- Trang Chủ
- Chính trị học
- Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Xem mẫu
- 20 Tạp chí KhoaNghiên cứu trao
học - Trường đổihọc
Đại ● Research-Exchange of opinion
Mở Hà Nội 65 (3/2020) 20-25
NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC KIỂM TRA, GIÁM
SÁT VÀ THI HÀNH KỶ LUẬT ĐẢNG HIỆN NAY THEO
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Nguyễn Thị Phương Chi*
Ngày tòa soạn nhận được bài báo: 3/9/2019
Ngày nhận kết quả phản biện đánh giá: 3/3/2020
Ngày bài báo được duyệt đăng: 26/3/2020
Tóm tắt: Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng phải luôn song hành với thi hành kỷ
luật. Thực tiễn lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam từ khi thành lập đến nay đã khẳng
định kiểm tra, giám sát là những chức năng lãnh đạo của Đảng, lãnh đạo phải có kiểm tra,
lãnh đạo mà không kiểm tra thì coi như không có lãnh đạo. Trong bối cảnh hiện nay, nghiên
cứu để học tập và làm theo tư tưởng của Bác về công tác kiểm tra, giám sát sẽ là cơ sở quan
trọng để nâng cao chất lượng của công tác này, góp phần khắc phục yếu kém, khuyết điểm,
xây dựng Đảng vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, ngang tầm yêu cầu,
nhiệm vụ trong tình hình mới.
Từ khóa: Kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật, Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh.
1. Quan điểm của Hồ Chí Minh việc của chúng ta nhất định tiến bộ gấp
về kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ mười, gấp trăm”. Tư tưởng đó của Chủ
luật đảng tịch Hồ Chí Minh, mãi mãi là kim chỉ
Thứ nhất, mục đích của công tác nam định hướng cho công tác kiểm tra,
kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng giám sát của Đảng trong suốt quá trình
hoạt động.
Là người sáng lập và rèn luyện
Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Hồ Mục đích của kiểm tra, theo Chủ
Chí Minh luôn coi trọng công tác kiểm tịch Hồ Chí Minh là để biết rõ cán bộ,
tra, kiểm soát gắn liền với hoạt động nhân viên tốt hay xấu, biết rõ khuyết
lãnh đạo của Đảng. Theo Chủ tịch Hồ điểm, ưu điểm của các cơ quan... và
Chí Minh, lãnh đạo tất yếu phải có kiểm đặc biệt, qua kiểm tra sẽ góp phần ngăn
tra; “kiểm tra khéo về sau khuyết điểm ngừa, tiêu diệt bệnh quan liêu, bệnh bàn
nhất định bớt đi”, “Kiểm soát khéo, bao giấy. Trong tác phẩm “Một việc mà các
nhiêu khuyết điểm lòi ra hết”, “Nếu tổ cơ quan lãnh đạo cần thực hành ngay”
chức sự kiểm tra được chu đáo, thì công đăng trên báo Sự Thật số 103 ngày
* Viện Xây dựng Đảng - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
- Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion 21
30/11/1948, Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Hiện khách quan, có sự chọn lọc; phải đến tận
nay, nhiều nơi cán bộ lãnh đạo chỉ lo nơi, xem tận chỗ, không được quan liêu.
khai hội và thảo nghị quyết, đánh điện Người chỉ rõ: “Kiểm tra không nên chỉ
và gửi chỉ thị, sau đó, thì họ không biết bằng cứ vào các tờ báo cáo, mà phải đi
gì đến những nghị quyết đó đã thực hành đến tận nơi”. Cán bộ làm công tác kiểm
đến đâu, có những sự khó khăn trở ngại tra không nên ép buộc, áp đặt ý chí chủ
gì, dân chúng có ra sức tham gia hay quan của mình với các đối tượng được
không. Họ quên mất kiểm tra. Đó là một kiểm tra. Người nêu rõ: “Tự kiểm thảo
sai lầm rất to. Vì thế mà “đầy túi quần và kiểm thảo người khác phải thật thà,
thông cáo, đầy túi áo chỉ thị” mà công phải dựa vào sự thực, phải đào tận gốc rễ
việc vẫn không chạy”. những khuyết điểm. Không nên thoa vẽ,
che giấu. Không nên “ít thít ra nhiều”,
Hai là, về nguyên tắc, cách thức
càng không nên nói việc nhỏ bỏ việc lớn,
tiến hành kiểm tra, giám sát và thi hành
nói việc cũ quên việc mới.” Về thực hiện
kỷ luật đảng
tính dân chủ trong công tác kiểm tra, giám
Theo Người, cần phải đảm bảo tính sát và thi hành kỷ luật đảng, Hồ Chí Minh
Đảng trong công tác kiểm tra, giám sát cho rằng, dân chủ trong Đảng đồng nghĩa
và thi hành kỷ luật đảng. Trong công tác với “không khi nào được dùng mệnh
kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật lệnh” và phải chú ý để kiểm tra công tác
cần phải tuân thủ nguyên tắc tính Đảng Đảng của tổ chức đảng cấp dưới. Do đó,
với mục đích góp phần tạo nên sự đoàn nội dung kiểm tra, đánh giá, kết luận sau
kết thống nhất trong Đảng, giữ nghiêm khi kiểm tra phải được tiến hành công
kỷ cương, kỷ luật, xây dựng Đảng thật khai, minh bạch, trao đổi thẳng thắn, dân
sự trong sạch vững mạnh về chính trị, tư chủ và khi cấp có thẩm quyền quyết định
tưởng, tổ chức và đạo đức. Hồ Chí Minh phải được thông báo rộng rãi nhằm tạo
nhắc nhở các cơ quan lãnh đạo Đảng, bầu không khí tin tưởng lẫn nhau.
Nhà nước: “Phải nghiêm ngặt kiểm tra,
Để lãnh đạo công tác kiểm tra,
các địa phương phải kiên quyết thực hành
giám sát và thi hành kỷ luật có hiệu quả
những nghị quyết của Đảng. Kiên quyết
theo tư tưởng Hồ Chí Minh, việc kiểm
chống lại cái thói nghị quyết một đường,
tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng
thi hành một nẻo”; “Đảng cần phải thi
không phải ngồi trong phòng giấy mà
hành kỷ luật nghiêm khắc những cán bộ
viết kế hoạch, ra mệnh lệnh mà cần phải
mắc sai lầm đó”.
thực sự biết lấy dân làm gốc, biết dựa vào
Trong lãnh đạo, Hồ Chí Minh nhấn quần chúng; đồng thời giáo dục, động
mạnh nguyên tắc cụ thể, khách quan, viên quần chúng nhân dân phát huy tinh
công khai, dân chủ trong kiểm tra, giám thần trách nhiệm tham gia vào hoạt động
sát và thi hành kỷ luật đảng. Khi thu nhận kiểm tra, giám sát, cung cấp các thông
thông tin trong quá trình kiểm tra, giám tin có liên quan đến tổ chức đảng, cán
sát phải đảm bảo trung thực, chính xác, bộ, đảng viên. Người tha thiết và mong
- 22 Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion
muốn nhân dân giám sát, kiểm tra Đảng người lãnh đạo cần phải có một nhóm cán
và Chính phủ: “Chính phủ ta là Chính bộ nhiều kinh nghiệm và giàu năng lực
phủ của nhân dân, chỉ có một mục đích để giúp mình đi kiểm tra. Ai đi kiểm tra
là ra sức phụng sự lợi ích của nhân dân. việc gì, nơi nào nếu có sơ suất thì người
Chính phủ rất mong đồng bào giúp đỡ, ấy phải chịu trách nhiệm.”. Người nhắc
đôn đốc, kiểm soát và phê bình để làm nhở “Không thể gặp ai cũng phái đi kiểm
trọn nhiệm vụ của mình là: người đày tớ tra” nghĩa là người lãnh đạo phải kiểm tra,
trung thành tận tụy của nhân dân.” xem xét phẩm chất, năng lực của từng cán
Để kiểm tra, giám sát có hiệu quả, bộ làm công tác kiểm tra trước khi giao
theo quan điểm Hồ Chí Minh thì phải gắn nhiệm vụ cho họ đi kiểm tra người khác,
liền với thi hành kỷ luật. Chủ tịch Hồ Chí kiểm soát việc khác, tìm hiểu xem họ có
Minh phân tích, không phải lúc nào mọi đủ phẩm chất và năng lực hoàn thành
tổ chức đảng và đảng viên đều tốt, đều nhiệm vụ không?
hay, đều chấp hành nghiêm kỷ luật, trong 2. Một số giải pháp vận dụng tư
Đảng vẫn còn những cán bộ mang nặng tưởng Hồ Chí Minh để tiếp tục nâng
chủ nghĩa cá nhân quan liêu, tham ô, vụ cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát
lợi... nên việc thực thi kỷ luật trong Đảng và thi hành kỷ luật đảng.
là tất yếu và rất cần thiết để giữ vững kỷ
Trong suốt quá trình cách mạng,
cương của Đảng và “Đảng cần phải thi
dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí
hành kỷ luật nghiêm khắc những cán bộ
Minh và Đảng ta, công tác kiểm tra, giám
mắc sai lầm đó.”
sát và thi hành kỷ luật đảng đã bám sát
Ba là, về đội ngũ cán bộ thực hiện nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn
công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ cách mạng. Thông qua việc kiểm tra,
luật đảng giám sát và thi hành kỷ luật đảng để giáo
Công tác kiểm tra, giám sát và thi dục, rèn luyện và sang lọc đội ngũ cán
thành kỷ luật là bộ phận quan trọng trong bộ, đảng viên hoạt động trong các lĩnh
công tác xây dựng Đảng, là chức năng và vực. Trên thực tế, công tác kiểm tra, giám
phương thức lãnh đạo của Đảng nên Hồ sát, thi hành kỷ luật đảng không chỉ phát
Chí Minh yêu cầu tiêu chuẩn chính trị, hiện cái sai, uốn nắn cán bộ, đảng viên,
đạo đức, tư tưởng lập trường vững vàng, đưa những phần tử “thoái hóa biến chất”
có chuyên môn rất cao đối với cán bộ của ra khỏi Đảng mà còn phát hiện những
Đảng nhất là đối với cán bộ làm công tác nhân tố tích cực trong Đảng để tiếp tục
kiểm tra Đảng. Người yêu cầu, cán bộ làm bồi dưỡng đào tạo nhân tài, biểu dương
công tác kiểm tra phải là người có uy tín những tập thể và cá nhân xuất sắc. Mặt
và kinh nghiệm. Người nêu rõ: “Không khác, công tác kiểm tra, giám sát và thi
thể gặp ai cũng phái đi kiểm tra. Người hành kỷ luật đảng đã góp phần thực hiện
lãnh đạo phải tự mình làm việc kiểm tra, thắng lợi đường lối, chủ trương, chính
mới đủ kinh nghiệm và oai tín. Nhưng sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước,
- Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion 23
nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến hàng đầu của Đảng. Vì thế, tổ chức đảng,
đấu, giữ vững kỷ luật, kỷ cương, sự đoàn cấp ủy các cấp cần tăng cường sự lãnh
kết thống nhất trong Đảng, xây dựng đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện toàn
Đảng ta thật sự trong sạch, vững mạnh, diện nhiệm vụ theo quy định của Điều 30
được nhân dân tin yêu. Đại hội đại biểu Điều lệ Đảng, Nghị quyết Hội nghị Trung
toàn quốc lần thứ XII đánh giá: “Công ương 5 khóa X về tăng cường công tác
tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng kiểm tra, giám sát của Đảng, Nghị quyết
được tăng cường, có hiệu lực, hiệu quả Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây
hơn, góp phần thực hiện nhiệm vụ chính dựng chỉnh đốn Đảng, Nghị quyết Trung
trị và công tác xây dựng Đảng”. ương 7 khóa XII về tập trung xây dựng
Tuy nhiên, bên cạnh những tích đội ngũ các cấp, nhất là cấp chiến lược,
cực đã đạt được, trong thời gian qua, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang
chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, tầm nhiệm vụ, Nghị quyết Trung ương
giám sát và xử lý tổ chức đảng, đảng 8 khóa XII của Đảng về quy định trách
viên vi phạm chưa cao, chưa đủ sức góp nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên;
phần ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, Quy định số 109-QĐ/TW của Ban Chấp
lãng phí, tiêu cực, trong nội bộ Đảng, hành Trung ương năm 2018 về công tác
dẫn đến: “Nhiều khuyết điểm, sai phạm kiểm tra của tổ chức đảng dối với việc tu
của tổ chức đảng, đảng viên chậm được dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của
phát hiện, kiểm tra, xử lý, hoặc xử lý kéo cán bộ, đảng viên... để tạo chuyển biến
dài, nên kỷ cương, kỷ luật ở một số nơi mạnh mẽ, tích cực về nhận thức và hành
chưa nghiêm; chưa phát huy đầy đủ vai động đối với công tác xây dựng Đảng,
trò, trách nhiệm của các tổ chức trong công tác kiểm tra, giám sát và thi hành
hệ thống chính trị và của nhân dân trong kỷ luật đảng.
công tác kiểm tra, giám sát”.
Thứ hai, tiếp tục rà soát, bổ sung,
Vận dụng quan điểm Hồ Chí Minh hoàn thiện các văn bản quy định, quy
và từ thực trạng đó, để công tác kiểm tra, trình về công tác kiểm tra, giám sát và thi
giám sát của Đảng trong thời gian tới đạt hành kỷ luật đảng.
hiệu quả cao, cần thực hiện tốt những giải
Đây là vấn đề quan trọng, đảm bảo
pháp sau:
cho công tác kiểm tra, giám sát phát huy
Thứ nhất, không ngừng nâng cao tốt hiệu lực, hiệu quả trong hoạt động
nhận thức cho cấp ủy, Ủy ban kiểm tra các thực tiễn, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ
cấp về mục đích, ý nghĩa, nguyên tắc của xây dựng Đảng hiện nay. Vì vậy, các
công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ cấp ủy cần rà soát, nghiên cứu, sửa đổi,
luật đảng trong giai đoạn mới bổ sung, ban hành mới các văn bản quy
Nhận thức đúng đắn công tác kiểm định, quy chế, quy trình, hướng dẫn về
tra, giám sát và thi hành kỷ luật có vị trí, công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ
vai trò, chức năng, nhiệm vụ quan trọng luật; giải quyết đơn thư tố cáo, khiếu nại
- 24 Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion
kỷ luật, đảm bảo tính thống nhất, đồng hiện đúng quan điểm phát huy vai trò,
bộ theo đúng quy định của Điều lệ Đảng, trách nhiệm của nhân dân trong công tác
hướng dẫn của Ủy ban Kiểm tra Trung kiểm tra, giám sát của Ðảng là nhằm thực
ương, phù hợp với đặc điểm, tình hình hiện tốt một trong năm phương pháp cơ
tổ chức, nhiệm vụ Quân đội và các đơn bản của công tác kiểm tra, giám sát của
vị. Cấp ủy phải vừa là người lãnh đạo, Ðảng, góp phần đổi mới phương thức
vừa là người trực tiếp thực hiện, không kiểm tra, giám sát của Ðảng và nâng cao
khoán trắng cho Ủy ban kiểm tra. Đồng chất lượng, hiệu quả công tác này trong
thời, phải chủ động, tích cực lãnh đạo, tình hình mới.
chỉ đạo, đánh giá, rút kinh nghiệm; xây Thứ tư, thường xuyên kiện toàn tổ
dựng quy trình thực hiện nhiệm vụ kiểm chức bộ máy cơ quan ủy ban kiểm tra,
tra, giám sát; quy định rõ trách nhiệm đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp bảo đảm
của cấp ủy và tự kiểm tra, giám sát của tương xứng với chức năng, nhiệm vụ,
mỗi cấp ủy viên... quyền hạn được giao.
Thứ ba, đề cao trách nhiệm của tổ Cần chú trọng kiện toàn ủy ban
chức đảng và đảng viên, nhất là người kiểm tra và đội ngũ cán bộ kiểm tra có
đứng đầu trong công tác kiểm tra, giám đủ số lượng, chất lượng, cơ cấu phù
sát và thi hành kỷ luật đảng; phát huy vai hợp theo đúng hướng dẫn. Coi trọng
trò, trách nhiệm của các tổ chức đảng việc lựa chọn, bồi dưỡng, luân chuyển,
trong hệ thống chính trị và của nhân dân nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực
trong công tác kiểm tra, giám sát chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất đạo
Cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy, đức, phương pháp, tác phong công tác
tổ chức đảng phải nắm vững đường lối, của đội ngũ cán bộ, nhân viên làm công
quan điểm, nghị quyết, chỉ thị, quy định tác kiểm tra, giám sát, nhất là với cán
về công tác xây dựng Đảng, đồng thời cần bộ chuyên trách. Đầu tư cơ sở vật chất,
nhận thức đầy đủ tầm quan trọng, mục kỹ thuật, phương tiện làm việc cho ủy
đích, ý nghĩa, nội dung các quy định của ban kiểm tra và cơ quan ủy ban kiểm
Đảng về công tác kiểm tra, giám sát và thi tra, cũng như nâng cao đời sống của
hành kỷ luật đảng. Từ đó, là cơ sở để thực đội ngũ cán bộ, nhân viên làm công tác
hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn kiểm tra, giám sát.
của tổ chức đảng, chức trách, nhiệm vụ Công tác kiểm tra, giám sát và thi
của đảng viên và chấp hành nghiêm chỉnh hành kỷ luật đảng không chỉ là yêu cầu
khi được kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ mà còn là nhiệm vụ trước mắt và lâu dài
luật đảng. của cả hệ thống chính trị. Đồng thời, công
Ðiều lệ Ðảng quy định một trong tác này còn là trách nhiệm của mỗi cán
những nguyên tắc cơ bản là Ðảng «gắn bó bộ, đảng viên dưới sự lãnh đạo của Đảng.
mật thiết với nhân dân», đồng thời Ðảng Những quan điểm của Hồ Chí Minh về
«chịu sự giám sát của nhân dân». Thực kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật
- Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion 25
đảng là cơ sở lý luận quan trọng cho Đảng [3]. Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb
Cộng sản Việt Nam vận dung nhằm nâng Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2016
cao hơn nữa hiệu quả của công tác này [4]. http://tapchiqptd.vn/vi/theo-guong-bac/
vào trong công tác xây dựng và chỉnh đốn cong-tac-kiem-tra-giam-sat-theo-tu-tuong-
Đảng trong giai đoạn hiện nay. ho-chi-minh/10245.html.
Tài liệu tham khảo: Địa chỉ tác giả: Viện Xây dựng Đảng - Học
viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh;
[1]. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị
Email: nguyenchi283@gmail.com
quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2011, tập
5;7;9;13;15
[2]. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb Chính
trị quốc gia, Hà Nội, 2016
nguon tai.lieu . vn