Xem mẫu
- `
Nha đam (Aloe Vera)
vừa là cây dược liệu, vừa là
cây thực phẩm chức năng
PGS.TS. Dương Thanh Liêm
Bộ môn Dinh dưỡng
Khoa Chăn nuôi Thú Y
Trường Đại học Nông Lâm
- Lịch sử nghiên cứu và sử dụng cây nha
đam
1. Năm 1862, khoa học gia George Elbers là ng ười Ai Cập đầu
tiên đã khám phá ra công dụng của nha đam được biên chép
trong sách cổ đã có từ 3500 năm trước Thiên Chúa giáng sinh.
2. Những khám phá khoa học khác cũng xác nhận chính ng ười
Trung Hoa và người Ấn Độ cũng biết dùng loại dược thảo này
từ ngàn xưa và đã được ghi chép trong một số sách sử.
3. Các y sĩ của Hy lạp và La Mã thời cổ như Dioscorides và Pliny
The Elder đã nhận thấy công hiệu rộng lớn của nha đam và
theo truyền thuyết thì Aristotle đã thuyết phục Alexander Đ ại
Đế xâm lăng hòn đảo Socotra ở Ấn Độ Dương để chiếm hữu
loại thần dược này hầu trị bệnh cho binh sĩ của họ bị thương
ngoài mặt trận.
4. Nữ hoàng Ai Cập Nefertiti và Cleopatra cũng đã xếp hạng nha
đam là một loại mỹ phẩm tốt nhất để dưỡng da thời bấy gi ờ.
Người ta phối hợp với vài loại thuốc khác để làm kem d ưỡng
da và hiện được bày bán hợp pháp ngoài thị trường với nhiều
nhãn hiệu thương mại khác nhau.
- Đặc tính thực vật cây nha
đamấy trên thế giới gồm cả những
Có hơn 200 loại nha đam được tìm th
loại mọc hoang dã hoặc được trồng tỉa và chăm bón. Nh ưng t ựu
chung lại chỉ có ba hay bốn loài là có đặc tính dược chất cao và
phù hợp theo tiêu chuẩn dược thảo.
Tên gọi dân gian ở Việt nam: Nha đam, lô hội, lưỡi hỗ, long tu… ở
Việt nam thường gặp là Aloe Ferox, Aloe Perfoliatab L., Aloe Vera,
Aloe Barbadebsis, Aloe Vulgaris Lamk.
Nha đam mọc thành bụi có thân cây hóa gỗ, ngắn, to, thô, lá không
cuống, mọc thành vành rất khít, dầy, hình 3 cạnh, mép dày, có
răng cưa, thô cứng và thưa, lá dài 30 – 50cm, r ộng 5 – 10cm, dày 1 –
2cm. Hoa tự mọc thành chùm. Quả hình trứng.
Cắt ngang lá nha đam, tiết ra chất nước cốt màu hơi vàng vị đ ắng có
tác dụng như thuốc tẩy xổ. Lớp trong ruột của lá trong suốt nh ư
thạch, mềm, không đắng, gọi là chất Gel hoặc chất nhày, đây là
thành phần quan trọng nhất của cây nha đam.
Độ dinh dưỡng tốt nhất vào khoảng 2 – 3 năm tuổi.
- Một số giống nha đam
Nha đam Nha đam Nha đam
Hoang dại đỏ xanh
- Các giống nha đam thân bụi, thân
gỗ
- Thu hoạch nha đam của Công ty
V.U.A Biotech Việt nam
- Trồng và chế biến nha đam ở Việt
nam
Từ đồng ruộng cho đến sản phẩm chế biến
- Thành phần và tác dụng các hoạt chất
sinh học trong cây nha đam
Nhóm Acid Amin: Có 22 loại Acid Amin trong cơ thể của con người để
tạo thành protein theo nhu cầu, nhưng nha đam đã chứa đến 20 loại.
Trong 8 loại Acid amin thiết yếu của con người thì nha đam đã chứa
đến 7 loại.
Nhóm Polyshaccaride: Nha đam có chứa glucide quan trọng là
Polyshaccaride
Polysaccharide có tác dụng củng cố hệ miễn nhiểm và trung hòa được
một số chất độc trong cơ thể, đặc biệt trong đường ruột.
Nhóm Enzymes: Oxidase, Amylase, protease Catalase, Lipase…Hai
enzymes quan trọng trong nha đam là lipase và protease có khả năng
tiêu thực và làm lành mạnh bộ máy tiêu hóa rất tốt cho bệnh nhân đau
dạ dày và đường ruột.
Nhóm Lignin: Đây là một chất có khả năng thâm nhập sâu vào da để
cuốn chất nhầy độc hại của da ra ngoài, bảo vệ da một cách rất công
hiệu.
Nhóm Saponin: là hợp chất có đặc tính như bọt xà bông, nó chống lại
các loại vi khuẩn, nấm bảo vệ tốt cho da. saponin còn liên kết với
cholesterol trong đường ruột thải ra ngoài nên rất tốt với người bệnh
tim mạch.
Nhóm Anthraquinone: Nhất là Antraglucoside, trong đó có Aloin là hoạt
chất chủ yếu, có vị đắng, có tác dụng tẩy xổ, giải độc cho cơ thể. Có
- Dược tính và tác dụng dược lý
của cây nha đam theo y học cổ truyền
Dược tính theo Y học Cổ truyền:
- Nha đam có vị đắng, tính hàn.
- Vào 4 kinh: can, tỳ, vị, đại tràng.
- Có tác dụng thông đại tiện, mát huyết, hạ nhiệt.
- Kinh nghiệm trị cam tích, kinh giản trẻ em,
- Trị táo bón, ăn uống không tiêu, giúp tiêu hóa tốt,
- Đắp ngoài da trị phỏng, rôm sảy, lác…
- Dược tính theo Y học Hiện đại:
a. Làm lành vết thương:
Nha đam có chứa nhiều khoáng chất như Calci, Potassium, Kẽm và nhiều
vitamin C và E… có tác dụng đẩy nhanh tiến trình làm lành da.
b. Chống viêm nhiễm dị ứng:
Nha đam có tác dụng làm lành vết nứt, vết loét, vết phỏng hay vết sưng
do côn trùng đốt trên da, vì nó có chứacác vitamin, hormon, Magnesium
lactate..
c. Chống sự lão hóa tế bào:
- Nha đam có Ca, K có tác dụng đến sự cân bằng giữa trong và ngoài tế
bào.
- Nha đam có chứa 17 acid amin cần thiết để tổng hợp protein và mô tế
bào.
- Nha đam có chứa các chất khoáng: Ca, P, Cu, Fe, Mn, K, Na, là các yếu tố
cần thiết cho sự trao đổi chất và các hoạt động của tế bào.
d. Giải độc cho cơ thể:
- Nha đam có nhiều K cải thiện và kích thích chức năng gan, thận, hai cơ
quan chủ yếu của việc loại trừ chất độc trong cơ thể.
- Nha đam có chứa Uronic acid, có tác dụng loại trừ chất độc trong tế bào.
- Nha đam có chứa chất xơ tan, lôi cuốn sạch các thành phần chất thải
- Dược tính theo Y học Hiện đại:
e. Tác dụng sinh dinh dưỡng:
- Nha đam có chứa Vitamin C thúc đầu quá trình trao đ ổi ch ất, sinh
năng lượng cần thiết, và duy trì hoạt động miễn dịch giúp
phòng được nhiều bệnh.
- Nha đam có chứa các acid amin để tạo protein giúp hình thành t ế
bào và mô.
- Nha đam chứa các Enzym cần thiết để phân giải các chất đ ường,
đạm và béo trong dạ dày và ruột.
f. Vai trò tá dược:
- Nha đam có chứa chất Lignin, là chất giúp th ấm sâu và luân
chuyển cùng với các yếu tố khác mà nó liên kết, đây là lý do
nhiều sản phẩm dược phẩm, mỹ phẩm pha trộn với nha đam.
- Nha đam còn có polysaccharide, các chất khoáng, vitamin, acid
amin cùng với chất Lignin tẩy sạch các tế bào ch ết, kích thích
tái sinh tế bào mới, và thúc đẩy dinh dưỡng cho da.
- Polysaccharide trong cây nha đam
• Nha đam là cây nhiệt đới/á nhiệt đới thân bụi, lá dài
mộng nước.
• Trước đây người ta sử dụng nha đam như là một loại
dược thảo để chữa bệnh.
• Nha đam có 2 hợp chất quan trọng trong dịch của nó:
– Nước dịch màu vàng:
• Có chứa với nồng độ cao hợp chất anthraquinone, hợp chất này
được sử dụng như là một loại thuốc xổ, gây nhuận tràng, kích thích
nhu động mạnh cơ trơn, không tốt cho phụ nữ trong giai đoạn mang
thai.
– Gel chất nhầy, trong:
• Được sử dụng để chữa vết bỏng hoặc vết thương từ thời xưa.
• Làm tăng tỷ lệ chữa bệnh lành vết thương và giảm nguy cơ nhiểm
trùng truyền nhiểm.
• Ức chế thromboxone, và kích thích fibroblasts
Nguồn tài liệu:
– Grindlay, D.; Reynolds, T., J. Ethnopharmcol. 1986, 16(2-3), 117-151;
– Joshi, S. P., J. Med. Aromat. Plant Sci. 1998, 20(3), 768-773.
- Polysaccharide của nha đam
• Gel nha đam là chất nhầy polysaccharide gồm có:
– Glucomannans, mannans hoặc pectins chiếm tỷ lệ lớn
nhất.
– Phần còn lại là polysaccharide ("NP18298") có phân tử
trọng nhỏ khoảng 2 triệu daltons có khả năng kích thích
sinh kháng thể rất mạnh, với tỷ lệ 0.015% trọng lượng khô.
• Đặc tính mạnh nhất của polysaccharide “NP18298” là nó kích
hoạt
sự hoạt động của đại bạch cầu thực bào macrophage
Nguồn tài liệu: Elsobly, Mahmoud; (Oxford, MS) ; Ross, Samir; (Oxford, MS) ;
Pasco, David Stanley; (Oxford, MS) ; Pugh, Nirmal Derek; (Oxford, MS)., United
States Patent Application20040038931, February 26, 2004,
- Những điểm cần lưu ý khi sử
dụng cây nha đam
- Nha đam tươi dùng ngoài không hạn chế.
- Nha đam tươi dùng nấu ăn tùy lượng.
- Nha đam dùng làm thuốc: thích hợp cho người
có thể tạng nhiệt, đối với người có thể tạng
hàn (tiêu chảy, sợ lạnh, đau bụng)… phải
thận trọng khi dùng.
- Trẻ em: phải thận trọng, chỉ dùng liều bằng ¼
của người lớn.
- Chế biến nha đam
Yêu t: Ph k làm ổn định ngay ế khi thu hoạch:
Thứ nhấcầu ảiỹ thuật trong chsaubiến cây nha đam:
Để hạn chế sự tổn thất này, người ta thường ngâm cả nhánh lá
nha đam vào thùng nước 2-6 giờ sau khi cắt ngoài đồng và chuyên
chở về nhà máy chế biến. Ngâm để cho chất nhựa độc Aloin tan ra
nước.
Thứ hai: Cẩn thận và kỹ lưỡng trong khi chế biến:
Gel nha đam không hoà tan, rữa và lọc qua than củi, không làm t ổn
thất chất dinh dưỡng khi ly tâm cũng như lúc đưa sản phẩm vào
đóng hộp hoặc chai lọ.
Thứ ba: Không nên xử lý ở nhiệt độ cao, sử dụng sản phẩm
tươi, không nấu mới có hoạt tính sinh học cao:
Cần bảo đảm nhiệt độ không quá 90 độ F trong quá trình chế
biến.
Thứ tư: Không được rữa nước nhiều lần gel, làm trôi các
hoạt chất sinh học trong gel:
Trong cây nha đam Aloe vera tự nhiên có chứa 250 hợp ch ất có s ự
liên kết và cân bằng phức tạp trong môi trường cơ bản là nước.
Làm thế nào để cho sản phẩm chế biến cũng giữ được đặc tính
- Nước uống giải nhiệt có lợi cho sức khỏe tim mạch
- Các sản phẩm nha đam của Công ty V.U.A.Biotech Việt
nam
- Nước uống dược thảo Aloe ở
Mỹ
- Trà dược thảo nha đam Aloe vera
- Xà bông nha đam (Aloe Soap) dưỡng da rất
tốt
nguon tai.lieu . vn
