Xem mẫu

  1. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Moät soá yeáu toá lieân quan ñeán kieán thöùc, thaùi ñoä vaø thöïc haønh phoøng traùnh tai naïn giao thoâng ñöôøng boä ôû hoïc sinh tröôøng THPT Taây Hoà, quaän Taây Hoà Haø Noäi naêm 2009 Nguyeãn Vaân Anh (*), Phaïm Vieät Cöôøng (**) Tai naïn giao thoâng ñöôøng boä (TNGTÑB) laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây töû vong vaø taøn taät haøng ñaàu taïi caùc quoác gia treân theá giôùi ñaëc bieät laø taïi caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Keát quaû cuûa moät soá nghieân cöùu cuõng ñaõ chæ ra raèng treû vò thaønh nieân laø moät trong nhöõng nhoùm ñoái töôïng coù nguy cô cao vôùi TNGTÑB, tuy nhieân caùc thoâng tin naøy coøn khaù haïn cheá nhaát laø trong boái caûnh cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån trong ñoù coù Vieät Nam. Nghieân cöùu naøy ñöôïc tieán haønh taïi tröôøng THPT Taây Hoà trong thôøi gian töø thaùng 4 ñeán thaùng 9/2009 vôùi muïc tieâu moâ taû kieán thöùc, thaùi ñoä, thöïc haønh veà phoøng traùnh TNGTÑB vaø moät soá yeáu toá lieân quan ôû hoïc sinh tröôøng THPT. Nghieân cöùu söû duïng phöông phaùp moâ taû caét ngang coù phaân tích. Soá lieäu ñöôïc thu thaäp töø 412 hoïc sinh ñang hoïc taïi tröôøng thoâng qua boä caâu hoûi töï ñieàn. Keát quaû nghieân cöùu cho thaáy giôùi tính, hoïc löïc, kieán thöùc, tieáp caän thoâng tin tuyeân truyeàn veà phoøng traùnh TNGTÑB coù lieân quan vôùi thaùi ñoä phoøng traùnh TNGTÑB cuûa hoïc sinh. Giôùi tính lieân quan ñeán haønh vi ñua xe traùi pheùp vaø khoâng soáng cuøng cha meï coù lieân quan ñeán haønh vi xem/coå vuõ ñua xe traùi pheùp cuûa hoïc sinh. Thaùi ñoä coù lieân quan ñeán phöông tieän ñi hoïc theâm/ñi chôi, haønh vi ñua xe traùi pheùp, xem/coå vuõ ñua xe traùi pheùp vaø thöïc haønh phoøng traùnh TNGTÑB cuûa hoïc sinh. Nghieân cöùu cuõng ñaõ ñöa ra caùc khuyeán nghò cuï theå ñoái vôùi vai troø cuûa cha meï vaø nhaø tröôøng trong vieäc quan taâm, chuû ñoäng cung caáp thoâng tin veà phoøng traùnh TNGTÑB cho hoïc sinh cuï theå laø veà vieäc söû duïng xe gaén maùy vaø muõ baûo hieåm. Töø khoaù: Tai naïn giao thoâng, kieán thöùc, thaùi ñoä, thöïc haønh, phoøng traùnh tai naïn giao thoâng. Knowledge, attitude and practices towards road traffic injury prevention among students in Tay Ho high school, Tay Ho District, Ha Noi 2009 Nguyen Van Anh (*), Pham Viet Cuong (**) 4 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14)
  2. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Road traffic injury is a leading cause of death and disability in many countries, especially in developing countries. Study findings show that adolescents are among high risk groups of road traffic injury. However, this data has not been well recorded in low and middle income countries, including Viet Nam. This cross-sectional study was carried out at Tay Ho high school from April to September 2009 to aim at describing knowledge, attitude and practices on prevention of road traffic injury. Data was collected from 412 high school students of Tay Ho high school using self-administered questionnaire. The study findings show that sex, education level, knowledge, and approach to IEC materials are related to attitude of students on road traffic injury prevention. Especially, student's gender is related to illegal motorcycle race behavior and living away from parents is related to students' behavior of watching and encouraging illegal motorcycle race. Attitude is related to means of transport for attending extra-classes and hanging out, illegal motorcycle race, watching and encouraging illegal motorcycle race, and practice of road traffic injury prevention. The study suggests that there is a need of increasing the role of parents and teachers in educating adolescents on road traffic injury prevention, specifically the use of motorcycles and protection devices such as helmet. Key words: road traffic accident, knowledge, attitude, practice, prevention of road traffic injuries. Taùc giaû (*) Ths. Nguyeãn Vaân Anh, Vieän Coâng ngheä Thoâng tin - Thö vieän Y hoïc Trung öông. Ñòa chæ: 13-15 Leâ Thaùnh Toâng - Hoaøn Kieám - Haø Noäi; Email: vananh11095@gmail.com.vn (**) TS. Phaïm Vieät Cöôøng, Tröôûng Boä moân Thoáng keâ - Tin hoïc, Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng. Ñòa chæ: 138B Giaûng Voõ, Ba Ñình, Haø Noäi; Email: pvc1@hsph.edu.vn 1. Ñaët vaán ñeà hieäu quaû, con soá töû vong do TNGTÑB seõ coøn taêng Tai naïn giao thoâng ñöôøng boä (TNGTÑB) laø nhanh taïi taát caû caùc khu vöïc treân theá giôùi vaø TNGT nguyeân nhaân haøng ñaàu cuûa töû vong vaø taøn taät ôû caùc seõ gia taêng töø vò trí thöù 9 trôû thaønh nguyeân nhaân coù khu vöïc treân theá giôùi. Theo baùo caùo cuûa Toå chöùc Y gaùnh naëng beänh taät lôùn thöù 3 vaøo naêm 2020 [1]. teá theá giôùi naêm 2004 öôùc tính coù khoaûng 1,2 trieäu Taïi Vieät Nam TNGT laø vaán ñeà ñang ñöôïc Nhaø ngöôøi cheát moãi naêm vaø khoaûng 50 trieäu ngöôøi bò nöôùc quan taâm vì tyû leä maéc vaø töû vong raát cao. Vieät thöông vì TNGTÑB. Khoaûng 85% tröôøng hôïp xaûy Nam laø moät trong 14 nöôùc coù tyû leä TNGT cao nhaát ra taïi caùc nöôùc thu nhaäp thaáp vaø trung bình. Öôùc tính theá giôùi. Soá lieäu cuûa UÛy ban An toaøn giao thoâng toån thaát toaøn caàu do TNGTÑB moãi naêm khoaûng 518 Quoác gia cho thaáy haøng naêm coù khoaûng 15.000 vuï tyû ñoâ la Myõ. ÔÛ caùc nöôùc coù thu nhaäp thaáp vaø trung TNGT xaûy ra, laøm bò thöông treân 10.000 ngöôøi vaø bình, chi phí naøy chieám khoaûng 65 tyû ñoâ la Myõ, töû vong treân 14.000 ngöôøi, trong ñoù thanh thieáu nieân nhieàu hôn khoaûn vieän trôï phaùt trieån kinh teá cho caùc ñoä tuoåi töø 15 ñeán 24 laø naïn nhaân cuûa khoaûng 40% nöôùc naøy [13]. Theo döï baùo cuûa Toå chöùc Y teá theá soá caùc tai naïn nghieâm troïng [3], [6]. Ñieàu tra lieân giôùi neáu khoâng coù nhöõng bieän phaùp khaån caáp vaø tröôøng veà chaán thöông ôû Vieät Nam naêm 2001 cho Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14) 5
  3. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | thaáy xe maùy laø phöông tieän lieân quan nhieàu nhaát 2. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu: ñeán caùc chaán thöông giao thoâng vaø chieám ñeán hôn 2. 4.1. Thieát keá nghieân cöùu: Nghieân cöùu moâ taû caét 50% soá tröôøng hôïp chaán thöông giao thoâng ôû löùa ngang coù phaân tích. tuoåi 15-19 [1]. 2. 4.2. Maãu vaø phöông phaùp choïn maãu: Treân phaïm vi toaøn caàu, treû em töø 15-19 tuoåi coù ● Côõ maãu: Nghieân cöùu söû duïng coâng thöùc tính nguy cô cao nhaát ñoái vôùi TNGTÑB [13]. Treû vò côõ maãu cho vieäc öôùc löôïng moät tæ leä trong quaàn theå: thaønh nieân coù nguy cô cao vì ñoä tuoåi naøy laø giai ñoaïn thay ñoåi moät caùch toaøn dieän veà theå chaát, tinh thaàn, cuõng nhö caùc quan heä xaõ hoäi. Moät soá treû thöôøng toø n= z2 p(1-α/2)/d2 moø, lieàu lónh vaø thöû nhöõng haønh vi töông ñoái nguy haïi gaây aûnh höôûng ñeán söùc khoûe (ñua xe maùy, söû Trong ñoù: duïng caùc chaát uoáng coù coàn, chaát kích thích, khoâng n: laø côõ maãu toái thieåu caàn thieát chaáp haønh nghieâm chænh luaät leä giao thoâng, khoâng α: möùc yù nghóa thoáng keâ (α = 0,05) ñoäi muõ baûo hieåm, thieáu taäp trung trong khi laùi xe…) z: laø giaù trò ngöôõng cuûa phaân boá chuaån töông öùng vôùi möùc sai soá 5%: α = 0,05 ___> z(1-α/2) = 1,96. [13], [9], [10], [12]. Söï thieáu kieán thöùc cô baûn, thieáu p: Tyû leä öôùc ñoaùn hoïc sinh THPT coù kieán thöùc ñuùng veà phoøng kinh nghieäm soáng ôû moät cô theå ñang phaùt trieån veà traùnh TNGTÑB, choïn p = 0,5 ñeå coù côõ maãu lôùn nhaát. d = 0,07 (sai soá cho pheùp 7%) moïi maët laø nguyeân nhaân cô baûn cho söï gia taêng n = 196 TNGT ôû löùa tuoåi naøy. Tröôøng THPT Taây Hoà laø moät trong boán tröôøng THPT thuoäc quaän Taây Hoà, tröôøng ñoùng treân ñòa baøn Do vieäc choïn ñoái töôïng tieán haønh theo phöông phöôøng Phuù Thöôïng, nôi ñaây khaù xa trung taâm phaùp choïn maãu cuïm (laø moät lôùp hoïc) côõ maãu ñaõ Thaønh phoá. Tröôøng môùi ñöôïc thaønh laäp töø naêm ñöôïc hieäu chænh vôùi heä soá thieát keá de = 2. Do vieäc 2003, ñoái töôïng hoïc sinh ña daïng, ñeán töø caùc khu choïn toaøn boä lôùp hoïc neân côõ maãu ñieàu tra thöïc thu vöïc laân caän. Do ñaây laø tröôøng coù chuaån ñaàu vaøo thaáp ñöôïc laø 421 phieáu, sau khi laøm saïch loaïi boû 23 phieáu neân phaàn lôùn hoïc sinh vaøo tröôøng naøy coù hoïc löïc khoâng ñaït yeâu caàu do thieáu thoâng tin/trang in. Soá trung bình, yù thöùc hoïc taäp cuõng nhö kyû luaät chöa phieáu coøn laïi laø 398 ñöôïc duøng ñeå phaân tích vaø ñöa cao. Bôûi vaäy nguy cô xaûy ra TNGT laø khoù traùnh khoûi ra keát quaû. neáu nhö kieán thöùc vaø yù thöùc phoøng traùnh TNGTÑB ● Phöông phaùp choïn maãu: cuûa caùc em thaáp cuõng nhö chöa ñöôïc quan taâm ñuùng - Söû duïng phöông phaùp choïn maãu cuïm, trong ñoù möùc cuûa gia ñình, nhaø tröôøng vaø caùc toå chöùc xaõ hoäi. "cuïm" ñöôïc ñònh nghóa laø moät lôùp töông ñöông Nghieân cöùu naøy ñöôïc tieán haønh taïi tröôøng THPT khoaûng 45-47 hoïc sinh/lôùp. Choïn cuïm baèng caùch Taây Hoà vôùi muïc tieâu cung caáp theâm caùc baèng chöùng boác thaêm ngaãu nhieân choïn ra 3/10 lôùp 10, 3/9 lôùp 11 veà kieán thöùc, thaùi ñoä, thöïc haønh trong phoøng traùnh vaø 3/10 lôùp 12 tham gia nghieân cöùu. Caùc hoïc sinh TNGTÑB vaø moät soá yeáu toá lieân quan ôû hoïc sinh goùp trong 1 lôùp ñöôïc choïn toaøn boä. phaàn vaøo vieäc phoøng ngöøa TNGT coù hieäu quaû ôû 2. 4.3. Thu thaäp soá lieäu Vieät Nam. Thoâng tin ñöôïc thu thaäp baèng phieáu töï ñieàn, 2. Phöông phaùp nghieân cöùu khuyeát danh. Tröôùc khi phaùt vaán baèng boä phieáu töï ñieàn ñöôïc thieát keá saün, ñieàu tra vieân giôùi thieäu vôùi 2. 1. Ñoái töôïng nghieân cöùu. hoïc sinh veà muïc ñích vaø noäi dung nghieân cöùu, ñoàng Hoïc sinh lôùp 10, 11, 12 ñang theo hoïc taïi tröôøng thôøi giaûi thích moät soá cuïm töø maø caùc em hoïc sinh THPT Taây Hoà, quaän Taây Hoà, Haø Noäi naêm 2009. chöa roõ nhö ñieàu kieän kinh teá, hoïc löïc... Trong quaù trình thu thaäp soá lieäu, caùc hoïc sinh ñöôïc saép xeáp 2. 2. Ñòa ñieåm nghieân cöùu: ngoài moãi ngöôøi 1 baøn vaø sau khi ñieàn phieáu xong, Tröôøng THPT Taây Hoà: Ngoõ 143, An Döông hoïc sinh töï tay boû phieáu vaøo hoøm phieáu ñeå caùc em Vöông - phöôøng Phuù Thöôïng - quaän Taây Hoà - Haø Noäi. caûm thaáy yeân taâm hôn vì nhöõng thoâng tin ñaõ cung caáp hoaøn toaøn ñöôïc giöõ bí maät tuyeät ñoái. Nghieân cöùu 2.3. Thôøi gian nghieân cöùu: töø thaùng 4 ñeán vieân tröïc tieáp giaùm saùt trong suoát thôøi gian thu thaäp thaùng 9/2009. soá lieäu taïi ñòa ñieåm nghieân cöùu vaø thöïc hieän nghieâm 6 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14)
  4. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | tuùc qui trình giaùm saùt cuõng nhö traû lôøi nhöõng thaéc Söû duïng phöông phaùp phaân tích nhaân toá döïa treân maéc cuûa hoïc sinh khi traû lôøi caâu hoûi. caùc vaät duïng hieän coù trong gia ñình cuûa hoïc sinh cho 2.4.4. Phaân tích soá lieäu thaáy khoaûng 3/4 gia ñình cuûa hoïc sinh coù ñieàu kieän kinh teá töông ñoái khaù (74,6%), coøn laïi laø nhoùm coù Soá lieäu ñöôïc laøm saïch tröôùc vaø sau khi nhaäp ñieàu kieän kinh teá trung bình (25,4%), khoâng coù hoïc vaøo maùy tính baèng phaàn meàm Epi Info 6.0. Phaân sinh gia ñình thuoäc dieän ngheøo. Keát quaû nghieân cöùu tích soá lieäu baèng phaàn meàm SPSS 15.0. Kieán thöùc, cuõng cho thaáy raèng coù tôùi hôn 1/3 (34%) hoïc sinh coù thaùi ñoä cuûa hoïc sinh ñöôïc phaân tích döïa treân caùc caâu ngöôøi nhaø ñaõ töøng bò TNGT ñöôøng boä trong voøng hoûi vaø ñöôïc phaân chia thaønh caùc möùc ñoä phuø hôïp moät naêm qua. döïa vaøo toång ñieåm trung bình veà kieán thöùc vaø thaùi ñoä cuûa hoïc sinh. Hoïc sinh coù kieán thöùc ñuùng vaø thaùi ñoä tích cöïc neáu coù toång ñieåm trung bình kieán thöùc vaø thaùi ñoä lôùn hôn hoaëc baèng giaù trò trung bình. Soá coøn laïi laø coù kieán thöùc khoâng ñuùng vaø thaùi ñoä thieáu tích cöïc. 2. 5. Ñaïo ñöùc trong nghieân cöùu: Ñoái töôïng nghieân cöùu ñöôïc giaûi thích roõ muïc ñích vaø noäi dung cuûa nghieân cöùu, ñoàng thôøi nhaán maïnh tính khuyeát danh. Moïi thoâng tin caù nhaân veà ñoái töôïng nghieân cöùu ñöôïc giöõ kín. Caùc soá lieäu, thoâng tin thu thaäp ñöôïc chæ phuïc vuï cho muïc ñích Bieåu ñoà 1. Kieán thöùc cuûa hoïc sinh veà phoøng traùnh hoïc taäp vaø nghieân cöùu khoa hoïc. Ñeà cöông ñöôïc Hoäi TNGTÑB ñoàng Ñaïo ñöùc - Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng thoâng qua tröôùc khi tieán haønh trieån khai. Keát quaû nghieân cöùu ñöôïc phaûn hoài cho Ban giaùm hieäu nhaø tröôøng khi keát thuùc nghieân cöùu. Baûng 1. Moâ hình hoài quy döï ñoaùn nhöõng yeáu toá lieân quan ñeán thaùi ñoä phoøng traùnh TNGTÑB 3. Keát quaû nghieân cöùu Yeáu toá Beta OR Hieäu chænh OR thoâ Trong soá 398 hoïc sinh ñöôïc nghieân cöùu, hoïc (bieán ñoäc laäp) (SE) (95% CI) (95% CI) P sinh ñang ñoä tuoåi 17 laø nhieàu nhaát (138 hoïc sinh, 1. Giôùi tính Nam 0,652 (0,228) 1,920 (1,229 - 2,999) 2.203 (1,475 - 3,291) < 0,01 chieám 34,7%), soá hoïc sinh ôû ñoä tuoåi 16 vaø 18 töông Nöõ (*) - - 1 Trung bình trôû 0,505 1,657 1,788 ñöông nhau (cuøng 130 hoïc sinh, chieám 32,7%). Tæ 2. Hoïc löïc xuoáng (0,226) (1,064 - 2,580) (1,200 - 2,664) < 0,05 leä naøy cuõng töông töï khi xeùt theo caùc khoái lôùp. Khaù trôû leân (*) - - 1 -0,592 0,553 0,660 Khoâng Caên cöù theo quy ñònh cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo 3. Soáng chung vôùi cha meï (0,333) (0,288 - 1,063) (0,366 - 1,190) > 0,05 Coù (*) - - 1 taïo coù 181 hoïc sinh coù hoïc löïc töø trung bình trôû 1,749 1,201 - 0,559 > 2 ngöôøi xuoáng, chieám tæ leä 45,5% (nam 57,8%; nöõ 34,6%) vaø 4. Soá anh/chò, em ruoät trong gia ñình (0,384) (0,823 - 3,715) (0,615 - 2,346) > 0,05 # 2 ngöôøi (*) - - 1 241 hoïc sinh coù hoïc löïc khaù, chieám tæ leä 53,8% (nam -0,007 0,993 0,900 5. Ñieàu kieän kinh teá gia Trung bình 41,7%; nöõ 64,5%). Soá hoïc sinh gioûi raát thaáp, chæ coù ñình (0,252) (0,606 - 1,623) (0,573 - 1,415) > 0,05 Khaù (*) - - 1 3 hoïc sinh gioûi (chieám 0,8%). 0,973 2,647 2,961 6. Kieán thöùc phoøng traùnh Chöa ñuùng (0,232) (1,679 - 4,173) (1,931 - 4,540) 0,05 nhoùm hoïc sinh nam vaø hoïc sinh nöõ. Trong soá nhöõng traùnh TNGTÑB Coù (*) - - 1 hoïc sinh khoâng soáng cuøng cha meï coù 9 hoïc sinh 8. Hoaït ñoäng TT-GD veà Khoâng 0,467 1,595 2,226 phoøng traùnh TNGTÑB taïi (0,269) (0,941 - 2,705) (1,417 - 3,496) > 0,05 soáng cuøng cha, 30 hoïc sinh soáng cuøng meï vaø 14 hoïc tröôøng hoïc Coù (*) - - 1 sinh soáng cuøng ngöôøi khaùc nhö oâng baø, boá meï nuoâi. Khoâng ñöôïc tieáp 0,884 2,421 3,943 9. Tieáp caän TT veà phoøng caän (0,392) (1,122 - 5,226) (1,992 - 7,803) Lyù do khoâng soáng cuøng cha meï maø caùc em ñöa ra traùnh TNGTÑB Coù ñöôïc tieáp - - 1 < 0,05 caän (*) nhieàu nhaát ñoù laø cha meï li dò, cha maát, tieáp ñeán laø Côõ maãu phaân tích: (N) = 398 (*): Nhoùm so saùnh - = Khoâng aùp duïng cha meï ñi laøm xa vaø meï maát… Kieåm ñònh tính phuø hôïp cuûa moâ hình thoáng keâ (Hosmer & Lemeshow test): χ2=2,345; df=8; p>0,05. Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14) 7
  5. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Veà kieán thöùc phoøng traùnh TNGTÑB vaãn coøn Baûng 2. Moâ hình hoài quy nhöõng yeáu toá lieân quan moät tyû leä khaù cao 35,7% hoïc sinh coù kieán thöùc ñeán haønh vi xem/coå vuõ ñua xe traùi pheùp khoâng ñuùng. Ña phaàn caùc em ñeàu bieát ñeán nhöõng cuûa hoïc sinh kieán thöùc cô baûn nhö tín hieäu ñeøn giao thoâng, ñi ñuùng phaàn ñöôøng, tuy nhieân caùc kieán thöùc khaùc nhö Yeáu toá Beta OR Hieäu chænh OR thoâ P (bieán ñoäc laäp) (SE) (95% CI) (95% CI) luoân söû duïng muõ baûo hieåm (MBH), khoâng söû duïng 1. Giôùi tính Nam 0,521 1,684 2,083 > 0,05 röôïu bia,… thì vaãn coøn moät soá löôïng nhaát ñònh hoïc (0,267) (0,980 - 2,894) (1,255 - 3,459) sinh khoâng bieát hoaëc khoâng hieåu roõ. Nöõ (*) - - 1 2. Soáng Khoâng 0,888 2,431 1,767 < 0,05 Ñaùnh giaù thaùi ñoä cuûa hoïc sinh qua phaân tích hai chung vôùi (0,370) (1,177 - 5,020) (0,916 - 3,409) bieán cho thaáy tyû leä hoïc sinh coù thaùi ñoä tích cöïc ñoái cha meï Coù (*) - - 1 vôùi vieäc phoøng traùnh TNGTÑB raát thaáp (chæ chieám 3. Kieán thöùc Chöa ñuùng 0,296 1,345 1,973 > 0,05 phoøng traùnh (0,276) (0,783 - 2,310) (1,195 - 3,259) 51,5%). Gaàn moät nöûa soá hoïc sinh tham gia nghieân TNGTÑB Ñuùng (*) - - 1 cöùu coù thaùi ñoä thieáu tích cöïc ñoái vôùi vieäc phoøng 4. Thaùi ñoä Thieáu tích 1,647 5,191 5,591 < 0,001 traùnh TNGTÑB (48,5%). vôùi vieäc phoøng traùnh cöïc (0,318) (2,782 - 9,688) (3,090 - 10,116) TNGTÑB Caùc keát quaû nghieân cöùu ñöôïc ñöa vaøo phaân tích Tích cöïc (*) - - 1 baèng moâ hình hoài quy vôùi muïc ñích kieåm soaùt caùc Côõ maãu phaân tích: (N) = 398 (*): Nhoùm so saùnh - = Khoâng aùp duïng Kieåm ñònh tính phuø hôïp cuûa moâ hình thoáng keâ (Hosmer & Lemeshow test): χ2=0.891; yeáu toá nhieãu. Keát quaû cho thaáy giôùi tính, hoïc löïc, df=7; p>0,05. kieán thöùc phoøng traùnh TNGTÑB, tieáp caän thoâng tin tuyeân truyeàn veà phoøng traùnh TNGTÑB coù moái lieân Toång quan taøi lieäu moät soá nghieân cöùu tröôùc cho quan coù yù nghóa thoáng keâ vôùi thaùi ñoä phoøng traùnh thaáy caùc yeáu toá giôùi tính, soáng cuøng vôùi cha meï, TNGTÑB cuûa hoïc sinh sau khi kieåm soaùt caùc yeáu toá kieán thöùc vaø thaùi ñoä cuûa hoïc sinh coù lieân quan tôùi khaùc trong moâ hình. Hoïc sinh laø nam giôùi coù thaùi ñoä haønh vi xem/coå vuõ ñua xe traùi pheùp cuûa hoïc sinh. thieáu tích cöïc vôùi vieäc phoøng traùnh TNGTÑB gaáp Ñöa caùc yeáu toá naøy vaøo moâ hình hoài qui ñeå kieåm 1,920 laàn hoïc sinh nöõ (p
  6. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Tình hình maéc TNGTÑB cuûa ngöôøi thaân trong do nhöõng hoïc sinh coù hoïc löïc töø trung bình trôû xuoáng gia ñình hoïc sinh trong voøng 1 naêm gaàn ñaây cho thöôøng laø caùc hoïc sinh daønh nhieàu thôøi gian chôi thaáy coù tôùi 34,2% ñaõ töøng bò TNGT, trong ñoù 54,4% hoaëc khoâng chuù yù ñeán vieäc hoïc hôn, neân khaû naêng ôû möùc ñoä nheï vaø 25% khaù naëng. Phöông tieän giao nhaän thöùc veà taàm quan troïng cuûa vieäc thöïc haønh luaät thoâng maø ngöôøi bò naïn ñaõ töøng söû duïng tröôùc khi xaûy ATGT vaø phoøng traùnh TNGTÑB coøn haïn cheá. ra TNGT chuû yeáu laø xe maùy (72,8%) vaø hoaøn caûnh Chính vì theá, vieäc giaùo duïc truyeàn thoâng luaät an xaûy ra TNGT do caùc vuï va chaïm xe maùy cuõng toaøn giao thoâng (ATGT) caàn phaûi cuï theå vaø deã hieåu chieám ña soá (47,1%). hôn, coù nhö theá nhöõng ñoái töôïng naøy môùi deã naém baét vaø thöïc hieän ñöôïc. 4. 2. Yeáu toá lieân quan ñeán kieán thöùc, thaùi ñoä Hoïc sinh ñöôïc tieáp caän vôùi caùc thoâng tin truyeân vaø thöïc haønh veà phoøng traùnh TNGTÑB tuyeàn veà phoøng traùnh TNGTÑB coù khaû naêng coù thaùi Yeáu toá giôùi tính ñöôïc tìm thaáy coù moái lieân quan ñoä tích cöïc gaáp 2,4 laàn so vôùi nhöõng hoïc sinh khoâng ñeán thaùi ñoä cuûa hoïc sinh. Hoïc sinh nam coù xu höôùng ñöôïc tieáp caän thoâng tin tuyeân truyeàn (p
  7. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | hoïc theâm hay ñi chôi. chuùng toâi chæ döïa treân söï traû lôøi cuûa hoïc sinh veà caùc Thaùi ñoä ñoái vôùi moät vaán ñeà thöôøng ñi keøm vôùi tình huoáng thöïc haønh chöù khoâng phoûng vaán hay haønh vi töông öùng. Keát quaû nghieân cöùu naøy cuõng quan saùt moät caùch tröïc tieáp ñoái töôïng nghieân cöùu. cho thaáy, hoïc sinh coù thaùi ñoä tích cöïc hay thieáu tích Ñaây cuõng laø moät haïn cheá cuûa ñeà taøi vì chæ coù theå thu cöïc vôùi vieäc phoøng traùnh TNGTÑB coù aûnh höôûng thaäp thoâng tin veà kieán thöùc, thaùi ñoä, thöïc haønh veà raát roõ reät ñeán haønh vi coù lôïi hay coù haïi cho söùc khoûe. phoøng traùnh TNGTÑB töø vieäc hoïc sinh töï ñieàn vaøo Thaùi ñoä coù lieân quan ñeán caùc haønh vi nguy cô nhö phieáu hoûi maø khoâng quan saùt tröïc tieáp thöïc haønh cuï ñua xe traùi pheùp vaø xem/coå vuõ ñua xe traùi pheùp cuûa theå cuûa töøng hoïc sinh. hoïc sinh. Hoïc sinh coù thaùi ñoä thieáu tích cöïc coù xu Keát quaû cuûa nghieân cöùu cho thaáy raèng cha meï höôùng ñua xe traùi pheùp gaáp 13,5 laàn (p
  8. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Tieáng Vieät 8. Vuõ Trí Hoaït (2008), Ñaùnh giaù thöïc traïng kieán thöùc, thaùi ñoä vaø thöïc haønh ñoäi muõ baûo hieåm cuûa thanh nieân töø 18-24 1. Boä Y teá & Toång cuïc Thoáng keâ (2003), Ñieàu tra Quoác gia tuoåi taïi quaän Hoaøn Kieám, Haø Noäi sau 6 thaùng thöïc hieän nghò veà Vò thaønh nieân vaø Thanh nieân Vieät Nam, Haø Noäi. quyeát 32/2007/NQ-CP, Luaän vaên thaïc syõ Y teá Coâng coäng, 2. Tröôøng THPT Taây Hoà (2008), Baùo caùo toång keát naêm hoïc Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng, Haø Noäi. 2008-2009. 3. UÛy ban An toaøn giao thoâng Quoác gia (2007), Baùo caùo thoáng keâ tình hình tai naïn giao thoâng toaøn quoác trong 10 naêm Tieáng Anh töø 1997-2007. 9. Liu, B. C., Ivers, R., Norton, R., Boufous, S., Blows, S. & 4. Naïn nhaân 40% vuï TNGT nghieâm troïng laø giôùi treû, Truy Lo, S. K. (2008), "Helmets for preventing injury in caäp ngaøy 12 thaùng 3 naêm 2009 töø: motorcycle riders", Cochrane Database Syst Rev, (1), http://www.vtc.vn/xahoi/doisong/nan-nhan-40-vu-tngt- pp.CD004333. nghiem-trong-la-gioi-tre/155571/index.htm 10. McAnally, H. M. & Kypri, K. (2004), "Alcohol and road 5. Leâ Vuõ Anh, Leâ Cöï Linh & Phaïm Vieät Cöôøng (2001), Baùo safety behaviour among New Zealand tertiary students", Int caùo ñieàu tra lieân tröôøng veà thöïc traïng chaán thöông ôû Vieät J Adolesc Med Health, 16(3), pp.229-37. Nam naêm 2001. 11. Sharma, R., Grover, V. L. & Chaturvedi, S. (2007), 6. Nguyeãn Haûi (2006), Kieán thöùc, thaùi ñoä, thöïc haønh veà "Health-risk behaviors related to road safety among phoøng traùnh tai naïn thöông tích adolescent students", Indian J Med Sci, 61(12), pp.656-62. vaø moät soá yeáu toá lieân quan cuûa hoïc sinh THCS taïi huyeän Yeân 12. Zhao, X. G., He, X. D., Wu, J. S., Zhao, G. F., Ma, Y. F., Phong, tænh Baéc Ninh, naêm 2006, Luaän vaên thaïc syõ Y teá Zhang, M., Gan, J. X., Xu, S. W. & Jiang, G. Y. (2009), Coâng coäng, Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng, Haø Noäi. "Risk factors for urban road traffic injuries in Hangzhou, China", Arch Orthop Trauma Surg, 129(4), pp.507-13. 7. Nguyeãn Thò Hoa (2005), Moâ taû kieán thöùc, thaùi ñoä, thöïc haønh veà phoøng traùnh tai naïn thöông tích cuûa treû em 10 ñeán 13. World report on road traffic injury prevention, Accessed 16 tuoåi taïi quaän Lieân Chieåu, thaønh phoá Ñaø Naüng, naêm 2005, April 5, 2009 from Luaän vaên thaïc syõ Y teá Coâng coäng, Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá http://www.who.int/violence_injury_prevention/publication Coâng coäng, Haø Noäi. s/road_traffic/world_report/en/index.html. Taïp chí Y teá Coâng coäng, 1.2010, Soá 14 (14) 11
nguon tai.lieu . vn