Xem mẫu
- EFI (Phun nhiªn liÖu ®iÖn tö) M« t¶
HÖ thèng EFI sö dông c¸c c¶m biÕn kh¸c nhau
®Ó ph¸t hiÖn t×nh tr¹ng cña ®éng c¬ vµ ®iÒu
kiÖn ch¹y cña xe. Vµ ECU ®éng c¬ tÝnh to¸n
lîng phun nhiªn liÖu tèi u vµ lµm cho c¸c vßi
phun phun nhiªn liÖu.
H×nh vÏ nµy thÓ hiÖn kÕt cÊu c¬ b¶n cña EFI.
· ECU ®éng c¬
ECU nµy tÝnh thêi gian phun nhiªn liÖu tèi
u dùa vµo c¸c tÝn hiÖu tõ c¸c c¶m biÕn.
· C¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p hoÆc c¶m
biÕn ¸p suÊt ®êng èng n¹p
C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn khèi lîng kh«ng
khÝ n¹p hoÆc ¸p suÊt cña èng n¹p.
· C¶m biÕn vÞ trÝ trôc khuûu
C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn gãc quay trôc
khuûu vµ tèc ®é cña ®éng c¬.
· C¶m biÕn vÞ trÝ trôc cam
C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn gãc quay chuÈn vµ
thêi ®iÓm cña trôc cam.
· C¶m biÕn nhiÖt ®é níc
C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn nhiÖt ®é cña níc
lµm m¸t.
· C¶m biÕn vÞ trÝ bím ga
C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn gãc më cña bím
ga.
· C¶m biÕn oxy
C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn nång ®é cña oxy
trong khÝ x¶.
(1/1)
C¸c lo¹i EFI
Cã hai lo¹i hÖ thèng EFI ®îc ph©n lo¹i theo
ph¬ng ph¸p ph¸t hiÖn lîng kh«ng khÝ n¹p.
1. L-EFI (Lo¹i ®iÒu khiÓn lu lîng kh«ng
khÝ)
Lo¹i nµy sö dông mét c¶m biÕn lu lîng
khÝ n¹p ®Ó ph¸t hiÖn lîng kh«ng khÝ ch¹y
vµo ®êng èng n¹p.
Cã hai ph¬ng ph¸p ph¸t hiÖn: Mét lo¹i trùc
tiÕp ®o khèi kh«ng khÝ n¹p, vµ mét lo¹i thùc
hiÖn c¸c hiÖu chØnh dùa vµo thÓ tÝch kh«ng
khÝ.
2. D-EFI (Lo¹i ®iÒu khiÓn ¸p suÊt ®êng
èng n¹p)
Lo¹i nµy ®o ¸p suÊt trong ®êng èng n¹p ®Ó
ph¸t hiÖn lîng kh«ng khÝ n¹p theo tû träng
cña kh«ng khÝ n¹p.
(1/1)
-1-
- HÖ thèng nhiªn liÖu M« t¶
Nhiªn liÖu ®îc lÊy tõ b×nh nhiªn liÖu b»ng b¬m
nhiªn liÖu vµ ®îc phun díi ¸p suÊt bëi vßi
phun.
¸p suÊt nhiªn liÖu trong ®êng èng nhiªn liÖu
ph¶i ®îc ®iÒu chØnh ®Ó duy tr× viÖc phun nhiªn
liÖu æn ®Þnh b»ng bé ®iÒu ¸p vµ bé gi¶m rung
®éng.
C¸c bé phËn chÝnh
· B×nh nhiªn liÖu
· Côm b¬m nhiªn liÖu
· B¬m nhiªn liÖu
· Líi läc cña b¬m nhiªn liÖu
· Bé läc nhiªn liÖu
· Bé ®iÒu ¸p
· èng ph©n phèi
· Vßi phun
· Bé gi¶m rung ®éng
(1/1)
B¬m nhiªn liÖu
B¬m nhiªn liÖu ®îc l¾p trong b×nh nhiªn liÖu
vµ ®îc kÕt hîp víi bé läc nhiªn liÖu, bé ®iÒu
¸p, bé ®o nhiªn liÖu, v.v... C¸nh b¬m ®îc m«
t¬ quay ®Ó nÐn nhiªn liÖu.
Van mét chiÒu ®ãng l¹i khi b¬m nhiªn liÖu dõng
®Ó duy tr× ¸p suÊt trong ®êng èng nhiªn liÖu
vµ lµm cho viÖc khëi ®éng ®éng c¬ dÔ dµng
h¬n.
NÕu kh«ng cã ¸p suÊt d, dÔ x¶y ra hiÖn tîng
kho¸ h¬i ë nhiÖt ®é cao, lµm cho viÖc khëi ®éng
l¹i khã kh¨n.
Van an toµn më ra khi ¸p suÊt ë phÝa cöa ra trë
nªn qu¸ cao, nh»m ng¨n chÆn ¸p suÊt nhiªn
liÖu trë nªn qu¸ cao nµy.
(1/1)
-2-
- Bé ®iÒu ¸p
Bé ®iÒu ¸p nµy ®iÒu chØnh ¸p suÊt nhiªn liÖu vµo vßi phun ë
324 kPa (3,3 kgf/cm2). (C¸c gi¸ trÞ nµy cã thÓ thay ®æi tuú
theo kiÓu cña ®éng c¬).
Ngoµi ra, bé ®iÒu ¸p cßn duy tr× ¸p suÊt d trong ®êng èng
nhiªn liÖu còng nh c¸ch thøc duy tr× ë van mét chiÒu cña
b¬m nhiªn liÖu.
Cã hai lo¹i ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh nhiªn liÖu.
1. Lo¹i 1
Lo¹i nµy ®iÒu chØnh ¸p suÊt nhiªn liÖu ë mét ¸p suÊt
kh«ng thay ®æi.
Khi ¸p suÊt nhiªn liÖu vît qu¸ lùc Ðp cña lß xo trong bé
®iÒu ¸p, van nµy më ra ®Ó tr¶ nhiªn liÖu trë vÒ b×nh nhiªn
liÖu vµ ®iÒu chØnh ¸p suÊt.
Gîi :
Lç phun cña vßi phun cã ®é ch©n kh«ng g©y ra bëi ch©n
kh«ng cña ®êng èng n¹p, nã hót nhiªn liÖu ra.
§é ch©n kh«ng nµy lu«n lu«n thay ®æi tuú theo c¸c t×nh
tr¹ng cña ®éng c¬. V× vËy, ®èi víi lo¹i nµy ECU ®éng c¬
tÝnh to¸n lîng phun nhiªn liÖu trong thêi gian phun theo
sù thay ®æi cña ®é ch©n kh«ng trong ®êng èng n¹p ®Ó
®¶m b¶o cho vßi phun phun nhiªn liÖu thÝch hîp.
(1/2)
2. Lo¹i 2
Lo¹i nµy cã èng ph©n phèi liªn tôc ®iÒu chØnh ¸p suÊt
nhiªn liÖu ®Ó gi÷ cho ¸p suÊt nhiªn liÖu cao h¬n ¸p suÊt
®îc x¸c ®Þnh tõ ¸p suÊt ®êng èng n¹p.
Ho¹t ®éng c¬ b¶n còng gièng nh lo¹i 1, nhng ®é ch©n
kh«ng cña ®êng èng n¹p ®îc ®Æt vµo buång trªn cña
mµng ch¾n, ¸p suÊt nhiªn liÖu ®îc ®iÒu chØnh b»ng
c¸ch thay ®æi ¸p suÊt nhiªn liÖu khi van më ra theo ®é
ch©n kh«ng cña ®êng èng n¹p.
Nhiªn liÖu ®îc tr¶ vÒ b×nh nhiªn liÖu qua èng håi nhiªn
liÖu.
Gîi ý:
Lç phun cña vßi phun cã ®é ch©n kh«ng g©y ra bëi ch©n
kh«ng cña ®êng èng n¹p, nã hót nhiªn liÖu ra.
§é ch©n kh«ng nµy lu«n lu«n thay ®æi theo c¸c t×nh tr¹ng
cña ®éng c¬. Do ®ã, v× ¸p suÊt nhiªn liÖu cña lo¹i nµy
®îc ®iÒu chØnh liªn tôc b»ng ®é ch©n kh«ng cña ®êng
èng n¹p ®Ó duy tr× ¸p suÊt nhiªn liÖu cao h¬n ¸p suÊt ®Æt
tríc ®Ó duy tr× mét lîng phun ®· ®Æt trong thêi gian
phun.
(2/2)
-3-
- Bé gi¶m rung ®éng
Bé gi¶m rung nµy dïng mét mµng ng¨n ®Ó hÊp thô mét
lîng nhá xung cña ¸p suÊt nhiªn liÖu sinh ra bëi viÖc phun
nhiªn liÖu vµ ®é nÐn cña b¬m nhiªn liÖu.
Gîi ý khi söa ch÷a:
Cã thÓ kiÓm tra ¸p suÊt nhiªn liÖu dÔ dµng b»ng vÝt cña bé
gi¶m rung.
Gîi ý:
Mét sè kiÓu ®éng c¬ kh«ng cã bé gi¶m rung.
(1/1)
Vßi phun
Vßi phun phun nhiªn liÖu vµo c¸c cöa n¹p cña
c¸c xi lanh theo tÝn hiÖu tõ ECU ®éng c¬.
C¸c tÝn hiÖu tõ ECU ®éng c¬ lµm cho dßng ®iÖn
ch¹y vµo cuén d©y ®iÖn tõ, lµm cho pÝtt«ng
b¬m bÞ kÐo, më van ®Ó phun nhiªn liÖu.
V× hµnh tr×nh cña pÝt t«ng b¬m kh«ng thay ®æi,
lîng phun nhiªn liÖu ®îc ®iÒu chØnh t¹i thêi
®iÓm dßng ®iÖn ch¹y vµo cuén ®iÖn tõ nµy.
Gîi ý khi söa ch÷a:
Sö dông gio¨ng ch÷ O:
· Kh«ng ®îc dïng l¹i gio¨ng ch÷ O nµy.
· Khi l¾p gio¨ng ch÷ O, tríc hÕt ph¶i b«i nã
b»ng mét líp x¨ng míi.
· Khi l¾p vßi phun vµo èng ph©n phèi, ph¶i
cÈn thËn kh«ng ®îc lµm háng gio¨ng ch÷
O nµy.
Víi vßi phun ®· ®îc l¾p vµo èng ph©n
phèi, ph¶i xoay vßi phun b»ng tay. NÕu nã
kh«ng quay ®îc tr¬n tru, tøc lµ gio¨ng ch÷
O nµy ®· bÞ háng.
(1/1)
-4-
- Bé läc nhiªn liÖu/ líi läc cña b¬m nhiªn
liÖu
1. Bé läc nhiªn liÖu
Bé läc nhiªn liÖu khö bôi bÈn vµ c¸c t¹p
chÊt trong nhiªn liÖu ®îc b¬m lªn bëi b¬m
nhiªn liÖu.
2. Líi läc cña b¬m nhiªn liÖu
Líi läc cña b¬m nhiªn liÖu khö bôi bÈn vµ
c¸c t¹p chÊt ra khái nhiªn liÖu tríc khi ®i
vµo b¬m nhiªn liÖu.
Gîi ý khi söa ch÷a:
NÕu läc nhiªn liÖu bÞ t¾c, nã sÏ lµm gi¶m ¸p
suÊt nhiªn liÖu ®a vµo vßi phun, lµm cho viÖc
khëi ®éng ®éng c¬ khã kh¨n hoÆc kh¶ n¨ng l¸i
kÐm.
Gîi ý:
· Mét sè b¬m nhiªn liÖu ®îc l¾p ë bªn ngoµi
b×nh nhiªn liÖu.
· Trong mét sè kiÓu xe, mét bu l«ng nèi hoÆc
c¸c lo¹i gi¾c nèi nhanh ®îc sö dông ®Ó nèi
®êng èng nhiªn liÖu.
(1/1)
§iÒu khiÓn b¬m nhiªn liÖu
1. Ho¹t ®éng c¬ b¶n
B¬m nhiªn liÖu chØ ho¹t ®éng khi ®éng c¬ ®ang ch¹y.
ThËm chÝ khi kho¸ ®iÖn ®îc bËt ®Õn vÞ trÝ ON, nÕu ®éng
c¬ cha næ m¸y, th× b¬m nhiªn liÖu sÏ kh«ng lµm viÖc.
-5-
- (1) Kho¸ ®iÖn ë vÞ trÝ ON:
Khi bËt kho¸ ®iÖn ë vÞ trÝ IG, r¬le EFI bËt më.
(2) Kho¸ ®iÖn ë vÞ trÝ START:
Khi ®éng c¬ quay khëi ®éng, mét tÝn hiÖu STA (tÝn hiÖu
m¸y khëi ®éng) ®îc truyÒn ®Õn ECU ®éng c¬ tõ cùc ST
cña kho¸ ®iÖn.
Khi tÝn hiÖu STA ®îc ®a vµo ECU ®éng c¬, ®éng c¬
bËt ON tranzito nµy vµ r¬le më m¹ch ®îc bËt ON. Sau
®ã, dßng ®iÖn ®îc ch¹y vµo b¬m nhiªn liÖu ®Ó vËn
hµnh b¬m.
-6-
- (3) §éng c¬ quay khëi ®éng/næ m¸y
Cïng mét lóc khi ®éng c¬ quay khëi ®éng, ECU ®éng c¬
nhËn tÝn hiÖu NE tõ c¶m biÕn vÞ trÝ cña trôc khuûu, lµm
cho tranzito nµy tiÕp tôc duy tr× ho¹t ®éng cña b¬m nhiªn
liÖu.
(4) NÕu ®éng c¬ t¾t m¸y:
ThËm chÝ khi kho¸ ®iÖn bËt ON, nÕu ®éng c¬ t¾t m¸y, tÝn
hiÖu NE sÏ kh«ng cßn ®îc ®a vµo ECU ®éng c¬, nªn
ECU ®éng c¬ sÏ ng¾t tranzito nµy, nã ng¾t r¬le më
m¹ch, lµm cho b¬m nhiªn liÖu ngõng l¹i.
-7-
- Gîi ý khi söa ch÷a:
· DLC 1
Cã mét sè xe ®îc trang bÞ DLC1 nh thÓ hiÖn ë bªn tr¸i.
Khi nèi t¾t cùc +B vµ cùc FP cña DLC1 b»ng mét SST
víi kho¸ ®iÖn bËt ON, dßng ®iÖn sÏ ch¹y vµo b¬m nhiªn
liÖu, kh«ng ®i qua r¬le më m¹ch ®Ó ®iÒu khiÓn b¬m
nhiªn liÖu.
B»ng c¸ch nµy, viÖc kiÓm tra ¸p suÊt nhiªn liÖu hoÆc
ho¹t ®éng cña b¬m cã thÓ thùc hiÖn b»ng c¸ch buéc
b¬m nhiªn liÖu ph¶i lµm viÖc.
(2/5)
2. §iÒu khiÓn tèc ®é cña b¬m nhiªn liÖu
ViÖc ®iÒu khiÓn nµy lµm gi¶m tèc ®é cña b¬m nhiªn liÖu
®Ó gi¶m ®é mßn cña b¬m vµ ®iÖn n¨ng khi kh«ng cÇn
nhiÒu nhiªn liÖu, nh khi ®éng c¬ ®ang ch¹y ë tèc ®é
thÊp.
Khi dßng ®iÖn ch¹y vµo b¬m nhiªn liÖu qua tiÕp ®iÓm B
cña r¬le ®iÒu khiÓn b¬m vµ ®iÖn trë, b¬m nhiªn liÖu sÏ
lµm viÖc ë tèc ®é thÊp.
Khi ®éng c¬ ®ang quay khëi ®éng, khi ®éng c¬ ®ang
ch¹y ë tèc ®é cao, hoÆc ë t¶i träng lín, ECU ®éng c¬
chuyÓn m¹ch tiÕp ®iÓm cña r¬le ®iÒu khiÓn b¬m nhiªn
liÖu sang A ®Ó ®iÒu khiÓn b¬m nhiªn liÖu ë tèc ®é cao.
-8-
- Gîi :
§iÒu khiÓn BËt/T¾t b»ng c¸ch ®iÒu chØnh tèc ®é
(b»ng ECU ®éng c¬ vµ ECU cña b¬m nhiªn liÖu)
Mét sè kiÓu xe ®iÒu khiÓn tèc ®é cña b¬m nhiªn liÖu
b»ng ECU cña b¬m nhiªn liÖu thay cho r¬le më m¹ch,
r¬le vµ ®iÖn trë ®iÒu khiÓn b¬m nhiªn liÖu.
Ngoµi ra, lo¹i ®iÒu khiÓn nµy cßn cã chøc n¨ng chÈn
®o¸n hÖ thèng b¬m nhiªn liÖu.
Khi ph¸t hiÖn mét sù cè, mét tÝn hiÖu ®îc truyÒn ®i tõ
ECU cña b¬m nhiªn liÖu ®Õn cùc DI cña ECU ®éng c¬.
(3/5)
3. HÖ thèng ng¾t b¬m nhiªn liÖu:
ë mét sè xe cã mét c¬ cÊu ®Ó ®iÒu khiÓn lµm ngõng ho¹t
®éng cña b¬m nhiªn liÖu trong c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y ®Ó
duy tr× an toµn.
(1) Khi tói khÝ næ.
Khi tói khÝ SRS cña l¸i xe, cña hµnh kh¸ch phÝa tríc
phång lªn, viÖc ®iÒu khiÓn ng¾t nhiªn liÖu lµm b¬m nhiªn
liÖu kh«ng ho¹t ®éng.
Khi ECU ®éng c¬ ph¸t hiÖn mét tÝn hiÖu phång lªn cña
tói khÝ tõ côm c¶m biÕn tói khÝ trung t©m, ECU ®éng c¬
sÏ ng¾t r¬le më m¹ch ®Ó ngõng ho¹t ®éng cña b¬m
nhiªn liÖu.
Sau khi ®iÒu khiÓn ng¾t b¬m nhiªn liÖu, viÖc ®iÒu khiÓn
nµy sÏ ®îc lo¹i bá b»ng c¸ch t¾t kho¸ ®iÖn vÒ vÞ trÝ
OFF, lµm cho b¬m nhiªn liÖu lµm viÖc trë l¹i.
(4/5)
-9-
- (2) Khi xe bÞ ®©m hoÆc bÞ lËt:
Khi xe bÞ ®©m, c«ng t¾c qu¸n tÝnh cña b¬m nhiªn liÖu sÏ
ng¾t b¬m nhiªn liÖu ®Ó gi¶m thiÓu sù rß rØ nhiªn liÖu.
C«ng t¾c qu¸n tÝnh cña b¬m nhiªn liÖu ®îc ®Æt gi÷a
ECU b¬m nhiªn liÖu vµ ECU ®éng c¬.
Khi viªn bi trong c«ng t¾c nµy dÞch chuyÓn v× cã va ®Ëp,
c«ng t¾c nµy bÞ t¸ch khái tiÕp ®iÓm ®Ó xoay nã vÒ vÞ trÝ
OFF vµ ngõng ho¹t ®éng cña b¬m nhiªn liÖu.
Sau khi c¾t nhiªn liÖu, ®Èy c«ng t¾c vÒ vÞ trÝ ban ®Çu ®Ó
ngõng viÖc ®iÒu khiÓn c¾t nhiªn liÖu, lµm cho b¬m nhiªn
liÖu ho¹t ®éng trë l¹i.
(5/5)
§iÒu chØnh thêi gian phun C¸c ph¬ng ph¸p phun nhiªn liÖu vµ thêi ®iÓm phun
C¸c ph¬ng ph¸p phun nhiªn liÖu bao gåm phun nhiªn liÖu
®éc lËp cho tõng xi lanh, hoÆc phun nhiªn liÖu ®ång thêi vµo
tÊt c¶ c¸c xi lanh. Thêi ®iÓm phun còng kh¸c nhau, nh
phun ë thêi ®iÓm ®îc x¸c ®Þnh hoÆc phun theo sù thay ®æi
cña lîng kh«ng khÝ n¹p hoÆc tèc ®é cña ®éng c¬.
Ph¬ng ph¸p phun nhiªn liÖu c¬ b¶n vµ thêi ®iÓm phun nh
sau. Ngoµi ra, khi lîng phun cµng lín th× thêi ®iÓm b¾t ®Çu
phun cµng nhanh.
(1/1)
-10-
- 1. §éc lËp (theo tr×nh tù)
Nhiªn liÖu ®îc phun ®éc lËp cho tõng xi lanh mçi lÇn
sau 2 vßng quay cña trôc khuûu.
2. Theo nhãm
Nhiªn liÖu ®îc phun cho mçi nhãm mçi lÇn sau 2 vßng
quay cña trôc khuûu.
· Hai nhãm
· Ba nhãm
· Bèn nhãm
-11-
- 3. §ång thêi
Nhiªn liÖu ®îc phun ®ång thêi vµo c¸c xi lanh t¬ng
øng mét lÇn sau mçi vßng quay cña trôc khuûu.
Lîng nhiªn liÖu cÇn thiÕt ®Ó ®èt ch¸y ®îc phun trong 2
lÇn phun.
(1/1)
§iÒu chØnh thêi gian phun nhiªn liÖu
ECU ®éng c¬ lµm thay ®æi lîng phun nhiªn liÖu b»ng c¸ch
thay ®æi thêi gian phun cña vßi phun.
Thêi gian phun nhiªn liÖu thùc tÕ ®îc x¸c ®Þnh b»ng 2 môc
sau.
1. Thêi gian phun nhiªn liÖu c¬ b¶n ®îc x¸c ®Þnh b»ng
lîng khÝ n¹p vµ tèc ®é ®éng c¬.
2. C¸c thêi gian phun hiÖu chØnh kh¸c nhau ®îc x¸c ®Þnh
b»ng c¸c c¶m biÕn kh¸c nhau.
Thêi gian phun mµ ECU ®éng c¬ cuèi cïng truyÒn vµo vßi
phun ®îc bæ sung c¸c hiÖu chØnh thêi gian phun c¬ b¶n.
Cã c¸c hiÖu chØnh sau:
· Lµm ®Ëm ®Ó khëi ®éng
· Lµm ®Ëm ®Ó h©m nãng
· HiÖu chØnh ph¶n håi tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu (chØ cã ë
mét sè kiÓu xe)
· Lµm ®Ëm ®Ó t¨ng tèc
· C¾t nhiªn liÖu
· Lµm ®Ëm ®Ó t¨ng c«ng suÊt
· C¸c hiÖu chØnh kh¸c
-12-
- · C¸c hiÖu chØnh vµ tÝn hiÖu kh¸c nhau
C¸c hiÖu chØnh kh¸c nhau
1. Lµm ®Ëm ®Ó khëi ®éng
Kh«ng thÓ tÝnh ®îc thêi gian phun c¬ b¶n b»ng lîng
kh«ng khÝ n¹p v× tèc ®é cña ®éng c¬ thÊp vµ sù thay ®æi
cña lîng kh«ng khÝ n¹p rÊt lín trong lóc khëi ®éng. V× lý
do nµy, thêi gian phun nhiªn liÖu lóc khëi ®éng ®îc x¸c
®Þnh b»ng nhiÖt ®é níc lµm m¸t.
NhiÖt ®é cña níc lµm m¸t ®îc bé c¶m biÕn nhiÖt ®é
níc ph¸t hiÖn.
NhiÖt ®é níc cµng thÊp th× viÖc bèc h¬i nhiªn liÖu cµng
kÐm. Do ®ã, ph¶i lµm cho hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu
®Ëm h¬n b»ng c¸ch kÐo dµi thêi gian phun.
ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh r»ng ®éng c¬ ®ang ®îc khëi
®éng khi tèc ®é cña ®éng c¬ lµ 400 vßng/phót hoÆc thÊp
h¬n.
Ngoµi ra, khi tèc ®é cña ®éng c¬ ®ét ngét gi¶m xuèng
díi 400 vßng/phót do t¶i träng ®Æt lªn ®éng c¬ ®ét ngét
t¨ng lªn, tÝnh trÔ sÏ ®îc sö dông ®Ó ng¨n kh«ng cho
ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh r»ng ®éng c¬ ®· næ m¸y ®ang
®îc khëi ®éng l¹i, trõ khi tèc ®é ®éng c¬ h¹ xuèng díi
200 vßng/phót.
Gîi ý khi söa ch÷a:
Khi c¶m biÕn nhiÖt ®é níc cã sù cè, ®iÒu ®ã cã thÓ coi lµ
kh¶ n¨ng khëi ®éng kÐm.
Tham kh¶o:
§Ó t¨ng kh¶ n¨ng khëi ®éng trong khi ®éng c¬ nguéi, lo¹i
EFI cò cã mét vßi phun khëi ®éng l¹nh vµ c«ng t¾c ®Þnh thêi
khëi ®éng l¹nh vµ vßi phun ®iÒu chØnh ®Ó t¨ng lîng nhiªn
liÖu lóc khëi ®éng.
(1/11)
-13-
- 2. Lµm ®Ëm ®Ó h©m nãng
Lîng phun nhiªn liÖu ®îc t¨ng lªn v× sù bay h¬i cña
nhiªn liÖu kÐm trong khi ®éng c¬ cßn l¹nh. Khi nhiÖt ®é
níc lµm m¸t thÊp, thêi gian phun nhiªn liÖu ®îc t¨ng
lªn ®Ó lµm cho hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu ®Ëm h¬n
nh»m ®¹t ®îc kh¶ n¨ng lµm viÖc trong thêi gian ®éng
c¬ cßn nguéi.
ViÖc hiÖu chØnh tèi ®a dµi gÊp ®«i nhiÖt ®é b×nh thêng.
Gîi ý khi söa ch÷a:
Khi c¶m biÕn nhiÖt ®é níc cã sù cè, ®iÒu nµy ®îc coi lµ
kh¶ n¨ng lµm viÖc kÐm.
(2/11)
3. HiÖu chØnh ph¶n håi tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu
(cho hÇu hÕt c¸c kiÓu xe)
Khi cã c¸c dao ®éng kh«ng lín vÒ t¶i träng cña ®éng c¬
hoÆc tèc ®é cña ®éng c¬, nh lµ khi ch¹y kh«ng t¶i hoÆc
ch¹y ë tèc ®é kh«ng ®æi sau khi ®îc h©m nãng, nhiªn
liÖu (hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu gÇn víi tû lÖ kh«ng khÝ
- nhiªn liÖu lý thuyÕt) ®îc cung cÊp c¨n cø vµo lîng
kh«ng khÝ n¹p.
C¸c hiÖu chØnh sau ®©y ®îc thùc hiÖn khi xe ch¹y ë tèc
®é kh«ng ®æi sau khi ®îc h©m nãng.
(1) §iÒu khiÓn ph¶n håi b»ng c¶m biÕn oxy (®iÒu khiÓn
ph¶n håi tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu):
ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh thêi gian phun c¬ b¶n ®Ó ®¹t ®îc
tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu lý thuyÕt. Tuy nhiªn mét ®é
lÖch nhá cña tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu lý thuyÕt x¶y ra
theo c¸c t×nh tr¹ng thùc tÕ cña ®éng c¬, c¸c thay ®æi
theo thêi gian, vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c.
Do ®ã, c¶m biÕn oxy ph¸t hiÖn nång ®é cña oxy trong khÝ
x¶ ®Ó x¸c ®Þnh xem thêi gian phun nhiªn liÖu hiÖn t¹i cã
ph¶i lµ tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt dùa vµo lîng
khÝ n¹p kh«ng.
NÕu ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh tõ c¸c tÝn hiÖu cña c¶m biÕn
oxy r»ng tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu ®Ëm h¬n tû lÖ kh«ng
khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt, nã sÏ rót ng¾n thêi gian phun ®Ó
lµm cho hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu nh¹t h¬n. Ngîc
l¹i, nÕu nã x¸c ®Þnh r»ng tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lµ
n¹t, nã sÏ kÐo dµi thêi gian phun ®Ó lµm cho hçn hîp
kh«ng khÝ - nhiªn liÖu ®Ëm h¬n.
Ho¹t ®éng cña viÖc ®iÒu khiÓn ph¶n håi nh»m duy tr× tû
lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu trung b×nh ë tû lÖ kh«ng khÝ -
nhiªn liÖu lý thuyÕt b»ng c¸ch liªn tiÕp thùc hiÖn c¸c hiÖu
chØnh nhá. (§iÒu nµy ®îc gäi lµ mét ho¹t ®éng "vßng
khÐp kÝn").
(3/11)
-14-
- §Ó ng¨n chÆn viÖc bé trung hoµ khÝ x¶ qu¸ nãng vµ ®Ó b¶o
®¶m ®éng c¬ ho¹t ®éng tèt, sù ph¶n håi tû lÖ kh«ng khÝ -
nhiªn liÖu kh«ng x¶y ra trong c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y (ho¹t
®éng vßng-hë):
· Trong khi khëi ®éng ®éng c¬
· Trong khi lµm ®Ëm sau khëi ®éng
· Trong khi lµm ®Ëm ®Ó t¨ng c«ng suÊt
· Khi nhiÖt ®é níc lµm m¸t ë díi møc x¸c ®Þnh.
· Khi sù c¾t nhiªn liÖu x¶y ra
· Khi tÝn hiÖu nh¹t tiÕp tôc dµi h¬n thêi gian x¸c ®Þnh.
§iÓm gi÷a (a) sÏ thay ®æi trong khi ®iÒu chØnh ph¶n håi nµy
theo thêi gian tr«i qua. Trong trêng hîp nµy, ®iÓm gi÷a nµy
buéc ph¶i quay vÒ trung t©m. NÕu kh«ng, nã sÏ lµm cho
viÖc ph¶n håi ®i ra ngoµi ph¹m vi hiÖu chØnh cña viÖc ®iÒu
khiÓn ph¶n håi. §iÒu nµy ®îc gäi lµ viÖc ®iÒu chØnh tû lÖ
kh«ng khÝ-nhiªn liÖu ®· biÕt hoÆc hiÖu chØnh nhiªn liÖu dµi
h¹n.
(4/11)
(2) §iÒu khiÓn ph¶n håi b»ng c¶m biÕn tû lÖ kh«ng
khÝ-nhiªn liÖu (c¶m biÕn A/F):
§iÖn ¸p ®Çu ra cña c¶m biÕn oxy thay ®æi nhanh quanh tû lÖ
kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt nh ®îc tr×nh bµy trong
h×nh minh häa (phÝa trªn).
D÷ liÖu cña c¶m biÕn A/F mµ ECU ®éng c¬ ®¹t ®îc, ®îc
hiÓn thÞ trong mµn h×nh cña m¸y chÈn ®o¸n nµy. (Khi tû lÖ
kh«ng khÝ - nhiªn liÖu nh¹t, ®iÖn ¸p nµy sÏ cao. Ngîc l¹i
®iÖn ¸p nµy thÊp khi tû lÖ nµy ®Ëm).
Do ®ã ®é chÝnh x¸c cña viÖc ph¸t hiÖn tû lÖ kh«ng khÝ -
nhiªn liÖu ®· ®îc c¶i thiÖn.
NÕu tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu hiÖn thêi thay ®æi tõ tû lÖ
kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt nh thÓ hiÖn trong h×nh minh
ho¹ (phÝa díi), ECU ®éng c¬ tiÕp tôc hiÖu chØnh tû lÖ kh«ng
khÝ-nhiªn liÖu b»ng tÝn hiÖu cña c¶m biÕn oxy.
Tuy nhiªn, ®èi víi c¶m biÕn A/F, ECU ®éng c¬ liªn tôc hiÖu
chØnh b»ng c¸ch x¸c ®Þnh møc thay ®æi tõ tû lÖ kh«ng khÝ -
nhiªn liÖu lý thuyÕt.
(5/11)
-15-
- (3) ViÖc hiÖu chØnh khÝ x¶ CO ®èi víi c¸c xe kh«ng cã c¶m
biÕn oxy hoÆc c¶m biÕn A/F:
§èi víi c¸c xe kh«ng cã c¶m biÕn oxy hoÆc c¶m biÕn
A/F, cã thÓ sö dông mét biÕn trë ®Ó ®iÒu chØnh nång ®é
cña CO (%) trong thêi gian ch¹y kh«ng t¶i.
Xoay biÕn trë nµy vÒ bªn R lµm cho nång ®é nµy ®Ëm
lªn, vµ xoay vÒ bªn L ®Ó lµm nã nh¹t ®i. Tuy nhiªn ®èi
víi c¸c xe cã trang bÞ c¶m biÕn oxy hoÆc c¶m biÕn A/F,
viÖc ®iÒu chØnh CO kh«ng cÇn thiÕt trong thêi gian ch¹y
kh«ng t¶i v× c¸c xe nµy ®îc tù ®éng ®iÒu chØnh ®Õn tû lÖ
kh«ng khÝ - nhiªn liÖu thÝch hîp b»ng tÝn hiÖu cña c¶m
biÕn.
(6/11)
4. Lµm ®Ëm ®Ó t¨ng tèc
Khi tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu trë nªn nh¹t, ®Æc biÖt trong
khi b¾t ®Çu t¨ng tèc, v× mét ®é trÔ cña viÖc cung cÊp nhiªn
liÖu thêng x¶y ra trong lóc t¨ng tèc ®èi víi viÖc thay ®æi
nhanh lîng kh«ng khÝ n¹p khi ®¹p bµn ®¹p ga.
V× vËy, thêi gian phun ®îc kÐo dµi ®Ó t¨ng khèi lîng phun
nhiªn liÖu dùa vµo kh«ng khÝ n¹p ®Ó tr¸nh cho hçn hîp
kh«ng khÝ - nhiªn liÖu trë nªn nh¹t. ViÖc t¨ng tèc ®îc x¸c
®Þnh b»ng tèc ®é thay ®æi gãc më bím ga.
ViÖc hiÖu chØnh trong lóc t¨ng tèc t¨ng lªn m¹nh khi b¾t ®Çu
t¨ng tèc vµ sau ®ã gi¶m dÇn cho ®Õn khi viÖc t¨ng nµy kÕt
thóc.
H¬n n÷a, viÖc t¨ng tèc cµng nhanh th× lîng phun nhiªn liÖu
cµng lín.
(7/11)
-16-
- 5. C¾t nhiªn liÖu
Trong thêi gian gi¶m tèc, ho¹t ®éng phun nhiªn liÖu bÞ
ng¾t theo tr¹ng th¸i gi¶m tèc ®Ó gi¶m c¸c khÝ x¶ ®éc h¹i
vµ t¨ng hiÖu øng h·m cña ®éng c¬. Sau ®ã viÖc ®iÒu
khiÓn c¾t nhiªn liÖu ®îc thùc hiÖn ®Ó ngõng phun
nhiªn liÖu. Tr¹ng th¸i gi¶m tèc ®îc x¸c ®Þnh tõ ®é më
van tiÕt lu vµ tèc ®é cña ®éng c¬. Khi van tiÕt lu ®îc
®ãng l¹i vµ tèc ®é cña ®éng c¬ cao, ®iÒu ®ã ®îc x¸c
®Þnh lµ xe ®ang gi¶m tèc.
§iÒu khiÓn c¾t nhiªn liÖu
ViÖc ®iÒu khiÓn c¾t nhiªn liÖu lµm ngõng phun nhiªn liÖu khi
tèc ®é cña ®éng c¬ cao h¬n tèc ®é ®îc x¸c ®Þnh vµ van tiÕt
lu ®îc ®ãng l¹i. ViÖc phun nhiªn liÖu sÏ l¹i tiÕp tôc khi tèc
®é cña ®éng c¬ gi¶m xuèng ®Õn tèc ®é ®îc x¸c ®Þnh hoÆc
van tiÕt lu ®îc më ra. Tèc ®é c¾t nhiªn liÖu cña ®éng c¬
vµ tèc ®é cña ®éng c¬ ®Ó tiÕp tôc phun nhiªn liÖu sÏ t¨ng
lªn khi nhiÖt ®é níc lµm nguéi thÊp. Ngoµi ra tèc ®é c¾t
nhiªn liÖu cña ®éng c¬ vµ tèc ®é cña ®éng c¬ ®Ó tiÕp tôc
phun nhiªn liÖu t¨ng lªn khi c«ng t¾c cña m¸y ®iÒu hßa bËt
më ®Ó tr¸nh cho tèc ®é cña ®éng c¬ bÞ gi¶m vµ chÕt m¸y.
Còng cã mét sè kiÓu ®éng c¬, trong ®ã c¸c tèc ®é cña ®éng
c¬ sÏ gi¶m trong lóc phanh (nghÜa lµ khi c«ng t¾c b¸o dõng
bËt më).
(8/11)
6. Lµm ®Ëm ®Ó t¨ng c«ng suÊt
V× cã lîng kh«ng khÝ n¹p lín øng víi c¸c t¶i träng lín,
nh khi leo ®åi dèc, nªn khã trén ®Òu nhiªn liÖu phun víi
kh«ng khÝ n¹p. Vµ toµn bé kh«ng khÝ n¹p kh«ng ®îc sö
dông hÕt trong lóc ®èt ch¸y, lµm cho kh«ng khÝ cßn tån
d.
V× vËy, lîng nhiªn liÖu nhiÒu h¬n so víi tû lÖ kh«ng khÝ -
nhiªn liÖu lý thuyÕt ®îc phun ®Ó sö dông hÕt kh«ng khÝ
n¹p trong khi ®èt ®Ó t¨ng c«ng suÊt.
C¸c t¶i träng lín ®îc x¸c ®Þnh b»ng ®é më cña c¶m
biÕn vÞ trÝ bím ga, tèc ®é cña ®éng c¬, vµ khèi lîng
kh«ng khÝ n¹p (VG hoÆc PIM).
Khèi lîng kh«ng khÝ n¹p (VG hoÆc PIM) cµng lín hoÆc
tèc ®é cña ®éng c¬ cµng lín, th× tû lÖ cña lîng t¨ng nµy
cµng lín.
Ngoµi ra, møc nµy ®îc tiÕp tôc t¨ng khi gãc më cña
bím ga ®¹t ®Õn mét gi¸ trÞ nµo ®ã hoÆc lín h¬n. ViÖc
hiÖu chØnh møc ®é t¨ng nµy xÊp xØ tõ 10% ®Õn 30%.
(9/11)
-17-
- 7. HiÖu chØnh nhiÖt ®é cña khÝ n¹p
Tû träng cña kh«ng khÝ thay ®æi theo nhiÖt ®é nã.
V× vËy, ph¶i thùc hiÖn viÖc hiÖu chØnh ®Ó lµm t¨ng hoÆc
gi¶m lîng nhiªn liÖu theo nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ n¹p ®Ó tèi
u hãa tû lÖ cña hçn hîp cÇn thiÕt cho c¸c ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i
cña ®éng c¬.
NhiÖt ®é cña kh«ng khÝ n¹p ®îc ph¸t hiÖn bëi c¶m biÕn
nhiÖt ®é khÝ n¹p.
ECU ®éng c¬ ®îc ®Æt nhiÖt ®é chuÈn cña kh«ng khÝ n¹p lµ
20°C (68°F).
Møc hiÖu chØnh nµy ®îc x¸c ®Þnh khi nhiÖt ®é t¨ng lªn cao
h¬n hoÆc gi¶m xuèng thÊp h¬n nhiÖt ®é nµy.
Khi nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ n¹p thÊp, lîng nµy ®îc t¨ng
lªn v× tû träng cña kh«ng khÝ cao. Khi nhiÖt ®é nµy cao, møc
nµy ®îc gi¶m xuèng v× tû träng cña kh«ng khÝ thÊp.
ViÖc hiÖu chØnh møc t¨ng/gi¶m xÊp xØ 10%.
L-u :
§èi víi c¸c c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p kiÓu d©y sÊy,
c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p tù truyÒn mét tÝn hiÖu hiÖu
chØnh ®èi víi nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ n¹p. V× vËy kh«ng
cÇn ®Õn viÖc hiÖu chØnh nhiÖt ®é kh«ng khÝ.
(10/11)
8. HiÖu chØnh ®iÖn ¸p
Cã mét møc trÔ nhá gi÷a thêi gian khi ECU ®éng c¬
truyÒn mét tÝn hiÖu b¬m ®Õn vßi phun, vµ thêi gian khi vßi
phun thùc sù phun nhiªn liÖu. NÕu ®iÖn ¸p cña ¾c quy bÞ
gi¶m m¹nh, th× ®é trÔ nµy sÏ dµi h¬n.
Cã nghÜa lµ thêi gian vßi phun phun nhiªn liÖu ng¾n h¬n
thêi gian ®îc ECU ®éng c¬ tÝnh to¸n. V× vËy tû lÖ cña
kh«ng khÝ trë nªn cao h¬n (nãi kh¸c ®i lµ nh¹t h¬n) so víi
tû lÖ hçn hîp mµ ®éng c¬ yªu cÇu. V× vËy ECU ®éng c¬
®iÒu chØnh tû lÖ nµy b»ng c¸ch lµm cho thêi gian phun
cña vßi phun dµi h¬n theo ®é sôt ®iÖn ¸p cña ¾c quy.
(11/11)
-18-
- Bài tập
Hãy sử dụng các bài tập này để kiểm tra mức hiểu biết của bạn về các tài liệu trong chương này. Sau khi trả lời
mỗi bài tập, bạn có thể dùng nút tham khảo để kiểm tra các trang liên quan đến câu hỏi về dòng điện. Khi các bạn
có câu trả lời đúng, hãy trở về văn bản để duyệt lại tài liệu và tìm câu trả lời đúng. Khi đã trả lời đúng mọi câu hỏi,
bạn có thể chuyển sang chương tiếp theo.
-19-
- Câu hỏi- 1
Những câu sau đây liên quan đến EFI. Hãy đánh dấu Đúng hoặc Sai cho mỗi câu sau đây.
Các câu trả lời
No. Câu hỏi Đúng hoặc Sai
đúng
1. ECU động cơ luôn luôn xác định lượng phun nhiên liệu thích hợp dựa Đúng Sai
vào các tín hiệu từ các cảm biến khác nhau.
2.Van một chiều của bơm nhiên liệu đóng lại để duy trì áp suất trong Đúng Sai
đường ống nhiên liệu khi bơm nhiên liệu ngừng hoạt động.
3.Bộ điều áp trong các kiểu xe hiện nay luôn luôn điều chỉnh áp suất nhiên Đúng
liệu ở áp suất cao dựa vào áp suất trong đường ống nạp. Sai
4.Bộ giảm rung hấp thụ xung động của áp suất nhiên liệu trong đường cấp Đúng Sai
nhiên liệu.
Câu hỏi- 2
Hình minh họa sau đây thể hiện mạch điều khiển bơm nhiên liệu. Đối với hoạt động của nó, hãy chọn câu nào là Sai.
1. ECU động cơ bật mở rơle mở mạch và bơm nhiên liệu làm việc trong khi khoá điện đang ở vị trí IG.
2. Tín hiệu STA được đưa vào ECU động cơ và bơm nhiên liệu làm việc trong khi khoá điện đang ở vị trí ST.
3. Tín hiệu NE được đưa vào ECU động cơ khi động cơ đang nổ máy và bơm nhiên liệu làm việc liên tục.
4. Nếu động cơ bị chết máy, bơm nhiên liệu ngừng làm việc vì tín hiệu NE không được đưa vào ECU động cơ
cho dù khoá điện ở vị trí IG.
-20-
nguon tai.lieu . vn
