Xem mẫu
- Người cao tuổi dùng thuốc nên biết
- Người cao tuổi là một đối tượng đặc biệt. Khi công tác chăm sóc và
bảo vệ sức khỏe nhân dân được quan tâm thì tuổi thọ của con người càng
cao, số người cao tuổi ngày càng nhiều. Tuổi cao thường đi kèm với sự suy
giảm sức khỏe và bệnh tật. Tuổi già, sức yếu và bệnh tật có mối quan hệ rất
chặt chẽ với nhau. Khi bị bệnh tật, thuốc phòng, chữa bệnh được sử dụng
trên đối tượng này dễ gây ra những tác dụng không mong muốn. V ì vậy cần
thận trọng khi sử dụng thuốc cho người cao tuổi.
Đặc điểm của người cao tuổi
Người cao tuổi có đặc điểm thường thấy là dễ mắc bệnh, kể cả bệnh
cấp tính lẫn mạn tính và một người có thể mắc nhiều bệnh khác nhau. Tuổi
già với tình trạng đa bệnh lý trên một cơ địa đặc biệt khi sức khỏe đã bị hao
mòn qua tuổi tác, qua thời gian là một lẽ thường tình. Vì vậy, những biến đổi
trên cơ thể của người cao tuổi mang tính chất riêng biệt tùy theo từng người
và nó không xuất hiện đồng thời giống nhau. Do đó, khi bị bệnh, nếu d ùng
thuốc để điều trị thì những tai biến, phản ứng phụ hoặc tác dụng không
mong muốn của thuốc thường xảy ra ở đối tượng người cao tuổi nhiều hơn
lứa tuổi trẻ, ở người cao tuổi này khác với người cao tuổi khác. Người ở lứa
tuổi 60 - 70 thường có tỷ lệ tai biến do dùng thuốc cao gấp đôi so với lứa
tuổi 30 - 40. Cứ 20 người cao tuổi dùng thuốc phòng, chữa bệnh thì có một
- người bị tai biến, chiếm tỷ lệ 5%. Những tổn thương, bệnh lý cơ thể kéo dài
trong suốt cả thời gian của cuộc đời đã làm cho người cao tuổi dễ nhạy cảm
với độc tính của thuốc do sự suy giảm về số lượng nhu mô và tế bào có hoạt
tính. Người cao tuổi bị bệnh khi dùng thuốc điều trị thường dễ nhầm lẫn, hay
quên, mắt mờ khó nhìn thấy để phân biệt thuốc, khó uống... hậu quả là thực
hiện sai y lệnh và có khi gây nguy hiểm đến tính mạng.
Một đặc điểm cũng thường thấy ở người cao tuổi là có hai huynh
hướng cực đoan: một là không muốn dùng thuốc kể cả khi bị mắc bệnh vì
khó uống thuốc, sợ đau do tiêm thuốc...; hai là rất thích dùng thuốc với tính
chất lạm dụng để mong muốn tăng cường sức khỏe, sống lâu trăm tuổi... Dù
sao thì đối với những người cao tuổi, nguyên tắc cơ bản nhất khi dùng thuốc
là phải có ý kiến và sự giám sát của thầy thuốc. Y tá hoặc người thân phải
trực tiếp thực hiện việc cho uống thuốc và tốt nhất cũng như đối tượng trẻ
em, thuốc phải để tránh xa người cao tuổi.
Các nguyên tắc sử dụng thuốc ở người cao tuổi
Người cao tuổi là một đối tượng đặc biệt do có những đặc điểm như
đã phân tích ở trên. Vì vậy khi sử dụng thuốc để phòng, chữa bệnh cho
người cao tuổi cần bảo đảm các nguyên tắc cơ bản sau:
- - Việc phòng bệnh và chữa bệnh có nhiều biện pháp, phương thức
khác nhau. Nếu dùng một phương pháp nào đó có thể cho kết quả tốt mà
không cần dùng thuốc thì đó là cách thức tốt nhất. Đối với người cao tuổi,
nên hạn chế sử dụng thuốc chừng nào tốt chừng đó, không nên nghĩ rằng
mỗi khi có bệnh là phải có thuốc uống ngay.
- Khi bị mắc bệnh, trong những trường hợp cần thiết, nếu phải dùng
thuốc mới chữa được bệnh thì nên dùng càng ít loại thuốc càng tốt, chọn
thuốc ít độc, ít tác dụng phụ nhưng có hiệu lực cao. Chú ý nên chọn phương
thức, đường đưa thuốc vào cơ thể an toàn nhất nhưng vẫn bảo đảm được sự
hấp thu tốt và công hiệu.
- Cần chọn liều lượng thuốc thích hợp, tối ưu nhất để bảo đảm được
tính hiệu quả, an toàn và hợp lý khi dùng thuốc. Phải tiên lượng đến trạng
thái tổng quan của cơ thể người bệnh và bệnh tật mắc phải, khả năng giải
độc của gan và thải trừ của thận. Điều luôn luôn cảnh báo là khi đang chữa
bệnh này thì có thể phát sinh gây nên tác hại cho cơ thể do có thêm các bệnh
khác. Gan và thận của người cao tuổi thường đã bị lão hóa nên khả năng giải
độc và thải trừ không còn nhạy bén nữa. Vì vậy cần phải đề phòng những tác
dụng không mong muốn của thuốc dễ có khả năng xảy ra.
- - Khi người cao tuổi cần sử dụng thuốc trong một thời gian dài, phải
thực hiện đầy đủ chế độ theo dõi, giám sát, kiểm tra, đánh giá, nhận định kết
quả điều trị từng thời gian, từng giai đoạn và điều chỉnh liều lượng thuốc,
loại thuốc cần thiết. Người cao tuổi thường bị mắc nhiều bệnh mạn tính nên
việc dùng thuốc có khi phải kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm. Vì vậy,
thuốc dùng từng đợt dài hay ngắn tùy theo loại bệnh mắc phải, tùy theo loại
thuốc sử dụng và kết quả đáp ứng điều trị nhưng nên có những khoảng thời
gian nghỉ dùng thuốc xen kẽ.
nguon tai.lieu . vn
