Nhìn lại quá trình hình thành và phát triển Tin lành vùng dân tộc thiểu số phía Bắc

1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑   



HOÀNG MINH ĈÔ (*)

NHÌN LҤI QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIӆN TIN LÀNH
VÙNG DÂN TӜC THIӆU SӔ PHÍA BҲC
Tóm tҳt: Không gian tín ng˱ͩng mi͉n núi phía B̷c Vi͏t Nam v͙n là
không gian tín ng˱ͩng dân gian cͯa các dân t͡c sinh s͙ng ͧ ÿây. Nh˱ng
tͳ năm 1986 trͧ l̩i ÿây, vͣi vi͏c xṷt hi͏n cͯa cái g͕i là Vàng Chͱ do
D˱˯ng Văn Mình khͧi x˱ͣng, ÿ͋ r͛i sau ÿó g̷n vͣi Tin Lành, ÿͥi s͙ng
tinh th̯n cͯa m͡t b͡ ph̵n c˱ dân mi͉n núi phía B̷c có nhi͉u xáo tr͡n.
Cho ÿ͇n nay, b͡ ph̵n c˱ dân ÿó ÿã trͧ thành “tín ÿ͛” cͯa m͡t s͙ h͏ phái
Tin Lành. Bài vi͇t này ÿ˱a ra nhͷng con s͙ v͉ s͹ phát tri͋n cͯa Tin Lành
ͧ khu v͹c mi͉n núi phía B̷c Vi͏t Nam qua b͙n giai ÿo̩n và cùng vͣi ÿó
là m͡t s͙ ÿ̿c ÿi͋m cͯa m͟i giai ÿo̩n.
Tӯ khóa: Tin Lành, Vàng Chͱ, Thìn Hùng, ng˱ͥi Mông, ng˱ͥi Dao, dân
t͡c thi͋u s͙ mi͉n núi phía B̷c.
Tin Lành là tôn giáo cách tân, ra ÿӡi ӣ Ĉӭc năm 1517. Ĉây là mӝt tôn giáo
thӃ giӟi có nhӳng ÿiӇm khác biӋt so vӟi các tôn giáo khác vӅ danh xѭng. Không
chӍ mӝt danh xѭng nhѭ các tôn giáo khác thѭӡng có, Tin Lành có hai danh xѭng
quӕc tӃ là Protestantism và Reformism. Hai danh xѭng trên ÿӅu ÿѭӧc dӏch sang
tiӃng ViӋt vӟi tên gӑi chung là Tin Lành. Tuy nhiên, nӝi hàm danh xѭng Tin
Lành (khái niӋm) rҩt ÿa nghƭa. Theo chúng tôi, khái niӋm này có ba nghƭa chính
sau: Mӝt là, tin tӭc tӕt lành, thông tin tӕt lành, tin vui, tin tӕt, Phúc Âm. Hai là,
phҧn lҥi mӝt phҫn giáo lý Công giáo và phҧn ÿӕi Giáo hoàng. Ba là, tôn giáo
mӟi, tôn giáo cҧi cách (mӝt sӕ nhà tôn giáo hӑc Phѭѫng Tây còn gӑi là tôn giáo
thӡi thѭӧng, tôn giáo cӫa xã hӝi văn minh). Theo chúng tôi, nӃu hiӇu ÿҫy ÿӫ các
ngӳ nghƭa trên sӁ cho phép chúng ta cҳt nghƭa ÿѭӧc mӝt phҫn vӅ sӵ du nhұp và
phát triӇn nhanh cӫa Tin Lành trên phҥm vi toàn cҫu(1) và ӣ ViӋt Nam hiӋn nay
(trong ÿó có khu vӵc Tây Bҳc).
Tin Lành kӇ tӯ khi du nhұp vào ViӋt Nam, ngoài các danh xѭng quӕc tӃ nói
trên còn thҩy xuҩt hiӋn vӟi nhiӅu tên gӑi khác nhau: “Tin Lành Vàng Chӭ’’, xuҩt
hiӋn khoҧng nhӳng năm 1986-1990, gҳn vӟi tөc xѭng vua cӫa ngѭӡi Mông vùng
dân tӝc thiӇu sӕ phía Bҳc; “Tin Lành Thìn Hùng”, xuҩt hiӋn khoҧng năm 1987,
gҳn vӟi vua Trӡi - Thìn Hùng và chӫ yӃu gҳn vӟi ngѭӡi Dao. “Tin Lành ĈӅ Ga”,
xuҩt hiӋn khoҧng nhӳng năm 1999-2000, gҳn vӟi ÿӗng bào các dân tӝc Thѭӧng
ӣ Tây Nguyên.
*

. PGS.TS., Hӑc viӋn Chính trӏ - Hành chính Quӕc gia Hӗ Chí Minh.



1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑   

Mһt khác, viӋc xuҩt hiӋn các danh xѭng mӟi này còn gҳn và xuҩt phát tӯ tính
quy luұt vӅ sӵ du nhұp, phát triӇn theo mang dҩu ҩn vùng dân cѭ - ÿӏa lý hoһc tӝc
ngѭӡi - ÿӏa lý cӫa Tin Lành. Trên bình diӋn quӕc tӃ có Tin Lành Bҳc Mӻ, Tin
Lành Mӻ, Tin Lành Hàn Quӕc, Tin Lành Bҳc Âu,... ÿã ÿӇ lҥi dҩu ҩn, sҳc thái
riêng ӣ phҥm vi quӕc gia hoһc vùng lãnh thә nhҩt ÿӏnh nào ÿó. Còn khi du nhұp
và phát triӇn ӣ ViӋt Nam, ngoài sӵ xuҩt hiӋn và chi phӕi cӫa Tin Lành Mӻ
(CMA) vӟi nhiӅu giáo phái khác nhau, chúng ta còn thҩy có sӵ xuҩt hiӋn cӫa các
tên gӑi mӟi nhѭ Tin Lành Vàng Chӭ, Tin Lành Thìn Hùng, Tin Lành ĈӅ Ga phù
hӧp vӟi các vùng lãnh thә tѭѫng ӭng. ĈiӅu này sӁ giúp chúng ta lý giҧi ÿѭӧc tҥi
sao Tin Lành vùng dân tӝc thiӇu sӕ phía Bҳc trong quá trình du nhұp và phát
triӇn ÿã có nhӳng sҳc thái riêng (sҳc thái vùng), ÿó là Tin Lành Vàng Chӭ và Tin
Lành Thìn Hùng. Tin Lành Vàng Chӭ vӅ bҧn chҩt chính là loҥi Tin Lành gҳn vӟi
dân tӝc Mông. Khi Vàng Chӭ ÿѭӧc truyӅn vào ngѭӡi Dao, ÿӇ phù hӧp vӟi dân
tӝc này nó ÿѭӧc mang tên mӟi Thìn Hùng.
Bài viӃt này ÿӅ cұp ÿӃn bӕn giai ÿoҥn hình thành và phát triӇn cӫa Tin Lành
vùng dân tӝc thiӇu sӕ phía Bҳc vӟi hai sҳc thái: Tin Lành Vàng Chӭ và Tin Lành
Thìn Hùng.
1) Giai ÿoҥn 1986-1990: Trѭӟc năm 1986, phҫn lӟn ÿӗng bào dân tӝc thiӇu
sӕ vùng núi phía Bҳc theo tín ngѭӥng ÿa thҫn, chӍ mӝt sӕ ít theo Công giáo. Năm
1986, hiӋn tѭӧng Vàng Chӭ bҳt ÿҫu xuҩt hiӋn ӣ hai tӍnh Hà Giang và Sѫn La.
Tuy nhiên, có thӇ xem hiӋn tѭӧng khӣi nguӗn cӫa Tin Lành Vàng Chӭ là ӣ xã
Yên Hѭѫng, huyӋn Hàm Yên, tӍnh Tuyên Quang và ngѭӡi ÿӅ xѭӟng kêu gӑi
ngѭӡi Mông theo Vàng Chӭ là Dѭѫng Văn Mình (ngѭӡi Mông, huyӋn Bҧo Lâm,
tӍnh Cao Bҵng). Sau khi nghe Ĉài FEBC (tӯ Manila, Philippines) tuyên truyӅn vӅ
Vàng Chӭ, Dѭѫng Văn Mình ÿã kêu gӑi ngѭӡi Mông theo Tin Lành Vàng Chӭ.
Luұn ÿiӋu truyên truyӅn là theo Tin Lành Vàng Chӭ sӁ cӭu ÿѭӧc dân tӝc Mông
thoát khӓi ÿau khә, có cuӝc sӕng sung sѭӟng, không làm cNJng có ăn. Ai không
theo Vàng Chӭ sӁ bӏ hә ăn thӏt, nѭӟc cuӕn trôi. Ai theo Vàng Chӭ phҧi bӓ thӡ
cúng ông bà tә tiên, tұp bay và chӡ Vàng Chӭ ÿón lên trӡi. Trong mӝt thӡi gian
ngҳn, tӯ Hàm Yên, hiӋn tѭӧng Vàng Chӭ nhanh chóng lan ra toàn bӝ các vùng
ngѭӡi Mông ӣ Tuyên Quang.
ĈӃn năm 1987, Tin Lành Vàng Chӭ phát triӇn, lan sang các tӍnh Lào Cai,
Yên Bái, Cao Bҵng, Bҳc Cҥn. Tҥi Sѫn La, Tin Lành Vàng Chӭ ÿã lan truyӅn tӯ
xã ChiӅng Can, huyӋn Sông Mã sang xã Mѭӡng Sai và nhanh chóng phát triӇn
sang các huyӋn Mai Sѫn và Mѭӡng La. ĈӃn cuӕi năm 1991, tҥi tӍnh này có
khoҧng 2.000 ngѭӡi Mông cӫa 167 hӝ theo Tin Lành Vàng Chӭ (thuӝc 12 xã, 5
huyӋn).
Tӯ giӳa năm 1987, tӯ Sѫn La, Tin Lành Vàng Chӭ ÿã xâm nhұp vào 3 xã
vùng cao Phì Nhӯ, Phình Giàng và Sa Dung, huyӋn ĈiӋn Biên Ĉông, tӍnh ĈiӋn

+RjQJ 0LQK Ĉ{ 1KuQ OɞL TXi WUuQK KuQK WKjQK Yj SKiW WULʀQ«



Biên. Sau ÿó Tin Lành Vàng Chӭ phát triӇn ӗ ҥt tӟi các huyӋn Sìn Hӗ, Mѭӡng
Tè, Tuҫn Giáo. Ĉһc biӋt, ӣ huyӋn Mѭӡng Lay chӍ trong mӝt tuҫn có tӟi 394 hӝ
thuӝc 19 bҧn, 5 xã tin theo. Năm 1987, ĈiӋn Biên có 21 hӝ, 130 ngѭӡi ӣ 2 bҧn, 1
xã tin theo. Năm 1988, có 144 hӝ, 428 ngѭӡi ӣ 9 bҧn, 5 xã, 2 huyӋn tin theo.
Năm 1989, có 519 hӝ, 3.554 ngѭӡi ӣ 44 bҧn, 20 xã, 4 huyӋn. Năm 1990, có 881
hӝ, 5.361 ngѭӡi ӣ 62 bҧn, 23 xã, 6 huyӋn tin theo(2).
Tính ÿӃn năm 1990, ӣ 8 tӍnh vùng núi phía Bҳc, Tin Lành Vàng Chӭ, Thìn
Hùng ÿã thâm nhұp vào 164 xã có ÿӗng bào Mông, Dao. ViӋc truyӅn ÿҥo ӣ khu
vӵc và giai ÿoҥn này có nhӳng ÿһc ÿiӇm ÿáng chú ý là:
- Hoҥt ÿӝng truyӅn ÿҥo chӫ yӃu ÿѭӧc thӵc hiӋn qua ÿài FEBC (phát bҵng
tiӃng Mông) kӃt hӧp vӟi ÿӝi ngNJ thӯa tác viên trӵc tiӃp truyӅn ÿҥo.
- Các chӫ thӇ truyӅn ÿҥo ÿã triӋt ÿӇ lӧi dөng tөc xѭng vua và ÿһc ÿiӇm bҧn
tính ngѭӡi Mông ÿӇ khѫi dұy nhӳng vҩn ÿӅ tӯ chiӅu sâu lӏch sӱ và tâm lý tӝc
ngѭӡi.
- Ӣ giai ÿoҥn ÿҫu, khi mӟi hình thành Tin Lành Vàng Chӭ, tính chҩt mê tín
ÿѭӧc khѫi dұy và ÿҭy lên cao kӃt hӧp vӟi hù dӑa, kích ÿӝng và khuyӃn thѭӣng
ÿӇ tҥo kǤ vӑng cho nhӳng ngѭӡi tin theo.
2) Giai ÿoҥn 1991-1992: NӃu nhѭ giai ÿoҥn 1986-1990 là thӡi kǤ du nhұp,
tìm cách ÿӭng chân và bҳt ÿҫu phát triӇn cӫa Tin Lành Vàng Chӭ trong ÿӗng bào
các dân tӝc Mông, Dao vùng dân tӝc thiӇu sӕ phía Bҳc, thì giai ÿoҥn 1991-1992
có thӇ xem là bѭӟc chӳng lҥi. Ĉây là thӡi kǤ khá ÿһc biӋt. Tӯ Tin Lành Vàng
Chӭ, mӝt bӝ phұn ngѭӡi Mông ÿã chuyӇn sang theo ÿҥo Công giáo. Năm 1991,
mӝt sӕ nhân vұt cҫm ÿҫu tuyên truyӅn Vàng Chӭ ÿã tìm ÿӃn các nhà thӡ Công
giáo ӣ Yên Bái và Hà Nӝi. Sӕ này ÿѭӧc các linh mөc cӫng cӕ ÿӭc tin, bӗi dѭӥng
giáo lý và cҩp Kinh thánh. Trӣ vӅ ÿӏa phѭѫng, hӑ công khai bӓ Tin Lành Vàng
Chӭ, theo và tuyên truyӅn ÿҥo Công giáo trong cӝng ÿӗng ngѭӡi Mông. Nhѭng
sau mӝt thӡi gian, phát hiӋn thҩy Công giáo có nhiӅu nghi lӉ phӭc tҥp, có nhiӅu
ÿiӇm không giӕng vӟi tôn giáo mà trѭӟc kia ÿѭӧc tuyên truyӅn, tiӃp nhұn qua
Ĉài FEBC và các thӯa tác viên Tin Lành Vàng Chӭ, vì vұy hӑ quay trӣ lҥi theo
Vàng Chӭ.
Nhӳng diӉn biӃn nói trên cho thҩy, trong bѭӟc chӳng lҥi ngҳn này, vӅ tâm lý
và nhұn thӭc, ngѭӡi Mông theo Tin Lành thӡi kǤ này ÿang ÿӭng trѭӟc viӋc nhұn
thӭc, tìm hiӇu tôn giáo mà mình lӵa chӑn và song hành vӟi tìm hiӇu, hӑc hӓi là
làm thӱ, so sánh ÿӇ ÿi ÿӃn sӵ lӵa chӑn sau cùng - theo Tin Lành Vàng Chӭ.
3) Giai ÿoҥn 1993-2004: Ĉây là giai ÿoҥn Tin Lành phát triӇn nhanh, ÿӝt biӃn
và diӉn biӃn phӭc tҥp. Tӯ năm 1993, mӝt sӕ ngѭӡi Mông ÿã tìm ÿӃn Hӝi Thánh
Tin Lành ViӋt Nam (MiӅn Bҳc) sӕ 2 Ngõ Trҥm, Hà Nӝi. Hӑ ÿѭӧc Hӝi Thánh
tiӃp ÿón nhiӋt thành, cҩp Kinh Thánh, tài liӋu, giҧng giҧi bài bҧn vӅ Tin Lành.



1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑   

Trӣ vӅ ÿӏa phѭѫng, hӑ phân phát tài liӋu cho ÿӗng bào và lұp danh sách ngѭӡi
theo ÿҥo gӱi các cҩp chính quyӅn cѫ sӣ xin theo ÿҥo. Hàng tuҫn các thӯa tác viên
tұp hӧp ngѭӡi Mông nghe giҧng Tin Lành qua các băng ghi âm bҵng tiӃng
Mông. ĈӃn tháng 5 năm 2003, Hӝi Thánh Tin Lành ViӋt Nam (MiӅn Bҳc) tiӃp
nhұn danh sách hѫn 20.000 ngѭӡi Mông xin theo Tin Lành, thuӝc 6 tӍnh: Lai
Châu, Sѫn La, Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang và Hà Giang.
Tҥi tӍnh ĈiӋn Biên, trong các năm 1993-1994, Tin Lành phát triӇn mҥnh thӇ
hiӋn qua các con sӕ: Năm 1993, 11.352 ngѭӡi; Năm 1994, 116.06 ngѭӡi; Năm
1995, 17.071 ngѭӡi; Năm 1996, 26.419 ngѭӡi; Năm 1997, 27.562 ngѭӡi; Năm
1998, 29.821 ngѭӡi; Năm 1999, 34.914 ngѭӡi; Năm 2000, 37.942 ngѭӡi; Năm
2001, 27.562 ngѭӡi; Năm 2002, 35.947 ngѭӡi; Năm 2003, 35.698 ngѭӡi; Năm
2004, 22.249 ngѭӡi(3).
TӍnh Hà Giang, Tin Lành tiӃp tөc phát triӇn tӯ giӳa năm 1994. Nhӳng ngѭӡi
truyӅn ÿҥo tiӃp tөc kích ÿӝng, xúi giөc ÿӗng bào Mông, Dao bӓ Vàng Chӭ, Thìn
Hùng theo Tin Lành. Cuӕi năm 1994, toàn tӍnh có 10.952 ngѭӡi thuӝc 1.907 hӝ
theo Tin Lành. ĈӃn năm 1996, sӕ ngѭӡi theo ÿҥo suy giҧm, còn 4.460 ngѭӡi,
nhѭng tӯ năm 1997, lҥi tiӃp tөc phát triӇn, thұm chí lan rӝng thêm ӣ 4 huyӋn phía
Bҳc- ÿӏa bàn cѭ trú chӫ yӃu cӫa ngѭӡi Mông. Tháng 10/1998, toàn tӍnh có 6.527
ngѭӡi thuӝc 1.227 hӝ theo Tin Lành. ĈӃn cuӕi năm 2004, Hà Giang có 10.721
ngѭӡi thuӝc 1.382 hӝ theo Tin Lành, vӟi 50 ngѭӡi cҫm ÿҫu(4).
TӍnh Lào Cai, Tin Lành trong thӡi kǤ này phát triӇn tѭѫng ÿӕi phӭc tҥp. Năm
1994 có 18.000 ngѭӡi ӣ 161 thôn, bҧn, 60 xã, 7 huyӋn thӏ. ĈӃn tháng 11/2000, sӕ
ngѭӡi theo ÿҥo giҧm xuӕng còn 14.019 ngѭӡi. Tính ÿӃn 11/2004, toàn tӍnh có
7.128 ngѭӡi theo Tin Lành ӣ 1.128 hӝ, 80 thôn bҧn, 34 xã, 7 huyӋn thӏ.
TӍnh Bҳc Kҥn, tӯ nhӳng năm 1990, Tin Lành ӣ ÿây ÿã thѭӡng xuyên có mӕi
liên hӋ vӟi Hӝi Thánh Tin Lành ViӋt Nam (MiӅn Bҳc). ĈӃn năm 1997, Tin Lành
có mһt ӣ hҫu hӃt các huyӋn có ngѭӡi Mông. Năm 1998, toàn tӍnh có 9.450 ngѭӡi
thuӝc 1.242 hӝ; năm 2001 có 11.814 ngѭӡi thuӝc 1.785 hӝ chӫ yӃu là ngѭӡi
Mông và ngѭӡi Dao.
TӍnh Cao Bҵng, ÿӃn năm 2004 có 14.000 ngѭӡi theo Tin Lành thuӝc các dân
tӝc Mông, Dao và Sán ChӍ ӣ 7 huyӋn, 44 xã, 220 xóm, 148 ÿiӇm nhóm.
Nghiên cӭu quá trình phát triӇn cӫa Tin Lành giai ÿoҥn này, chúng tôi thҩy
mӝt sӕ ÿiӇm nәi bұt, ÿòi hӓi các chӫ thӇ quҧn lý nhà nѭӟc ÿӕi vӟi Tin Lành cҫn
phҧi hӃt sӭc quan tâm:
- Tin Lành giai ÿoҥn này có sӵ phát triӇn khá nhanh, ngày càng phӭc tҥp và
có nhӳng lúc ÿӝt biӃn vӅ sӕ lѭӧng và ÿӏa bàn.
- Tin Lành thӵc sӵ trӣ thành mӝt thӵc thӇ xã hӝi - tôn giáo tӗn tҥi và lan rӝng
ӣ hҫu hӃt vùng các dân tӝc ngѭӡi Mông, ngѭӡi Dao ӣ phía Bҳc.

+RjQJ 0LQK Ĉ{ 1KuQ OɞL TXi WUuQK KuQK WKjQK Yj SKiW WULʀQ«



- Ĉӕi tѭӧng truyӅn ÿҥo và phát triӇn tín ÿӗ chӫ yӃu là ngѭӡi Mông và ngѭӡi
Dao, song ÿang có xu hѭӟng phát triӇn sang mӝt sӕ dân tӝc thiӇu sӕ khác trong
vùng.
- VӅ ÿӭc tin, tѭ tѭӣng, tâm lý và các hành vi tôn giáo ÿã thҩy chín muӗi cho
viӋc lӵa chӑn Tin Lành. Trong cӝng ÿӗng ngѭӡi Mông và ngѭӡi Dao nѫi ÿây,
mӝt chҩt lѭӧng Tin Lành mӟi cao hѫn ÿã hình thành.
- Trong giai ÿoҥn này, ÿan xen vӟi các hoҥt ÿӝng tôn giáo thuҫn túy là nhӳng
hoҥt ÿӝng tôn giáo vi phҥm pháp luұt. Tӯ nhӳng hoҥt ÿӝng truyӅn ÿҥo lén lút, bí
mұt, tӯng bѭӟc chuyӇn sang công khai, thұm chí hѭӟng dүn, xúi giөc ngѭӡi theo
ÿҥo viӃt ÿѫn ÿòi tӵ do theo ÿҥo.
- ĈiӇm ÿáng chú ý là ÿã bҳt ÿҫu hình thành nhӳng tә chӭc ÿҥo ӣ cѫ sӣ trái
pháp luұt nhѭ Ban Chҩp sӵ, Ban HiӋp nguyӋn và các thành viên trong nhóm
ÿӭng ÿҫu ÿѭӧc phân công trách nhiӋm cө thӇ ÿӇ thӕng nhҩt hoҥt ÿӝng. Không ít
nѫi còn hѭӟng tӟi liên hӋ vӟi các cá nhân, tә chӭc trong và ngoài nѭӟc ÿӇ gây
thanh thӃ, tìm kiӃm sӵ giúp ÿӥ vӅ vұt chҩt và tinh thҫn.
- Ĉã thҩy xuҩt hiӋn sӵ tranh giành ҧnh hѭӣng lүn nhau giӳa mӝt sӕ hӋ phái
Tin Lành tròng vùng ÿӗng bào dân tӝc thiӇu sӕ phía Bҳc, nhҩt là giӳa Hӝi Thánh
Tin Lành ViӋt Nam (MiӅn Bҳc) và Liên hӳu Cѫ Ĉӕc ViӋt Nam.
4) Giai ÿoҥn tӯ năm 2005 ÿӃn nay: Trѭӟc khi ChӍ thӏ sӕ 01/2005/CT-TTg ra
ÿӡi, Tin Lành ӣ nѭӟc ta phát triӇn tӵ phát và không bình thѭӡng trên phҥm vi cҧ
nѭӟc, trӣ thành vҩn ÿӅ tôn giáo lӟn, phӭc tҥp, nhҥy cҧm.
Ӣ ĈiӋn Biên, năm 2007 có 24.560 ngѭӡi theo Tin Lành (23.615 là ngѭӡi
Mông, chiӃm 96,3%) thuӝc 130 thôn, bҧn, 29 xã, 6 huyӋn. Năm 2009 có 27.527
ngѭӡi theo Tin Lành (26.608 ngѭӡi Mông, chiӃm 94%).
TӍnh Lai Châu, năm 2007 có 11.866 ngѭӡi theo Tin Lành; năm 2008 có
16.674 ngѭӡi theo Tin Lành; năm 2009 có 17.092 ngѭӡi theo Tin Lành (chiӃm
98% tәng sӕ ngѭӡi theo ÿҥo)(5).
TӍnh Lào Cai, năm 2009 có 16.228 ngѭӡi theo Tin Lành (15.850 ngѭӡi
Mông, chiӃm 98%). TӍnh Cao Bҵng trong nhӳng năm gҫn ÿây Tin Lành phát
triӇn khá әn ÿӏnh. ĈӃn tháng 3/2010, toàn tӍnh có 16.353 ngѭӡi theo Tin Lành
(7.293 ngѭӡi Mông, chiӃm 44,4%); ÿӗng thӡi có 2 ÿiӇm nhóm vӟi 77 tín ÿӗ
thuӝc Hӝi Thánh Liên hӳu Cѫ Ĉӕc ViӋt Nam.
TӍnh Bҳc Kҥn, tính ÿӃn giӳa năm 2007 có 8.309 ngѭӡi theo Tin Lành (7.923
ngѭӡi Mông, chiӃm hѫn 60%). Sӕ ngѭӡi truyӅn ÿҥo tҥi chӛ ӣ ÿây có 77 ngѭӡi
(69 ngѭӡi Mông và 8 ngѭӡi Dao).