khi ®ã b¸o chÝ ®­a tin vÒ nh÷ng c©u chuyÖn cã thùc vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµ tin thêi sù vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em. C¸c sù kiÖn quÇn chóng: ViÖc tæ chøc c¸c sù kiÖn quÇn chóng, trong ®ã thu hót m¹nh mÏ giíi b¸o chÝ trong viÖc ®¨ng t¶i vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, còng lµ mét chiÕn l­îc truyÒn th«ng ®Æc biÖt hiÖu qu¶. Nh÷ng sù kiÖn nµy bao gåm c¸c cuéc thi vÏ, thi viÕt, thi s¸ng t¸c kÞch hoÆc thi b¬i, hay diÔn ®µn vÒ c¸c vÊn ®Ò tai n¹n th­¬ng tÝch ... ë cÊp trung ­¬ng vµ ®Þa LÔ ph¸t ®éng ATGT §­êng bé toµn cÇu cña LHQ - 2007. ph­¬ng, còng nh­ c¸c chiÕn dÞch toµn quèc vÒ c¸c sù kiÖn quan träng vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em toµn cÇu vµ khu vùc, tiªu biÓu nh­ TuÇn lÔ An toµn giao th«ng ®­êng bé toµn cÇu lÇn thø nhÊt cña Liªn hîp quèc, ®­îc tæ chøc vµo n¨m 2007. ThiÕt kÕ vµ ph©n ph¸t c¸c tµi liÖu vÒ Th«ng tin, Gi¸o dôc vµ TruyÒn th«ng: Mét lo¹t c¸c tµi liÖu truyÒn th«ng chÊt l­îng cao, ®Çy tÝnh s¸ng t¹o nh¾m tíi c¸c vÊn ®Ò tai n¹n th­¬ng tÝch S¸ch nhá vÒ PCTNTTTE ®­îc ng­êi d©n t¹i céng ®ång h­ëng øng nhiÖt t×nh 14
  15. Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em trÎ em ®· ®­îc ph¸t triÓn th«ng qua ch­¬ng tr×nh Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF. Nh÷ng tµi liÖu nµy, d­íi h×nh thøc s¸ch máng, tµi liÖu tËp huÊn, tê r¬i, ¸p phÝch.. ®· ®­îc phæ biÕn tíi c¸c bé ngµnh liªn quan, c¸c c¸n bé lµm viÖc t¹i céng ®ång, ng­êi lín vµ trÎ em trong c¶ n­íc. Lång ghÐp c¸c chñ ®Ò vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµo ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc cña ViÖt Nam: C¸c tæ chøc quÇn chóng cña ViÖt Nam cã mét vai trß hÕt søc quan träng trong x· héi ViÖt Nam, vµ së h÷u mét m¹ng l­íi c¬ së s©u réng tíi mäi cÊp trong céng ®ång. B»ng viÖc lång ghÐp nh÷ng chñ ®Ò vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµo c¸c ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y cña Héi Phô n÷, Héi N«ng d©n vµ §oµn Thanh niªn, nh÷ng th«ng ®iÖp quan träng ®· ®­îc truyÒn t¶i tíi tÊt c¶ trÎ em, thanh niªn vµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c ch¨m sãc trÎ. ViÖc lång ghÐp nh÷ng chñ ®Ò vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, bao gåm c¶ néi dung gi¸o dôc nguy c¬ bom m×n, vµo thö nghiÖm trong ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y t¹i tr­êng häc vµ trung t©m b¶o trî x· héi ®· gióp mét phÇn lín quÇn chóng hiÓu vÒ nh÷ng nguy c¬ g©y tai n¹n th­¬ng tÝch cho trÎ. ‘ViÖc sö dông c¸c c¬ cÊu nhµ n­íc hiÖn cã bªn c¹nh c¸c ®èi t¸c chÝnh cña ch­¬ng tr×nh lµ mét ph­¬ng ph¸p hÕt søc h÷u hiÖu ®Ó huy ®éng quÇn chóng t¹i cÊp ®Þa ph­¬ng vµ ®Ó n©ng cao ý thøc vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em’ (trÝch mét nhËn xÐt trong nghiªn cøu ®¸nh gi¸ vÒ Ch­¬ng tr×nh PCTTTTTE cña UNICEF n¨m 2005). Tuyªn truyÒn ë cÊp céng ®ång: M¹ng l­íi “c¸c céng t¸c viªn céng ®ång” réng kh¾p cña ViÖt Nam (gåm c¸c c¸n bé céng ®ång cÊp c¬ së/ t×nh nguyÖn viªn ®­îc Bé Y tÕ tuyÓn lùa) ®ãng vai trß then chèt trong viÖc n©ng cao nhËn thøc vÒ c¸c vÊn ®Ò tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em th«ng qua c¸c cuéc gÆp gì tuyªn truyÒn trùc tiÕp víi c¸c hé gia ®×nh. TruyÒn th«ng t¹i c¸c cuéc häp céng ®ång còng rÊt quan träng cho viÖc vËn ®éng quÇn chóng tham gia phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch. Bµi häc kinh nghiÖm Nh÷ng ®iÓm thµnh c«ng: Mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña chiÕn dÞch phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em toµn quèc cña UNICEF lµ “®· ®­a phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em trë thµnh mét vÊn ®Ò râ rµng ë ViÖt Nam” - Tr­ëng ch­¬ng tr×nh Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF nhËn ®Þnh. MÆc dï cã thÓ ch­a ®¸nh gi¸ ®­îc chÝnh x¸c vÒ ¶nh h­ëng cña ch­¬ng tr×nh cho tíi khi mét kh¶o s¸t vÒ KiÕn thøc, Th¸i ®é, Hµnh vi tiÕp theo ®­îc thùc hiÖn, song c¸c chuyÕn ®i gi¸m s¸t ch­¬ng tr×nh vµ ®¸nh gi¸ kh«ng chÝnh thøc ®· cho thÊy ®a sè quÇn chóng nãi chung cã nhËn thøc tèt h¬n vÒ c¸c nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, vµ vÒ c¸c biÖn ph¸p phßng chèng. C¸c ­u ®iÓm cña chiÕn dÞch gi¸o dôc c«ng chóng vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em bao gåm: • Sö dông s¸ng t¹o mét sè l­îng lín c¸c kªnh truyÒn th«ng ®Ó truyÒn t¶i c¸c th«ng ®iÖp vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em. TruyÒn h×nh, ph¸t thanh, c¸c cuéc thi quèc gia vµ nh÷ng cuéc tiÕp xóc tuyªn truyÒn trùc tiÕp do c¸c céng t¸c viªn céng ®ång thùc hiÖn ®­îc ®¸nh gi¸ cã hiÖu qu¶ ®Æc biÖt. Sù tham gia cña trÎ em thÓ hiÖn ë viÖc trÎ ®­îc khuyÕn khÝch bµy tá quan ®iÓm cña m×nh vÒ c¸c vÊn ®Ò tai n¹n th­¬ng tÝch trªn c¸c diÔn ®µn, c¸c cuéc thi, buæi ph¸t thanh/truyÒn h×nh còng lµ mét ®iÓm nhÊn quan träng. • Ph¸t triÓn mét sè l­îng lín c¸c tµi liÖu truyÒn th«ng vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, nh÷ng tµi liÖu tu©n thñ nguyªn t¾c thùc hµnh tèt nhÊt vÒ thiÕt kÕ, bè côc vµ ng«n ng÷. Nh÷ng tµi liÖu truyÒn th«ng nµy ®­a ra c¸c t×nh huèng thùc tÕ vµ phï hîp vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch, còng nh­ chuyÓn t¶i mét c¸ch râ rµng c¸c th«ng ®iÖp gi¸o dôc. §©y lµ nh÷ng nguån th«ng tin quan träng cã thÓ chia sÎ víi nh÷ng ®¬n vÞ, c¸ nh©n ®ang ho¹t ®éng trong lÜnh vùc phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµ cã thÓ ®­îc vËn dông vµo bèi c¶nh cña c¸c quèc gia kh¸c. • ThiÕt kÕ c¸c th«ng ®iÖp vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em víi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau, h­íng ®Õn c¸c nhãm ®èi t­îng kh¸c nhau víi thÞ hiÕu kh¸c nhau. VÝ dô, mét sè tµi liÖu truyÒn th«ng vµ ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh/ truyÒn h×nh ®­îc thiÕt kÕ dµnh riªng cho mét sè nhãm d©n téc thiÓu sè cña ViÖt Nam vµ ®­îc ph¸t sãng b»ng tiÕng d©n téc phï hîp. • ThiÕt lËp mét m¹ng l­íi ®èi t¸c chÆt chÏ ®Ó thóc ®Èy c«ng t¸c phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, gåm c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng (truyÒn h×nh, ph¸t thanh vµ b¸o chÝ), c¸c bé ban ngµnh, tr­êng häc, c¬ së y tÕ vµ c¸c tæ chøc quÇn chóng. • Lång ghÐp c¸c chñ ®Ò phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµo hÖ thèng hiÖn t¹i cña c¸c 15
  16. LÞch sö c¸c ho¹t ®éng can thiÖp cña UNICEF t¹i ViÖt Nam tæ chøc quÇn chóng, tr­êng häc, nh»m thóc ®Èy sù duy tr× bÒn v÷ng l©u dµi c¸c th«ng ®iÖp vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em. Nh÷ng ®iÓm cÇn kh¾c phôc: ChiÕn dÞch vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em còng ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu th¸ch thøc. Nh÷ng h¹n chÕ trong chiÕn l­îc gi¸o dôc c«ng chóng vµ thay ®æi hµnh vi bao gåm: • Cã qu¸ nhiÒu th«ng ®iÖp: “ChiÕn dÞch nµy ®· thùc hiÖn nhiÒu viÖc cïng mét lóc trªn c¸c tµi liÖu truyÒn th«ng. Cã qu¸ nhiÒu th«ng ®iÖp truyÒn th«ng, tËp trung vµo nhiÒu lo¹i h×nh tai n¹n th­¬ng tÝch kh¸c nhau, vµ h­íng tíi qu¸ nhiÒu ®èi t­îng” - c¸n bé ch­¬ng tr×nh Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF nhËn ®Þnh. §iÒu nµy khiÕn cho c«ng chóng cã thÓ c¶m thÊy h¬i rèi vµ do ®ã lµm gi¶m ¶nh h­ëng cña chiÕn dÞch. H¬n n÷a, mét sè tµi liÖu truyÒn th«ng tá ra kÐm hiÖu qu¶ h¬n so víi c¸c tµi liÖu kh¸c vÒ c¸ch thøc thiÕt kÕ vµ tr×nh bµy. • Kh¶ n¨ng thay ®æi mét sè hµnh vi an toµn nhÊt ®Þnh cña c«ng chóng ViÖt Nam cßn h¹n chÕ. VÝ dô, mÆc dï ®· cã nhiÒu ho¹t ®éng tuyªn truyÒn vÒ hiÖu qu¶ cña viÖc ®éi mò b¶o hiÓm ®Ó b¶o vÖ ®Çu khái nh÷ng nguy c¬ vÒ chÊn th­¬ng sä n·o, nh­ng thanh niªn ViÖt Nam vÉn chØ b¾t ®Çu ®éi mò b¶o hiÓm khi cã luËt quy ®Þnh b¾t buéc ®éi mò b¶o hiÓm vµo cuèi n¨m 2007. • ¶nh h­ëng cña c¸c ch­¬ng tr×nh phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em trªn c¸c kªnh truyÒn h×nh ®Þa ph­¬ng cßn thÊp do thêi l­îng ph¸t sãng ng¾n, kh«ng ®­îc liªn tôc, néi dung kh«ng thÓ c¹nh tranh ®­îc víi c¸c ch­¬ng tr×nh phæ biÕn h¬n trªn c¸c kªnh truyÒn h×nh kh¸c. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c tuyªn truyÒn phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em qua hÖ thèng loa phãng thanh còng cßn h¹n chÕ. • ViÖc gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ ¶nh h­ëng cña c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn gi¸o dôc ®èi víi c«ng chóng ViÖt Nam vÉn cßn bÞ bã hÑp. §Ò xuÊt cho thùc hµnh tèt nhÊt “TruyÒn th«ng thay ®æi hµnh vi lµ mÊu chèt thµnh c«ng cho c«ng t¸c phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em. §ã lµ mét khoa häc cÇn ®Õn c¸c chuyªn gia, nh÷ng ng­êi lu«n biÕt hä ®ang lµm g× C«ng viÖc nµy cÇn diÔn ra theo mét c¸ch thøc æn ®Þnh, liªn tôc, vµ cÇn ®­îc xem nh­ lµ mét phÇn cña mét ch­¬ng tr×nh ®­îc kÕt cÊu chÆt chÏ nh»m thùc sù mang l¹i sù thay ®æi” - §¹i diÖn cña UNICEF t¹i ViÖt Nam nhÊn m¹nh. Dùa trªn nh÷ng kinh nghiÖm cña UNICEF t¹i ViÖt Nam, c¸c chiÕn dÞch gi¸o dôc c«ng chóng nh»m môc tiªu n©ng cao nhËn thøc vµ thay ®æi hµnh vi vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cÇn ph¶i: • TiÕn hµnh nghiªn cøu ban ®Çu ®Ó x¸c ®Þnh râ nhËn thøc cña quÇn chóng vµ c¸c thùc tÕ vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, ®Ó tõ ®ã ph¸t triÓn c¸c chiÕn dÞch môc tiªu. • TriÓn khai mét c¸ch tiÕp cËn toµn diÖn ®èi víi vÊn ®Ò tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em b»ng c¸ch sö dông nhiÒu kªnh tuyªn truyÒn kh¸c nhau, bao gåm c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, c¸c sù kiÖn c«ng céng, lång ghÐp vµo néi dung ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc vµ ph¸t triÓn c¸c tµi liÖu truyÒn th«ng mang tÝnh s¸ng t¹o. • ThiÕt lËp mét m¹ng l­íi céng t¸c viªn v÷ng ch¾c ®Ó thóc ®Èy c«ng t¸c phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë c¶ cÊp trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng, ®ång thêi kÕt nèi hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc c«ng chóng víi c«ng t¸c vËn ®éng chÝnh s¸ch ë c¸c cÊp cao h¬n. • ChØnh söa c¸c th«ng ®iÖp vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em phï hîp víi tõng bèi c¶nh kh¸ch nhau, tËp trung ®Æc biÖt vµo c¸c lÜnh vùc, nhãm vµ thêi gian trong n¨m cã nguy c¬ cao (vÝ dô trong c¸c kú nghØ hÌ cña trÎ em). • TriÓn khai tËp trung vµ cã chän läc. Lu«n gi÷ c¸c th«ng ®iÖp phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ®¬n gi¶n, nh¾c l¹i th­êng xuyªn vµ chØ tËp trung vµo mét th«ng ®iÖp chÝnh hoÆc mét lo¹i h×nh tai n¹n th­¬ng tÝch mçi n¨m. C¸c m« h×nh tr×nh diÔn: Ng«i nhµ an toµn, Tr­êng häc an toµn vµ Céng ®ång an toµn KÕt hîp víi chiÕn dÞch gi¸o dôc c«ng chóng toµn quèc, UNICEF thõa nhËn sù cÇn thiÕt ph¶i cã mét can thiÖp cã thÓ ®­a ®­îc c«ng t¸c phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµo c¸c céng 16
  17. Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ®ång ViÖt Nam ë cÊp ®Þa ph­¬ng. N¨m 2003, 6 tØnh cña ViÖt Nam ®· ®­îc chän UNICEF vµ Bé Y tÕ lµm thÝ ®iÓm ®Ó triÓn khai “m« h×nh tr×nh diÔn phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em”. Ch­¬ng tr×nh bao gåm thóc ®Èy c¸c BQL Dù ¸n cÊp tØnh m« h×nh thùc hµnh tèt nhÊt vÒ ng«i nhµ, tr­êng häc vµ céng ®ång an toµn cho trÎ em th«ng qua viÖc h­íng dÉn cho ng­êi d©n vÒ BQL Dù ¸n cÊp huyÖn c¸c chiÕn l­îc ®Ó b¶o vÖ con em m×nh khái tai n¹n th­¬ng tÝch, c¶i t¹o m«i tr­êng theo h­íng an toµn h¬n, vµ triÓn khai c¸c can BQL Dù ¸n cÊp x· thiÖp cã môc tiªu. Th«ng qua nh÷ng m« h×nh nµy, UNICEF mong muèn cung cÊp cho chÝnh phñ nh÷ng vÝ dô thùc tÕ cã thÓ Ng«i nhµ AT Céng ®ång AT Tr­êng häc AT gi¶m thiÓu tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, víi môc ®Ých c¸c m« h×nh nµy, nÕu tá ra hiÖu H×nh 3. M« h×nh tr×nh diÔn qu¶, sÏ ®­îc nh©n réng ë c¸c tØnh kh¸c cña phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ViÖt Nam. C¸c tØnh ®­îc chän thÝ ®iÓm ch­¬ng tr×nh Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ®¹i diÖn cho nh÷ng ®iÒu kiÖn ®a d¹ng vÒ m«i tr­êng, kinh tÕ x· héi vµ nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña ViÖt nam. ë mçi tØnh thÝ ®iÓm, c«ng t¸c phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ®­îc triÓn khai víi sù tham gia cña Côc Y tÕ Dù phßng (Bé Y tÕ), c¸c Ban Qu¶n lý dù ¸n cÊp tØnh, huyÖn vµ x·, phèi hîp víi c¸n bé Uû ban nh©n d©n vµ c¸c bé ngµnh cã liªn quan. Ngoµi ra, m¹ng l­íi céng t¸c viªn t¹i céng ®ång cña Bé Y tÕ còng ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong viÖc triÓn khai c¸c ho¹t ®éng ë cÊp c¬ së. Nhê cã ®éi ngò nµy, c¸c m« h×nh tr×nh diÔn phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vÒ ng«i nhµ, tr­êng häc vµ céng ®ång an toµn cho trÎ em ®· b­íc ®Çu ®­îc thiÕt lËp t¹i 24 x· vµ cuèi cïng më réng ra 72 x· vµo n¨m 2005. 17
  18. LÞch sö c¸c ho¹t ®éng can thiÖp cña UNICEF t¹i ViÖt Nam ChiÕn l­îc nßng cèt cho c¸c m« h×nh tr×nh diÔn phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em: C¸c b¶ng kiÓm Ng«i nhµ an toµn, Tr­êng häc an toµn, Céng ®ång an toµn (trong ®ã liÖt kª c¸c yªu cÇu cÇn thiÕt ®Ó gi÷ an toµn cho trÎ t¹i nhµ, ë tr­êng vµ nh÷ng n¬i c«ng céng) ®· ®­îc thiÕt kÕ, cã sù tham gia cña c¸c thµnh viªn x· thÝ ®iÓm. §©y lµ ®iÓm xuÊt ph¸t cho viÖc triÓn khai c¸c m« h×nh tr×nh diÔn tèt nhÊt vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em. C¸c céng ®ång ®­îc dù ¸n khuyÕn khÝch chñ ®éng ®¹t ®­îc c¸c tiªu chuÈn nµy vµ häc hái nh÷ng hµnh vi míi ®Ó phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em dùa trªn sù kÕt hîp cña c¸c ho¹t ®éng thay ®æi m«i tr­êng, truyÒn th«ng thay ®æi hµnh vi, can thiÖp cã môc tiªu vµ n©ng cao n¨ng lùc: C¶i thiÖn m«i tr­êng vµ c¸c thiÕt bÞ an toµn: Dù ¸n thùc hiÖn nh÷ng thay ®æi vÒ m«i tr­êng vµ giíi thiÖu c¸c thiÕt bÞ an toµn nh»m lµm cho ng«i nhµ, tr­êng häc vµ céng ®ång an toµn h¬n cho trÎ em ë c¸c tØnh thÝ ®iÓm. Dù ¸n còng cung cÊp hç trî vÒ chuyªn m«n, vµ trong mét sè tr­êng hîp, lµ hç trî vÒ mÆt tµi chÝnh (®èi víi c¸c hé rÊt nghÌo) ®Ó gióp c¸c céng ®ång ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu trong c¸c b¶ng kiÓm vÒ an toµn cho trÎ em nh­: • ë cÊp hé gia ®×nh: L¾p ®Æt gi¸ cµi dao, gi¸ ®Ó phÝch n­íc nãng, n¾p ®Ëy giÕng vµ bÓ n­íc, rµo ch¾n cÇu thang, tay vÞn cÇu thang, hµng rµo xung quanh ao, cæng ng¨n trÎ ch¹y ra ®­êng, còi cho trÎ s¬ sinh, tñ thuèc, n¾p che c¸c ®éng c¬ vµ bé phËn chuyÓn ®éng trªn m¸y mãc n«ng nghiÖp vµ n¬i cÊt gi÷ an toµn c¸c ho¸ chÊt diÖt c«n trïng. • ë cÊp tr­êng häc: L¾p ®Æt c¸c biÓn hiÖu giao th«ng, biÓn b¸o vµ tranh ¶nh vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch, lµm rµo ch¾n, lan can ban c«ng, c¶i tiÕn hÖ thèng ®iÖn. • ë cÊp céng ®ång: L¾p ®Æt, x©y dùng lan can cÇu, hµng rµo quanh c¸c ao hå, biÓn hiÖu giao th«ng, biÓn b¸o nguy hiÓm, ®Ìn ®­êng, gê gi¶m tèc vµ n©ng cÊp c¸c khu vui ch¬i c«ng céng. 18
  19. Phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em Nh÷ng gia ®×nh, tr­êng häc vµ céng ®ång thµnh c«ng trong viÖc ®¹t ®­îc nh÷ng yªu cÇu vÒ an toµn theo c¸c b¶ng kiÓm ®­îc c«ng nhËn lµ “Ng«i nhµ an toµn cho trÎ em”, “Tr­êng häc an toµn cho trÎ em” vµ “Céng ®ång an toµn cho trÎ em”. Tuyªn truyÒn thay ®æi hµnh vi: “Chóng ta kh«ng thÓ thùc hiÖn mäi thay ®æi vÒ c¶i t¹o m«i tr­êng cho ng­êi d©n vµ kh«ng thÓ biÕn m«i tr­êng cña hä trë nªn hoµn toµn kh«ng nguy h¹i...Chóng ta cÇn ph¶i lµm hä thay ®æi trong suy nghÜ cè h÷u cña m×nh ®Ó b¶n th©n hä cã kiÕn thøc, tõ ®ã tù c¶i t¹o m«i tr­êng sèng cña m×nh an toµn h¬n....” - ®¹i diÖn Bé Y tÕ nhÊn m¹nh. Mét sè chiÕn l­îc truyÒn th«ng kh¸c nhau ®· ®­îc sö dông ®Ó n©ng cao nhËn thøc vÒ c¸c biÖn ph¸p thùc hµnh nh»m gi¶m nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch ë c¸c x· thÝ ®iÓm cña dù ¸n. §Ó khuyÕn khÝch thùc hiÖn m« h×nh “Ng«i nhµ an toµn cho trÎ em”, c¸c céng t¸c viªn x· tiÕn hµnh ®Õn th¨m c¸c hé gia ®×nh ®Ó chØ dÉn cho cha mÑ trÎ/ng­êi tr«ng trÎ vÒ c¸ch lµm ng«i nhµ cña m×nh an toµn h¬n dùa trªn viÖc ®¹t ®­îc c¸c tiªu chÝ vÒ ng«i nhµ an toµn cho trÎ vµ cam kÕt thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi an toµn. ë tr­êng häc, c¸c hµnh vi phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµ “Tr­êng häc an toµn cho trÎ em” ®­îc c¸c thÇy c« gi¸o thóc ®Èy th«ng qua c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc d­íi h×nh thøc cuéc thi, c©u ®è vµ th¶o luËn trªn líp. C¸c th«ng ®iÖp vÒ “Céng ®ång an toµn cho trÎ em” ®­îc tuyªn truyÒn th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh ti vi, th«ng tin tuyªn truyÒn qua hÖ thèng loa phãng thanh vµ trong c¸c cuéc häp cña céng ®ång. Trong c¶ 6 tØnh thÝ ®iÓm, tµi liÖu vÒ Th«ng tin, Gi¸o dôc vµ TruyÒn th«ng ®· ®­îc ph¸t triÓn, lµ mét phÇn cña chiÕn dÞch gi¸o dôc c«ng chóng toµn quèc vÒ phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em, vµ ®· ®­îc sö dông ®Ó n©ng cao nhËn thøc vµ thay ®æi hµnh vi. Can thiÖp cã môc tiªu: Víi sù nh×n nhËn vÒ mèi hiÓm nguy ®Æc biÖt g©y tö vong do ®uèi n­íc, c¸c bµi häc vÒ b¬i léi do c¸c gi¶ng viªn cã chuyªn m«n ®· ®­îc triÓn khai thÝ ®iÓm ®èi víi trÎ em ë nhiÒu x·. Ngoµi ra, trÎ em cßn ®­îc d¹y c¸c kü n¨ng an toµn vµ ®­îc dÆn dß kh«ng ®­îc b¬i mét m×nh mµ kh«ng cã sù gi¸m s¸t cña ng­êi lín. C¸c ho¹t ®éng mïa hÌ còng ®­îc tæ chøc cho trÎ em th«ng qua hÖ thèng §oµn Thanh niªn t¹i ®Þa ph­¬ng, nh»m cung cÊp thªm mét h×nh thøc gi¸m s¸t thay thÕ kh¸c ®èi víi trÎ trong nh÷ng ngµy nghØ hÌ. 19
  20. LÞch sö c¸c ho¹t ®éng can thiÖp cña UNICEF t¹i ViÖt Nam N©ng cao n¨ng lùc: N©ng cao n¨ng lùc lµ mét cÊu phÇn chñ ®¹o trong m« h×nh tr×nh diÔn phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë mçi tØnh thÝ ®iÓm. C¸c khãa ®µo t¹o, héi th¶o vµ c¸c chuyÕn tham quan häc hái ®­îc tæ chøc nh»m môc ®Ých cung cÊp kiÕn thøc chung vÒ nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµ c¸c biÖn ph¸p phßng tr¸nh, còng nh­ c¸c kü n¨ng chuyªn m«n vÒ s¬ cÊp cøu ban ®Çu vµ qu¶n lý dù ¸n. Bµi häc kinh nghiÖm Nh÷ng ®iÓm thµnh c«ng: Mét ®¸nh gi¸ gÇn ®©y vÒ m« h×nh phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF ®· cho thÊy c¸c kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ ë c¸c tØnh thÝ ®iÓm dù ¸n. C¸c b¸o c¸o kh«ng chÝnh thøc chØ ra r»ng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em kh«ng g©y tö vong ®· gi¶m ë c¸c céng ®ång thÝ ®iÓm vµ trªn hÕt, nhËn thøc céng ®ång vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em vµ vÒ c¸c chiÕn l­îc phßng ngõa ®· ®­îc n©ng lªn, dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi vÒ hµnh vi. “Dù ¸n ®· t¹o ra mét kh¸c biÖt lín trong céng ®ång chóng t«i kÓ tõ khi nã b¾t ®Çu. §· cã sù thay ®æi lín vÒ hµnh vi, hµnh ®éng vµ nhËn thøc vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em ë tÊt c¶ c¸c nhãm” - l·nh ®¹o tØnh H¶i D­¬ng nhÊn m¹nh. Mét ®¸nh gi¸ ®éc lËp vÒ m« h×nh tr×nh diÔn phßng chèngtai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em n¨m 2005 ®· cho r»ng hµnh vi an toµn ®­îc n©ng cao ë c¸c tØnh thÝ ®iÓm lµ do thay ®æi c¨n b¶n trong t­ duy cè h÷u cña ng­êi d©n. “Dù ¸n ®· lµm t¨ng sù tù tin cña mäi ng­êi....tr­íc khi cã dù ¸n, hä th­êng nghÜ r»ng tai n¹n lµ ngoµi sù kiÓm so¸t cña nh÷ng ng­êi d©n cÊp x· nh­ hä. Giê ®©y hä nhËn ra r»ng m×nh cã thÓ lµm rÊt nhiÒu ®iÒu ®Ó gi¶m bít nguy c¬ tai n¹n th­¬ng tÝch trong céng ®ång cña m×nh.” QuyÕt ®Þnh cña Bé Y tÕ ViÖt Nam n¨m 2006 vÒ ¸p dông c¸c tiªu chÝ “Céng ®ång an toµn” trªn toµn quèc ®· vµ ®ang ®em l¹i nh÷ng can thiÖp ®Çy høa hÑn trong lÜnh vùc nµy. C¸c ­u ®iÓm chÝnh cña m« h×nh tr×nh diÔn phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em bao gåm: • TriÓn khai mét cÊu tróc dù ¸n theo h­íng cïng tham gia mét c¸ch hiÖu qu¶, trong ®ã bao gåm c¸c ®¹i diÖn cña tØnh, huyÖn, x·, ®Õn tõ nhiÒu ban ngµnh kh¸c nhau. “Céng t¸c viªn lµ then chèt. Kh«ng cã céng t¸c viªn sÏ kh«ng cã n©ng cao nhËn thøc” Ho¹t ®éng th«ng qua m¹ng l­íi c¸n bé y tÕ céng ®ång hay “céng t¸c viªn” cña Bé Y tÕ lµ kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi thµnh c«ng trong c¸c ho¹t ®éng phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em cña UNICEF ë c¸c tØnh thÝ ®iÓm t¹i ViÖt Nam. §­îc giao nhiÖm vô triÓn khai mét sè c¸c ho¹t ®éng y tÕ kh¸c nhau trong céng ®ång cña m×nh, c¸c céng t¸c viªn hç trî vµ h­íng dÉn nh÷ng ng­êi tr«ng trÎ c¸ch thøc phßng tr¸nh c¸c tai n¹n th­¬ng tÝch phæ biÕn ®èi víi trÎ em trong vµ xung quanh ng«i nhµ cña m×nh. Th«ng qua c¸c chuyÕn th¨m c¸ nh©n ®Õn c¸c hé gia ®×nh, céng t¸c viªn gi¶ng gi¶i cho ng­êi d©n c¸ch thøc thay ®æi ng«i nhµ cña m×nh b»ng c¸ch sö dông “B¶ng kiÓm Ng«i nhµ an toµn cho trÎ em” vµ tiÕn hµnh th¨m nom theo dâi ®Ó ®¶m b¶o r»ng tÊt c¶ c¸c yªu cÇu vÒ an toµn ®­îc ®¸p øng. Ngoµi ra, hä thu thËp vµ ghi l¹i nh÷ng chi tiÕt quan träng vÒ tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em trong céng ®ång cña m×nh. MÆc dï c«ng viÖc céng t¸c viªn lµ hÕt søc quan träng vµ ®ãng gãp cho c«ng t¸c cøu n¹n trÎ em, nh­ng ®ã lµ c«ng viÖc khã kh¨n: “Lµm céng t¸c viªn rÊt khã. Th­êng chóng t«i ph¶i lµm viÖc vµo s¸ng sím vµ tèi muén khi c¸c bËc phô huynh ®· ®i lµm vÒ vµ chóng t«i ®­îc tr¶ l­¬ng rÊt Ýt” - c¸c céng t¸c viªn ë H¶i D­¬ng, mét trong c¸c tØnh thÝ ®iÓm ë ViÖt Nam cho biÕt. Tuy vËy, viÖc thuyÕt phôc c¸c gia ®×nh coi träng vÊn ®Ò phßng chèng tai n¹n th­¬ng tÝch trÎ em kh«ng ph¶i lóc nµo còng dÔ dµng. “Chóng t«i ph¶i dïng nhiÒu c¸ch ®Ó thuyÕt phôc mäi ng­êi thay ®æi hµnh vi. Chóng t«i dïng sù hç trî vÒ mÆt t×nh c¶m, tri thøc, c«ng søc vµ ®«i khi lµ tµi chÝnh ®Ó thóc ®Èy c¸c phô huynh c¶i t¹o ng«i nhµ an toµn h¬n cho trΔ 20
nguon tai.lieu . vn