1. Trang Chủ
  2. Quản trị mạng
  3. NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ SỞ VỀ MẠNG MÁY TÍNH

NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ SỞ VỀ MẠNG MÁY TÍNH

Tham khảo sách 'những khái niệm cơ sở về mạng máy tính', công nghệ thông tin, quản trị mạng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ së vÒ m¹ng m¸y tÝnh Trang 1 Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương Th¸i Nguyªn n¨m 2004 PhÇn I. Tæng quan vÒ m¹ng m¸y tÝnh I. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ m¹ng m¸y tÝnh 1. Kh¸i niÖm vÒ m¹ng m¸y tÝnh. M¹ng m¸y tÝnh lµ mét tËp hîp c¸c m¸y tÝnh ®­îc nèi víi nhau bëi c¸c ®­êng truyÒn vËt lý theo mét kiÕn tróc nµo ®ã

Thể loại Tài liệu miễn phí Quản trị mạng

Số trang 59

Ngày tạo 8/30/2018 1:04:41 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 1.16 M

Tên tệp

Tải NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ SỞ VỀ MẠNG MÁY TÍNH (.pdf)

Xem mẫu

  1. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương Nh÷ng kh¸i niÖm c¬ së vÒ m¹ng m¸y tÝnh Trang 1
  2. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương Th¸i Nguyªn n¨m 2004 PhÇn I. Tæng quan vÒ m¹ng m¸y tÝnh I. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ m¹ng m¸y tÝnh 1. Kh¸i niÖm vÒ m¹ng m¸y tÝnh. M¹ng m¸y tÝnh lµ mét tËp hîp c¸c m¸y tÝnh ®­îc nèi víi nhau bëi c¸c ®­êng truyÒn vËt lý theo mét kiÕn tróc nµo ®ã. Nh­ vËy ë ®©y bao gåm 2 kh¸i niÖm cÇn quan t©m ®ã lµ ®­êng truyÒn vËt lý vµ kiÕn tróc cña mét m¹ng m¸y tÝnh. Formatted: Bullets and Numbering §­êng truyÒn vËt lý Dïng ®Ó chuyÓn c¸c tÝn hiÖu ®iÖn tö gi÷a c¸c m¸y tÝnh víi nhau. C¸c tÝn hiÖu ®iÖn tö nµy d­íi d¹ng xung nhÞ ph©n (on -off). HiÖn nay cã 2 lo¹i ®­êng truyÒn lµ ®­êng truyÒn h÷u tuyÕn (cable) vµ ®­êng truyÒn v« tuyÕn (wireless) ®Òu ®­îc sö dông trong viÖc kÕt nèi m¹ng m¸y tÝnh. §­êng c¸p h÷u tuyÕn gåm cã :  C¸p ®ång trôc (Coaxial).  C¸p ®«i xo¾n (twisted - pair cable), gåm cã hai lo¹i : cã bäc kim vµ kh«ng bäc kim.  Sîi c¸p quang (fiber - optic cable).  §­êng v« tuyÕn gåm cã :  Radio  Sãng cùc ng¾n  Tia hång ngo¹i  KiÕn tróc m¹ng KiÕn tróc m¹ng thÓ hiÖn c¸ch nèi c¸c m¸y tÝnh víi nhau vµ tËp hîp c¸c quy t¾c, quy ­íc mµ tÊt c¶ c¸c thùc thÓ tham gia truyÒn th«ng trªn m¹ng ph¶i tu©n theo ®Ó b¶o ®¶m cho m¹ng ho¹t ®éng tèt. C¸ch nèi c¸c m¸y tÝnh ®­îc gäi lµ h×nh tr¹ng cña m¹ng (topolopy). Trang 2
  3. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương TËp hîp c¸c quy t¾c, quy ­íc ®­îc gäi lµ giao thøc cña m¹ng.  C¸ch nèi m¹ng Cã hai kiÓu nèi m¹ng chñ yÕu lµ nèi ®iÓm - ®iÓm (point to point ) vµ nèi qu¶ng b¸ (broadcast hay point ti multipoint). Theo kiÓu ®iÓm ®iÓm c¸c ®­êng truyÒn nèi tõng cÆp nót víi nhau vµ mçi nót ®Òu cã tr¸ch nhiÖm l­u tr÷ t¹m thêi sau ®ã chuyÓn tiÕp d÷ liÖu ®i tíi ®Ých. Do c¸ch thøc lµm viÖc nh­ vËy nªn cßn gäi lµ m¹ng “l­u vµ chuyÓn tiÕp” (Store and forward) . D­íi ®©y lµ mét sè kiÓu nèi ®iÓm - ®iÓm . H×nh sao Chu tr×nh (loop) H×nh c©y KiÓu nèi qu¶ng b¸ : TÊt c¶ c¸c nót ph©n chia chung mét ®­êng truyÒn vËt lý. D÷ liÖu ®­îc göi ®i tõ mét nót nµo ®ã sÏ cã thÓ ®­îc tiÕp nhËn bëi tÊt c¶ c¸c nót cßn l¹i, bëi vËy cÇn ph¶i chØ ra ®Þa chØ ®Ých cña d÷ liÖu ®Ó mçi nót c¨n cø vµo ®ã kiÓm tra xem d÷ liÖu cã ph¶i dµnh cho m×nh hay kh«ng ? Mét sè d¹ng topo cña m¹ng kiÓu qu¶ng b¸ : Bus (xa lé) Ring (Vßng) Trang 3
  4. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương  Giao thøc m¹ng : Khi trao ®æi th«ng tin cho dï lµ ®¬n gi¶n nhÊt còng ®Òu ph¶i tu©n theo nh÷ng quy t¾c nhÊt ®Þnh. VÝ dô khi hai ng­êi nãi chuyÖn víi nhau ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c: khi ng­êi nµy nãi th× ng­êi kia nghe vµ ng­îc l¹i. ViÖc truyÒn th«ng tin trªn m¹ng còng vËy, cÇn ph¶i cã nh÷ng quy t¾c nhÊt ®Þnh (tõ khu«n d¹ng có ph¸p, ng÷ nghÜa ®Õn c¸c thñ tôc göi nhËn d÷ liÖu, kiÓm so¸t chÊt l­îng truyÒn tin ...) . T©p hîp tÊt c¶ nh÷ng quy t¾c ®ã ®­îc gäi lµ giao thøc cña m¹ng (Protocol). HiÖn nay cã nhiÒu lo¹i giao thøc kh¸c nhau, tuú theo tõng tr­êng hîp mµ ng­êi thiÕt kÕ m¹ng cã thÓ chän giao thøc nµo cho phï hîp. 2. Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i m¸y tÝnh kh¸c nhau theo c¸c chØ tiªu kh¸c nhau. NÕu lÊy kho¶ng c¸ch ®Þa lý lµm chØ tiªu ph©n lo¹i th× ta cã thÓ chia m¹ng m¸y tÝnh thµnh 4 lo¹i : m¹ng côc bé, m¹ng ®« thÞ, m¹ng diÖn réng vµ m¹ng toµn cÇu.  M¹ng côc bé: (Local Area Networks viÕt t¾t lµ LAN) lo¹i m¹ng nµy cµi ®Æt trong ph¹m vi nhá hÑp ( vÝ dô trong ph¹m vi mét ng«i nhµ) víi kho¶ng c¸ch lín nhÊt gi÷a c¸c nót m¹ng chØ trong vµi chôc Km trë l¹i.  M¹ng ®« thÞ (Metropolitan Area Networks - MAN) lµ m¹ng ®­îc cµi ®Æt trong ph¹m vi mét ®« thÞ hoÆc mét trung t©m kinh tÕ x· héi cã b¸n kÝnh kho¶ng 100 km trë l¹i.  M¹ng diÖn réng (Wide Area Networks - viÕt t¾t lµ WAN) ®©y lµ lo¹i m¹ng mµ ph¹m vi cña nã cã thÓ lµ mét quèc gia hoÆc v­ît qua biªn giíi quèc gia thËm chÝ c¶ lôc ®Þa.  M¹ng toµn cÇu (Global Area Networks - viÕt t¾t lµ GAN) ph¹m vi trªn toµn cÇu. Chó ý r»ng tÝnh chÊt ®Þa lý ®«i khi còng chØ lµ t­¬ng ®èi. HiÖn nay víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ truyÒn dÉn vµ qu¶n trÞ m¹ng nh÷ng ranh giíi ®ã cµng mê ®i. 3. C¸c thiÕt bÞ th­êng dïng trong m¹ng Trang 4
  5. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương 3.1 §­êng truyÒn 3.1.1 C¸p truyÒn.  C¸p ®ång trôc Gåm mét d©y dÉn trung t©m th­êng b»ng ®ång cøng Mét d©y dÉn t¹o thµnh ®­êng èng bao bäc xung quanh ®­êng dÉn trung t©m, d©y dÉn nµy cã thÓ lµ d©y bÖn hoÆc l¸ kim lo¹i (nã cßn cã tªn lµ líp bäc kim v× cã kh¶ n¨ng chèng nhiÔu) gi÷a hai líp d©y dÉn lµ líp c¸ch ly. Líp bäc kim Líp bäc kim Lâi ®ång ®ång Vá ngoµi Lâi  C¸p xo¾n ®«i Gåm c¸c cÆp d©y dÉn ®ång xo¾n víi nhau. HiÖn nay cã hai lo¹i c¸p xo¾n ®«i lµ c¸p cã bäc kim STP vµ c¸p kh«ng bäc kim UTP.  Sîi c¸p quang (Fiber - Optic cable) Gåm mét d©y dÉn trung t©m lµ mét bã thuû tinh hoÆc plastic cã thÓ truyÒn dÉn tÝn hiÖu quang ®­îc bäc bëi mét líp vá cã t¸c dông ph¶n x¹ tÝn hiÖu trë l¹i ®Ó tr¸nh hao gi¶m tÝn hiÖu 3.1.2 §­êng truyÒn v« tuyÕn  Radio th­êng d¶i tÇn tõ 10 - 1 GHz.  Viba cã 2 d¹ng truyÒn th«ng b»ng viba: mÆt ®Êt vµ vÖ tinh, c¸c hÖ thèng viba mÆt ®Êt th­êng cã gi¶i tÇn tõ 4-6 GHz vµ 21-23GHz, tèc ®é truyÒn 1-10Mb/s.  HÖ thèng hång ngo¹i 3.2 . C¸c bé giao tiÕp m¹ng Card giao tiÕp m¹ng ( Network Interface Card - NIC). Lµ lo¹i thiÕt bÞ phæ th«ng nhÊt ®Ó nèi m¸y tÝnh víi m¹ng. Trong NIC cã mét bé thu ph¸t víi mét sè kiÓu ®Çu nèi . 3.3 . Bé tËp trung - Hub. Hub lµ bé chia hay còng cã thÓ gäi lµ bé tËp trung dïng ®Ó ®Êu m¹ng. Ng­êi ta chia lµm c¸c lo¹i Hub sau: Trang 5
  6. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương 3.4 . Modem (Bé ®iÒu chÕ vµ gi¶i chÕ ) Lµ thiÕt bÞ cã chøc n¨ng chuyÓn ®æi tÝn hiÖu sè thµnh tÝn hiÖu t­¬ng tù vµ ng­îc l¹i, dïng ®Ó kÕt nèi c¸c m¸y tÝnh qua ®­êng ®iÖn tho¹i. Modem cho phÐp trao ®æi th­ ®iÖn tö, truyÒn tÖp, truyÒn fax. Chó ý r»ng modem kh«ng thÓ dïng ®Ó nèi c¸c m¹ng xa víi nhau. Tuy nhiªn nã cã thÓ kÕt hîp víi Router ®Ó kÕt nèi c¸c m¹ng th«ng qua m¹ng ®iÖn tho¹i chuyÓn m¹nh c«ng céng. 3.5 . Router ( Bé chän ®­êng) Router lµ mét thiÕt bÞ th«ng minh, nã cã thÓ thùc hiÖn c¸c gi¶i thuËt chän ®­êng ®i tèi ­u cho c¸c gãi tin theo mét chØ tiªu nµo ®ã. Router cho phÐp nèi c¸c kiÓu m¹ng kh¸c nhau thµnh mét liªn m¹ng. 4. Thµnh phÇn trong m¹ng C¸c thµnh phÇn trong m¹ng bao gåm m¸y chñ (Server) , m¸y tr¹m (WorkStation) , vµ c¸c thiÕt bÞ dïng chung trong m¹ng nh­ m¸y in, æ ®Üa...  M¸y Server Trong mét m¹ng cã thÓ cã mét hay nhiÒu m¸y Server, c¸c m¸y nµy cã cÊu h×nh m¹nh th­êng sö dông ®Ó qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña m¹ng nh­ ph©n chia tµi nguyªn m¹ng, trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c tr¹m...  M¸y Tr¹m (WorkStation) Lµ c¸c m¸y tÝnh c¸ nh©n ®­îc nèi víi nhau vµ nèi víi m¸y chñ theo mét kiÕn tróc nµo ®ã. Ng­êi sö dông lµm viÖc trªn m¹ng th«ng qua c¸c tr¹m nµy. T¹i ®©y ngoµi c¸c tµi nguyªn riªng cña m×nh ng­êi dïng cßn cã thÓ sö dông c¸c tµi nguyªn chung cña m¹ng.  C¸c thiÕt bÞ dïng chung C¸c thiÕt bÞ nµy lµ tµi nguyªn chung cña m¹ng bao gåm m¸y in, m¸y quÐt Scaner, æ ®Üa ... t¹i bÊt cø m¸y tr¹m nµo trong m¹ng ta còng cã thÓ sö dông ®­îc chóng, viÖc ®iÒu hµnh vµ ph©n chia sö dông sÏ do hÖ ®iÒu hµnh m¹ng ®¶m nhiÖm. 4. §Þa chØ m¹ng Khi thùc hiÖn viÖc truyÒn tin gi÷a hai m¸y tÝnh trong m¹ng ta cÇn ph¶i cã c¬ chÕ ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc m¸y nµo lµm viÖc víi m¸y nµo. Do vËy mçi m¸y cÇn Trang 6
  7. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương thiÕt ph¶i cã mét ®Þa chØ vµ ®Þa chØ nµy ph¶i ®¶m b¶o tÝnh duy nhÊt trong m¹ng. Tuú theo tõng lo¹i giao thøc mµ c¸ch thÓ hiÖn ®Þa chØ kh¸c nhau. D­íi ®©y ta xÐt mét lo¹i giao thøc th«ng dông , giao thøc TCP/IP. S¬ ®å ®Þa chØ ho¸ ®Ó ®Þnh danh c¸c tr¹m (host) trong liªn m¹ng ®­îc gäi lµ ®Þa chØ IP cã ®é dµi 32 bit vµ ®­îc chia lµm 4 vïng mçi vïng 1 byte vµ biÓu thÞ d­íi d¹ng thËp ph©n , nhÞ ph©n hoÆc thËp lôc ph©n. C¸ch viÕt phæ biÕn nhÊt lµ ký ph¸p thËp ph©n cã dÊu chÊm ®Ó t¸ch vïng. Do tæ chøc vµ ®é lín cña c¸c m¹ng con, ng­êi ta chia ®Þa chØ IP lµm 5 líp A, B, C, D, E. Bit ®Çu tiªn cña byte ®Çu tiªn ®­îc ®­îc dïng ®Ó ®Þnh danh líp ®Þa chØ : 0 Líp A 1110 Líp D 10 Líp B 11110 Líp E 110 Líp C Líp A Cho phÐp ®Þnh danh 126 m¹ng víi tèi ®a 16 triÖu host trªn mçi m¹ng. Líp nµy dïng cho m¹ng cã sè tr¹m cùc lín. Líp B Cho phÐp ®Þnh danh tíi 16384 m¹ng víi tèi ®a 65534 host trªn mçi m¹ng. Líp C Cho phÐp ®Þnh danh tíi 2 triÖu m¹ng víi tèi ®a 254 host trªn mçi m¹ng. Líp D Dïng ®Ó göi c¸c IP datagram tíi mét nhãm c¸c host trªn mét m¹ng. Líp E dù phßng vµ dïng trong t­¬ng lai. 01 78 15 16 23 24 31 Líp A 0 Netid Hostid 01 78 15 16 23 24 31 Líp B 10 Netid Hostid 01 78 15 16 23 24 31 Líp C 11 0 Netid Hostid 01 78 15 16 23 24 31 Líp D 1 11 0 Multicast address Trang 7
  8. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương VÝ dô 10000000 00000011 00000010 00000011 128.3.2.3 Líp B (Netid = 128.3; hostid = 2.3 ) 6. Kh¸i niÖm vïng (Domain) Trong mét m¹ng lín, cã nhiÒu ng­êi sö dông, ®Ó tiÖn lîi cho viÖc qu¶n lý ng­êi ta chia lµm nhiÒu vïng (Domain), mçi mét vïng cã mét tªn riªng (Domain name) , trong mçi vïng nµy cã mét danh s¸ch c¸c ng­êi dïng (User), c¸ch tæ chøc nµy còng gÇn t­¬ng tù nh­ ta ph©n chia qu¶n lý theo kiÓu mét c¬ quan cã nhiÒu phßng ban, mçi phßng l¹i cã nhiÒu nh©n viªn vËy. ViÖc ®Þnh danh danh vïng, thªm bít c¸c User cña mçi vïng do ng­êi qu¶n trÞ m¹ng thùc hiÖn. Trang 8
  9. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương PHAÀN II. THIEÁT BÒ MAÏNG VAØ GIAO THÖÙC MAÏNG Chöông 1. THIEÁT BÒ SÖÛ DUÏNG TRONG MAÏNG MAÙY TÍNH I. CARD GIAO TIEÁP MAÏNG ( NETWORK INTERFACE CARD) Caùc boä phaän giao tieáp coù theå ñöôïc thieát keá ngay trong baûng maïch chính (mainboard) cuûa maùy tính hoaëc ôû daïng taám giao tieáp maïng goïi laø card giao tieáp maïng NIC (Network Interface Card) hoaëc laø caùc boä thích nghi ñöôøng truyeàn. Moät NIC coù theå ñöôïc caøi vaøo moät khe caém (slot) cuûa maùy tính. Ñaây laø thieát bò phoå duïng nhaát ñeå noái maùy tính vôùi maïng. Trong NIC coù moät boä thu phaùt (transceiver) vôùi moät soá kieåu ñaàu noái. Boä thu phaùt chuyeån ñoåi caùc tín hieäu beân trong maùy tính thaønh tín hieäu maø maïng ñoøi hoûi. Card giao tieáp phaûi coù moät ñaàu noái hôïp vôùi caùp. Neáu duøng caùp ñoàng truïc loaïi nhoû thì card giao tieáp maïng phaûi coù ñaàu noái BNC, neáu laø caùp xoaén ñoâi thì card phaûi coù ñaàu noái RJ-45. II. THIEÁT BÒ TAÄP TRUNG DAÂY (HUB) : Hub laø boä chia hay goïi laø boä taäp trung daây duøng ñeå ñaáu noái maïng. Theo hoaït ñoäng vaø chöc naêng, ngöôøi ta phaân bieät coù caùc loaïi Hub khaùc nhau nhö sau : HUB THUÏ ÑOÄNG : Loaïi hub naøy khoâng chöùa caùc linh kieän ñieän töû vaø cöng khoâng söû lyù caùc tín hieäu döõ lieäu. Caùc hub thuï ñoäng coù chöù naêng duy nhaát laø toå hôïp caùc tín hieäu töø moät ñoaïn caùp maïng, khoaûng caùch giöõa moät maùy tính vaø hub khoâng lôùn hôn moät nöûa khoaûng caùch toái ña cho pheùp giöõa hai maùy tính treân maïng (ví duï khoaûng caùch toái ña cho pheùp giöõa hai maùy tính treân maïng laø 200 m thì khoaûng caùch toái ña giöõa maùy tính vaø hub laø 100 m). Trang 9
  10. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương HUB CHUÛ ÑOÄNG : loaïi hub naøy coù caùc linh kieän ñieän töû coù theå khueách ñaïi vaø xöû lyù tín hieäu ñieän töû tryueàn qua giöõa caùc thieát bò maïng. Quaù trình xöû lyù tín hieäu ñöôïc goïi laø taùi sinh tín hieäu, noù laøm cho maïng hoaït ñoäng toát hôn, ít nhaïy caûm vôùi loãi vaø khoaûng caùch giöõa caùc thieát bò coù theå taêng leân. Tuy nhieân nhöõng öu ñieåm ñoù cuõng coù theå keùo theo giaù thaønh cuûa hub chuû ñoäng cao hôn ñaùng keå so vôùi hub bò ñoäng. HUB THOÂNG MINH : ñaây laø hub chuû ñoäng nhöng coù theâm chöùc naêng quaûn trò hub: nhieàu hub hieäân nay ñaõ hoã trôï caùc giao thöùc quaûn trò maïng cho pheùp hub göûi caùc goùi tin veà traïm ñieàu khieån maïng trung taâm. Noù cuõng cho pheùp maïng trung taâm quaûn lyù hub, chaúng haïn ra leänh cho hub huyû boû moät lieân keát ñang gaây roái cho maïng. HUB CHUYEÅN MAÏCH : ñaây laø loaïi hub môùi nhaát bao goàm caùc maïch cho pheùp choïn ñöôøng raát nhanh cho caùc tín hieäu giöõa caùc coång treân hub. Thay vì chuyeån tieáp moät goùi tin tôùi taát caû caùc coång cuûa hub, moät hub chuyeån maïch chæ chuyeån tieáp caùc goùi tin tôùi coång noái vôùi traïm ñích cuûa goùi tin. Nhieàu hub chuyeån maïch coù khaû naêng chuyeån maïch caùc goùi tin theo con ñöôøng nhanh nhaát. Do tính öu vieät nhieàu maïng cuûa hub chuyeån maïch neân noù ñang daàn daàn thay theá caàu noùi vaø boä ñònh tuyeán treân nhieàu maïng. III. BOÄ LAËP (REPEATER) Boä laëp (repeater) laø moät thieât bò noái hai ñaàu ñoaïn caùp vôùi nhau khi caàn môû roäng maïng. Noù ñöôïc duøng khi ñoä daøi toång coäng cuûa caùp vöôït quaù ñoä daøi cöïc ñaïi cho pheùp. Boä laëp chæ duøng vôùi caùc maïng Ethrnet noái vôùi caùp ñoàn truïc, coøn ôû maïng duøng caùp UTP thì chính hub cuõng laø moät boä laëp. Trang 10
  11. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương pc pc pc pc Boä laëp pc pc pc IV. CAÀU NOÁI (BRIDGE) Caàu noái (Bridge) laø moät thieát bò laøm vieäc ôû lôùp lieân keát döõ lieäu ( Data link layer) cuûa moâ hình OSI. Noù laø moät thieát bò duøng ñeå noái hai maïng sao cho chuùng hoaït ñoäng nhö moät maïng. Caàu noái coù theå chuyeån ñi caùc tín hieäu coù ñích ôû phaàn maïng phía beân kia. Caàu noái laøm ñöôïc ñieàu ñoù vì moãi thieát bò maïng ñeàu coù moät ñòa chæ duy nhaát vaø ñòa chæ ñích ñöôc ñaët trong tieâu ñeà cuûa moãi goùi tin ñöôïc truyeàn. Giaû söû coù hai maïng LAN A vaø LAN B Ta coù moâ hình sau : Pc A Pc B Pc (x) LAN A bridge LAN B Pc 1 Pc 2Trang 11 Pc (n)
  12. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương Hoaït ñoäng cuûa caàu noái: + Nhaän moïi goùi thoâng tin treân LAN A vaø LAN B. + Kieåm tra caùc ñòa chæ ñích ghi trong goùi (caùc goùi tin trong LAN A maø coù ñích cuõng ôû treân LAN A thì caùc goùi tin ñoù coù theå ñöôïc göûi ñeán ñích maø khoâng caàn ñeán caàu noái. Caùc goùi tin trong LAN B coù cuøng ñòa chæ treân LAN B cuõng vaäy. Caùc caàu noái theá heä cuõ ñoøi hoûi phaûi caáu hình tröïc tieáp caùc baûng ñòa chæ. Coøn caùc caàu noái theá heä môùi ( goïi laø learning bridge) coù theå caäp nhaät töï ñoäng caùc baûng ñòa chæ cuûa noù khi caùc thieát bò ñöôïc theâm vaøo hoaëc bôùt ñi treân maïng Caàu noái coù theå duøng ñeå noái hai maïng khaùc nhau, chaúng haïn nhö noái maïng Ethernet vaø maïng Token Ring. Nhöng chuùng hay ñöôïc duøng hôn trong vieäc chia moät maïng lôùn thaønh hai maïng nhoû ñeå naâng cao hieäu naêng söû duïng Tính naêng cuûa moät soá loaïi caàu noái : + Loïc vaø chuyeån tieáp chæ ra khaû naêng nhaän vaø kieåm tra döõ lieäu ñeå chuyeån khung tôùi maïng khaùc hay trong cuøng moät maïng. + Hoã trôï nhieàu coång cho pheùp noái nhieàu hôn hai maïng vôùi nhau. + Hoã trôï giao tieáp LAN vaø WAN + Khoâng neùn döõ lieäu khi truyeàn. + Phieân dòch khung, chuyeån ñoåi hai khuoân daïng döõ lieäu khaùc nhau giöõa hai maïng. Trang 12
  13. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương + Boùc goùi khung: theâm vaøo phaàn tieâu ñeà cho moãi goùi khi ñi qua moãi lôùp. + Phöông thöùc ñònh tuyeán : caàu noái loaïi naøy coù khaû naêng töï ñoäâng thay ñoåi baûng ñònh tuyeán coù theå löïa choïn ñöôøng ñi tôùi ñích cuûa döõ lieäu ñöôïc toât nhaát. V.BOÄ ÑÒNH TUYEÁN (ROUTER) : Boä ñònh tuyeán laø moät thieát bò thoâng minh hôn haún caàu noái vì noù coøn coù theå thöïc hieän caùc giaûi thuaät caùc ñöôøng ñi toái öu ( theo chæ tieâu naøo ñoù). Noùi caùch khaùc, boä ñònh tuyeán töông töï nhö moät caàu noái “ sieâu thoâng minh” cho caùc maïng thöïc söï lôùn. Caàu noái chöùa ñòa chæ cuûa taát caû caùc maùy tính göûi hai beân caàu vaø coù theå göûi caùc thoâng ñieäp theo ñuùng ñòa chæ. Nhöng caùc boä ñònh tuyeán coøn bieát nhieàu hôn phaïm vi trong maïng, moät boä ñònh tuyeán khoâng nhöõng chæ bieát caùc ñòa chæ cuûa taát caû caùc maùy tính maø coøn bieát caùc caàu noái vaø caùc boä ñònh tuyeán khaùc ôû treân maïng vaø coù theå quyeát ñònh loä trình coù hieäu quaû nhaát cho moãi thoâng ñieäp. Caùc boä ñònh tuyeán cuõng ñöôïc duøng ñeå noái caùc maïng caùch xa nhau veà maët ñòa lyù qua caùc boä ñieàu cheá modem maø khoâng theå thöïc hieän ñieàu naøy baèng caàu noái. Veà maët kyõ thuaät phaân bieät giöõa caàu noái vaø boä ñònh tuyeán: caáu noái hoaït ñoäng ôû lôùp ñieàu khieån truy caäp moâi tröôøng MAC (Media Access Control) hay lôùp lieân keát döõ lieäu. Trong khi ñoù boä ñònh tuyeán hoaït ñoäng ôù lôùp maïng. Trang 13
  14. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương Nhö vaäy, caàu noái coù chöùc naêng töông öùng vôùi hai lôùp thaáp ( lôùp vaät lyù, lôùp lieân keát döõ lieäu) cuûa moâ hình OSI, trong khi caùc boä ñònh tuyeán hoaït ñoäng ôû lôùp maïng cuûa moâ hình OSI. Boä ñònh tuyeán cho pheùp noái caùc kieåu maïng khaùc nhau thaønh lieân maïng. Chöùc naêng cuûa boä ñònh tuyeán ñoøi hoûi phaûi hieåu moät giao thöùc naøo ñoù tröôùc khi thöïc hieän vieäc choïn ñöôønh cho giao thöùc ñoù. caùc boä ñinh tuyeán do vaäy seõ phuï thuoäc vaøo giao thöùc cuûa caùc maïng ñöôïc noái keát. VI. MODEM (GIAÛI ÑIEÀU CHEÁ): Modem ( giaûi ñieàu cheá ) laø thieát bò coù chöùc naêng chuyeån ñoåi tín hieäu soá thaønh tín hieäu töông töï maø ngöôïc laïi. Noù ñöôïc duøng ñeå keát noái thoâng caùc maùy tính thoâng qua ñöôøng ñieän thoaïi, ñaây laø moät loaïi thieát bò khaù phoå duïng. Modem khoâng theå duøng ñeå noái caùc maïng xa vôùi nhau vaø trao ñoåi döõ lieäu tröïc tieáp. Hay noùi caùch khaùc, modem khoâng phaûi laø thieát bò lieân maïng nhö boä ñònh tuyeán. Tuy nhieân modem coù theå döôïc duøng keát hôïp vôùi moät boä ñònh tuyeán ñeå keát noái caùc maïng qua ñieän thoaïi. Coù hai loaïi modem : modem trong vaø modem ngoaøi. Modem trong ñöôïc gaén trong bo maïch chính ( mainboard), coøn modem ngoaøi laø moät thieát bò ñoäc laäp, noù ñöôïc noái vôùi maùy tính thoâng qua coång RS-232. VII. MAÙY PHUÏC VUÏ _ SERVER Trong mét m¹ng cã thÓ cã mét hay nhiÒu m¸y Server, c¸c m¸y nµy cã cÊu h×nh m¹nh th­êng sö dông ®Ó qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña m¹ng nh­ ph©n chia tµi nguyªn m¹ng, trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c tr¹m... Trang 14
  15. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương VIII. PHÖÔNG PHAÙP BAÁM DAÂY NOÁI MAÏNG (Ñoïc theâm) Caùp maïng goàm coù moät lôùp nhöïa traéng bao boïc ôû beân ngoaøi, beân trong goàm coù 8 sôïi: caùp nhoû xoaén ñoâi vôùi nhau thaønh 4 caëp.  Caëp thöù nhaát: Xanh laù + traéng xanh laù.  Caëp thöù hai: Xanh döông + traéng xanh döông.  Caëp thöù ba: Cam + traéng cam.  Caëp thöù tö: Naâu + traéng naâu Ñeå deã thuaän tieän trong vieäc baám caùp, ngöôøi ta chia chuùng thaønh hai chuaån sau :  Chuaån A theo thöù töï sau : Traéng cam, cam, traéng xanh laù, xanh döông, traéng xanh döông,xanh laù, traéng naâu, naâu  Chuaån B theo thöù töï sau : Traéng xanh laù, xanh laù, traéng cam, xanh döông, traéng xanh döông, cam, traéng naâu, naâu Neáu noái giöõa Hub vôùi Hub hoaëc giöõa maùy tính vôùi maùy tính. Moät ñaàu cuûa ñaàu caùp ta söû duïng chuaån A ñeå noái,ñaàu coøn laïi ta duøng chuaån B. Neáu noái giöõa maùy vôùi Hub, ta söû duïng chuaån B cho moãi ñaàu caùp. Trang 15
  16. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương chuaån A chuaån B Hình chuaån bò baám caùp : Hình caùp ñaõ ñöôïc baám : Trang 16
  17. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương IP- GIAO THÖÙC MAÏNG Chöông 2. Moãi maùy tính khi keát noái vaøo Internet ñeàu coù moät ñòa chæ duy nhaát, ñoù chính laø ñòa chæ IP. Ñòa chæ naøy dung ñeå phaân bieät maùy tính ñoù vôùi caùc maùy tính khaùc treân maïng Internet. Vaäy ñòa chæ IP laø gì : ñòa chæ IP laø moät soá nguyeân 32 bit ñöôïc chia thaønh 4 byte ngaên caùch bôûi daáu chaám, moãi byte coù giaù trò töø 0->255. Moãi ñòa chæ IP goàm hai phaàn laø ñòa chæ maïng (Network) vaø ñòa chæ maùy (Host). Ví duï 1: 45.10.0.1 ( ñòa chæ maïng laø 45,ñòa chæ maùy laø 10.0.1) Ví duï 2: 168.10.45.12 (ñòa chæ maïng laø 168.10, ñòa chæ maùy laø 45.12) I. CAÙC LÔÙP ÑÒA CHÆ IP: Toaøn boä ñòa chæ IP ñöôïc chi thaønh saùu lôùp khaùc nhau : A,B,C,D,E vaø loopback. Moãi lôùp seõ coù caùch xaùc ñònh ñòa chæ Network vaø ñòa ñòa chæ Host khaùc nhau. Lôùp A: coù bit ñaàu tieân baèng 0, 7 bit coøn laïi N daønh cho ñòa chæ network neân coù toái ña laø 2^7-2=126 treân lôùp A. 24 bit coøn laïi daønh cho ñòa chæ Host neân moãi maïng thuoäc lôùp A coù toái ña laø 2^24-2=17.777.214 maùy. Nguyeân nhaân phaûi tröø ñi 2 vì coù hai ñòa chæ ñöôïc daønh rieâng laø ñòa chæ maïng (x.x.x.0) vaø ñòa chæ broadcast (x.x.x.255). Lôùp A chæ daønh rieâng cho caùc ñòa chæ cuûa caùc toå chöùc lôùn treân theá giôùi. Vuøng ñòa chæ IP cuûa lôùp A laø 1.0.0.1 ñeán 126.0.0.0 Lôùp B: coù hai bit ñaàu tieân laø 10, 14 bit tieáp theo daønh cho ñòa chæ network, 16 bit coøn laïi daønh cho ñòa chæ host. Toång soá maïng treân lôùp B baèng 2^14-2=16382, moãi maïng chöùa toái ña laø 2^16-2=65.643 maùy. Lôùp daønh cho caùc toå chöùc haïng trung treân theá giôùi. Vuøng ñòa chæ duøng chæ lôùp B laø 128.1.0.0 ñeán 191.254.0.0 Lôùp C: coù ba bit ñaàu tieân laø 110, 22 bit tieáp theo daønh cho ñòa chæ lôùp maïng, 8 bit coøn laïi daønh rieâng cho ñòa chæ host. Soá maïng toái ña treân lôùp Trang 17
  18. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương C laø 4194302, soá host ( maùy) toái ña treân moãi maïng laø254. Lôùp C ñöôïc söû duïng trong caùc toå chöùc nhoû , trong ñoù coù caû maùy tính cuûa chuùng ta. Vuøng ñòa chæ cuûa lôùp C töø 192.0.1.0 ñeán 223.255.254.0 Lôùp D: coù 4 bit ñaàu tieân luoân laø 1110, lôùp D ñöôïc daønh cho phaùt caùc thoâng tin (multicast/broadcast), coù ñòa chæ töø 224.0.0.0 ñeán 239.255.255.255 Lôùp E: coù 4 bit ñaàu tieân luoân laø 1111, lôùp E ñöôïc daønh rieâng cho vieäc nhieân cöùu, lôùp naøy coù ñòa chæ töø 240.0.0.0 ñeán 254.255.255.255 Loopback : ñòa chæ 127.x.x.x ñöôïc duøng rieâng ñeå kieåm tra voøng laëp quy hoài (loopback) vaø truyeàn thoâng lieân quy trình treân maùy tính cuïc boä, ñaây khoâng phaûi laø ñòa chæ maïng hôïp leä.  Chuùng ta coù theå döïa vaøo caùc bit hoaëc caùc byte ñaàu tieân ñeå xaùc ñònh lôùp cuûa IP moät caùch nhanh choùng. Ví duï IP laø : 128.7.15.1 Ta coù baûng sau: Heä nhò phaân 1 0000000 00000111 00001111 00000001 Heä thaäp phaân 128 7 15 1 Ta thaáy hai bit cuûa byte ñaàu tieân laø 10 => IP thuoäc lôùp B Hoaëc ta coù theå nhaän ñöôïc qua byte ñaàu tieân cuûa ñòa chæ IP Ta coù baûng sau : Byte ñaàu tieân cuûa ñòa Lôùp chæ IP A 1-126 B 128-191 C 192-223 D 224-239 Trang 18
  19. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương E 240-254 Loopback 127 II. SUBNET (MAÏNG CON) Ñeå caáp phaùt ñòa chæ IP cho caùc maïng khaùc nhau moät caùch hieäu quaû vaø deã quaûn lyù, nhaø quaûn trò thöôøng phaân chia maïng cuûa hoï thaønh nhieàu maïng nhoû hôn goïi laø Subnet. Subnet seõ vay möôïn moät soá bit cuûa host ñeå laøm Subnet mask (maët naï maïng). Chuù yù: + Subnet mask coù taát caû caùc bit network vaø subnet baèng 1, caùc bit host ñeàu baèng 0. + Taát caû caùc maùy treân cuøng moät maïng phaûi coù cuøng subnet. + Ñeå phaân bieät ñöôïc caùc subnet (maïng con) khaùc nhau, boä ñònh tuyeán duøng pheùp logic AND. Ví duï: ñòa chæ maïng lôùp C coù subnet 192.10.0.0 coù theå nhö sau : a) Duøng 8 bit ñeå laøm subnet. Subnet mask = 255.255.255.0 Network Network Subnet Host 11111111 11111111 11111111 00000000 255 255 255 0 Nhö vaäy, soá bit daønh cho subnet laø 8 bit neân coù taát caû laø 2^8-2=254 subnet (maïng con). Ñòa chæ cuûa caùc subnet laàn löôït laø :192.10.0.1, 192.10.0.2, 19210.0.3, . . ., 192.10.0.254. 8 bit 0 daønh cho daønh cho host neân moãi subnet coù 2^8-2=254 host. Ñòa chæ cuûa caùc host laàn löôït laø : 192.10.xxx.1, 192.10.xxx.2, 192.10.xxx.3, . . . , 192.10.xxx.254 b) Chæ duøng 7 bit ñeå laøm subnet Subnet mask = 255.255.254.0 Trang 19
  20. Vietebooks Nguyễn Hoàng Cương Networ Networ Subnet Host k k 11111111 11111111 11111110 00000000 255 255 254 0 Nhö vaäy, soá bit daønh cho subnet laø7, neân coù taát caû laø 2^7-2 = 125 subnet (maïng con). Nhöng buø laïi, moãi subnet coù tôùi 510 host do 9 bit sau ñöôïc daønh cho host. 2^9-2 = 510 host. III. IP ÑOÄNG vaø IP TÓNH Khi maùy tính keát noái vaøo maïng internet thöôøng xuyeân, chaúng haïn nhö 1 web server hoaëc FPT server luoân phaûi coù moät ñòa IP coá ñònh neân goïi laø ñòa chæ IP tónh. Ñoái vôùi caùc maùy tính thænh thoaûng keát noái vaøo internet. Chaúng haïn nhö maùy A quay soá keát noái ñeán ISP (Internet Service Provider : dòch vuï cung caáp internet). Moãi laàn maùy A söû duïng internet, DHCP server cuûa ISP seõ cung caáp cho maùy A moät ñòa chæ IP chaúng haïn 203.162.30.209, vaø neáu laàn sau maùy tính A keát noái vaøo Internet thì DHCP server cuûa nhaø cung caáp dòch vuï internet seõ cung caáp cho maùy tính A moät ñòa chæ IP môùi, chaúng haïn: 230.162.30.168. Nhö vaäy, ñòa chæ IP cuûa maùy tính A laø ñòa chæ IP ñoäng. IV. CAÁU TAÏO ÑÒA CHÆ IP BAÈNG TEÂN Ñeå taïo söï deã daøng cho ngöôøi söû duïng, ngöôøi ta ñaõ ñaët ra ñòa chæ IP baèng teân. Ñòa chæ baèng teân naøy ñöôïc taïo ra sao cho deã nhôù, roõ raøng vaø giuùp ngöôøi söû duïng coù khaùi nieäm sôû höõu vaø vò trí cuûa ñòa chæ ñoù. Thoâng thöôøng ñòa chæ baèng teân ñöôïc caáu taïo nhö sau : aaa.bbb.ccc aaa coù theå teân cuûa moät maùy tính hay teân cuûa moät ngaønh, moät nhoùm. bbb laø teân cuûa moät toå chöùc, moät tröôøng hoïc, moät hoäi ñoaøn . . . vaø ccc töông tröng cho hoäi, vuøng, quoác gia. . . Toùm laïi, ñòa chæ IP baèng teân cho ta bieát ñöôïc phaàn naøo veà nôi choán, khu vuøng cuûa maùy tính. . . Thí duï ñòa chæ sau: dhcongnghiep.thainguyen.edu Trang 20
nguon tai.lieu . vn
Tin học văn phòng Đồ họa - Thiết kế - Flash Quản trị Web Cơ sở dữ liệu Quản trị mạng Kỹ thuật lập trình Hệ điều hành Phần cứng An ninh - Bảo mật Chứng chỉ quốc tế Thủ thuật máy tính Điện - Điện tử Kinh tế học Hoá học Xã hội học Môi trường