Xem mẫu
- Nâng cao năng lực tự học . . .
NÂNG CAO NĂNG LỰC TỰ ḤC CỦA SINH VIÊN ĐỐI VỚI MÔN
ḤC TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
CULTIVATING STUDENTS’ SELF - LEARNING ABILITY
TO STUDY HO CHI MINH’S THOUGHTS
Lê Thị Hiền(*)
TÓM TẮT ABSTRACT
Đổi ḿi phương pháp dạy ḥc theo hứng Positive, modern, innovations in teaching
t́ch cực, hiện đại là yêu cầu vừa có t́nh thừng method have become on going and urgent
xuyên, vừa mang t́nh cấp thiết nhằm không requirements with a view to enhancing of
ngừng nâng cao chất lượng dạy ḥc các môn lý teaching political theories in general and Ho Chi
luận ch́nh trị nói chung và môn Tư tưởng H̀ Minh’s toughts in particular. The articles clearly
Ch́ Minh nói riêng. Bài viết này tập trung làm rõ deines how to teach Ho Chi Minh’s thoughts
việc dạy môn tư tưởng H̀ Ch́ minh theo hứng subject in a positive, modern way centering
t́ch cực, hiện đại, lấy ngừi ḥc làm trung tâm, on learners and improving the students’ self –
nâng cao năng lực tự ḥc c̉a sinh viên learning ability.
Từ khóa: tự học, nêu vấn đề, đổi mới Keywords: self-learning, issue introduction,
phương pháp, chất lượng đào tạo. innovative teaching method, training quality.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.
Trong lịch sử giáo dục nước ta, việc đổi mới Chất lượng giáo dục phụ thuộc vào quá trình dạy
mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục luôn học – hoạt động dạy của thầy và hoạt động học
được quan tâm qua từng giai đoạn phát triển. Để của trò. Trong quá trình đó, dưới sự lãnh đạo của
đạt được mục tiêu giáo dục đòi hỏi người dạy – tổ chức, điều khiển của thầy và trò, thầy và trò
người học phải hợp tác với nhau, trong đó người tự giác, chủ động tích cực tự tổ chức quá trình
học phải có phương pháp suy nghĩ, suy luận, nhận thức nhằm thực hiện các nhiệm vụ học
phương pháp giải quyết vấn đề đúng đắn để tiếp tập. Trong thư gửi Hội thảo khoa học nghiên
thu kiến thức đã học. Muốn vậy, người học phải cứu và tự học, nguyên Tổng Bí thư Trung ương
tích cực, chủ động, độc lập suy nghĩ, phải có Đảng Đỗ Mười có viết: “Chất lượng và hiệu
cách học tập hợp lí. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quả giáo dục được nâng lên khi tạo ra được
dạy: “Về cách ḥc phải lấy tự ḥc làm cốt”(1). năng lực sáng tạo c̉a ngừi ḥc, khi biến quá
Để đáp ứng nguồn nhân lực phục vụ sự tr̀nh giáo dục thành quá tr̀nh tự giáo dục. Qui
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đòi hỏi mô giáo dục được mở rộng khi có phong trào
chúng ta phải đầu tư cho giáo dục, xem “giáo toàn dân tự ḥc”.
dục là quốc sách hàng đầu”. Ngành giáo dục Tự học là con đường tốt nhất giúp cho
phải không ngừng nâng cao chất lượng để thực người học, mỗi sinh viên hiểu biết sâu sắc và
hiện mục tiêu chiến lược nâng cao dân trí, đào làm phong phú thêm kiến thức của mình, giúp
họ sáng tạo ra những giá trị để góp phần xây
(1) H̀ Ch́ Minh toàn tập, tập 5, tr.273, Nxb CTQG Hà dựng cuộc sống.
Nội.2000
(*)
ThS. GV. Trừng Đại ḥc Kinh tế - Kỹ thuật B̀nh Dương
139
- Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
Nghị quyết Hội nghị lần thứ hai, Ban chấp tự học của sinh viên là xu hướng chung trong
hành Trung ương Đảng khóa VIII đã khẳng việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay. Từ
định: “Đổi ḿi mạnh mẽ phương pháp giáo dục đó thúc đẩy quá trình rèn luyện kĩ năng tự học
đào tạo, bảo đảm điều kiện và th̀i gian tự ḥc, cho sinh viên, không ngừng nâng cao chất lượng
tự nghiên cứu cho ḥc sinh, nhất là sinh viên đại đào tạo của nhà trường.
ḥc phát trỉn mạnh mẽ phong trào tự ḥc, tự 2. TỰ ḤC VÀ VAI TRÒ CỦA TỰ ḤC
đào tạo thừng xuyên và rộng khắp trong toàn 2.1. Tự học
dân, nhất là thanh niên”.
Theo từ điển Giáo dục học: “Ḥc là quá
Luật giáo dục (2005) nêu rõ: Phương pháp tr̀nh nghiễn ng̃m, đ̣c đi đ̣c lại, nhắc đi nhắc
giáo dục phải phát huy t́nh t́ch cực, tự giác, lại đ̉ ghi nh́, đ̉ bắt chức, đ̉ hỉu, đ̉ làm”(3)
ch̉ động, tư duy sáng tạo c̉a ngừi ḥc; b̀i hoặc “Ḥc, cốt lõi là tự ḥc, là quá tr̀nh phát
dững cho ngừi ḥc năng lực tự ḥc, khả năng trỉn nội tại, trong đó ch̉ yếu là tự th̉ hiện và
thực hành, lòng say mê ḥc tập và ý ch́ vươn biến đổi m̀nh, tự làm phong phú giá trị c̉a
lên. m̀nh bằng cách thu nhận, xử lý và biến đổi
Văn kiện Đại hội XI của Đảng xác định: thông tin bên ngoài thành tri thức bên trong c̉a
“Tiếp tục đổi ḿi nội dung, phương thức, nâng con ngừi m̀nh”(4)
cao hơn nữa t́nh chiến đấu, t́nh thuyết phục, Trong tập bài giảng chuyên đề Dạy tự ḥc
hiệu quả c̉a cộng tác tư tưởng tuyên truyền ḥc cho SV trong các nhà trừng trung ḥc chuyên
tập ch̉ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng H̀ Ch́ nghiệp và Cao đẳng, Đại ḥc GS – TSKH Thái
Minh, quan đỉm đừng lối c̉a Đảng, ch́nh Duy Tuyên viết: “Tự ḥc là hoạt động độc lập
sách, pháp luật c̉a Nhà nức,… Đổi ḿi, nâng chiếm lĩnh kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo, là tự m̀nh
cao chất lượng công tác giáo dục lý luận ch́nh động não, suy nghĩ, sử dụng các năng lực tŕ tuệ
trị, giáo dục công dân trong hệ thống các trừng (quan sát, so sánh, phân t́ch, tổng hợp…) cùng
ch́nh trị, các trừng thuộc hệ thống giáo dục các phẩm chất động cơ, t̀nh cảm đ̉ chiếm lĩnh
quốc dân. Mỗi cán bộ, Đảng viên phải ḥc tập tri thức một lĩnh vực hỉu biết nào đó hay những
nâng cao tr̀nh độ lý luận ch́nh trị”.(2) kinh nghiệm lịch sử, xã hội c̉a nhân loại, biến
Trên tinh thần ấy, rõ ràng Đảng ta đã coi tự nó thành sở hữu c̉a ch́nh bản thân ngừi ḥc”.
học, tự đào tạo là vấn đề mấu chốt có vị trí cực Tác giả Nguyễn Kỳ ở Tạp chí Nghiên cứu
kì quan trọng trong chiến lược giáo dục - đào giáo dục số 7/1998 cũng bàn về khái niệm tự
tạo của đất nước. Kết quả đạt được của việc đổi học: “Tự ḥc là ngừi ḥc t́ch cực ch̉ động,
mới phương pháp dạy học các môn lý luận chính tự m̀nh t̀m ra tri thức kinh nghiệm bằng hành
trị nói chung và môn tư tưởng Hồ Chí Minh nói động c̉a m̀nh, tự th̉ hiện m̀nh. Tự ḥc là tự
riêng trong thời gian qua ở các trường đại học đặt m̀nh vào t̀nh huống ḥc, vào vị tŕ nghiên
và cao đẳng là đáng ghi nhận. Tuy nhiên, vấn cứu, xử ĺ các t̀nh huống, giải quyết các vấn đề,
đề dạy học còn tồn tại nhiều hạn chế trong đó thử nghiệm các giải pháp…Tự ḥc thuộc quá
việc sử dụng phương pháp cũ vẫn là chủ đạo, tr̀nh cá nhân hóa việc ḥc”.
làm cho người học tiếp nhận tri thức một cách
Từ các quan niệm trên đây có thể nhận thấy
thụ động. Vì vậy, sử dụng phương pháp dạy
học theo hướng tích cực, hiện đại trong đó việc
hướng dẫn sinh viên tự học, nâng cao năng lực (3) Bùi Hiền và các tác giả, 2001, Từ đỉn Giáo dục ḥc,
Nxb Bách Khoa, Hà Nội.
(2) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại bỉu (4) Phạm Gia Đức, Phạm Đức Quang, 2007, Giáo tr̀nh
toàn quốc lần thứ XI (2011), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà dạy ḥc sinh trung ḥc cơ sở tự lực tiếp cận kiến thức toán
Nội, tr.285 ḥc, Nxb Sư phạm, Hà Nội.
140
- Nâng cao năng lực tự học . . .
rằng: Tự học là quá trình tự thân chiếm lĩnh triển kinh tế - xã hội. Bằng con đường tự học
những tri thức, tự trau dồi kĩ năng, tự bồi dưỡng mỗi cá nhân sẽ không cảm thấy bị lạc hậu so
tâm hồn của mình ở mọi lúc, mọi nơi. với thời cuộc, thích ứng và bắt nhịp nhanh với
2.2. Vai trò của tự học những tình huống mới lạ mà cuộc sống hiện đại
Tự ḥc là mục tiêu cơ bản c̉a quá tr̀nh dạy mang đến, kể cả những thách thức to lớn từ môi
ḥc, Từ lâu các nhà sư phạm đã nhận thức rõ ý trường nghề nghiệp. Nếu rèn luyện cho người
nghĩa của phương pháp dạy tự học. Trong quá học có được phương pháp, kĩ năng tự học, biết
trình hoạt động dạy học giảng viên không chỉ linh hoạt vận dụng những điều đã học vào thực
dừng lại ở việc truyền thụ những tri thức có sẵn, tiễn thì sẽ tạo cho họ lòng ham học, nhờ đó kết
chỉ cần yêu cầu sinh viên ghi nhớ mà quan trọng quả học tập sẽ ngày càng được nâng cao.
hơn là phải định hướng, tổ chức cho sinh viên Với những lí do nêu trên có thể nhận thấy,
tự mình khám phá ra những qui luật, thuộc tính nếu xây dựng được phương pháp tự học, đặc
mới của các vấn đề khoa học. Giúp sinh viên biệt là sự tự giác, ý chí tích cực chủ động sáng
không chỉ nắm bắt được tri thức mà còn biết tạo sẽ khơi dậy năng lực tiềm tàng, tạo ra động
cách tìm đến những tri thức ấy. lực nội sinh to lớn cho người học.
B̀i dững năng lực tự ḥc là phương pháp 3. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT NHẰM PHÁT
tốt nhất đ̉ tạo ra động lực mạnh mẽ cho quá HUY NĂNG LỰC TỰ ḤC CỦA SINH
tr̀nh ḥc tập. Một trong những phẩm chất quan VIÊN ĐỐI VỚI MÔN ḤC TƯ TƯỞNG HỒ
trọng của mỗi cá nhân là tính tích cực, sự chủ CHÍ MINH
động sáng tạo trong mọi hoàn cảnh.Và, một 3.1. Về phía Bộ Giáo dục và đào tạo
trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo dục là Trong qui định chuẩn đầu ra đối với sinh
hình thành phẩm chất đó cho người học. Bởi từ viên, trong đó chú trọng mục tiêu đánh giá năng
đó nền giáo dục mới mong đào tạo ra những lớp lực tự học, tự nghiên cứu và vận dụng giữa lý
người năng động, sáng tạo, thích ứng với mọi thị luận với thực tiễn của sinh viên khi học tập các
trường lao động, góp phần phát triển cộng đồng. môn Lý luận chính trị nói chung và môn tư tưởng
Có thể xem tính tích cực (hình thành từ năng lực Hồ Chí Minh nói riêng như một yêu cầu, nhiệm
tự học) như một điều kiện, kết quả của sự phát vụ bắt buộc đối với sinh viên các trường trong
triển nhân cách thế hệ trẻ trong xã hội hiện đại. quá trình đào tạo. Có kế hoạch chỉ đạo triển khai
Trong đó hoạt động tự học là những biểu hiện định kì nhằm theo dõi, kiểm tra, đánh giá việc
sự gắng sức cao về nhiều mặt của từng cá nhân thực hiện của các trường về mục tiêu đổi mới
người học trong quá trình nhận thức thông qua phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng
sự hưng phấn tích cực. Mà hưng phấn chính là dạy học các môn lý luận chính trị. Định hướng
tiền đề cho mọi hứng thú trong học tập. Có hứng cách ra đề thi, tổ chức biên soạn và thẩm định
thú người học mới có được sự tự giác say mê giáo trình… sao cho sinh viên trong quá trình
tìm tòi nghiên cứu khám phá. Hứng thú là động học tập các môn học này và ngay cả sau khi ra
lực dẫn tới tự giác. Tính tích cực của con người trường vẫn có ý thức tự giác và nhu cầu nâng
chỉ được hình thành trên cơ sở sự phối hợp ngẫu cao khả năng tự học.
nhiên giữa hứng thú với tự giác. Nó bảo đảm Xây dựng nhận thức đúng đắn cho các cấp
cho sự định hình tính độc lập trong học tập. quản lý, giảng viên và sinh viên về tầm quan
Tự ḥc giúp cho ṃi ngừi có th̉ ch̉ động trọng và ý nghĩa khoa học thực tiễn của môn học
ḥc tập suốt đ̀i, học tập để khẳng định năng tư tưởng Hồ Chí Minh trong sự nghiệp đổi mới
lực phẩm chất và để cống hiến. Tự học giúp con và hội nhập quốc tế. Với bất cứ môn học nào, để
người thích ứng với mọi biến cố của sự phát học tốt điều trước hết phải nhận thức đúng về
141
- Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
giá trị lý luận, khoa học và ý nghĩa thực tiễn của 3.3. Về phía giảng viên
môn học đó. Từ đó xây dựng tình cảm, động cơ Căn cứ vào đề cương chi tiết môn học, xây
đúng đắn trong quá trình học tập, giải tỏa được dựng lịch trình, kế hoạch giảng dạy và kiểm tra,
tâm lý gò ép nặng nề, để giúp sinh viên tránh đánh giá học phần đảm bảo theo yêu cầu nâng
được áp lực khô khan, cứng nhắc. cao chất lượng đào tạo. Giảng viên chú ý khơi
Bộ cần có sự hướng dẫn cụ thể, cập nhật gợi, kích thích động cơ học tập của sinh viên
về chương trình tập huấn, kế hoạch nghiên cứu thông qua đổi mới phương pháp dạy học, công
thực tế của giảng viên giảng dạy tư tưởng Hồ Chí tác kiểm tra, đánh giá như: Tăng tỷ lệ điểm đánh
Minh cho các trường đại học để bài giảng có sức giá quá trình để ràng buộc sinh viên phải chủ
thuyết phục, kết hợp được lý luận và thực tiễn. động học tập, nâng cao ý thức, thái độ tự giác
3.2. Về phía nhà trường trong học tập; giao các bài tập ở nhà như bài tập
cá nhân, bài tập nhóm, chấm và sử dụng điểm
Hoàn thiện đề cương chi tiết môn học trên
đánh giá quá trình thật khách quan, công bằng
cơ sở khung chương trình đào tạo của Bộ, trong
và nghiêm túc.
đó phải chú trọng đến việc xây dựng kế hoạch
đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá kết Trong quá trình giảng dạy, giảng viên nên
quả học tập, đây cũng là tiền đề để điều chỉnh giành thời gian thích hợp để hướng dẫn sinh viên
chương trình đào tạo, tổ chức giảng dạy và học rèn luyện một số kĩ năng tự học. Việc này cần
tập. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đảm phải được tiến hành vào những tiết học đầu tiên
bảo chất lượng giảng dạy của giảng viên và học của học phần, nhằm giới thiệu tổng quát về yêu
tâp của sinh viên. cầu, nội dung, chương trình của học phần, giới
thiệu cách học, phương pháp học. Các phương
Nhà trường chú trọng xây dựng cơ sở vật
pháp giảng dạy trong học phần đều phải hướng
chất, đặc biệt là các phòng giáo dục truyền
đến mục tiêu lấy người học làm trung tâm, vì
thống, thư viện tra cứu các nguồn học liệu, tạo
vậy giảng viên phải luôn quan tâm, nhắc nhở
điều kiện cho giảng viên, sinh viên đi thực tế…
sinh viên việc tự học, tự nghiên cứu trước khi
Trong đó, nguồn học liệu phải thường xuyên
lên lớp để có thể chủ động nắm bắt kiến thức
được cập nhật, bổ sung làm cho thông tin ngày
hiệu quả hơn.
càng phong phú, đa dạng, đáp ứng nhu cầu tra
cứu và học tập của giảng viên, sinh viên. Các phương pháp giảng dạy đề xuất để đối
với giảng viên để nâng cao năng lực tự học của
Phối hợp định kỳ với các phòng /Khoa/Ban
sinh viên đối với môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh:
và các đơn vị chức năng trong và ngoài trường
như Phòng công tác học sinh sinh viên, Đoàn Sử dụng phương pháp thảo luận trong dạy
thanh niên, Hội sinh viên tổ chức các buổi hội ḥc đ̉ thực hiện việc “nêu và giải quyết vấn đề”.
thảo chuyên đề, trao đổi kinh nghiệm về đổi mới Tại công văn số 83/BDGĐT – ĐH&SĐH
phương pháp giảng dạy, học tập môn tư tưởng ngày 05/01/2006 về hứng d̃n thực hiện
Hồ Chí Minh nhằm tổng kết đánh giá và định chương tr̀nh các môn Khoa ḥc Mác – Lênin
hướng giảng dạy, học tập cho giảng viên, sinh và tư tưởng H̀ Ch́ Minh tr̀nh độ đại ḥc, cao
viên trong điều kiện học chế tín chỉ. Đặc biệt đẳng của Bộ Giáo dục và Đào tạo: “Giảng viên
quan tâm thường xuyên nội dung, công tác tuyên chủ trì thảo luận theo lớp do trường bố trí với
truyền, giáo dục giúp cho sinh viên nâng cao ý quy mô phù hợp, đảm bảo cho tất cả sinh viên
thức tự giác, tinh thần thái độ học tập nghiêm đều có cơ hội phát biểu thảo luận. Nội dung thảo
túc, nắm vững lý luận và biết vận dụng kiến thức luận cần hướng vào kiến thức cơ bản của môn
đã học để giải quyết vấn đề thực tiễn một cách học, đặc biệt lưu ý việc liên hệ thực tiễn đất
linh hoạt và hiệu quả. nước và chuyên ngành đào tạo của sinh viên”.
142
- Nâng cao năng lực tự học . . .
Năm 2008, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào động do người thầy tổ chức và chỉ đạo. Thông
tạo ban hành Quyết định số 52/2008/QĐ – qua hoạt động này sinh viên sẽ củng cố thêm hệ
BGDĐT về chương tr̀nh các môn lý luận ch́nh thống tri thức cũng như tự mình tìm kiếm vấn
trị tr̀nh độ đại ḥc và cao đẳng, đào tạo theo đề và các phương án giải quyết trong thực tiễn.
ḥc chế t́n chỉ với 70% lý thuyết, 30% thảo Hình thức thảo luận phát huy tính tự tin, tích
luận. Thảo luận là hình thức dạy học chính khóa cực, chủ động, sáng tạo của sinh viên không có
theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Như nghĩa là vai trò của người thầy sẽ lu mờ, trái lại
vậy, tổ chức tốt các giờ có thảo luận chính là góp để thực sự đóng vai trò là người tổ chức thực
phần đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy và hiện, hướng dẫn sinh viên trong hoạt động học
học tập các môn khoa học Mác – Lênin và tư tập vai trò của người thầy phải được nâng cao,
tưởng Hồ Chí Minh. có như vậy mới thực sự là người định hướng các
Tự học và thảo luận có vai trò rất quan trọng hoạt động học tập của sinh viên.
trong quá trình nắm vững và vận dụng tri thức vào Ưu thế của phương pháp này là: Phát huy
cuộc sống. Dạy học môn tư tưởng Hồ Chí Minh được tính chủ động, tích cực của người học
trước hết phải quán triệt quan điểm của Người về nhiều hơn (lấy người học làm trung tâm); kiến
vai trò của tự học, tự giáo dục và thảo luận. thức, kinh nghiệm sẵn có của người học được
giảng viên tác động, kích thích, làm biến đổi,
Thảo luận là một trong những hình thức để
phát triển. Nội dung học tập phải gắn với kinh
khắc phục hạn chế của phương pháp dạy học
nghiệm sống của bản thân người học. Phát huy
truyền thống (thuyết trình). Thông qua thảo luận,
tư duy độc lập, sáng tạo của sinh viên trong khai
sinh viên có điều kiện, môi trường để thể hiện
thác di sản của Hồ Chí Minh, nhất là những vấn
sự hiểu biết, năng lực đánh giá vấn đề cũng như
đề liên quan đến sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí
việc thực hành ứng xử các chuẩn mực đạo đức
Minh của Đảng ta vào thực tiễn Việt Nam. Bởi
theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Quá
vì, để chuẩn bị cho tiết thảo luận, sinh viên buộc
trình chuẩn bị nội dung thảo luận, sinh viên phải
phải tìm hiểu, nghiên cứu, tham khảo nhiều tài
nghiên cứu bài giảng, tìm tư liệu và xử lý thông
liệu để có thông tin viết bài thảo luận theo sự
tin trước khi đưa nội dung ra trước tập thể lớp,
hiểu biết và quan điểm của bản thân, trong quá
quá trình này làm cho sinh viên không những
trình chuẩn bị bài viết sinh viên có điều kiện bày
nắm được kiến thức cơ bản mà còn mở rộng và
tỏ chính kiến của bản thân một cách chủ động,
nâng cao sự hiểu biết về nội dung trí thức của
luyện tập được cách viết, cách phân tích vấn đề
môn học. Tổ chức thảo luận là cơ hội để sinh
logic, chặt chẽ. Quá trình trao đổi, thảo luận vấn
viên trình bày chính kiến, học hỏi lẫn nhau, cùng
đề giữa các sinh viên dưới sự hướng dẫn của
nhau đối thoại để giải quyết một vấn đề lý luận
giảng viên, sinh viên bộc lộc năng lực cá nhân
hoặc thực tiễn. Như vậy, thảo luận sẽ nâng cao
trước nhiều người, học hỏi lẫn nhau cách trình
năng lực tự học, rèn luyện cho sinh viên kỹ năng
bày, cách diễn đạt, được thực hành khả năng
trình bày vấn đề khoa học, góp phần nâng cao trình bày, diễn đạt của bản thân, qua đó lựa chọn
bản lĩnh chính trị của sinh viên. được cách trình bày, diễn đạt tối ưu, bổ sung
Thảo luận đòi hỏi người dạy phải nâng cao thêm nhận thức để làm sáng tỏ nội dung thảo
trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm, khả luận, lý giải, phê phán có cơ sở khoa học, tạo
năng am hiểu thực tế để phục vụ cho công tác thành lòng tin phát huy tính độc lập, tự chủ và
giảng dạy. Trong phương pháp tổ chức thảo sáng tạo trong tư duy, trong nhận thức.
luận, người học – đối tượng của hoạt động Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy – ḥc
“dạy”, đồng thời là chủ thể của hoạt động
Hệ thống thông tin, tư liệu phục vụ giảng
“ḥc” – được cuốn hút, tham gia vào các hoạt
dạy tư tưởng Hồ Chí Minh rất phong phú, đa
143
- Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
dạng tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau như quả. Bước đầu của quá trình tự học có thể sinh
văn bản, sách báo, số liệu, bản đồ, sơ đồ, hình viên còn nhiều lúng túng nhưng đó cũng chính
ảnh, âm thanh, phim tư liệu… Đó là những vật là động lực giúp sinh viên tư duy để thoát khỏi
chất cần thiết để xây dựng những bài giảng sinh những khó khăn, lúng túng đó, nhờ vậy mà
động, có hai hướng: thành thạo lên. Một trong những mục tiêu quan
+ Khai thác thông tin, tư liệu giảng dạy từ trọng mà giáo dục ở bậc đại học hướng đến là
internet. Ứng dụng công nghệ để khai thác thông giúp sinh viên tiếp cận tri thức và có thể vận
tin, tư liệu giảng dạy từ internet là quá trình sử dụng tốt trong thực tiễn công việc sau này. Bản
dụng công nghệ thông tin với những phần mềm thân sinh viên phải chủ động tìm hiểu kiến thức
tin học hết nối với internet để tìm kiếm, khai về phương pháp học tập, nghiên cứu thực tiễn,
thác thông tin, tổng hợp thành hệ thống tư liệu tham gia các hội thảo, hoạt động ngoại khóa…
phục vụ quá trình biên soạn, thiết kế bài giảng liên quan đến rèn luyện tư duy, phương pháp
và giảng dạy. Với việc sử dụng internet để khai học tập ở bậc đại học hiệu quả nhằm phát huy
thác thông tin tư liệu cho phép giảng viên nhân tốt nhất năng lực bản thân trong quá trình tiếp
chóng tiếp cận nhiều nguồn khác nhau trong thu, lĩnh hội kiến thức các môn học nói chung
thời gian ngắn, kết quả được thu thập, xử lý và môn tư tưởng Hồ Chí Minh nói riêng trong
nhanh chóng. Kết quả tìm kiếm và thư viện tư trường đại học.
liệu, giảng viên có thể giới thiệu để sinh viên Xây dựng niềm đam mê và tinh thần tự giác
nghiên cứu, học tập. trong học tập. Muốn đạt được một kết quả học
+ Khai thác tư liệu từ hệ thống băng, đĩa tập tốt thì trước hết sinh viên phải có niềm đam
tư liệu về Hồ Chí Minh. Ứng dụng công nghệ mê, ý thức tự giác, thường xuyên tự trau dồi
thông tin để khai thác tư liệu từ hệ thống băng kiến thức chuyên môn, tìm hiểu, sưu tầm những
đĩa tư liệu về Hồ Chí Minh là quá trình lựa chọn, câu chuyện về Hồ Chí Minh, coi Hồ Chí Minh
sử dụng các thiệt bị công nghệ để khai thác tư là tấm gương sáng trong việc học tập cũng như
liệu từ hệ thống băng, đĩa tư liệu về Hồ Chí trong lao động, cuộc sống.
Minh nhằm phục vụ cho quá trình dạy học môn 4. KẾT LUẬN
tư tưởng Hồ Chí Minh.
Đổi mới phương pháp dạy – học môn tư
Ứng dụng công nghệ thông tin để thiết tưởng Hồ Chí Minh là việc làm thường xuyên và
kế trình bày bài giảng điện tử là quá trình sử cấp thiết, nhờ đó mà chất lượng dạy – học, chất
dụng các phần mềm và phương tiện dạy học để lượng đào tạo mới được nâng cao. Nhằm đáp ứng
xây dựng giáo trình, bài giảng và giảng dạy hệ yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp
thống giáo trình, bài giảng đó. Việc ứng dụng hóa, hiện đại hóa đất nước, yêu cầu đặt ra là phải
đó tạo điều kiện đẩy nhanh quá trình đổi mới tích cực chủ động nhiều hơn nữa việc đổi mới
phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính phương pháp dạy – học môn tư tưởng Hồ Chí
tích cực, chủ động, sáng tạo của sinh viên, tăng Minh nói riêng và các môn học khác nói chung.
cường khả năng tương tác, làm việc theo nhóm
Hoạt động hướng dẫn sinh viên tự học của
của sinh viên cũng như khả năng tương tác giữa
giảng viên tư tưởng Hồ Chí Minh và hoạt động
giảng viên và sinh viên. Bên cạnh đó, giảng viên
tự học của sinh viên sẽ làm nền tảng để sinh viên
có thể tiến hành thiết kế bài giảng, điều chỉnh
có điều kiện để tự nghiền ngẫm những vấn đề
nội dung bài giảng một cách nhanh chóng phù
nảy sinh trong học tập môn học theo một phong
hợp với từng đối tượng nhóm, lớp học.
cách riêng với những yêu cầu và điều kiện thích
3.4. Về phía sinh viên hợp. Điều đó không chỉ giúp bản thân sinh viên
Trang bị phương pháp học tập đại học hiệu nắm được vấn đề một cách chắc chắn và bền
144
- Nâng cao năng lực tự học . . .
vững; chủ động bồi dưỡng phương pháp học tập trì mới có được, không một ai có thể cung cấp
và kĩ năng vận dụng tri thức mà còn là dịp tốt hay làm thay cho mình. Thực tế cũng đã chứng
để rèn luyện ý chí và năng lực hoạt động độc minh, mỗi thành công của sinh viên trên con
lập sáng tạo. Đó là những phẩm chất mà chỉ đường học tập nghiên cứu không bao giờ là kết
có chính bản thân sinh viên tự rèn luyện kiên quả của lối học tập thụ động, đối phó, chờ thời.
TÀI LIỆU THAM KHẢO [6]. Nguyễn Nghĩa Dán, V̀ năng lực tự ḥc
[1]. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2007), Công văn sáng tạo c̉a ḥc sinh, Tạp chí Nghiên cứu
số 83/BGDĐT – ĐH&SĐH, Hứng d̃n thực Giáo dục, số 2/ 1998.
hiện chương tr̀nh các môn Khoa ḥc Mác – [7]. Trần Bá Hoành, Vị tŕ c̉a tự ḥc tự đào
Lênin và Tư tưởng H̀ Ch́ Minh tr̀nh độ đại tạo trong quá tr̀nh dạy ḥc giáo dục và đào
ḥc và cao đẳng, Hà Nội. tạo, Tạp chí Nghiên cứu giáo dục, số tháng
[2]. Đảng cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện 7/1998.
đại hội đại bỉu toàn quốc lần thứ X, NXB [8]. Đặng Vũ Hoạt, Một số nét về thực trạng,
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr.285. phương pháp dạy ḥc đại ḥc, Tạp chí “Nghiên
[3]. Đảng cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện cứu Giáo dục”, số 1/ 1994.
đại hội đại bỉu toàn quốc lần thứ X, NXB [9]. Phạm Trọng Luận, Về khái niệm “Ḥc sinh
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr.256 - 257. là trung tâm”, Tạp chí “Nghiên cứu Giáo dục”,
[4]. Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Đắc Hưng, 2004, số 2/ 1995.
Giáo dục Việt Nam hứng t́i tương lai vấn đề [10]. Thái Duy Tuyên, Giáo dục ḥc hiện đại
và giải pháp, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, - Những vấn đề cơ bản, Nhà xuất bản Đại học
Hà Nội. Quốc gia Hà Nội, 2001.
[5]. Lưu Xuân Mới, 2001, Phương pháp dạy học
đại học, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
145
nguon tai.lieu . vn