Xem mẫu
- Ngân hàng rủ nhau “đi đêm”?
NHNN đã tiến hành phân nhóm ngân hàng để giao chỉ tiêu tín dụng
nhằm giúp thị trường trở nên minh bạch. Thế nhưng, sự minh bạch nửa
vời có nguy cơ đẩy DN vào những cuộc "đi đêm" của ngân hàng.
Đã gần một tháng trôi qua kể từ khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố
phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng theo nhóm. Câu chuyện này dường
như ngày một bộc lộ những vấn đề không thể không tính đến.
Một nửa sự thật là sự nhốn nháo
Ngay sau động thái được coi là cải cách từ NHNN, lẻ tẻ từng ngân hàng
cũng công bố mình thuộc nhóm nào (chủ yếu là nhóm 1, 2). Từ danh sách
các ngân hàng thương mại (NHTM) hiện có, người ta dễ dàng dùng phép
loại trừ để khiến các ngân hàng nhóm dưới lộ diện. Thế nhưng, điều mà ít
người biết là trong số các tổ chức tín dụng bị phân vào nhóm dưới còn bao
gồm cả các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, vì thị phần của các
ngân hàng nước ngoài còn thấp nên ít bị chú ý. Điều này cho thấy, không
phải cứ "ngoại" là tốt như xưa nay chúng ta vẫn nghĩ!
Qua danh sách phân nhóm vừa được cập nhật, cũng khiến người ta giật
mình. Có vẻ như nhiều dự đoán đã trật lấc khi ở "chiếu trên" (nhóm 1, 2) có
những cái tên như: NamA Bank, DaiAbank, Phương Đông, BaoViet Bank…
Minh bạch đâu chưa thấy, đã thấy ngay thị trường đang dấy lên cuộc chiến
- tranh giành vốn huy động giữa các NHTM. Việc vượt trần lãi suất huy động
tạm lắng một thời gian, nay được dịp nhộn nhịp trở lại. Việc phân nhóm trở
thành "vũ khí" để các ngân hàng "chơi nhau" và khiến người gửi tiền trở nên
hoang mang khi phải lựa chọn nơi gửi và có cả cơ hội mặc cả lãi suất với
ngân hàng.
Đó là đầu vào, còn đầu ra - tín dụng thì sao? So với mọi năm, việc triển khai
kế hoạch kinh doanh của các NHTM đã chậm đi đáng kể khi phải chờ và
điều chỉnh theo việc phân chỉ tiêu tín dụng của NHNN. Vì thế, ngay khi
được xếp nhóm, các NHTM lập tức đưa ra các chương trình tín dụng. Các
NHTM thi nhau công bố chương trình giảm lãi suất, cho vay những đối
tượng ưu tiên, như: BIDV, ACB
(100 triệu USD cho vay ưu đãi phục vụ xuất, nhập khẩu); Vietcombank…
rồi cả các NHTM nhỏ hơn như VPBank (5.000 tỷ đồng); MHB;
TienPhongbank (1.000 tỷ đồng). Tổng các gói tín dụng ưu đãi lên đến cả
chục tỷ đồng. Nhưng, những đồng vốn ưu đãi đó đã, sẽ đến được với ai,
doanh nghiệp nào?
BIDV được biết đến là ngân hàng đi đầu trong việc nhiều lần giảm lãi suất
cho vay, triển khai nhiều chương trình tín dụng cho các lĩnh vực ưu tiên.
Nhưng, không hiểu tại sao khi BIDV đưa ra gói tín dụng hỗ trợ lãi suất mới
thì không bao giờ họ công bố kết quả của đợt triển khai lần trước (?!) Trước
câu hỏi của phóng viên về vấn đề này, ông Trần Bắc Hà, Chủ tịch HĐQT
BIDV chỉ nói: Chưa kịp cập nhật số liệu !
Cũng trong số các NHTM công bố triển khai tín dụng ưu đãi mới đây, người
- ta còn thấy có cả ngân hàng thuộc nhóm dưới (tất nhiên họ không bao giờ tự
khai mình thuộc nhóm dưới). Nhưng hãy đặt vấn đề: các tổ chức tín dụng
nhóm 4 nếu muốn cung tín dụng họ phải thu hồi được nợ. Việc thu nợ trong
bối cảnh hiện nay, ai cũng biết là không dễ dàng gì. Và với mức tăng trưởng
tín dụng 8% trong năm nay của nhóm 3 thì cũng là con số quá nhỏ so với tốc
độ tăng trưởng tín dụng của các NHTMCP nhỏ, những năm trước đây là
không dưới 40%/năm, thậm chí 70 - 80%. Vì thế, giờ nếu có cơ hội cung tín
dụng, sao họ có thể cho vay với lãi suất ưu đãi khi đây là nguồn thu chính
của ngân hàng? Cách thông thường phải là lấy chất lượng bù số lượng.
Nghĩa là nếu có cho vay, họ phải cho vay với lãi suất cao để bù vào khoản
cung tín dụng ít ỏi mà khó lắm ngân hàng mới có được.
NHNN cho biết, sau 6 tháng sẽ xem xét lại việc phân nhóm. Có ý kiến cho
rằng, như vậy là quá lâu là cứng nhắc vì có thể sẽ có ngân hàng nỗ lực để đủ
điều kiện được "nâng hạng" trước 6 tháng. Thêm nữa, ở đây nếu chưa xét
đến sự hợp lý hay không về mặt thời gian thì cũng không thể bỏ qua thực tế,
tín dụng vẫn là nguồn thu chủ yếu của ngân hàng. Vậy ai dám chắc sẽ không
có tiêu cực khi chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng ở vào cơ chế xin - cho?
"Ði đêm" có là tất yếu?
Một ngân hàng có mức tăng trưởng tín dụng 15% hay 17% thì cũng không
phải cao so với nhu cầu vay vốn của nền kinh tế. Thế nhưng, nhiều ngân
- hàng nhóm trên đã thừa nhận việc có tăng trưởng hết room tín dụng hay
không còn phụ thuộc nhiều yếu tố. Ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch HĐQT
Agribank, cho biết, mục tiêu tăng trưởng tín dụng của Agribank năm nay chỉ
là 10%. Ông cũng thừa nhận: không nhất thiết sử dụng hết chỉ tiêu tín dụng.
Ngân hàng còn phải cân đối trên nhiều phương diện như khả năng huy động
vốn, nguồn lực, công nghệ, quản trị rủi ro, kể cả các chỉ tiêu an toàn do
NHNN quy định. Điều này cho thấy, yếu tố "cung" xuất hiện.
Khác với Agribank, Vietinbank còn khẳng định sẽ sử dụng hết chỉ tiêu 17%,
thậm chí họ còn ngỏ lời muốn có mức tăng trưởng tín dụng cao hơn. Vậy là,
yếu tố "cầu" trong việc chia sẻ tín dụng cũng đã có. Mặt khác, sẽ có nhiều
NHTM nhỏ có nhu cầu tăng thêm ngoài mức tín dụng được giao. Vì cho dù
ở nhóm 1, được giao chỉ tiêu cao nhất là 17% thì cũng là quá ít đối với họ.
Hơn nữa, 1% tăng trưởng của ngân hàng lớn có thể bằng với 10% của ngân
hàng nhỏ. Do đó, tính về tổng thể NHNN hoàn toàn có thể giữ được mức
tăng trưởng chung của toàn ngành là 17% như kế hoạch của năm nay. Thế
nhưng, sẽ không có chuyện công khai "chuyển giao" hạn mức tín dụng giữa
các nhóm. Vì như thế khác nào phủ định nỗ lực phân nhóm, làm minh bạch
thị trường của NHNN. Vì vậy "cung" và "cầu" chỉ có thể đi đêm với nhau.
Và từ việc các ngân hàng đi đêm với nhau thì khách hàng vay vốn - doanh
nghiệp - cũng sẽ phải "đi đêm" theo. Ngân hàng hết chỉ tiêu cung tín dụng sẽ
"giới thiệu" khách hàng cho ngân hàng chưa sử dụng hết "room". Và tất
nhiên doanh nghiệp không chỉ phải "cảm ơn" cho bên giới thiệu mà có thể sẽ
còn phải trả mức lãi suất vay cao hơn ở ngân hàng được giới thiệu…
Vậy nên, sau khi phân nhóm ngân hàng để giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng
- - mào đầu cho sự công khai, minh bạch, NHNN sẽ làm gì để phòng ngừa
những hiệu quả không mong muốn trên? Lúc này vẫn chưa có động thái rõ
rệt từ phía NHNN cho câu hỏi này!
nguon tai.lieu . vn