Xem mẫu
- Phòng bệnh cho người cao tuổi lúc giao
mùa
Khi thời tiết giao mùa, cơ thể người cao tuổi dễ bị nhiễm bệnh do hệ miễn dịch đã suy
giảm. Việc dùng thuốc có thể gây nhiều tác dụng phụ; vì vậy, cách tốt nhất để bảo vệ
sức khỏe lúc này là phòng bệnh và áp dụng các biện pháp điều trị không dùng thuốc.
Các biện pháp phòng bệnh bao gồm tăng cường cơ chế miễn dịch bằng chất chống
oxy hóa, chẳng hạn dùng thuốc bổ sung dinh dưỡng với thành phần Beta caroten,
vitamin C, vitamin E, sélénium, kẽm. Tăng cường rau quả chứa nhiều vitamin C thiên
nhiên như cam, chanh, bưởi, cà chua, quýt, su hào, xà lách, giá đậu... nhằm làm tăng
sức đề kháng của cơ thể, chống lại tình trạng dễ bị các virus (nhất là nhóm
Rhinovirus) và vi khuẩn xâm nhập, gây cảm và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.
Người cao tuổi cần tránh để cơ thể bị lạnh đột ngột bằng cách giữ ấm khi thời tiết
chuyển lạnh, lau khô và làm ấm cơ thể khi bị mắc mưa, ăn các thực phẩm giàu năng
lượng khi trời trở lạnh để duy trì cân bằng thân nhiệt. Một điều cần thiết khác là giữ
giấc ngủ yên trong đêm vì việc thường xuyên mất ngủ (thường gặp ở người cao tuổi)
sẽ làm giảm khả năng đề kháng của cơ thể. Có thể đi bộ thong thả 20-30 phút lúc
chiều tối, tắm nước ấm để tạo thư giãn khi đi ngủ, uống một ly sữa ấm trước lúc lên
giường để khỏi hạ đường huyết trong đêm, gây rối loạn giấc ngủ. Nên ăn nhiều khoai,
củ, bí, bầu, mướp, khổ qua, mồng tơi, bồ ngót, rau muống, xà lách. Những thực phẩm
này giúp cơ thể hấp thu tryptophan, một amino acid có lợi cho giấc ngủ. Ngược lại, ăn
nhiều thịt, cá có nhiều tyrosin sẽ gây hưng phấn dẫn đến khó ngủ...
Các biện pháp giải cảm không dùng thuốc
- Gừng: Chứa tinh dầu diệt nấm, diệt khuẩn, hiệu quả với các chứng viêm nhiễm
đường hô hấp, viêm họng nên thường được dùng để trừ cảm lạnh dưới dạng trà gừng
nóng, cháo gừng. Mứt gừng, gừng muối có tác dụng ôn dương (làm ấm), tán hàn
(chống lạnh), tiêu đàm. Gừng thường được nấu canh ăn giải cảm với hành 15 g, gừng
- tươi 6 g, lá tía tô 6 g hoặc gừng tươi 10 g xắt lát, cải bẹ xanh 500 g xắt đoạn. Nấu với
nước, sắc 4 chén thành 2 chén, thêm muối vừa miệng, uống làm hai lần. Cũng có thể
lấy giấm 500 ml, gừng tươi và tỏi lớn mỗi thứ 100 g rửa sạch, xắt lát ngâm trong
giấm, đậy kín trong 30 ngày. Khi bị cảm dùng thức ăn kèm với 2 muỗng cà phê 10 ml
giấm ngâm gừng tỏi.
- Tỏi: Chất kháng sinh Allicin trong tỏi có tính kháng khuẩn, trị các bệnh nhiễm trùng,
lại có tính tiêu đàm nên được dùng để trị các bệnh đường hô hấp thường gặp khi bị
cảm như viêm họng, viêm phế quản. Canh hành, tỏi, gừng ăn nóng giúp toát mồ hôi,
giải cảm.
- Hành: Làm lợi ngũ tạng, giúp tăng cường hệ miễn dịch chống lại sự xâm nhập của vi
khuẩn đường hô hấp, tham gia quá trình thành lập testosteron và giúp ăn ngon. Riêng
hành tây chứa các men tiêu hóa chất đường và lượng vitamin C lớn (đáp ứng được
20% nhu cầu mỗi ngày) cùng một lượng canxi đáng kể. Vì thế, hành thường được
dùng phối hợp để giải cảm.
- Lá xông: Nguyên liệu thường dùng là lá hương nhu tía, chanh, bưởi, sả, kinh giới, tía
tô, gừng, lá lốt... Các loại lá trên thường chứa tinh dầu có các hoạt chất như Eugenol,
limonen, phellandren..., giúp sát trùng đường hô hấp khi bốc hơi do đun nóng. Cho
các lá vào nồi, đổ nước ngập, đậy kín, đun sôi. Sau đó mang ra, trùm chăn kín, mở nắp
nồi từ từ cho hơi nước chứa tinh dầu bốc lên, hít thở thật sâu và chậm để sát trùng
đường hô hấp và giúp mồ hôi toát ra. Tuy nhiên, những người tổng trạng yếu hoặc quá
ốm, bị mất nước nhiều thì không nên xông.
Thận trọng khi dùng thuốc
Trên thị trường có rất nhiều thuốc trị cảm, trị ho và thuốc phối hợp trị cảm ho. Tất cả
đều là những thuốc thông thường nhưng nếu không hiểu rõ tác dụng phụ thì vẫn có thể
gây hại, nhất là với cơ địa đặc biệt của người cao tuổi (thường cao huyết áp, đau dạ
dày...).
- Với thuốc cảm chứa Chlorphéniramine, không nên dùng liều cao, kéo dài trên hai tuần
vì có thể gây ra nhịp tim nhanh, tim co bóp mạnh, huyết áp tăng. Không dùng cho
những người bị bệnh nặng ở gan, thận, cao huyết áp, tăng nhãn áp, bí tiểu tiện, bệnh
tim bẩm sinh vì thuốc làm giảm hiệu lực dược phẩm trị cao huyết áp, tăng hiệu lực
thuốc tê mê, nguy hiểm khi uống chung với thuốc kháng viêm giảm đau không steroid
như aspirin, diclofenac, indomethacin...
Thuốc ho, long đờm làm giảm ho mạnh, gây ức chế trung tâm hô hấp, ngăn cản phản
xạ ho. Những thuốc giảm ho mạnh có hàm lượng codein 25 mg/viên không nên dùng
cho người bị suy hô hấp, hen suyễn. Thuốc giảm ho chứa dextromethorphan khi dùng
cho người suy gan và cao tuổi cần giảm 50% liều lượng dùng lần đầu để xem xét khả
năng dung nạp. Nhóm thuốc giảm đau thông thường chứa aspirin không dùng được
cho người bị loét dạ dày, tá tràng và các bệnh xuất huyết.
Người cao tuổi cũng cần thận trọng với các nhóm thuốc cảm kết hợp với thuốc kháng
viêm giảm đau không chứa nội tiết tố steroid như ibuprofenòmlurbiprofen, ketoprofen,
piroxicam, phenylbutazone, diclofenac... Đa số chúng không dùng cho người có nghi
ngờ hoặc đã viêm loét tá tràng, hen suyễn, hay bị chảy máu, suy chức năng gan thận,
cao huyết áp hoặc suy tim. Đây là những thuốc có công dụng trị đau nhức thấp khớp
nhưng khó dung nạp với người cao tuổi, có nhiều chống chỉ định và tương kỵ với
nhiều loại thuốc.
Bệnh viêm kết mạc mùa xuân
Mỗi độ xuân về, một số em thiếu niên thấy mắt ngứa, đỏ, chảy nước mắt và hay tái
phát. Khi lộn mi, thấy ở mi mắt có những hạt lớn nằm sát nhau giống như lát sỏi. Ðây
là những triệu chứng cần cảnh giác vì có thể các em đã mắc phải một chứng bệnh có
tên khá lạ: Viêm kết mạc mùa xuân.
Viêm kết mạc mùa xuân là một bệnh do dị ứng ở mắt, thường thấy ở trẻ em từ 5-20
tuổi, tần suất cao nhất là 13 tuổi, xảy ra ở những vùng có 4 mùa rõ rệt, khô nóng.
Bệnh thường xuất hiện vào mùa xuân nên được gọi là viêm kết mạc mùa xuân. Tuy
- nhiên hiện nay do vấn đề ô nhiễm không khí rất phổ biến nên cũng có thể gặp quanh
năm. Bệnh bớt về mùa lạnh.
Ðặc điểm của viêm kết mạc mùa xuân
Bệnh nhân bị đỏ cả hai mắt, ngứa, cảm giác như bị phỏng, chảy nước mắt, sợ ánh
sáng, có ghèn rây, lúc nào cũng muốn lấy tay dụi mắt nhưng càng dụi càng ngứa.
Bệnh hay tái phát theo mùa.
Khám nghiệm: Khi lộn mi thấy ở mi mắt có những nốt (nhú gai) màu đỏ lớn, đường
kính trên 1mm nằm sát nhau, có hình dáng như được lát một lớp sỏi, nhú gai có mạch
máu ở đỉnh, hoặc thấy những nốt có màu trắng như sữa ở gần tròng đen.
Nguyên nhân gây dị ứng? Ðây là một bệnh do dị ứng, tức do tạng của người bệnh,
chẳng hạn như thường bị phong ngứa. Khi một vật lạ (hạt phấn hoa, bụi...) rơi vào
mắt, kết hợp với một kháng thể làm vỡ một loại tế bào ở mắt được gọi là dưỡng bào,
dưỡng bào này vỡ sẽ làm thoát ra các hoạt chất gây ngứa, đỏ, phù... Vào mùa xuân
hoa nở nhiều, các loại phấn hoa bay tỏa vào không khí, nếu vào mắt người có tạng dị
ứng sẽ gây nên những triệu chứng trên.
Cách chữa trị?
Bệnh nhân được nhỏ các loại thuốc chống dị ứng. Thuốc chống dị ứng có rất nhiều
loại nên chỉ bác sĩ mới có thể quyết định nên dùng thuốc nào. Bệnh nhân không nên tự
ý mua thuốc nhỏ mắt. Hơn nữa đây là một bệnh hay tái phát nên cần cẩn thận, vì nếu
cứ sử dụng mãi một loại thuốc sẽ gây những tác dụng phụ ở mắt. Ðã có rất nhiều
người bị ngứa mắt tự ra tiệm thuốc tây mua Cortisone nhỏ, thấy hết ngứa nên từ đó
thường xuyên dùng Cortisone dẫn đến bị cườm nước - bệnh này còn nặng hơn ngứa
mắt. Hoặc có người dùng mãi một toa thuốc nên bị nhiễm độc ở mắt.
Trong lúc chờ đợi khám bác sĩ có thể:
- Ðắp gạc lạnh hay nước đá cho bớt ngứa.
- - Nhỏ các thuốc rửa mắt hay nước mắt nhân tạo cho trôi hết các phấn hoa hay bụi bặm
bám vào mắt.
- Tránh dụi mắt, nhất là ở trẻ em.
- Vì là bệnh tái phát thường xuyên nên bệnh nhân cần tuân thủ lời dặn của bác sĩ.
Cũng không nên lấy toa thuốc cũ dùng lại vì mỗi thời điểm có thể phải dùng loại
thuốc khác nhau.
- Nếu thường xuyên dùng thuốc vẫn không hết, đôi khi phải thay đổi môi trường,
chẳng hạn như chuyển đến vùng lạnh sống một thời gian.
- Trường hợp bệnh nặng đã có biến chứng vào giác mạc, cần phải điều trị lâu dài và
đúng cách dưới sự chăm sóc của các bác sĩ chuyên khoa.
nguon tai.lieu . vn
