Xem mẫu
- Gary Chapman
NĂM NGÔN NG TÌNH YÊU
DÀNH CHO NH NG NGƯ I CH CÓ M T MÌNH
- Dành t ng nh ng ngư i c thân ã chia s v i tôi nh ng ni m vui n i bu n c a h trong su t ba mươi
năm qua. Hy v ng cu n sách này s mang l i cho các b n thêm nhi u ni m vui.
- Bìa 4:
“Dù ã k t hôn hay còn c thân, tr hay ã già thì t t c chúng ta u có nhu c u quan tr ng v tình
c m là ư c yêu thương. Khi nhu c u này ư c áp ng, chúng ta s th hi n tr n v n nh ng c tính t t p
nh t c a mình và t ư c nhi u thành qu l n lao trong cu c s ng. Ngư c l i, ta s g p r t nhi u khó khăn. Tôi
tin tư ng r ng nh ng chân lý trong cu n sách này s giúp nh ng ngư i c thân h c ư c các k năng c n thi t
trong vi c cho và nh n tình yêu”.
- L I GI I THI U
Hơn 15 năm trư c, tôi ã vi t quy n sách Năm ngôn ng tình yêu: cách th hi n l i cam k t chân thành
c a b n v i ngư i b n i. S ón nh n c a c gi ã vư t quá mong i c a tôi: T ng c ng 5 tri u b n ã
ư c bán s ch. M i năm, cu n sách này l i bán ư c nhi u b n hơn năm trư c ó. n nay, Năm ngôn ng tình
yêu ã ư c d ch sang 42 th ti ng khác nhau.
Nhi u ngư i ã h i tôi v lý do thành công c a cu n sách ó. Câu tr l i duy nh t c a tôi là: N i dung
c a nó t p trung vào nhu c u tình c m sâu s c nh t c a con ngư i - nhu c u ư c yêu thương. i v i nh ng
ngư i ã k t hôn, nó mang l i c m giác th u hi u và nh ng công c th c ti n nuôi s ng tình yêu trong gia
ình. Hàng ngàn c p v ch ng ã nói v i tôi r ng ý tư ng c a Năm ngôn ng tình yêu ã mang l i “m t cu c
s ng m i” cho hôn nhân c a h .
i u tôi không ng n chính là có r t nhi u ngư i c thân cũng tìm c cu n sách mà tôi ã vi t riêng
cho nh ng c p v ch ng. M t ngư i ã nói v i tôi: “Dù cu n sách Năm ngôn ng tình yêu ư c vi t dành riêng
cho các c p v ch ng nhưng nó cũng ã giúp tôi r t nhi u trong vi c c i thi n nh ng m i quan h c a mình”.
Hay m t ngư i c thân khác ã nói v i tôi: “Tôi chưa bao gi hi u ư c ngư i b n cùng phòng c a mình cho
n khi tôi c cu n sách c a ông. Ông ph i vi t m t cu n Năm ngôn ng yêu thương dành cho nh ng ngư i
c thân m i ư c”. Và th là tôi quy t nh hoàn t t cu n sách này trong s mong ch c a nhi u ngư i c
thân.
Dù ã k t hôn hay còn c thân, tr hay ã già thì t t c chúng ta u có nhu c u quan tr ng v tình c m
là ư c yêu thương. Khi nhu c u này ư c áp ng, chúng ta s th hi n tr n v n nh ng c tính t t p nh t
c a mình và t ư c nhi u thành qu l n lao trong cu c s ng. Ngư c l i, ta s g p r t nhi u khó khăn. Tôi tin
tư ng r ng nh ng chân lý trong cu n sách này s giúp nh ng ngư i c thân h c ư c các k năng c n thi t
trong vi c cho và nh n tình yêu.
M t i u quan tr ng mà b n c n ph i hi u là cu n sách b n ang c m trên tay không ph i là m t cu n
Năm ngôn ng tình yêu cũ ư c in l i v i bìa m i. Năm ngôn ng yêu thương dĩ nhiên là không thay i,
nhưng trong cu n sách này chúng ta s t p trung vào i tư ng nh ng ngư i c thân.
Trong hai chương u tiên, chúng ta s tìm hi u v nh ng ngư i c thân và t i sao yêu thương l i là
y u t quan tr ng nh t trong các m i quan h . T chương 3 n chương 7, chúng ta s tìm hi u v t ng ngôn
ng tình yêu. Trong chương 8, chúng ta s h c cách khám phá ra ngôn ng tình yêu c a b n thân cũng như cách
phát hi n ra ngôn ng tình yêu c a ngư i khác.
Nh ng chương còn l i s giúp b n bi t cách yêu thương và ư c yêu thương b ng cách s d ng “năm
ngôn ng tình yêu”. Trong chương 9, b n s bi t cách áp d ng nh ng nguyên t c c a “năm ngôn ng tình yêu”
th u hi u cha m , anh ch em cũng như các thành viên còn l i trong gia ình. Chương 10 – 11, chúng ta s
khám phá các m i quan h h n hò, n n t ng c a hôn nhân cũng như t m quan tr ng c a ngôn ng tình yêu i
v i vi c xây d ng m t m i quan h v ch ng t t p. Chương 12 s t p trung nói v cách th c truy n t tình
yêu thương n b n chung phòng, b n h c, b n ng nghi p. Chương 13 s mang l i nh ng hư ng d n thi t
th c giúp các b c cha m ơn thân b c l tình yêu thương c a mình v i con cái. Cu i cùng, trong chương 14,
chúng ta s t p trung nói v tình yêu như m t chi c chìa khóa d n n thành công.
Hãy cùng tôi th c hi n cu c hành trình khám phá cu c s ng c a ngư i c thân - nh ng ngư i ã hi u
ra r ng i u tuy t v i nh t c a cu c s ng chính là cho i và nh n l i tình yêu m t cách úng n.
- Gary Chapman
- VÀI NÉT V TÁC GI GARY CHAPMAN
Không ch là m t chuyên gia tâm lý, Giáo sư Gary Chapman còn là Giám c T p oàn Tư V n Hôn
i S ng Gia ình (Marriage and Family Life Consultants, Inc.) có tr s t i M . Ông t ng nhi u l n
Nhân &
tham gia thuy t trình t i các cu c h i thaœo trên toàn th gi i và trò chuy n tr c tuy n trên các chương trình
cuœa hơn 100 ài phát thanh.
Gary Chapman t t nghi p H c vi n Kinh Thánh Moody (Moody Bible Institute), r i l y b ng c nhân
i h c Wheaton và b ng th c sĩ ngành nhân lo i h c t i i h c Wake Forest. Ông còn nh n b ng th c sĩ
ngành Giáo d c Tôn giáo (M.R.E) và b ng ti n sĩ tri t h c (Ph.D) t i Southwestern Baptist Theological
Seminary. Trong ngành tâm lý, Gary Chapman là m t chuyên gia n i ti ng th gi i trong lĩnh v c tư v n c i
thi n và vun p các m i quan h . Trong ngành xu t b n, ông là m t tác gi bestseller v i b sách n i ti ng
Năm Ngôn ng Tình yêu ã phát hành hàng ch c tri u b n và ư c d ch sang 38 ngôn ng trên th gi i.
K t năm 1979, ngoài b sách Năm Ngôn ng Tình yêu, Gary Chapman ã vi t hơn 20 quy n sách
khác, trong ó có: C m nang hư ng d n d th c hi n nh t th gi i v các m i quan h gia ình (The World’s
Easiest Guide to Family Relationships), M t khác c a Tình yêu (The Other Side of Love), Năm d u hi u c a
m t gia ình yêu thương (Five Signs of a Loving Family), Hư ng n cu c hôn nhân phát tri n b n v ng
(Toward a Growing Marriage), và Hy v ng cho nh ng ngư i ly thân (Hope for the Separated).
V i hơn 45 năm kinh nghi m t cu c hôn nhân h nh phúc b n v ng v i ngư i v là Karolyn, cũng như
hơn 30 năm th c hi n s m nh c a m t m c sư, m t nhà tư v n hôn nhân, Ti n sĩ Gary Chapman luôn s n sàng
h tr , giúp c i thi n và hàn g n nh ng m i quan h v - ch ng, cha m - con cái, giúp cho cu c s ng gia ình
c a hàng tri u ngư i tr nên t t p hơn. Có th nói không quá r ng, ông chính là “ông tơ, bà nguy t” th i hi n
i, giúp an d t và c ng c nh ng s i dây tình c m gi a các thành viên gia ình v i nhau và gi a ngư i v i
ngư i. Hàng tri u c gi , khán thính gi ã th a nh n và khen ng i r ng nh ng quy n sách c a ông ã th t s
c u vãn gia ình h , ch ra cho h nh ng cách ơn gi n mà th c t truy n t tình yêu v i “n a kia” c a
mình, giúp h gi i quy t nh ng mâu thu n tư ng như không th c u vãn trong hôn nhân cũng như trong vi c
nuôi d y con.
Sau khi nuôi d y trư ng thành hai ngư i con – m t trai, m t gái, Gary và Karolyn hi n v n s ng h nh
phúc bên nhau Winston-Salem, Nam Carolina.
- 1
NGƯ I TRƯ NG THÀNH C THÂN:
CHÂN DUNG VÀ N I NI M
N u b n ch n c cu n sách này, r t có th b n v n ang c thân ho c quen bi t v i m t ngư i c
thân nào ó. Theo th ng kê, hơn b n trong s mư i ngư i M trư ng thành v n còn c thân – t c là có t i 92
tri u ngư i c thân trên toàn nư c M 1. S th c là M có nhi u ngư i c thân hơn t t c các nư c khác trên
th gi i, tr Trung Qu c và n .
Dĩ nhiên, s không chính xác n u x p t t c ngư i c thân vào m t nhóm. Có ít nh t 5 nhóm ngư i c
thân. Ph n l n trong s này là ngư i chưa t ng k t hôn (là i tư ng chính mà cu n sách này hư ng t i). Tuy
nhiên, 4 nhóm còn l i cũng c n ư c quan tâm x ng áng. Sau ây là 5 nhóm ngư i c thân ó:
1. Chưa t ng k t hôn. Tính riêng M , t 18 tu i tr lên, nhóm này bao g m kho ng 49 tri u ngư i.
tu i k t hôn trung bình l n u ã tăng lên, 25 tu i i v i n gi i và 27 tu i i v i nam gi i. C m i 5
ngư i t 18 n 24 tu i thì có 4 ngư i chưa t ng k t hôn (78%).
2. ã ly hôn. Ngày nay, trên th gi i có 10% ngư i trư ng thành ã t ng ly hôn2. 20% s v ly hôn
thu c v các c p v ch ng ã k t hôn 5 năm; 1/3 trong s chúng thu c v các c p v ch ng k t hôn ư c
kho ng 10 năm và 43% thì x y n v i các c p ã k t hôn kho ng 15 năm.
3. Ly thân nhưng chưa ly hôn. ây là nh ng ngư i v n chưa chính th c ly hôn nhưng không còn s ng
chung v i nhau n a. Cu c s ng c a h gi ng m t ngư i c thân hơn là ngư i ang có gia ình. Tuy nhiên tình
tr ng ly thân này ch là t m th i. Nh ng ngư i này ho c s hòa gi i v i v /ch ng c a mình, ho c s h p th c
hóa s chia tay này b ng vi c chính th c ly hôn.
4. góa. Vi c góa rõ ràng là có s khác bi t gi a hai gi i. C 5 ngư i s ng c thân do b n i c a
mình qua i thì có n 4 ngư i là ph n . G n 1/2 nh ng ngư i ph n t 65 tu i tr lên là góa ph , trong khi
nam gi i, con s này ch là 14%.
5. Cha m ơn thân. M t trăm năm trư c, ch có dư i 1% s ngư i trư ng thành là ph huynh ơn thân
c a tr v thành niên. Nhưng ngày nay, có n hơn 12 tri u ph huynh ơn thân ang chăm sóc ít nh t m t tr
em dư i 18 tu i – chi m g n 1/3 t ng s gia ình. Rõ ràng, s lư ng ph huynh ơn thân ã t ng ly hôn là r t
l n. Nhưng bên c nh ó, s lư ng ph huynh ơn thân chưa t ng k t hôn cũng không ng ng gia tăng. Trong s
nh ng ngư i m ơn thân thì có n 40% là chưa t ng k t hôn v i cha c a con mình.
Khác bi t nhưng th ng nh t
Dù thu c nhi u nhóm khác nhau nhưng gi a nh ng ngư i trư ng thành c thân v n có nhi u i m
tương ng. H u h t h u g p khó khăn trong nhi u lĩnh v c, ch ng h n như i s ng v t ch t, o c, các
m i quan h … N u b n là m t ngư i trư ng thành c thân, tôi nghĩ có th cũng như nhi u ngư i khác, b n
luôn mu n th u hi u b n thân cũng như v trí c a mình trong xã h i. Và ngu n g c sâu xa c a v n này chính
là nhu c u mu n cho i và nh n l i tình yêu thương.
Là m t ngư i c thân, dù thu c nhóm nào thì b n cũng mu n ư c nh ng ngư i quan tr ng trong i
mình yêu thương và tin r ng h c n tình yêu c a b n. Cho i và nh n l i tình yêu luôn là ni m h nh phúc c a t t
c m i ngư i, nh t là ngư i trư ng thành c thân. M t khi c m nh n ư c tình yêu thương cũng như v trí c a
mình i v i nh ng ngư i xung quanh, b n s vư t qua ư c m i áp l c c a cu c s ng. Nhưng n u thi u v ng
tình yêu, cu c s ng s tr nên th t l nh l o và tr ng v ng.
Th ng kê c a B dân s Hoa Kỳ vào ngày 16 tháng B y năm 2007.
1
S li u th ng kê c a Trung tâm s c kh e Qu c gia Hoa Kỳ năm 2001.
2
- Ngư i thanh niên có chi c vòng kim lo i trên u
Tôi quen Rob trong chuy n i n Grand Canyon3. rìa phía Nam, g n Bright Angle Trail, tôi nhìn
th y Rob và hai ngư i l n tu i khác ang ng c nh nhau. Tôi chú ý n Rob vì anh có eo m t cái n p lưng
dính li n v i vòng b ng kim lo i quanh u. Tôi g t u và m m cư i chào anh.
Rob áp l i: “Chào anh, chúc m t bu i sáng t t lành”. N cư i c a Rob khi n tôi c m th y m áp và
mu n b t chuy n. Sau ó, tôi bi t ư c r ng anh ã b ch n thương c t s ng trong m t tai n n khi i leo núi.
Hai ngư i l n tu i kia chính là cha m c a anh.
Rob cho bi t cách ây hai năm, gia ình anh ã lên k ho ch tham quan h m núi này. Nhưng năm u
tiên, h g p v n v tài chính nên chuy n i ph i hoãn l i. Năm th hai, Rob g p tai n n nên h không th r i
kh i nhà. Bây gi , khi s c kh e c a Rob ã khá hơn, hành trình c a h m i ư c b t u. Khi lên k ho ch, h
d nh s i vào n t n chân h m núi. Gi ây, ư c mơ c a h tuy có thay i nhưng v n không hoàn toàn
bi n m t. H d tính s dành ra c tu n t n hư ng phong c nh nơi ây.
Rob ch m rãi lăn chi c xe lăn c a mình t i a i m có th nhìn th y toàn b khung c nh h m núi. Tôi
th t s ngư ng m gia ình anh khi nhìn th y c ba ang m mình trong c nh s c tuy t v i c a thiên nhiên. H
ã không b cu c trong hoàn c nh khó khăn nh t.
V ph n mình, hai cha con tôi cũng ã dành ra su t c tu n l khám phá r ng núi. Cu i tu n ó, tôi
l i g p Rob s nh khu nhà ngh Bright Angel Lodge. Vì ã quen nhau t trư c nên chúng tôi chào h i như
nh ng ngư i b n cũ. Chúng tôi trò chuy n su t 2 gi ng h . Rob k cho tôi nghe v tai n n c a anh và n l c
c a m i ngư i khi h c g ng mang anh lên tr c thăng c u h . Anh k v n i au th xác và tinh th n mà anh
ã tr i qua. Anh ã t ng chán n n n m c tuy t v ng, ánh m t m t cơ h i vi c làm m i và ph i tr i qua nhi u
tu n li n trong phòng v t lý tr li u.
Khi tôi h i i u gì ã giúp anh vư t qua th thách và gi v ng tinh th n trong lúc khó khăn ó, Rob tr
l i r t ơn gi n: “ ó chính là Tình yêu”. Anh nói ti p:
- Tình yêu là th duy nh t giúp tôi vư t qua ư c t t c . B m ã luôn bên tôi, và tôi còn có m t
ngư i b n gái... Tuy ó không ph i là quan h yêu ương nhưng trong su t th i gian u tôi b tai n n, cô y
luôn n thăm tôi m i ngày. N u không có cô y, có l tôi ã không vư t qua ư c. Cô y em l i cho tôi hy
v ng. Cô y c vũ tôi trong quá trình ch a tr và thư ng c u nguy n cùng tôi. Tôi chưa t ng c u nguy n cùng
v i cô gái nào trư c ó c . Cách cô y nói chuy n v i Chúa ã mang l i cho tôi hy v ng. Nh ng l i nói c a cô
y gi ng như cơn mưa tư i mát tâm h n ang khô n c a tôi. n bây gi , chúng tôi v n là b n t t c a nhau.
Chính tình yêu c a cô y và nh ng ngư i thân xung quanh ã giúp tôi vư t qua t t c .
R i Rob nói ti p:
- Hy v ng m t ngày nào ó, tôi s có th giúp ư c ngư i khác như cách m i ngư i ã t ng giúp
tôi.
S c m nh tình yêu
Rob là minh ch ng thuy t ph c cho c s c m nh tình yêu l n nhu c u yêu và ư c yêu c a m t ngư i
trư ng thành c thân. Tình yêu chính là n n t ng cho m i m i quan h c a con ngư i. Nó nh hư ng l n n
nh ng giá tr v t ch t và o lý. Tôi cũng tin r ng tình yêu chính là m c tiêu quan tr ng nh t trong quá trình tìm
ki m ý nghĩa cu c s ng c a m t ngư i c thân.
3
Grand Canyon hay H m núi l n là m t khe núi hùng vĩ, d ng ng ư c t o thành do s xâm th c c a sông Colorado bang
Arizona, Hoa Kỳ, t hàng tri u năm v trư c. Grand Canyon có dài 446 km, r ng t 0,4 n 24 km và sâu hơn 1.600 mét. ây là
m t trong nh ng a i m du l ch n i ti ng nh t t i M . Theo các ghi chép thì Grand Canyon ư c nhà thám hi m García López de
Cárdenas ngư i Tây Ban Nha tìm th y vào năm 1540.
- Chính vì th , tôi c m th y mình c n ph i vi t cu n sách v Năm ngôn ng tình yêu dành cho nh ng
ngư i c thân này. Nh ng gì b n s p c ư c sau ây có th s giúp b n c ng c ư c t t c các m t trong
i s ng. Vi c c h t cu n sách này s t n c a b n m t chút th i gian, nhưng tôi tin r ng nó mang l i cho b n
m t k t qu r t x ng áng. Có l cũng như nhi u ngư i khác, b n ã t ng u tư th i gian h c cách g i tin
nh n, lư t net hay k t b n qua các m ng công c ng. Và không may là h u h t nh ng ngư i c thân (và cũng
g n như t t c m i ngư i) u hi u v nh ng th ó hơn là hi u v tình yêu. Lý do r t ơn gi n: h dành nhi u
th i gian nghiên c u v công ngh hơn là tìm hi u v tình yêu.
i u còn thi u
Tôi r t ng ý v i ý ki n c a Ti n sĩ Leo Buscaglia r ng:
“Các nhà tâm lý h c, tâm th n h c, xã h i h c, nhân ch ng h c và giáo d c h c ã tuyên b trong các
nghiên c u c a mình r ng tình yêu là “m t ph n ng, m t c m xúc có i u ki n”... Nhưng a ph n m i ngư i
u x s như th tình yêu không ph i ư c rèn luy n mà ã n m s n âu ó trong m i ngư i, và ch c n ch
t i tu i bi t nh n th c thì tình yêu s n y n m t cách t nhiên. R t nhi u ngư i ã ch i iu óc i.
Dư ng như chúng ta luôn t ch i i m t v i s th t hi n nhiên r ng r t nhi u ngư i ã dành c i i tìm
m t tình yêu ích th c, c g ng có ư c nó nhưng n khi ch t i v n chưa th c s khám phá ra ư c nó”.
Hơn 30 năm qua, tôi ã dành nhi u th i gian giúp m i ngư i k t n i c m xúc - làm th nào ch
ng cho i và ón nh n tình yêu ch không ph i ng i ch may m n x y n m t cách th ng. Tôi có th t
tin nói v i t t c ngư i c thân - cho dù ngư i ó chưa t ng, ã m t l n hay nhi u l n k t hôn - r ng n u b n
c và áp d ng nh ng thông tin ư c ưa ra trong các chương ti p theo ây, b n s h c ư c cách trao i và
nh n l i tình yêu m t cách hi u qu . B n s khám phá ra i u còn thi u trong nh ng m i quan h trư c ó và s
h c ư c cách xây d ng m t m i quan h lành m nh, tích c c b ng cách s d ng ngôn ng tình yêu cơ b n c a
ngư i khác cũng như hi u rõ hơn v ngôn ng tình yêu c a mình.
Nh ng n i au b t ngu n t s v c a các m i quan h u có ngu n g c sâu xa: r t nhi u ngư i
trong chúng ta không th c s tìm hi u nghiêm túc v tình yêu. Chúng ta chưa t ng coi tr ng nó, tìm hi u
nguyên lý ho t ng c a nó. nh ng trang ti p theo, b n s ư c g p r t nhi u ngư i c thân các nhóm và
m i l a tu i - nh ng ngư i ã nh n th c ư c r ng vi c tìm hi u m t cách nghiêm túc v tình yêu có th s
thay i ư c th gi i - hay nói ng n g n hơn, thay i các m i quan h cá nhân.
- Nh ng i u c n suy ng m
1. B n c m th y nh ng ngư i quan tr ng trong i b n yêu thương b n n m c nào?
2. Trong lúc khó khăn, ã bao gi b n nh n ư c tình c m t m t ngư i b n mà như Rob di n t là:
“N u không có cô y, có l tôi ã không vư t qua ư c”? N u có thì ngư i b n này th hi n tình yêu i v i
b n ra sao?
3. ã bao gi b n có d p ư c tr thành m t ngư i b n th c s trong lúc b n mình g p khó khăn chưa?
N u có thì b n th hi n tình c m c a mình th nào?
4. B n ã trao i và nh n l i s yêu thương như th nào?
5. B n có h ng thú nghiên c u v b n ch t c a tình yêu cũng như h c cách th hi n tình yêu thương
không?
- 2
CHÌA KHOÁ THÀNH CÔNG
CHO NH NG M I QUAN H
Con ngư i là m t sinh v t c bi t, luôn c n n các m i quan h . Con ngư i s ng theo c ng ng và
h u như ai cũng mu n có nhi u m i liên h xã h i. Trong văn hóa phương Tây, b cô l p ư c xem là m t trong
nh ng hình ph t nghiêm kh c nh t. Th m chí nh ng ph m nhân ph m tr ng t i cũng không ph i t t c ub
bi t giam.
V y, ch t lư ng c a các m i quan h xã h i c a chúng ta ra sao?
Nh ng m i quan h tích c c và b n v ng s mang l i cho b n ni m vui; nhưng các m i quan h x u s
em n cho b n n i au nh c nh i. Th m chí, tôi có th kh ng nh r ng: Ni m h nh phúc l n lao nh t trong
i m i ngư i s là do m t m i quan h t t em l i; còn n i au sâu n ng nh t trên i cũng do m i quan h
x u gây ra. N u c m nh n ư c tình yêu thương c a m , b n s c m th y thanh th n và ư c khích l . Ngư c
l i, n u m i quan h gi a b n và m không t t, b n s có c m giác b b rơi. Và n u b n b chính m ru t c a
mình ngư c ãi, c m giác t n thương, t c gi n, th m chí là lòng thù h n s n y sinh và khi n b n nh c nh i.
Cha m c a chúng ta
Vi c thi u th n tình c m c a cha m khi n con cái có khuynh hư ng tìm ki m tình c m trong các m i
quan h khác. Th t không may, s tìm ki m này thư ng có xu hư ng sai l m và d d n n th t v ng v sau.
Con trai Derek c a tôi ã làm vi c v i nh ng a tr " ư ng ph " trong nhi u năm. G n ây, Derek có nói v i
tôi: "Con chưa t ng g p ngư i lang thang nào có m i quan h t t v i cha m c a h c ".
M t th c t mà b n ph i ch p nh n r ng t t c các m i quan h c a chúng ta u b t ngu n và ph thu c
vào m i quan h c a ta v i cha m mình. B n ch t m i quan h ó s có nh hư ng tích c c ho c tiêu c c n
t t c các m i quan h khác.
R t nhi u ngư i trư ng thành c thân không c m nh n ư c tình yêu thương t cha m h . bù p
cho c m giác tr ng v ng trong tâm h n, h ã theo u i nh ng th mà h cho r ng t t p trong cu c s ng và
g t hái ư c nhi u thành công. Th nhưng, h l i th t b i hoàn toàn trong vi c xây d ng m i quan h v i ngư i
khác. H u như lúc nào h cũng t h i r ng: "Làm th nào có th xây d ng ư c m t m i quan h thành công
và t t p?". Hi u ư c Năm ngôn ng tình yêu s giúp b n tr l i ư c câu h i này.
Các giai o n c a m t m i quan h tình c m
Các m i quan h thư ng ít khi ng yên mà luôn thay i theo th i gian. Nhưng i u áng nói là hi m
khi ta ch u tìm hi u xem vì sao m i quan h ó l i x u i hay t t lên như v y. H u h t ngư i c thân ã t ng ly
hôn u không nghĩ mình s ly hôn trong ngày h quy t nh k t hôn. Th c t , h u h t m i ngư i u r t h nh
phúc trong ngày cư i. H cho r ng cu c hôn nhân c a mình s t t p, b n v ng và tràn y tình yêu thương.
Nhưng rõ ràng, ã có i u gì ó x y ra trong m i quan h này. Lúc ly hôn, h nói r ng: "V /ch ng c a tôi
không yêu thương tôi, không quan tâm n tôi, ích k . Nói th ng ra cô ta/anh ta quá x u tính". i u n c cư i là
ngư i kia cũng nh n xét v h h t như th . V y chuy n gì ang x y ra ây?
V i hàng ngàn hàng tri u cu c ly hôn di n ra m i năm, tôi nghĩ có l ã n lúc ta nên d ng l i và tìm
hi u nguyên nhân d n n tình tr ng này. T i sao m t cu c hôn nhân ang t t p l i tr nên x u i như v y?
T i sao ngư i ta l i quay v tình tr ng c thân? Sau 30 năm làm chuyên viên tư v n hôn nhân, tôi hi u r ng
câu tr l i là do m i ngư i u ã hi u nh m b n ch t c a tình yêu.
Xã h i phương Tây thư ng coi tr ng nh ng m i quan h yêu ương lãng m n. N u không tin, b n c
th nghe nh ng b n nh c và xem nh ng b phim ang ăn khách ho c tìm hi u v doanh s c a nh ng cu n ti u
thuy t tình yêu lãng m n mà xem. Nói cách khác, h thư ng b qua b n ch t th t c a tình yêu khi cho r ng nó
là cái gì ó th n tiên, cu n hút và tràn y ni m vui. N u b n có ư c nó, nghĩa là b n có ư c nó. Ngư c l i,
n u b n không có ư c nó thì b n s ch ng bao gi làm khác i ư c. Khái ni m này có th chính xác nhưng nó
- ch úng v i giai o n u c a m t m i quan h yêu ương. Nó không di n t ư c giai o n th hai - giai
o n quan tr ng nh t c a tình yêu. Hãy cùng tôi xem xét hai giai o n trong m t m i quan h .
Giai o n 1: Giai o n o tư ng trong tình yêu
B n có bi t ã có nhi u bài nghiên c u v th i " ang yêu" - giai o n o tư ng c a tình yêu? C giáo sư
Dorothy Tennov có vi t m t cu n sách kinh i n v tình yêu nhan Love and Limerenc. Trong cu n sách này,
bà k t lu n r ng giai o n này thư ng kéo dài kho ng 2 năm. Trong giai o n tình yêu o tư ng, chúng ta s ng
v i o giác r ng ngư i mình yêu vô cùng hoàn h o, hay ít nh t là hoàn h o i v i ta. B n bè ta có th nh n ra
các thói t t c a ngư i y, nhưng ta thì không. Có th khi m b n nói: "Con yêu, con có t ng nghĩ n vi c 5
năm nay c u ta chưa có công vi c nào n nh không?"; b n s tr l i r ng: "Thôi mà m , anh y ang ch cơ
h i n". Hay khi ng nghi p b n nói: "C u có cân nh c vi c cô y ã t ng k t hôn n 4 l n r i ch ?"; và
b n s áp l i r ng: "T i m y gã àn ông y u là nh ng k t i t . Ngư i ph n như cô y áng ư c h nh
phúc. Và tôi s là ngư i em n h nh phúc cho cô y".
Trong giai o n này, chúng ta thư ng có nhi u suy nghĩ vô lý ki u như: "Mình s không bao gi có
ư c h nh phúc n u không ư c bên ngư i y. Trên i này không có gì quan tr ng hơn tình c m c a mình
và ngư i y h t". Suy nghĩ này d n n th c tr ng nhi u b n tr b h c làm ám cư i ho c s ng th trư c
khi k t hôn. Khi y, nh ng khác bi t gi a hai ngư i thư ng ư c xem nh ho c b qua. Ta ch bi t r ng mình
ang h nh phúc và chưa bao gi h nh phúc như th . Và ta mong mình s h nh phúc như th su t i.
Giai o n này không òi h i chúng ta ph i n l c nhi u. M t bu i trưa n , khi tôi ang sân bay qu c
t Philadelphia thì có m t ngư i ph n bư c l i g n và b t chuy n. Cô y gi i thi u tên là Carrie và nói r ng
chúng tôi ã t ng g p nhau t i m t h i ngh hai năm trư c. Trong lúc nói chuy n, cô nói v i tôi r ng 6 tu n n a
cô s k t hôn. Ch ng s p cư i c a cô ang làm vi c t i căn c h i quân g n Chicago và cô ang trên ư ng n
ó. Khi tôi nói r ng mình ang trên ư ng n m t bu i nói chuy n chuyên v hôn nhân, cô h i tôi:
- Ông s nói gì ó?
- Tôi giúp các c p v ch ng gi i quy t các v n trong hôn nhân.
- Tôi không hi u. - Carrie áp. - T i sao l i ph i gi i quy t các v n trong hôn nhân? N u có v n
c n gi i quy t thì ch ng ph i không k t hôn ngay t u s t t hơn sao?
Carrie ã nói lên i u mà r t nhi u ngư i tin tư ng v tình yêu. i u ó úng, nhưng chưa . Thu m i
yêu, ta ch ng c n lo l ng nhi u. Chúng ta không c n ph i gi i quy t các v n có th yêu. Tình yêu luôn n
m t cách t nhiên.
T t c b t u t c m giác "r n ràng". T v ngoài cho n cách nói chuy n, cách th hi n c m xúc hay
cách s ng c a ngư i y u khi n ta “r n ràng”. ó là c m giác khi n ta mu n m i ngư i y i u ng nư c. Tuy
nhiên ôi lúc, c m giác r n ràng này m t i ngay sau cu c h n u tiên. Có th h ã nói hay làm i u gì ó
khi n ta b c mình. Ho c cũng có th ta phát hi n ra m t vài thói quen c a ngư i ó mà ta không ch p nh n
ư c. Sau l n i u ng nư c cùng h , ta ch ng còn th y mu n g p ngư i ó n a. V y nên, dù sau này không g p
ngư i ó n a, ta th y cũng ch ng sao. C m giác r n ràng tan bi n m t cách nhanh chóng và t nhiên.
Nhưng ôi khi, v i m t ngư i nào ó, m i l n i u ng cà phê v i h l i mang n cho ta m t i u thú v
m i. Sau cu c h n ó, ta l i mong có cu c h n ti p theo. B ng dưng ta th y mình yêu i h n lên! C m giác
r n ràng ngày càng l n m nh và c m giác ám nh b t u xu t hi n. M i sáng th c gi c, ta u nh n ngư i
y. Trư c khi i ng , ta cũng nghĩ n ngư i y. Su t c ngày, ta luôn t h i ngư i y ang làm gì. Ta mong
ư c g p l i ngư i y th t nhanh và m i l n bên nhau, m i th u th t hoàn h o.
Cu i cùng, ta s nói v i h r ng: "Anh/em nghĩ là mình ã yêu em/anh". ó chính là lúc ta c dò xét
xem li u ngư i y có c m giác gi ng mình không. N u ta nh n ư c ph n ng tích c c, ki u như: "Như th có
gì là không t t?", c hai s nhìn vào m t nhau th t lâu. Và n úng th i i m, ta s th t lên câu: "Anh/em yêu
em/anh" và mong ch nh n ư c câu tr l i: "Em/anh cũng yêu anh/em". T kho nh kh c ó, c m giác o
tư ng ngày càng l n d n trong ta, khi n ta nghĩ mình mu n chung s ng v i ngư i y su t quãng i còn l i.
Thông thư ng, m i ngư i s k t hôn ho c b t u chung s ng v i nhau ngay trong giai o n o tư ng này. Khi
y, m i quan h c a h không òi h i b t kỳ n l c nào. Chúng ta ã b cu n theo nh ng o tư ng " ang yêu"
- dâng trào. ó là lý do khi n Carrie không th hi u ư c vì sao ph i gi i quy t v n trong hôn nhân. Cô y cho
r ng cu c s ng hôn nhân v n s êm m và h nh phúc như giai o n ang yêu, r ng hai ngư i v n s t hy sinh
cho nhau và xem i phương là ngư i quan tr ng nh t trong c vũ tr .
V y, còn giai o n th hai trong tình yêu?
Trong khi Carrie ã hi u ư c giai o n 1 c a tình yêu, cô y l i không có chút khái ni m nào v giai
o n 2. Th m chí, cô còn không bi t n s t n t i c a giai o n 2.
Quan ni m v tình yêu c a Carrie i n hình cho c ngư i c thân l n ngư i ã có gia ình trong văn
hóa phương Tây. Chính vì th , hi u rõ Năm ngôn ng tình yêu là i u vô cùng c n thi t n u b n mu n có m t
m i quan h lâu dài. Nó s giúp b n duy trì ư c c m giác yêu thương sau khi ã i qua giai o n tình yêu o
tư ng.
Vi c thi u hi u bi t v v n này ã khi n 4 trong 5 ngư i t ng ly hôn tái hôn và l i l p l i cái vòng
lu n qu n c a mình v i ngư i b n i khác. 60% s ngư i tái hôn s l i ly d và l i quay v cu c s ng c thân
l n n a. Nhưng m i chuy n s thay i n u h hi u ư c b n ch t c a tình yêu chuy n t giai o n 1 sang
giai o n 2.
Giai o n 2: Giai o n th a hi p trong tình yêu
Tôi thích g i giai o n th hai c a tình yêu là giai o n "th a hi p". Nó r t khác v i giai o n 1 – giai
o n mà tôi g i là tình yêu " am mê" ho c tình yêu "ám nh". T t nhiên, tôi không có ý nói r ng tình yêu th a
hi p thì không có am mê b i trong giai o n này, s am mê c n ư c vun p và nuôi dư ng. M i th s
không còn d dàng như trư c n a b i chúng ta v n ti p t c duy trì m i quan h trong khi c m giác o tư ng
dành cho nhau b t u tan bi n. Khi y, c hai nh n ra r ng cu c s ng còn nhi u th mình theo u i hơn là
c theo u i nhau. o nh v s hoàn h o b t u tan bi n và b n ch t nh l i l i m : "5 năm nay c u ta chưa
t ng có ngh nghi p gì n nh " hay l i c a ng nghi p: "Cô y ã t ng k t hôn n 4 l n r i". Và bây gi ,
b n b t u th m ng ý v i m và ng nghi p. B n t h i t i sao t trư c n gi mình l i mù quáng n
m c không nh n ra th c t phũ phàng ó.
Ti p n, nh ng khác bi t v tính cách, s thích, l i s ng tr nên rõ ràng hơn (cũng là i u mà trư c ây
b n h u như không nhìn th y). C m giác th a mãn khi n hai ngư i xem nhau là trung tâm vũ tr gi ã tan
bi n. Lúc này, c hai b t u chú ý n b n thân nhi u hơn và nh n ra r ng ngư i yêu không còn áp ng ư c
nhu c u c a mình n a. C hai b t u òi h i ngư i kia nhi u hơn. Và khi ngư i y t ch i òi h i c a b n,
b n s thoái lui ho c t ra gi n d . Ph n ng này c a b n ch y ngư i yêu ra xa và càng khi n ngư i y khó
th hi n tình yêu c a h hơn mà thôi.
Li u m t tình yêu ã tr nên x u i như th có th h i sinh? Câu tr l i là “Có”. Tuy nhiên, i u này ch
x y n khi hai ngư i hi u ư c b n ch t c a tình yêu và h c cách th hi n tình yêu b ng th ngôn ng mà
ngư i kia có th ón nh n.
Giai o n tình yêu o tư ng ã qua. N u hai ngư i v n ang h n hò ho c ã k t hôn v i nhau thì ch c
ch n c hai s ph i ti n sang giai o n ti p theo. N u không, m i quan h yêu ương c a h s k t thúc t i ây.
Tình yêu th a hi p là tình yêu có ý th c, có ch ích. ó là l i th s s ng h t mình vì tình yêu cho dù
có chuy n gì x y ra chăng n a. Nó òi h i m i ngư i ph i suy nghĩ và hành ng chín ch n hơn. Nó không ch
i s khích l t c m xúc m áp mà ch ng tìm ki m và ch n l a nh ng gì có l i cho ngư i yêu c a mình.
Hành ng c a ta s nh hư ng n c m xúc c a i phương. S th t là n u ta th hi n tình c m c a
mình b ng ngôn ng tình yêu c a ngư i ó, h s c m nh n ư c tình c m c a ta m t cách rõ ràng. Và n u
ngư i ó áp l i b ng cách s d ng ngôn ng tình yêu c a ta, h cũng s mang n cho ta nh ng c m nh n
tương t . Chúng ta s chuy n t c m giác th a mãn c a tình yêu am mê sang c m giác yêu thương sâu m
c a tình yêu th a hi p. Hai ngư i yêu nhau và tình yêu ó s b n v ng vì c hai ã ch n nuôi dư ng tình yêu
b ng cách tìm ki m cách th c th hi n tình yêu hi u qu nh t.
Qua năm tháng, tình yêu th a hi p s nâng m i quan h c a các c p v ch ng. M t ngư i àn ông 50
tu i nói v v c a ông: "Bây gi tôi yêu bà y còn sâu m hơn c h i chúng tôi m i cư i nhau".
- Tình yêu th a hi p òi h i 2 y u t : hi u bi t v b n ch t c a tình yêu và quy t tâm yêu thương. Hi u
ư c “5 ngôn ng tình yêu” s giúp b n có ư c nh ng thông tin c n thi t xây d ng m t m i quan h tình
yêu th a hi p lâu dài. Hy v ng r ng khi ã hi u ư c b n ch t c a tình yêu th a hi p, b n s tìm th y quy t tâm
yêu.
Nh ng i u ư c c p n trong cu n sách này chính là k t tinh t hơn 30 năm làm vi c trong ngành
tư v n c a tôi. Tôi tin r ng ch có “5 ngôn ng tình yêu” ch y u - 5 cách th hi n tình yêu. nh ng chương
sau, chúng ta s l n lư t bàn v t ng ngôn ng . M i ngư i s có m t ngôn ng cơ b n trong năm ngôn ng ó.
Ngôn ng chính s có ti ng nói m nh hơn b n ngôn ng còn l i. Chúng ta có th ón nh n tình yêu thông qua
c năm ngôn ng . Tuy nhiên, n u không nh n ư c tình yêu b ng ngôn ng tình yêu cơ b n c a mình, ta v n s
không c m nh n ư c tình c m mà ngư i kia dành cho mình. Nhưng n u ngư i kia thư ng xuyên s d ng ngôn
ng tình yêu cơ b n c a ta, thì vi c s d ng b n ngôn ng còn l i s làm tăng thêm hương v cho m i quan h
gi a ôi bên.
Ngôn ng phù h p
Vn ây là chúng ta ph i thư ng xuyên s d ng ngôn ng tình yêu c a mình m t cách t nhiên.
Chúng ta th hi n tình c m v i ngư i khác theo cách mà ta c m th y thích h p nh t. Tuy nhiên, n u ó không
ph i là ngôn ng tình yêu c a ngư i ó thì vi c làm c a ta cũng ch ng có ý nghĩa gì.
ó là lý do khi n r t nhi u c p ôi ã c m th y th t v ng v nhau. Sam, m t ngư i ã t ng ly hôn, k v
ngư i ph n anh ang yêu: "Tôi không hi u n i cô y. Cô y nói luôn có c m giác tôi không yêu cô y. T i sao
cô y l i có c m giác như th nh ? Ngày nào tôi cũng nói r ng tôi yêu cô y. Ngày nào tôi cũng khen cô y,
r ng cô y th t xinh p và là m t ngư i m tuy t v i. Nhưng sao cô y l i c m th y mình không ư c yêu?".
Vn là ngôn ng yêu thương ch y u c a ngư i yêu Sam l i là s t n t y ch không ph i là l i khen
ng i. Có th cô y nghĩ r ng: “N u anh y yêu mình thì anh y ph i giúp mình làm gì ó. L n nào ghé nhà mình
anh y cũng ng i xem ti-vi trong khi mình thì ph i r a bát. Anh y ch ng giúp ư c gì cho mình c . Mình phát
ngán vì m y t "Anh yêu em, anh yêu em" ó r i. N u anh y th c s yêu mình, anh y ph i làm gì ó. Mình
làm m i th cho anh y nhưng anh y thì ch ng làm gì cho mình c ”. ây cũng chính là tình tr ng c a r t nhi u
c p ôi khác. Chúng ta s d ng ngôn ng yêu thương c a mình và không hi u vì sao ngư i kia l i không c m
nh n ư c tình yêu thương mà ta dành cho h . N u mu n ngư i kia c m nh n ư c tình c m c a ta, ta ph i
khám phá và h c cách s d ng ngôn ng tình yêu c a ngư i y.
R t nhi u m i quan h tr x u i, c bi t là khi hai ngư i ã yêu nhau hơn 2 năm – khi giai o n o
tư ng c a tình yêu am mê ã qua. Thông thư ng, các c p này s chia tay và ư ng ai n y i, không ph i vì h
không th làm ngư i b n i t t c a nhau mà là do h ã ánh m t tình c m dành cho nhau. Tình tr ng này có
th c u vãn ư c khi hai ngư i cùng khám phá và h c cách s d ng ngôn ng tình yêu c a nhau.
Năm ngôn ng cho m i m i quan h
Như v y, cho t i lúc này, chúng ta ã bàn v m i quan h nam - n và các giai o n c a tình yêu. Tuy
nhiên, 5 ngôn ng tình yêu này có th áp d ng cho t t c các m i quan h trong cu c s ng con ngư i. Nhi u
ngư i không c m nh n ư c tình yêu t cha m , mà nguyên nhân là do cha m h ã không h c ư c cách s
d ng ngôn ng tình yêu cơ b n c a con em mình. R t nhi u ngư i th t b i trong s ngi p không ph i vì h
thi u năng l c mà là do h không h c ư c cách th hi n s bi t ơn và trân tr ng i v i nh ng ngư i cùng làm
vi c. Khi ó, các m i quan h tr nên căng th ng và năng su t lao ng gi m sút. K t qu là h ch ng ho c
b bu c ph i tìm m t công vi c m i. Nhi u ngư i c m th y chán n n v i m t m i quan h b n bè kéo dài mà c
hai u không c m th y ư c yêu thương và luôn g p khó khăn trong vi c hi u ư c ngư i kia.
H c cách th hi n tình yêu b ng ngôn ng tình yêu cơ b n c a i phương chính là chìa khóa c ng c
m i m i quan h . Trong 5 chương ti p theo, chúng ta s phân tích sâu hơn v t ng ngôn ng tình yêu m t. Hãy
c và suy nghĩ k lư ng v b n thân cũng như nh ng ngư i quan tr ng trong cu c i b n.
- NH NG I U C N SUY NGHĨ
1. B n th y nh ng m i quan h nào c a mình t t p?
2. B n mu n th y nh ng m i quan h nào c a mình ư c c i thi n?
3. M i quan h c a b n v i b m ra sao?
4. B n ã tr i qua giai o n tình yêu am mê bao gi chưa?
5. ã bao gi b n chuy n qua ư c giai o n tình yêu th a hi p chưa? T i sao?
6. B n có s n sàng dành th i gian h c “5 ngôn ng tình yêu”?
- 3
NGÔN NG YÊU THƯƠNG TH 1:
L I KHEN NG I
Ngôn ng Tâm lý h c là ngành chuyên nghiên c u v nh hư ng c a ngôn ng n tính cách con ngư i.
H u như t t c chúng ta u ch u nh hư ng t nh ng gì ta thư ng nghe hàng ngày. Nhi u ngư i may m n ư c
trư ng thành trong môi trư ng ngôn ng lành m nh; ư c nghe nh ng ngôn t vui tươi và êm p. Nhưng m t
s khác thì l i l n lên trong môi trư ng ngôn ng tiêu c c. Khi y, gi a hai nhóm ngư i này s có s khác bi t
l n trong tính cách cũng như cách th c hành ng. Thành ng c a ngư i Do Thái không nói quá khi cho r ng:
"Cái lư i có s c m nh nh o t s ng ch t”.
Chính vì v y, vi c “l i khen ng i” tr thành m t trong năm ngôn ng yêu thương là i u hoàn toàn d
hi u. Nh ng ngư i l n lên trong môi trư ng ngôn ng tiêu c c s g p nhi u khó khăn khi h c cách bày t tình
yêu thương và nói nh ng l i khen ng i. i v i nhi u ngư i, i u này ng nghĩa v i vi c h ph i h c c m t
h th ng t ng m i ng th i xóa b nh ng t ng không t t c ch c tuôn ra kh i mi ng. Vi c này còn òi h i
h ph i h c cách l ng nghe nh ng l i khen ng i c a ngư i khác.
Có th ó không ph i là ngôn ng tình yêu ch y u c a b n, nhưng hãy nh r ng t t c m i ngư i u
thích ư c nghe nh ng l i khen ng i. V y thì làm th nào s d ng ngôn ng này hi u qu nh t?
i v i nhi u ngư i, ây ư c xem như là “ti ng m ” c a h . H l n lên trong môi trư ng ngôn ng
lành m nh, ư c nghe nhi u l i khen ng i ngay t khi còn nh . V i h , vi c s d ng ngôn ng tình yêu này
tương i d vì h ã ư c th c hành nó t trư c ó nhi u năm. Nh ng ngư i này ư c xem là ngư i ng h
b i h ã không ng ng c vũ, khích l và th hi n lòng bi t ơn c a mình i v i ngư i khác.
Nhưng i v i nhi u ngư i, “l i khen ng i” xa l như m t ngo i ng v y. H chưa t ng nói hay nghe
nh ng l i như th . Vì th trong chương này, tôi s ưa ra m t s g i ý v cách th c s d ng lo i ngôn ng tình
yêu này. Hãy theo dõi câu chuy n c a Brian dư i ây hi u ư c b n ch t c a ngôn ng tình yêu “l i khen
ng i” và tác ng c a nó n các m i quan h .
Tôi g p Brian t i m t cu c h i th o c a nh ng ngư i c thân. Brian là m t anh chàng cao l n và p
trai – m u ngư i lý tư ng c a nhi u cô gái. Tuy nhiên, Brian l i không may m n trong vi c t o l p m i quan h
v i các b n gái. Và ó là lý do anh mu n nói chuy n v i tôi.
Brian: ngư i hùng trên sân bóng và k th t b i trong các m i quan h
Brian là c u th bóng b u d c su t th i h c ph thông và i h c. Anh ã i m t v i nhi u khó khăn
nhưng dư ng như t t c u không ph i là tr ng i v i anh.
- Vi c chơi bóng òi h i b n nh ng i u gì? - Brian t h i r i t tr l i. - M t cơ th kh e m nh, m t
cái u thông minh và s kh luy n. Nhưng i u khi n tôi au u hơn c l i chính là “các m i quan h ”. Qu
th t, vi c này còn gian nan hơn m i th thách mà tôi t ng g p trong môn bóng b u d c.
V i ánh m t bu n bã và tuy t v ng, Brian nói ti p:
- S nghi p c a tôi ã n nh và ã n lúc tôi ph i nghĩ n chuy n l p gia ình. Nhưng hi n nay tôi
ch ng có cô b n gái nào. Dư ng như tôi không th thân thi t v i ai ư c. Tôi cũng ã t ng h n hò nhưng m i
chuy n ch ng i t i âu c .
Nh n th y Brian ang r t hoang mang và nghiêm túc nên tôi i th ng vào chuy n c a anh:
- Quãng th i gian dài nh t anh t ng h n hò v i m t cô gái là bao lâu?
- Kho ng 4 tháng. - Anh áp. - Th c ra, tôi t ng quen v i m t cô ư c hơn 3 tháng, m t cô ư c 4
tháng, còn nh ng ngư i khác thì k t thúc s m hơn.
- Ai là ngư i ch ng ch m d t m i quan h ? Các cô gái y hay là anh? - Tôi h i.
- Thư ng thì là các cô y. - Anh nói. – Nhưng cũng có vài l n tôi h n hò v i ngư i tôi không th c s
h ng thú l m nên tôi ch ng d n g l i .
- - Nh ng ngư i con gái ó có nói cho anh bi t vì sao h không mu n ti p t c quen v i anh n a không?
- Cô gái mà tôi quen ư c hơn 3 tháng nói r ng chúng tôi không có nhi u i m chung, còn ngư i kia thì
nói r ng chúng tôi không h p nhau. - R i anh nói thêm. - Tôi không bi t lý do th t s là gì n a, nhưng tôi nghĩ
v n này liên quan t i vi c tôi không ph i là ngư i gi i nói chuy n.
"Khi c p n nh ng chuy n riêng tư..."
- Không ph i là tôi không th nói. Th c t là tôi nói nhi u l m nhưng chung quy l i cũng ch là chuy n
v công vi c và gia ình c a tôi ho c c a cô y. Còn khi c p n nh ng chuy n riêng tư thì tôi không bi t
nói gì n a.
C m th y Brian ã i úng hư ng nên tôi nói:
- Xưa nay m i quan h c a anh v i b mình ra sao?
Anh suy nghĩ m t lát r i áp:
- Khá căng th ng. B tôi nghi n rư u. Ông r t ít khi n xem tôi thi u khi tôi còn i h c. N u có n
xem thì ông cũng ch phê bình cách chơi c a tôi mà thôi. Tôi còn nh m t l n ông nói v i tôi r ng: “Con chơi
như th thì không bao gi tr thành c u th chuyên nghi p ư c âu”.
Brian nói ti p:
- Tôi th t s chán n n khi nghe nh ng l i ó. Tôi ã u ng say c quên nh ng l i b ã nói nhưng
không tài nào quên ư c. Có l ó là m t trong nh ng lý do khi n tôi không bao gi nghĩ t i vi c chơi bóng b u
d c chuyên nghi p n a.
- Khi anh còn bé, b anh có như th không? - Tôi h i.
- Có, c bi t là khi ông say x n. - Brian nói. - Nh ng lúc y, ch ng có th gì là t t p trong m t ông c .
Lúc nào ông cũng chê trách m con tôi.
- Còn m anh? - Tôi h i. - M i quan h gi a anh và m th nào?
- M tôi m c ch ng suy như c. - Anh nói. - Cu c s ng c a bà khá b n r n và v t v . Lúc nào bà cũng
ph i n u nư ng, gi t giũ ho c chăm lo cho tôi. Tuy nhiên, m con tôi l i không thân v i nhau l m, c bi t là
khi tôi b t u l n. Bà luôn t ra lo l ng thái quá n vi c h c hành c a tôi và luôn b t tôi ph i v nhà úng gi .
H i tôi h c ph thông, lúc nào m cũng nh c nh tôi không nên bóng b u d c nh hư ng n vi c h c c a
mình.
M t môi trư ng ngôn ng tiêu c c
Rõ ràng, Brian ã l n lên trong m t môi trư ng ngôn ng tiêu c c. H u h t nh ng l i anh ư c nghe t
b m mình u là nh ng l i chê trách, chán n n. Khi nghe tôi h i: "Khi anh quen Cortney và Amy, anh thích
nh t h i m nào?", Brian t ra khá b t ng . Suy nghĩ m t lúc, anh tr l i:
- thì… c hai u xinh p. Courtney khá vui tính còn Amy thì m tính nhưng r t chân thành. i u
tôi thích nh t Amy chính là s quy t tâm. Cô y là m t con chiên ngoan o và tôi thích i u y. Tôi cũng
m n gia ình c a cô y n a. Gia ình h s ng khá h nh phúc và b m cô y có v thích tôi. Cortney thì thích i
xem phim và ch y xe p. Tôi chưa t ng thích p xe nhưng th c s vi c này khá thú v . Chúng tôi t ng có i
nh ng chuy n dài ngày cùng nhau. C Cortney và Amy u ã t t nghi p i h c và r t thông minh. Tôi thích
iu ó h.
- Anh ã t ng bao gi khen cách h ăn m c chưa?
Brian suy nghĩ m t h i lâu r i áp:
- Tôi không nh nhi u v cách ăn m c c a h . C hai u ăn m c r t bình thư ng nhưng lúc nào trông
cũng xinh x n.
- V y nghĩa là anh chưa t ng khen h “Hôm nay trông em r t p”?
- Ch c là v y.
- - ã bao gi anh nói v i Courtney r ng: “Em ch n phim r t hay. Anh r t thích" chưa?
- Tôi thích h u h t nh ng b phim cô y ch n. Ch m t hai l n tôi không thích vì n i dung phim mà thôi.
Tôi l p l i câu h i c a mình m t l n n a:
- Anh có t ng nói v i cô y r ng anh thích nh ng b phim cô y ch n không?
Brian không tr l i tr c ti p câu h i này c a tôi mà nói theo ý khác:
- Tôi nghĩ cô y ph i bi t tôi thích nh ng b phim ó.
V y là tôi ã rõ m i chuy n. Th nhưng, dư ng như Brian không nh n ra v n c a mình. T trư c n
gi , anh chưa h s d ng ngôn ng khen ng i.
Dù không ch c m t l n nói chuy n có th giúp Brian hi u ra v n nhưng tôi v n th :
- Brian này! Tôi mu n chia s v i anh nh ng c m nh n c a tôi b i tôi nghĩ i u này có th giúp anh c i
thi n các m i quan h trong tương lai. Anh l n lên trong m t gia ình mà m i ngư i hi m khi nói v i nhau
nh ng l i yêu thương và khen ng i. Anh thư ng ph i nghe nh ng l i phê bình, chê trách. n bây gi anh v n
còn nh n nh ng l i ó là vì chúng ã khi n anh t n thương r t nhi u. Tuy nhiên, i u này không có nghĩa b
m anh là ngư i x u hay h không yêu anh. V n n m ch anh không c m nh n ư c tình yêu c a h .
Tôi th y m t Brian ươn ư t và tôi bi t anh ang r t chăm chú l ng nghe. Th r i Brian b t khóc và nói:
- Tôi nghĩ m i a con trai u mu n nghe b nói r ng ông t hào v mình. Nhưng tôi chưa t ng nghe
và cũng chưa t ng c m nh n ư c i u ó t b tôi. Bây gi tôi ã l n và s không th chuy n ó nh hư ng
n mình n a. T i sao tôi l i khóc như th này ch ?
Brian cư i và ưa tay g t nư c m t. Có l anh c m th y x u h .
Tôi áp:
- Anh khóc vì i u chúng ta ang nói chính là i u ã làm anh t n thương. Chúng ta u mu n c m
nh n ư c tình yêu thương và s trân tr ng t cha m mình. M t trong nh ng cách giúp ta c m nh n ư c i u
ó chính là thông qua l i khen ng i. ó là i u anh mu n nghe t cha m anh. Th nhưng, i u anh nghe ư c
l i ch là l i ch trích. Nh ng l i ó ch khi n anh b t n thương r t nhi u. Tôi nghĩ chúng ta c n làm i u gì ó
ch a lành v t thương trong quá kh c a anh. Nhưng trư c h t, tôi mu n t p trung vào m i quan h c a anh
v i các cô gái. Có th nh ng i u tôi s p nói ây s khi n anh bu n bã hơn. Tôi nghĩ m t trong nh ng lý do
khi n anh g p khó khăn trong các m i quan h là anh chưa t ng nghe nói n ngôn ng tình yêu l i khen ng i
nên không bi t s d ng nó.
Anh không nh có t ng nói “Em m c cái áo này trông r t p” hay "Em ch n phim hay l m. Anh r t
thích” v i Cortney và Amy hay không. Anh b o r ng khi b t u c p n nh ng chuy n riêng tư, anh không
bi t ph i “nói v chúng ta” như th nào trong khi anh có th nói r t t t v nh ng tài như bóng á, ngh
nghi p, gia ình, chính tr , th i ti t, th thao...
Ph n r t thích ư c nghe nh ng l i khen ng i. Vì th , h có xu hư ng tránh xa nh ng i tư ng h n
hò không bi t nói nh ng l i ng t ngào. i v i h , thi u l i khen ng i là thi u tình yêu.
Khám phá c a Brian
Brian ng i im m t lát r i g t u nói:
- Sao tôi l i có th vô ý như th nh ? Ông nói úng; tôi chưa khen ng i ngư i khác bao gi . Th m chí tôi
còn hay phê bình h n a. M t l n Cortney tr h n và tôi nói r ng cô y là ngư i vô trách nhi m. Không nh ng
th , nhi u l n tôi còn góp ý v i c Cortney l n Amy nh ng i u h c n kh c ph c. Thì ra tôi cũng là ngư i
thích ch trích ngư i khác, ch ng khác gì b tôi c . Sao tôi l i không nh n ra i u này trư c ây nh ?
Tôi bi t ây s là bư c ngo t quan tr ng trong cu c i Brian nên ch im l ng t tay lên vai anh. Sau
vài phút, anh h i:
- Li u tôi có th s a i chúng không? Làm sao tôi có th trao i th mình chưa t ng nh n ư c ch ?
- Có l Brian không ng cu c nói chuy n l i m ra nhi u v n n th . Tôi hi u tâm tr ng c a Brian
nhưng không th d ng cu c nói chuy n l i ư c. Tôi nói:
- T t nhiên là có, Brian ! Chúng ta luôn có hy v ng. Chúng ta có th thay i tương lai thay vì c làm
nô l c a quá kh . Chúng ta có th h c cách cho i yêu thương dù không nh n ư c nó.
Th c ra, cho i tình yêu thương chính là cách nhanh nh t nh n ư c tình yêu.
à N LÚC HÀNH NG
Brian là ngư i r t sùng o nên tôi nh c l i l i c a Chúa Jesus: "Hãy trao i và r i con s ư c nh n
l i". Tôi cũng nh c anh nh r ng trong Kinh Thánh có vi t: “Chúng ta yêu Ngư i vì Ngư i ã yêu ta".
- i u này cũng úng trong quan h c a con ngư i. N u ta mu n nh n ư c tình yêu thương (h u như ai
cũng mu n ư c như th ), trư c h t ta ph i th hi n tình yêu c a mình i v i ngư i khác. - Tôi nói.
- Ông có th giúp tôi không? - Brian h i.
- T t nhiên là có th , nhưng chưa ph i bây gi . 5 phút n a tôi có m t cu c h n. N u có th thì 9 gi t i
nay anh hãy ch tôi hành lang. Có th tôi s cho anh vài ý tư ng v cách th c s d ng ngôn ng yêu thương
l i khen ng i y. Nh mang theo m t cu n s nhé.
- Tôi s t i. - Anh nói.
Tôi ôm Brian r i bư c i, tin r ng hôm nay s tr thành m t trong nh ng ngày quan tr ng nh t i anh.
M s ra
Chín gi t i hôm ó, khi tôi ra hành lang thì Brian ã ch tôi ó v i cu n s trên tay.
- Tôi r t bi t ơn ông ã dành th i gian g p tôi như th này. - Anh nói. - Tôi ã suy nghĩ v nh ng
i u chúng ta nói trưa nay. Chúng hoàn toàn có lý. Không hi u sao bao nhiêu năm qua tôi l i không nh n ra
ư c i u này.
- V n bây gi là ta ph i làm gì ó. Anh chu n b s n sàng chưa?
- R i. - Brian v a nói v a m cu n s ra.
Chúng tôi b t u câu chuy n b ng tài v b m Brian. Theo l i Brian, vài năm g n ây, b anh ã ít
u ng rư u hơn. Vì tính ch t công vi c nên ba tháng anh m i g p cha m m t l n.
- Anh có thư ng g i i n hay vi t e-mail cho h không? - Tôi h i.
- C hai ngư i u không dùng e-mail, nhưng m i tu n tôi u g i v nhà m t l n.
- ư c r i. - Tôi nói. - Nguyên t c u tiên là: “Hãy b t u t i v trí anh ang ng”.
Brian vi t vào s : "B t u t i v trí ang ng".
Tôi bi t anh ã s n sàng.
- tôi phân tích v v trí hi n t i c a anh nhé: Hi n gi anh ã là ngư i trư ng thành nhưng chưa t ng
nghe b mình nói: “B yêu con, b t hào v con, con trai” và cũng chưa khi nào nghe m nói i u gì ó tích
c c, úng không?
Brian g t u.
- Trong su t nh ng năm qua, anh luôn c g ng quên i n i au trong trái tim mình và t nh chuy n ó
ch ng có gì áng ng i. Nhưng như anh th y y, nh ng gì chúng ta ã nói sáng nay thì chuy n này nh hư ng
r t l n n cu c i anh. Nguyên t c th hai: “Hãy ch ng” .
Brian l i vi t vào s .
- Cho t i bây gi , cách th c ti p c n c a anh hoàn toàn b ng. Anh luôn ch u ng trong im l ng. K
t hôm nay, tôi mu n anh hãy hành ng nhi u hơn. Ch n con ư ng yêu thương t c là ch n s ch ng: ch
ng nói ho c làm nh ng i u có l i cho ngư i khác, khi n h c m th y yêu m n cu c s ng hơn.
- Nói l i yêu thương v i cha m
- Nguyên t c th 3 liên quan n cách th c th hi n l i khen ng i: “Ch n chi n lư c th hi n tình yêu
thương". Tôi mu n anh th c hành nguyên t c này trong l n g i i n v nhà s p t i. Khi chu n b cúp máy, anh
hãy nói: "Con yêu m " ho c "Con yêu b ", ư c không? Vi c b m anh áp l i như th nào không quan tr ng.
Quan tr ng là anh ã ch ng th hi n tình yêu thương c a mình v i h .
T t nhiên, l n u tiên nói nh ng l i này th t khó. Nhưng m i chuy n s d dàng hơn trong nh ng l n
sau. Trong vòng ba tháng t i, anh hãy liên t c nói câu: "Con yêu b m " vào m i cu i cu c i n tho i nhé. Sau
ó, ngoài câu "Con yêu b ", anh hãy nói thêm "Con c m ơn nh ng gì b ã làm cho con trong su t nh ng năm
qua". Hãy nói i u ó v i c m anh n a. Anh c n nói câu này trong 3 tháng ti p ó n a. Anh th y mình có làm
ư c vi c này không?
- Tôi nghĩ là có th . - Brian nói. - Nhưng l n u tiên có l s r t khó khăn.
- Bây gi , hãy tôi h i anh câu này: Anh có cho r ng câu nói "Con yêu b m " là câu nói úng n
không? Hãy nh r ng yêu thương chính là mong nh ng i u t t p nh t s n v i ngư i kia. Anh có mong
nh ng i u t t nh t s n v i cha m mình trong su t quãng i còn l i c a h không?
- T t nhiên là có. - Brian nói.
- V y thì “Con yêu b m " là m t câu nói chính xác?
- úng v y.
- V y còn câu: “Con c m ơn nh ng gì b m ã làm cho con trong su t nh ng năm qua” có úng
không? Tôi nghĩ ch c m anh cũng ã làm nhi u vi c cho anh.
- úng. - Brian nói.
- Còn b anh thì ã ph i làm vi c v t v trang tr i chi phí sinh ho t cho c nhà, ph i không?
- úng. - Brian ng ý.
- V y thì c hai câu nói này “Con yêu b m ” và “Con cám ơn nh ng gì b m ã làm cho con trong
su t nh ng năm qua” u úng, ph i không?
- úng th . - Brian áp
- V y thì bây gi , tôi mu n anh th hi n nh ng s th t ó b ng l i nói. L i ghi nh n ch ng qua ch là
nh ng l i nói úng s th t. Nó kh ng nh l i giá tr c a ngư i khác. N u anh th làm theo cách này, tôi có th
b o m r ng trong vòng 6 tháng t i, b m anh s b t u nói nh ng l i yêu thương v i anh. T t nhiên, anh
không làm vi c này nh n l i nh ng l i ó. Anh làm vì anh ã ch ng ch n l a yêu thương h . Nhưng tình
yêu s kích thích tình yêu, và anh s nh n ư c i u anh ã cho i.
Nơi b t u
- ư c r i. - Brian nói. - Tôi s làm theo l i ông. Nhưng nó s giúp gì cho các cu c h n hò c a tôi sau
này ch ?
- ó là bư c u tiên. - Tôi nói. - N u anh h c ư c cách th hi n tình yêu v i cha m b ng nh ng l i
khen ng i thì anh cũng s bi t cách th hi n i u ó v i các cô gái. Nhưng ó không ph i là bư c k ti p b i
bây gi anh không có b n gái, úng không?
- úng th ! - Brian nói.
- V y thì tôi mu n anh áp d ng nguyên t c này vào nh ng m i quan h trong công vi c c a anh. Tôi
mu n anh t ra m c tiêu là s nói l i khen ng i v i m t ngư i nào ó ít nh t m i tu n m t l n và liên t c trong
3 tháng ti p theo.
L p danh sách
Tôi ưa cho Brian danh sách nh ng l i nói khen ng i anh tham kh o. B n danh sách này bao g m
nh ng câu sau:
- Cám ơn anh ã nghe giúp i n tho i. Tôi không có th i gian nói chuy n v i ông y và anh ã
•
gi i quy t v n r t t t.
Anh luôn có m t thái r t tích c c. i u này th t áng quý.
•
Anh ã làm r t t t. Cám ơn anh r t nhi u.
•
S p v a m i k v i tôi nh ng vi c anh ã làm. Cám ơn anh ã giúp tôi.
•
Anh luôn làm t t m i vi c. Th t tuy t v i!
•
- Anh có bao gi g p nhân viên lao công ch anh làm không? - Tôi h i Brian.
- Không thư ng xuyên l m, nhưng m i khi tăng ca tôi u g p ch y.
- V y anh th y nói câu: “Cám ơn ch ã luôn rác m i t i. N u không có ch thì chúng tôi không bi t
ph i làm sao c ” th nào?
Brian thêm câu nói này vào t danh sách mà tôi ã ưa. Anh còn nghĩ ra m t s câu khác khi n tôi b t
cư i.
- Tôi có th cám ơn cái c u pha cà phê m i sáng.
- Anh tính nói gì v i anh ta? - Tôi h i.
- Tôi s nói là: “Dan, cám ơn anh vì sáng nào cũng pha cà phê cho m i ngư i. Dù không u ng nhưng tôi
r t thích mùi thơm c a cà phê y".
- Tuy t! Trong nh ng tu n t i ây, anh hãy ti p t c hoàn ch nh danh sách này. M i tu n hãy nói m t l i
khen ng i v i các ng nghi p c a anh nhé.
Brian cư i nói:
- ư c r i, nhưng còn nh ng cu c h n hò c a tôi thì sao?
- Anh có v lo l ng cho cái v h n hò này nh ? - Tôi m m cư i h i.
- Tôi cũng l n tu i r i mà. Tôi mu n l p gia ình và ông bi t y, trư c khi k t hôn thì ngư i ta c n ph i
h n hò.
Brian v a nói v a cư i nhưng tôi có th nh n th y s nghiêm túc c a anh.
- ư c r i. - Tôi nói. - Bây gi anh hãy l t cu n s c a mình sang trang m i i nào. Tôi mu n anh vi t
vào ó nh ng câu anh nh nói v i các cô gái anh h n hò - nh ng câu nói kh ng nh giá tr c a cô y. Th m
chí, anh có th nghĩ v nh ng ngư i anh ã t ng h n hò và t ng m: "Mình ã có th nói gì khen ng i h ?".
Hãy nh l i nh ng câu nói mà chúng ta ã nói lúc sáng như “Em m c b này p l m” hay “Em ch n phim
này hay l m, anh r t thích".
Brian c m cúi vi t vào cu n s nh ng i u chúng tôi ã nói.
- Bây gi anh còn có th nói gì v i Courtney n a?
Suy nghĩ m t lúc, Brian nói:
- Có l tôi nên nói v i cô y là: “Em có ôi m t th t p".
- i u này có úng không? - Tôi h i.
- úng. ó chính là m t trong nh ng i m cô y ã thu hút tôi. ôi m t cô y c long lanh như pha lê
v y.
- V y thì hãy vi t vào danh sách c a anh: “Em có ôi m t th t p. Chúng long lanh như pha lê v y".
- Ôi tr i! Nhưng chuy n này riêng tư quá. Tôi không bi t có làm ư c không n a.
- Tôi không ngh anh làm i u ó ngay trong cu c h n u tiên, Brian . Khi anh ã h n hò ư c m t
th i gian thì m i chuy n s tr nên riêng tư như th .
- Tôi bi t. - Brian nói. - Và ó chính là v n c a tôi.
nguon tai.lieu . vn
