Xem mẫu
- HÒA BÌNH
NH NG ĐI M SUY NG M V HÒA BÌNH
CÁC BÀI H C CƠ B N V HÒA BÌNH
Bài h c cơ b n 1: CÁC GIÁ TR C A TÔI
Bài h c cơ b n 2: HÌNH DUNG V M T TH GI I HÒA BÌNH
Bài h c cơ b n 3: S Đ I L P GI A M T TH GI I HÒA BÌNH
VÀ M T TH GI I B T HÒA
Bài h c cơ b n 4: BÌNH AN VÀ B T AN
Bài h c cơ b n 5: L I KHUYÊN T M T TH GI I HÒA BÌNH
Bài h c cơ b n 6: TĂNG C M GIÁC BÌNH AN TRONG
MÔI TRƯ NG GIÁO D C
Bài h c cơ b n 7: BÀN TAY Đ …
Bài h c cơ b n 8: GI I QUY T B T HÒA
Bài h c cơ b n 9: GI I QUY T B T HÒA
Bài h c cơ b n 10: GI I QUY T B T HÒA VÀ L NG NGHE
Bài h c cơ b n 11: GI I QUY T B T HÒA
Bài h c cơ b n 12: PH NG V N
Bài h c cơ b n 13: H T GI NG
Bài h c cơ b n 14: TƯƠNG PH N VÀ GI I PHÁP
Bài h c cơ b n 15: CÁC TH N TƯ NG TH I NAY
V N D NG VÀO CÁC MÔN H C
NGÔN NG /VĂN H C
L CH S /NGHIÊN C U XÃ H I
KHOA H C
NGH THU T
ÂM NH C
QU N LÝ GIA ĐÌNH
PHÁT TRI N B N THÂN
GIÁO D C TH CH T/NH Y MÚA
© LVEP 1
- Hòa bình
• Hòa bình không ch là s v ng bóng c a chi n tranh.
• Ch có trong m t b u không khí phi b o l c, bi t l ng nghe, ch p nh n, có s
công b ng và giao ti p rõ ràng, thông su t mà n n hòa bình th gi i m i đư c v ng
m nh.
• Hòa bình kh i ngu n t chính m i ngư i chúng ta.
• N u m i ngư i đ u c m th y bình yên trong lòng thì hòa bình s ng tr kh p nơi
trên th g i i.
• Tính chân th c c a hành đ ng ph t hu c vào s chân th c c a t ng cá nhân.
• Bình an là m t tr ng thái tinh th n đi m t ĩnh và thư giãn.
• Bình an là s tĩnh l ng, thanh th n bên trong m i con ngư i cùng v i s c m nh
c a chân lý, s t h t.
• Bình an có đư c khi m i tư tư ng, tình c m và ư c mu n c a con ngư i đ u
trong sáng.
• Bình an là m t ngu n năng lư ng tích c c.
• Đ s ng trong bình an, ta c n có lòng tr c n và s c m nh t n i t âm.
• Thanh bình không có nghĩa là v ng bóng sóng gió mà chính là ta v n gi đư c
lòng an bình gi a nh ng bi n đ ng, h n lo n.
• Hòa bình là đ c trưng n i b t c a m t “Xã h i văn minh”.
• “Hòa bình c n ph i b t đ u t m i ngư i chúng ta. Thông qua vi c suy ng m l ng
l và nghiêm túc v ý nghĩa c a hòa bình, nh ng cách th c m i m và sáng t o có th
đư c phát hi n đ nuôi dư ng s hi u bi t, tình b n và tinh th n h p tác gi a t t c
các dân t c” (Phát bi u c a c u T ng Thư ký Liên Hi p Qu c - Javier Perez de
Cuellar).
© LVEP 2
- CÁC BÀI H C CƠ B N V HÒA BÌNH
Hòa bình thư ng là giá tr đ u tiên đư c gi i thi u trong l p ho c trong trư ng h c.
N u c t rư ng đ u tham gia vào Chương trình Giáo d c Giá tr này thì trư ng c a b n có
th h p nhóm v Hòa bình.
Các bài hát s góp ph n t o nên m t b u k hông khí đ c bi t đ m i ngư i tr i nghi m
v giá tr . Vì v y, m i ngày, nhóm l p k ho ch hư ng d n g iá tr có th ch n m t ch đ
đ hát. (Nhóm này không ch bao g m giáo viên mà còn có th có c h c viên n a). Hãy
ch n nh ng bài hát có n i dung liên quan đ n bài h c và phù h p v i l a tu i h c viên.
Nh ng bài hát thư ng đư c yêu thích là Imagine (Hãy hình dung) c a John Lennon, We
are the world (Chúng ta là Th gi i) c a các ngh sĩ ngư i M g c Phi, và Heal the
world (Hàn g n th gi i) c a Michael Jackson. B n cũng có th đ ngh m i ngư i mang
đ n nh ng bài hát liên quan đ n ch đ Hòa bình.
—{–
Bài h c cơ b n 1
CÁC GIÁ TR C A TÔI
M c đích:
Th o lu n đ hi u rõ hơn m t th gi i t t đ p là như th nào, đ ng th i t suy ng m
đ khám phá Giá tr m i cá nhân.
M m t bài hát v Hòa bình.
Hãy nói: “Cách đây nhi u năm, m t d án thú v có tên là H p tác Toàn c u vì m t
Th gi i T t đ p hơn (Global Cooperation for A Better World) đã đư c th c hi n. Trong
d án này, hàng ngàn nhóm ngư i t kh p các n n văn hóa, tôn giáo, tín ngư ng khác
nhau, đ m i l a tu i và v th Kinh t - Xã h i đã t h p 129 qu c gia đ hình dung v
m t th gi i t t đ p hơn. M i ngư i đư c yêu c u nói lên c m nghĩ c a mình v m t th
gi i t t đ p, r ng các m i quan h c a h s ra sao, và môi trư ng s ng s th nào.”
w B n mu n th gi i này như th nào?
w Hãy cho tôi bi t thêm, b n nghĩ m t th g i i t t đ p hơn ra sao?
w B n mu n môi trư ng s ra sao?
w B n mu n c m th y trong lòng th nào?
w B n mu n các m i quan h c a b n ra sao?
“Xin c m ơn. M t đi u ng c nhiên v con ngư i là t t c chúng ta đ u mu n đư c
hòa bình, đư c yêu m n, đư c h nh phúc, và đư c s ng trong m t th gi i lành m nh, an
toàn.
Dù là ai và dù thu c b t c n n văn hóa nào chăng n a thì m i ngư i đ u có chung
nh ng giá tr ph quát, đ c bi t, b t c ai trong chúng ta cũng mơ ư c m t cu c s ng
hòa bình. V y t i sao chúng ta v n không đ t đư c đi u đó?
© LVEP 3
- Khóa h c v các giá tr mà chúng ta s h c có tên g i là Chương trình Giáo d c các
Giá tr S ng. Không ch b n mà r t nhi u ngư i trên Trái đ t đang quan tâm t i tình
hình c a th gi i. Tuy nhiên, trong khi chia s nh ng giá tr ph quát y, chúng ta l i
không s ng v i nh ng giá tr mà chúng ta chia s .
Ti n đ c a d án này là: N u chúng ta s ng v i các giá tr c a mình thì chúng ta có
th t o nên m t th gi i t t hơn. Đây là m t chương trình v các giá tr - nghĩ v chúng,
bày t các ý tư ng, khám phá xem chúng ta có th làm gì đ t o nên m t th gi i t t đ p
hơn, đ ng th i trao cho m i ngư i quy n c ng c n n Hòa bình và H nh phúc trong cu c
s ng, t đó t o nên s khác bi t trên th gi i. Các b n có ý ki n hay câu h i gì không?”
Lưu ý dành cho Giáo d c viên: V i các nhóm ngư i đang cáu gi n, thư ng hay ch
trích ho c chán n n, đi u quan tr ng là ph i ghi nh n c m xúc c a h . Ví d : “Vâng, đ i
v i hàng tri u ngư i, th gi i này đang là m t nơi kh ng khi p. Có tham nhũng, b o l c,
thành ki n và s nghèo đói. Có m t câu nói là “M i th đ u đư c sinh ra t tâm trí con
ngư i”, chúng ta t o ra c đi u t t và đi u x u. Do v y, con ngư i cũng có th t o ra s
khác bi t. N u mu n cái x u, tiêu c c c ti p t c thì chúng ta ch ng c n ph i làm gì c .
Ph i có lòng dũng c m th t s đ suy nghĩ v đi u gì đang di n ra và chuy n hóa c m
xúc ghét b s tiêu c c thành lòng quy t tâm đ thay đ i nó. M i ngư i trong các b n
đ u có th đóng góp cho công cu c hư ng t i m t th gi i t t đ p hơn”.
Ho t đ ng suy ng m: “Các b n hãy suy ng m v m t s giá tr c a mình khi tôi yêu
c u các b n nghĩ v nh ng tình hu ng sau. Xin hãy vi t ra các câu tr l i c a mình”.
M m t s b n nh c thư giãn, và b t đ u v i Bài t p suy ng m sau đây. Dành cho
các thành viên tham gia có đ th i gian đ tr l i; m c dù có g i ý là nên d ng l i m t
lúc nhưng tùy theo các nhóm mà th i gian d ng l i có th khác nhau. Hãy quan sát xem
lúc nào h làm xong.
w Các b n hãy nghĩ v m t ngư i có nh hư ng tích c c đ n cu c s ng c a b n
(D ng l i m t chút).
w ngư i đó có nh ng giá tr hay ph m ch t nào mà b n th y khác bi t đ i v i
b n? Hãy vi t ra nh ng ph m ch t mà b n cho là quan tr ng (D ng l i 1 phút).
w Hãy ch n m t trong s các giá tr hay ph m ch t đó. N u t t c m i ngư i trên th
gi i đ u có ph m ch t này, ho c luôn luôn th hi n ph m ch t này thì th g i i có khác
đi không? (D ng l i).
w Tôi mu n các b n nghĩ v nh ng bài hát mà b n yêu thích. Giá tr nào đư c th
hi n qua l i và nh c c a các bài hát đó? (Dành kho ng 2 - 3 phút).
w Nh ng hình nh nào là quan tr ng đ i v i b n? Hãy nghĩ v nh ng hình nh đ p
ho c nh ng b c tư ng mà b n yêu thích. Nh ng giá tr và c m xúc nào đư c g i ra t
đó? (D ng l i 3 phút ho c hơn).
w Hãy nh l i nh ng kho nh kh c đ c bi t t ích c c, t t đ p trong cu c đ i b n. B n
c m th y th nào? Khi y, b n đã th hi n nh ng giá tr nào? (D ng l i 4 phút ho c
hơn).
© LVEP 4
- w Bây gi , dành vài phút đ nghĩ đ n 6 giá tr quan tr ng trong cu c đ i c a b n và
vi t ra gi y (Dành kho ng 5 phút ho c hơn).
Hãy đ ngh các h c viên hình thành nhóm 4 ngư i đ cùng chia s nh ng tr i
nghi m và giá tr t bài t p này.
—{–
Bài h c cơ b n 2
HÌNH DUNG V M T TH GI I HÒA BÌNH
M c đích:
- Hình dung và truy n đ t các ý tư ng v m t th gi i Hòa bình.
- Hình dung v m t th gi i Hòa bình và chia s nh ng ý tư ng có liên quan đ n
b n t hân, ngư i k hác, và th gi i.
M m t bài hát v Hòa bình.
Hãy khám phá các khái ni m chung v Hòa bình thông qua các câu h i và ho t đ ng
th o lu n sau:
w Ngày nay, th gi i c a chúng ta có th c s hòa bình không?
w M t th gi i hòa bình nên như th nào?
w Li u t rong th gi i ngày nay có th có nh ng thay đ i gì?
w Theo b n t hì hòa bình có th c s quan tr ng hay không?
Hãy ghi nh n t t c các câu tr l i (k c câu nói v nh ng đi u t iêu c c trên th gi i
ho c s bi quan) và c m ơn m i ngư i đã chia s .
Hình dung v m t Th gi i Hòa bình (hãy thay đ i cho phù h p v i t ình hu ng):
Trư c tiên, hãy thư giãn và đ cho cơ th trong tr ng thái ngh ngơi… T p trung vào
hi n t i. Trong lúc này, hãy hình dung ra m t qu bóng th t đ p… qu bóng to đ n n i
b n có th bư c vào trong đó... M t cánh c a trên qu bóng m ra... Hãy tư ng tư ng
b n bư c vào bên trong... Qu bóng đó b t đ u bay lên... nó có th bay trong không gian
và th i gian... t i m t Th gi i hoàn toàn thanh bình... Khi b n đ n nơi, hãy bư c ra
ngoài qu bóng và nhìn ra xung quanh... đó trông th nào?... Không khí như th nào?...
Nhà c a trông ra sao?... B n bư c đ n m t h nư c... Hãy nhìn vào h và xem hình nh
ph n chi u?... Trông b n th nào?... B n c m th y trong lòng ra sao?... B n có th c m
th y cơ th mình th t thư th khi ch n thanh bình này... Khi b n đi ngang qua m t
nhóm ngư i cùng l a tu i đang chơi m t trò chơi, hãy ghi nh n các bi u l trên gương
m t h và xem h đ i x v i nhau th nào... H cư i v i b n... B n ti p t c đi xung
quanh h ... B n đ ý đ n m t gia đình và cách th c h giao ti p v i nhau… Vì đã đ n lúc
ph i ra v , b n quay tr l i qu bóng... Qu bóng nh nhàng bay ngư c tr l i kho ng
th i gian này, l p h c này... Khi b n th y mình ng i đây, qu bóng bi n m t và đ l i
trong b n m t c m giác êm …
© LVEP 5
- Hãy đ ngh h c viên chia s Bài t p mư ng tư ng, nói lên nh ng tr i nghi m c a h
v t hiên nhiên, v b n thân và các m i quan h .
Ho t đ ng vi t: Hãy đ ngh h c viên vi t ra suy nghĩ c a h v m t th gi i Hòa
bình sau Bài t p mư ng tư ng trên. H có th vi t ra c m nghi m bình yên trong lòng
mình.
—{–
Bài h c cơ b n 3
S Đ I L P GI A M T TH GI I HÒA BÌNH VÀ M T TH
GI I B T HÒA
M c đích:
- Suy nghĩ và làm m t vi c nh , đơn gi n nào đó đ làm cho th g i i này gi ng v i
th gi i Hòa bình mà h c viên có th hình dung ra.
- Nh n ra s khác bi t gi a th gi i Hòa bình và th gi i b t hòa thông qua ho t
đ ng th o lu n và làm B n đ Tâm trí.
Ho t đ ng: “Hôm nay, bài t p c a chúng ta là khám phá nh ng đi m khác bi t gi a
m t Th gi i Hòa bình và m t Th gi i B t hòa. Nh ng đi u gì t n t i m t Th gi i B t
hòa mà không t n t i m t Th gi i Hòa bình?”
Chia b ng làm 2 c t và đ t tên cho m i c t là Nh ng hành đ ng trong m t Th gi i
Hòa bình và Nh ng hành đ ng trong m t Th gi i B t hòa. Đ ngh m i h c viên đ ng
não đ đưa ra ý tư ng m i c t.
B n đ Tâm trí: Hãy đ ngh h c viên l p m t B n đ Tâm trí v m t Th gi i Hòa
bình và m t B n đ Tâm trí v m t Th gi i B t hòa. Đ b t đ u m t B n đ Tâm trí,
m i h c viên hãy v m t hình nh ho c b c tranh nh gi a trang gi y t r ng. Sau đó, v
nhi u đư ng t a ra bên ngoài, b sung các đư ng nh hơn vào các đư ng v ban đ u.
Trên m i đư ng, h c viên ph i t rình bày các khía c nh khác nhau c a khái ni m/hình nh
mà h đã v gi a trang.
N u trư c đó, h c viên chưa làm B n đ Tâm trí bao gi , giáo viên c n ph i gi i
thi u v nó, s d ng thông tin hư ng d n v cách l p B n đ Tâm trí ph n Ph l c
(xem Ph l c 1).
Th o lu n đi m suy ng m:
• Hòa bình không ch là s v ng bóng c a chi n tranh.
Bài t p v nhà: Yêu c u h c viên suy nghĩ v m t đi u đơn gi n mà h có th th c
hi n đ làm cho th gi i tr nên gi ng như th gi i h đã hình dung ra trong bài h c
trư c đây (Bài 2).
K t t húc b ng m t bài hát v Hòa bình.
—{–
© LVEP 6
- Bài h c cơ b n 4
BÌNH AN VÀ B T AN
M c đích:
- Th o lu n v c m giác bình an và b t an; sau đó rút ra nh ng suy nghĩ và ho t
đ ng giúp b n t hân c m th y bình an hơn.
- T n hư ng c m g iác bình an qua Bài t p Thư giãn Th ch t.
M m t bài hát v Hòa bình.
Gi i thi u Bài t p Thư giãn Th ch t: “Ngày nay, nhi u ngư i trên th gi i c m th y
r t căng th ng (stress). Đôi khi, b n có c m th y b stress không?... M t cách đ giúp ta
t m th i thoát kh i căng th ng và c m th y bình yên hơn là th c hi n Bài t p Thư giãn
Th ch t. Khi lo i b đi căng th ng, chúng ta có th đ t đư c tr ng thái t i ưu. Gi
chúng ta cùng th xem”. N u có th , hãy m m t s bài nh c thư giãn.
Bài t p Thư giãn Th ch t
Hãy ng i tho i mái… và thư giãn... Khi b n thư giãn, hãy th l ng cơ th và hư ng
s t p trung vào đôi bàn chân c a b n... căng t t c các cơ m t lúc, sau đó, th l ng ra...
c đ chúng chùng xu ng... Bây gi , hãy ý th c v đôi chân, đ chúng chùng xu ng...
căng các cơ và ti p t c th l ng... Bây gi đ n b ng... căng cơ b ng m t lúc và th l ng
ra... gi i t a căng th ng... Hãy chú ý đ n vi c hít th … th ch m và sâu... th sâu, đ cho
không khí thoát ra ch m rãi... Bây gi , hãy căng các cơ lưng và đôi vai... và sau đó, th
l ng chúng... Hãy đ cho đôi tay, bàn tay và cánh tay căng ra... sau đó, thư giãn... Nh
nhàng chuy n đ ng c sang m t bên, sau đó là bên kia... thư giãn các cơ... Bây gi , hãy
căng các cơ m t và hàm... r i thư giãn m t và hàm... đ cho c m giác kh e kho n ch y
su t cơ th ... M t l n n a, hãy t p trung vào nh p hít th … hít vào không khí trong lành,
đ trôi đi b t c căng th ng nào còn sót l i... B n s th y thư giãn trong tr ng thái kh e
kho n và bình an.
- Đóng góp c a Guillermo Simó Kadletz
Th o lu n:
w N u m i ngư i trên th gi i đ u c m th y trong lòng bình an, li u th gi i có tr
nên t t hơn không? T t hơn như th nào?
w B n c m g iác th nào khi lòng mình bình yên?
w B n c m nh n đư c nh ng c m g iác gì?
w Khi nào b n c m th y b t an?
w Khi b t an, nh ng suy nghĩ hay ho t đ ng nào giúp b n tìm l i s bình yên cho
mình?
w Khi nào b n c m th y bình yên nh t?
Th o lu n các đi m suy ng m sau:
• Bình an là m t tr ng thái tinh th n đi m t ĩnh và thư giãn.
• Bình an có đư c khi m i tư tư ng, tình c m và ư c mu n c a con ngư i đ u
trong sáng.
© LVEP 7
- Ho t đ ng: Hãy vi t v m t l n nào đó mà b n c m th y th t s Bình yên.
Ho t đ ng tùy ch n: V m t b c tranh v c m giác Bình yên.
—{–
Bài h c cơ b n 5
L I KHUYÊN T M T TH GI I HÒA BÌNH
M c đích:
- Phát tri n t i ng nói xây d ng Hòa bình qua ho t đ ng hình dung b n thân là m t
ngư i đ n t th gi i hòa bình và đưa ra l i k huyên, ý tư ng v t h g i i hòa bình.
- Sáng tác m t bài thơ hay vi t m t bài lu n cá nhân v nh ng lúc h c viên c m
th y bình yên nh t.
Làm l i Bài t p Hình dung v m t Th gi i hòa bình.
Ho t đ ng: Đ ngh các h c viên tư ng tư ng r ng h đ n t m t Th gi i hòa bình,
so sánh nh ng gì h đã tr i nghi m đó v i t h gi i hi n t i. Nh ng l i k huyên h mu n
nh n g i đ n các thanh niên trong th i đ i này là gì? Trư c khi b t đ u vi t, hãy th o
lu n nh ng đi m suy ng m sau:
• Hòa bình không ch là s v ng bóng c a chi n tranh.
• Ch có trong m t b u không khí phi b o l c, bi t l ng nghe, ch p nh n, có s
công b ng và giao ti p rõ ràng, thông su t mà n n hòa bình th gi i m i đư c
v ng m nh.
• Hòa bình kh i ngu n t chính m i ngư i chúng ta.
• N u m i ngư i đ u c m th y bình yên trong lòng thì hòa bình s ng tr kh p nơi
trên th g i i.
H c viên có th trình bày nh ng suy nghĩ riêng c a mình trong bài lu n.
Ho t đ ng: Đ ngh h c viên sáng tác bài thơ v nh ng lúc h c m th y bình yên
nh t. Ho c vi t m t bài lu n ng n v i ch đ “Tôi c m th y bình yên nh t khi...”.
—{–
Bài h c cơ b n 6
TĂNG C M GIÁC BÌNH AN TRONG MÔI TRƯ NG GIÁO D C
M c đích:
- Cùng nhau ch n l a nh ng ki u hành vi ng x m i đ làm cho l p h c bình yên
hơn.
- Th o lu n c m g iác ngư i t a đánh nhau và làm t n thương l n nhau.
- T n hư ng c m g iác bình yên qua Bài t p Thư giãn Bình yên.
Gi i thi u: “Hôm trư c, chúng ta đã li t kê danh sách nh ng đi m khác bi t gi a
m t Th gi i Hòa bình và m t Th gi i B t hòa. Hôm nay, tôi mu n các b n suy nghĩ v
s khác bi t gi a m t trư ng h c bình yên và m t trư ng h c có xung đ t”. Hãy h i:
© LVEP 8
- w Nh ng đi u gì có th x y ra trư ng h c?
w B n có th nh n th y đ i u gì m i trư ng khi b n thư ng đi ngang qua đó?
w Làm th nào nh n bi t đư c r ng có ai đó đang gây g ?
w Nh ng ngư i phía bên kia (c a cu c đánh nhau) c m th y t h nào?
w Nh ng h c sinh khác trong trư ng c m t h y th nào?
w N u b n là ph huynh c a m t trong nh ng h c sinh đó, b n s quan tâm đ n đi u
gì?
w M t ngôi trư ng bình yên mang l i cho b n c m g iác nào?
w H c sinh có th vui v mà không ph i lo l ng v nh ng đi u gì?
D n d t: “H c sinh là nhân t quy t đ nh môi trư ng h c đư ng, nói cách khác –
các b n chính là ngư i quy t đ nh nh ng gì đang di n ra đây, trong l p h c này”.
H i:
w Các b n mu n có m t l p h c như th nào?
w B n mu n th làm đi u gì đ đem l i k hông khí hòa đ ng trong l p?
Hãy l ng nghe và tôn tr ng m i đ xu t c a h c viên. Đ ngh h c viên c a mình
ch n m t đi u mà h mu n th . Giúp h đưa ra nh ng đ ngh t h c t i n. Ví d như: hàng
ngày m m t bài hát v Hòa bình, th c hi n m t bài t p thư giãn vào đ u gi h c, t p
trung l ng nghe khi ngư i k hác phát bi u ý ki n… Hãy th nghi m nh ng ý t ư ng này và
đ ngh h c viên đánh giá quá trình đ l p quy t đ nh xem có nên áp d ng ý tư ng y
trong m t tu n không. Hãy đánh giá ho t đ ng này vào cu i tu n, t đó có th ch n m t
ho t đ ng khác thay th ho c v n t i p t c duy trì ho t đ ng đó.
K t t húc b ng Bài t p Thư giãn/T p trung sau đây.
Bài t p Thư giãn Bình yên
Hãy thư giãn và th l ng cơ th … G t b m i suy nghĩ v th gi i bên ngoài…
Hãy ý th c v hi n t i... Hãy đ cho tâm trí tĩnh l ng, và t t ti p nh n nh ng suy nghĩ
bình yên… Hãy tư ng tư ng b n đang ngoài tr i vào m t ngày quang đãng trong m t
khung c nh r t đ p... Có th b n đang bên b đ i dương hay m t đ ng c ... Khi hình
dung ra v đ p c a thiên nhiên trư c m t, hãy đón nh n c m giác bình yên... Hãy đ b n
thân c m th y an toàn tuy t đ i và thư giãn... Hãy c m nh n r ng mình đang vư t lên
trên c th i gian... C m nh n s bình yên gi a thiên nhiên, đ t tr i và s bình yên trong
chính tâm h n b n... Hãy nghĩ v các ph m ch t t nhiên c a b n và ch p nh n b n
thân... Hãy bình yên v i chính mình... Khi tôi bình an, tôi có th có đư c s sáng t o và
s c m nh... Tôi có th góp ph n t o nên m t Th gi i Hòa bình…
—{–
Bài h c cơ b n 7
BÀN TAY Đ ...
M c đích:
- Th o lu n c m g iác khi con ngư i đánh nhau và làm t n t hương l n nhau.
- Suy nghĩ v nguyên nhân khơi mào các cu c chi n tranh.
© LVEP 9
- H i: “Theo b n, bàn tay đư c s d ng đ làm gì?”
Lúc đ u, các h c viên có th nói v cách th c s d ng đôi bàn tay. Sau đó ti p t c
h i:
w B n c m th y th nào khi ai đó dùng bàn tay c a h làm b n t n thương ho c làm
t n thương m t ngư i mà b n h t s c yêu thương?
(Ch p nh n t t c các câu tr l i c a h c viên, và có th dùng câu nói sau đ p h n
h i l i c m xúc c a h : “Vâng, t t nhiên là đau đ n khi nh ng ngư i khác làm t n
thương ta”.)
N u h c viên chưa đ c p đ n đi u này thì đ ngh h t h o lu n quan đi m: “Bàn
tay là vũ khí”. Ch có đôi tay con ngư i m i làm ra súng ng và vũ khí chi n t ranh.
Câu h i: “Ph i chăng ngư i ta có th s d ng đôi tay như m t lo i vũ khí h y di t
t t c ?”.
H i:
w Theo b n, t i sao con ngư i l i gây ra chi n t ranh?
w M c đích c a h là gì?
w T i sao h l i mu n t h ? Cu c s ng mà h mu n có đư c là như th nào?
w Còn cách nào khác đ đ t đư c m c đích đó không?
w B n mu n nh n nh v i h đ i u g ì?
Ch p nh n t t c các ý ki n.
Có th d n câu nói như: “Bàn tay dùng đ ôm ch không ph i đ xô đ y nhau”.
Đ ngh :
w M i các b n đưa ra nh ng câu châm ngôn khác v đôi tay. (Đưa ra 1 ho c 2 ví d
n u h c viên chưa nghĩ ra. Ch ng h n: “Bàn tay dùng đ trao t ng, không ph i đ chi m
đo t”; “Bàn tay đư c s d ng vì m c đích t t, không ph i đ ngư c đãi, gây t n h i
nhau”; “Bàn tay dùng đ n m l y nhau, ch không ph i đ làm đau”…)
Bình lu n: “M i ngư i c n bi t r ng làm t n thương ngư i khác là không đúng”.
Vi t ra nh ng ý nghĩ c a h c viên và ghi chúng trên b ng đ s d ng cho bài h c khác.
H i:
w Có b n nào nghĩ ra m t câu châm ngôn khác v Hòa bình không?
Ho t đ ng: Đ ngh h c viên làm m t t m áp phích v Hòa bình. Ví d : hình nh
nh ng bàn tay n m ch t th hi n t ình thân ái, m t kh u súng bi n thành chim b câu,
ho c hình nh nh ng bàn tay bao quanh hình nh đ t nư c v.v…
K t t húc v i Bài t p thư giãn Ngôi sao Bình yên.
—{–
© LVEP 10
- Lưu ý dành cho Giáo d c viên: Giáo viên ưu tiên trư c h t cho các bài h c Gi i quy t
B t hòa
N u h c viên không t gi i quy t đư c m i b t hòa theo cách th c t t nh t, thì có
th tham kh o cách th c gi i quy t c a l p ho c c a trư ng. Các bài h c v g i i quy t b t
hòa r t đơn gi n, phát huy đư c k năng giao ti p, và r t h u ích trong cu c s ng. Có
nhi u cách x trí tuy t v i, m i cách có m c đ thành công khác nhau. Trong m t s
trư ng h c, h c viên có th đóng vai trò là ngư i ch u trách nhi m gi i quy t b t hòa,
ho c là ngư i t rung gian hòa gi i cùng tu i trong các gi ngh g i i lao.
Quá trình gi i quy t b t hòa: Đ u t iên, các h c viên có b t hòa đư c h i xem h có
mu n đư c giúp đ đ gi i quy t v n đ hay không. N u h mu n, m t ho c hai ngư i
đóng vai trò trung gian hòa gi i s ng i cùng v i h . M t ngư i có th ng i bên c nh m t
h c viên đang b c b i, ngư i kia có th ng i v i h c viên đang b c b i khác. Khi hai
ngư i cùng ch u trách nhi m hòa gi i, h s c m th y tho i mái hơn vì h có th h tr
nhau v tinh th n.
N u m t ho c c hai h c viên đó nói r ng h không mu n có s giúp đ , không
mu n l ng nghe, cũng không mu n nói chuy n, thì c n ph i dùng cách th c hòa gi i t heo
n i quy, k lu t c a nhà trư ng (Ví d : lên g p Ban Giám hi u).
Nh ng ngư i ch u trách nhi m gi i quy t b t hòa ho c Nh ng ngư i trung gian
hòa gi i cùng l a tu i có m t là đ giúp các h c viên gi i quy t mâu thu n, xung đ t. H
c n l ng nghe ti ng nói c a ngư i trong cu c, sau đó giúp nh ng ngư i này bi t l ng
nghe hơn là ng t l i nhau, và sau đó l p l i cho nhau nh ng g ì h v a nghe ngư i k ia nói.
Công vi c c a ngư i hòa gi i là khích l k năng l ng nghe và gi i quy t v n đ c a
nh ng ngư i đang tranh cãi, tránh thiên v , bênh v c m t bên nào đó. Ngoài ra, h k hông
đư c phê bình, bu c t i, răn d y ho c phán xét ngư i trong cu c. Nhi m v c a h là
giúp các h c viên gi i quy t b t hòa, vì v y m i l i nói đ u ph i h t s c c n th n!
- M t ngư i ch u trách nhi m gi i quy t b t hòa b t đ u v i h c viên trông có v
b c b i hơn, đ ngh ngư i này nói xem chuy n g ì đã x y ra.
- Đ ngh h c viên th hai l ng nghe và nh c l i nh ng gì h v a đư c nghe
(Không đư c ph nh n, tranh cãi, hay đ t h a, ch đơn gi n là nh c l i).
- H i h c viên th hai cùng m t câu h i, đ ngh h c viên th nh t l ng nghe và
nh c l i.
- Câu h i t i p theo đ h i t ng h c viên là: “B n c m th y th nào khi chuy n đó
x y ra?”
- M t l n n a, t ng h c viên l i l ng nghe và l p l i nh ng gì ngư i k ia nói. Ngư i
trung gian hòa gi i cũng có th s d ng cách l ng nghe tích c c đ đáp l i khi m i h c
viên nói v c m g iác c a mình.
- Ti p theo, h i c hai h c viên xem h có mu n d ng s vi c đang x y ra này l i
không.
- Sau khi m i ngư i đã tr l i và nh c l i nh ng gì ngư i kia nói, hãy ti p t c h i
thay vào đó, h mu n đi u g ì x y ra.
- Sau đó h i xem h có đ ng ý làm theo nh ng gì ngư i k ia đ ngh không.
- N u h không vui, không b ng lòng v i l i đ ngh y, hãy yêu c u h đưa ra
cách gi i quy t khác.
© LVEP 11
- - Sau đó, h đư c h i r ng li u h có cam k t ch c ch n là s c g ng x s theo
cách mà c hai đã nh t trí không.
- Khi c hai đ u đ ng ý v i m t cách x s khác, nh ng ngư i ch u trách nhi m
hòa gi i nên khen ng i h và b o h quay l i v i ho t đ ng bình thư ng trư ng.
B t đ u gi i quy t b t hòa trong trư ng h c: T t c các h c viên đư c d y
cùng m t quy trình giao ti p như nhau. Gi i thi u v i t t c các h c viên v quy trình
này, làm m u cho h và hư ng d n h t h c hành. M t ngư i có th mu n t i t hăm nh ng
l p khác và đ ng ra t p hu n c t i n trình hòa gi i, ho c các giáo viên có th đư c d y
cách th c hi n quy trình này l p t p hu n dành cho giáo viên. Treo các câu h i v quá
trình gi i quy t b t hòa trong m i l p h c. Các câu h i này đã đư c li t kê các bư c
tóm t t dư i đây và cũng đư c đ c p đ n t rong ph n Ph l c (xem Ph l c 2).
Các hòa gi i viên cùng l a tu i c p Trung h c Ph thông thư ng g p nhau trong
m t căn phòng riêng. Trong quá trình hòa gi i, h có th mu n ghi chép l i. Hãy cho t t
c các h c viên bi t r ng n u h có m i b t hòa nào, h có th đ n g p nh ng ngư i làm
công tác hòa gi i ho c nh ng ngư i t rung gian hòa gi i cùng tu i.
Công tác hòa gi i s giúp h c viên bi t cách làm th nào đ xoa d u nh ng b t
đ ng, tranh cãi, th m chí là đánh nhau. Các nhóm h c viên có th luân phiên nhau trong
vai trò ngư i trung gian hòa gi i cùng tu i. Ngư i l n nên tích c c khen ng i t inh th n
dũng c m và các ph m ch t khác c a h c viên - k c hòa gi i viên l n nh ng h c viên
s n lòng đ i t ho i và l ng nghe đ g iúp gi i quy t v n đ .
Quá trình Gi i quy t B t hòa: Tóm t t các bư c:
Hòa gi i viên h i t ng h c viên r ng:
B n có s n lòng tìm cách gi i quy t v n đ không?
N u câu tr l i là “Có” thì ti p t c.
Sau m i câu h i, hãy ch câu tr l i c a h .
H c viên còn l i l ng nghe và nh c l i nh ng gì ngư i k ia nói.
- Xin hãy nói cho chúng tôi bi t chuy n gì đã x y ra?
- B n c m th y th nào khi chuy n đó x y ra?
- B n có mu n d ng chuy n đó l i không?
- B n mu n ngư i kia làm gì?
- B n có th làm đi u đó không?
- B n ch c ch n mình s c g ng hành đ ng theo cách mà c hai đã nh t trí ch ?
Khen ng i h vì nh ng ph m ch t mà h đã th hi n t rong quá trình hòa gi i.
—{–
Bài h c cơ b n 8
GI I QUY T B T HÒA
© LVEP 12
- M c đích:
H c phương pháp gi i quy t b t hòa: các bư c; thái đ s n sàng l ng nghe; và
tham gia vào các bài t p gi i quy t b t hòa.
Giáo viên chu n b : Hãy làm quen v i nh ng thông tin ch d n trên và ghi ra 6
câu h i đư c s d ng trong khi gi i quy t b t hòa lên b ng hay t m áp phích.
B n có s n lòng tìm cách gi i quy t v n đ không?
M i ngư i p h i s n lòng l ng nghe và nh c l i nh ng gì ngư i k ia nói.
- Xin hãy nói cho chúng tôi bi t chuy n gì đã x y ra?
- B n c m th y th nào khi chuy n đó x y ra?
- B n có mu n d ng chuy n đó l i không?
- B n mu n ngư i kia làm gì?
- B n có th làm đi u đó không?
- B n ch c ch n mình s c g ng hành đ ng theo cách mà c hai đã nh t trí ch ?
B t đ u ph n này v i bài hát v Hòa bình.
H i: “Đi u gì s x y ra trên th gi i n u thay vì đánh nhau, m i ngư i h c cách
đ i tho i và gi i quy t các v n đ v i tinh th n xây d ng?... Đi u gì s x y ra trong gia
đình c a b n, v i các b n c a b n, trong c ng đ ng c a b n và trên th gi i?”
Ch p nh n các câu tr l i c a h .
Hãy nói: “M i ngư i trên kh p th gi i đang h c cách gi i quy t b t hòa. Càng
nhi u ngư i h c phương pháp này, càng có thêm nhi u hy v ng v m t n n Hòa bình
v ng m nh. Tôi th t s tin r ng m i ngư i có th gi i quy t các v n đ c a chính mình.”
Nói: “Đây là các bư c c a phương pháp gi i quy t b t hòa”. Hãy xem l i 6 bư c
mà b n đã vi t lên áp phích hay trên b ng.
Tr l i v i câu h i t h nh t và câu k ti p. H i:
w Theo b n, s thi n chí, s n sàng nh m g i i quy t v n đ th t s có ích không? T i
sao?
w N u b n s n lòng tìm cách gi i quy t v n đ , thi n chí đó nói lên đi u gì v b n?
(N u h không đ c p đ n các câu tr l i sau đây, hãy b sung r ng: “Đ gi i quy t v n
đ , c n ph i có s dũng c m, nghĩa là b n tin r ng mình có kh năng tìm ra gi i pháp,
và b n tin là ngư i khác cũng có kh năng đó”). H i:
w Ngư i t a đánh nhau vì đi u g ì? (L ng nghe và ghi l i các câu tr l i lên b ng. Nh
m t h c viên nào đó ghi l i nh ng câu tr l i đó lên m t t gi y l n đ sau này có vi c s
d ng đ n.)
w B n c m t h y như th nào khi _____ (m t s ki n đư c nh c đ n) x y ra?
w N u đó là c m xúc gi n d , h i: C m xúc nào n m bên dư i c m xúc gi n d ?
w B n c m t h y t h nào khi ______ (m t s ki n khác đư c đ c p đ n) x y ra?
w N u c m xúc đó là gi n d thì: C m xúc nào n m bên dư i c m xúc gi n d ?
© LVEP 13
- w B n mu n c m th y như th nào? (Ch p nh n t t c các câu tr l i. Các h c viên
thư ng nh c đ n s tôn tr ng và ch p nh n. H i h xem h có mu n đư c đánh giá cao,
đư c tôn tr ng và đư c yêu m n hay không n u h chưa đưa ra nh ng câu tr l i này.)
Th c t p m u: Đ ngh hai ngư i t ình nguy n th c hành th Bài t p Gi i quy t
B t hòa. Hãy đ cho h gi v như có m t b t hòa hay ch n m t v xích mích g n đây,
ho c l y m t b t hòa đã x y ra g n đây. Giáo viên có nhi m v làm m u h i m i h c viên
6 câu h i t rên và đ ngh h l ng nghe l n nhau.
Lưu ý dành cho Giáo d c viên: V i tư cách là m t giáo viên, hãy l ng nghe tích
c c các câu tr l i c a h c viên, hư ng d n h l ng nghe l n nhau và nh c l i nh ng g ì
ngư i kia nói, đánh giá cao vi c l ng nghe và t ìm ra gi i pháp c a h . N u m t h c viên
ph n đ i, c t ngang hay bu c t i ngư i kia trong quá trình đ i tho i, hãy nói “Xin hãy
l ng nghe”, hay “Xin hãy tr l i câu h i”. Và nh c l i câu h i m t l n n a, ví d như
“B n c m th y như th nào khi đi u đó x y ra?”.
M i thêm hai h c viên n a tham gia th c t p m u quá trình gi i quy t b t hòa.
C m ơn nh ng ngư i t ình nguy n. H i xem có h c viên nào có câu h i hay ph n ng gì
không.
K t t húc v i Bài t p Thư giãn/T p trung (xem Ph l c 13).
—{–
Bài h c cơ b n 9
GI I QUY T B T HÒA
Chúng ta thích gì và không thích gì?
M c đích:
Khám phá s t n t hương và s hãi d n đ n t c gi n; yêu c u vi t ra 2 ví d .
B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình.
Th o lu n: Nói: “Hôm trư c, chúng ta đã th o lu n v m t s v n đ d n đ n b t
hòa và đã li t kê danh sách các v n đ đó. Bây gi , chúng ta hãy cùng nhau xem chúng
có liên quan gì đ n các câu h i đư c đ t ra trong quá trình gi i quy t b t hòa không”.
Hãy l y b t kỳ m t v n đ nào trong danh sách (Ch ng h n như: m ng ch i
nhau…) và đ t ra nh ng câu h i sau:
w B n c m th y th nào khi đi u đó x y ra? (N u câu tr l i là gi n d , hãy ti p t c
h i: C m xúc nào n m bên dư i c m xúc gi n d đó?)
w B n mu n ngư i k ia d ng hành đ ng nào l i?
w Thay vào đó, b n mu n h làm gì?
w Gi i p háp nào có l i cho m i ngư i t rong cu c?
w B n có th nghĩ v m t gi i pháp công b ng khác không?
L p l i quá trình trên v i m t vài v n đ khác trong danh sách.
© LVEP 14
- Hãy nói: “ m t s khía c nh nh t đ nh, con ngư i là đơn gi n. Khi chúng ta tr
nên cáu gi n, thì bên dư i cơn gi n đó là s t n thương, n i s hãi hay b i r i. Đ u tiên,
s t n thương và s hãi s xu t hi n khi ngư i ta c m th y mình không đư c đánh giá
cao, không đư c tôn tr ng, hay yêu m n. M t s ngư i c m th y b t n thương và m t s
khác thì gi i quy t nó b ng cách tr nên gi n d .” Nh c l i nh ng gì b n v a nói và
minh h a đi u đó lên b ng:
Gi n d
T n thương, s hãi ho c b i r i
Mong mu n đư c đánh giá cao, đư c tôn tr ng ho c đư c yêu thương
ng d ng khái ni m: Đ ngh h c viên nghĩ v nh ng gì đã x y ra hay m t l n
nào đó h c m th y như v y khi có chuy n x y ra v i h . N u h không th nghĩ ra ngay
đư c, hãy đưa ra m t s ví d t b ng li t kê các b t hòa đã làm trư c đây, hay s d ng
m t ví d c a r iêng b n.
Ho t đ ng: Hư ng d n h c viên l y hai ví d , ng d ng khái ni m trên. Đ ngh
h s d ng m t ví d liên quan đ n chính b n t hân mình khi h trong tình tr ng này.
Hư ng d n h c viên hình thành t ng c p, ho c t ng nhóm nh đ th o lu n xem
đi u gì h mu n ngư i khác không làm đ i v i mình, và hành vi ng x nào h mu n
ngư i khác dành cho mình.
—{–
Bài h c cơ b n 10
GI I QUY T B T HÒA VÀ L NG NGHE
M c đích:
- H c phương pháp gi i quy t b t hòa, bao g m: các bư c; thái đ s n sàng l ng
nghe; và tham gia vào các bài t p gi i quy t b t hòa.
- H c v t m quan tr ng c a vi c l ng nghe ngư i k hác, nh n ra nh ng đi u c n tr
qua ho t đ ng l ng nghe, các thành viên l n lư t gi vai trò “Ngư i nói”, “Ngư i nghe”
và “Ngư i quan sát”.
- T n hư ng c m g iác bình yên v i Bài t p Thư giãn Ngôi sao Bình yên.
B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình.
© LVEP 15
- Th o lu n đi m suy ng m:
• Ch có trong m t b u không khí phi b o l c, bi t l ng nghe, ch p nh n có s công
b ng và giao ti p rõ ràng, thông su t mà n n hòa bình th g i i m i đư c v ng m nh.
Làm m u quá trình gi i quy t b t hòa m t l n n a v i m t c p tình nguy n viên.
Th o lu n: Hãy nói: “M t trong nh ng đi m quan tr ng nh t đ gi i quy t các
b t hòa là l ng nghe ngư i khác và th c s hi u nh ng gì h nói”.
H i:
w B n c m th y th nào khi b n c g ng nói v i m t ngư i nào đó mà h l i
ngo nh m t đi?
Th a nh n: “Đúng, khi m i ngư i không nghe và t thái đ thô l , các v n đ
thư ng tr nên t i t hơn.”
“Đôi khi, con ngư i làm nh ng đi u gây c n tr vi c gi i quy t mâu thu n”.
H i: “Có h c viên nào mu n đoán m t vài trong s nh ng đi u gây c n tr y
không?” Th a nh n các câu tr l i c a h c viên và b sung thêm nh ng đi u sau
đây n u chưa đư c đ c p đ n.
Nh ng đi u gây c n tr :
Khi n t rách, đ l i.
-
Xài x - Nói v i ngư i kia r ng c u y hay cô y th t ng ng n, ngu ng c.
-
Ng t l i.
-
Bu c t i.
-
Bác b ý ki n (Ví d : “Hãy ch đ n lư t b n, và gi thì chú ý l ng nghe. Vi c
-
này c n s kiên nh n và tôn tr ng!”).
C g ng làm ngư i kia c m th y có l i.
-
Tr nên t c gi n b i vì ngư i k ia t c gi n.
-
Đưa ra các gi i p háp.
-
Gi i thích: Đ l ng nghe tích c c thì đi u quan tr ng là ph i làm hai vi c:
1) Th t s , chân thành quan tâm chú ý đ n t ng l i mà ngư i đó đang nói.
2) Cho h bi t r ng b n hi u nh ng gì cô y hay c u y đang nói.
Ho t đ ng v l ng nghe: Chia thành các nhóm nh 3 ngư i. Đ ngh h đ m 1, 2
và 3. Vòng 1: Ngư i s 1 s đóng vai trò là “Ngư i nói”, Ngư i s 2 là “Ngư i nghe”,
và ngư i s 3 là “Ngư i quan sát”. Nh ng vai trò này s luân phiên thay đ i theo t ng
vòng như sau:
Ngư i th 1 Ngư i th 2 Ngư i th 3
Vòng 1 Ngư i nói Ngư i nghe Ngư i quan sát
Vòng 2 Ngư i quan sát Ngư i nói Ngư i nghe
Vòng 3 Ngư i nghe Ngư i quan sát Ngư i nói
© LVEP 16
- Ngư i nói:
§ Đ i v i vòng 1, 2 và 3, t ng ngư i trong vai trò “Ngư i nói” có 1 phút đ chia s
m t đi u gì đó tích c c t ng x y ra v i h .
§ L p l i quá trình l ng nghe m t l n n a, nhưng l n này đ ngh “Ngư i nói” chia
s trong vòng 1 phút đi u gì đó quan tr ng đ i v i h hay đi u gì đó làm h c m th y
bình an.
§ Ti p t c th c hi n thêm m t vòng n a, đ ngh m i “Ngư i nói” cũng có 1 phút
chia s m t đi u gì đó mà cô y hay anh y c m th y b c t c ho c bu n phi n v nó.
(N u không đ th i g ian, ti p t c bài t p này trong bài h c ti p t heo.)
Ngư i l ng nghe: Trong m i vòng, “Ngư i nghe” c n đư c khuy n khích l ng nghe, đôi
khi ph n nh l i c m xúc c a ngư i nói ho c nh c l i n i dung c a l i chia s theo m t
cách khác.
Ngư i quan sát: có th cho bi t ý ki n nh n xét c a mình sau m i vòng.
Chia s :
w B n c m t h y t h nào khi m t ngư i nào đó th c s l ng nghe b n?
w Có bao gi b n th y r ng s gi n d t đ ng d u xu ng khi m t ngư i đư c ngư i
khác th c s l ng nghe?
w Đi u gì làm cho vi c l ng nghe tr nên khó khăn?
w Đi u gì giúp ta d dàng l ng nghe?
w Vi c l ng nghe th t s th hi n s tôn tr ng như th nào?
K t t húc b ng Bài t p Thư giãn/T p trung sau đây.
Bài t p Thư giãn Ngôi sao Bình yên
Đ c đo n văn sau m t cách ch m rãi, ng ng lâu m t chút sau các d u ch m:
Tĩnh l ng trong lòng là m t cách đ có bình yên… Trong giây lát, hãy nghĩ v
nh ng ngôi sao và hình dung chính mình cũng gi ng như các ngôi sao đó… Chúng đ p
làm sao trên b u tr i… chúng l p lánh và t a sáng… Chúng th t tĩnh l ng và bình yên…
Hãy đ cho cơ th b t đ ng... th l ng các ngón chân và chân... th l ng b ng... và vai...
th l ng tay... và m t... Hãy đ c m giác bình yên xu t hi n... hãy đ cho m t lu ng ánh
sáng d u dàng nh nhàng bao quanh b n... Trong tâm tư ng, b n gi ng như m t ngôi sao
nh ... B n, m t ngôi sao nh trong tâm tư ng và đ y ánh sáng bình yên... Hãy ngh
ngơi trong ánh sáng bình yên và yêu thương đó... Hãy đ chính mình đư c yên tĩnh và
bình yên trong tâm h n... B n có th chú ý... t p trung... B t c khi nào b n mu n có
đư c tr ng thái bình yên trong tâm h n, b n có th tĩnh t i... mãn nguy n... tr thành m t
ngôi sao bình yên.
—{–
Bài h c cơ b n 11
GI I QUY T B T HÒA
Nh ng ngư i b n cùng tu i v i vai trò là ngư i trung gian hòa gi i
M c đích:
© LVEP 17
- H c phương pháp gi i quy t b t hòa: h c các bư c; thái đ s n sàng l ng nghe; và
tham gia vào các bài t p gi i quy t b t hòa.
B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình.
Th o lu n đi m suy ng m:
• Hòa bình kh i ngu n t chính m i ngư i chúng ta.
Ho t đ ng: Đ ngh 4 h c viên t ình nguy n làm m u quá trình gi i quy t b t hòa,
trong đó 2 ngư i đóng vai trò trung gian hòa gi i và 2 ngư i đóng vai b t hòa v i nhau.
Nh ng ngư i hòa gi i cùng tu i thay th vai trò c a giáo viên, đưa ra 6 câu h i và giúp
các h c viên b t hòa gi i quy t v n đ . Nh ng ngư i hòa gi i này s ng i c nh các h c
viên có b t hòa. Khi lư t làm m u đ u t iên k t thúc, đ ngh 4 h c viên đ i vai cho nhau.
Chú ý: p h n Ph l c, có m t t hư ng d n gi i quy t b t hòa, nh ng ngư i hòa
gi i có th t ham kh o.
Bài t p: N u còn th i gian, đ ngh các h c viên nghĩ nhanh r i đưa ra các t
v ng có liên quan đ n các bài t p trên đây. Đ ngh m i ngư i nghĩ v nh ng t th hi n
c m xúc và vi t chúng lên b ng. H có th s d ng t đi n đ tìm các t đ ng nghĩa và
trái nghĩa. H c viên có th sáng tác thơ (th hi n t tr ng thái c m xúc hay ý tư ng này
chuy n sang tr ng thái c m xúc hay ý tư ng ngư c l i) theo nhóm ho c cá nhân đ đưa
b n khác đ c. Ví d , s thay đ i v c m xúc khi m i b t hòa đư c gi i quy t:
T c gi n
Ch ng đ i quy t li t
M t sáng qu c, c h ng thít l i
Si t ch t n m tay
Ng a ngáy tay chân
Ánh m t nhìn nhau
M t gi t nư c m t lăn xu ng gò má
“Tôi xin l i”
“Tôi cũng v y”
Ch p nh n
- Đóng góp c a Ruth Liddle
Bài t p v nhà: Đ ngh h c viên ti n hành ph ng v n m t s ngư i l n trong
nh ng ngày ti p sau đó. Ôn l i các bài t p sau đây.
—{–
Bài h c cơ b n 12
PH NG V N
M c đích:
© LVEP 18
- Ph ng v n m t ngư i l n v chi n tranh và nh ng l a ch n khác thay th cho
chi n t ranh.
B t đ u b ng m t bài hát v Hòa bình.
Th o lu n đi m suy ng m:
• Hòa bình c n ph i b t đ u t m i ngư i chúng ta. Thông qua vi c suy ng m l ng
l và nghiêm túc v ý nghĩa c a hòa bình, nh ng cách th c m i m và sáng t o có th
đư c phát hi n đ nuôi dư ng s hi u bi t, tình b n và tinh th n h p tác gi a t t c các
dân t c.
- Ông Javier Perez de Cuellar, T ng Thư ký Liên Hi p Qu c.
Ho t đ ng: Thu th p thông tin v m t vài cu c chi n nào đó t các b n t in trên
truy n hình, trên radio, ho c các t báo, t p chí. Hãy nói chuy n v i m t ngư i l n nào
đó v nguyên nhân khi n chi n tranh, xung đ t x y ra, và li u có l a ch n nào khác thay
cho chi n tranh hay không? Vi t ra nh ng suy nghĩ c a b n thân. Bây gi , h i câu h i
này v i 2 hay nhi u ngư i l n k hác, vi t l i nh ng gì h nói.
Đ ngh các h c viên chia s k t qu ph ng v n c a mình trong l p.
- Đóng góp c a Ruth Liddle
—{–
Bài h c cơ b n 13
H T GI NG
M c đích:
- Xác đ nh vào lúc nào thì m t chuy n nh nh t l i bi n thành cu c tranh cãi gay
g t. Th o lu n các phương pháp ki m soát s t c gi n, và bình an có nh hư ng đ n m i
quan h như th nào.
- Nh n th c s b t hòa b ng cách tìm ra m m m ng ban đ u c a m i b t hòa y
(K năng gi i quy t b t hòa).
Th o lu n: B t đ u v i m t đ tài b t hòa nào đó có liên quan t i các h c viên.
Có th là m t ch đ đư c nh c đ n trong các bài h c trư c, m t v n đ trư ng hay
trong c ng đ ng. H i các h c viên v quá trình x y ra s vi c trong ph m vi n i dung bài
h c (như trong các câu h i sau đây) và sau đó có th chia s vài suy nghĩ c a b n.
w M m m ng ban đ u c a m i b t hòa này là gì? (Giáo viên có th t i p t c h i:
“Trư c đó là gì?” đ giúp h c viên tìm ra căn nguyên c a s b t hòa, quy v nh ng c m
giác và mong mu n ban đ u. Vi c này s c n có th i gian. L p danh sách t t c các y u
t mà h phát bi u, và sau đó lo i t r d n t ng y u t .)
w Đi u gì khi n cho m i b t hòa gia tăng?
Tóm t t quá trình h đã mô t và b sung thêm m t câu nh n đ nh mang tính khái
quát như: “Chúng ta có th th y, c m xúc quá khích c a con ngư i r t d làm n y sinh
b o l c. Hòa bình hay b o l c đ u b t đ u t trong ý nghĩ c a m i chúng ta. Hãy xem
quá trình này di n ra như th nào”. H i:
© LVEP 19
- w C m xúc có th dâng lên như th nào đ đ n n i các bu n b c nh l n d n và
vư t kh i t m k i m soát, không làm ch đư c n a?
w Hãy nghĩ v m t l n nào đó, b n v i m t ngư i b n c a mình vì m t đi u gì đó
r t nh mà tranh cãi nhau. Chuy n y đã x y ra như th nào? T i sao?
w Chúng ta có th ki m soát c m xúc gi n d và thay th chúng b ng nh ng c m
xúc đi m t ĩnh và bình an hơn b ng cách nào?
Ví d :
1) S giúp đ t b n bè.
2) Nh n ra r ng chúng ta thư ng xuyên t c gi n khi chúng ta đói ho c m t m i; vì v y,
hãy chăm sóc cho b n thân.
3) D ng l i m t phút và t tr n tĩnh mình b ng nh ng suy nghĩ bình an trư c khi xem xét
tình hu ng m t l n n a.
4) Nghĩ v các h u qu ; b n s c m th y th nào sau đó n u b n hành đ ng như m t k
ng c.
5) Nghĩ v các Giá tr c a b n. N u b n th t s coi tr ng Hòa bình, b n s c g ng nhi u
hơn đ gi bình yên.
w Ph i chăng s ng hòa h p v i b n bè s làm cho cu c s ng c a chúng ta h nh phúc
hơn?
Ho t đ ng: V nh ng hình nh tư ng trưng cho bình an và gi n d , m i n i dung
trên m t n a t gi y.
- Đóng góp c a Linda Heppenstall
—{–
Bài h c cơ b n 14
TƯƠNG PH N VÀ GI I PHÁP
M c đích:
- Nh n d ng ra nh ng ý nghĩ “nung n u” xung đ t, mâu thu n và nh ng ý nghĩ
“nuôi dư ng” s bình yên; s d ng chúng đ sáng tác m t câu chuy n t p th .
- Phát tri n các phương pháp tư duy thay th b ng cách t o ra các gi i p háp.
B t đ u b ng m t Bài t p Thư giãn.
Th o lu n các đi m suy ng m:
• Hòa bình kh i ngu n t chính m i ngư i chúng ta.
• N u m i ngư i đ u c m th y bình yên trong lòng thì hòa bình s ng tr kh p nơi
trên th g i i.
• Đ s ng trong bình an, ta c n có lòng tr c n và s c m nh t n i t âm.
H i:
w Đi u gì làm cho nh ng c m xúc tiêu c c c ti p t c l n d n?
w Nh ng ki u suy nghĩ nào khi n cho s b t hòa t n t i?
w Đi u gì làm cho bình an l n m nh?
w Nh ng suy nghĩ nào giúp gia tăng s bình yên?
© LVEP 20
nguon tai.lieu . vn
