Nguồn nhân lực trong hệ thống thông tin-thư viện của một số trường đại học kỹ thuật Việt Nam hiện nay

Nghiïn cûu - Trao àöi NGUÖN NHÊN LÛC TRONG HÏ THÖNG THÖNG TIN-THÛ VIÏN CUA MÖT SÖ TRÛÚNG ÀAI HOC KY THUÊT VIÏT NAM HIÏN NAY ThS Àö Tiïn Vûúng Trûúng Àai hoc Giao thöng vên tai Tom tùt: Khai quat vai tro cua thû viïn àai hoc, can bö thû viïn trong hï thöng TT-TV cac trûúng àai hoc. Phên tñch thûc trang àöi ngu can bö TT-TV cua cac trûúng àai hoc ky thuêt hiïn nay ú cac khña canh: Giúi tñnh, àö tuöi, trònh àö nhên lûc, chuyïn mön àao tao,… Àï xuêt möt sö giai phap nhùm nêng cao chêt lûúng àöi ngu can bö TT-TV, phuc vu hiïu qua cöng tac àao tao theo hoc chï tñn chó tai cac trûúng àai hoc ky thuêt Viït Nam. Tû khoa: Thöng tin-thû viïn; nguön nhên lûc thöng tin-thû viïn; trûúng àai hoc ky thuêt Viït Nam. Human resources in libraries of some Vietnamese technical universities Summary: Generalizes the role of academic libraries and librarians; analyses the current status of information-library staff on various aspects: gender, age, qualification, expertise, etc; puts forward some solutions to improving the quality of information-library staff, serving effectively the training according to credit system at Vietnamese technical universities. Keywords: Information-library human resources; Vietnamese technical universities. Àùt vên àï Quy chï Àao tao àai hoc va cao àùng hï chñnh quy theo hï thöng tñn chó trïn pham vi toan quöc àûúc ban hanh theo Quyït àõnh sö 43/2007/QÀ-BGDÀT ngay 15/08/2007 cua Bö Giao duc va Àao tao. Àï thûc hiïn töt Quy chï nay àoi hoi phai co sû chuyïn biïn toan diïn vï cach vên hanh chûúng trònh àao tao, mö hònh quan ly àao tao cung nhû cú sú vêt chêt phuc vu hoc têp trong cac trûúng àai hoc va cao àùng. Möt trong nhûng yïu tö quan trong vï cú sú vêt chêt co anh hûúng lún túi chêt lûúng àao tao theo hoc chï tñn chó chñnh la hoat àöng TT-TV. Cac thû viïn cên phai nùm bùt cac yïu cêu, nhûng àoi hoi cua hoc chï tñn chó àöi vúi hoat àöng TT-TV, hiïu ro sû khac biït cua hoat àöng TT-TV trong phuc vu àao tao theo niïn chï va phuc vu àao tao theo hoc chï tñn chó. Trïn cú sú kï thûa nhûng ûu àiïm trong hoat àöng phuc vu nghiïn cûu va àao tao theo niïn chï, cac can bö thû viïn phai luön luön 28 trau döi kiïn thûc, sang tao va ap dung cac biïn phap múi phu húp vúi viïc phuc vu àao tao theo hoc chï tñn chó. Hiïn nay, ú hêu hït cac trûúng àai hoc ky thuêt àïu àao tao theo hoc chï tñn chó. Hoc chï tñn chó àoi hoi àöi ngu giang viïn phai àêu tû nhiïu cöng sûc hún cho viïc soan bai giang, chuên bõ tai liïu, hûúng dên thao luên, tùng cûúng thúi gian nghiïn cûu khoa hoc; sinh viïn phai tham gia hoc têp vúi thai àö tñch cûc, chu àöng tòm kiïm va tham khao cac tai liïu thñch húp vúi tûng mön hoc, tûng chuyïn àï khac nhau àï àat yïu cêu cua möi tñn chó. Sinh viïn phai tû hoc, tû nghiïn cûu la chñnh vúi sû tû vên cua cö vên hoc têp va sû àõnh hûúng cua tûng giang viïn cac mön hoc. Trong cac trûúng àai hoc, thû viïn vên luön luön la möi trûúng ly tûúng cho viïc tû hoc, tû nghiïn cûu cua sinh viïn, phat huy tû duy sang tao cua ho. Nhên lûc la nguön lûc con ngûúi co kha nùng hoùc tiïm nùng tham gia cac hoat àöng KT-XH àï duy trò, phat triïn ca nhên va cöng àöng. Yïu tö nhên lûc la quan trong nhêt THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 6/2014 Nghiïn cûu - Trao àöi trong hï thöng TT-TV (HTTTTV) vò trònh àö nhên lûc la thûúc ào àanh hiïu qua hoat àöng cua hï thöng. Do vêy, hï thöng cên phai xêy dûng möt àöi ngu nhên lûc nùm bùt nhanh nhûng CNTT múi, co trònh àö chuyïn mön nghiïp vu vûng vang, thuên thuc àï xû ly thöng tin, tao ra cac san phêm thöng tin, quan trõ hï thöng,... Nhên lûc trong HTTTTV la can bö TT-TV, con ngûúi dung tin la can bö, giang viïn, hoc viïn cao hoc, nghiïn cûu sinh va sinh viïn trong hï thöng. Trong khuön khö nöi dung bai bao, tac gia nghiïn cûu vï àöi ngu can bö TT-TV trong HTTTTV cac trûúng àai hoc khöi ky thuêt ú Viït Nam. 1. Vai tro cua thû viïn àai hoc va can bö thû viïn trong HTTTTV cac trûúng àai hoc 1.1. Vai tro cua thû viïn Co thï thêy, thû viïn trong cac trûúng àai hoc àong möt vai tro quan trong trong viïc gop phên nêng cao chêt lûúng àao tao: - la àöng lûc àong gop vao viïc àöi múi giao duc, àao tao nguön nhên lûc; - gop phên àöi múi phûúng phap day - hoc, tao möi trûúng tû hoc va tû nghiïn cûu, kñch thñch sû chu àöng cua ngûúi hoc; - la núi cung cêp nguön thöng tin quan trong trong nha trûúng; - la àiïm kït nöi giûa nguön thöng tin cua xa höi va nhu cêu thöng tin cua sinh viïn; - la möi trûúng ren luyïn va phat huy nùng lûc àöc lêp trong viïc kham pha va tû suy sang tao cua sinh viïn. 1.2. Vai tro cua can bö thû viïn Theo tac gia K. Nageswara Rao va KH Babu (2001), vai tro cua can bö thû viïn àûúc xac àõnh nhû sau: - Can bö thû viïn la ngûúi trung gian tòm THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 6/2014 kiïm thöng tin: Vai tro nay luön luön tön tai búi trong möi trûúng sö viïc tòm àûúc thöng tin chñnh xac, nhanh chong ngay cang trú nïn phûc tap va àoi hoi nhiïu thúi gian, cöng sûc; - Can bö thû viïn la ngûúi hö trú: Vai tro nay thï hiïn trong viïc nhên diïn, têp húp va tö chûc cú sú ha têng thöng tin nhû truy cêp mang, truy cêp phên mïm, giêy phep va mêt khêu àï sû dung cac nguön thöng tin phai tra phñ, xac àõnh cac nhu cêu thöng tin cua ngûúi dung va xac àõnh cac nguön thöng tin àap ûng nhu cêu cua ho. - Can bö thû viïn la ngûúi àao tao ngûúi dung tin: Àao tao ngûúi dung tin vï tö chûc cac nguön thöng tin, chiïn lûúc tòm tin, cac cöng cu, ky nùng tòm tin, hiïu biït vï nguön thöng tin va thöng bao cac nguön thöng tin múi va àap ûng nhu cêu thöng tin cua ngûúi sû dung. - Can bö thû viïn la ngûúi xêy dûng website hoùc ngûúi xuêt ban: Tham gia tao lêp website àï phö biïn thöng tin vï thû viïn va cac dõch vu thû viïn. - Can bö thû viïn la ngûúi nghiïn cûu: Tham gia ngay cang nhiïu vao hoat àöng nghiïn cûu va trú thanh möt thanh viïn then chöt trong nhom nghiïn cûu khoa hoc trïn cú sú co trònh àö chuyïn sêu vï quy trònh nghiïn cûu khoa hoc va hiïu biït vï cac nguön thöng tin thuöc cac lônh vûc khac nhau. - Can bö thû viïn la ngûúi thiït kï giao diïn: Hö trú cac chuyïn gia cöng nghï thöng tin trong viïc thiït kï cac dõch vu thöng tin dûa trïn cöng nghï. - Can bö thû viïn la ngûúi quan ly tri thûc: Tö chûc tri thûc thanh cac hï thöng va cêu truc, tao àiïu kiïn thuên lúi cho viïc sû dung chung co hiïu qua. - Can bö thû viïn la ngûúi sang loc cac nguön thöng tin: Giup ngûúi dung nhên diïn va tiïp cên cac nguön thöng tin trong khöng gian thöng tin röng lún. 29 Nghiïn cûu - Trao àöi 2. Tòm hiïu thûc trang nguön nhên lûc TT-TV cua möt sö trûúng àai hoc ky thuêt ú Viït Nam Àï tòm hiïu thûc trang nguön nhên lûc TT-TV trûúng àai hoc, chung töi khao sat 16 thû viïn cac trûúng àai hoc khöi ky thuêt trong ca nûúc nùm 2012 (Bang 1). Bang 1. Danh sach thû viïn cac trûúng àai hoc khöi ky thuêt ú Viït Nam àûúc khao sat TT Tïn thû viïn trûúng àai hoc khöi ky thuêt Website cua Trûúng Website cua Thû viïn 1. Thû viïn Ta Quang Bûu 2. Thû viïn ÀH GTVT 3. Thû viïn ÀH Xêy dûng 4. Thû viïn ÀH Kiïn truc Ha Nöi 5. Thû viïn Àai hoc Mo àõa chêt 6. Thû viïn ÀH Thuy lúi 7 Thû viïn ÀH Cöng nghiïp Ha Nöi 8. Thû viïn Àai hoc Àiïn lûc 9. Thû viïn Hoc viïn cöng nghï Bûu chñnh viïn thöng www.hut.edu.vn www.utc.edu.vn www.uce-hn.edu.vn www.hau.edu.vn www.humg.edu.vn www.wru.edu.vn www.haui.edu.vn www.epu.edu.vn www.ptit.edu.vn http://library.hut.edu.vn http://opac.uct.edu.vn/opac/ www.library.nuce.edu.vn www.hau.edu.vn http://tttv.humg.edu.vn http://lib.wru.edu.vn/ www.lib.haui.edu.vn http://www.epu.edu.vn/tthl/ www.Ilc.ptit.edu.vn 10. Thû viïn Àai hoc Hang hai 11. TT hoc liïu Àai hoc Àa Nùng 12. Thû viïn Àai hoc Nha Trang www.vimaru.edu.vn www.dut.edu.vn www.ntu.edu.vn http://lib.vimaru.edu.vn www.lirc.udn.vn http://thuvien.ntu.edu.vn 13. Thû viïn Àai hoc Cöng nghiïp Tp.HCM www.hcmut.edu.vn http://lib.hui.edu.vn 14. Thû viïn Àai hoc Bach khoa Tp.HCM www.hcmut.edu.vn www.lib.hcmut.edu.vn 15. Thû viïn ÀH Kiïn truc Tp.HCM www.hcmuarc.edu.vn www.lib.hcmuarc.edu.vn 16. Thû viïn Àai hoc Ky thuêt cöng nghiïp www.hutech.edu.vn http://lib.huech.edu.vn Tp.HCM Kït qua khao sat àûúc trònh bay dûúi àêy. 2.1. Vï cú cêu lûa tuöi va giúi tñnh: Bang 2. Cú cêu lûa tuöi va giúi tñnh (àún võ: ngûúi) Chia theo àö tuöi Giúi tñnh Töng sö Tû 21 àïn 30 Tû 31 àïn 40 Tû 41 àïn 50 tuöi tuöi tuöi Trïn 51 tuöi Nam Nû 335 95 150 56 34 89 246 Kït qua khao sat vï cú cêu lûa tuöi cho chiïm tó lï 44,78%; àö tuöi 41 àïn 50 thêy, can bö thû viïn àai hoc ky thuêt Viït Nam trong àö tuöi dûúi 30 (95/335) chiïm tó lï 28,36%; àö tuöi tû 31 àïn 40 (150/335) 30 (56/335) chiïm tó lï 16,7% va àö tuöi trïn 51 (34/335) chiïm tó lï 10,1% (Bang 2, Hònh 1) THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 6/2014 Nghiïn cûu - Trao àöi Hònh 1. Phên bö can bö thû viïn theo àö tuöi Nhû vêy, àö tuöi chiïm tó lï cao nhêt la 31 àïn 40 tuöi va tû 21 àïn 30 tuöi. Àiïu nay cho thêy àöi ngu can bö thû viïn cua trûúng àai hoc ky thuêt rêt tre. Kït qua khao sat 16 thû viïn àai hoc ky thuêt vï giúi tñnh cua can bö thû viïn cho thêy: trong töng sö 335 can bö thû viïn chó co 89 can bö la nam (chiïm tó lï 26,57%) trong khi sö can bö la nû la 246 ngûúi (chiïm tó lï 73,43%) (Bang 2, Hònh 2). Hònh 2. Phên bö can bö theo giúi tñnh 2.2. Vï trònh àö chuyïn mön va chuyïn nganh àûúc àao tao Kït qua khao sat trònh àö va chuyïn mön àûúc àao tao àûúc thï hiïn qua Bang 3: Bang 3. Trònh àö chuyïn mön va chuyïn nganh àûúc àao tao cua nhên lûc Töng sö 335 Trung cêp 31 Chia theo trònh àö Cao iàùng, Thac sy Tiïn sy 238 61 5 Chuyïn mön àûúc àao tao Thöng tin - Cöng nghï Ngoai Thû viïn thöng tin ngû 164 36 22 Khac 113 Theo sö liïu àiïu tra vï trònh àö nhên lûc cua can bö thû viïn cac trûúng àai hoc (chiïm tó lï 71%), trònh àö thac sy la 61 (chiïm tó lï 18%), va trònh àö tiïn sy la 5 ky thuêt, chung ta thêy sö ngûúi co trònh ngûúi, chiïm ty lï ñt nhêt (2%). Àiïu nay àö trung cêp la 31 ngûúi (chiïm tó lï 9%), trònh àö cao àùng àai hoc la 238 ngûúi THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 6/2014 cho thêy ty lï lún nhên lûc TT-TV co trònh àö àai hoc. 31 Nghiïn cûu - Trao àöi Hònh 3. Phên bö nhên lûc TT-TV theo trònh àö Vï chuyïn nganh àûúc àao tao, sö liïu khao sat cho thêy, trong sö 335 can bö thû viïn tai 16 thû viïn, co 164 can bö àûúc àao tao chuyïn nganh TT-TV (chiïm tó lï 49%), 36 can bö àûúc àao tao vï chuyïn nganh CNTT (chiïm tó lï 11%), chuyïn nganh vï ngoai ngû co 22 can bö (chiïm tó lï 6%). Àiïu àang noi la sö lûúng can bö hoat àöng TT-TV àûúc àao tao tû cac chuyïn nganh khac chiïm tó lï kha cao: 113 ngûúi (chiïm tó lï 34%) (Hònh 4). Hònh 4. Phên bö nhên lûc TT-TV theo chuyïn nganh àûúc àao tao Àï vên hanh va quan ly HTTTTV cên co can bö co trònh àö CNTT lam nhiïm vu quan trõ HTTT. Theo kït qua khao sat, sö thû viïn co can bö chuyïn trach quan trõ HTTT la 12 thû viïn (chiïm tó lï 75%), sö thû viïn khöng co can bö chuyïn trach quan trõ HTTT la 4 thû viïn (chiïm tó lï 25%) (Bang 4). Sö thû viïn co website la 15 thû viïn (chiïm tó lï 94%), sö thû viïn khöng website la 01 thû viïn (chiïm tó lï 6%). Bang 3. Sö thû viïn co can bö chuyïn trach quan trõ HTTT va Website thû viïn Thû viïn co can bö chuyïn trach quan trõ HTTT Thû viïn co Website thû viïn Co Tó lï% Khöng 12 75% 4 Tó lï% Co Tó lï% 25% 15 94% Khöng Tó lï% 1 6% 32 THÖNG TIN vaâTÛ LIÏU - 6/2014 ... - tailieumienphi.vn