Xem mẫu
- Những đặc điểm về thể trạng
của trẻ sơ sinh non tháng
Trẻ non tháng là khi
trẻ được sinh ra ở tuổi
thai từ 28 đến trước
37 tuần, tính từ ngày
đầu của kỳ kinh cuối.
Tuy nhiên, trong
trường hợp không
nhớ chính xác ngày
kinh cuối có thể dựa
vào hình thể bên ngoài
và những biểu hiện về
thần kinh để biết được
trẻ có phải là sinh non
- tháng hay không.
Đặc điểm về hình thể bên ngoài và dấu hiệu về thần
kinh của trẻ sơ sinh non tháng:
Hình thể bên ngoài
- Da: càng non tháng da càng mọng nhiều nước, đỏ, có thể
trống thấy các mạch máu bên dưới.
- Lông tơ: có nhiều.
- Chất gây: nhiều và khuyết tán.
- Sụn vành tai: nếu gập vành tai lại, vành tai sẽ giữ ở tư thế
đó lâu hoặc chậm trở lại tư thế cũ.
- Hộp sọ: xương sọ ọp ẹp, dễ bị biến dạng.
- Mầm vú: không sờ thấy hoặc kích thước mầm vú nhỏ (<
7mm).
- Bộ phận sinh dục ngoài:
+ Ở trẻ trai: túi bìu chưa có nếp nhăn, căng bóng và dễ phù
nề theo tư thế nằm của trẻ. Nếu trẻ sinh sớm quá, tinh hoàn
có thể chưa di chuyển xuống bìu.
+ Ở trẻ gái: môi lớn chưa che phủ môi nhỏ và âm vật. Trẻ
càng non âm vật càng lộ rõ.
- - Nếp nhăn gan bàn chân: mờ và chỉ có ở 1/3 trước của gan
bàn chân.
Dấu hiệu về thần kinh:
- Trẻ càng non, trương lực cơ càng giảm:
+ Trẻ nằm yên, ít cử động.
+ Chân, tay có thể chưa ở tư thế co hoặc chưa co nhiều.
- Trẻ non tháng còn có những đặc điểm khác so với trẻ đủ
tháng mà bác sĩ có thể phát hiện dựa vào thử nghiệm gót –
tai, góc khoeo, góc bàn chân – cẳng chân… và các phản xạ
thần kinh nguyên thủy.
* Ngoài ra, trẻ non tháng thường có cân nặng lúc sinh ra
dưới 2500g (cần phân biệt với trẻ suy dinh dưỡng trong tử
cung là trẻ khi sinh ra giảm về cân nặng và tầm vóc).
Những đặc điểm trên có những chi tiết khác nhau tùy theo
tuổi thai, qua đó bác sĩ ngoài việc phát hiện trẻ sơ sinh có
phải là trẻ non tháng hay không còn có thể xác định tương
đối chính xác tuổi thai để xử trí thích hợp tùy theo tình
trạng của từng trẻ.
Những đặc điểm sinh lý của trẻ non tháng:
- hường được chăm sóc đặc biệt. Ảnh: Sciencephoto.com
Chức năng hô hấp: Chức năng hô hấp của trẻ còn
rất non yếu, trẻ dễ bị suy hô hấp vì:
- Lồng ngực dễ biến dạng, xương sườn còn mềm,
các cơ gian sườn còn yếu.
- Phổi chưa giãn nở tốt, các phế nang chưa trưởng thành,
trung tâm hô hấp chưa hoàn chỉnh.
Trẻ non tháng thở bằng họng, phình bụng lên khi hít vào.
Nhịp thở có chu kỳ, có lúc thở nhanh gấp sau đó chậm dần
rồi ngưng khoảng vài giây. Cơn ngưng thở có thể kèm theo
tím tái hoặc không. Nếu cơn ngưng thở kéo dài trên 15 giây
kèm theo nhịp tim chậm thì dễ gây những ảnh hưởng thần
kinh.
- Bệnh lý hệ hô hấp của trẻ non tháng hay gặp là bệnh màng
trong do nhu mô phổi không thể dãn nở đủ để trao đổi khí.
Chức năng điều hòa thân nhiệt
Trẻ non tháng dễ bị nhiễm lạnh vì:
- Trung tâm điều hòa thân nhiệt ở não còn non yếu.
- Khi bị nhiễm lạnh, trẻ không thể run cơ để sinh nhiệt
chống lại lạnh.
- Giảm vận động và trương lực cơ yếu làm trẻ khó sản sinh
ra nhiệt.
- Diện tích da lớn so với cân nặng của trẻ kèm lớp mỡ dưới
da kém phát triển nên trẻ rất dễ bị mất nhiệt (tích lũy mỡ
tăng ở giai đoạn cuối của thai kỳ nên ở trẻ non tháng lượng
mỡ không đủ dự trữ).
Chức năng tuần hoàn
- Các mao mạch mỏng manh dễ vỡ.
- Các yếu tố đông máu thiếu hụt và giảm ở trẻ non tháng.
Trẻ non tháng dễ bị xuất huyết.
- Chức năng gan và dạ dày
- Trẻ non tháng dễ bị vàng da nặng và kéo dài do gan chưa
trưởng thành. Do lượng glycogen dự trữ trong gan giảm
nên trẻ non tháng dễ bị hạ đường huyết.
- Thể tích dạ dày nhỏ, dạ dày nằm ngang, các men tiêu hóa
còn thiếu hụt. Độ acid trong dạ dày kém, thiếu men tiêu hóa
và hấp thu không hết thức ăn dù là sữa mẹ nên trẻ dễ bị rối
loạn tiêu hóa.
Hệ thống miễn dịch
Hệ thống miễn dịch tế bào còn rất yếu. Khả năng thực bào,
diệt khuẩn đều chưa hoàn thiện.
Mặt khác lượng globulin miễn dịch dịch thể (IgG) từ mẹ
qua thai còn rất ít nếu là non tháng. Hậu quả là trẻ non
tháng dễ bị nhiễm trùng nặng dẫn đến tử vong.
Các vấn đề sơ sinh của trẻ non tháng
Trẻ non tháng chiếm tỷ lệ bệnh xuất và tử vong chu sản
cao. Bệnh lý đặc biệt ở trẻ non tháng:
- Rối loạn hô hấp:
- Trẻ sơ sinh non tháng dễ tím tái, thở gắng sức. Đa số các
trường hợp, triệu chứng này là hậu quả của bệnh màng
trong. Bệnh rất dễ gây tử vong cho trẻ non tháng.
- Hạ thân nhiệt:
Nếu nhiệt độ trung tâm của trẻ xuống dưới 3505 sẽ gây nên
hàng loạt biến chứng ở hệ hô hấp, hệ thần kinh và gây xuất
huyết não.
- Xuất huyết:
Trẻ sơ sinh non tháng có thể bị xuất huyết ở nhiều cơ quan
phủ tạng như dạ dày, phổi, đường tiết niệu biểu hiện bởi
các dấu hiệu nôn ra máu, tiểu ra máu… gây thiếu máu cấp
tính. Trường hợp nặng gây xuất huyết não, khiến trẻ bị co
giật, hôn mê và tử vong.
- Rối loạn tiêu hóa, dễ bị nôn ói, chướng bụng. Trẻ non
tháng thường bú kém (bú kém có thể do trẻ non tháng
nhưng cũng có thể do cách cho bú không đúng hoặc trẻ
đang bị bệnh).
- Nhiễm trùng:
- Trẻ non tháng dễ bị nhiễm trùng như viêm phổi, nhiễm
trùng huyết, viêm màng não nhất là viêm ruột hoại tử. Khi
bị nhiễm trùng, các triệu chứng thường không đặc hiệu, khó
chẩn đoán, tử vong cao vì trẻ rất dễ kháng thuốc.
- Rối loạn chuyển hóa:
+ Hạ đường huyết: nếu có triệu chứng co giật, tím tái… thì
dễ để lại những di chứng về thần kinh.
+ Hạ calci huyết.
- Xơ hóa võng mạc: Do ngộ độc oxy liều cao trên 40% ở
những trẻ non tháng nhất là những trẻ có cân nặng dưới
1500g. Nồng độ oxy quá cao trong máu làm cho mao quản
quanh võng mạc dãn nở và co thắt bất thường, gây tổn
thương thần kinh thị giác, khiến trẻ bị mù lòa.
- Nguy cơ về thần kinh như liệt não, động kinh, chậm phát
triển tâm thần… xảy ra nhiều hơn. Tần xuất bị những bất
thường về thần kinh cao hơn.
Trẻ non tháng thường phải được nuôi dưỡng lâu dài tại
khoa Chăm sóc tích cực, chi phí chăm sóc cho trẻ non
tháng cao. Ngoài ra, khi lớn lên trẻ thường bị những di
- chứng thần kinh rõ rệt hoặc tiềm tàng với chỉ số IQ thấp và
thường là gánh nặng về tâm lý và tài chính cho cha mẹ.
nguon tai.lieu . vn
